Koning
Het bezoek van den
der Belgen
DINSDAG 22 NOVEMBER 1938 30ste Jaargang No. 9190
S)e£cid^lveSoii/ta4it
Telefoon: Administratie 935. DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN g£ ZtTTZZZ™
V Kweekellngen met acte
Het standpunt der regeering, om den
leerlingenschaal niet te willen wijzigen, is
teleurstellend.
Maar teleurstellender en onaan
vaardbaar is 't, dat er niets in het vooruit
zicht wordt gesteld, ter verbetering van de
positie der zoogenaamde kweekelin-
gen de ..kweekelingen met acte", die
zelfstandig staan voor vaak groote klas
sen, die precies hetzelfde werk doen, als
hun collega's, de onderwijzers met aanstel
ling als zoodanig, en van wie de aller
best gesalarieerden 400 of hoogstens 500
gld. per jaar verdienen; de meesten echter
minder en zelfs veel minder!
De regeering zou kunnen redeneeren:
wij stellen die kweekelingen met acte niet
aan, maar de gemeentebesturen doen dit
vrijwillig, en, op het voorbeeld van de ge
meentebesturen, de schoolbesturen. En:
wij regeering moeten die sala-
rieering, welke direct of indirect uit de ge
meentekas geschiedt, overlaten aan de
vrije beslissing der gemeentebesturen.
Ja zoo zou de regeering kunnen rede
neeren! Maar: 't is duidelijk, dat die rede
neering krom zou zijn.
Al willen wij niet ontkennen, dat er wel
kweekelingen-met-acte worden aangesteld
zonder dat de belangen van het onderwijs
het noodzakelijk of dringend gewenscht
maken zij zijn immers zoo „goedkoop"!
in zéér vele gevallen echter kunnen de
kweekelingen-met-acte niet worden gemist
zonder aanmerkelijke schade voor den
goeden gang van het onderwijs.
In zeer vele gevallen moet een gemeen
tebestuur, moet een schoolbestuur b o-
ven de formatie van de door het Rijk
gesalarieerde onderwijzers, toegelaten
krachtens den vigeerenden leerlingen-
schaal, kweekelingen met acte aanstellen,
om het onderwijs aan de eischen, die ge
steld moeten worden, te kunnen doen be
antwoorden.
De regeering dwingt dus wel in zekeren
zin, in vele gevallen, om kweekelingen met
acte aan te stellen!
En, al worden deze dan gesalarieerd uit
gemeentekas (of ook wel uit kassen van
schoolbesturen), de regeering zou toch
eischen kunnen stellen inzake salarieering.
Wij kunnen in de regeling, zooals die nu
bestaat en „ingeburgerd" dreigt te wor
den, niet berusten.
DE ARISEER1NG VAN JOODSCHE
ONDERNEMINGEN
BERLIJN, 22 November (A.N.P.)
Het Duitsche Nieuwsbureau meldt: De
verkoop van Joodsche zaken aan Duitsche
ondernemers wordt met groote snelheid
voltrokken. Bijna dagelijks verschijnen op
de tot dusver Joodsche zaken uithangbor
den, die verklaren dat het bedrijf aan een
Ariër verkocht is. Ofschoon de overheid
bereid is een geschikten sollicitant crediet-
hulp toe te staan, wordt in kringen, die
bereid zijn tot het verleenen van crediet,
verzekerd dat het rijk niet wil optreden ais
aankooper. Voor de aanwezige goederen
voorraden wordt een gepaste prijs betaald.
DE WERELD IN
VOGELVLUCHT
LONDEN: De Britsche bladen spreken
hun instemming uit met de aandacht, wel
ke het Lagerhuis gisteren aan het vraag
stuk der Joodsche vluchtelingen gewijd
beeft, hoewel zij dachten, dat de verkla
ring van Chamberlain van wijdere strek
king geweest zou zijn. De nadruk wordt
erop gelegd, dat internationale samenwer
king noodig is om het vraagstuk op te
k.ssen en de meening wordt geuit, dat den
Joden die Duitschland verlaten, moet wor
den toegestaan minstens een deel van hun
kapitaal mede te nemen.
De „Times" schrijft als volgt: „De voor
zichtige verklaring van Chamberlain moge
hen, die de onmiddellijke aanvaarding van
een grandioos plan voor de kolonisatie van
Joodsche vluchtelingen hadden verwacht,
teleurstellen, bij nadere beschouwing moet
zü allen, die de moeilijkheden en de veel
zijdigheid van de kwestie beseffen ervan
overtuigen, dat de regeering haar best doet
tot de oplossing van het vraagstuk mede
te werken."
Inderdaad komt de verklaring van
DE TWEEDE DAG.
BEZOEK AAN HET STADHUIS.
Om half elf vanmorgen precies klonken
opnieuw de plechtige tonen van het Bel
gische volkslied over den Dam. De tweede
dag van het bezoek van koning Leopold
aan Amsterdam was daarmede begonnen.
De Koning en zijn Gastvrouw onze
Vorstin stapten in een open rijtuig, be
spannen met vier paarden, om zich voor
een officieel bezoek naar Prinsenhof le be
geven. Voor den koninklijken wagen uit,
reden de hoofdcommissaris van politie, de
heer Versteeg en daarachter de burge
meester dr. W de Vlugt en achter de ko
ninklijke koets volgden de rijtuigen, waar
in de Belgische minister Spaak en de le
den van het gevolg van beide vorsten.
Vcor het paleis stond als eerewacht op
gesteld het zevende regiment infanterie,
terwijl het muziekcorps van het vijfde re
giment infanterie het Belgische Volkslied
speelde.
Koning Leopold was ook nu in het uni
form van luitenant-generaal van het Bel
gische leger.
Langs de korte route naar het stadhuis,
maar vooral op den Dam zelf, had een
groote menigte zich opgesteld om van het
voorbijtrekken van de zoo kleurrijke en
indrukwekkende stoet getuige te zijn. Men
juichte de vorstelijke personen hartelijk
toe. Men toonde zich verheugd, dat de
weersomstandigheden die gisteravond zoo
buitengewoon slecht waren geweest, nu
zooveel beter waren en dat een vriende
lijke winterzon haar matte stralen kon
doen schijnen aan een licht bewolkten he
mel op de in een feestkleed gestoken bin-
Chamberlain hierop neer: „De kwestie der
Joodsche vluchtelingen is een internatio
nale kwestie en wij zijn niet van plan om
haar alleen op te lossen."
Er is evenwel uitzicht, dat de Joden ge
leidelijk kunnen worden ondergebracht in
sommige Britsche koloniën, o.a. in bepaal
de gebieden, welke vroeger Duitsch bezit
waren.
De stemming in Engeland is thans totaal
omgeslagen en van eenige bereidwilligheid
on de voormalige Duitsche koloniën terug
te geven is geen sprake meer. Dientenge
volge is er een aanmerkelijke verkoeling
ingetreden in de diplomatieke verhoudingen
tusschen Londen en Berlijn. Naar verluidt
zou Duitschland zelfs overwegen zijn am
bassadeur te Londen te ontbieden. Dan zou
natuurlijk Londen ook den Engelschen am
bassadeur te Berlijn terugroepen en krijgt
men eenzelfden toestand tusschen Engeland
en Duitschland als thans onestaan is tus
schen Amerika en Duitschland. De z. g.
vrede van München zpu dan heelemaal een
schim zijn geworden en de hoop, dat er
binnenkort ondanks aPes toch nog
dragelijke toestanden in Europa zouden
gaan heerschen, voor langen tijd vervlo
gen zijn.
nenstad. Hierdoor ook was het mogelijk,
dat de vorstelijke personen evenals gis
termiddag in een open rijtuig reden en
iedereen langs den weg beiden heel goed
kon zien. Via het Rokin, Nieuwe Doelen
straat, Kloveniersburgwal. Rusland en Ag-
nietenstraat. dus door één der oudste en
meest pittoreske gedeelten van de hoofd
stad, bereikte de lange stoet het stadhuis,
waar zich evenals op den Dam een
groote menigte had verzameld, die de vor
sten hartelijk toejuichte.
Voor het groote hek stapten Koning
Leopold en de Koningin uit het rijtuig,
waarna zij door den burgemeester naar
binnen werden geleid.
Koning Leopold
ten Stadhuize
Le Amsterdamsche raadszaal had een
volkomen metamorphose ondergaan. De ta
fels en de zetels der raadsleden waren ver
wijderd. Het podium met de plaatsen van
burgemeester en wethouders was aan het
oog onttrokken door een sobere, doch
smaakvolle versiering van chrysanthen te
gen een achtergrond van palmen en ande
re planten. De publieke tribune was met
een beplanting van begonia's en heesters
gecamoufleerd. In het midden der zaal
stonden zetels voor de vorstelijke per§o-
nen opgesteld. De leden van den Raad, be
halve de communisten, die waren wegge
bleven, hadden zich in een halven kring
hiervoor opgesteld. Bij de raadsleden had
den zich ook gevoegd de gemeente-secre
taris, mr. S. J. van Lier, de referendaris
de heer H. Tulp, en de hoofdcommies, de
heer N. Cromberg.
In de groote benedenzaal werden de vor
stelijke personen begroet door een com
missie van ontvangst.
Nadat een dochtertje van het raadslid
Walrave Boissevain de Koningin een bou
quet bloemen had overhandigd, besteeg
het hooge gezelschap de marmeren trap
pen, met enkele planten gestoffeerd, waar
na de raadszaal werd bereikt.
Koning Leopold werd begeleid door den
burgemeester, terwijl de Koningin verge
zeld werd door wethouder S. R. de Mi
randa.
Vervolgens nam de Koningin haar zetel
in, rechts van haar nam Koning Leopold
plaats, terwijl het gevolg zich achter bei
de zetels schaarde.
De burgemeester hield daarop een toe
spraak, waarop koning Leopold de vol
gende rede hield:
„Het hartelijk onthaal van de Amster
damsche bevolking heeft mij zeer diep ont
roerd. Weest zoo vriendelijk bij uwe me
deburgers de tolk te willen zijn van mijn
levendige dankbaarheid. Over deze ge
waardeerde blijken van vriendschap zal
zich mijn volk verheugen, even oprecht als
ikzelf.
De Nederlandsche en Belgische gemeen
ten zijn op eenzelfden grondslag gebouwd.
Aan beide zijden van den Moerdijk, wor
den met eenderen hartstocht de indivi-
dueele vrijheden gehuldigd en de mensche-
lijke rechten geëerd. Met dezelfde toewij
ding worden er in het huisgezin en de
steden kernen van het politiek en maat
schappelijk leven gesterkt en geheiligd.
Onder al de steden, die het Nederland
sche volk als een gordel van steen en
licht aan het Noordzeestrand heeft opge
richt, schittert het machtige Amsterdam,
koningin van het Noorden. In haar weel-
derigen bouwtrant weerschijnt de glans
van een roemrijk verleden. En aan den
stouten opzet van talryke moderne wij
ken ervaart men, hoe zij in eenzelfden
levenswil oud en nieuw weet saam te klin
ken. De zorg daarbij besteed aan de arbei
derswoningen getuigt van een hoogstaand
maatschapppelijk plichtsbesef.
Amsterdam is met het heerlijk ornaat
der Nederlandsche .ultuur versierd. Van
uit uw Rijksmuseum straalt Rembrandt uit
over de heele wereld en wij, uw Zuider
buren, door zooveel historische affinitei
ten met uw diepe geestesleven vertrouwd,
herdenken niet zonder trots, dat een
uwer grootste burgers en Nederland's ge
niaalste dichter een zoon van Antwerp-
sche ouders was.
Zoo afdoende redenen tot broederlijke
toenadering worden in de huidige omstan
digheden nog versterkt door onzen ge-
meenschappelijken wensch om met alle
middelen te ijveren voor de bevordering
van den vrede onder alle volkeren. Zulk
Dit nummer bestaat uit
vier bladen.
p—
VOORNAAMSTE NIEUWS
HÉ"
Buitenland
Verklaringen van de Engelsche regee
ring in het Lagerhuis over de mogelijk
heid van het opnemen van Joodsche vluch
telingen. (2de blad).
Een belangrijke verkoeling tusschen
Londen en Berlijn. Duitschland zou van
plan zijn, zijn ambassadeur te Londen te
ontbieden. (2de blad).
Komt er binnenkort weer een apostolisch
delegaat in Engeland? (2de blad).
De Duitsch-Tsjechoslowaaksche grens
thans definitief vastgelegd. (2de blad).
Binnenland
Het bezoek van den Koning van België
aan Nederland. Koninklijke redevoe
ringen. 2de blad).
Bouw woningen groote gezinnen. 02de
blad).
Omgeving
Indisch bezoek aan Huize Driekoningen
te Wassenaar, (le blad).
streven kan alleen door de herkenning van
de economische werkelijkheid worden ge
diend. Aan het nuchter oordeel van het
Nederlandsche volk zal de wijsheid van
deze stelling niet ontsnappen en in Ne-
derlands staatkundig beleid, meen ik een
eendere opvatting te zien van de zending,
waartoe kleine vrije landen worden geroe
pen.
Mijne heeren, Amsterdam gedije in steeds
hoogeren bloei en heerlijkheid."
Hierna werden ververschingen aangebo
den. Koning Leopold onderhield zich ver
volgens geruimen tijd met den loco-bur
gemeester, mr. Kropman, met wien hij een
opgewekt gesprek voerde. Ook met den
burgemeester en wethouder de Miranda
hield hij een levendige conversatie. Ook de
Koningin mengde zich onder de aanwezi
gen en onderhield zich met verscheidene
wethouders en raadsleden.
Om tien minuten voor half twaalf werd
afscheid genomen en werd het gezelschap
door de reeds genoemde commissie uitge
leide gedaan, terwijl het Wilhelmus werd
gespeeld.
Toen om even kwari voor elf de hooge
bezoekers binnentraden, speelde een or
kestje, onder leiding van den heer I.
Snoeck, de Brabangonne.
De burgemeester stelde de raadsleden
aan koning Leopold voor, terwijl wethou
der de Miranda hen aan Hare Majesteit
de Koningin voorstelde.
H M. de Koningin en Z.M. Koning Leopold
bezoek aan het stadhuis der hoofdstad,
het passeeren der brug bij de Nieuwe
van België brachten hedenmorgen een
Hunne Majesteiten in het gala-rijtuig bij
Doelenstraat.
De ontvangst van Z. M. Koning Leopold
bestuur van Amsterdam hedenmorgen ten
den
en H. M. de Koningin door het gemeente-
stadhuize. Een foto tijdens de rede van
Koning.