BUITENLAND
Zij, die van het
politiek tooneel ver
dwenen
De strijd in het
verre Oosten
DE SPAANSCHE
BURGEROORLOG
De Dieren-Jamboree
MAANDAG 2 JANUARI 1939
DE LEmSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. 6
FRANKRIJK
DE BEIS VAN DAL ADIEU.
De Fransche minister-president Daladier
is gisteren te 22.10 uur te Toulon aange
komen. Vijf-en-dertig minuten later ver
trok hij aan boord van den kruiser „Foch".
Campinchi en ander autoriteiten scheep-
tenzich in op den kruiser „Suffren".
Geheel Cc-rsioa is in feeststemming. De
bevolking bereidt zich voor op de ont
vangst van minister-president Daladier,
wiens aankomst tegen acht uur werd ver
wacht. De straten zijn rijkelijk versierd en
op straat bevindt zich een groote menigte.
ENGELAND
„BEREIDT U OP HET ERGSTE VOOR".
De Nieuwjaarsraad van aartsbisschop van
Canterbury.
De Anglicaansche aartsbisschop van
Canterbury, dr. Lang, heeft ter gelegen
heid van het nieuwe jaar een radio-rede
gericht tot het Engelsche volk.
„Bereidt u op het ergste voor, en hoopt
het beste", aldus luide de raad,, dien de
aartbisschop aan zijn toehoorders gaf.
„Wij moeten als één volk voorwaarts
gaan in een geest van nationale eenheid en
democratie". Partijen zullen er zijn en
moeten er zijn, maar zij worden alle ver-
eenigd door de waarde, die wij allen heen
ten aan de tradities en vrijheden, die be
lichaamd zijn in onze democratie. Ons ge
loof daarin wordt echter op de proef ge
steld en de proef, die het moet doorstaan,
is de bereidheid van alle burgers om den
last van de democratie te dragen zoowel
als de privileges te genieten.
De primaat voegde hieraan toe: „In den
tegenwcordigen toestand van de in wan
orde gebrachte wereld, zien wij den dag
des oordeels. Het is onze beschaving,
waarop wij ons eens beroemden, die ge
oordeeld wordt. Denkt aan de nooden, die
de wereld troosteloos maken, nooden zoo
groot, dat zij de verbeelding doen ver
stommen.
TSJECBO SLOWAKIJE
NOG GEEN VREDE.
Betoogingen.
In alle Slowaaksche steden en dorpen
hebben de Hlinkawachten gisteren op be
vel van haar chef,, minister Sidor, plech
tigheden gehouden ter eere van de Slo-
waken, die m de aan Hongarije overge
dragen streken gedood of gewond zijn. Si-
dor hield een radiatoespraak, waarin hij
hulde bracht aan de Slowaken, „die lijden
in het door de uitspraak to Weenen verlo
ren gebied" en spoorde de leden der wach
ten aan, in de kerken voor deze menschen
te bidden.
Volgens berichten uit Choest zijn ook in
Subkarpatisch Rusland betoogingen gehou
den ter herdenking van de Oekrainers en
Tsjechen, „die in het afgeloopen jaar door
de kogels der Hongaarsche terc-risten ge
vallen zijn". Te Wolowe demonstreerden
10.000 personen in tegenwoordigheid van
minister Revay. In de kerken zijn bijzon
dere diensten gehouden.
Wederom een incident in Teschen.
Een nieuw incident heeft zich in Sile-
zisch Teschen voorgedaan. Te Szombark is
een handgranaat geworpen naar een res
tauratiehouder, die ernstig gewond werd.
Fragmenten van de handgranaat, die ge
vonden zijn, bewijzen, dat de granaat van
Tsjechisch fabrikaat was. Sporen, die door
de aanvallers nagelaten zijn, bewijzen, dat
zij van over de Tsjecho-Slowaaksche grens
zijn gekomen.
ITALIË
HET PROGRAMMA VOOR HET BEZOEK
DER BRITSCHE STAATSLIEDEN.
Officieel wordt thans medegedeeld, dat
de Britsche minister-president en de mi
nister van buitenlandsche zaken in den
middag van den llden Januari met een
specialen trein te Rome zulen aankomen.
Chamberlain en Halifax zullen in de villa
„Madama" logeeren. Nog denzelfden dag
worden zij door Mussolini ontvangen en
des avonds biedt de Duce in het Palazzo
Venezia een maaltijd aan. Op 12 Januari
zullen de gasten kransen neerleggen op de
koningsgraven in het Pantheon en op het
graf van den onbekende soldaat. Vervol
gens worden zij door den koning-keizer
ontvangen, die te hunner eere een noen
maal aanbiedt Des middags wonen Cham
berlain en Halifax een uitvoering van de
fascistische jeugdorganisatie op het Forum
Mussolini bij, waarna in de koninklijke
epra een galavoorstelling volgt.
Ciano biedt daarna een maaltijd aan. Des
Vrijdagsochtends brengen de staatslieden
een bezoek aan het Vaticaan en in den
middag worden de autarkie-tentoonstelling
en de tentoonstelling voor den kolonisatie-
arbeid bezichtigd. De gouverneur van Re-
me houdt dan een ontvangst op het Ca-
pitool. Des avonds biedt de Britsche am
bassadeur een maaltijd aan. Zaterdagmid
dag vertrekken de gasten.
HONGARIJE
TREEDT HONGARIJE UIT DEN
VOLKENBOND?
Een Nieuwjaarsartikel van den minister
van buitenlandsche zaken.
Gaat Hongarije den Volkenbond verla
ten en zich bij het anti-kominternpact aan
sluiten?
Graaf Csaky, de Hongaarsche minister
van buitenlandsche zaken, heeft deze mo
gelijkheid voor de eerste maal aangeroerd
in een artikel in het Nieuwjaarsnummer
van de Pester Lloyd. De minister schrijft:
„Wij hebben de teekenendes tijds begre
pen. Wij weten, dat, om het vertrouwen
te handhaven, openbare manifestaties noo-
dig zijn. Wij kennen en waardeeren hoo-
gelijk de beteekenis van het anti-Kc-min-
ternpact, reeds langen tijd, sedert meer
dan tien jaar, constateeren wij de aftake
ling van den Volkenbond. De wereldmee-
ning begint zich te kristalliseeren rond
twee levensbeschouwingen, die tegenover
elkaar staan. Wij zijn ons er van bewust,
dat niemand tegelijkertijd twee levensop
vattingen met dezlefde overtuiging kan
toegedaan zijn.
Verder verklaart de minister, dat zijn
land volkomen trouw is aan de as-politick
en hij erkent, dat Duitschland recht heeft
op een bevoorrechte economische positie
in Midden Europa. Hij verklaart, dat de
Hongaarscn-Poolsche vriendschap op een
hechte basis rust en dat naar zijn meening
de oude genegenheid der Hongaren voor
het volk van Joego-Slavië uit de crisis van
het najaar versterkt te voorschijn is ge
komen.
Wat betreft de West-Europeesche mo
gendheden constateert Csaky dat het feit,
dat men aan de zijde der spilmogendheden
staat niet noodzakelijk behoeft te betee-
kenen, dat men zich tegenover de West-
Europeesche mogendheden stelt".
De minister beoordeelt de vooruitzich
ten voor iy39 met een gematigd ontimis-
me. Het is. zegt hij, niet onmogelijk, dat het
nieuwe jaar nog verscheidene moeilijkhe
den zal brengen. Doch ik heb de diepe
overtuiging, dat de generatie, die den we
reldoorlog heeft meegemaakt, niet nog
eens in een dergelijke catastropfte wil
worden gestort.
RUSLAND
DE ZUIVERING GAAT VERDER.
In een artikel van het orgaan van het
Russische volkscommissariaat voor post en
telegrafie, de „Sotsialistitsjeskaja Swjas",
wordt Berman, tot dusverre commissaris
der pesterijen, omtrent wien reeds eerder
geruchten de ronde hadden gedaan, vol
gens welke hij zou zijn gearresteerd, sa
boteur en staatsvijand genoemd. Officieel
is omtrent een afzetting van Berman nog
niets gemeld.
PALEST5NA
DE SLACHTOFFERS VAN DEN
OPSTAND.
Volgens niet-officieele schattingen zijn
in 1938 in Palestina 1.997 personen gedood
en 1.720 gewond. Er zijn 70 Britten gedood
en 234 gewond, 292 Joden gedood en 649
gewond, terwijl de overige slachtoffers
Arabieren waren. Hiervan wordt een groot
deel gevormd door rebellen, die in ge
vechten met militairen en politie zijn ge
vallen.
Een nieuwe aanslag.
Sir Charles Tegart, politiek adviseur der
Palestijnsche regeering, is ternauwernood
aan den dood ontsnapt, toen zijn auto hal
verwege tusschen Jeruzalem en Nabloes
vanuit een hinderlaag werd beschoten.
Een zijner medereizigers, de politie-officier
Sanderson, werd doodgeschoten. Tegart
bleef ongedeerd. De auto maakte deel uit
van een convooi.
AMERIKA
AMERIKAANSCHE NOTA AAN JAPAN.
Te Washington is de tekst gepubliceerd
van de nota, welke de Amerikaansche am
bassadeur te Tokio, Grew, heeft overhan
digd aan den Japanscben vice-minister van
buitenlandsche zaken. De nota zegt op
nieuw, dat het opleggen van beperkingen
in China door Japan indruischt tegen de
wettige rechten der Ver. Staten. Zaken
als wisselcontrole, gedwongen muntcircu-
latie, tariefherziening en monopolistische
streven in sommige Chineesche gebieden,
zijn niet slechts onbillijk en onverant
woord, maar beteekenen tevens een schen
ding van verscheidene internationale over
eenkomsten, welke vrijwillig zijn aange
gaan. Het volk en de regeering der Ver.
Staten, zoo vervolgt de nota, kunnen niet
instemmen met de vestiging, voor de spe
ciale doeleinden van een derde land, van
een beheer, dat hen berooft van hun sinds
lang bestaande rechten van gelijkheid en
eerlijke behandeling, v/elke zij wettig en
eerlijk, tezamen met andere landen bezit
ten. Fundamenteele beginselen als dat der
gelijkheid van handslgelegenheid enz.
kunnen niet door een eenzijdige verkla
ring worden te niet gedaan. De Ver. Sta
ten verwerpen de Japansche „nieujve
ordein het Verre Oosten en behouden
zich alle rechten in China voor. De Ver-
eenigde Staten zijn bereid onderhandelin
gen te openen om overeenkomsten in zake
China aan te gaan, maar, zoo voegt de
nota hieraan toe, zij zullen niet dulden,
dat Japan poogt de beginselen van gelij
ke handelsgelegenheid en „open deur" in
China omver te werpen.
Men wijst er te Washington op, dot dit
de laatste Amerikaansche nota aan Japan
zou zijn over het Chineesche vraagstuk
Bij het oplreden van Hitler
WAAR ZIJ GEBLEVEN ZIJN.
Met de Weimar-republiek, waaraan
slechts een kort leven beschoren is geweest,
zijn ook de talrijke personen verdwenen,
die haar in een of ander functie hielpen
besturen. Een dee' hunner verdween over
de grens, toen Hitier aan het bewind
kwam een ander deel ging naar gevan
gen^ of concentratiekamp en een vrij groot
dantal leeft rustig in Duitschland, geniet
er staatspensioen of oefent er een beroep
uit, aldus meldt United Press.
Van de tweede categorie zijn weer ver
scheiden personen in den loop van de ja
ren op vrije voeten gesteld Uitzondering
c'aarop vormt o.a., zooals bekend, Tha'mann
Ook de vroegere socialistische woordvoer
der in den Pruisis^hen Landdag, Ernst
Heilmann, vertoeft nog steeds in een con
centratiekamp een andere voormalige
socialistische afgevaardigde, Küntler, is
onlangs om politieke redenen opnieuw ge,-
arresteerd.
Een dergenen, die uit het concentratie
kamp ontslagen werden en thans een kalm
leven slijten, is Paul Loebe, de vroegere
president van den Rijksdag. Loebe ont
vangt geen pensioen, omdat hij daartoe uit
hoofde van zijn vroegere functie niet ge
rechtigd is. Hij voorziet in zijn levenson
derhoud door de teksten van Amerikaan
sche films in het Duit'ch te vertalen. Voor
dien had Adolf Grimme, socia^tisch oud
minister van Onderwas in Pruisen, deze
betrekking, maar hij heeft haar laten schie
ten, toen over zijn verzoek om pensioen
gunstig werd beslist.
Tot de lieden, die vroeger een vooraan
staande positie in de socialistische partij
innamen en thans pensioen van het Derde
Rijk ontvangen, behoort de ex-minister van
Binnenlandsche Zaken, Severing, die nu
weer in zijn geboortestad Bielefeld woont.
Ex-kanselier dr. Wilhelm Marx, lid van de
Centrum-partij en tegencandidaat van Hin
denburg bij de presidentsverkiezingen, leeft
\an zijn pensioen.
Een aantal aanhangers van de voormali
ge Centrum-partij heeft zich in Tempelhof
gevestigd, waar men elkander aan den
„Stammtisch" nog regelmatig ontmoet. Aan
dezen „Stammtisch", kan men o.a. den
vroegeren Pruisischen minister van Socia
le Zaken, Heinrich Hirtsiefer, den vroege
ren rijksminister van Financiën, Bernhard
Kohier, den voormaügen rijksmini-ter van
Arbeid, Stegerwald, en den laatsten secre
taris--generaal van de Centrum-partij Hein
rich Vockel, opmerken.
De vroegere minister van Defensie, Otto
Gessier en die van Arbeid, Heinrich
Erauns, leven op hun boerderij in de Beier-
sche Alpen. Dr. Julius Curiius, opvolger
van Stresemann aan Buitenlandsche Zaken,
heeft een advocatenpraktijk te Berlijn, even
als dr. Schreiber, eens Pruisisch minister
van Handel.
De vroegere leider van het socialistische
vakverbond, Theodoi Leipart, reeds meer
dan tachtig jaar oud. woont rustig in een
voorstad van Berlijn. De voormalige cen
trum-minister Rudolf Bell, de eenige over-
ievende van die Dui'schers, welke het ver
drag van Versailles hebben onderteekend,
woont in dezelfde voorstad als Leipart.
Van de menschen, die buiten Duit cnland
leven, vindt men Brüning terug onder den
aangenomen naam van professor Anderson
aan een universiteit in de Vereenigde Sta
ten. Otto Braun, de gewezen Pruisische pre
mier, woont op het oogenblik in Zwitser
land. De socialistische leider Scheidemann
vertoeft in Kopenhagen de socialistische
deskundige in de buitenlandsche politiek,
Breitscheid, heeft zich te Boekarest geves
tigd. O Ito Wels, een andere socialistische
leider, woonde tot voor kort te Praag. Men
zegt, dat hij thans een reis om de wereld
maakt.
Sommige van de vroegere socialistische
pulitici hebben zich in handel en nijver
heid begeven. Wilhelm Ditmann, leidende
figuur uit de November-revolutie van 1918,
oefent zijn vroegere v~*r,or» van meubel
maker weer uit zij het dan niel
Duitschland, maar in Zwitserland. Fritz
Ebert, zoon van eersten rijkspresident,
woont nog steeds in Duitschland en heeft
een drukkerij.
Bultentandsdtie Berichten
DE NIEUWJAARSVIERING IN AMERIKA.
Tot nu toe 160 ongelukken met doodelijken
afloop.
De Nieuwjaarsviering in de V. S. heeft,
voor zoover tot nu toe bekend, 160 personen
bij ongelukken het leven gekost. In hoofd
zaak waren het slachtoffers van auto-onge
lukken. In elk der staten New-York, New-
Yersey en CaUfornië zijn tenminste veertien
personen gedood.
SPOORWEGONGELUK IN SPANJE.
Zeven dooden.
Uit Bilbao wordt gemeld, dat gisteren
een spoorwegongeluk is gebeurd bij Castro
Urdiales. Zeven personen werden gedood,
twintig gewond.
AUTO-ONGELUK IN ITALIË.
Drie dooden.
Nabij Imperia (Italië) is een auto met 34
militairen tegen een paal gebotst. Drie in
zittenden werden gedood en tien gewond.
DOOR LAWINE GEDOOD.
Op Nieuwjaarsdag viel op den Feldberg
(Schwarzwald) tengevolge van een lawine
ongeluk een doode te betreuren. Een enor
me lawine sleurde verscheidene skiloooers
mee naar de diepte. De Freiburger Wag
ner werd daarbij gedood, een dame liep
zware verwondingen op. De overige deelne
mers aan den skitocht kwamen met den
schrik vrij.
BRAND IN EEN STEENKOLENMIJN.
Twee ingeslotenen omgekomen.
Nabij Clinton in den Amerikaanschen
Staat Indiana is brand uitgebroken in een
steenkoolmijn, waardoor 20 man van de
buitenwereld zijn afgesloten Eerst vrees
de men, dat zij om het leven gekomen wa
ren, doch zij zijn erin geslaagd, telefonisch
in verbinding te treden met de buitenwe
reld en deelden mede, dat zij veilig zijn
en dat de lucht goed was.
Nader wordt evenwel gemeld, dat twee
van hen van de groep verwijderd zijn ge
raakt en later dood teruggevonden zijn. De
achttien anderen zijn behouden naar boven
gebracht.
DE VERKLARING VAN WANG TSJING
WEI.
Tsjang Kai Sjek is het niet met
hem eens.
Op vragen betreflende de verklaring
van Wang Tsjing Wei heeft Tsjang Kai
Sjek slechte verklaard:
„Maarschalk Tsjang Tsjing Wei heeft
mij over dergelijke voornemens nooit ge
sproken. Ik heb trouwens geen enkele
mededeeling van hem ontvangen".
Politieke kringen te Tsjoengking zijn
verrast en verontwaardigd en zijn weige
ren de verklaring te gelooven. Zij wijzen
erop, dat China onmogelijk de harde voor
waarden, die Konoje gesteld heeft en door
Wang Tsjing gesteund worden, kan aan
vaarden. Trouwens, het buitengewone
congres van de Kwomintang, dat in het
voorjaar gehouden is, heeft alleen Tsjang
Kai Sjek gemachtigd om uit naam van het
volk te spreken. Men verklaart, dat in de
houding van China geen enkele belang
rijke wijziging zal komen.
Chineesche kringen te Londen zijn, naar
Reuter verneemt, geneigd, den stap van
Wang te betreuren, daar men vreest, dat
deze den onjuister indruk zal wekken, dat
de Chineesche regeering verdeeld is.
Deze kringen geven als hun meening te
kennen, dat geen compromis met Japan
mogelijk lijkt.
DE KRIJGSBEDRIJVEN.
Communiqué van hoofdkwartier te
Salamanca.
In het communiqué van het hoofdkwar
tier der rechtsche troepen wordt er mel
ding van gemaakt, dat gisteren de dorpen
Argentera, Glusas, Montargull en Cabases
werden bezet en dat voorts eenige stel
lingen in bezit werden genomen; 1000 man
werden gevangen genomen. Aan het Oos
telijk front werd de vijand met groote
verliezen teruggeslagen. Eergisteren heeft
de luchtmacht het station en de haven
van Taragona, de haven van Valencia en
de haven van Barcelona gebombardeerd,
waarbij een electrische centrale en een
munitiefabriek werden getroffen.
CRêME
eenv/eldaad
62 Dooden bij bombardement van
Barcelona.
Het bombardement van 31 December
was het hevigst, waaraan Barcelona sinds
19 Maart 1937 heeft blootgestaan. Er zijn
62 dooden en ver over de honderd gewon
den. De slachtoffers behooren allen tot de
burgerij. De luchtaanval werd uitgevoerd
door twee escadrilles van drie vliegtuigen,
die een honderdtal bommen hebben uit
geworpen. In één straat werden acht hui
zen ernstig beschadigd. In het geheel wer
den dertig huizen verwoest.
Granadella bijna geheel verwoest.
Havas meldt uit Saragossa, dat het dorp
Granadella, dat de rechtsche troepen zoo
juist in bezit hebben genomen, bijna ge
heel verwoest is, evenals Pobla de Grana
della. Generaal Solchiga leidt de gevechten
van het legercorps Navarra van het ob
servatorium uit, dat gelegen is op een
heuvel, welke den geheelen sector be-
heerscht.
Strijd aan drie fronten.
Burgos meldt, dat aan drie fronten, In
Catalonië, bij Madrid en bij Valencia,
wordt gevochten. Aan het front bij Valen
cia zou verbitterd gestreden worden. Het
Spaansche persagertschap verklaart, dat
een aantal stellingen bij Castillo Noguero,
in de nabijheid van het 40 kilometer Noor
delijk van Valencia gelegen Val de Uxo,
verloren is gegaan tegen een overweldi
gende overmacht. In den namiddag gingen
de regeeringstroepen tot den tegenaanval
over.
FRANCO IS OPTIMISTISCH VOOR 1939.
Het jaar van overwinning?
Generaal Franco heeft tegenover den
directeur van de „Diario Vasco" bij de
wisseling des jaars een verklaring afge
legd, waarin hij o.m. verklaart, dat het
nieuwe jaar voor Spanje het jaar der
zegevierende beslissing zal zijn. De oor
log nadert met reuzenschreden zijn einde.
Hij zal eindigen met een overwinning der
rechtsche wapenen. De slag in Catalonië
ontwikkelt zich volgens het program. Het
zegevierende einde daarvan is beslissend
voor de beëindiging van den oorlog.
Het vertrek der vrijwilligers uit
regeerings-Spanje.
Zaterdag is een deel der internationale
commissie voor toezicht op de terugtrek
king der vrijwilligers te Alicante aange
komen De leden hadden de totale afwe
zigheid geconstateerd van buitenlandsche
eenheden in het regeeringsleger. De ge
delegeerden zijn naar Valencia doorgereisd.
Uit Cartagena wordt gemeld, dat daar
een delegatie is aangekomen van dezelfde
commissie, die een bezoek heeft gebracht
aan garnizoenen, militaire hospitalen en
aan de vlootbasis. Ook zij heeft geconsta
teerd, dat alle buitenlandsche vrijwilligers
uit de eenheden van het regeeringsleger
teruggetrokken zijn.
15. Met zijn hoofd in zijn nek liep Big weg, om zijn ge
zicht te gaan wasschen. Joko bleef maar lachen om zijn
zwarten vriend. Hierom werd Big zoo kwaad, dat hij niet
keek, waar hij liep en viel pardoes in de bak vol water,
die onder de pomp stond.
16. Proestend krabbelde Big op en ging zich vlug afdro
gen. Nu zag hij er weer keurig uit. Vlug gingen ze zich in
padvinderscostuum steken. Want het zou niet beleefd zijn,
tegenover de andere dieren om te laat op het Jamboree
terrein aan te komen.
