Hulp aan de vervolgde
Joden
Het Brltsch-Italiaansch
accoord van kracht
De koloniale
eischen
Emigratie naar Britsch Guyana
overwogen
Een korte plechtigheid
Wet de pers ervan zegt
De strijd In het
verre Oosten
DE SPAANSCHE
BURGEROORLOG
Q KREYMBORG
DONDERDAG 17 NOVEMBER 1938 DE LEIDSCHE COURANT TWEEDE BLAD - PAG. 6
DUITSCHLAND
Waar de publieke opinie zich «vel en
«vaar niet kan uiten
ER WORDT DRUK GESTUDEERD.
De „Matin" verneemt uit Londen, dat
het Britsche kabinet gisteren verscheide
ne plannen voor een oplossing van het
vraagstuk, ontstaan door de anti-Joodsche
maatregelen in Duitschland, heeft bestu
deerd. De plannen zouden een bedrag vor
deren van 30 40 duizend p. sterling. Ook
de Amerikaansche regeering zou de plan
nen bestudeerd hebben. Het zou om een
emigratie gaan van minstens 20.000 Duit-
sche uitgewekenen naar Britsch Guyana.
Men meent te weten, dat de Britsche re
geering bereid is het plan te steunen en
de helft van het benoodigde bedrag te ga-
randeeeren, mits de andere helft door par
ticulieren bijeen wórdt gebracth.
De Joodsche kapitalisten zijn volkomen
bereid zich aaneen te scharen om de cre-
dieten te verkrijgen, welke noodig zyn om
hun geloofsgenooten in Duitschland elders
te vestigen. De „Figaro" verneemt uit Lon
den: Men denkt, dat binnenkort het inter-
gouvernementeele comité in Londen zal
vergaderen. Dit comité, waarin Engeland
Frankrijk, de Vereenigde Staten en N e-
derland vertegenwoordigd zijn, zal tot
taak hebben het door Engeland en de
Vereenigde Staten opgestelde plan tot in
bijzonderheden te bestudeeren.
Echter kan de Joodsche emigratie niet
geschieden zonder medewerking van de
Duitsche regeering.
Chamberlain houdt zich zeer aandachtig
met de kwestie bezig, aangezien hy dezen
nieuwen reden van wrijving tusschen En
geland en Duitschland zoo snel mogelijk
uit den weg wil ruimen.
Onderhoud van Halifax met Kennedy.
De Britsche minister van buitenlandsche
zaken, lord Halifax, heeft gisteren den uit
Berlijn teruggeroepen ambassadeur van de
Vereenigde Staten, Kennedy, ontvangen,
om met hem het vraagstuk van de vluch
telingen te bespreken, in het bijzonder het
vraagstuk van de Joodsche immigratie. Zy
hebben de vraagstukken van vestiging en
kolonisatie in verscheidene overzeesche ge
bieden besproken, alsmede het vraagstuk
van de financiering door de staten, welke
de vluchtelingen asiel hebben geboden of
door vrijwillige bijdragen.
De Britsche regeering zal met de regee
ringen van de Vereenigde Staten, Frankrijk
Nederland, België, Brazilië enz. besprekin
gen voeren, alvorens de commissie-Win-
terton bijeen zal komen, waarvoor de da
tum nog niet is vastgesteld, teneinde een
plan van actie op te stellen. De commis-
sie-Winterton zal pogen met de Duitsche
regeering in contact te treden, hoewel men
weinig hoop heeft op een regeling.
Een rede van Eden.
In een rede heeft oud-minister Eden het
vraagstuk der Joodsche vluchtelingen aan
geroerd. Hij zeide p.a., dat de woorden van
president Roosevelt en de daden van mi
nister-president Colijn sterken weerklank
hebben gevonden in het Britsche volk. De
houding van de Vereenigde Staten, Neder
land en zoovele andere landen acht men
in Engeland karakteristiek voor de groote
tradities van deze landen.
DE VERONTWAARDIGING VAN
AMERIKA.
Aanhoudende betoogingen tegen
Duitschland.
De protestactie in Amerika tegen de ge
beurtenissen in Duitschland duurt voort. Te
New York hebben 3000 studenten van de
Columbia Uuniversiteit tot president Roo
sevelt een brief gericht, waarin zij hem
verzoeken de' handelsbetrekkingen met
Duitschland te verbreken. De Amerikaan
sche bond voor vrede en democratie heeft
een vergadering belegd, waarin terugroe
ping werd geëischt van den Amerikaan-
schen ambassadeur en een embargo op
Duitsche goederen. Gisteravond waren
20.000 personen aanwezig bij een vergade
ring, waar 400 bekende artisten gelden in
zamelden voor de vestiging van Duitsche
en Oostenrijksche Joden in Palestina. Zes
Katholieke hoog waardigheidsbekleders,
w.o. de aartsbisschop van San Francisco,
hebben voor de radio de vervolging tegen
de geloovigen afgekeurd. De gouverneur
van Masschussets heeft verklaard: Het
beste middel voor de Vereenigde Staten om
een betere behandeling te verkrijgen voor
de verdrukte minderheden in Duitschland
is. het gebruik van Amerikaansche havens
door Duitsche schepen te beperken.
De bewaking van het Duitsche consulaat
te New-York.
De correspondent van Reuter heeft in
Duitsche kringen geïnformeerd naar den
gewekten indruk door het bericht, dat de
burgemeester van New-York, Laguardia,
het Duitsche consulaat door Joodsche poli-
tie-agenten zal laten bewaken. Het sarcas
tische antwoord van den Duitschen woord
voerder luidde als volgt: „Indien Laguar
dia niet genoeg Joden voor zyn politie
corps heeft, kunnen wij hem er misschien
wat sturen. New York is blijkbaar zóó
Joodsch, dat Laguardia niet genoeg andere
mannen voor het corps kan vinden".
DE OPENBARE MEENING IN
DUITSCHLAND.
Document verspreid onder buitenlandsche
correspondenten.
Be Berlijnsche corespondent van de
„Dailyy Telegraph and Morning Post"
meldt aan zijn blad, dat de buitenland
sche dagbladcorrespondenten te Berlijn per
post een in machineschrift gesteld docu
ment ontvangen hebben, dat het opschrift
„een noodzak elijke verklaring" droeg.
Het document bestaat uit de notulen van
een vergadering van „vertegenwoordigers
van alle klassen der maatschappij" met in
begrip van officieren en leden der natio-
naal-socialistische partij, welke vergade
ring naar in het document verklaard wordt,
Zondag te Berlijn gehouden is.
Het document verklaart, dat deze ver
gadering met algemeene stemmen een reeks
resoluties heeft aangenomen, waarin o.m.
het volgende gezegd werd:
„Fatsienlijke lieden gevoelen diepe
schaamte over de récente gebeurtenissen
in Duitschalnd. Negentig procent van het
Duitsche volk heeft noch deel genomen aan
de gewelddaden, noch ze goedgekeurd."
„Fatsoenlijke lieden zyn van meening,
dat de beschrijving van deze betreurens
waardige daden, voorgesteld door dr. Goeb-
bels als de uitdrukking van den volkswil
een weergalooze beleediging en een bezoe
deling van het Duitsche volk vormt."
De aanwezigen eischten met algemeene
stemmen aftreden van dr. Goebbels als mi
nister van volksvoorlichting en propa
ganda.
NU GEEN VERNIELINGEN MEER,
ZEGT BiiRCKEL.
Joodsch bezit is nu Duitsch volks
vermogen.
In een redevoering heeft rijkscommissa
ris Buerckel de anti-Joodsche demonstra
ties besproken. Hij legde er den nadruk
op, dat de Joden feitelijk slechts „profitee-
rend" deel hebben gehad aan het productie
proces in Duitschland. De waarde daarente
gen is geschapen door de Duitsche arbei
ders. Bv de vernietigingen van Joodsche
zaken zijn dus juist deze door de Duitsche
arbeiders geproduceerde waarden vernie
tigd.
Ons allen, aldus Buerckel, die in dit ver
band verwees naar de den Joden opgeleg
de boete, bevalt de door generaal-veld-
maarschalk Goering uitgevaardigde maat
regel beter dan een of ander tumult, dat
zich tegen ons eigen vermogen richt.
Op grond daarvan heeft de party zoo
snel mogelijk ingegrepen om onzinnige
maatregelen tegen te gaan.
Teneinde zijn opvatting op de meest be
sliste wijze door de practijk te documen
teeren, verklaarde Buerckel, na een be
spreking met generaal-veldmaarschalk
Goering:
„Waar .ook maar de kleinste poging
wordt ondernomen Duitsch volksvermo
gen in eenigerlei vorm schade te berokke
nen, of zelfs langs den weg van plunderin
gen terzijde te stellen, kan het den betref-
fenden personen gebeuren, dat zij oogen-
blikkelijk tegen den muur worden gezet.
Wie zoo gewetenloos is de goederen der
arbeiders te vernietigen, is ook niet meer
waard in kameraadschap met alle Duit
sche arbeiders te leven."
Buerckel besloot zijn uiteenzettingen
met een groet aan den Führer.
DE TOELATING VAN DUITSCH-
JOODSCHE KINDEREN IN ONS LAND.
De professoren Adriani, van den Bergh,
Bonger, van Embden, Hazewinke.l, Surin-
ga, Hoetink, Scheltema en Verzijl, allen
hoogleeraren in de juridische raculteit van
dt Universiteit van Amsterdam, hebben
langs telegrafischen weg in naam van de
menschelijkheid een dringend beroep ge
daan op den minister van justitie, om
Duitsch-Joodsche kinderen in zeer grooten
getale in Nederland toe te laten.
ENGELAND OVERWEEGT GEEN
AFSTAND.
Een verklaring van Londen.
In het Britsche Lagerhuis heeft minister
MacDonald in antwoord op een gestelde
vraag bevestigd, dat de gouverneur van
Tanganyika gemachtigd is bekend te ma
ken, dat Chamberlainop een desbetref
fende vraag geantwoord heeft, dat de Brit
sche regeering geen overdracht overweegt
van eenig onder Britsch bestuur staand ge
bied.
PARIJS NEEMT HETZELFDE
STANDPUNT IN.
De kwestie komt niet in bespreking.
Minister-president Daladier heeft
Woensdagnamiddag om 1 uur een com
muniqué uitgegeven van den volgenden
inhoud:
„De regeering heeft de campagne, wel
ke voortgezet wordt ten aanzien van het
koloniale vraagstuk, niet afgewacht, om
hear standpunt te doen kennen ten op
zichte van d tiprobleem. Reeds verscheide
ne weken geleden heeft zij bekend ge
maakt, dat Frankrijk zich zou verzetten te
gen iederen aanslag op het kolonale rijk en
dat het vastberaden de onaanstastbaarheid
zou handhaven van zijn bezittingen, zoo
als die gevormd zijn aan het einde van den
wereldoorlog. Geen enkele afstand is ooit
onder oogen gezien. De regeering her
nieuwt de tegenspraak, die zij reeds gesteld
heeft tegenover de onjuiste berichten, die
wilden doen gelooven, dat de koloniale
kwestie ter sprake zou komen bij de aan
staande FranschEngelsche besprekin
gen."
VERMOEDELIJK GEEN PROCES TEGEN
SCHUSCHNIGG.
Terugkeer van het gezond verstand?
Uit Weenen wordt gemeld, dat een offi-
cieele woordvoerder den correspondent van
Reuter heeft medegedeeld, dat vermoede
lijk geen proces zal worden gevoerd tegen
oud-kanselier Sschuschnigg. Hij voegde
hieraan toe, dat tot nu toe nog geen maat
regelen zijn genomen voor een dergelijke
proces. De geruchten dat de jury reeds zou
zijn gekozen, worden met kracht tegenge
sproken. Ook is geen aanklacht voorbereid,
noch is Schuschnigg aan een verhoor on
derworpen.
Op de vraag wat er. dan met Sschusch
nigg zou geschieden gaf de woordvoerder
als zijn persoonlijke meening te kennen,
dat de oud-kanselier vermoedelijk over en
kele maanden zal worden vrijgelaten.
Waarschijnlijk zal hem evenwel niet wor
den toegestaan Duitschland te verlaten.
In welingelichte kringen veronderstelt
men, dat deze beslissing te danken is aan
de interventie van de Italiaansche diplo
matie te Berlijn.
ENGELAND
HET BEZOEK VAN KONING CAROL.
Doel niet het sluiten van een leening.
De voorzitter van de Engelsch-Roemeen-
sche vereeniging en oud-minister van Roe
menië heeft aan de „Financial Times" ver
klaard, dat hij gemachtigd is te zeggen, dat
Roemenië niet het sluiten van een leenine
te Londen nastreeft. Het voornaamste
denkbeeld, dat koning Carol beheerscht in
de kwestie der handelsbetrekkingen met
Engeland, is, een nieuwen impuls te ge
ven aan het wederzijdsche goederenver
keer.
PHtOW OP WEG NAAR BERLIJN.
De minister van landsverdediging van
ZuidijAfrika Pirow, is gisteravond uit
Londen naar Berlijn vertrokken. Hij is
door Hitier uitgenoodigd.
TSJECHO SLOWAKIJE
MINISTER TSJVALKOWSKI GAAT
NAAR BERLIJN.
De Tsjecho-Slowaaksche minister van
buitenlandsche zaken, Tsjvalkowski, zal
Vrijdag, vergezeld van den minister van
openbare werken, naar Berlijn gaan, om
een onderhoud te hebben met zijn Duit
schen collega von Ribbentrop. Gesproken
zal worden over groote openbare werken
in Tsjecho-Slowakije.
Verder wordt medegedeeld, dat volledi
ge overeenstemming is bereikt tusschen de
vier leidende partijen in Tsjecho-Slowakije
inzake hun programma als een enkele na
tionale partij.
PALESTINA
HONDERDEN ARABIEREN
GEARRESTEERD.
Bij een door de troepen ondernomen
zuiveringsactie in negen dorpen in Ga-
lilea zijn 750 Arabieren gearresteerd. Bo
vendien werd een hoeveelheid vuurwapens
en munitie in beslag genomen.
DE ONDERTEEKENING.
Met een korte doch indrukwekkende
plechtigheid heeft Woensdag de onder-
teekening plaats gehad van de verkla
ring, waarbij het EngelschItaliaan
sche accoord van kracht wordt.
De Britsche ambassadeur, Lord
Perth, werd naar de Overwinningshal
in het Palazzo Chigi geleid, waar Ciano
en andere hooggeplaatste Italiaansche
ambtenaren van het departement van
buitenlandsche zaken, benevens de
Egyptische zaakgelastigde hem op
wachtten.
De twee copieën van den tekst der
verklaring werden eerst onderteekend
door Ciano en Lord Perth, waarna de
twee copieën van het schrijven aan
den Egyptischen zaakgelastigde onder
teekend werden door de beide staats
lieden.
In het laatstgenoemde schrijven
wordt verklaard, dat met het van
kracht worden van het accoord de
overeenkomsten betreffende 't Tsana-
meer en het Suezkanaal eveneens van
kracht geworden zijn.
De plechtigheid duurde slechts enkele
minuten.
WAAROP HET ACCOORD
BETREKKING HEEFT.
De Italiaansch-Britsche overeenkomsten,
welke Woensdag van kracht zijn geworden
zijn op 16 April j.l. gepubliceerd. Zij be
staan uit een protocol en acht annexen.
In het protocol geven beide partijen uit
drukking aan haar voornemen, de vreed
zame betrekkingen tusschen beide staten
te consolideeren en bij te dragen tot de
zaak des vredes.
De acht annexen hebben betrekking op:
De overeenkomst, waarin de Verklaring
van 2 Januari 1937 wordt bevestigd, waar
bij de beide mogendheden op zich nemen,
den status quo in de Middellandsche Zee
te handhaven;
Een overeenkomst inzake de uitwisse
ling van militaire inlichtingen;
Een overeenkomst inzake de eerbiedi
ging van de politieke onafhankelijkheid en
territoriale onschendbaarheid van Saoedi-
tisch Arabië en Yemen;
Een overeenkomst inzake het evenwicht
der posities en rechten op zekere eilanden
in de Roode Zee;
Een overeenkomst inzake het uitsluiten
van iedere propaganda, welke sctrijdig is
met de belangen van een der beide par
tijen;
Een overeenkomst inzake de militaire
verplichtingen der inboorlingen in Ita-
liaansch Oost-Afrika.
Een overeenkomst inzake het wederkee-
rig recht op vrijheid van scheepvaart door
het Suezkanaal;
Een overeenkomst inzake het Tsana-
meer;
Een overeenkomst inzake de vrijheid van
godsdienst en de behandeling van Britsche
kerkelijke gemeenschappen in Oost-
Afrika.
DE „TIMES" OVER HET ACCOORD.
Schrijvende over het BritschItaliaan
sche accoord, dat gisteren van kracht is
geworden, zegt de „Times": Het is het
einde van een hoofdstuk. Moge het van
een beter hoofdstuk het begin zijn. Het
DE CHINEESCHE TEGENAANVAL OP
KANTON.
Van Chineesche zijde wordt ge
meld, dat de Japanneezen, die Kan
ton verdedigen, teruggeworpen
zijn tot de stad zelf. In de buiten
wijken van Kanton wordt fel gestre
den.
WAT DE JAPANNERS EIGENLIJK
BEZET HOUDEN.
Van Chineesche officieuze zijde wordt
uit Tsjoenking gemeld, dat het orgaan van
den uitvoerenden Yoean mededeelingen
heeft gepubliceerd, volgens welke de Ja-
pansche militairen in naam negen provin
cies zouden hebben bezet, doch de con
trole feitelijk slechts zou bestaan in kleine
gebieden langs de voornaamste verkeers
wegen en de steden. Deze gegevens zijn
verwerkt uit rapporten van de provinciale
regeeringen in de negen z.g. bezette pro
vincies n.l. Kiangsoe, Tsjekiang, Anhwei,
Kiangsi, Sjantoeng, Honan, Sjansi en Ho-
pei. Het aantal bestuursgebieden in deze
negen provincies beloopt 796. Volgens be
doelde gegevens voert de Chineesche regee
ring nog een volledige politieke en be-
stuurscontrole in 489 gebieden, d. i. 61.44
pet. De Chineesche regeering oefent een
gedeeltelijke controle uit over 248 of 31.15
pet. Deze cijfers betreffen niet gemeenten
zooals Sjanghai, Nanking, Hangtsjau, Tsi-
nan, Hankau en Tsjingtau.
Engelsch-Italiaansche verdrag is inderdaad
een uitstekende grond om op te bouwen, en
de totstandkoming hiervan is zeer welkom
aan die Britsche Dominions en invloedsge-
bieden, voor wie de vrijheid van de Mid
dellandsche Zee van overheerschende be-
leekenis is. Italië, dat zelf een zee- en
landmacht tegelijk is, hervat thans zijn
traditioneele houding van goede verstand
houding met de grootste zee- en landmacht
in Europa. Tevens doet het Engeland een
genoegen te zien, dat er sinds het begin
oer onderhandelingen over dit verdrag een
opvallende verbetering in de algemeene
siemming jegens ons is ontstaan.
DUITSCH PERSCOMMENTAAR.
De „as" wordt niet vergeten.
Het bericht betreffende het van kracht
v/orden van het Britsch-Italiaansche ac
coord trekt sterk de aandacht van de Duit
sche dagbladen, die er voor een deel reeds
in het kort commentaar op leveren.
De „Berliner Lokalanzeiger" schrijft:
In Italië wordt het accoord terecht toege
juicht als succes van de vastberaden en
doelbewuste politiek van den Duce. Het
spreekt vanzelf, en hierop wordt door de
Italiaansche pers met specialen nadruk ge
wezen, dat het accoord de basis van de
Italiaansche buitenlandsche politiek niet
raakt. Deze basis rust op de spil Berlijn-
Rome, die bij alle gelegenheden onwrik
baar is gebleken.
Evenmin heeft het nieuwe accoord
invloed op den driehoek BerlijnRome
—Tokio, welks verjaardag dezer dagen in
de drie hoofdsteden plechtig is gevierd.
Het fascistische Italië heeft zich uit eigen
kracht onder zijn grooten staatsman, Mus
solini, ondanks allen tegenstand in de we
reld, zijn imperium verworven. Daarvoor
biedt Duitschland bij deze gelegenheid de
bevriende natie en "haar Duce zijn geluk-
wenschen aan.
DE FRANSCHE PERS NIET ZEER
ENTHOUSIAST.
Het verwachte effect gemist.
De Fransche bladen schenken groote aan
dacht aan de inwerkingtreding van het
Britsch-Italiaansche accoord. Zoo schrijft
de „Epoque": Frankrijk en Engeland heb
ben gemeenschappelijke belangen in de
Middellandsche Zee en zij zijn vastbeslo
ten ze tezamen te verdedigen. De Engel
sche regeering heeft nooit verheeld, dat
zij van haar accoord met Rome een verbe
tering der Fransch-Italiaansche betrekkin
gen verwachtte.
De „Populaire" schrijft aldus: „Er zal
wel niemand in Londen zijn die meent, dat
de in werking treding van het accoord be
antwoordt aan de voorwaarden, waaraan
het onlangs onderworpen was, of dat het
iets kan bijdragen tot datgene wat Cham
berlain er 7 maanden geleden van ver
wacht had. De ministerpresident had im
mers beloofd dat het accoord pas van toe
passing zou worden na een bevredigende
regeling van de Spaansche kwestie. Welnu,
tot dusver heeft Mussolini slechts 10.000
vrijwilligers uit Spanje teruggetrokken, en
wat het doel betreft, dat Chamberlain zich
door zijn accoord met Mussolini voor oogen
had gesteld, t. w. een stap naar den Euro-
peeschen vrede, de houding van de Duit
sche pers tegenover Engeland, de redevoe
ringen van Hitier te Saarbruecken en Wei-
mar en de aanvallen der Italiaansche pers
tegen Frankrijk stellen in staat te beoor-
deelen, hoe ver men hiermede gevorderd
MOEILIJKHEDEN TEN AANZIEN VAN
DE VRIJWILLIGERS-KWESTIE.
De eischen van Franco.
Volgens de laatste berichten moeten de
eischen. van Franco, die toekenning van
belligerentenrechten wil alvorens hij het
Britsche plan betreffende terugtrekking
der buitenlandsche vrijwilligers aanvaardt,
geleid hebben tot een toestand, die lijkt
op een impasse. Het is daarom waarschijn
lijk, dat de kwestie der tcfekenning van
oorlogsrechten de hoofdschotel zal zijn bij
de besprekingen, die Chamberlain en Ha
lifax de volgende week met de Fransche
staatslieden zullen hebben.
VAN HET EBRO-FRONT.
Het hoofdkwartier van de rechtsche
troepen heeft medegedeeld, dat de recht
sche troepen gisteren het dorpje Ribaroja
hebben bezet. Hiermee is de geheele rech
teroever van de Ebro bezet.
i WAAnnonc.KLEïonïc
mi Gs&ke*,
Waarborg Kleeding
is 't merk voor echt en
•lijn kleermakerswe,rk
-v
Als u toch iets moet .verliezen
03 En u hebt t voor t kiezen
@3$ Offert liever dan een uur
\<3,' Dan uw vër'd' ren levensduur1!
