NIEUWS
Koninklijke Zaalberg1' 125 jaar
AGENDA
anc
Oroole Bafa-
Gpruimi
MAANDAG 2 JANUARI 1939
DE LEIDSCHE COURANT
EERSTE BLAD - PAG. 2
Abonnementsprijs: voot Leiden 19
cent per week: 2.5J per kwartaal.
BU onze agenten '0 cent per week;
2 60 per kwartaal Franco per posi
2.95 per kwartaal Geïllustreerd
Zondagsblad Ü.50 per kwartaal
Losse nummers 5 cent, met geïll
Zondagsblad 9 cent
Advertentiën: 30 cent per regel
Ingezonden mededeel ingen dubbel
tarief Te !ef< mntjes hoogstens 30
woorden, 50 cent per plaatsing, al
léén Woensdag en Zaterdag.
HOE WORDT HET WEER?
BUIIG.
De Bilt seint:
Verwachting:
Voor de kuststrook: buien met regen,
hagel of natte sneeuw, meest zwaar be
wolkt, iets kouder, matige tot krachtige
V/estelijke tot Noordelijke wind.
Voor het binnenland: Buien met regen
of natte sneeuw, betrokken tot zwaar be
wolkt met tijdelijke opklaringen, iets kou
der, meest matige Zuid-Westelijke tot
Noord-Westelijke wind.
Weerstoestand van hedenmorgen 7.20
uur:
Den Helder: betrokken, Zuidelijke krach
tige wind, 3 gr. C.
Vlissingen: betrokken, Z. Z. W. krachtige
wind, 4 gr. C.
De Bilt: zwaar bewolkt, Z Z. W. matige
wind, 4 gr. C.
Groningen: lichte regen, Zuidelijke ma
tige wind, 3 gr. C.
Maastricht: zwaar bewolkt, Zuid-Weste
lijke matige wind, 5 gr. C.
BUITENLANDSCH WEEKOVERZICHT.
De kern van een depressie, welke ons
Nieuwjaarsdag krachtige wind en zware
regen bracht, ligt thans nog over de Noord
zee en houdt het weer in onze omgeving be
trokken en eenigszins regenachtig. Over
Groenland heeft zich in de afgeloopen da
gen een machtig hoogsdrukgebied ontwik
keld. tengevolge waarvan over IJsland en
de Britsche Eilanden koude lucht van arc-
tischen oorsprong wordt aangevoerd. Een
oud lagedruk-gebied voor de kust van
Noorwegen vuH steeds verder op, terwijl
ook over Scandinavië en Finland de lucht
druk b1ijft stijgen. Het regenfront, dat
cns land gisteren passeerde, ligt thans over
Midden-Duitsehland, waar het eveneens
veel neerslag brengt. De dooi is nog steeds
niet verder dan tot de Oder doorgedrongen.
Over Oori-Duitschland vriest het licht, over
Polen matig, terwiil ook over het grootste
gedeele van Zweden matige vorst voor
komt.
LUCHTTEMPERATUUR.
3.5 gr. C.
LICHT OP VOOR FIETSERS e.a.ï
Van Maandagnamiddag 4.26 uur tot
Dinsdagmorgen 7.41 uur.
HOOG WATER.
Te Katwijk aan Zee op Dinsdag 3 Jan.
vcorm. 10 en nam. 10.25 uur.
Maan op 13.53 uur Dinsdagmiddag.
Maan onder 6.18 uur Woensdagochtend.
CORRESPONDENTIE.
Van de bedoelde toespraak van Z. H. de
Paus is door het A. N. P. een verslag rond
gezonden, dat in een gedeelte dei' pers
ook is opgenomen.
Zooals u zelf constateert heeft de Leid-
sche Courant een heel ander verslag ge-
plaatsi.
W ij kunnen aan uw wensch moeilijk
gevolg geven.
Offlclsële crisispublicaties
SCHETSING VAN KALVEREN.
Zooals reeds bekend werd gemaakt zul
len in de periode 1 Februari1 April 1939
geen kalveren zwaarder dan 100 kg on-
geschetst aangehouden mogen worden.
De Nederlandsche Veehouderijcentrale
maakte nader bekenc, dat kalveren, welke
in deze periode ter schetsing worden aan
geboden en ten tijde van deze aangifte
zwaarder zijn dan 125 kg, slechts ge
schetst Kunnen worden indien hiervoor
een bedrag van 30.— per kalf wordt ge
stort.
l>en veehouders, die kalveren, welker ge
wicht na 31 Januari 1939 hooger zal zijn
can 125 kg, op de toewijzing 1939 willen
doen schetsen, wordt aangeiaden, deze kal
veren ten spoedigste, in ieder geval vóór
1 Februari 1939, bij de Landbouwcrisis
organisatie, waarbij zij zijn aangesloten
ter schetsing op te geven.
BINNENLAND
„DE LEIDSCHE COURANT"
NIET TOEGELATEN!
Wij ontvingen het nummer van de Leid-
sche Courant van 21 Dec., gezonden naar
een'abonné in Rome. terug met de mede-
deeling „Non admis", niet toegelaten.
Wij kunnen er slechts naar gissen,
waarom de lezing van dit nummer van
onze courant voor den abonné verderfe
lijk is geacht!
PRIJSVRAAG TOONEELFOND3
„ONS LEEKENSPEL."
Het tooneelfonds „Ons Leekenspel" te
Bussum deelt ons mede, dat voor de onlangs
uitieschreven prijsevraag voor een avond
vullend spel voor de rijpere jeugd, waar
aan een prijs van duizend gulden is ver
bonden, zeer groote belangstelling be
staat.
Meer dan 200 aanvragen, zoowel uit
binnen- al buitenland om nadere in
lichtingen kwamen binnen.
Nog kunnen wij berichten dat in de jury
nebben willen zitting nemen: dr. Mia van
der Kallen, Prof. Dr. B. Molken boer pr.,
Dr. Jop Pollman, Anton Sweers, Bernard
Verhoeven.
De termijn van inzending sluit 1 Maart
1939.
Nieuw damestijdschrift.
Dear ons gebleken is, dat verwarring
dreigt te ontstaan ondei' hen, die belang
stellen in het lectuurvraagstuk voor de
katholieke vrouw, omtrent het verschij
nen van het officieel orgaan der Federa
tie van Katholieke Vrouwenbonden, stel
len wij het op prijs te verklaren, dat na
Nieuwjaar 1939 als officieel orgaan van
deze federatie zal verschijnen het dames
tijdschrift „Marijke".
Voor de Fed. v. R.K. Vrouwenbonden:
H. SMEETS—WYERS, voorzitster.
M. LEEUWENBERG-
DE SONNAVILLE, secretaresse.
RUIM 45 MILLIOEN JUBILEUMZEGELS
VERKOCHT.
De postzegels, uitgegeven ter gelegen
heid van het regeeringsjubileum van H.
M. de Koningin, zijn voor het laatst ge
bruikt voor de frankeering van de speciale
K.L.M.-enveloppen, welke met de Din-
gaansvlucht naar Zuid-Afrika zijn mede
gegeven. Zoo is het thans mogelijk de in
totaal voor de zegels verkochte aantallen
vast te stellen. Deze zijn: van lj^ cent:
3.338.882 stuks. Hiervan werden voor de
12.715.607, van 5 cent: 23.618.643 en van
12% cent: 3.388.882 stuks. Hiervan werden
voor de Dingaansvlucht-enveloppen ge
bruikt: van 1% cent: 14.433; van 5 cent:
14.386 en van 12 cent: 14.420 stuks.
De zich nog in handen van het publiek
bevindende jubileumzegels kunnen tot 31
December 1939 voor frankeering worden
gebruikt.
Staking verkoop geïllustreerde brief
kaarten van vroegere uitgiften op
de postkantoren.
Er wordt aan herinnerd, dat met ingang
van 16 Januari a.s. de verkoop gestaakt
wordt van een aantal der door de poste
rijen uitgegeven geïllustreerde briefkaar
ten met een zegelafdruk van 734 cent, be-
hoorende tot de uitgiften van vóór 1937.
De kaarten blijven voor verzending ech
ter geldig.
Afschaffing bodekosten voor telegrammen
definitief.
De afschaffing van bodekosten voor te
legrammen en telefoonoproepbsrichten,
die voorloopig bij wijze van proef was in
gevoerd, wordt met ingang van 1 Januai'i
a.s. definitief.
De ontvangsten der Ned. Spoorwegen zijn
weer stijgende.
De staat der ontvangsten over de maand
October is voor Reizigers en Bagage
4.397.609.32 (vorige jaar 4.381.001.22).
Goederen en levende dieren 3.915.057.85
(vorig jaar f 3.832.855 36) en voor veever-
voer 312.834.63 (vorig jaar f 189.388.02).
A le hoofden der ontvangsten zijn omhoog
gegaan en wel met resp. f 16 600.10.
82 202.40 en 123.446.61 of in totaal met
222.257.20.
Burgemeesters.
Bij K.B Is aan H. J. Bulten, op zijn ver
zoek. eervol ontslag verlsend als burge
meester oer gemeente Blokzijl.
Ben K.B. is beno-md tot burgemeester
c-er gemeente Lith J. M. Smits, burge
meester der gemeente Alem, Maren en
Kessel.
Burgemeester van Dreischor overleden.
Te Schuddebeurs, gemeente Noordgouwe
is op 61-jarigen leeftijd overleden de heer
E. H. P. van Nahuys, burgemeester der
gemeenten Noordgouwe en Dreischor.
De burgemeester van Wildervank
overleden
In den ouderdom van 63 jaar is in het
R K. Ziekenhuis alhier overleden de bur
gemeester van Wildervank, de heer D. P.
Teenstra.
Feestelijke huldiging door het personeel
Twee Koninklijke onder
scheidingen
De Vestestraat was vandaag voor een
zeer groot gedeel.e in feesttooi vanwege
het 125-jarig bestaan der N.V. Kon. Ned.
Fabriek van Wollen Dekens v/h. J. C.
Zaalberg en Zn.
De gebouwen der fabriek beslaan n.l.
een flink gedeelte der Vestestraat en
tientallen viaggen waren daar aan
weerszijden aan de gevels bevestigd,
hetgeen een f eestelijken indruk maakte.
In de groote zaal der fabriek, de pas
vernieuwde droogmachinekamer, had
hedenmorgen de huldlginr door het per
soneel plaats.
Bij deze huldiging doo het gezamen
lijke personeel waven behalve directie
en commissarissen o.m. tegenwoordig de
burgemeester van Leiden, mr. A. van de
Sande Bakhuyzen, en de heer J. C. Zaal
berg, die de familie vertegenwoordigde.
De zaal was feestelijk met groen en bloe
men versierd, het personeel stond in rijen
geschaard tegenover de groene tafel, waar
achter leiding en gasten waren gezeten,
terwijl hierachter verschillende oud-ge-
dienden, sommigen met hun echtgenooten,
hadden plaats genomen.
De firma v. Remundt Had in de zaal een
geluidsversterking aangebracht, waardoor
het gesproken woord duidelijk voor allen
te verstaan was.
Toespraak ir. F. H. E. Guljé.
De president-commissaris der N.V., de
heer ir. F. H E. Guljé, opende de feeste
lijke herdenking met de volgende rede:
Het is mij een genoegen, u allen welkom
te hesten op dezen voor ons bedrijf zoo
belangrijken dag. In het bijzonder verheug
ik my over de tegenwoordigheid van den
Burgemeester. Uw tegenwoordigheid doet
immers aan allen, die door hun werk met
de fabriek verbonden zijn, voelen, dat hun
1 dagelijksch werk ook buiten den kring der
medewerkers gewaardeerd wordt. Wij ho
pen op uwe persoonlijke belangstelling in
deze onderneming m de toekomst te mo
gen blijven rekenen. Ook moge ik in het
bijzonder welkom hesten de dames echtge
nooten van een commissaris en van de di
recteuren, die door hun aanwezigheid het
feestelijk karakter van deze bijeenkomst
onderstrepen. Om den steun dien gij dage
lijks en dit gsldt uiteraard in net bijzonder
mevr. Schrandt en mevr. Bodewes aan
uwe echtgenooten verleent bij het behar
tigen van de belangen van het bedrijf,
moeten wij u zeer erkentelijk zijn, en wij
waardeeren het ten zeerste, dat u ook hier
lief en leed met hen wilt deslen, Ook ver
welkom ik gaarne den heer Jonathan Zaal
berg, die de familie Zaalberg vertegen
woordigt, aan wie dit bedrijf zoo ontzag
lijk veel te danken heeft.
Dames en heSren, wij leven in een tijd
van jubilea. Nu wij bijeengekomen zijn om
hst 125-jarig bestaan van ons bedrijf te
vieren, kan ik niet nalaten, eerst even te
herinneren aan een andere herdenking, die
wij in het najaar vierden: het herstel van
Nederlands onafhankelijkheid door de lan
ding van prins Willem I te Scheveningen.
De snelle opeenvolging van die twee ge
denkdagen wijst er wel op, dat Jean Cor-
neille Zaalberg een der eersten was, die
gebruik maakten van de kansen, die de
herleving van den handel in het herstelde
Nederland bood om op den ouden stam
van de Leidsche lakenweverij een nieuw
bedrijf te enten. Dat was in 1814. Wat is
er in die één-en-een-kwart-eeuw niet
veranderd I Achtereenvolgens hebben
stoom en electriciteit hun intrede gedaan,
geen procédé is haast ongewijzigd geble
ven, het transport maakte een evolutie
dooi van trekschuit tot vliegmachine, de
sociale verhoudingen zijn geheel anders
geworden. En nog staat het 125 jaar oude
bedrijf aan de spits in zijn branche en is
zijn product onafscheidelijk met den naam
van de stad Leiden verbonden. Deze
prestatie is een felicitatie waard aan allen,
die daartoe hebben bijgedragen
Een felicitatie aan u allen is net doel van
mijn korte rede. Maar ik mag daartoe niet
overgaan vóór ik een woord van dank ge
richt heb aan ons Vorstenhuis, dat vanaf
de prilste jeugd van het bedrijf dit zoo
krachtdadig heeft gesteund. Het was Z. M.
Koning Willem I, die de fabriek ever zijn
eerste moeilijkheden heeft heen geholpen
en die terreinen afstond om de mechani
satie te bevorderen. H. K. Koningin Em
ma heeft in 1903 de fabriek met een be
zoek vereerd, en onze geëerbiedigde Ko
ningin Wilhelmina heeft haar in 1924 het
praedicaat ..Koninklyke" vereerd. Voor
zooveel gunstbewijzen zijn wij ten zeerste
erkentelijk, en het is met warme gevoe
lens van dank aan ons Vorstenhuis, dat wij
ons 125-jarig feest vieren.
Geachte mede-commissaris, heeren direc
teuren en gij allen, leden van het perso
neel, die hier verzameld zijt, na dezen
plicht van dank vervuld te hebben, is het
mij een voorrecht, u met dit jubileum te
mogen gelukwenschen. En in u feliciteer
ik uw honderden voorgangers, die in lang
vervlogen dagen hebben gestaan op de
plaatsen, waar gij thans staat en die, ieder
op zijn plaats, hun beste krachten hebben
gegeven aan den opbouw van deze fabriek.
Een bedrijf is een groote gemeenscnap.
Ieder, die zijn werk goed doet, werkt voor
zichzelf, maar draagt óók bij tot de wel
vaart van zijn mede-arbeiders. Duizenden
hebben in deze fabriek de basis gevonden
voor een gelukkig en behoorlijk bestaan,
en ook buiten aen kring van onze directe
medewerkers hebben wij welvaart ge
bracht door de orders voor grondstoffen
en machines, die wij regelmatig konden
plaatsen. Over ieder menschenleven, over
ieder gezin, zou men een roman kunnen
schrijven; de beschrijving van al het le
ven, al het menschelijk lief en leed, dat
zich sedert het jaar 1814 heeft gegroepeerd
rondom deze fabriek, zou dus een biblio
theek vullen. Ik zal aan deze beschrijving
niet beginnen maar ik wil er slechts op
wijzen, dat het geen gering werk is, dat u
eri uw voorgangers door hun gewonen
dagelijkschen maar onvermc-eiden arbeid
tot stand hebt gebracht.
En naast hetgeen gij door uw werk voor
elkaar gedaan hebt komt dan nog, eigen
lijk op de eerste plaats, de dienst aan het
publiek: de productie van een nuttig en
uitstekend gebruiksartikel, dat in een eer
ste behoefte voorziet en waardoor het le
ven van honderdduizenden gebruikers in
alle deelen der wereld veraangenaamd is.
Een overbekend handelaar in „kloosterlin
nen" adverteert sinds jaar en dag, dat h ij
in Nederland de lakens uitdeelt: wij mogen
met gepaste bescheidenheid zeggen, dat
w ij er de dekens bij geleverd hebben, die
in het klimaat van ons lieve Vaderland ze
ker zoo onontbeerlijk zijn.
Ik behoef het echter bij een felicitatie
niet te laten. Commissarissen en directeu
ren willen ook gaarne er reëel toe bijdra
gen, dat dit jubileum door hun dagelijk-
sche medewerkers feestelijk gevierd wordt.
Daarom bieden zij, behalve dezen vrijen
dag, aan het geheele personeel met hun
familieleden en vrienden een feestavond
aan, die gehouden zal worden op Woensdag
4 Januari a.s. m de Stadsgehoorzaal. Ik
noodig u bij dezen uit om daar aanwezig
te zijn.
Dames en heeren: goede en slechte jaren
hebben elkaar in het leven van de fabriek
menigmaal afgewisseld, zooals trouwens de
stad Leiden in haar geheel van ups en
downs te spreken weet. Niet altijd is het
even gemakkelijk geweest, het schip zei
lende te houden. Ook thans leven we in
een moeilijken tijd, maar wie 125 jaar ach
ter den rug heeft, is voor geen kleintje
meer vervaard. Op het oogenblik is de
toestand niet slecht; maa als zich in de toe
komst weer moeilijkheden zullen voordoen
en die zullen natuurlijk niet uitblijven
hopen we die door hard werken en in
goede samenwerking te overwinnen. Thans
zijn wij, na de ingrijpende reorganisatie en
moderniseering die de fabriek pas heeft
doorgemaakt, beter dan ooit in staat om
te voldoen aan de taak, die de stichter van
de fabriek zichzelf gesteld heeft: de fabri
cage van een hoogstaand kwaliteitspro
duct. Daarmee hebben wij ons deze eer
volle plaats en het koninklijk praedicaat
veroverd daarmee zullen wij ons ook
blijven handhaven.
Dames en heeren: bij feestelijke gelegen
heden wordt de regel, dat spreken zilver,
maar zwijgen goud is, nu eenmaal niet zoo
nauw genomen. Stel u gerust ik zal het
kort maken. Maar toch wil ik eindigen met
een wcord, dat, naar ik hoop, eigenlyk
overbodig is, n.l. met den wensch, dat u
allen met onvermoeide toewijding zult blij
ven werken aan den opbouw van het be
drijf. Bedenk bij uw werk (zoo zou ik een
wcord van Napoleon vrij willen toepassen)
dat van de daken van deze fabriek één-en-
een-kwart-eeuw op u neerzien en dat is
véél voor een industrieele onderneming. Ik
hoop, dat ook de feestviering van deze
week er toe zal bijdragen om den band
tuschen u en het bedrijf dat is de band
tusschen u allen nog nauwer aan te
halen.
Dat dit mcoie bedrijf moge blyven
groeien en bloeien en dat voor u in dit
bedrijf het beste voor de toekomst moge
zijn weggelegd.
Dat hoop ik van harte.
Toespraak burgemeestet.
De burgemeester, mr. A. v. d. Sande
Eakhuyzen, zegt, dat het bij den aanvang
van zijn werkzaamheden in 1939 een blij
gebeuren voor hem is, dit te doen ter ge
legenheid van het 125-jarig jubileum van
een zoo hij uitstek Leidsch bedrijf.
Namens het gemeentebestuur biedt spr.
directie, commissarissen en personeel zyn
hartelijke gelukwenschen aan.
Gaarne uit spr. zijn warme belangstel
ling voor dit krachtig bedrijf, dat zooveel
stormen, revoluties, oorlogen, nieuwe ont
dekkingen enz. heeft doorgemaakt en
doorstaan. En wanneer dat bedrijf thans
nog kerngezond staat, dan is dat voor hem
een bewijs, dat hst bedryf een uitsteken
den grondslag heeft, dat mede getuigt van
krachtige leiding.
Spr. zeide vervolgens, dat tijdens zijn
burgemeesterschap, een enkele uitzon
dering daargelaten ons klimaat neiging
scheen te hebben om naar het tropische
over te hellen. De plotseling ingevallen
winter, nu esnige weken geleden, bewees
echter het tegendeel en nu leek het erop,
of het klimaat van ons vaderland in dit
jubileum wilde mesleven, want daardoor
kwam onomstootelijk vast te staan, dat
een Zaalberg-deken onmisbaar is!
Terecht heeft de president-commissaris
eivan gewaagd, dat men er trotsch op is,
dat het bedryf het praedicaat „Koninklijk"
Gemeentel. Aankondigingen
OPHALEN HUISVUIL.
In verband met de herdenking van het
2f-jarig bestaan van den dienst zal het
ophalen van huisvuil uit die perceelen,
welke gewoonlijk op Dinsdag worden be-
d:end, nu plaats hebben op Donderdag
d. a. v.
Bewoners van die perceelen wordt der
halve verzocht op Woensdag GEEN emmers
aan de straat te doen plaatsen. 3763
DIRECTEUR GEM. REINIGING.
LEIDEN.
Woensdag: Operette-uitvoering Kinderkoor
„Zingt Mee", Leidsche Schouw
burg, 8 uur.
Donderdag, R. K. Reclasseeringsvereeni-
ging, Bureau-zitting, Hoogl. Kerk-
gracht 32, 89 uur.
De avond-, nacht- en Zondagsdienst der
apotheken te Leiden wordt van Zater
dag 31 Dec. tot en met Vrijdag 6
Jan. 1939 a.s. waargenomen door de apo
theken: D. J. van Drissum, Mare 110, tel.
406 en E. B. de Metz, Kamerl. Onnesl. 28,
tel. 3553.
Te Oegstgeest: Oegstgeestsche Apotheek,
Wilhelminapark 8, tel. 274.
9 uui*
is begonnen onze
OOK GEDURENDE DE
OPRUIMING
MIDZA-B0NNEN
mag dragen. Die hooge onderscheiding is
zeer wel verdiend.
Maar voor de stad is het niet minder van
belang, dat dit bedryf bestaat. De textiel
industrie is nu eenmaal een peiler, waarop
de Leidsche industrie sinds menschenheu-
g-enis steunt en het gemeentebestuur waar
deert ten zeerste, dat hier aan een belang
rijke groep personen arbeid verschaft
wordt.
Aan den anderen kant is het ook van
groote waarde, dat een bedrijf aan zijn
product den naam van „Leyds Goedt" kan
verbinden.
De samenwerking met het gemeente
bestuur is voortreffelijk, hetgeen blijkt
o m. uit de deelname van de gemeente met
de groote sociale maatr^gejen, waartoe di
rectie en commissarissen in het afgeloopen
jaar besloten.
De gemeente van haar kant heeft gaarne
maatregelen genomen om de zoo hoog
r.oodige zuivering van het water in dit in
dustriegebied zoo doeltreffend mogelijk te
maken.
Spr. noopt, dat deze onderneming nog
jaren lang op den ingeslagen weg moge
blijve voortgaan. Zoo zal zij wezen een
parel aan de kroon van Leiden.
Zich tot het personeel in het bijzonder
richtend, zegt spr. dat de beteekenis van
het personeel wel zeer bijzonder is. Ieder
beeft een aandeel in het bereikte resul
taat en sommigen hebben lange jaren
trouwe diensten bewezen en in het bij
zonder zy, die meer dan veertig jaar werk
zaam zijn.
Het verheugde spr. te kunnen msde-
deelen, dat het H. M. de Koningin had
behaagd de medaille in de Orde van
Oranje Nassau in brons te verleenen
aan den dekencontroleur J. Kooreman,
die 46 jaar en den wever G. v. d. Le
lie, die 45 jaar in dienst is geweest.
Toespraak D. dc Bruyn.
De heer D. de Bruyn, procuratiehouder
der N.V., sprak vervolgens namens het
personeel.
Deze herinnerde eraan hoe ook nu weer
plannen onder het personeel waren opge
komen om dit bijzonder- jubileum op een
af andere manier vast te leggen.
Men-meende dit niet beter te kunnen
doen dan door het doen vervaardigen van
een bronzen gedenkplaat, waarop de
woorden gegrift staan: ijver, kwaliteit,
traditie.
