Moedige woorden van den Aartsbisschop
van Freiburg
Auto in snelle vaart
tegen een boom
gereden
j
i
S
jja
WOENSDAG 7 DECEMBER 1938 30ste Jaargang No. 9203
Telefoon: Redactie 15. Adv. en Aboi±n.-tarieven zie pag. 2
Telefoon: Administratie 935. DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Giro 103003. - Postbus 11.
Dll nummer bestaat uit
vier bladen.
Een 75-jarlge
Maandag viert de R. K. Militairenver.
te Leiden haar 75-jarig bestaan.
Dit is geen gebeurtenis van louter plaat-
gelijk belang.
Er zijn er zoovelen buiten Leiden en
vooral in den breeden omtrek van Lei
den, in dit gewest, die de aangenaamste
herinneringen hebben aan de R. K. Mili-
tairenveï. te Leiden.
Die militairenver. is in den militairen
diensttijd voor den katholieken militair
geweest een tehuis, met veel voordeelen
eigen aan een tehuis; voordeelen voor
het geestelijk en godsdienstig leven.
Daar vonden zij een aangename sfeer,
daar vonden zij gelegenheid voor ont
spanning, goede, gezonde ontspanning
daar vonden zij menschen, ouderen, die
met hen meeleefden en meevoelden hun
belangen, hun behoeften leeken en een
priester daar konden zij waardeeren en
genieten inderdaad genieten, al was 't
misschien ook vaak onbewust den
sterkenden en verblijdenden invloed van
een, oprecht en eenvoudig, op God ge
richt woord, van een gezamenlijk neer
knielen en neergebogen bidden tot den
gemeenschappelijken Vader in den Hemel
daar hebben velen zichzelf gevonden,
omdat zij er God vonden, nadat zij zoo
veel hadden moeten bestrijden en over
winnen, wat hen van God had willen
wegtrekken. Zeker, het kazerne-leven,
de militaire dienst heeft niet meer die ge
varen, welke er in vroeger jaren, vooral
vóór de invoering van den persoonlijken
dienstplicht, aan vastzaten; volstrekt niet!
Maar iedereen zal erkennen, dat voor den
militair uit het ouderlijk huis geplaatst
in de kazerne, en in een stad, waar hij
tijdens zijn vrije uren geen tehuis heeft,
geen leiding of voorlichting vindt in
derdaad tijdens den militairen diensttijd
bijzondere gevaren dreigen.
Wat de R. K. Militairen ver. in dien tijd
voor hen is geweest zullen met blijde
dankbaarheid herdenken vele oud-leden.
Maar ook en niet het minst vieren dit ju
bileum mede de militairen, die nu lid zijn
die nu lid zijn van een vereeniging,
welke in haar 75-jarig leven de frischheid
van de jeugd niet heeft verloren!
't Is niet alléén, en 't is niet allereerst
het feit, dat het gebouw der vereeniging
pas vernieuwd is op zeer doeltreffende
en zeer keurige wijze! hetwelk aan
deze 75-jarige de bekoorlijkheid geeft van
de jeugd, maar 't is voornamelijk de
geest, die aan de verlangens en behoef
ten van dezen tijd volkomen is aange
past, welke de 75-jarige frisch en fit
houdt, zoodat zij nu als in den stralenden
glans van zonnige jeugd vóór ons staat.
Wij willen vandaag nog niet namen
noemen van hen, wien speciaal dank en
waardeering toekomt voor hun werken
en ijveren voor de R. K. Militairenver.,
in het verleden en op heden. Eén uitzon
dering willen wij maken, in den geest
handelend van talloos velen. De direc
teur, die het langst aantal jaren zijn beste
krachten, volkomen belangeloos en met
voorbeeldigen priesterlijken ijver
en vaderlijke zorg heeft geschonken aan
deze organisatie die dat heeft gedaan
twintig jaren lang (1917—1937), totdat hij
niet meer kón, de hooggeachte pater Frig-
ge zij hier genoemd tegelijkertijd met zijn
vereeniging, die nu gaat jubileeren. De
beste wenschen van allen, die dit feest mee
vieren, zullen Maandag naar hem uitgaan!
Wij willen hier in het kort geven het
programma van het groote feest op Maan
dag a.s. Zooals men ziet heeft de kerke
lijke viering plaats in de Hartebrug-kerk,
die de garnizoenskerk is en tegelijkertijd
de kerk, wiens pastoor is de huidige vol
ijverige directeur der R. K. Militairen
ver., pastoor R. Smitz O.F.M.
7 uur: H. Mis met alg. H. Communie in
de garnizoenskerk (Hartebrug).
8 uur: Gemeenschappelijk ontbyt in
ht?t St. Antonius Clubhuis.
9.^0 uur: plechtige Hoogmis opgedragen
door kolonel hoofd-aalmoezenier van Le
ger en Vloot Mgr. J. J. J. Noordman, met
assistentie van den majoor-aalmoezenier
J. J. Brouwer en den directeur der ver
eeniging, pastoor R. Smitz O.F.M., waar
onder toespraak van den majoor-aalmoe
zenier J. J. Brouwer.
Na oe Hoogmis plechtige opdracht van
de leden der vereeniging.
11.30 uur: Inzegening van het gerestau
reerde gebouw door den hoofdaalmoeze-
„De ontkerstening van de school wordt
consequent doorgevoerd."
De Aartsbisschop van Freiburg
i-Br. Tr. Conrad Gröber, heeft on
langs te Konstanz voor een groote
menschenmenigte een predikatie
gehouden. Volgens het verslag van
deze predikatoe in de Z^itsersche
bladen heeft Mgr. Dr. Gröber o.m.
het volgende besproken:
In zijn inleiding stelde Mgr. Gröber het
Oude Testament tegenover de nieuwe Duit-
sche mythe en hij verklaarde, dat deze
mythe nooit in staat zou zijn, de oeroude
wijsheid en verheven waarheden van het
Oude Testament te verdringen. De ver
wachting van diegenen, die denken het
Christendom te kunnen uitroeien, zal niet
in vervulling gaan. Wel gaat het geloovige
Duitschland nog moeilijke tijden tegemoet.
Er zijn onloochenbare feiten en teekenen
aanwezig om te kunnen zeggen, dat er
krachten aan het werk zijn, die het Chris
tendom willen vernietigen. Tot nu toe heb
ben deze krachten juist het tegengestelde
bewerkt. Nog nooit is de Katholieke geest
en het Katholieke geloof zoo heerlijk tot
uiting gekomen, als juist in den laatsten
tijd. Overal waar de bisschop krachtens
zijn ambt komt, ziet hij met vreugde een
verdieping van het geloof en trouwe aan
hankelijkheid van het Katholieke volk. Dit
is voor hem en voor de overige Bisschop
pen van het Rijk een ware troost.
Mgr. Gröber richtte een innige bede tot
de Katholieke ouders en opvoeders, om nu
de eerste behoeders van den godsdienst bij
hun kinderen te zijn. De school is niet meer
in staat het geloof van de kinderen te be
schermen en te behoeden.
De ontkerstening der school wordt con
sequent doorgevoerd. Zoo min als Nero en
andere potentaten het Christendom heb
ben kunnen vernietigen, zoo min zal dit
gelukken aan de huidige machthebbers.
De drie inzittenden gedood
In snelle vaart is omstreeks mid
dernacht in de buurtschap de Korte
Ven onder de gemeente Hoogerheide
op den rijksweg een auto tegen een
boom gereden. De drie inzittenden, een
dame en twee heeren, werden hierbij
gedood.
Het was.juist 12 uur geweest, toen de ge
meente-veldwachter van Woensdrecht, de
neer G. Schijvenaars. en de rijks-veld wach
ter van Hoogerheide, de heer J. A. Leus,
die nabij het vliegveld van Hoogerheide op
patrouille waren, in de verte een harde
slag hoorden. Zij begaven zich derwaarts
en vonden op zeer korten afstand van de
sieenfabriek „de Vijver" een totaal ver
nielde auto tegen een boom.
Een der inzittenden, een dame, hing
half uit het vernielde voertuig. Zij
moet bij de botsing op slag gedood zijn.
Achter in den wagen vond men nog
een passagier, eveneens reeds over
leden, terwijl de bestuurder, die be
kneld zat, nog teekenen van leven gaf.
Een der veldwachters begaf zich naar de
woning van den heer A. Korstermans, di
recteur van de steenfabriek „de Vijver",
welke woning aan den anderen kant van
den weg is gelegen. De heer K heeft on
middellijk den burgem^ster, oen dokter
en den geestelijke gewaarschuwd De stoker
van de fabriek, de beer Koning, ging met
een veldwachter terug naar de plaats van
bet ongeval. Met een breekijzer heeft men
eerst den bestuurder uit zijn benarde po
sitie bevrijd. Hulp mocht echter niet meer
baten. De man overleed spoedig.
Voor zoover kan worden nagegaan moet
de auto in snelle vaart uit den bocht tegen
een zeer zwaren boom zijn gereden. De
nier Mgr. J. J. J. Noordman, waarna re
ceptie tot half één uur.
1 uur: Gemeenschappelijke koffiemaal
tijd in het St. Antonius Clubhuis.
3.15 uur: Avondfeest in den foyer der
Stadsgehoorzaal met medewerking van
het Leidsch Salonorkest, het Haagsch Ma-
trozenkoor en de familie Hofman. Op dit
avondfeest zal Mgr. J. J. J. Noordman een
feestrede houden.
Het Katholieke volk moet vertrou
wen hebben in zijn herders. Nooit zul
len de Duitsche bisschoppen hun ge-
loovigen in den steek laten. Met ver
heffing van stem verklaarde de Bis
schop van Freiburg, dat het niet waar
was, dat hij in de critieke September
dagen iets had ondernomen, wat op een
vlucht geleek. Eerder zou de kathedraal
van Rreiburg hem onder haar puin be
graven, dan dat hij zijn Diocees in den
steek zou laten.
Deze plechtige verklaring wekte een
spontaan gejubel van de menigte.
De geloovigen uitten eveneens hun ver
ontwaardiging, toen de Aartsbisschop sprak
over de relletjes, die tegen den bisschop
van Rottenburg waren geënsceneerd.
Met groote vrijmoedigheid en vastbera
denheid kantte Mgr Gröber zich tegen het
verwijt, dat de Duitsch bisschoppen en
de katholieken volksverraders zouden zijn.
„Houdt u aan mijn woord"! riep hij uit te
gen diegenen, die dergelijke lasterpraat
jes uitstrooien. „Wie werd door het Ka
tholieke volk verraden? Wie werd door den
bisschop verraden?"
De Duitsche Katholieken hebben in den
wereldoorlog hun plichten vervuld en zij
zullen het Rijk ook in de toekomst trouw
blijven. Zelfs als de Duitsche Katholieken
nog zwaarder beproefd worden, zullen zij
het vaderland niet in den steek laten. De
Katholiek geeft aan het vaderland, wat
aan het vaderland toekomt, maar hij geaft
ook aan zijn God, wat aan Gode toekomt.
De Katholieke bevolking bidt voor het wel
zijn van het vaderland, zij bidt voor den
Führer, zij bidt voor het behoud van het
geloof, zij bidt voor de wereldvrede.
Met een oproep aan zijn geloovigen, om
vast te houden aan het Geloof der Vade
ren, om zich niet te laten misleiden en om
voortdurend en aandachtig te bidden voor
het behoud van den vrede, besloot de
Aartsbisschop van Freiburg zijn predika-
1 tie.
viag was zijo hard," dat de veldwachters,
uie zich op ongeveer 1300 M. afstand be
vonden, dezen hebben gehoord.
De heer K. en zijn vrouw, wier woning
op korten afstand gelegen is, hadden ech
ter niets gehoord.
De burgemeester van Woensdrecht en
Hoogerheide, de heer A. A. B van der Meu-
len, was spoedig, nadat hij gewaarschuwd
was, ter plaatse. Ook de dokter, de heer
J. van der Kar, arriveerde spoedig, doch
kon geen hulp meer verleenen.
De drie slachtoffers van dit ernstige on
geval zijn de 28-jarige mej. R M. uit Ber
gen op Zoom, de 33-jarige C. W. uit Din-
tcloord en de 30-jarige M. V. uit Dinteloord.
De lijken der slachtoffers zijn op last
van de justitie naar Bergen op Zoom over
gebracht.
Wat de oorzaak van het ongeval is, is
niet bekend. Het was goed weer en niet
mistig. Wel was de weg, een keiweg, iets
vochtig.
Een werk van 400
millioen.
PLAN VOOR DE ZUIDELIJKE POLDERS
IN HET IJSSELMEER.
In overeenstemming met hetgeen de Mi
nister van Algemeene Zaken op 3 Juni 1938
in de Kamer mededeelde, is het opmaken
van een plan voor de Zuidelijke polders
met kracht ter hand genomen en wordt ook
op deze wijze voortgezet, aldus zegt Mi
nister van Buuren in de M. v. A. aan de
Tweede Kamer inzake de begrooting van
het Zuiderzeefonds.
Het geldt hier het maken van nieuw land
ter grootte van een kleine provincie, waar
mede wellicht een bedrag van 400 mil
lioen of meer gemoeid zal zijn.
Het droogleggen van het Zuidelijk .ge
deelte van het IJsselmeer zal diep ingrij
pen in het stelsel van onze militaire defen
sie en belangrijke voorzieningen ten behoe
ve van de landsverdediging noodzakelijk
maken. Overleg hieromtrent zal niet alleen
tot een technisch, maar ook tot een eco
nomisch bevredigende oplossing moeten
leiden. Hiermedp en met het overleg oveT
talrijke andere vraagstukken is onvermij
delijk veel tijd gemoeid, zoodat nog niet in
uitzicht kan worden gesteld, wanneer de
plannen gereed zijn, al wordt vertrouwd,
dat dit op zoodanig tijdstip zal zijn, dat
de beslissing tot de uitvoering en het be
gin van de uitvoering zelve vóór 1943 kun
nen vallen.
Verhooging personeele
belasting te Leiden
In den geleidebrief tot de ontwerp-be-
grooting voor 1939 deelden Burgemeester
en Wethouders mede, dat een voorstel zou
worden ingediend tot verhooging van de
opcenten op de Personeele belasting met
35. Dit voorstel is thans bij den gemeente
raad ingekomen. Wij hebben daarin aan
leiding gevonden na te gaan, hoeveel de
voorgestelde verhooging voor de ingezete
nen beteekent.
De Personeele belasting wordt geheven
naar de grondslagen huurwaarde, mobi
lair, dienstboden, paarden, motorrijtuigen,
pleiziervaartuigen en biljarten. De beide
eerstgenoemde grondslagen zijn daarvan
de belangrijkste. Bij verordening kunnen
de gemeenten de klasse-indeeling, welke
van belang is voor de heffing naar de
grondslagen huurwaarde en mobilair en
den kinderaftrek, regelen. De gemeente
Leiden is ingedeeld in de vierde klasse. In
verband hiermede is geen Personeele be
lasting naar den grondslag huurwaarde
verschuldigd bij een huurwaarde van niet
meer dan ƒ175.per jaar (ƒ3.50 per
week) en wordt voor de berekening v^an
de belasting naar dezen grondslag de be
lastbare huurwaarde verminderd met
170.Van het restant bedraagt de be
lasting in hoofdsom 10 pet. Naar den
grondslag mobilair is geen belasting ver
schuldigd bij een huurwaarde van niet
meer dan ƒ205.per jaar (ƒ4.10 per
week).
Op de hoofdsom worden thans 100 opcen
ten geheven. De voorgestelde verhooging
van de opcenten tot 135 beteekent dus eon
verhooging van de belasting in hoofdsom
en opcenten met 35/200 17 1/2 pet.
Ter vergelijking volgt hieronder een
staat, aangevende de te Leiden verscnul-
digde belasting naar de grondslagen huur
waarde en mobilair bij heffing van 100 op
centen en bij heffing van 135 opcenten:
i
Verschuldigde be
lasting in hoofd
som en opcenten,
bi) heffingen van
iOOopc. 135opc
c
200
geen
6.—
7.05
1.05
2
4.32
5.08
0.76
5
1.80
2.11
0.31
250
200
geen
19.—
22.32
3.32
2
13.68
16.07
2.39
5
5 70
6.70
1.—
200
300
geen
32.—
37.60
5.60
2
23.04
27.07
4.03
5
9.60
11.28
1.68
7
0.64
0.75
0.11
350
400
geen
45.—
52.87
7.87
2
32.40
38.07
5.67
5
13.50
15.86
2.36
7
0.90
1.06
0.16
400
400
geen
55.—
64.62
9.62
2
41.80
49.11
7.31
5
22.—
25.85
3.85
7
8.80
10.34
1.54
500
600
geen
81.—
95.17
14.17
2
61.56
72.33
10.77
5
32.40
38.07
5.67
7
12.96
15.23
2.27
700
1200
geen
139.
163.32
24.32
2
111.20
130.66
19.46
5
69.50
81.66
12.16
7
41.70
49.—
7.30
COO
1700
geen
194.—
227.95
33.95
2
170 72
200.60
29.88
5
135.80
159.56
23.76
7
112.52
132.21
19.69
1000
2000
geen
223.—
262.02
39.02
2
196.24
230.58
34.34
5
156.10
183.42
27.32
7
129.34
151.97
22.63
Gewijzigde handels
politiek
Aan de Memorie van Antwoord aan de
Eerste Kamer inzake het wetsontwerp tot
wijziging van de Tariefmachtigingswet 1934
wordt het volgende ontleend:
Aangaande de strekking van de ont
worpen regeling zegt de Regeering nog,
dat aan de indiening van het ontwerp
van wet inderdaad de overweging ten
grondslag ligt, dat een ombuiging van
de in ons land tot dusver gevolgde han
delspolitiek onder de huidige omstandig
heden gen uitstel mag vinden en met en
kele incidenteele beschermende maat
regelen niet meer kan worden volstaan.
Er is dus wel sprake van een princi-
pieele wijziging in de handelspolitiek,
doch niet van een wijziging over de ge-
heele lijn.
VOORNAAMSTE NIEUWS
Buitenland
De FranschDuitsche verklaring giste
ren te Parijs onderteekend. (2de blad).
De Belgische Kamer heeft met groote
meerderheid een motie van vertrouwen
in de regeering-Spaak aangenomen. (2de
blad).
De Italiaansche aspiraties ten opzichte
van Tunis, Corsica en Nice. (2de blad).
Binnenland
Grootsche plannen inzake drooglegging
van het IJsselmeer. (1ste blad).
Mededeelingen van de regeering inzake
gewijzigde handelspolitiek. (1ste blad).
Een auto-ongeluk, waarbij drie dooden.
(lste blad).
SPAAK HEEFT NOG GEEN BESLISSING
GENOMEN.
BRUSSEL, 7 Dec. (A.N.P.) Minister
president Spaak heeft vanochtend een be
zoek gebracht aan den koning, dien hij op
de hoogte stelde van den politieken toe
stand.
Bij zijn terugkeer aan het departement
van buitenlandsche zaken verklaarde de
premier, dat hij nog geen beslissing had
genomen. Zijn besluit zal wellicht pas he
denavond vallen.
De Kamer zal vanmiddag haar werk
zaamheden voortzetten.
DE WERELD IN
VOGELVLUCHT
PARIJS: De FranschDuitsche ge
meenschappelijke verklaring is gisteren
te Parijs door de ministers van buiten
landsche zaken van beide landen, Bonnet
en von Ribbentrop, onderteekend. Tevens
is nu de tekst van de verklaring gepubli
ceerd, waaruit blijkt, dat zij in denzelfden
geest is opgesteld als de EngelschDuit-
scne verklaring.
De waarde, die men aan dit document
moet toekennen, wordt waarschijnlijk het
besie weergegeven door het Engelsche
blaci de „Times". Het blad, dat de Fransch -
Duitsche verklaring toejuicht, herinnert
aan de hoop, die twee maanden geleden
door de geheele wereld gekoesterd werd,
dat het accoord van München zou worden
gevolgd door een krachtige poging, de
betrekkingen tusschen de totalitaire en
de demócratisch-parlementaire staten te
verbeteren. Het blad voegt er aan toe. dat
het een reden tot algemeene voldoening
moet zijn, dat, ondanks de ongelukkige
gebeurtenissen in den tusschentijd, deze
definitieve nieuwe stap is gedaan en het
ververwijderde doel van een alomvatten
de regeling zooveel nader is gekomen.
Welke beteekenis men er in Duitsch
land aan hecht, blijkt uit hetgeen de
„Deutsche Allgemeine Zeitung" schrijft:
„Sommige Fransche en Engelsche dag
bladen schijnen te meenen, dat de Parij-
schc verklaring een verzwakking van de
DuitschItaliaansche verhouding betee
kent. Met nadruk kan verklaard worden,
dat deze opvatting geenszins overeen
komstig de werkelijkheid is, doch zuiver
een fantasie van lieden, wien de as Ber
lijnRome een doorn in het oog is. Frank-
rijks natuurlijke gebiedssfeer, zoo ver
volgt het blad, is het Westen van Europa
en zijn overzeesch gebied. Duitschlands
ruimte is Centraal-Europa en het Nabije
Oosten. Beide volkeren staan dus in hun
uitzicht met de ruggen tegen elkaar. De
te Parijs door von Ribbentrop en Bonnet
geteekende verklaring geeft voor het
eerst duidelijk en welbewust uitdrukking
aan deze natuurlijke verhouding. Een
goede nabuurschap tusschen beide landen
kan aan hun betrekkingen met derden
geen afbreuk doen. Frankrijks intiemste
vriend, dat spreekt voor ons vanzelf, is
Engeland, en Duitschlands natuurlijke
vriend is Italië".
Intusschen is men in Italië niet zoo
enthousiast over deze „versterking van
de as". Men heeft daar altijd nog z'n „as
piraties" tegenover Frankrijk. Het schijnt
evenwel, dat de „campagne" een misluk
king wordt. Weliswaar wordt er hier en
daar nog gedemonstreerd, doch het is al
te duidelijk, dat men hier met een geor
ganiseerde beweging te doen heeft, waar
voor het volk niet warm is te maken. Zoo
wordt omtrent de studentenbetooging te
Rome gemeld, dat de studenten meer
schenen te gehoorzamen aan een officieel
bevel, dan dat zij ernstige politieke be
doelingen hadden. Zij riepen liever com
plimentjes tegen de aardige winkelmeis
jes, dan „weg met Frankrijk"! Het publiek
scheen onverschillig.