De minister van Sociale Zaken
deelt zijn voornemens mede
STADS
NIEUWS
Een tegeltableau van
Felix Timmermans
ZATERDAG 10 DECEMBER 1938
30ste Jaargang No. 9206
S)e Ceid^eh^Soti/fca/nt
Telefoon: Redactie 15.
Telefoon: Administratie 935.
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Adv. en Abonn.-tarieven zie pag. 2
Giro 103003. Postbus 11.
Aan de Memorie van Antwoord betref
fende de begrooting voor Sociale Zaken
voor 1939 wordt het volgende ontleend:
Met vele leden blijft de minister vooral
de bestrijding van de werkloosheid opvat
ten als het meest klemmende deel van zijn
taak.
Het is ook de meening van den minis
ter, dat het streven met alle kracht er op
gericht moet zijn, door tijdelijke werkver
ruiming blijvende werkgelegenheid te
scheppen: alleen zoo kan sprake zijn van
mogelijke oplossing der werkloosheids
ramp Tijdelijke werkverruiming alleen,
hoefeer m bepaalde omstandigheden on
misbaar, draagt het voortdurende gevaar
met zich mede, op den weg naar blijvende
werkgelegenheid, op den weg dus naar de
oplossing van het vraagstuk, belemmerin
gen op te werpen en ten slotte dien weg
te versperren.
De minister geeft uiting aan zijn vaste
overtuiging, dat de mate van het welsla
gen in den strijd tegen de werkloosheid
ook ten nauwste samenhangt met de klaar
heid van het besef bij het geheele Néder-
landsche volk, dat èn de toestand van den
werklooze en zijn gezin èn het algemeen
belang der Nederlandsche gemeenschap
zoowel op ieder individueel als op allen
gezamenlijk den gebiedenden plicht leg
gen, tot de uiterste grens van het men-
schelijk mogelijke te gaan in offervaardige
medewerking aan dezen kamp. Wordt al
lerwegen naar dat besef gehandeld, dan
moge het verlossende woord, dat niet in
menschen-mond besloten ligt, de verhoop
te uitkomst geven.
BEDRIJFSRADENWET.
Wordt de uitgroei van het bedrijfsraden-
instituut door den minister zooveel moge
lijk bevorderd door den bedrijfsraden de
hun passende taak deelachtig te doen wor
den. ook op de instelling van nieuwe be
drijfsraden binnen het kader der bestaan
de wetgeving is hij gaarne bedacht.
COLLECTIEVE ARBEIDS
OVEREENKOMSTEN.
Aan verzoeken om verbindendverkla
ring van bepalingen in collectieve arbeids
overeenkomsten met betrekking tot bin
dend advies zal kunnen worden voldaan
Uiteraard zal dit uit een oogpunt van be
leid van geval tot geval moeten worden
bezien.
BETERE VERDEELING VAN
DEN BESCHIKBAREN ARBEID.
Met instemming heeft de minister ken
nis genomen van de hernieuwde uiting
van de overtuiging van vele leden, dat alle
maatregelen genomen moeten worden,
welke tot een betere verdeeling van den
beschikbaren arbeid kunnen leiden en
daardcor er toe kunnen bijdragen om de
werkloosheid te verminderen of althans
het er door aangerichte kwaad te beper
ken.
De werkzaamheid van bedrijfsraden en
bedrijfscommissies, daarbij bijgestaan door
leden der werkcommissie en vertegen
woordigers van het Departement van So
ciale Zaken, heeft geleid tot een groot
aantal adviezen.
Binnenkort is een voorstel inzake de be
vordering van den schoenenexport te ver
wachten.
Binnenkort zal de bedrijfscommissie
voor de metaalindustrie een advies indie-
«nen met betrekking tot de inrichting en
doelstelling van centrale werkplaatsen.
De bedrijfscommissie vcor het bakkers
bedrijf zal zeer binnenkort met haar rap
port inzake de mogelijkheden tot werk
loosheidsbestrijding in het bakkersbedrijf
gereed komen.
VERKORTING VAN DEN
ARBEIDSDUUR.
De minister onderschrijft niet de mee
ning van vele leden, als zou onder de mid
delen tot verdeeling van den beschikbaren
arbeid over een grooter aantal personen
de verkorting van den arbeidsduur voor
op staan. Ook het bedrijfsleven ziet voor
alsnog op dit punt niet veel mogelijkhe
den. Wat het buitenland op het stuk van
de 40-urige werkweek te zien geeft, stemt
tot een zeer gereserveerde houding. Typee^
rend mag heeten de in Frankrijk tot uiting
gekomen zienswijze, dat de 40-urenweek
niet verdedigd moet worden met een be
roep op de bestrijding van de werkloos
heid.
Wat betreft de werktijden van de be
dienden op de kantoren, die thans ten aan
zien van het volwassen kantoorpersoneel
nog niet onder de werkingssfeer der ar
beidswet vallen, kan worden medegedeeld,
dat een onderzoek wordt ingesteld. Voor
zoover dat onderzoek tot nu toe heeft
plaats gehad, kan, naar den minister ge
rapporteerd werd, niet gezegd worden, dat
er in het algemeen op deze kantoren mis
standen heerschen.
Een onderzoek naar de mogelijkheid
van verkorting van den arbeidstijd voor
het verplegend personeel is nog niet inge
steld, omdat daartoe de gelegenheid tot nu
toe ontbrak. Intusschen houdt deze aan
gelegenheid de aandacht van den minister.
Een regeling betreffende den arbeid van
jeugdige personen en vrouwen in den
landbouw ligt gereed. Het maakt bij den
minister nog een punt van overweging uit,
of hij in het evenbedoeld ontwerp tevens
bepalingen zal opnemen, welke een rede
lijke beperking van den arbeidsduur van
volwassen mannelijke landarbeiders be
vorderen.
Ten aanzien van de groenten- en fruit
veilingen hebben de rechterlijke uitspra
ken, waardoor deze ondernemingen buiten
het bereik der arbeidswet zijn gekomen,
een ongewenschten toestand geschapen
Het ligt daarom in de bedoeling, deze vei
lingen bij een herziening der arbeidswet
op te nemen in de opsomming in artikel 1,
tweede lid, van die wet, waarmede de toe
passelijkheid van haar bepalingen aldaar
buiten eiken twijfel zal zijn gesteld.
Tot verwezenlijking der uiteengezet
te gedachten ten aanzien van de jon
gens stelt de regeering zich voor, den
wetgever een tijdelijke machtiging te
vragen, om, indien dit naar het oor
deel der Kroon kan bijdragen tot een
betere verdeeling van de beschikbare
werkgelegenneid, aan jongens beneden
15 jaar normalen ondernemingsarbeid,
met uitzondering van arbeid in den
landbouw, te verbieden. Als resultaat
mag worden verwacht, dat een belang
rijk deel der mannelijke werkloozen
van 15 tot en met 18 jaar een plaats
zal kunnen bekomen in het bedrijfs
leven.
In verband mét de vraag naar de finan-
cieele consequenties, met de voorgenomen
maatregelen samenhangende, diene, dat
het in het voornemen ligt, om. wanneer
de rijkscommissie van advies inzake het
vraagstuk van de werkloosheid onder de
jéugd haar rapport ter zake zal hebben
uitgebracht, met de alsdan nader te con-
cretiseeren voorstellen mededeeling te
doen van de kosten, waarvoor dan tevens
het noodige crediet zal worden aange
vraagd.
VERVROEGD ONTSLAG VOOR
OUDERE ARBEIDERS.
Indien plannen tot vervroegd ontslag
van oudere arbeiders als waarvan thans
sprake is in het Grafisch bedrijf, verwer
kelijkt kunnen worden door de beschik
baarstelling van dientengevolge bespaarde
steungelden, is de minister tot de bevorde
ring van zoodanige beschikbaarstelling in
beginsel bereid.
HUIS ARBEIDSWET; MINIMUM
LOONEN.
De vraag, of ook in andere bedrijven
dan de schoenindustrie binnenkort cen
trale huisarbeidscommissies zullen worden
ingesteld, kan de minister bevestigend
beantwoorden.
Als resultaat van het gevoerde overleg
kan denkelijk binnenkort de instelling
worden tegemoet gezien van centrale
huisarbeidscommissies voor de tricotage-
industrie, het confectie-' en het maatklee-
dingbedrijf.
Het ligt in de bedoeling, in 1939 een
speciaal onderzoek te doen instellen naar
de lootten in de confectie-industrie.
Voor het vaststellen van minimumloo-
nen voor landarbeiders ziet de minister
geen vc-ldoende aanleiding.
KINDERBIJSLAGVERZEKERING.
De indiening van het wetsontwerp tot
regeling van de kinderbijslagverz^kering
kan spoedig worden tegemoet gezien.
ZIEKENZORG.
De overweging van het vraagstuk van
het ziekenfondswezen heeft den minister
gebracht tot de overtuiging, dat een wet
telijke regeling van het ziekenfondswezen
wenschelijk is. Hij denkt daarbij evenwel
niet aan een uitvoerige regeling, waarbij
het ziekenfondswezen in alle details wordt
gereglementeerd, gelijk in vroegere wets
ontwerpen het voornemen is geweest, doch
aan een eenvoudige regeling van de toela
ting van en het toezicht op de ziekenfond
sen.
Ook het vraagstuk van de ziekenhuizen
heeft bij den minister een punt van over
weging uitgemaakt. Zijn gedachten gaan
daarbij in de richting van de instelling van
een ziekenhuisraad.
GENEESMIDDELEN
VOORZIENING.
De wettelijke regeling op het gebied
van de geneesmiddelen-voorziening is in
voorbereiding; hierbij wordt aandacht be-
steeds aan het euvel van den verkoop van
geneesmiddelen op markten, tot het be
teugelen waarvan overigens reeds eenige
gemeenten maatregelen hebben genomen
door middel van een bepaling in haar po
litieverordening.
WARENWET.
Een ontwerp tot wijziging van de Waren
wet, welke o.a. verplichte hoeveelheids-
aanduiding op warén, betreft, verkeert in
een vergevorderd stadium van voorberei
ding. Het is de bedoeling dienaangaande
nog het advies van den Nijverheidsraad en
den Middenstandsraad in te winnen.
Een regeling voor den verkoop van
melk, afkomstig van tuberculose-vrij vee,
op grond van de artikelen 14 en 15 der
Warenwet, is in een vergevorderd stadium
van voorbereiding.
VLEESCHKEURINGSWET.
De algeheele herziening der Vleeschkeu-
ringswet is ten departemente in voorberei
ding. Deze is nog niet zoover gevorderd,
dat daarover belanghebbende instanties
kunnen worden gehoord.
DRANKWET.
Een commissie, welke de herziening der
Drankwet zal voorbereiden en waarin ver
scheidene belanghebbende organisaties
zullen worden vertegenwoordigd, zal bin
nenkort worden benoemd. Het stelsel van
verpachting der vergunningen zal in de
commissie stellig ter sprake komen.
WERKEN IN DUITSCHLAND.
Alvorens den trek van Nederlandsche
arbeiders naar Duitschland te bevorderen,
heeft de regeering er zich van overtuigd,
dat de voorwaarden, waaronder door deze
arbeiders moet worden gewerkt, zoodanig
zijn. dat de arbeid aldaar zonder bezwaar
kan worden aanvaard. De ervaring heeft
bevestigd, dat de Nederlandsche arbeiders
in Duitschland volkomen vrij worden ge
laten in het nakomen van hun godsdienst
plichten en dat ook hun politieke overtui
ging tot geen moeilijkheden aanleiding
geeft.
PE WERELD IN
VOGELVLUCHT
BRUSSEL: Het is thans zeker, dat de
Belgische regeering blijft zitten. De socia
listische ministers hebben van hun partij
bestuur verlof gekregen om voorloopig
aan te blijven, mits ze zoet zijn, en der
halve heeft Spaak gezegd: „Nou, dan blij
ven we maar zitten". Intusschen lijkt het
ons niet zco'n prettige positie voor de an
dere ministers, dat hun werk voortdurend
bedreigd wordt door de socialistische
Werkliedenpartij. Eén wenk van de partij-
heeren en de minister-president gaat heen.
De anderen kunnen dan moeilijk achter
hun bureau blijven zitten.
PARIJS: Daladier heeft zijn beleid ten
opzichte véin de algemeene staking, welke
staking hij er glansrijk onder gekregen
heeft, gisteren in de Kamer verdedigd.
Ook deze slag heeft hij gewonnen. De
Kamer heeft haar vertrouwen in hem uit
gesproken en de socialisten en communis
ten m hun hemd laten staan. Uit de rede
voering van Daladier in de Kamer klinkt
een vrij krachtige toon. Hij voelt zich
blijkbaar in staat, aan de binnenlandde
moeilijkheden het hoofd te bieden. Zal
Daladier ook het hoofd kunnen bieden aan
den storm, die uit Italië opsteekt. De be
toogingen van het volk hebben niet veel
te beduiden; het zijn van weerszijden
meestal studenten. De Italiaansche studen
ten zijn blijkbaar door partij-leiders opge
trommeld en de Fransche studenten ste
ken den draak met de Italiaansche eischen.
Zoo „eischen" zij bijv.: „Italië voor den
Negus"! Maar uit de kranten klinken veel
ernstiger stemmen op.
DE GEVOLGEN VAN DEN CYCLOON TE
SYDNEY.
CYDNEY, 10 Dcj. (A. N. P.). In aan
sluiting op het bericht omtrent den cy
cloon, welke Sydney heeft geteisterd, wordt
nog gemeld, dat ve ertig personen ernstige
brandwonden hebben opgeloopen.
In de St. Petruskerk te Leiden
Felix Timipermans heeft in de St. Pe
truskerk te Leiden een Vlaamsch ver
haaltje verteld, in zijn eigen trant, een
beetje giappig en een beetje navrant, en
hij heeft dat verhaaltje zóó verteld, dat
als zijn boeken reeds lang vergeeld zul
len zijn en vergeten door een bonte af
wisseling van literaire stroomingen en
tegen-stroomingen dit verhaaltje tóch
nog tot de menschen spreken en hen ont
roeren zal.
In de St. Petruskerk, links bij den in
gang, is een tegel-tableau aangebracht,
boven een offerbusje voor het St. Anto-
nius-brood In opdracht van pastoor Th.
M. Beukers heeft Felix Timmermans dat
tableau geschilderd, met breede kwast en
in felle kleuren, om bij de geloovigen, die
kruisjes-slaande de kerk binnengaan, het
christelijk medelijden voor hun arme
broeders en zusters wakker te schudden
en hen te bewegen tot een aalmoes ter eere
van den Paduaanschen heilige.
Op het tableua geeft St. Antonius het
goede voorbeeld; hij reikt brood uit aan
arme en verlaten menschen, aan een kreu
pele, een grijsaard, een vermagerde vrouw
en aan een weduwe 'n hoopje mensche-
Dit nummer bestaat uit vijf
bladen, w.o. geïllustreerd
Zondagsblad.
VOORNAAMSTE NIEUWS
Buitenland
Daladier krijgt een meerderheid in de
Fransche Kamer. (2de blad).
De Italiaansche eischen tegenover
Frankrijk. (2de blad).
De Belgische regeering blijft. (2de blad).
De Oekraïners in Polen eischen autono
mie. (2de blad),
Radio-rede van Eden te New York. (2de
blad).
Binnenland
Molenbrand te Schiedam en fabrieks
brand te Nuenen. (4de blad).
De Minister van Sociale Zaken deelt eeni
ge zijner plannen mede. (1ste blad).
De Minister van Oeconomische Zaken zet
in de Tweede Kamer zijn beleid uiteen.
(2de blad).
HET CENTRALE VLIEGVELD.
Reeds Dinsdag de beslissing?
Naar vernomen wordt, zou de behande
ling van het voorstel, Schiphol aan te wij
zen tot centrale luchthaven re.eds Dins
dag-avond a.s. in de Tweede Kamer in be
handeling komen.
Op het bureau van de Kamer van Koop
handel voor Rijnland is gisteren een verga
dering gehouden van burgemeesters uit de
omgeving van Leiden, in verband met bo
vengenoemd voorsteL
lijke miserie, dat hunkerend uitziet naar
het goud-gele. korsterigebrood, dat de
bruine minderbroeder in de hand heeft.
Het is misschien wel een typeerend
Vlaamsche karaktertrek zulk een
vertoon van zieligheid te omgeven met
een waas van humor de zachte humor
van een menschenvriend, die hartelijk
begaan is met andermans leed. Merk
waardig is het dat deze goedige en alles-
vergoelijkende humor ons dikwijls dieper
treft dan een fel-realistisch geschilderd
vermaan. Zóó weet ons de groote Breu
ghel in het hart te grijpen zóó doet het
ook zijn vereerder, Felix Timmermans.
Het tableau is geschilderd met de geraf
fineerde naieveteit, die Timmermans zich
in zijn picturaal en literair werk eigen
heeft gemaakt vermoedelijk zichzelf heeft
ingeschapen! en die op ons, Noord-Ne
derlanders, 'n ongewone bekoring uitoefent.
De figuren op dit tableau zijn dezelfde als
in zijn boeken: de zwerver met zijn bor
stelig, bleek gezicht in een helblauwen
mantel met een boter-gele das, is dat
niet Suskewiet of Vettigen Teen? de
zwarte weduwvrouw „in plooiige kap
mantel", de deerniswekkende kreupele
jongen en het smeekende, uitgeteerde ar
me vrouwtje het zijn, ondanks hun
Vlaamsche of verzonnen kleedij, men
schen, wier ellende ook tot ons om hulp
roept, en wier ellende ook aan onze me
deburgers niet vreemd is.
Oogenschijnlijk achteloos en klakkeloos
is de schilder te werk gegaan volgens zijn
bekend procédé: dikke verf. met kinder
lijke eervoud uit te strijken, zwarte klod
dertjes voor de baardstoppels van Suske
wiet, oranje-appeltjes op de koontjes van
de beide engelen, die dooi' middel van ge
vleugelde oortjes zich wiegen op azuren
wolken, roode penseel-spatten voor de
steenen van het klooster, op den achter
grond een geel kerkje met een paars dak
en daarmede is het kunststuk gereed.
Maar wie het tableau aandachtiger be
schouwd: de milde gelaatsuitdrukking van
St.. Antonius en de ellende en hunkering,
op de gezichten der wachtenden afgetee-
kend, voelt, dat, al zal de naieve techniek
ons amuseeren, het den schilder bij zijn
werk diepe ernst is geweest. Hij heeft ons
steenen hart willen vermurwen tot een
met blijheid gegeven aalmoes.
De St. Petruskerk, die sinds den korten
tijd van haar herrijzenis in nieuwe ge
daante, een grooter aantal kunstwerken
binnen haar muren heeft ontvangen dan
zij in haar oude gedaante ooit bezat, is met
dit tegeltableau, geschilderd door Felix
Timmermans en gebakken bij „De Sphinx"
te Maastricht, met een zeer bijzonder
werkje verrijkt.