mm - -JLX- OMGEVING Ged. Staten herstelden de kerk De Dieren-Jamboree WOENSDAG 28 DECEMBER 1938 DE LEIDSCHE COURANT TWEEDE BLAD - PAG. 7 GESCHIEDENIS DER PAROCHIE STOMPWIJK De parochianen waren niet gediend van een belasting Pastoor Stoek sprong op de bres. HILLEGOM Geboren: z. van B. van Vliet-Gaastra z. van A. J. van Kampen-van Wetering d. van M. H. Kleverlaan-Berkhout. Ondertrouwd: G. P. Voorn en J. J. C. M. Rusman J. Lommerse en M. C. M. Jonkheer. Getrouwd: C. M. Ruigrok en M. Mooyekind. KATWIJK AAN DEN RIJN Collecte. De Kerstcollecte ten bate der St. Elisabethvereeniging bra:ht de niet onbelangrijke som van 170.02 op. NOORDWIJK HET UITBREIDINGSPLAN GOEDGEKEURD. Behoudens enkele onderdeeltjes. Naar wij vernemen hebben Gedeputeer de Staten thans het plan van uitbreiding voor deze gemeente met de daarbij behoo- rende bebouwingsv jorschriften, vastge steld in de raadsvergadering van 9 No vember 1937, goedgekeurd. Gelijk bekend, waren er bij Ged. Staten r.iet minder dan 55 bezwaarschriften te gen dit plan ingediend. 22 daarvan zijn door Ged. Staten niet ontvankelijk ver- Haard, 28 bezwaarschriften zijn ongegrond verklaard, terwijl een 5-tal bezwaarschrif- ttn wel gegrond zijn verklaard. Ten aan zien van deze laatste 5 is het plan niet goedgekeurd. Deze betreffen: le den pro vincialen weg (bezw. schr. Mr. Everwijn er Graaf van Limburg Stirum); 2e den Hoogeweg, waaraan de bestemming „Land- bcuw B" werd gegeven (bezw.schr. Graaf van Limburg Stirum); 3e een klein per ceeltje in de Zuidduinen, tot parkeerter rein bestemd (bezw. schr. L. Lang); 4e. de bestemming van de z.g. Dobbelman- terreinen (bezw.schr. Erven Dobbelman); Ee „Calorama" (bezw.schr. Mr. Everwijn), dat door den Raad in nadere-overweging moet worden genomen. De sub 2 eii 3 genoemde bezwaarschrif ten zijn op formeele gronden toegewezen. De zeer uitvoerige en zwaar gemotiveer de beschikking van Ged. Staten telt niet minder dan 64 bladzijden. Hierin zijn de wederziidsche standpunten weergegeven. Eerstdaags zal deze beschikking wel in het Provinciale Blad van Zuid-Holland worden opgenomen. Benoemd. B. en W. hebben tot tijdelij ke administratieve hulp ten kantore van de centrale boekhouding der bedrijven be noemd, de heer A. de Jong, alhier. VOORSCHOTEN Volksbond. Gisteravond vergaderde de Volksbond in het Vereenigingsgebouw, in welke vergadering de heer v. d. Akker een lezing hield over „De wet op den ar beid der gehuwde vrouw en de wet op de kinderbijslagen." Zeer kort behandelde de redenaar het eerste ontwerp, daar dit or.twerp thans minder actueel is door het feit, dat de Hooge Raad het voorontwerp verworpen heeft. Mogelijk, dat later een T'ieuw ontwerp verschijnt van den minis ter, dat meer succes behaalt. Over het tweede ontwerp gaf spreker een uitvoerige en duidelijke uiteenzetting en deed zien, hoe in de praktijk deze wet zal werken. Hoewel velen reeds van een en ander ken nis hadden genomen uit de dagbladen, werd thans een dankbaar gebruik gemaakt van deze gelegenheid om nog nadere bijzonder heden te vernemen. Ofschaan'de opkomst riet groot was, vond spreker bij degenen, ■die aanwezig waren een zeer dankbaar ee- hoor en was het een zeer nuttige avond. Met een dankwoord tot den soreker, sloot de voorzitter deze vergadering. VOORHOUT „De Reis van het Kindje Jezus". Onder auspiciën van het Kath. Manne lijk Jeugdwerk in de St. Bartholomeus- parochie, vond Dinsdagmiddag voor de schoolkinderen en 's avonds om 8 uur voor de grooten de opvoering plaats van „De Reis van het Kindje Jezus" van dr. H. van Rooijen O.S.C. uit Zoeterwoude. Nadat door den Directeur van de Kruis vaart. den vice-Praeses der Gezellen en den K.J.M.V.-moderator aan leden, ouders en overige belangstellenden het welkom was toegeroepen, zette spr. in korte trek ken de inhoud van het spel uiteen en de bedoeling van dezen avond. Het verheug de zijneerw. bijzonder, dat zoovelen, on danks weers- en wegengesteldheid, naar deze uitvoering waren opgekomen. Met een genoeglijke avond toe te wenschen be sloot spr. dit openingswoord, waarna in een 4-tal bedrijven „De Reis van het Kindje Jezus" vrij vlot werd gespeeld. Hieraan werkten mee leden van Kruis vaart, Gezellen en K.J.M.V., maar de Kruisvaart stond in aantal bovenaan, 7 jongens en 4 grooten. Het zou te moeilijk zijn om spelers bij name te noemen, vast staat evenwel, hetgeen ook bleek uit het slotwoord van Kapelaan ten Have, dat er goed gespeeld was. waarvoor spr. den spe lers dank bracht, in de hoop en het ver trouwen in de toekomst ook op 'n zoo groot aantal belangstellenden te mogen re kenen. Tafeltenniscompetitie. Donderdag 29 December a.s. speelt de Voorhoutsche Ta feltennisclub D.E S haar vierde competi tiewedstrijd tegen Oranje Zwart uit Zoe terwoude in de groote zaal van het Paro chiehuis. De te Zoeterwoude gespeelde wedstrijd werd niet dan met groote moei te door de Voorhouteis gewonnen, zoo dat, wil ook deze wedstrijd gewonnen worden, er hard voor gewerkt zal moeten worden Alle Gezellen worden gaarne uitgenoo- digd om dezen ongetwijfeld spannenden strijd te komen bijwonen, meer speciaal diegenen, die aan de clubcompetitie in het afgeloopen seizoen hebben deelgenomen. Men begrijpe, dat veel belangstelling den spelenden enthousiasme en vuur in het spelen zal schenken. WARMOND „St. Matthias". De tweede winteruit- voering van deze vereeniging, de zooge naamde Kerstuitvoering, trok ditmaal enor me belangstelling. Het feit, dat het pro gramma verzorgd werd door de afdeeling zang en de afdeeling damestooneel bewijst, dat van deze afdeeling zang bijzondere pres taties verwacht werden. Welnu, hoe hoog ook de verwachtingen gespannen waren, dit succes had de grootste optimist niet kunnen verwachten. Voor de afdeeling zang was een programma samengesteld, dat even goed groote aantrekkingskracht uit geoefend zou hebben, indien het door een beroepskoor uitgevoerd zou worden. Een woord van hulde komt toe aan den heer A. Martijn, directeur, die het aangedurfd heeft met zijn koor deze stukken te vertolken en laten wij er direct uan toevoegen met suc ces. Wat hebben wij genoten van „Stille nacht" en „Zu Bethlehem geboren" uit hel Weinachts-oratorium van Muller. Hoe ge voelvol werd vertolkt „Die himmel erzah- len dü Ehre Gottes", trio met koor en duet met koor, al was de sopraan voor dit stuk uit het machtige werk „Die Schöpfung" van Jos. Haydn ook iets te zwak. Onder leiding van dezen directeur gaat deze afdeeling een mooie toekomst tege moet en zullen wij zeker nog meer kunnen genieten van uitstekende zang. In de pauze werd door den pastoor de bij het te Rotterdam gehouden concours behaalde eerste prijs in de eerste afdee ling aan het vaandel gerecht, waarbij de pastoor wees op de buitengewone presta tie die de afdeeling hier geleverd had. Ook spreker betrok in zijn hulde de eminente leiding van den directeur. Na de pauze werd opgevoerd het tooneel- spel in drie bedrijven van WiJ. v. ti. Berg, getiteld: „Het meisje uit de achterbuurt". Ook voor deze afdeeling niets dan lof, want zelden hebben wij een stuk gezien, dat zoo vlot en natuurlijk werd vertolkt. De regis seuse mej. C. de Vetten heeft blijk gege ven over een flinke dosis menschenkennis te beschikken, want de rolverdeeling had j niet beter kunnen zijn. Allen speelsters lag i hun rol volkomen en dit is toch een eer- i ste vereischte voor een dergelijk succes. Het is een avond geworden van waar kunstgenot waarvoor wij de beide afdee- lingen veel dank verschuldigd zijn. De voorzitter maakte zich zeer zeker tot tolk van allen toen hij zangers, zangeressen en speelsters hartelijk dank bracht voor het vele mooie wat zij dezen avond gebracht hadden. Een speciaal woord van dank had in ontvangst te nemen mej. C. de Vetten voor haar onovertroffen leiding. Wij zou den tekort komen, indien wij hier niet me moreerden het verdienstelijke werk dat verricht werd door den grimeur den heer Kouwenberg uit Leiden, die weer blijk gaf volkomen voor zijn taak berekend te zijn. Ook de heer van Stijn die weer geheel be langloos voor de stoffeering gezorgd had, willen wij mede in onzen gebrachten dank betrekken. De beide afdeelingen roepen wij gaarne een spoedig tot wederziens toe. WASSENAAR In een kelder gevallen. In een per ceel in de Brunhorstlaan viel de 21-jarige A. H. uit Den Haag bij het kolen sterten door een luik in den kelder. Hij bekwam een ribfractuur en werd, nadat hem door dr. Hubbeling de eerste hulp was ver leend, per ziekenauto overgebracht naar het R.K. Ziekenhuis, Westeinde te Den Haag. Roode Kruis. In café Bellevu werd door de afdeeling Wassenaar van het Ned. Roode Kruis een ledenvergadering gehou den, onder voorzitterschap van Jhr. W. K. von Weiier. De begrooting voor 1939 werd vastge steld op inkomsten en uitgaven ten bedra ge van 860. Tot leden der Commissie voor het na zien der bescheiden van den Penningmees- tn over 1938 werden benoemd de heeren Jhr. von Weiier Jr.; Forteloo Sr. en Ba- chofner terwijl tot hunne plaatsvervangers werden aangewezen de heeren Korbee en Veltman en Mej. Snoek. Door Dr. Weerenbeck werd vervolgens htt E. H. B. O. eenheid:diploma uitgereikt aan de heeren van der Spek, van der Gaag. Dijksterhuis, Bachofner, Scheffel. Knijnen- turg, de Haas, van der Veen, Zonneveld, Kohlenberg en Korbee. Hierop volgde slui ting. Tconeelclub „Amicitia". De tooneel- ciub „Amicitia" gaf ter gelegenheid van het eerste lustrum der plaatselijke afdee ling van de K. J. M. V., in het R. K. Ver eenigingsgebouw een zeer geslaagde uit voering. Opgevoerd werd „De Spooktrfein" door Arnold Ridley. De vertolking daar van stelt vrij hooge eischen, die door de K. J. M. V.'ers tooneelisten en medewerkende dames, zeer dicht werden benaderd. De vrij talrijke aanwezigen hebben kunnen genieten van heel veel griezeligs en van een zeker onverwachte ontknooping. „Amicitia" komt alle hulde toe. Zij heeft cie aanwezigen een genotvollen avond be zorgd. Radio Beuk zorgde uitnemend voor een muzikale omlijsting. ZILK Propaganda-avond R.-K. Staatspartij. Gisteravond hield de R.-K. Staatspartij afd. Zilk een propaganda-avond in het parochie huis. Als spreker zou dezen avond optre den professor dr. Alph. Steger, lid van de Eerste Kamer. Er was flinke belangstelling. Na het gebed heette de voorzitter, de heer J. Remmerswaal, allen hartelijk wel kom, in het bijzonder den pastoor, kapelaan v. d. Hoogte en professor dr. Alph. Steger, spreker van dezen avond. Na een korte in leiding waarin werd aangetoond het pro gram van de R.-K. Staatspartij en ook eeni- ge woorden werden gewijd aan de resulta ten die men had bereikt, was het woord aan prof. dr. Alph. Steger. Het R.-K. Werkliedenverbond heeft het initiatief genomen van een driejarige actie naar de nieuwe gemeenschap, een actie door den Paus zelf in zijn encycliek Quadragesi- mi Anno aangegeven. Als lid van de R.-K. Staatspartij, een van de vereenigingen die tot deze actie zijn toegetreden, is het een plicht van saamhoorigheid voor leden van deze zelfde staatspartij iets over deze actie tp vertellen. Spr. behandelde daarna het solidarisme en de ordening in beroepsstanden. De leidende gedachte in de volkshuishou ding moet niet zijn de ongebreidelde con currentie maar de sociale rechtvaardigheid en de sociale liefde. Dit zijn de twee zuilen waarop het gebouw van de nieuwe gemeen schap moet worden opgetrokken. De voorzitter dankte prof. Steger voor zijn prachtige, leerzame lezing en besloot met den wensch, dat de actie volledig mocht slagen. Kerstgave. Aan de leden van de bloe- mistarbeidersvereeniging „Leo XIII" al hier werd voor de Kerstdagen een flink kwantum vleerch verstrekt, terwijl tevens ruim 100 mud brandstof werd uitgedeeld. Voor de koude dagen een welkom ge schenk. Ernstige val. Toen de reeds bejaarde heer Wolke zich Maandagmorgen j.l. van uit de Vroegmis huiswaarts begaf, kwam hij door de gladheid van den weg zoo ern stig te vallen dat hij een been brak. Per ziekenauto is W. naar Haarlem vervoerd. KERKNIEUWS PATER ADR. STEGER S.J. In het Canisius College te Nijmegen is i na een kortstondige ziekte overleden de weleerw. zeergel. pater Adrianus Steger S.J. Meer dan 30 jaren heeft hij daar de wis- en natuurkundige vakken onder wezen, welken arbeid hij onder de vacan- ties gaarne onderbrak voor het geven van retraites en dergelijk geestelijk dienstwerk Bescheiden en onvermoeid werker als hij was, vond hij altijd tijd om anderen te helpen, terwijl zijn strenge opvatting van plicht en examen-eischen allermeest en allereerst zich zeiven gold. Zijn talrijke leerlingen zullen hem dankbaar in hun her innering houden, als een blijmoedigen en altijd gelijkmoedigen vriend. Pater Steger werd als jongste zoon van de bekende familie van dien naam op 1 December 1876 te 's-Gravenhage geboren. Hij ontving zijn gymnasiale opleiding in het oude Jesuieten college te Katwijk, volgde daarna de rhetorika en philosofie in „Hage- veld" en Warmond en trad in 1897 in het noviciaat der Sociëteit van Jesus in Mariën- dal. Na de gewone vormingsjaren te heb ben doorloopen, werd hij in 1909 priester gewijd. „Msbd." FAILLISSEMENTEN Uitgesproken: M. Muller en zijn echtgenoote M. Mul lerVermaas, Rotterdam, Adrianastraat 113. Cur. mr. H. v. d. Hoeven, Rotterdam. P. Rijn, koopman, Rotterdam, Randweg 32a. Cur. mr. F. P. C. Viëtor, Rotterdam. F. Weyers, Tilburg, Barkstraat 25. Cur. mr. P. W. Steen, Rotterdam. XII door A. N. Duynisveld pr. Pastoor Stoek begon reeds in het jaar van zijne komst met een reparatie aan de kerk, waarvan de fundeering verzakte. Voor het heien van nieuwe palen gaven de boeren hun Knechts, zooals zij dat ook gedaan hadden bij den bouw van den toren en het aanleggen van het kerkhof onder pastoor Terhorst. Het volgende jaar, in 1825, werd de pastorie gerestaureerd. Om de kosten daar van te bestrijden, werd door den pas toor en de kerkmeesters een inzameling gehouden, welke 400 gulden opbracht. Daarvoor kon slechts het allernoodzake lijkste gebeuren, wijl de kosten 460 gulden bedroegen. Om kerk en pastorie in haar geheel te kunnen herstellen, vroeg in 1826 het kerkoestuur aan Gedeputeerde Staten een subsidie. De kosten der restauratie werden begroot op 2150 gulden, waarvan de gemeente niet meer dan een som van 100 gulden kon betalen. He» provinciaal bestuur raadde het kerkbestuur nieuwe bestekken te laten ontwerpen en aan Ged. Staten een lijst over te leggen van de ka tholieken, met vermelding van hetgeen zij zouden bijdragen in de te maken kosten, waarna de provincie zich bereid toonde een gelijk bedrag van haren kant bij te dragen. De nieuwe begrooting vroeg een bedrag van 2090 gulden. Een lijst vin hetgeen de katholieken zouden bijdragen wilde het kerkbestuur niet overleggen. De gemeen tewaren hadden toch al in de laatste zes jaren zooveel bijeengebracht voor de ver schillende restauraties aan hun kerk Het kerkbestuur stelde zich borg voor een scm van 450 gulden, te verkrijgen door bijzon dere co.lecten. Daarop werd den 5den Januari 1827 door Ged. Staten een subsidie groot 1600 gulden toegestaan, waarvoor de kerk werd ge restaureerd en een nieuwe sacristie ge bouwd. In 1830 diende het kerkbestuur wederom een verzoek om subsidie in bij Ged. Staten tot verder herstel van kerk en pastorie. De aanvraag werd afgewezen; evenwel mocht men binnenkort nog eens aanklop pen. Een r,et volgend jaar herhaalde aan vrage had evenmin succes. Daarop schreef pastoor Stoek een rekest aan den Koning, hetwelk hij persoonlijk in een audiëntie den Vorst ter hand stelde. De kerk ont ving 800 gulden uit 's lands kas, op voor waarde, dat de Statie zelf het verder be- noodigde geld zoud bijeenbrengen. Door giften en een gesloten leening werd het bedrag verkregen, waarna in 1832 kerk en pastorie werden gerestaureerd voor een som van ruim 2000 gulden. Terwijl pastoor Stoek aldus zijn best deed de finantiën der kerk te verbeteren, wist hij ook een herziening te verkrijgen van het tractement van den pastoor. Dit werd, evenals het vóór 1809 was geweest, gesteld cp 700 gulden. Reeds lang bestond in de Statie de ge woonte een half-jaarlijksche omgang bij ce katholieken te houden voor kerk, pas toor en pastorie; een soort belasting naar het inkomen. Volgens het verlangen der gemeentenaren, werd besloten dezen om gang te laten bestaan, maar beter te or- ganiseeren. Bepaald werd, dat de dienst boden' eveneens zouden betalen en wel 10 stuivers pei jaar bij een inkomen van 50 gulden, en 1 gulden jaarlijks bij een in komen van 70 gulden of daarboven. In 1826 schreef de pastoor onder de lijst 1): „N.B.. tevoren, zoo in het boek is te zien, bedroegen de twee jaarlijksche collectens slechts ruim 70 gld. Nu komt de gemaakte volle taksatie ook nog wel niet; doch de tijd zoo wij hopen zal het wel aanvullen ten vollen, i' Tempus, vel labor improbus, omnia vin dt. Dominus cooperetur" 2) Later schreef hij: „Bovenstaande taxa tie hebben wij volgehouden tot in het voorjaar van 1835; in de herfst van gem. jaar hebben wij de oifergifte aan vrije keus gelaten en zulks afgekondigd. Ik vond dit n aar het beste, want er wordt toch op lange naar aan de taxatie niet voldaan en velen hebben er immer over gemerd. Ik laat dan nu bij bekende twee I jaarlijksche collectens de geloovigen maar offeren naar vrije keus en godsdienstige gezindheid. Het vorige was immer met netelige moeite gepaard. Ik heb afgekon digd, dai, als 't noodig bevonden wordt, men gemelde collectens »al verdubbelen, en dus viermaal in 't jaar zal houden; dit worde maar liever gekozen, dan de vrij heid aan te randen". Pastoor Stoek was een man met zwakke gezondheid. Zelf schreef hij in het memo rieboek der Statie, dat omstreeks het jaar 1827 nij was toen omtrent 35 jaar oud zijn kwaal begon welke, volgens den dokter „een zwakke borst was, en kramp in het bloed". Gerving schreef in zijn Missieverslag van 1842 over de Statie en haar pastoor: „Het is een middelmatige Statie; een vreem- zame gemeente; de kerk is uitstekend ge bouwd; de pastorie eveneens. Omdat de pastoor zulk een zwakke gezondheid bezit, dat hij behalve het lezen der H. Mis, nauwelijks iets kan doen, komen bijna alle werkzaamheden neer op den kapelaan, die aaarom wel een grooter honorarium mocht hebben, hetwelk de pastoor hem evenwel riet kan geven" 3) Den 6er. Febrauri 1833 schreef Chede- ville aan Antonucci, den Vice-Superior der Hollandsche Missie: „De pastoor is een goede, maar een trage man, die niets kan doen en oie geen waardeering heeft voor het werk van zijn kapelaan". Bij het reglement van het Kerkbestuur, dateerend van 1824, schreef pastoor Stoek de volgende bemerking: „de geestelijke overheid gelieve mij ten goede te houden, dat ik deze reglementen zoo niet heb ge volgd. Eei. weinig slechts heb ik er hier en daar van afgeweken, en wij moeten houden aan vorige en verouderde sleur. Mij dacht immer: 't is beter, zich nu en dan naar oude gebruiken te voegen, dan door onbewegelijkheid de gemoederen te doen gisten. Meerendeels bruischen die dan over, en zoo komt er oproer". Blijkens reeds genoemd Missieverslag telde zijn Statie in 1842, 525 communican ten. In 1825 waren door aartspriester Van Banning de grenzen tusschen Zoeterwoude, Stompwijk en Voorschoten gewijzigd. Voortaan zou tusschen beide laatste Staties de Vliet de scheiding zijn. Heftig weerde zich pastoor Stoek, toen later door den pastoor van Voorschoten aanspraak werd gemaakt op een boeren woning aan deze zijde van de Vliet. Deze beriep zich op de grensregeling van 1825 en bleef daaraan vasthouden. Eerst sinds 1840 waren die menschen in Voor schoten gaan kerken; en toen de Vice- Superior besliste, dat deze woning tot Voorschoten zou blijven behooren, moest pastoor Stoek erin berusten, doch deed dat onder protest, wijl zonder zijn voor kennis de Statie was verminkt. In 1854, na het herstel der hiërarchie, moesten de pastoors aan den Bisschop een beschrijving geven van hun parochie. De pastoor van Leidschend'am, C. Stolk, had daarbij de bemerking gevoegd, dat het voegzaam en raadzaam zou zijn, een ge deelte van Stompwijk te voegen bij Leid- schendam, omdat de menschen dichter bij zijn kerk woonden, en, vooral in den win ter, bij onbegaanbaarheid der wegen, moeilijk in Stompwijk ter kerke konden gaan. Weer sprong pastoor Stoek op de bres, cm de oude grenzen zijner parochie te ver dedigen. Wel moest hij toegeven, dat die menschen dichter bij Leidschendam woon den, maar de meesten hadden eigen rij tuig of Konden dat leenen van de buren. Verder merkte hij op, dat in den winter de /eg naar Leidschendam even onbegaan baar was als die naar Stompwijk. Boven dien zou het verlies van het gevraagde ge deelte, waar 82 zielen woonden, een te groote schade beteekenen voor Stompwijk. Bij de vaststelling der parochie-grenzen bleef het kerkgebied van Stompwijk on gewijzigd. Triomfantelijk schreef pastoor Stoek in het memorieboek „dat het snoode voorstel van den pastoor van Leidschen dam niet was aangenomen". 1) Parochie-archief van Stompwijk. 2) D.w.z.: Door den tijd of door handen arbeid komt men alles te boven; de Heer zal daartoe medewerken. 3) Bijdr. Bisd. Haarl.: dl XL, bl. 413. "5 t fff TOi V 7. Klokslag half zeven liep de wekker af. die op een plankje stond. Big had die den vorigen avond opgewonden en Joko gewezen, hoe dat ding werkte. Joko schrok wak ker van het woeste gerinkel en met een boos gezicht ging hjj het knopje indrukken. 8. Toen liep hij naar de kist, waarin Big zich had neer gevleid. Hij gaf zijn vriend een fikschen stoot in zijn zij, maar Big snorkte door en Joko dacht: „Hij maakt haast nog meer lawaai dan dien akeligen wekker."

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1938 | | pagina 7