DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
KERKNIEUWS
Hotelbrand te
Mussel kanaal
Lawine-ramp in
Fransche Alpen
Jubilea
MAANDAG 9 JANUARI 1939
30ste Jaargang No. 9230
Telefoon: Redactie 15.
Telefoon: Administratie 935.
Adv. en Aboim.-tarieven zie pag. 2
Giro 103003. - Postbus 1L
Dil nummer beslaat uil
vier bladen.
V De gemeentelijke grond-
politiek te Amsterdam.
Er zijn „brave" lieden, die zich over niets
meer schijnen te verheugen, dan over
kwaad van anderen, dat kan worden pu
bliek gemaakt en uitgesponnen en uitge
rafeld.
Tot deze categorie van onaangename,
onchristelijke menschen behoeft men zeker
niet te behooren, als men met o. m. de
„Maasbode" van Zondagmorgen van mee
ring is, dat de bekende kwestie rondom
het gemeentelijk grondbedrijf te Amster
dam „ten volle en tot op den bodem" moet
worden opgehelderd.
Wij hebben Zaterdag reeds enkele op
merkingen naar aanleiding van deze kwes
tie gemaakt. En wij voegen daaraan toe,
dat hier zeker elke poging, om recht te pra
ten, wat krom is, krachtig moet worden
afgewezen.
't S c h ij n t, tot onzen spijt, wel noo-
dig, om deze laatste opmerking te plaat
sen, welke eigenlijk overbodig moest wor
den geacht.
Een communiqué van de S. D. A. P.-
fractie te Amstèrdam, dat wij hier laten
volgen, maakt op ons een ietwat zonder
lingen indruk. Het volgt hèt:
„De sociaal-democratische fractie van
den Amsterdamschen gemeenteraad kwam
Vrijdagavond in vergadering bijeen, in
verband met de in de pers gedane publi
caties, waarin o. a. de namen voorkwamen
van haar leden S. Rodrigues de Miranda
en Z. Gulden.
Alle leden der fractie waren ter verga
ring aanwezig, benevens het dagelijksch
bestuur van de federatie Amsterdam der
S. D. A. P.
De vergadering had met groote voldoe
ning kennis genomen van de krachtige en
afdoende tegenspraak door wethouder De
Miranda op de beschuldiging door het dag
blad „De Telegraaf" jegens hem geuit, en
van dë door hein tegen dit blad bij de justi
tie ingediende aanklacht.
Voorts beëindigde de fractie de behan
deling van de bezwaren, door De Miranda
ir. haar vergadering van 14 November 1938
tegen Z. Gulden mondeling te berde ge
bracht, welke bezwaren hijr op verzoek
van de fractie, eenige dagen later schrif
telijk had geformuleerd.
Deze bezwaren waren door Z. Gulden,
zooals uit d? publicaties reeds bekend is,
schriftelijk beantwoord.
Evenals de tegenspraak door De Miran
da werden deze door Gülden afgelegde
verklaringen eenstemmig en onvoorwaar
delijk aanvaard. Aan de stemming over
deze uitspraak der fractie namen De Mi
randa en Gulden geen deel.
Met instemming nam de fractie kennis
van de mededeeling, dat op a.s. Woensdag
een vergadering van den gemeenteraad za]
v/orden gehouden, waarin deze aangelegen
heid in het openbaar behandeld zal wor-
worden."
Zonderling is het, dat de S. D. A. P. twee
fractie-genooten tegelijkertijd volkomen in
bescherming neemt welke twee fractie-
genooten elkaar niet erg vriendelijke
verwijten doen! Dat is zonderling; en dat
zou wel wettigen eenige vrees voor een
openhartige afwikkeling van deze affaire,
indien er ook nog niet andere rechters in
stad en land waren!
Men mag nu nog niet beschul-
di g en, terwijl er nog niets met zeker
heid is geconstateerd; de mogelijkheid be
staat, dat de heele affaire is opgeblazen
de mogelijkheid.
Het belang der goede zeden eischt, dat
deze zaak „zonder aanzien des persoons",
publiekelijk wordt behandeld en onder
zocht, opdat daarna uit alle loopende
geruchten en beweringen de conclusie
worde getrokken, die er uit getrokken
moét worden.
BENOEMINGEN BISDOM HAARLEM.
Z. H. Exc. de Bisschop van Haarlem heeft
benoemd:
tot kapelaan te 's Gravenhage (H. Jaco-
cus) den weleer, heer J. R. van Dael;
tot kapelaan te Amsterdam (H. Willi-
brordus buiten de Veste) den weleerw. heer
J. G. J. Rutten;
tot kapelaan te Hillegersberg (Christus
Koning) den weleerw. heer L. M. Sluys;
tot kapelaan te Noordwijk den wel
eerw. heer B.'J. A. Haanen;
tot kapelaan te Vlissingen den weleerw.
heer W. J. J. M. van Niekerk;
tot kapelaan te Bloemendaal den wel
eerw. heer J. A. J. Adank (Neom.).
door vlam vatten van een
film
150 kinderen konden veilig
de bioscoopzaal verlaten
Zondagavond tegen half zes heeft een
felle brand gewoed in het bekende hotel
van den heer G. de Boer, gelegen aan de
Marktstraat te Musselkanaal (gemeente
Onstwedde) De brand is ontstaan door het
vlamvatten van een film, tijdens een
bioscoopvoorstelling voor kinderen. De
brand woedde in de cabine, doch sloeg na
korten tijd naar de zaal over. Het vuur ver
spreidde zich zeer snel en het duurde
slechts korten tijd of het geheele gebouw,
dat twee verdiepingen hoog is, stond in lich
ter laaie.
Des ongeveer honderdvijftig kinde
ren, die zich in de bij het hotel behoo-
rende bioscoopzaal bevonden, konden
veilig het gebouw verlaten. Ook de an
dere, zich in het gebouw bevindende
personen, bekwamen geen letsel.
De motorspuiten van Musselkanaal en
Stadskanaal trachtten het vuur te blus-
schen. Doch van het redden van het hotel
kon geen sprake meer zijn. Integendeel,
het vuur sloeg ook nog over naar het aan
grenzende perceel, waarin gevestigd was
de kapperszaak van den heer J. Koops. Ook
dit perceel werd een prooi der vlammen.
Slechts korten tijd geleden was de bios
coopzaal van hotel de Boer verbouwd en
moderniseerd.
EEN NEDERLANDER ONDER
DE SLACHTOFFERS
IN TOTAAL ZEVEN DOODEN.
De „Petit Dauphinóis" meldt, dat een
lawine Zaterdagmorgen een groep skiërs,
die uit Valloires in Savoie vertrokken wa
ren voor een tocht naar den Col Ponson-
nière, op de hellingen van den Galibier be
dolven heeft. Zeven dooden zijn te betreu
ren. Slechts één van de groep heeft zich
kunnen redden. Onder de slachtoffers be
vindt zich ook „en jonge Nederlander, die
student was te Parijs. De naam wordt in de
berichten verschillend opgegeven. Volgens
sommige berichten zou het zijn Paul Ehren-
fest uit Leiden.
De „Maandagmorgen" geeft het volgen
de relaas van dit ongeluk.
Zaterdagmorgen in alle vroegte vertrok
uit het dorpje Valloires een gezelschap
van acht skiloopers. Allen waren in hun
sport zeer ervaren en hadden het voor
nemen, den top te bereiken van den Gali
bier, den Alpentop, die velen uit den Tour
de France bekend is. Zij hadden zich on
der leiding gesteld van den gids Dewulf,
die tevens leider is van de ski-school te
Valloires.
Het was koud, winderig weer, toen het
gezelschap vertrok, en later op den dag
stak er zelfs een vliegende storm op.
Men liet zich echter niet afschrikken en
zette den tocht voort. Om half elf bereikte
men een beschutte plaats Lac Blanc ge
noemd en maakte daar halt om uit de
meegebrachte thermosflesschen thee te
drinken.
Spoedig werd de beklimming voortge
zet, en om half twaalf was men op een
hoogte van 2700 Meter gekomen, slechts
enkele honderden meters beneden den
top.
Toen was 't, dat op een gegeven
oogenblik met donderend geweld en
met de snelheid van een locomotief
een sneeuwlawine kwam aanrollen.
Ontsnapping was niet meer moge
lijk en met hevig geweld stortte zich
de sneeuwmassa op het gezelschap
skiloopers.
Tot hen behoorde een luitenant der
genie, Rousselier genaamd, die groote
bergervaring heeft, en dan ook juist dat
gene deed, wat men bij een lawine moet
doen: hij hield den adem in, en stak de
handen omhoog.
Toen de lawine volledig neergekomen
was, voelde luitenant Rousselier, dat een
hand nog in de lucht stak. Daarmee krabde
hij voorzichtig een luchtkanaal naar zijn
neus, zoodat hij weer kon ademen. Toen
verbreedde hij het luchtkanaal en wist
aldus uit de sneeuwmassa te kruipen.
Hij keek om zich heen, maar ontdekte
geen spoor van zijn kameraden.
Ruim twee uur wroette hij tevergeefs in
de sneeuw om zijn makkers te redden ir
helaashij konniemand vinden in de
geweldige sneeuwberg.
Ten einde raad daalde luitenant Rousse
lier toen af naar het dorpje Verneijs, op
eenige uren van de plaats des onheils ge
legen.
Daar telefoneerde hij naar verscheidene
EEN NIEUWJAARSPREDIKATIE VAN
KARDINAAL FAULHABER.
LAAT U NIET ONTMOEDIGEN!
Naar de Engelschè pers meldt, heeft
Kardinaal Faulhaber op Nieuwjaarsdag in
de Kathedraal van München voor 8000
personen een predikatie gehouden. In een
toespeling op de geruchten over aan
staande nieuwe anti-katholieke maatrege
len, spoorde de Kardinaal de geloovigen
aan, om zich niet te laten ontmoedigen.
NIEUWJAARSBOODSCHAP VAN DEN
BISSCHOP VAN REGENSBURG.
In de Nieuwjaarsboodschap, die Mgr.
dr. M. Buchberger, Bisschop van Regens
burg hee;ft gericht tot zijn diocesanen,
wordt de nadruk er op gelegd, dat men
thans gaarne het Duitsche Kerstfeest te
genover de Christelijke Kerstviering slelt.
Kerstmis echter is steeds in haar diepste
wezen een echt christelijk feest geweest
en de christelijke viering vandit feest
was bij het Duitsche volk zoo echt Duitsch.
Het Kerstfeest staat daar als een vuurto
ren op de grens van twee jaren. In het
licht des geloofs werpen wij een terugblik,
en alles, wat in dit licht bezien zondig en
onrechtvaardig was, willen wij betreuren
en in Gods barmhartige vergevingsgezind
heid aanbevelen. Wij willen ons echter
verheugen over hetgeen we ter liefde Gods
gedaan en geleden hebben! Het lijden van
dezen tijd kan in geen vergelijking komen
met de toekomstige heerlijkheid, die aan
ons geopenbaard zal worden. Ook al
moge 1938 ons veel gebracht hebben, dat
wij slechts moeilijk konden verduren, en
dat voor ons pijnlijk was, toch willen we
gaarne een Te Deum' zingen. Met een
woord van dank aan al zijn medewérKers
die met hem de zorgen en het lijden dee-
len besluit de bisschop dit herderlijk
schrijven.
DOMINé NIEMÖLLER IN HET
CONCENTRATIEKAMP VAN
SACHSENHAUSEN
Naar de „Schweizer Evangelische Pres-
sedienst" meldt, werd de verwachting, dat
dominé Martin Niemöller op voorspraak
van den grijzen veldmaarschalk Macken-
sen, het Kerstfeest in den kring van zijn
familie zou mogen doorbrengen, niet ver
vuld. Hij bleef in het concentratiekamp
van Sachsenhausen Men moet zelfs reke
ning houden met de mogelijkheid, dat de
familie van Niemöller binnenkort zal ver
dreven worden uit de pastorie in Berlijn,
Dahlem. Groot is het medeleven van de
geloovigen in de gemeente van Berlijn-
Dahlem met de familie van den dominé.
Wat het leven van Dominé Niemöller
in het concentratiekamp van Sachsen
hausen betreft, vernam de Zwitsersche
Evangelische Persdienst het volgende van
een ontslagen gevangene:
„Alle gevangenen in het concentratie
kamp weten, dat dominé Niemöller zich
onder hen bevindt. De achting voor dezen
man is algemeen, niet alleen onder de
Joodsche gevangenen maar ook bij de
beroepsmisdadigers, bij de communisten
een onder diegenen, welke onder den naam
„arbeidsschuwe elementen" gevangen ge
houden worden. Dominé Niemöller is in
het kamp geheel geisoleerd en wordt zeer
streng bewaakt. Slechts eenpaal per dag
mag hij even rondloopen in de vrije
lucht, begeleid door twee gewapende S.S.-
mannen, die tot de „Doodskop-groep Sach-
sen" behooren. Zij volgen hem op den
voet, en zorgen ervoor, dat hij niet met
andere gevangenen in aanraking komt.
Dergelijke pogingen werden gedaan door
enkele predikanten, die zich als gevange
nen in het kamp bevonden. Zij werden
daarvoor gestraft. De leider van het kamp,
S.S. Oberführer Vierkannt, heeft ver
klaard, dat hij alle maatregelen zou tref
fen, om den „Heer Dominé op te voeden".
De dominé had gevraagd, de lijken van
de in het kamp overleden gevangenen te
mogen zegenen. Deze wensch werd op
bevel van den leider van alle concentra
tiekampen in het Derde Rijk, Obergruppe-
führer Eicke, niet vervuld. Ieder contact
van Niemöller met andere geestelijken in
het kamp is onmogelijk".
dorpen om hulp, en spoedig begaven zich
niet minder dan zeven reddingscolonnes
op weg naar de aangegeven plaats bij Lac
Blanc.
De bergingsmanschappen zijn er in ge
slaagd de lijken var. vijf slachtoffers op te
delven. De lijken der twee gidsen zijn nog
niet gevonden.
NOG EEN LAWINERAMP.
Uit Klagenfurt meldt het D.N.B.:
Zaterdag zijn jn het gebied der Kreu-
zeck-groep zes personen door een lawine
verrast en bedolven. Slechts twee hunner
konden levend geborgen worden.
varv
militaire regimenten
DAGORDER VOOR DE JUBILEERENDE
REGIMENTEN.
De luitenant-generaal, adjudant in b. d.
van H. M. de Koningin, commandant van
het veldleger, J. J. <2. baron van Vooist
tot Voorst, heeft den jubileerenden regi
menten den volgenden dagorder gezon
den:
Officieren, Onderofficieren, Korporaals
en Soldaten,
Hare Majesteit de Koningin heeft mij
opgedragen aan u op den dag waarop het
125 jaren geleden is, dat de stamonder-
deelen van uwe regimenten werden opge
richt Hoogstderzelver gelukwenschen over
te brengen.
Mij kwijtende van deze eervolle laak,
noodig ik u uit, u diep te doordringen van
hetgeen deze gelukwenschen' van ae .ko
ningin en het daaruit blijkende vertrou
wen van Hare Majestéit voor u allen be-
leekent.
Zij moge u een aansporing zijn, om,
voortgaande in verhoogde dienstbetrach-
ting, in offervaardigheid en geestdrift te
weaij veren.
Aldus pal staande voor 's lands hoogste
belangen, zult gij ook onder de ernstigste
omsiandigneden ten volle aan uwe taak
en roeping voldoen: het vormen van een
hechte stutse om Vorstenhuis en Vader
land.
Lang leve Hare Majesteit, onze geëer-
biedigae Koningin.
HERDENKING 125-JARIG BESTAAN DER
INFANTERIE-REGEVIENTEN.
Te Harderwijk.
Het 125-jarig bestaan van de beide in-
fanteries-regimenten (het 7de en 20ste)
v/oi-dt heden hier op een zeer feestelijke
wijze herdacht.
Om 6 uur begon het met een feestelijke
reveille, gevolgd door een bij zonderen
morgenmaaltijd.
De beide regiments-commandanten heb
ben in de Oranje-Nassau-kazerne en de
Jan van Nassau-kazerne, ieder voor hun
regiment, een feestrede uitgesproken.
Aan alle dienstplichtigen werd vervol
gens een boekwerkje, bevattende de regi
mentsgeschiedenis uitgereikt.
De beide regimenten rukten daarna op
naar het marktplein, waar ze „en masse"
werden opgesteld.
Om kwart over 10 hadden de autoriteiten
zich op het bordes verzameld en sprak de
burgemeester, de heer de Jong Saakes,
de beide regimenten toe, feliciteerde het
garnizoen en bood bloemen aan.
Hierna kreeg de w. n. burgemeester van
Amsterdam, wethouder mr. G. C. J. D.
Kropman, het woord, die in een korte rede
Je gelukwenschen van de hoofdstad, waar
liet zevende vroeger in garnizoen heeft ge
legen, overbracht.
Met een korte toespraak bood de voor
zitter van het comité, burgemeester de
Jong Saakes, daarna aan den garnizoens
commandant de instrumenten, bestemd
voor de beide infanterie-regimenten van
zijn brigade, die te Harderwijk liggen, aan.
De garnizoens-commandant, kolonel F. B.
A. J. Jansen, dankte daarna voor de geuite
wenschen en aanvaardde in dank de aan
geboden muziek-instrumenten.
Het sedert kort opgerichte muziekkorps
der 7de infanteriebrigade,onder leiding
van kapelmeester M. A. J. van Kerkhoff,
nam daarop de instrumenten in ontvangst.
Het korps nam vervolgens zijn plaats
tusschen de opgestelde troepen in en gaf
als eerste geluid in het openbaar „het Wil
helmus".
De troepen presenteerden het geweer
en de officieren brachten de eerbewijzen.
Nadat nog een enkele marsch ten ge-
hoore was gebracht, begon het défilé voor
de autoriteiten, die zich op het bordes van
het stadhuis hadden opgesteld. Hier be
vond zich o.a. de commandant van het
veldleger, luitenant-generaal baron Van
Voorst tot Voorst.
Vanmiddag werd in de garnizoens-can-
tine een feestvoorstelling gegeven voor de
dienstplichtigen, terwijl van half drie tot
vier uur in de officierscantine van „Kra
nenburg-Noord" een receptie werd gehou
den.
De Amsterdammers hadden voor hun ka
zerne een fraaie eerepoort opgericht.
De feestelijkheden worden vanavond be
sloten met bioscoopvoorstellingen voor
dienstplichtigen, terwijl om 9 uur op de
markt een militaire taptoe zal gegeven
worden, gevolgd door een muzikale rond
gang.
Te Nijmegen.
Vandaag werd te Nijmegen op officieele
wijze het 125-jarig bestaan van het 11de en
het 15de regiment infanterie herdacht.
Om half elf des morgens had zich een
groote menigte verzameld op het uitge
strekte Molenveld, waar namens de burge
rij aan de commandanten van het 11de en
het 15de regiment het feest- en tevens her
inneringsgeschenk werd aangeboden, be
staande uit vier diepe trommen voor het
11de regiment én een diepe trom voor het
VOORNAAMSTE NIEUWS
Buitenland
Het blijft rumoerig aan de Tsjechisch-
Hongaarsche grens. (2de blad).
Franco's offensief in Catalonië wordt
bedreigd door het linksche tegenoffensief
in Estremadura. (2de blad).
Bij een lawine-ongeluk in de Fransche
Alpen zijn 7 personen omgekomen, onder
wie een te Parijs studeerende Nederlan
der. (1ste blad).
Binnenland
Benoemingen Bisdom Haarlem (le blad).
Datum en intentie van den Stillen Om
gang (3de blad).
Herdenking van jubilea militaire regi
menten (1ste blad).
Tentoonstelling hedendaagsche religieuse
kunst te Amsterdam. (2de blad).
Hotelbrand te Musselkanaal. (1ste blad).
Weer een slachtoffer van onbewaakten
overweg. (3de blad).
Drie tankbooten in kriuend ijs bekneld
geraakt. (3de blad).
DUITSCHE TIJDSCHRIFTEN ZIJN NIET
ANTI-SEMIETISCH GENOEG.
In de persinformaties van het Rijksmi-
nistei-ie van Propaganda staat te lezen in
de aanwijzingen voor tijdschriften:
„Het Duitsche volk is een anti-semie-
tisch volk. De tijdschriften hebben zich
daar nog niet genoeg rekenschap van ge
geven.
Er mag geen nummer verschijnen
zonder een anti-joodsch bericht of een
desbetreffende verhandeling. Voor de bla
den, die de noodigc medewerkers hiervoor
missen, zijn artikelen ter beschikking ge
steld. De tijdschriften moeten eindelijk
eens een einde maken aan de „sage" over
de fatsoenlijke Joden, die er „ook" nog
moeten zijn. Noch medevoelen noch me
delijden noch een of ander „menschelijk"
begrip voor dit ras van misdadigers is
hier op zijn plaats".
Daar behoeft geen woord commen
taar bij!
15de regiment infanterie, welke laatste
infanterieregiment thans reeds gedeeltelijk
in garnizoen ligt te Grave, waar reeds Vrij
dag 1.1. namens de burgerij drie diepe trom
men waren aangeboden.
Bij de feestelijke aanbieding te Nijme
gen werd het woord gevoerd door den
burgemeester van Nijmegen, den heer J.
A. H. Steinweg, die, mede namens het bur
gerijcomité, waarvan de heer H. de Goede
de voorzitter was, gelukwenschen aanbood
Luit. kol. T. J. Reeser en luit. kol. de Bock
aanvaardden de be'de feestgeschenken na
mens resp. het 11de en 15de regiment in
fanterie.
Na deze aanbieding der trommen maak
ten de manschappen een feestmarsch door
de stad, vergezeld van het militaire mu
ziekkorps, terwijl'tegelijk de nieuwe trom
men geroerd werden.
In den namiddag werden de soldaten
van beide regimenten onthaald op bios
coopvoorstellingen in de Nijmeegsche thea
ters.
De commandanten van beide jubileeren-
de regimenten, luit. kol. T. J. Reeser en
luit. kol. de Bock hielden in den namiddag
een receptie in den foyer van „de Veree-
niging".
De dag werd besloten met een grooten
feestavond in de concertzaal van „De Ver-
eeniging.
Te Groningen.
De feestelijkheden ter gelegenheid van
het 125-jarig bestaan van het 12e regiment
infanterie te Groningen op 9 en 14 Januari
zijn hedenmorgen om zeven uur ingezet
met een musicale reveille.
Tien minuten voor één stond het regi
ment opgesteld in het voormalige Engel-
sche interneeringskamp voor het het. in
ontvangst nemen van het huldeblijk van
de Groningsche burgerij.
Nadat het Wilhelmus was gespeeld, ge
schiedde de aanbieding van het huldeblijk
van de burgerij, dat bestond uit vier diepe
trommen. Het geschenk werd aangeboden
bij mondë van den voorzitter van het
werkcomité, mr. Offerhaus. De burgemees
ter heeft hierna het woord gevoerd en zich
aangesloten bij de woorden van mr. Offer
haus.
De regimentscommandant, overste Sturm,
dankte voor de hulde.
Onmiddellijk daarna volgde een feest
marsch door-de stad.
