Koning Leopold van België in Nederland C §J||?g STADS C. F. f^Seerpoei's NIEUWS ZATERDAG 19 NOVEMBER 1938 DE LE1DSCHE COURANT EERSTE BLAD - PAG. 2 Abonnementsprijs: voor Leiden 19 cent per week; 2.5J per kwartaal. Bij onze agenten zO cent per week; 2.60 per kwartaal. Franco per post 2.95 per kwartaal. Geïllustreerd Zondagsblad 0.50 per kwartaal. Losse nummers 5 cent, met geïU. Zondagsblad 9 cent. Advertentiën: 30 cent per regel. Ingezonden mededeelingen dubbel tarief. Telefoontjes hoogstens 30 woorden, 50 cent per plaatsing, al léén Woensdag en Zaterdag. v HOE WORDT HET WEER? KOUIJER. De Bill seint: Verwachting: Krachtige tot matige meest Westelijke wind, lichte bewolking, regen buien met kans op hagel in het Noorden, kouder des nachts, overdag iets kouder. Hoogste barometerst.: 770.5 te Budapest. Laagste barometerst.: 716.4 te Thorshavn. De Oceaan-depressie heeft zich sterk uit gediept en is met haar karn naar de Faroer getrokken, alwaar Thorshavn een barome terstand van 955.1 millibar (716.4 m.m.) meldt. Rond de depressiekern ontstond een uitgebreid stormveld. Hedennacht nam ten onzent de wind tijdelijk tot 7 a 8 Beaufort toe, terwijl vanmorgen nog stormachtig weer heerschte over de Duitsche bocht en iar.gs de Zuidkust van Noorwegen. Aan de Zuidzijde van de depressie worden uit Westelijke richting nog steeds polaire lucht- massa's aangevoerd, welke uit Canada af komstig zijn. In deze koude lucht wisselen regen- en hagelbuien af met felle opkla ringen. Hedenmorgen was de koude tot kort voor onze kust doorgedrongen en in den loop van den dag overstroomt zij ons land. Bij het verdringen der warme lucht, welke de vorige dagen over West-Europa was gelegen, kwam het hie"r en daar tot flinke neerslag, vooral over de Britsche Einlanden. De Azoren-hoogedruk ver plaatst zich voornamelijk in Zuid-Ooste lijke richting. Het maximum over Duitsch- land trok naar het Oosten, over Centraal- Europa blijft het nog vrij somber en be trokken weer. In Noord-Scandinavië houdt de vorst nog aan, over het Zuiden van Zweden zijn de temperaturen echter sinds gisteren aanmerkelijk gestegen. Voor ons land wordt buiig weer verwacht, met wisselende bewol king. De temperatuur zal vooral in den nacht dalen, de wind blijft Westelijk en matig tot krachtig. LUCHTTEMPERATUUR. 10.1 gr. C. LICHT OP VOOR FIETSERS e.a.: Van Zaterdagnamiddag 4.33 uur tot Zondagmorgen 6.58 uur, van Zondagnamid dag 4.32 tot Maandagmorgen 7 uur. HOOG WATER. Te Katwijk aan Zee op Zondag 20 Nov. voorm. 1 en nam. 1.24 uur; op Maandag 21 Nov. voorm. 1.45 en nam. 2.10 uur. Maan op 5.41 uur Zondagmorgen. Maan onder 15.12 uur Zondagmiddag. Maan op 6.49 uur Maandagmorgen. Maan onder 15.46 uur Maandagmiddag. Academienieuws LEIDEN. Geslaagd: candidaatsexamen Rechten: de heeren J. A. H. Moltzer, Bonn (D.) en H. A. Hut- te. Haarlem; candidaatsexamen Romaansche taal- en letterkunde: mej. H. Kan, Den Haag; candidaatsexamen klassieke taal- en let terkunde: de heer P. A. W. Steynen, Den Ha-g: candidaatsexamen klassieke letteren: hr-\ J. F. W. Koopman, Den Haag; doctoraal examen idem: de heer A. L. Geerlings, Den Haag. apothekers-adsistentexamen: de dames F. A. Brouwer, Voorburg; J. A. Wester, Den Haag, E. Saling, Hillegersberg; A. H. van Ameyde, Rotterdam. pÜil EEN LEVEN VAN REIZEN, ONDERZOEKINGEN EN STUDIE. Vriendelijke ontvangst valt hem ten deel. Nog slechts korten tijd scheidt ons van het oogepblik waarop Koning Leopold van België als gast van ons Koninklijk Huis de Nederlandsche grens zal overschrijden, als souverein van een bevrienden en groo- tendeels taalverwanten nabuurstaat; en er kan geen twijfel aan bestaan, of hij zal door het Nederlandsche volk op waardige wijze worden verwelkomd. Koning Leopold van België, een der jon gere monarchen van Europa, is zonder te genspraak een gaarne geziene persoonlijk heid, niet alleen in. zijn eigen land, doch ook in de andere landen, waarmede Bel gië vriendschappelijke betrekkingen on derhoudt. Tot die landen behoort natuur lijk ook Nederland. Het is zelfs verheu gend te kunnen constateeren, dat deze betrekkingen in hartelijkheid toenemen, wat niet anders dan beiden ten goede kan komen. Koning Leopold is dan ook in Neder land een gaarne geziene persoonlijkheid. Naast zijn andere beminnelijke persoonlij ke eigenschappen heeft hij dit ongetwij feld ook voor een deel te danken aan het feit, dat hij zich met vrucht op de studie van de Nederlandsche taal heeft toege legd, welke hij geheel beheersoht en waar van hij zich overal, waar dit pas geeft, bedient. Voorts hebben tot 's konings populairi- teit in ons land ook veel bijgedragen de on-officieele bezoeken, welke hij aan Ne derland bracht, alsmede het feit, dat de kleine prins Boudewijn en het prinsesje Josephine-Charlotte vrij geruimen tijd in ons land vertoefden, met het doel de ko ningskinderen reeds vroegtijdig vertrouwd te maken met het gebruik van de Neder landsche taal. Een vorst, die de teekenen des tijds heeft verstaan. Tot de groote populariteit, waarin de Belgische koning zich verheugt, heeft ook in hooge mate bijgedragen zijn huwelijk met de Scandinavische prinses Astrid, die zich door haar lieftalligheid niet anders dan vrienden verwierf en wier dramati sche dood op 29 Augustus 1935 nog zoo versch in het geheugen ligt. Als konin gin hield zij zich eveneens verschillende malen ongedwongen te Noordwijk op, toen haar beide kinderen daar vertoefden. Koning Leopold behoort tot de constitu- tioneele monarchen, die de teekenen des tijds hebben verstaan en zich onderschei den door hun moderne, liberale opvat tingen. Reeds lang voordat hij den troon besteeg, op 23 Februari 1934, nadat zijn va der, koning Albert, zooals men zich nog zal herinneren, bij een bergtocht was veron gelukt. De jeugdige vorst heeft reeds vroeg een levendige belangstelling aan den dag ge legd voor economische en sociale vraag stukken, meer in het bijzonder eigen land en volk betreffende. Daarnaast stelde hij een levendig belang in de natuurweten schappen. Hij vergezelfde zijn vader op reizen naar de Vereenigde Staten en naar Brazilië, welke zijn kennis van landen en volken verrijkte; ook later, na zijn huwe lijk met Prinses Astrid. ondernam hij nog enkele groote buitenlandsche reizen, waar op wij nog terugkomen. Gedurende den oorlog studeerde hij aan het Eton College, terwijl hij in 1924'25 lesen volgde aan de Gentsche Universiteit. Wat hem in de oogen van ons, Neder landers, en ook van zijn Nederlandsch spre kende onderdanen bijzonder sympathiek maakt, is, dat hij zooveel mogelijk tracht een einde te maken aan de achterstelling op velerlei gebied, waaronder onze stam- genooten in België heden ten dage nog lij den. De reis van Prins Leopold en Prinses Astrid naar Neder landsch Indië. Begin 1933 ondernam de toenmalige kroonprins met zijn gemalin een reis naar den Belgischen Congo, ten einde zich in dit Belgisch-Afrikaansche gebied op de hoog te stellen van de toestanden. Hij bezocht er de wetenschappelijke inrichtingen, ten einde wegen en middelen te bestudeeren om een vruchtbaarder landbouwpolitiek te voeren in de koloniën; tevens bezocht hij ei de instellingen op landbouwgebied. Dit was overigens niet de eerste maal, dat de Prins den Congo bezocht. Reeds in 1925, na een reis naar Egypte strekt hij zijn tocht uit tot het groote Belgische ko- koloniale gebied in het Zwarte werelddeel. Bij die gelegenheid bracht h(j een groote verzameling insecten mede, welke men kan bewonderen in het Koloniaal Museum van Tervueren. Het koloniale vraagstuk heeft zijn bij zondere belangstelling. Voordat hij den troon besteeg had hij dikwijls de gewoon te, de vergaderingen van den Kolonialen Raad bij te wonen, waarbij hij menigmaal zijn meening ten beste gaf. Deze belangstelling voor koloniale aan- elegenheden was het dan ook, die hem in 932 had bewogen, om een uitgestrekten iderzoekingstocht t ondernemen door on- Oost, steeds vergezeld door prinses strid. Het prinselijk paar maakte den vertocht met het s.s. „Marnix van St. Al- :gonde" van de Stoomvaart-Maatschappij Nederland"; en deze overtocht heeft een nvergetelijken indruk achtergelaten bij allen, die het voorrecht hadden, daarbij in aanraking te komen met prins Leopold en prinses Astrid, die de reis medemaakten als graaf en gravin van Rethel. Zij stonden er op, als gewone passagiers met hun mederei zigers om te gaan en maakten zich door hun beminnelijkheid tal van vrienden aan boord. Deze reis leverde den prins, naast be langrijk studiemateriaal, wederom een nieuwe collectie tropische insecten op. Een uitvloeisel van de reis was, dat, toen besloten werd tot een reis naar Indo- China, de tocht naar Singapore eveneens weder met een Nederlandsche mailboot werd gemaakt. Wel een bijzondere onder scheiding voor onze Nederlandsche passa giersschepen, wanneer men bedenkt, dat de hooge gasten een keus konden maken uit een keur van groote scheepvaartmaat schappijen, welker schepen dit traject be varen. Ook deze reis, eveneens onderno men met het doel zich op de hoogte te stel len van kolonisatie-methoden en koloniale exploitatiemogelijkheden, droeg er toe bij om den blik op dat gebied te verruimen van den jongen man, die reeds zoo spoe dig en zoo onverwacht zou worden geroe pen, om den troon van België te bestij gen. Ijverig bestudeerder van het koloniale vraagstuk. Dit is, in het kort, wat er te zeggen valt van den vorst, die binnenkort enkele da gen in ons midden zal vertoeven als ko ning van België. Tot dusverre het leven van een jongen man, voor zijn troonsbestij ging in beslag genomen door reizen en trekken met het doel vooral zijn kennis van koloniale aangelegenheden te verrij ken en algemeene studie. Een leven, dat gelijkmatig verliep, evenwel geschokt door twee gebeurtenissen, die hem beide van even nabij betroffen en beide van even tra- gischen aard: den dood van zijn vader, ko ning Albert, en van zijn gemalin, Konin gin Astrid. Even ontelbaar als algemeen waren de blijken van deelneming die hem, vooral bij den dood van Koningin As trid, ook uit ons land toestroomden. Het is niet zonder reden, dat koning Leo pold zich als prins met zooveel volhar ding op het koloniale vraagstuk wierp; immers, wij moeten niet vergeten, dat Bel gië in den Congastaat een koloniaal ge bied bezit, tachtig maal zoo groot als het moederland. Zeer zeker zijn vele toestanden in den Congo voor verbetering vatbaar. Men kan van een land als België, dat eerst sedert ruim een eeuw tot de mogendheden be hoort, niet verwachten, dat het zich in een ommezien zal verheffen tot den trap van ontwikkeling, dien mogendheden als En geland en Nederland hebben bereikt. Het valt echter zeer te prijzen in den Belgi schen souverein, dat hij zich zoo sterk be ijvert om te trachten hierin verbetering te brengen. Vooral in een land als Nederland weet men het op prijs te stellen dat onder ko ning Leopold's bewind de Fransche in vloed, die België zoo langen tijd beheersch- t° en die nog tot uiting kwam na den we reldoorlog, toen de z.g. Franskiljons zelfs Limburg en Zeeuwsch-Vlaanderen wilden annexeeren, is gebroken. Dat alles en de zeer correcte vriendelijke houding van den koning van België, den peet van de klei ne prinses Beatrix, tegenover ons, geeft hem ten volle aanspraak op een vrien delijke ontvangst van de zijde van het Ne derlandsche volk, wanneer hij zich bin nenkort als gast onzer geliefde Koningin in ons midden bevindt.- BINNENLAND GROOTE AANKOOPEN VAN BUITEN LANDSCHE VLIEGTUIGEN Voor de Nederlandsche luchtmacht Naar de „Mbd" verneemt, voert de Ne derlandsche regering onderhandelingen met verschillende buitenlandsche vliegtuig fabrieken, om ten behoeve van de Neder landsche luchtmacht een groot aantal jacht en jacht-bombardementsvliegtuigen aan te koopen. De regeering is blijkbaar van oor deel, dat de Nederlandsche industrie niet bjj machte is, in de dringende behoefte aan een snelle uitbreiding van het lucht- wapen te voorzien, zoodat tot het aanschaf fen van buitenlandsche ontwerpen en de mogelijkheid tot licence-bouw in Neder land, besloten si. Er zijn '"jesprekingen gaande o.a. met de Duitsche Heinkel fabriek, de Britsche Hawker fabriek en de Amerikaansche vliegtuigfabrieken van De Seversky en Vultee. Ook zou nog met een Italiaansche fabriek worden onderhandeld. WERKVERSCHAFFING IN DE BLOEMKWEEKERIJ De gemeentebesturen van Haarlemmer meer en Aalsmeer hebben met goedvinden van de rijks-inspectie voor de werkver schaffing in het leven geroepen. Deze bestaat uit het verrichten van extra werkzaamheden, zooals grondverversing in kassen, opbaggeren van seringengrond en het maken van beschoeiingen. Zij kunnen worden verricht door werklooze arbeiders met een overheidsbeslag van 50 procent in het loonbedrag. Bloemkweekers, die steun ontvangen volgens de steunregeling voor de kleine tuinders, komen voor de over- heidsbyslag niet in aanmerking. STERKE UITBREIDING VAN HET CADEAUSTELSEL IN UITZICHT? Wat zal de wetgever doen? Dezer dagen is gebleken, dat reeds eenige maanden terug bij geruchte bekend ge worden plannen tot invoering van het ca deaustelsel bij verschillende firma's, welke tot op heden dit verkoopsysteem nog niet toepassen thans bij enkelen geheel voor uit voering gereed liggen. Inmiddels ziet het er naar uit, dat het hier niet enkele firma's geldt, doch een heele groep, welke voor nemens schijnt te zijn het cadeaustelsel op zeer uitgebreide schaal al te gaan toepas sen, eventueel in onderlinge samenwerking Voor den handeldrijvenden midenstand zal deze ongunstige ontwikkeling der din gen, wanneer zij een feit mocht worden, wel zeer teleurstellend zyn. Niet alleen zal men hebben te rekenen op een groote uit breiding vart het cadeaustelsel onder de fa brikanten, die het cadeaustelsel nog niet toepasten, doch het is te voorzien, dat ook in de kringen der firma's welke thans reeds cadeaux geven, van den wederom- stuit het betrokken verkoopsysteem nog krachtiger dan voorheen zal worden toe gepast. In midenstandskringen wordt stellig ge hoopt, dat de Minister van Economische Zaken bij de Memorie van Antwoord ter zake de Rijksbegrooting over 1939, als een uitvloeisel van het o.a. door de rijksac countants ingestelde onderzoek naar de be- teekenis van het cadeau-artikelen, uitein delijk bevredigende mededeelingen zal kun nen doen. De allernaaste toekomst zal leeren, of de dreigende uitbreiding van de toepasing van het cadeau-stelsel als boven geschetst, door maatregelen van de regeering nog zal wor den voorkomen, in het algemeen belang en in dat van den handeldrijvenden mid denstand in het bijzonder. „DE ZWARTE ZUSTER" Enkele mededeelingen over deze prach tige film, mogen niet achterwege blijven. ten le Zondagmiddag 2.30 uur kindermatinée tot den leeftijd van'17 jaar. Toegangsprijs 15 cent. Zoolang de voorraad strekt ook nog kaarten 's middags aan de Stadsgehoorzaal verkrijgbaar aan de zijloketten. Haast u!l ten 2e. Voor Zondag- en Maandagavond zijn waarschijnlijk nog toegangsbewijzen ver krijgbaar bij de fa. Huibers (25, 50, 75 ct.) en kan men aldaar zijn pltats bespreken a 10 cent. Voorzoover voorradig zijn er kaarten verkrijgbaar 's avonds aan de Stadsgehoor zaal. ten 3e. Katholieken van Leiden en omgeving!!! Komt in groote getalen naar d?ze film zien en luisteren. Het zijn maar slechts 2 avonden Er wordt op tijd begonnen!!! STUDIEFONDS HARTEBRUG. Rrrrrrt. Hallo, met Hans. Ja je spreekt met Ben. Heb je al kaar ten voor de uitvoering van het Studiefonds? „Wat zijn dat voor uitvoeringen? z „Spreek je dan geen menschen meer en lees je geen courant? Heb je dan niet ge hoord, dat het Studiefonds a.s. Donderdag 24 Nov. en Zondag 27 Nov. in het St. An- toniusclubhuis een groote uitvoering geeft, ten bate van het fonds?" „O, ja? en wat is er zoo al te doen?" „Zeg, ben je de vorige keer dan niet ge weest? Dan heb je wat gemist hoor! Reuze gezellige avonden waren dat. Ze voeren nu weer zoo'n leuk tooneelstuk op heb ik ge hoord, de kaarten vliegen weg." „Daar ga ik natuurlijk naar toe. Ik vraag of Ad ook meegaat. Dag!" Rrrrrt. Ad: „Zeg, denk je nu, dat ik te laat wilde zyn? Ik heb al lang kaarten gekocht en Zondag om twaalf uur ga ik plaatsbespre ken in de Romanuszaal, want ik wil beslist een goed plaatsje hebben bij zoo'n leuk too neelstuk. Dag hoor! Tot morgen!" ZILVEREN JUBILEUM. Donderdag 1 December a.s. herdenkt de heer C. J. van Veen, wegwerker bij weg en werken der Ned. Spoorwegen aan het sta tion alhier, den dag, dat hij vóór 25 jaar bij de Ned. Spoorwegen in dienst trad. De nieuwbenoemde stationschef de heer D. C. C. T. Slebos, thans stationschef te Dordrecht zal Donderdag 1 Dec. a.s. zijn werkzaamheden op het station alhier aan vangen. Plaatsvervangend stationschef is tot 1 Dec. de heer Huyh, chef-commies. Mr. D. A. v. Eek. In de S.D.A.P. bestaat de bepaling, dat 65-jarigen geen candidatuur voor gemeen teraden en andere vertegenwoordigende lichamen mogen aanvaarden, tenzij het partijbestuur daarvoor dispensatie geeft. Op verzoek van de afdeeling Leiden heeft het afdeelingsbestuur voor mr. D. A. v. Eek bedoelde dispensatie verleend, zoo dat bij de gemeenteraadsverkiezingen van het volgend jaar mr. v. Eek weer no. 1 kan staan op de lijst der S.D.A.P. Wist U dat de CECHISCHE LADA 4K2| naaimachines in levensduur en afwerking slechts metdeduur- II s'e mer'ten *0 vergelijken zijn P 1 c'an ^'e buitengewoon Idrartfvil aantrekkelijke prijzen! MEER waarde, voor MINDER geld biedt U: KWALITEITSNAAIMACHINEHANDEL Alléén: Breestraat 171, Telef. 2657 AGENDA LEIDEN. Zondag en Maandag, filmvoorstelling van „De Zwarte Zuster", 's avonds 8.15 uur in de Stadsgehoorzaal; kindermatinee Zondagmiddag 2.30 uur. Dinsdag. „Geloof en Wetenschap", lezing prof. W. Lampen o.f.m. over „St. Willibrord", in de Turk te 8.15 uur. Vrijdag. „St. Christoffel" „De Harmonie" te half 9 uur. De Zondagsdienst der huisartsen te Lei den wordt waargenomen door de dokters: v. Alphen, Bruins Slot, Flim, de Graaff en Hovens Gréve. De Zondagsdienst der huisartsen te Oegst Oegstgeest wordt waargenomen door dr. Hugenholtz, Tel. 390. De avond-, nacht- en Zondagdienst der apotheken te Leiden wordt van Zaterdag 19 tot en met Vrijdag 25 Nov. a.s. waarge nomen door de apotheken J. E. M. ten Dijk, Haven 18, tel. 85 en A. J. Donk, Doe- zastraat 31, tel. 1313. Te Oegstgeest: Oegstgeestsche Apotheek, WiJhelfinapark 8. DE VERDUISTERINGSPROEF GESLAAGD. Het Hoofd-van den Luchtbeschermings dienst verzoekt opname van het navol gende: De burgerij heeft behoudens een heel enkele uitzondering uitstekend mede gewerkt aan het welslagen van de ver duisteringsoefening op Woensdag j.L Er werden fouten en tekortkomingen gecon stateerd, doch deze bleken meestal te wij ten tt zijn aan nonchalance, bijna nimmer aan onwil of opzet. Werd door de controleurs op de tekort komingen gewezen, dan werden deze on middellijk verholpen. De meest voorkomende fout was licht- doorstraling door te dunne gordijnen. Ook bleken verschillende gordijnen niet hoog genoeg te hangen, waardoor aan de bovenzijde der ramen licht uitstraalde. Nog te vaak werd uit onnadenkend heid in een huis een licht opgestoken in kamers en gangen, die niet of niet vol doende „lichtdicht" waren. Nu eens wa ren het kinderen, die naar bed gingen, dan weer oudere menschen, die bezoekers in- of uitlieten, die een .zee van licht" veroorzaakten. Belde een controleur er gens aan om op eene tekortkoming te wijzen, dan was veelal de eerste reactie het aanknippen van het licht in de gang. Er waren te veel nieuwsgierigen op straat; hopelijk zal dit euvel bij een vol gende oefening wel afnemen. Doch als men bij een dergelijke oefening op straat loopt, denke men er toch vooral aan op de trottoirs te loopen en niet op den rij weg; dit laatste was te veel het geval. Bij eene volgende oefening houde men met het bovenstaande rekening. Deze oefening is voor allen, ook voor hen, die haar hadden Voor te bereiden of te leiden en voor de overheidsdiensten, die daarin een werkzaam aandeel hadden, leerzaam geweest. Zoo bleek o.m. dat de dagbranders van de gedoofde gaslantaarns, nog te veel licht gaven. De noodige aan dacht wordt zooals vanzelf spreekt daaraan en andere gebleken euvels be steed. Voor de volgende oefening wordt we derom op de algeheele medewerking van allen gerekend. DE INSLUIPING BIJ DE VELO OP DE BREESTRAAT De dader een Duitscher Zooals men zich ongetwijfeld nog wel zal herinneren werd op 29 Juli j.l. uit de brandkast van de Velo-waschmachine-mij. aan de Breestraat een bedrag van 125 ont vreemd door iemand, die den winkel was binnengekomen om „mijnheer" te spre ken. In de oogenblikken, dat hij toen alleen in den winkel was sloeg hij zijn slag door uit de brandkast, welke in het kantoortje open stond, een bedrag van 125 te ont vreemden. Ook op andere plaatsen bleken op de zelfde manier insluipingen te zijn verricht. Enkele weken geleden nu slaagde de po litie te Zwolle erin de hand op dezen in sluiper te leggen. Het bleek te zijn de 35- jarige Duitscher F. W. H., die reeds tal van veroordeelingen achter den rug heeft. De aangehoudene heeft bekend zich aan deze insluiping te hebben schuldig ge maakt. Handelsregister K. v. K. W ij z i g i n g. 4200. Visscherijmaatschap- pij Rijnstroom. Katwijk aZee, v. d. Vegt- straat 2. Uittr. Comm.: D. Parlevliet. N. Comm. M. Parlevliet, Katwijk a. Zee.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1938 | | pagina 2