ZWANENBERG
Duitschland protesteert
tegen Ickes
Amerikaansche regeering wijst dit
protest af
Het complot in
Spanje
De strijd In het
verre Oosten
BUITENLAND
Hotel des Invalides
in brand
VRIJDAG 23 DECEMBER 1938
DE LEIDSCME COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. 6
Het volk denkt er precies
zoo over
VERKLARING VAN WELLES.
Volgens een geïnspireerde verklaring aan
de buitenlandsche pers heeft de Duitsche
zaakgelastigde te Washington. Thomsen,
krachtig bij de onderstaatssecretaris van
Buitenlandsche Zaken Summer Welles,,
geprotesteerd tegen de „beleedigende ver
klaringen, welke Ickes te Cleveland heeft
afgelegd.
Men zal zich herinneren dat Ickes mo-
reelen en materieelen steun bepleitte voor
„die duizenden ongelukkige Joden, die be
stolen en gemarteld worden door een
woesten dictator".
De onderminister van Buitenlandsche
Zaken Summer Welles, heeft bekend ge
maakt, dat de Vereenigde Staten den Duit-
schen eisch, dat officieele verontschuldi
gingen worden aangeboder voor de door
Ickes te Cleveland gehouden rede, waar
in hij de dictaturen aanviel, hebben afge-
wezen.
Summer Delles deelde den Duit
schen zaakgelastigde Thomsen
mede, dat de opmerkingen van
Ickes de meening vertolkten van
de overgroote meerderheid van
het Amerikaansche volk, dat diep
geschokt was door de jongste ge
beurtenissen in Duitschland.
De verklaring van Welles aan Thomsen
was gesteld in krachtige onverzoenlijke
ibewoordigen, zooals de Vereenigde Staten
in diplomatieke besprekingen met een be
vriende regeering zelden gebruiken. Welles
waarschuwde Thomsen, dat uitingen van
publieke verontwaardiging, zooals van
Ickes, onvermijdelijk waren. Hij zeide ver
der, dat zoolang de aanvallen op Ameri
kaansche autoriteiten voortduurden,
Duitschland en de Duitsche regeering niet
het recht hadden te veronderstellen-, dat
aanvallen van denzelfden aard in de Ver
eenigde Staten niet zouder voortduren.
Welles verklaarde, dat. zoolang de aanval
len in de Duitsche pers, die ongetwijfeld
door de Duitsche autoriteiten worden goed
gekeurd, voortduurden, hij een Duitsch
protest tegen de rede van Ickes niet op zijn
plaats achtte.
Toen Thomsen hier tegen in bracht, dat,
raar zijn meening, de in de Duitsche pers
gepubliceerde kritieken niet vergeleken
konden worden met de kritiek van een lid
van het Amerikaansche kabinet, zeide Wel
les, dat h|j de laatste paar maanden op
merkingen had gelezen van Duitsche re-
geeringspersonen, welke vernederend wa
ren voor president Wilson en hij gaf
Thomsen te verstaan, dat deze moest in
zien, dat de nagedachtenis van Wilson bij
het Amerikaansche vols in hoog aanzien
stond en dat dergelijke aanvallen Amerika
diep hadden geschokt.
Aan het einde van het onderhoud gaf
Welles als zijn persoonlijke meening te
kennen, dat het niet bevorderlijk was voor
de goede verstandhouding tusschen de vol
ken der wereld, wanneer eenig land in het
openbaar beschuldigingen uitte tegen een
ander land.
Instemming met de afwijzing.
De senatoren King en Hatch hebben hun
instemming met de verklaring van Welles
betuigd. King, die een vooraanstaand aan
hanger van Roosevelt is, zeide: „Wegens
de verdorven en beestachtige vervolging
der Joden in Duitschland ben ik er een
voorstander van, om de diplomatieke be
trekkingen met dit land te verbreken en
ei geen handel meer mede te drijven."
Hatch, eveneens een vooraanstaand demo
craat, zeide: „Ik geloof, dat Ickes de ge
voelens van het Amerikaansche volk heeft
vertolkt".
Ook de Amerikaanscne bladen keuren de
door Welles aangenomen houding goed.
In welingelichte kringen te Washington
gelooft men, dat het incident rondom
Ickes zuiver te beschouwen als 'n uitvloei
sel van de reeks gebeurtenissen der laatste
dagen, welke duiden op 'n straffere politiek
tegen de mogendheden van het antikom-
internpact. Andere gebeurtenissen van
dezen aard waren: het verleen en van cre-
dieten aan China en het zerden van levens
middelen naar Spanje.
Roosevelt bij Ickes.
President Roosevelt heeft gisteravond
geheel onverwachts minister Ickes in zijn
woning bezocht. Het doel van zijn bezoek
is niet onthuld.
EEN ECHEC VOOR DUITSCHLAND.
De mededeeling van Summer Welles
aan Thomsen, den Duitschen zaakgelas
tigde, hierop neerkomende dat de Ameri
kaansche regeering wsigert het officieele
protest van de Duitsche regeering tegen de
redevoering van minister Ickes te aan
vaarden, wordt in diplomatieke kringen
beschouwd als het zwaarste échec, dat
Duitschland in zijn betrekkingen met de
Vereenigde Staten de laatste tien jaar
heeft geleden. In dezelfde kringen merkt
n:en tevens op, dat de Amerikaansche
houding ten aanzien van de totalitaire lan
den zich steeds scherper afteekent. Alge
meen is men van oordeel, dat de Ameri
kaansche regeering niet dt vlag voor de
dictaturen zal strijken en dat de Vereenig
de Staten meer en meer een leidende po
sitie innemen in de internationale politiek.
Deze positie, zoo merkt men tevens op,
biengt een verhoogde verantwoording
mede en noopt tot een herbewapening op
nieuwen schaaL
LIMA STELT TELEUR.
Men hao gedacht, dat die leidende po
sitie van Amerika in de internationale
politiek zich zop af telkenen op de pan-
Amerikaansche conferentie, welke thans
tf Lima wordt gehouden.
Het wordt echter duidelijk, dat deze
conferentie waarschijnlijk niet zooveel tot
stand zal brengen als de tevoren gepubli
ceerde oerichter. beloofden. Belangrijke,
punten, zooals net voorstel tot vorming
van een Amerikaanschen Volkenbond en
coördinatie van tusscher, Amerikaansche
staten gesloten vredesverdragen, zijn voor
vijf jaar uitgestelc en de conferentie heeft
bet niet noodig gevonden- voort te gaan
met de definitie van den „aanvaller" noch
met de kwestie van sancties. De gedele
geerden tiachten thans twee tegen agres
sie gerichte verklaringen met elkander in
overeenstemming te brengen. De tijd voor
hun werkzaamheden is echter nog maar
kort.
Bevestigd wordt, dat te San Sebastian
en in de provincie Guipuzcoa een aantal
personen is gearresteerd in verband met
de ontdekking van een spionnage-complot.
Dit spionnage-complot werd ontdekt door
het vinden van documenten in de bagage
van een Britschen consul, die aldus onvrij
willig voor handlanger van de spionnen
heeft gediend.
Tot de aangehoudenen behoort ook een
huisbediende van het Britsche cosulaat te
San Sebastian. Deze, een Spaansch onder
daan, werd buiten het consulaat gearres
teerd.
Er wordt op gewezen, dat de, houding der
Britsche vertegenwoordigers voorbeeldig
was. Er is geen enkele verdenking, dat het
Britsche agentschap op eenigerlei wijze be
trokken zou zijn bij dit complot, integen
deel. Het agentschap heeft onmiddellijk
loyaal met de autoriteiten samengewerkt,
om de affaire op te helderen.
Otnstemming achter de schermen?
Alle Engelsche bladen maken uitvoerig
melding van de berichten over de gebeur
tenissen te Burgos en wijzen op de achter
de linies der rechtschen heerschende ont
stemming.
De „Times" is van meening, dat aller
eerst het mysterie met dat valies moet wor
den opgehelderd. Het schijnt zeker, dat
documenten buiten medeweten van den
vice-consul in diens begage werden ge
plaatst. Welke hand heeft deze militaire
plannen in het valies laten glijden, dat de
vice-consul naar Frankrijk zou overbren
gen?, vraagt het blad en wie heeft de aan
wezigheid der plannen in het valies aan de
Britsche autoriteiten onthuld?
Overigens is het niet de eerste maal, dat
het rechtsche opperbevel belangrijke docu
menten verliest. „Het zoo goed voorbereide
offensief moest op het laatste oogenblik
worden uitgesteld, omdat een officier naar
de regeeringestroepen overliep en plannen
medenam. Het is misschien de voornaamste
reden voor de stopzetting der vijandelijk
heden. De groote koude heeft de legers ook
in hun winterkwartier gedrongen en de
beide commandementen zyn blij, van dit
respijt te kunnen profiteeren om zich te re-
organiseeren".
De „Times" bespreekt dan de geruchten,
volgens welke een „zuivering" is ten uit
voer gelegd in het rechtsche officierscorps.
„Ongetwijfeld zijn deze geruchten overdre
ven, maar aldus het blad, het is zeker, dat
opwinding heerscht bij de Requetes, die
zich ergeren aan de voortdurende inmen
ging der Duitsche en Italiaansche officie-
De „Daily Telegraph and Morning Post"
schrijft. „Diplomatieke waarnemers vragen
zich af of de strijd tusschen de Car listen en
Phalangisten, welke sinds langen tijd in de
door generaal Franco bezette gebieden
broeit, niet zal uitbreken vóór het voorjaar
een hervatting der militaire operaties
zal veroorloven".
De „Daily Express" schrijft: „Aan den
vooravond van het Kerstoffensief werd ge
neraal Franco plotseling in de sleutelgarni
zoenen Saragossa, Segovia, Pampeluna en
Ioria bedreigd. Men weet ook, dat onlangs
uit Spanje teruggekeerde reizigers gewaag
den van de opwinding in de rijen der pha
langisten".
Een speciale verslaggever van de „Dai
ly Mail" te Hendaye meldt, dat men hem
in welingelichte kringen heeft gezegd, dat
twee enveloppen, welke in het consulaire
valies werden ontdekt, kaarten bevatten
van de stellingen der phalangisten bij Ma
drid en in de Guadarama.
De „News Chronicle" wijst ook op de on-
eenigheid tusschen phalangisten en Carlis-
ten eenerzijds en tusschen Spanjaarden en
hun Italiaansche bondgenooten anderzijds.
Men verklaart thans, dat het offensief bijna
onmogelijk is wegens de gezamenlijke leng
te der beide fronten, 1600 K.M., welke in
zkere streken, de Guadarama bijv. slechts
zwak wordt verdedigd.
Onder deze omstandigheden is het onmo
gelijk in het geheim troepen te concentree-
ren voor een offensief. Voor zij gereed
staan om aan te vatten, heeft de tegenpartij
haar voorzorgsmaatregelen reeds genomen.
Bovendien zijn de meeste troepen van Fran
co geoefend, om bij verrassing op te tre
den. Zij zijn ongeschikt voor een aanval op
groote schaal. Het wordt dus duidelijk, dat
de eenige kans van Franco op een overwin
ning de mogelijkheid is, de Spaansche re
geering door den honger tot overgave te
dwingen".
De diplomatieke redacteur van de „Man
chester Guardian" bevestigt de juistheid der
geruchten, dat plannen voor een offensief
van Franco aan de republikeinsche regee
ring werden uitgeleverd.
Franco zou aanval van griep hebben
De „Figaro" verneemt, dat generaal
Franco een ernstigen aanval van griep zou
gehad hebben. Een officieel bulletin is niet
uitgegeven.
354 SLACHTOFFERS VAN POKKEN
IN CHINA
Sins begin December heerscht te Sjanghai
een pokken-epidemie, welke de zwaarste
genoemd wordt sedert het jaar 1874. Reeds
zijn 354 menschen, waaronder 23 vreemde
lingen, aan de ziekte gestorven 1100 Patiën
ten .waaronder 85 vreemdelingen, liggen
wegens pokken op het ziekbed.
DUITSCHLAND
SCHUSCHNIGG BEZWEEK VOOR
GEWELD
Onthullingen van Rainer
In een vergadering van leiders der S.A.
te Salzburg heeft gouwleider Rainer mede
gedeeld, dat president Miklas en bondskan
selier Schuschnigg op 11 Maart j.l. gewei
gerd hebben vrijwillig af te treden. Hierop
hebben 6000 man van de Oostenrijksche
S.A. de kanselarij belegerd en alle verbin
dingen met de buitenwereld afgesneden.
Hierdoor werden beiden tenslotte gedwon
gen af te treden.
TEKORT AAN WERKKRACHTEN HET
DRINGENDE VRAAGSTUK
Tieii-urige arbeidsdag?
Een ernstig vraagstuk, waarvoor Duitsch
land op het oogenblik staat, zoo schrijft de
Berlijnsche correspondent van het „Jour
nal", is dat van het onvoldoende aantal ar
beidskrachten, hetwelk zich zoowel in den
landbouw als in de industrie doet gevoelen.
Duitschland wil, om hierin tegemoet te ko
men, eenige tienduizenden in 't buitenland
werkende Duitschers terughalen. Tevens
^zouden 150.000 handarbeiders, die tot dus
ver een zelfstandig bestaan leidden, doch
wier zaken slechtr floreeren, in het leger
van werkkrachten worden opgenomen.
Voorts is er sprake van de officieele invoe
ring van den tien-urigen arbeidsdag.
FRANKRIJK
FRANSCH—ITALIAANSCH ACCOORD
VAN 1935
Door Ciano ongeldig verklaard
Zeer onlangs heeft graaf Ciano, Italië's
minister van buitenlandsche zaken den
Franschen ambassadeur te Rome doen we
ten, dat zijn regeering de Fransch—Italiaan
sche overeenkomsten van 1935, die, naar
haar voorkomt, niet meer in overeenstem
ming zijn met den tegenwoordigen toestand,
niet meer als geldig beschouwt.
Deze opvatting der Italiaansche regee
ring wordt in Fransche politieke kringen
niet gedeeld Men is er van meening, dat, in
dien bij een uitblijven der uitwisseling der
ratificatie-oorkonden de overeenkomst van
1935 niet van kracht is geworden, deze toch
de liquidatie beteekent van alle tusschen
Frankrijk en Italië hangende geschillen.
Men is van meening. dat Frankrijk door
deze overeenkomst, zich getrouw heeft be
toond aan den geest en letter van het ver
drag van Londen en dat het toegestemd
heeft in belangrijke concessies ter wille
van een herstel der FranschItaliaansche
vriendschap.
Met het ongeldig verklaren der overeen
komsten eischt Italië impliciet de „koloniale
compensaties" op, welke vastgelegd waren
in het verdrag van Londen van 1915, en
het accoord van St. Jean de Maurienne
van 1917. Italië acht zich niet meer vol
daan door de concessies van de overeen
komst en stelt officieel de kwestie der Ita
liaansche eischen, vóór de aankomst van
Chamberlain te Rome, waarmede het klaar
blijkelijk een grondslag voor de Italiaansch
Britsche besprekingen wil vormen.
DUITSCHLAND EN DE ITALIAANSCHE
EISCHEN
Tot dusverre wijst niéts erop, dat Hitier
voornemens is stappen te doen betreffende
de Italiaanshe eischen jegers Frankrijk.
Men houdt den Fransch—Italiaanschen toe
stand echter in het oog. Officieele Duitsche
kringen willen niet toegeven, dat een reis
naar Rome van een of ander leidend
Duitsch politicus in het nieuwe jaar ook
maar overwogen wordt.
IERLAND
SAMENZWERING IN
NOORD-IERLAND?
Verscheidene Iersche leiders in Ulster
gearresteerd»
Het ministerie van Binnenlandsche Za
ken van Noord-Ierland heeft een verkla
ring gepubliceerd, waarin gezegd wordt:
„Het was de politie ter oore gekomen,
dat het Iersche republikeinsche leger plan
nen had oeraamd voor aanvallen op per
sonen, die vooraanstaande functies beklee-
dgn, en op regeerings- en andere eigendom
men, te plegen in de periode van Kerstmis
en Nieuwjaar.
De regeeringe besloot, dat er, om de vol
voering van zulke uitwassen en de ernstige
ordeverstoringen, die eruit zouden voort
vloeien, te voorkomen, geen andere keuze
was dan de bekende leiders en de vooraan-
str'nde leden van deze onwettige organi-
satiess te arresteeren en te interneeren. In
gevolge dit besluit zijn tot dusver 34 leiders
en leden van de organisatie in hechtenis ge
nomen.
HONGARIJE
DE NIEUWE JODENWETTEN
De Hongaarsche regeering heeft in een
bijeenkomst der regeeringspartij het wets
ontwerp tot verscherping der Jodenwetten,
gebaseerd op het rasbeginsel, voorgelegd.
Volgens dit ontwerp wordt als niet-Jood be
schouwd ieder, die voor ten hoogste een
kwart Joodsch bloed in de aderen heeft.
Van de toepassing der Jodenwetten worden
uitgezonderd de Joden, die in den wereld
oorlog gedecoreerd zijn of voor ten minste
50 procent invalide zijn. De minister van
binnenlandsche zaken, kan hun, die de
Hongaarsche nationaliteit na 1914 hebben
verkregen, die nationaliteit ontnemen, tenzij
de betreffende personen door „bestaans-
omstandigheden" gedwongen zijn in Hon
garije te leven. Er zal een afzonderlijk kies
recht komen voor de verkiezing van Jood-
sche afgevaardigden, die hoogstens 6 pet.
van het aantal afgevaardigden mogen uit
maken. Joden kunnen geen betrekking in
de administratie van openbare ondernemin
gen krijgent geen medewerking aan be
langrijke dagbladen verleenen, geen direc
teur van schouwburg of bioscoop zijn, geen
staatsmonopolie beheeren. In de intellec-
tueele beroepen kunnen Joden slechts 6
pet. der betrekkingen bezetten. In de parti
culiere ondernemingen is de numerus clau-
sus gesteld op 12 procent plus drie procent
voor de Joden, die in den oorlog gedeco
reerd zijn. Joden kunnen geen arbeiders-
of patroons-organisaties besturen. De wet
zal volgens het ontwerp in vijf jaar ten uit
voer gelegd moeten zijn.
De geestelijkheid is het er niet nee eens
De regeeringspartij heeft het ontwerp
tot verscherping der Jodenwetten niet zon
der aarzeling goedgekeurd. De president
der partij weigerde de bijeenkomst te lei
den, terwijl de minister van Eeredicnst, Te-
leki, zich bij de stemming onthield.
Men gelooft, dat het ontwerp vooral in
den Senaat en bij zekere leidende kringen
van het publiek op sterken tegenstand zal
stuiten. De Hongaarsche geestelijkheid
heeft zich reeds tegen het rasbegnsel uit
gesproken. Men zegt, dat tenuitvoerlegging
van 't ontwerp in Hongarije, waar de Joden
een veel grootere plaats innemen dan in het
vroegere Duitschland het geval was, tot
onberekenbare gevolgen zou kunnen leiden.
PALESTINA
ZUIVERINGSACTIE IN Dl STREEK VAN
NABLOES
De zuiveringsactie in de streek van Na
bloes wordt voorgezet. Gisteren heeft daar
tweemaal een treffen plaats gevouden. De
Britsche troepen hadden gisternacht het
dworp Burin omsingeld, waar de aanwezig
heid van rebellen was gesignaleerd. De
Rnltenlandsclie Bcrfahten
VORST BELEMMERDE HET
BLUSSCHINGSWERK.
Gisteravond is brand ontstaan in den
kap van het Hotel des Invalides te Parijs.
De onmiddellijk gewaarschuwde brand-
weer stond voor ernstige moeilijkheden
bij de bestrijding van het vuur, aangezien
door de vorst verschillende buizen bevro
ren waren, zoodat men deels geen water
kon geven.
Nader wordt uit Parijs gemeld:
De brand in het historische Hotel des
Invalides was van zeer ernstigen aard.
Tegen 21 uur had een politiebeambte
gisteravond gezien, dat uit het dak van
het gebouw vonken opstegen. Deze von
ken werden weldra tot vlammen, die den
geheelen gevel, welke een lengte van ver
scheidene tientallen meters beslaat, aan
tastten. Onmiddellijk werd alarm gemaakt,
waarop materiaal van alle Parijsche brand
weerkazernes ter plaatse kwam. Volgens
dit bericht functionneerden alle slangen
goed.
Het vuur deelde zich mede aan de ar
chieven, die sedert vele jaren op de dak
verdieping bewaard worden.
Minister-president Daladier en de mi
nister van binnenlandsche zaken, Sarraut,
werden op het terrein van den brand op
gemerkt
De brand bedwongen.
Te kwart over elf in den avond was
men den brand meester. Het vuur woedde
toen nog in de archieven en verteerde de
oude dakbalken.
DE KOU EN. HET VERKEER
IN ENGELAND.
De temperatuur stijgt!
Het verkeer is gisteren in Engeland ge
durende verscheidene uren in wanorde ge
raakt; in het Oosten' door ijs, mist en
sneeuw, in het Noorden door storm. Voor
al te Londen ondervond het verkeer
moeilijkheden. Sneeuw en ijs veroorzaak
ten opstoppingen op het net van de on-
dergrondsche en 500 man waren voortdu
rend in touw om de rails van sneeuw te
bevrijden. Vele treinen kwamen met uren
vertraging aan, terwijl op verschillende
punten in de hoofdstad de trams tenge
volge van kortsluiting, veroorzaakt door
de sneeuw, niet meer verder konden. De
bussen en trolleybussen hadden nog het
minste van de verkeersbelemmeringen te
lyden.
De Kerstpost wordt vertraagd, doordat
de vliegbooten en de andere vliegtuigen
niet op tijd zijn. Op de Theems werd de
scheepvaart geleidelijk onmogelijk ge
maakt door den mist.
Gisteren zijn negen menschen om het
leven gekomen, zoodat het totale aantal
slachtoffers van de koude is gestegen tot
over de vijftig.
Laat in den avond was de tempera
tuur tot even boven het vriespunt ge
stegen.
Dat was voor het eerst sedert Za
terdag. De intredende dooi leidde tot
vele overstroomingen binnenshuis ten
gevolge van gebarsten waterleidin
gen.
ZWARE SNEEUWVAL IN ROEMENIë.
Het telefonische verkeer met Roemenië
is volkomen afgesneden. Een zware
sneeuwval heeft alle lijnen, zoowel inter
nationale, nationale als provinciale, ge
blokkeerd. De sneeuw ligt in de straten
der hoofdstad hoog opgehoopt en de Do-
nau is bevroren, waardoor de scheepvaart
stil ligt.
AUTOBUS TEGEN PERSONENTREIN
GEREDEN.
Op de lijn Berneburg—Brunswijk is een
autobus door de gesloten spoorboomen
heen gereden op het oogenblik, waarop
een personentrein voorbijreed. De autobus
werd door de botsing op zij geslingerd en
beschadigd. Drie inzittenden werden ge
dood, vier zwaar en vijftien licht gewond.
Van de treinreizigers werd niemand ge
wond. Na zeven minuten oponthoud kon
de trein doorrijden.
strijd wérd aangebonden bij het licht van
vuurpijlen en lichtbommen, die neergewor
pen werden uit vliegtuigen. De slag was
eerst in het begin van den middag ten ein
de. Er vielen vijftien dooden en verschei
dene, gewonden aan beide kanten. Op den
weg van Jenin naar Nabloes stond een pa
trouille pantserwagens plotseling voor een
steenen-versperring. De soldaten maakten
zich gereed de obstakels op te ruimen, toen
zij onder vuur werden genomen door re
bellen, die in de nabijheid verscholen za
ten. Aan beide kanten werd versterking
ontvangen, hetgeen aan den strijd groot
belang gaf. Gisteravond was het gevecht
nog niet geëindigd.
De protesstaking is sinds gisteren in Na
bloes een feit. Zij is gericht tegen de maat
regelen, die gen .nen zijn in verband met
de ontvoering van zes Britsche soldaten.
Bij de aankomst van versterkings-detache-
menten in de stad, werden deze door de re
bellen met geweerschoten ontvangen. Tij
dens de schermutseling werden twee En
gelsche soldaten en drie Arabieren gedood.
