MAANDAG 28 I 1VEMBER 1938
DE LEIDSCHE COURANT
EERSTE BLAD - PAG. 2
Abonnementsprijs: voor Leiden 19
cent per week; 2.50 per kwartaaL
Bij onze agenten ^0 cent per week;
f 2.60 per kwartaal. Franco per post
2.95 per kwartaaL Geïllustreerd
Zondagsblad 0.50 per kwartaal.
Losse nummers 5 cent, met geïlL
Zondagsblad 9 cent.
Advertentiën: 30 cent per regel.
Ingezonden mededeelingen dubbel
tarief. Telefoontjes hoogstens 30
woorden, 50 cent per plaatsing, al
léén Woensdag en Zaterdag.
HOE WORDT HET WEER?
REGEN EN KOUDER.
De Bilt seint:
Verwachting: Matige tot krachtige Wes
telijke tot Zuidwestelijke wind, zwaar be
wolkt met opklaringen, enkele regenbuien,
vooral aan de kust, iets kouder.
Hoogste barometerst.: 765.9 te München.
Laagste oarometerst.: 724.3 te Vestmanoer.
Een zeer diepe depressie ligt nabij IJs
land, doch zij vult thans op. Een secundaire
storing ligt voor het Engelsche Kanaal. De
depressie wordt in het Westen op den
Oceaan gevolgd door een rug van hoogen
druk. Ook in Midden- en Oost-Europa is de
luchtdruk hoog. De nieuwe storing veroor
zaakt op de Britsche eilanden vrij veel
regen. Ook in onze omgeving en Noordwëbt-
Frankrijk zette de regen vannacht in, ter
wijl ook de wind vannacht weer tot storm
achtig toenam.. In Midden- en Oost-Europa
is het weer nog rustig. In Zuid-Frankrijk en
plaatselijk op de Britsche eilanden is de
temperatuur onder normaal, overigens is
zij in het geheele waarnemingsgebied er
lboven.
Voor morgen wordt matige tot
krachtige Westelijke tot Zuidwes
telijke wind verwacht, met wisse
lende bewolking en enkele regen-
buiten, vooral aan de kust. De tem
peratuur zal weer iets dalen.
LUCHTTEMPERATUUR.
7.3 gr. C.
LICHT OP VOOR FIETSERS e*.:
Van Maandag nam. 4.24 uur tot Dinsdag
ochtend 7.13 uur.
HOOG WATER.
Te Katwijk aan Zee op Dinsdag 29 Nov.
v.m. 6.45 uur en nam. 7.10 uur.
Maan op Dinsdagmiddag 12.04 uur.
Maan onder Dinsdagavond 23.20 uur.
WAT ANDERE BLADEN
SCHRIJVEN
WAAROM ZWEEG ZIJ?
De Gelderlander schrijft:
Het zal velen onzer lezers opgevallen
zijn, dat de katholieke fractie in de Tweede
Kamer bij de algemeene beschouwingen
over de Onderwijsbegrooting in alle talen
gezwegen heeft. Alle fracties voerden het
woord, alleen de katholieke fractie, de
grootste in de Kamer, zweeg.
Waarom?
De fractie moet bij zoo'n belangrijke be
grooting als die van Onderwijs toch wel iets
te zeggen gehad hebben. Waarom zweeg zij
dan? Kan het misschien gebeurd zijn, omdat
de fractie het toch nutteloos acht met dezen
minister te debatteeren? Maar dan ware
het toch beter geweest, dat dit met een
paar woorden gezegd was. En.... dan zit
ten er aan het zwijgen ook verdere conse
quenties vast. Durft de fractie die aan?
Een nadere verklaring over het welspre
kende zwijgen der katholieke fractie zal
waarschijnlijk in de komende dagen wel
volgen. Dit mogen wij er thans wel reeds
uit afleiden, wat trouwens al bekend
genoeg was dat de katholieke fractie
over het beleid van dezen minister aller
minst tevreden is.
Koopt bi| hen,
die in Uw Dagblad
adverteeren
BINNENLAND
EEN STEUNREGELING VOOR DE
SCHIPPERS EN KLEINE
ZELFSTANDIGEN.
Minister Van Boeyen doet in zijn Memo
rie van Antwoord over de begrooting van
Binnenlandsche Zaken de mededeeling, dat
de indiening van een wetsontwerp, waarbij
een steunregeling voor schippers en kleine
zelfstandigen in het leven wordt geroepen,
spoedig kan worden tegemoetgezien.
BLOEMBOLLEN AANGEBODEN
De heer H. J. Voors, secretaris van het
Centraal Bloembollen-Comité, deelt het
volgende mede:
Ter uitvoering van de gedachte om aan
de regeeringen van de landen, die door het
te München bereikte accoord hebben mede
gewerkt tot het voorkomen van een wereld
oorlog, als bewijs van erkentelijkheid van
net bloembollenvak een beplanting aan te
bieden, zoo mogelijk van parken of tuinen
gelegen bij de gebouwen van de parlemen
ten, heeft het Centraal Bloembollen Comité
het volgende verricht:
Aan de regeeringen van Duitschland,
Engeland, Frankrijk, Italië en Tsjecho-Slo-
wakije is, eind September, eerst per tele
gram en toen per brief van dit aanbod ken
nis gegeven en daarbij gevraagd om toe
zending van teekeningen waarop aange
geven stond de plaats waar deze beplan
ting zqu kunnen worden aangebracht. Het
heeft eenigen tijd geduurd voordat althans
an dit laatste verzoek was voldaan. Aan
het einde der vorige maand en in het be
gin van deze werden aanvaardingen van het
aanbod ontvangen namens de regeeringen
van Frankrijk, Duitscnland, Italië en
Tsjecho-Slowakije en geleidelijk ook de
fcenoodigde gegevens. Van de Engelsche
regeering bleef zulk een antwoord tot heden
uit. Wel werd ons gemeld, dat over geen
geschikt terrein voor dit doel kon worden
beschikt.
MOND- EN KLAUWZEER
Het sterftecijfer nog zeer hoog.
Het aantal sterftegevallen tengevolge van
mond- en klauwzeer heeft in de week 13
t.m. 19 November bedragen: 146 runderen,
188 kalveren, 92 varkens en biggen, 11 scha
pen en i geit.
In totaal zijn sedert de week 19 t.m. 26
September 1937 aan mond- en klauwzeer
bezweken: 5619 runderen, 6072 kalveren,
4515 varkens en biggen, 368 schapen en 83
geiten.
OPSCHORTING AMERIKAANSCHE
COMPENSEERENDE INVOERRECHTEN
OP NEDERLANDSCHE MELK
EN ZUIVEL.
De Regeeringspersdienst bericht:
Blijkens telegrafische mededeeling van
H. Ms. gezant te Washington is de heffing
van compenseerende invoerrechten op
Nederlandsche zuivel- en melkproducten,
welke heden zou ingaan, hangende een
nader onderzoek opgeschort.
BRIEVEN EN BRIEFKAARTEN VOOR
INDIë.
Denk om de goede frankeering.
Al sedert het vorige jaar is de normale
weg voor alle brieven en briefkaarten voor
Nederlandsch-Indië door de lucht. Verzen
ding met de landmail geschiedt alleen
indien men deze verzendingswijze uitdruk
kelijk kenbaar maakt.
Het komt echter nog steeds voor, dat
deze aanduiding achterwege wordt gela
ten bij stukken, welke blijkbaar voor ver
zending met de landmail zijn bedoeld.
Deze stukken worden dan met de lucht
post verzonden, doch moeten wegens on
voldoende frankeering met strafport wor-
VEREENIGING VOOR MUZIKALE
ONTWIKKELING DER SCHOOLJEUGD
Ontstaan en groepen van kinderliederen
Boovengenoemde Vereeniging hield een
vergadering in de Jacoba-zaal van „Den
Burcht".
Nadat de voorzitter dr. J. W. Wicherink
de vergadering geopend had, gaf hij het
woord aan -dr. E. Lowinsky, die een voor
dracht hield over „het volkskinderlied in
de muzikale opvoeding en bij het instru-
mentaalonderwijs".
Spreker begon met op te merken, dat de
vraag: hoe ziet de opvoeder het kind? op
tweeërlei wijze wordt beantwoord.
Men ziet het kind als een volwassene in
miniatuur, of men ziet het als wezen met
een geheel andere innerlijke wereld, een
geheel eigen gedachtenkring en gevoels
leven, waarbij de grenzen tusschen reali
teit en fantasie niet nauwkeurig zijn te
bakenen. Het spreekt vanzelf, dat, al naar
men de eene of van de andere zienswijze
uitgaat, de opvoeding zich ook in andere
lijnen zal bewegen, hetgeen spreker nader
toelicht
Een feit is, dat de kinderen hun eigen
taal, hun eigen spelen, hun eigen tradities
heben, die hetzij gewijzigd hetzij streng
gehandhaafd blijven, doch altijd zonder dat
de volwassenen daar eenigen invloed op
uit oefenen.
De meeste oude kinderdeunen hebben een
zeer lang leven. Spreker herinnert om een
enkel voorbeeld te nemen aan „Groene
zwanen, witte zwanen. Wie gaat mee naar
Engeland varen" enz. een lied, dat in eenen
of anderen vorm door geheel Europa be
kend is. Engeland is hierbij niet Albion,
doch „Engel-land" een verloren Paradijs,
waarop dan ook de gebroken sleutel wijst.
Eveneens algemeen verbreid zijn ook de
bruggespelen, waarbij de „brug" van oud-
Germaansche herkomst is.
Onder kinderliederen verstaat spreker
dan ook die liederen, die uitsluitend be-
hooren tot het domein der kinderen, en dus
niet die van groote componisten en na
tuurlijk nog minder die van totaal onbe
voegden, de lieve liedjes van allerlei lieve
tantes, waarin het kind zich liefst met veel
verkleinwoordjes met zichzelf bezig houdt.
Hier zijn dus volwassenen, die zich met
het kind bezig houden, terwijl in echte
kinderliederen het kind zich met volwasse
nen bezig houdt.
Ook is het oude kinderlied vrij van alle
sentimentaliteit.
Spreker ontleedt nu naar melodie,
rhythme en beteekenis enkele echte en
onechte kinderliederen, waarbij mej. Irma
Timmermann haar gewaardeerde mede
werking geeft door ze voor te zingefi.
De kinderliederen worden vervolgens in
vier groepen verdeeld: die van groote com
ponisten, de onechte van onbevoegde vol
wassenen, of „tanteliedjes", de echte kinder
liederen en tenslotte, die welke overgeno
men zijn uit het volkslied.
Zich nu verder uitsluitend tot de beide
laatste groepen beperkend, toont spreker
aan, hoe, de kinderliederen bij alle volken
oorspronkelijk hun ontstaan schijnen te
danken aan primitieve roepmotieven en
hun herhaling en berusten oop het pentato
nisch toonstelsel. Een volgende stap is het
afsluiten met don grondtoon, de daaraan
volgende het beginnen en het eindigen met
den grondtoon, waarbij hèt majeurprincipe
reeds optreedt. Reeds spoedig ook teekent
zich bij de differentiatie der nationaliteiten
in den melodischen en rhythmischen rijk
dom het bijzonder nationaal karakter af.
Zoo treedt hier en daar ook het mineur
principe op. Een en ander wordt toege
licht door voorbeelden uit het Hollandsch,
Russisch, Duitsch, Fransch, Baskisch en
mej. Timmermann is weer zoo goed, dit op
fraaie wijze door haar zang te demonstree-
ren. Kinderen bootsen in hun liedjes het
groote menschenleven na, zoodat zij op
hunne wijze ook het „verliefd, verloofd,
getrouwd" „In Holland staat een huis"
tot onderwerp van spel en zang maken.
Wiegeliedjes, oorsprdnkelijk volkslied, wor
den door het kind overgenomen bij het
spelen met de pop.
Vervolgens constateert spreker het feit,
dat door allerlei omstandigheden het kin
derlied verdrongen dreigt te worden: de
radio, de straat is door de onveiligheid
geen openbare speelplaats meer, enz. Doch
gelukkig is ex hoop, doordat de wetenschap
zich er voor interesseert en verzamelingen
aanlegt, waarvan men gebruik kan maken
om het oude nieuw leven in te blazen.
Op kleuterscholen vooral kan men veel
doen om het oude lied voor de kinderen te
handhaven. Daardoor wordt een gezonde
muzikale smaak ontwikkeld. Ook door be
werkingen voor blokfluit, viool en piano
kan men veel bereiken voor het behouden
van een zuivere gevoelsfeer.
Uit de enkele aanteekeningen, welke wij
maakten, moge de waarde van deze door
wrochte voordracht blijken, die met groote
belangstelling werd aangehoord.
Nadat nog eenige prettige nabesprekin
gen over het onderwerp waren gevoerd,
sloot dr. Wicherink met dank aan dr. Lo
winsky en mej. Timmermann de vergade
ring.
den belast, in sommige gevallen tot niet
onaanzienlijke bedragen, omdat tweemaal
het bedrag van het ontbrekende port moet
worden betaald.
Met nadruk wordt derhalve den verzen
ders van brieven en briefkaarten voor In-
dië aangeraden, deze voldoende te fran-
keeren voor verzending met de luchtpost
en, indien men verzending met de land
mail wenscht, dit duidelijk op den omslag
te vermelden.
R.K. HANDELSREIZIGERS-
VEREENIGING.
De R.K. Handelsreizigersvereeniging „St.
Christoffel" hield een ledenvergadering in
„De Harmonie''. Na de gebruikelijke ope
ning, heette de voorzitter geest. adv. en
leden van harte welkom.
Den secretaris werd de gelegenheid ge
geven tot het voorlezen der notulen, wel
ke daarna werden goedgekeurd.
Bij de ingekomen stukken werd een
schrijven behandeld van het dagblad „De
Tijd", waaïin er onder meer op gewezen
wordt, dat de leden van „St. Christoffel"
een belangrijke reductie genieten op den
abonnementsprijs. Naar aanleiding hier
van werd de R.K. Pers (de landelijke zoo
wel als de gewestelijke pers) besproken,
waarbij oprechte waardeering werd ge
toond voor het cultureele werk deze* pers
en het voornemen werd verstevigd, deze
pers de daadwerkelijke sympathie te ge
ven.
Hierna deelde de voorz. mede, dat de
gehouden feestdag- eert groot succes is ge
weest en dat een groot bedrag aan het
T.B.C.-Fonds kan worden afgedragen. Het
beteekent een recordjaar in de annalen
van de tot dusverre gehouden feestavon
den. De voorz. bracht dan ook namens
het bestuur een hartelijk dankwoord uit
aan allen, die op eenigerlei wijze hun me
dewerking hebben gegeven, en hoopte het
volgende jaar het zelfde te mogen onder
vinden.
De secr. bracht over de gehouden feest
dag een uitgebreid verslag uit, hetwelk
tevens als leiddraad zal dienen bij een
volgende feestviering.
De inkomsten en uitgaven werden door
een commissie gecontroleerd en voor ac
coord geteekend.
Bij de mededeelingen aan de cursisten
werd een voorstel behandeld om na de le
denvergaderingen een repetitie te houden
over de ontvangen lessen. Dit voorstel
werd, hoewel men er veel voor voelde, in
dezen vorm teruggenomen om zoo moge
lijk met een ander voorstel te komen,
waaraan minder bezwaren kleven.
Bij de rondvraag werd door den heer
Meijer namens de leden aan het bestuur
een hartelijk dankwoord gebracht voor
de vele werkzaamheden, welke hebben
geleid tot zulk een succesvollen feestdag.
De voörz. dankte namens het bestuur
voor deze waardeerende woorden en hoop
te met de medewerking der leden het vol
gend jaar een zelfde succes te mogen be
reiken.
Nadat eenige vragenstellers waren be
antwoord, volgde sluiting.
VEREENIGING VAN MATHESIANEN
Een rondwandeling door Griekenland
Zaterdag j.l. hield Arch. Ir. Hugo van
Oerle voor bovengenoemde vereeniging
een lezing over het leven der Grieken en
hun monumenten. De waarnemend voor
zitter, de heer J. v. d. Linden, heette alle
aanwezigen hartelijk welkom, en wel spe
ciaal den spreker van dezen avond.
Spreker begon met een rondwandeling
door de verschillende deelen van Grieken
land aan de hand van mooie natuurfoto's.
Hierbij werd duidelijk, hoe het land, dat
vroeger zoo'n vooraanstaande plaats innam
in de wereldgeschiedenis, gaandeweg, ook
tengevolge van het gewijzigde klimaat,
was achteruitgegaan en vervallen.
De meeste streken van Griekenland zijn
thans zeer dor met een armelijke bevolking
welke leeft van wat krententeelt, wat scha
mel vee en vischvangst.
Welk een contrast is dit met wat op deze
zelfde plaatsen 20 eeuwen geleden ten too-
neele gevoerd werd.
De schitterende Olympische spelen met
hun wereldvermaardheid, de oude tempel
centra met het hoogtepunt in de tempels
van de Acropolis te Athene.
Spreker .voerde de aanwezigen aan de
hand van talrijke lichtbeelden naar de oude
cultuurcentra, waarbij aan de hand van
reconstructie-teokeningen de puinhoopen in
hun oude luister herleefden.
Even langer werd stil gestaan bij
het groote gebouwencomplex te Olympia,
waarvan nog belangrijke deelen zijn
gespaard gebleven die den bezoeker
nog een illusie geven van de vergane groot
heid.
Na de pauze werd nog speciaal de aan
dacht gewijd aan de Christelijke kunst van
het oude Griekenland, die hoewel minder
bekend, toch minstens zoo interessant is.
De belangrijke kloostercomplexen met
hun typisch oostersche kerkjes, hun ver
sierde refters en prachtige mozaïeken.
Tenslotte werd een bezoek gebracht aan
de groote monniken-republiek van de
Berg Athos.
Aan het eind van deze zeer interessante
en leerzame lezing, was het de waar
nemend voorzitter, die den heer v. Oerle
namens alle aanwezigen bedankte. Tevens
deelde deze mede, dat de eerst volgende
excursie naar de Radio Distributie Centrale
zal gehouden worden op Zaterdag 3 Dec.
KATHOLIEK LEIDSCH SYMPHONIE
ORKEST.
Nu het winterseizoen weer in volle gang
is, doet het bestuur van bovengenoemd or
kest een oproep aan alle R.K. musici oir
zich aan te sluiten bij het K. L. S. O. Thans
is het de beste gelegenheid om er toe over
te gaan. Waarom zou U den steun, welke
de neutrale vereeniging van U heeft, ont
houden aan het K.L.S.O.? Meldt U schrifte
lijk aan bij het secretariaat Buijs Ballot
straat 60 of des Maandagsavonds te 8.15 u.
in het zaaltje naast de „Overdekte" Haar
lemmerstraat (Maria Gijzensteeg).
Het Bestuur.
DE WA5CHBEERHEET
NUVEWABEER
ZOO LEEST MEN
IN DE KRANT;
T BEWIJST DE
POPULAIRITEIT
VAN VEWA
HIER INT LAND!
BEL
VEREENI&DE-WASSCHERIJEN
WITTE SINGEL-15-LEIDEN
TELEFOON <206
AGENDA
T.pmpv.
Woensdag: Propagandavergadering van al
le Katholieke Naaisters en Kleer
makers. Bondsgebouw, 8 uur.
Donderdag. Bureau-zitting R.K. Reclassee-
ringsvereeniging 89 uur n.m. St.
Vincentiusgebouw, Hooglandsche
Kerkgracht 32.
Vrijdag, Ned. R. K. Metaalbewerkersbond,
Afd. Leiden, Bondsgebouw, 8 uur.
De avond-, nacht- en Zondagsdienst der
apotheken te Leiden wordt van Zater
dag 26 Nov. tot en met V r ij d a g 2
Dec. a.s. waargenomen door de apothe
ken: D. J. van Driesum, Mare 110, tel. 406
en E. B. de Metz, Kamerl. Onneslaan 28,
tel. 3553.
Te Oegstgeest: Oegstgeestsche Apotheek,
Wilhelminapark 8, tel. 274.
NED. R.K. NAAISTERS EN
KLEERMAKERSBOND.
De afdeeling Leiden van bovengenoemde
bond houdt Woensdag 30 November des
avonds acht uur in het gebouw R.K. Volks
bond Steenschuur 15 een propaganda ver
gadering.
Gezien de agenda, welke zeer belangrijk
is noodigen wij alle naaisters en kleerma
kers uit, deze vergadering bij te wonen.
Mocht deze oproep doordringen tot alle
ongeorganiseerde vakgenooten, zoowel da
mes als heeren.
Het bestuur hoopt vurig ook met het oog
op de Katholieke Actie, welke deze maand
is ingezet onder aanbeveling van alle Ka
tholieken Standsorganisaties, nu reeds
eenig resultaat te bereiken.
Het Bestuur.
R. G. M. HUEBER.
Onder zeer veel blijken van belangstel
ling heeft vandaag de heer R. G. M. Hueber
zijn zevenstigsten verjaardag gevierd.
De heer Hueber, procuratiehouder bij de
N.V. v. Cranenburgh en Heringa, schenkt
de uren van zijn vrijen tijd met belange-
looze toewijding aan de behartiging van
vele algemeene katholieke belangen: hij is
als penningmeester de verzorger van de fi
nanciën van de parochie van St. Petrus, van
het gesticht en de scholen der „Voorzienig
heid", van het St. Lidwinahuis.
Moge deze frissche en energieke persoon
lijkheid nog vele jaren gespaard blijven
voor de zijnen en voor zijn arbeid, door
hem zoo verdienstelijk verricht.
JOODSCHE VLUCHTELINGEN.
Resultaat der oproep aan de burgerij van
Leiden en Oegstgeest.
Sinds 19 November j.l., hebben ons
reeds meer dan 275 aanvragen bereikt
voor opname van Joodsche vluchtelingen.
Dit aantal, gevoegd bij het aanbod van de
gemeente Leiden, geeft er blijk van, dat
Leiden en Oegstgeest de plicht van gast
vrijheid nog niet zijn vergeten.
Het totaal aantal in Nederland binnen
gelaten kinderen is zeer klein, eenige da
gen geleden bedroeg dit 120, waarbij in
begrepen, diegenen die over de grenzen
zijn geslipt.
Er zijn thans reeds 14 dagen verloopen
sedert de gebeurtenissen, die ons noopten
dit verzoek tot u te richten. Wij wachten
nog steeds op de daden der regeering!
Wij danken allen, die door gehoor te ge
ven aan onze oproep van vorige week, een
blijk hebben gegeven van menschelijk
medegevoelen en het kennen van hun
plicht jegens hun vervolgde medemen-
schen.
De lijst met opgaven is doorgezonden
aan het Comité voor Bijzonder Joodsche
Belangen (Prof. dr. Cohen) te Amsterdam;
dit comité zal dus verder de aanvragen
behandelen.
Tevens ontvingen wij 50.van een
Ned. Duitsch Hervormde. Wij zeggen dezen
goeden gever (geefster) onzen hartelijken
dank, het bedrag zonden wij door naar
het Comité van prof. dr. Cohen.
Het Comité te Leiden voor Jood
sche vluchtelingen:
E. L. HESKES—VAN BERGEN.
M. S. JUYNBOLL
VAN IJSSELSTEYN.
H. M. DE MEYEREHUIZINGA.
G. S. M. ROESSINGH—EVERTS.
C. SMITS—DE WIT.
J. E. THEMANN.
H. VAN TRAA—VAN DER BURG.
