MAANDAG 2 JANUARI 1939 30ste Jaargang No. 9224
S)e £eid&cli£0ou/fca/nt
Telefoon: Redactie II* Adc. en A bonn.-tarieven zie pas. 2
Telefoon: Administratie Mi. DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Giro 103002. - Postbus 1L
V Richtsnoer 1939
De eerste redevoering, die in het nieuwe
jaar zal zijn gewijd aan „de nieuwe ge
meenschap", draagt tot titel:' Verscheurde
Christenheid.
Het is een radio-rede, morgenavond om
7.35, uitgesproken door Bernard Verhoeven.
Wij worden in het nieuwe jaar in-eens
geplaatst voor deze droevige, allerdroevigste
werkelijkheid, dat de christenheid, die de
wereld moet hervormen, zélf verscheurd
liet in verschillende deelen, geen éénheid
vormt.
Maar toch is dat ten slotte nog niet het
ergrté.
Érger is, dat wij, katholieken, vaak zijn
gescheiden en verdeeld en verscheurd.
Als ieder onzer dif jaar zou ingaan met
het klare besef, met de diepe overtuiging,
dat wat hem ook moge onderscheiden
van zijn mede-katholieken hij zich met
zijn geloofsgenooten één moet gevoelen in
den dienst van Christus, één in het streven
naar een nieuwe gemeenschap, naar een
Christelijke samenwerking
Wij willen allen den wereld-vrede. Wij
begrijpen maar niet, dat regeerders in de
wereld niet den vrede willen. Maar in
eigen, beperkten kring, onder eigen ge
loofsgenooten, onder eigen familie, vrien
den en kennissen kunnen wij zelf vaak den
vrede niet bewaren!
Te treuren over het beeld van een ver
scheurde Christenheid, is niet verkeerd,
maar beter is, te zorgen, dat wij zelf in
eigen kring niet zulk een beeld vertoonen!
Wij beginnen dit jaar met een herinne
ring aan den oproep van H. M. de Koningin
tot moreele en geestelijke herbewapening,
een oproep, dat „eerlijkheid, vertrouwen en
liefde richtsnoer worden tusschen perso
nen en volken."
Neder landsche Pelgrims
bij Z. H den Paus
De H. Vader spreekt over Nederland met
groote liefde en dankbaarheid
De Romeinsche correspondent van de
„Tijd" seinde d.d. 31 December:
Sinds eenige dagen vertoeven in Rome 33
Katholieke Nederlanders, leden van den
K.R.O., die onder de goede zorgen van de
Nederlandsche Reisvereeniging voor Katho
lieken een heerlijke pelgrimage maakten
naar de Heilige Stad. Pater Dito zou de
Nederlanders zijn voorgegaan, doch helaas
was de voorzitter van den K.R.O. door
omstandigheden verhinderd.
Voor de pelgrims was dit een groote te
leurstelling, te meer omdat ook een belang
rijk programmapunt hierdoor verviel, n.l.
een toespraak van pater Dito voor de micro
foon van Radio Vaticana. De K.R.O. zou
deze toespraak gerelayeerd heboen. Niet
temin heoben de pelgrims onder eminente
leiding van de heeren J. de Vos en P. M.
Gilisse, hoofdbestuursleden van de Ned.
Reisvereeniging voor Katholieken, en H.
Bus, president van de Limburgsche af-
deel'ing van den K.R.O., vele dagen van
groot geestelijk genot doorgebracht te
midden van de herinneringen aan het
grootsche verleden van de Eeuwige Stad en
de levende werkelijkheid van het centrale
middelpunt in Gods Kerk.
Hedenmorgen vond de pelgrimsreis haar
hoogtepLint in een audiëntie bij Z.H. den
Paus. Eerst om goed één uur zou deze
plechtigneid plaats hebben, en reeds om
tien uur trof men elkaar bij de obelisk voor
den Si. Pieter. Om half elf werd men
nameiijk verwaent in de gebouwen van
Radio Vaticana. Mgr. B. Eras voegde zich
bij de pelgrims. Bij ontstentenis van den
directeur van Radio Vaticana yverd het ge-
zeiscnap door een der onderdirecteuren ont
vangen. De heer Gilisse hield in het
Fransen een toespraak, waarin hij erop
wees, dat vanuit Radio Vaticana immer de
stem der Waarheid over de wereld klonk.
Hij hoopte dat dit hulpmiddel van de
techniek veel zou bijciragen om in een heil
zaam apostolaat het H. Geloof te verbrei
den. Daarna bezichtigde men onder des
kundige leiding de installaties van Marconi
en Teiefunken.
Na deze bezichtiging bracht men nog een
bezoek aan de Vaticaansche mozaïekfaorkk
Om half een begaf men zich naar de
Consistonezaal waarin de H. Vader audiën
tie zou verleenen. De zaal was bijna geheel
gèvuld met een groot aantal jonggehuwde
paren. Mgr. Eras had evenwel voor dc
Nederlanasche pelgrims prachtige plaatsen
gereserveerd. De pelgrims zaten op nog
geen tien meter afstand recht voor den
troon van den H. Vader.
Even over één werd de H. Vader aan
gekondigd. Als één man rezen allen op
en toen Pius XI zegenend voorbij ging
klonk spontaan en enthousiast, zoo
levendig een „Leve de Paus", dat zelfs
de vurigen aard van de Italianen
daar niet tegen op kon. Het was een
prachtig en indrukwekkend oogenblik.
De H. Vader zag er zeer oud en ver
moeid uit, hetgeen allen met stille
ontroering aangreep.
Na eenige woorden tot de jongge
huwden gesproken te hébben,richtte
de H. Vader zich in het Fransch tot
de Nederlandsche pelgrims. Hij zeide
hun, dat zij als vertegenwoordigers
van Nederland Hem zeer welkom
waren. Nederland, die kleine natie, is
den H. Vader zeer dierbaar en vervulde
Hem met groote, innige dankbaarheid
Nooit vergeet de H. Vader wat Neder
land doet voor het Geloof en de Missies
Toen de H. Vader uitgesproken was,
ontvingen alien in doodsche stilte den
Zegen van den Plaatsbekleeder van
Christus.
En daarna kon de dankbaarheid zich niet
meer in woorden uiten, zoodat alleen
het lied de gevoelens van de Neder
landsche pelgrims vertolkte. Forsch
en fier, breed en gedragen klonk het
lied van Schaepman „Aan U o Koning
der Eeuwen".
Blij verrast keek de H. Vader op, en
in het voorbijgaan bleef Zijn blik ge
richt op die kleine groep pelgrims,
lang en vol vaderlijke liefde.
De directeur-generaal
der P,T.T.
over
den toestand in het
bedrijf
In het gebouw der Theosophische Ver-
eeniging in de De Ruyterstraat te 's-Gra-
venhage, heeft de directeur-generaal der
P.T.T., dr. ir. M. H. Damme, in een bijeen
komst van het hoofdbestuur van dit bedrijf,
hedenochtend de gebruikelijke Nieuw
jaarsrede gehouden.
Na woorden van herdenking -voor de
ambtenaren in het afgeloopen jaar overle
den en voor hen, die'den dienst der P.TT.
met pensioen verlieten, riep- spr. eenige es-
sentieele en incidepteele gebeurtenissen in
de herinnering terug om vervolgens den
algemeénen toestand en in het bijzonder
van hët ejgen bedrijf te bezien.
De eerste incidenteele gebeurtenis was
de geboorte van prinses Beatrix, welk feit
ons nationale besef verlevendigd heeft. Ook
het Staatsbedrijf der P.T.T. heeft het zijne
daartoe bijgedragen en zoo goed mogelijk
voor de berichtgeving gezorgd. Spr. dacht
o.a. aan den telex, die zich op zijn best
heeft getoond en aan de verschillende ex
tra telefonische verbindingen. Een tweede
blijde gebeurtenis was de herdenking van
het veertigjarig regeeringsjubileum van H.
M. de Koningin. Ook hier toonde geheel Ne
derland zich één in zijn dankbaarheid. Ook
bij die géJegenheid heeft de P.T.T. aandeel
gehad in de herdenking: men denke aan de
uitgifte van speciale zegels en de rede, die
de Koningin in de studio van het hoofdge
bouw heeft gehouden.
De moeilijke dagen van einde September
hebben ook het saamhoorigheidsgevoel ver
sterkt. Het P.T.T.-personeel heeft ook toen
op uitnemende wijze begrepen wat er van
verwacht kon worden. Spr. was verheugd
daarvoor nu te kunnen danken en hij
dankte vooral hen, die een schakel waren
tusschen het bedrijf en den gen er alen staf
en hen, die aan de grenzen extra-diensten
hebben vervuld.
De laatste algemeene gebeurtenis noem
de spr, de plotseling opgekomen koude. Ook
ditmaal is er geen enkele klacht geuit,
de waardeering was algemeen.
De toestand in Nederland is in zeke-
r$n zin een afspiegeling van den alge-
meenen toestand, dus met gunstige en
ongunstige factoren. De regeering heeft
met groote moeilijkheden te kampen.
Gelukkig staan handel en nijverheid er
beter bij dan in vorige jaren.
Schaduwzijden zijn onze lage export
en de werkloosheid met haar lasten
zcoals financieele en moreele. Een op
lossing is niet te vinden zonder allerlei
opofferingen. De schatkist verlangt
van de P.T.T. een hooge bijdrage, waar
door de mogelijkheden om verbeterin
gen in dit bedrijf te brengen vermin-
aerd zijn; Wij moeten bereid zijn om
aan de moeilijkheden van de regeering
zooveel mogelijk recht te doen weder
varen, al hébben we rekening te hou
den met de eischen, die dit bedrijf nu
eenmaal stelt. Want dit bedrijf is toch
stellig één van de steunpunten van de
welvaart in ons land. Het moet uitne
mend blijven functioneeren voor han
del en nijverheid, voor het geheele
publiek. De gezondheid van het bedrijf
sta boven alles.
In het afgelooopen jaar hoeft over de ont
wikkeling van het bedrijf niet geklaagd te
worden. De financieele uitkomsten zijn uit
stekend geweest. De uitkomsten van de
laaiste jaren zijn zeer gelijkmatig.
Dit goede resultaat is in de eerste plaats
te danken aan het zoo min mogelijk mono-
politische karakter van dit bedrijf. Deze
politiek diént om twee redenen gevoerd
te worden: le omdat men nooit zeker is,
dat het monopolie gehandhaafd zal blij-
vqn en 2e. omdat de allures van een mo
nopolist noch" nuttig noch aangenaam voor
de samenleving zijn. Men .moet ons niet
zien als den zelfbewusten monopolist,
maar men moet hst publiek voor zich in
nemen. Het bedrijf zou veel hoogere in
komsten hebben kunnen verkrijgen maar
de leiding is overtuigd, dat lagere tarie-
van op den duur voor 't bedrijf voordeeli-
ger zijn. Vooral noodig is het bereiken van
een iagen kostprijs waardoor de tarieven
zoo laag zijn en spr. is zijn medewerkers
daarvoor zeer dankbaar. Het sprekende
voorbeeld is de halveering van de telefoon
tarieven met Indië, waardoor de opbrengst
niet geschaad is, zelfs nog verhoogd is.
Ook in de wijze waarop wij het publiek
service aanbieden blykt het weinig mono-
polistische karakter van het bedrijf. Wy
komen met postzegelautomaten en met zpo-
veel mogelijk agentschappen enz. even
goed als een particulier bedrijf. Onze
acquisitie gaat in dezelfde richting.
Wat de afschrijvingspolitiek betreft wees
spi. op de extra-afschrijvingen, die het be
drijf boekte. Spr hoopte, dat, het. mogelijk
zal zijn op dezep weg voort te gaan
Wat het komende jaar betreft achtte
spr een belangrijke tariefsverlaging hoogst
twijfelachtig. Wel zullen kleine verande
ringen worden ingeoerd. Maatregelen ten
behoeve van de postbestelling ten platte
lande zijn te verwaihten.
Spr. gaf vervolge as een overzicht van
eenige onderdeden van het bedrijf.
De telefonie,met Tndië, zoo deelde spr.
o.m. mee. neemt voortdurend.toe, want hoe
langer hoe meer wordt het nut van een der
gelijke verbinding ingézien. Er zij., in het
afgeloopen jaar een ge periodes van ver
las gd tarief geweest en dat is zeer ingesla
gen. De behoefte is er, maar de mogelijk
heden om haar te bevredigen zijn er nog
niet. Getractit zal echter worden in 1939
een regeling té treffen om periodiek fami-
liegesprékken te voeren tegen een tarief
van 7.50 per 3 minuten. Spr. hoopt, dat
deze regeling in begin 1939 tot toepassing
kar komen.
Spr. wenschte ten slotte nog een enkel 0
woord over personeelsreorganisaties te
zeggen. Met hart en toevijding heeft het
personeel spr. wilde dit met nadruk zeg
gen zijn taak in 1938 verricht. Met groo
te graagte heeft spr. steeds aan verbete
ringen voor bet persraeel medegewerkt en
hy zal dit ook in u39 doen. Het doel zy
om binnen de grenzen van het redelijke
te doen wat mogelijk is. In 1939 zal waar
schijnlijk een instantie bestaande uit ver
tegenwoordigers van leiding en personeel
toe stand komen om te onderzoeken wat er
nog gedaan kan worden.
Tenslotte wekte de heer Damme de aan-
v. igen op tot vertrouwen in elkaar. Als
de roepstem komt dat is wel gebleken
het afgeloopen jaar is er vertrouwen.
Moge deze geest ook in 1939 heerschen.
DALADIER TE AJACCIO.
JACCIO, 2 Jan. (A. N. P.). Reeds zeer
vroeg in den ochtend was een groote trek
raar de hoofdstad van Corsica merkbaar.
De vlootdivisie kwam, geëscorteerd door
watervliegtuigen, bij het aanbreken van
den dag ter reede aan. Overal werd ge
vlagd. Een geweldige menigte is in gespan
nen verwachting van de komst van den
premier. Op het hoofdplein van de stad is
tusschen twee zuilen, die gisteren werden
opgericht, een zeer groote Fransche vlag
gespannen, waarop de woorden: Leve het
Fransche Corsica.
Om kwart voor acht verliet minister van
n.arine Campinchi de „Suffren" In zijn
gezelschap bevonden zich de vertegenwoor
digers van Corsica in het parlement.
DE WERELD IS
VOGELVLUCHT
BURGOS: Het offensief van Franco in
Catalonië is nog niet doodgeloopen. Het
gaat niet snel, maar men vordert tenmin
ste gestadig. Franco blijkt in een inter
view zeer optimistisch te zijn voor het ko
lkende jaar. Hy ziet. in dit jaar zijn eind
overwinning reeds aanbreken en hij meent,
dat de zegevierende uitslag van dit offen
sief (hij twijfelt dus reeds by voorbaat niet
aan het succes van zijn jongste offensief!)
beslissend zal zijn voor den afloop van den
burgeroorlog. Het is in elk geval te hopen,
dat het einde van dezen oorlog niet ver
meer verwijderd zal zijn, want dat het
land economisch is uitgeput, staat buiten
twyfel. Dat kan niet anders na bijna 2 jaar
burgeroorlog.
JOHANNESBURG: De „Reiger" is Za
terdag (op Oudejaarsavond) weer behouden
teruggekeerd uit Zuid-Afrika. De blijd
schap over dezen goed geslaagden tocht
en over de hartelijke ontvangst van dege
nen, die ons land in het verre Zuid-Afrika
hebben vertegenwoordigd, was natuurlijk
groot. De reizigers vertelden enthousiast
van hun reis in Zuid-Afrika en van de
vriendschap der bewoners, die ons zoo
na staan. Zij brachten o.a. kranten mee.
waaruit bleek, dat de „boodschap van
goodwill", waarvan minister-president Co-
lyn bij de ontvangst sprak, inderdaad ver
staan is door de Zuid-Afrikaners.
In een meegebracht artikel van een blad
uit Johannesburg wordt o. m. gezegd:
„Ons heet jonkheer Beelaerts van Blok
land en sy gesslle welkom onder ons. Ons
vertrou, dat hulle na afloop van hulle be-
soek sal voel, dat hulle tuis was by baie
na familie, en dat hulle by hulle terugkeer
aan hulle groot en tot ons so na verwante
volk die groete sal oorbring van die Afri-
ksnerdom".
Dat hebben ze inderdaad gedaan.
DE SPORTVLIEGER HEYMANS TERUG
VAN URK.
Onaangenaam avontuur op Oudejaarsdag.
Hedenmorgen heeft de instructeur van
de Nationale Luchtvaartschool op Schiphol
Sluyters, zich met een sportvliegtuig naar
Urk begeven, om daar den Amrterdam-
schen sportvlieger H. Heymans, die gedu
rende twee dagen op het eiland vast zat
ie halen.
De heer H. Heymans was Zaterdagmid
dag met eenige andere leden van de Am-
sterdamsche af deeling der vrijwillige orga-
nsatie sportvliegers, waarvan zijn broer
J Heymans commandant is, met zijn eigen
toestel naar Urk gevlogen om naar het
nog steeds door het ys geisoleerde eiland
pest te brengen en op den terugweg twee
passagiers mee naar Amsterdam te nemen.
Hedenmorgen heeft de heer Heymans
ons nog eens verteld, welke kleinigheid er
onverwachts toe leidde, dat hij eten Oude
jaarsavond ver vanzijn familieleden op
Urk moest doorbrengen. Na den start van
Schiphol was hy boven het IJs-elmeer in
dichte sneeuwbuien gekomen. De P.H.-J.U.
H., een Leopard-Moth vliegtuig met ge
sloten cabine, die plaats biedt aan drie
personen, had 260 kg. post aan boord, doch
door de sneeuwjacht was van Urk weinig
te zien. De heer Heymans vloog door tot
hoven Fries'and en besloot tenslotte, naar
Schiphol terug te keeren, zooals de andere
sportvliegers reeds hadden gedaan. Ter
hoogte van Urk klaarde het weer plotseling
op en toen de vlieger het eiland en het
Dit nummer beslaat uit
drie bladen.
VOORNAAMSTE NIEUWS
Buitenland
Het offensief van Franco in Spanje,
franco meent, dat dit beslissend zal zijn
voor de beëindiging van den burgeroorlog.
(2de blad).
Gemeld wordt, dat Hongarije uittreding
uit den Volkenbond overweegt. (2de blad).
N2LXVHOS
Binnenland
De terugkeer van de „Reiger" op
Schiphol. (2de blad).
KORTE, DOCH HEVIGE AARDBEVING
IN TURKIJE
SMYRNA 2 Jan. (A.N.P.) Vanochtend
is hier een ernstige, doch korte aardbeving
gevoeld. Er wordt melding gemaakt van
eenige schade.
vliegveld geheel open onder zich zag liggen,
besloot hij toch maar een landing te ma
ken. Hij nam gas terug, doch toen hij in
de laatste bocht gas wilde bijgeven bleef
de motor, waarschijnlijk tengevolge van te
groote afkoeling, sputteren.
Onder deze omstandigheden waagde hij'
het niet meer nog een bocht te draaien,
zoodat hij de machine in de richting, waar
in hij toen vloog, op het vliegveld neer
zette. De landing gelukte uitstekend, hacl
alleen tengeyolge, dat de machine door
gleed door het prikkeldraad, dat het vlieg
veld van het naast gelegen veld scheidde.
Ook de schade viel mee. De propeller
sneed het prikkeldraad door, waarvan de
-losire einden tegen den linkervleugel sloe
gen. Propeller en vleugel werden licht be
schadigd en de vleugelsteun eenigszins inge
deukt. Vooral dit laatste was een reden
om niet opnieuw met de machine te star
ten omdat van buiten niet was na te gaan of
de steun nog voldoenden weerstand bood.
De inwoners van Urk, die de V. O. S.
zeer dankbaar zijn, dat zij het eiland heeft
behoed voor isolement tot de zware K. L.
M.-machines er niet meer konden landen,
hebben het den onvrij willigen bezoeker zoo
aangenaam mogelijk gemaakt. De dokter
van het ei1 and noodigde den heer Hey
mans om bij hem te logeeren en hier heeft
hy een aangenamen Oudejaarsavond door
gebracht, waarbij iedereen ernaar ge
streefd heeft, hem eenigszins schadeloos te
stellen voor het feit, dat hij dit doen moest
zonder zijn jonge vrouw, met wie hij voor
het eerst het Oudejaarsfeest zou vieren.
Ingenieurs van de firma van Hattum en
Blankevoort, die in verband met de uit
voering der Zuiderzeewerken op Urk ge
vestigd zijn, zorgden voor de machine, die
met een groot dekzeil geheel beschermd
kon worden. Zoodra het ijs op het IJssel-
nieer voldoende zal zijn geweken zal het
vliegtuig per zolderschuit naar Amsterdam
v-orden gebracht.
