De Duitsche Joden tot den bedelstaf gebracht Decrefenlawine over Frankrijk Uit het zichtbare economische leven gedrongen Zelf de schade betalen en een boete van 1 milliard Mark Minister Reynaud over 's lands toestand Er moet weer gewerkt worden MAANDAG 14 NOVEMBER 1938 DE LEIDSCHE COURANT TWEEDE BLAD - PAG. 5 Onder voorzitterschap van den gevolmachtigde voor het vierjarenplan, generaal- -veldmaarschalk Goering, is Zaterdag een bespreking gevoerd, waaraan de rijksmi nisters dr. Frick, dr. Goebbels, dr. Guertner, graaf Krosigk en Funk deelnamen, om over de dringend noodig geworden oplossing van het Jodenvraagstuk te beraadslagen. Een reeks van zeer ingrijpende maatregelen werd tot oplossing van de Jodenkwes tie besproken en voor een deel reeds aangenomen. Goering heeft een verordening uitgevaardigd, krachtens welke Joden van 1 Januari 1939 af verboden wordt, een detailhandel te drijven, verzendhuizen of bestelkantoren te hebben, of zelfstandig een handwerk uit te oefenen. Evenzeer kan, volgens deze verordening, een Jood van 1 Januari 1939 af geen bedrijfsleider meer zijn, in den zin van de wet tot ordening van den national en arbeid van 1 Januari 1934. Is een Jood in een leidende betrekking in een handelsonderneming werkzaam, zonder bedrijfs leider te zijn, dan kan de bedrijfsleider hem met een termijn van zes weken op zeggen. Voorts heeft Goering een verordening uitgevaardigd, krachtens welke de geheele schade, welke door de „verontwaardiging van het volk over het gestook van het internationale Jodendom tegen het nat. socialistische Duitschland", op 8, 9 en 10 November 1938 aan Joodsche zaken en woningen is aangericht, door de Joodsche eigenaars, resp. door de Joodsche handeld rijvenden, terstond moet worden hersteld. De kosten van het herstel komen voor rekening van de eigenaars der betrokken Joodsche handelszaken, resp. woonhuizen, Aanspraken op verzekeringsuitkeeringen van Joden van Duitsche nationaliteit, worden ten gunste van het Rijk in beslag ge nomen. De verdere ingrijpende maatregelen dienende om „het Jodendom uit het Duitsche bedrijfsdeven uit te schakelen en een eind te maken aan toestanden, welke een pro vocatie vormen", zullen zeer binnenkort in verordeningen en wetten worden vast gelegd. In het bijzonder is nog het besluit genomen, om de Duitsche Joden, in hun tota liteit, in den vorm eener geldboete-ten bedrage van een milliard Rijksmark, te straf fen voor den snooden moord in Parijs. Dit bedrag komt volledig ten goede aan het Rijk. De gevolmachtigde voor het vierjarenplan heeft reeds een dienovereenkomstige verordening uitgevaardigd. DE BRANDSCHATTING KOMT NEER OP 3000 MARK PER HOOFD Hoewel er geen officieele gegevens over het totale vermogen der Duitsche Joden be staan, werd het drie jaar geleden door Duitsche statistieken geschat op 12 tot 20 milliard. Thans moet dit vermogen op niet meer dan 7 tot 10 milliard geschat worden, ook al, doordat het door gedwongen ver koop van bedrijven sterk verminderd is. De boete van een milliard zou dus 10 tot 15 pro cent van het Joodsche vermogen betreffen. Goering heeft echter ook bepaald, dat de tijdens de laatste dagen aangerichte scha de aan Joodsche eigendommen door de Jo den zelf hersteld moet worden, daar de schade voor geheel Duitschland wordt ge schat op een milliard mark, zou in het ge heel van het Joodsche vermogen een belas ting van 20 tot 30 procent geheven worden. Per hoofd beteekent dat een belasting van ongeveer 3000 Mark. Men kan thans reeds zeggen, dat door het verbod van handeldrijven de Joodsche be volking een doodelijke slag wordt toege bracht, daar alle andere beroepen reeds bij ae wet voor Joden verboden zijn. Van particulieren zijde wordt vernomen, dat gisteren Joodsche personen op het hoofdbureau van politie te Berlijn zijn ont boden om kennis te nemen van de wijze, waarop de collectieve boete van een mil liard mark moet worden betaald. Het schijnt, dat de betaling op ernstige moei lijkheden stuit, aangezien het niet gemakke lijk is een zoo groote som vrij te maken. UITGESLOTEN VAN ELK CULTUUR LEVEN Joodsche concerten en theater-, bioscoop- en soortgelijke voorstellingen, welke tot nu toe in handen waren van het Joodsch cultu reel verbond, blijven verboden. Joodsche dagbladen zijn ook verboden en Joodsche scholen blijven gesliten. Arische onderwijzers te Neurenberg heb ben besloten, de kinderen voortaan slechts op den grondslag van het Nieuwe Testa ment te onderwijzen. Over de Joden zal niet langer als het „uitverkoren volk" wor den gesproken. Het Duitsche Nieuwsbureau meldt, dat minister Goebbels aan alle schouwburg- en bioscoopondernemers, en aan organisatoren van dansuitvoeringen en openbare tentoon stellingen van cultureelen aard verboden heeft, Joodsche bezoekers toe te laten. HOE DE „ARISEERING" GESCHIEDT United Press wijst erop dat de winkels tijdens de zoogenaamde „spontane" betoo gingen van Woensdag en Donderdag j.l. zoodanig vernield werden, dat de verkoop daarvan wel niets meer zal opbrengen. Daarenboven moeten de Joden nog betalen voor het „voorrecht" dat zij ophouden eigenaars te zijn van hun vernielde zaken. Zoo hadden b.v. de eigenaars van een der grootste winkels in Berlijn van den rijks commissaris van „ariseering" vergunning ontvangen, hun zaak voor 750.000 mark te verkoopen. De transactie was vóór 9 November ech ter nog niet afgeloopen en deze zaak werd vernield. Bedoelde commissaris deelde toen aan de eigenaars mede, dat hij nu alleen nog 150.000 mark betalen tot dekking van zaak kon geven, indien de eigenaars van de 750.000 mark zouden afzien en daaren boven nog 150.000 mark betaalden tot dek king van de geleden schade. Indien de eige naars hiertoe niet willen besluiten, zal het hun „niet geoorloofd zijn hun namen van de winkelruiten te laten verwijderen en moeten zij de belastingen blijven betalen". ANGST ONDER JOODSCHE BEVOLKING. Zij zouden zelfs in de bosschen gevlucht zijn. Onder de Joodsche bevolking van Duitschland heerscht op het oogenblik, na de gebeurtenissen der laatste dagen, een ware angst. Hun arrestatie vreezende, zijn duizenden Joden uit hun woningen te Berlijn weggetrokken en daar zij niet dur ven terugkeeren, zweiwen zij van plaats tot plaats, bezoeken zij hun vrienden en bedelen om onderdak. Zelfs wordt gezegd, dat zij in de bosschen rondom Berlijn ver blijf houden. Berichten van het platteland toonen aan, dat de maatregelen tegen de Joden in vele kleine centra veel heviger waren dan te Berlijn en in de groote ste den. Niet slechts enkele groepen herrie makers richtten schade aan aan Joodsche bezittingen, doch de geheele bevolking werd aangezet om hun afkeer van de Jo den tot uiting te brengen. De Duitsche politie heeft in het kader- van de maatregelen tegen de Joden tal rijke Joden naar de Fransche grens gedi rigeerd. Te Sturtzelbronn meldden zich 43 personen bij de grenspost, te Roppen- weiler 13. Na verzorgd te zijn moesten deze menschen naar Duitsch gebied terug keeren. Talrijke Joden te Frankfort a. d. Main gearresteerd. Te Frankfort a.d. Main worden alle mannelijke Joden tusschen 18 en 60 jaar, die Duitsche onderdanen zijn, door de po litie opgespoord en naar een concentratie kamp gezonden. Ook zijn eenige Joodsche vrouwen, die reeds eerder met de politie te maken hebben gehad, in hechtenis ge nomen. Men meent te weten, dat de Joden zelf hun huisvestings- en onderhoudskosten zullen moeten betalen, en dat de Joodsche gemeenschap zal hebben te betalen voot hen, die geen middelen hebben, zoodat de gearresteerde Joden niet ten laste van de Duitsche belastingbetalers zullen komen. De Jóden boven de 60 jaar en Joodsche vrouwen en kxnderen worden ongemoeid gelaten. IN DANTZIG HEEFT MEN ER NOG NIET GENOEG VAN. Op 't gebied van Dantzig hebben de anti- semietische uitspattingen voortgeduurd. Tegen drie uur gisternacht hebben jon gelieden, die behooren tot nationaal-so- cialistische formaties, de synagogen te Langfuhr en Zoppot, een badplaats aan de kust, in brand gestoken. Gisterochtend stonden nog slechts de verschroeide mu ren overeind. In alle steden van Dantzig werden de meeste winkels van Joden verwoest en de ruiten vernield. De Joodsche pers meldt, dat tal van Dantziger Israëlieten ruw werden bejegend en dat verscheiden personen ernstige ver wondingen hebben opgeloopen. GOEBBELS KONDIGT NOG MEER MAATREGELEN AAN. Bevredigend voor het Duitsche gevoel. Een bijzondere verslaggever van Reut- ter heeft een exclusief onderhoud met rijksminister dr. Goebbels gehad. Goeb bels zeide onder meer: „In de naaste toe komst zullen een geheele reeks decreten worden uitgewerkt, die in hoofdzaak van economischen aard zullen zijn en ten doel hebben de Joden te verwijderen uit het zichtbare economische leven. De nieuwe wetten zullen in zekere mate ook betrek king hebben op cultureele vraagstukken. Wij willen de Joodsche cultuur niet ver nietigen, doch de Joden moeten hun cul tuur voor henzelf behouden. De nieuwe wetten zullen niet gelden voor Joden van andere nationaliteiten. Wij zijn niet voor nemens de Joden naar bepaalde stadswij ken te drijven: zij kunnen blijven waar zij zijn, doch natuurlijk kunnen te dezen aan zien nieuwe maatregelen verwacht wor den". Op de vraag, welk beroep de Joden zul len kunnen uitoefenen antwoordde Goeb bels: „Zij kunnen hun zaken verkoopen en van de rente hunner beleggingen le ven. Zij kunnen ook productieven arbeid verrichten, doch ook daarin zullen zij be perkt worden, indien zij een uitdagende liouding blijven aannemen en den toe stand verscherpen". In een rede voor de helpers van het Winterhulpwerk in de Germaniazalen in het Noorden van Berlijn heeft Goebbels gisteren nog gezegd: Er bestaat thans geen mogelijkheid meer door acties tegen zaken of ondernemingen de Joden te treffen, daar hun bezit in den kortst mogelijken tijd in Duitsche handen overgaat. Wie zich derhalve voortaan tegen dergelijke zaken of bedrijven wendt, schaadt slechts het vermogen van het Duitsche volk. Daarom mogen voortaan dergelijke acties niet meer voorkomen. Wie deze zou wil len ondernemen bezondigt zich aan 't Duit sche volksvermogen en is de overeen komstige straf te verwachten. De regee ring houdt de wacht. Zij zal geen provo catie van het internationale Jodendom onbeantwoord laten. De Joodsche kwestie zal binnen den kortst mogelijken tijd tot een voor het ge voel van het Duitsche volk bevredigende oplossing worden gebracht. Het volk wil dat en wij voltrekken slechts zijn wil. Dat een gedeelte van de buitenlandsche pers nog haat zaait, deert ons niet. Duitsch land is geconsolideerd en beveiligd en niemand moet er zich mede bemoeien, wanneer het zich te weer stelt tegen las tige parasieten. GEBED VOOR DE VERVOLGDEN. In alle kei-ken van de Belijdende Evan gelische Kerk in Duitschland zijn giste ren gebeden gezegd „Voor allen, die lij den". Bovendien werd gebeden voor de predi kanten, die onlangs bij decreet van den minister van godsdienstzaken hun inko men hebben verloren. DE BEGRAFENIS VAN VON RATH. Donderdag a.s. zal te Dusseldotf het stoffelijk overschot van het slachtoffer van den aanslag in de ambassade te Pa rijs, von Rath, ter aarde worden besteld. Woensdagochtend vroeg zal de kist met het stoffelijk overschot te Aken aanko men en zal dan met een specialen trein naar Dusseldorf worden vervoerd. Langs den weg, welke de trein zal volgen, zullen de partij-formaties staan opgesteld, om von Rath een laatsten groet te brengen. EN NU DE KATHOLIEKEN! ONGEREGELDHEDEN TE MÜNCHEN. In een rede te Gaenserdorf (Oostenrijk) heeft Jury, gouwleider voor Beneden- Oostenrijk, verklaard: „Wij zullen het vraagstuk van het politieke Katholicisme oplossen op dezelfde wijze als het Jood sche vi*aagstuk". Zaterdagochtend zijn de ruiten van kar dinaal Faulhabers paleis te München in geworpen. De politie verrichtte geen arrestaties. Een Katholieke plechtigheid voor het op het voornaamste plein van München staande monument der H. Maagd is gis teravond door betoogers onmogelijk ge maakt. De betoogers begonnen den geloo- vigen uit te jouwen en lastig te vallen. De politie leidde twee betoogers weg en ge lastte den Katholieken, zich te versprei den. Kort daarna kwamen opnieuw betoogers opzetten, die de versieringen rond het beeld vernielden en de kaarsen en andere religieuze voorwerpen vertrapten. Dit maal trad de politie niet op. DE REACTIE IN HET BUITENLAND FELLE PROTESTEN IN AMERIKA. „De demon van den waanzin." Uit New York meldt Havas, dat de maat regelen, die in Duitschland tegen de Joden genomen zijn, ook gisteren weer tot een groot aantal krachtige protesten hebben geleid, o.a. hebben geestelijken in hun Zondagspreeken „den slag, die aan de be schaving is toegebracht" gelaakt en uiting gegeven aan de verontwaardiging, die deze „brutale pogrom" 'gewekt heeft bij alle beschaafde menschen, tot welken gods dienst zij ook behooren. Zoo heeft bijv. de aartsbisschop van Bal timore, Michael Curley, in een te Was hington gehouden preek verklaard: In Duitschland wordt de menigte be- heerscht door een waanzinnige, die niet alleen God verwerpt, doch zichzelf godde lijk zou willen maken. Curley voegde hieraan toe: Ik veroordeel den minister van propaganda Goebbels, wiens gebrekkige geest de aartbisschoppen van Muenchen en Weenen niet tot zwij gen zal kunnen brengen. Zeggende, dat hij meer dan iemand an ders het recht heeft, een protest te laten hooren, liet oud-president Herbert Hoover gisteren een waarschuwing hooren aan het adres van Duitschland, dat indien de aan vallen op de Joden aanhielden, het mensch- dom zijn veroordeeling over Duitschland voor eeuwen in de toekomst zou uitspre ken. De „New York Tribune" is van oordeel, dat zelfs van zuiver economisch standpunt de door Duitschland genomen strafmaat- i-egelen dom zijn. Het rijk zal meer verlie zen door de schade, die deze decreten aan het economische leven zullen toebrengen, dan het hoopt te winnen door enkele min derheden onder zijn inwoners te berooven. Lang nadat de golf van terrorisme van thans voorbij is, zullen de eerlijke Duit- schers nog de nationale vernedering en schaamte voelen. De „New York Times" kwalificeert de aan de Duitsche Joden opgelegde boete als „een duidelijken diefstal". Deze maatre gel, zoo schrijft het blad, getuigt van een geest van zorgeloosheid, krankzinnigheid en waanzin, die een slecht teeken vormt voor de toekomst en er op wijst, dat de „ziekte van het Hitlerisme" een nieuwe crisis nadert. Het blad besluit: „De demon van den waanzin heeft zich meester gemaakt van een groot volk De rest van de wereld moet zijn verstand, zoo goed het zal kunnen, bijeenhouden en ho pen, dat de dag zal komen der bevrijding van deze nachtmerrie, die de geheele te genwoordige wereld verduistert." King, de democratische senator uit den Staat Utah, heeft, de verbreking der di plomatieke betrekkingen tusschen de Ver- eenigde Staten en Duitschland bepleit. DE ENGELSCHE PERS. „De wereld staat verstomd." In een commentaar op de nieuwe anti- Joodsche maatregelen in Duitschland schrijft de „Daily Mail": De wereld staat verstomd bij het verpletterende karakter van de nieuwe straffen, die den Joden in Duitschland zijn opgelegd. Een hulpelooze minderheid van 600.000 menschen straf fen voor de daad van een onevenwichtig jongmensch is een aanfluiting van het recht. De „Manchester Guardian" schrijft: Het eenige, dat zal helpen, is zooveel mogelijk De Fransche ministerraad heeft Za terdag alle door Reynaud voorgestel de wetsdecreten goedgekeurd. Een dezer wetsdecreten bepaalt de her waardeer ing van den goudvoorraad der bank van Frankrijk op den grond slag van 170 frank voor één pond ster ling. Voorts komen op de eerste lijst der goed- gekeurde wetsrecreten voor: decreten be treffende de werktijden, wijziging der pro cedure voor arbitrage en verzoening, de positie van arbeidersgedelegeerden, weige ring van overwerk in de voor de defensie arbeidende industrie, bestrijding der werk loosheid speciaal door heropleiding van vaklieden, een nieuw stelsel van gezinsin komen ter verhooging van het geboortecij fer, prijsregeling, uitgiften van schatkist biljetten en gewaarborgde stukken, nieu we regeling voor de spaarkassen (beper king der stortingen tot 20.000 frank), coör dinatie van het verkeer, een crediet van 1800 millioen voor herziening van ambte narensalarissen en pensioenen, afschaffing der nationale loterij met ingang van 1 Ja nuari 1940, maatregelen tegen belastingbe drog, toezicht op de spoorwegen, enz. Andere decreten betreffen: wijziging van post- en telefoontarieven. De minister van binnenlandsche zaken heeft bovendien twee decreten betreffende de vreemdelingen doen teekenen. Er zijn voorts zeven decreten uitgevaar digd, die betrekking hebben op het depar tement van arbeid. Over ouderdomspen sioen zal nader beraadslaagd woi-den. Het belangrijkste decreet heeft be- trekking op den arbeidsduur. De 40- urige werkweek wordt gehandhaafd, doch voor een periode van drie jaar zijn, met het oog op den ernst der economi sche situatie, wijzigingen gebracht in de toepassing van de 40-urige week. In be ginsel is het stelsel van vijf werkda gen van acht uur afgeschaft: de ar beidsduur wordt verdeeld over zes vol le dagen of over vijf dagen en een hal ven dag. Van alle beroepsinkomsten wordt een buitengewone nationale contributie van twee procent geheven. Inkomstenbelasting, personeele belasting en zegelrecht worden verhoogd. De salarisbelasting wordt op 8 procent gebi-acht. Ook couponbelasting en belasting op koffie, suiker, tabak, wijnen worden verhoogd. Er zijn eenige wijzigin gen in de heffing der belastingen gekomen. Niemand zal meer dan 50 procent van zijn inkomsten behoeven te betalen. REYNAUDS BOODSCHAP. De Fransche minister van financiën, Reynaud, heeft Zaterdagavond een rede gehouden. Joden uit Duitschland halen. Wat noodig is, is dat de regeeringen het internationale comité, dat op de conferentie te Evian werd gevormd om. het vluchtelingenvraagstuk te behandelen, nieuw leven inblazen. De „News Chronicle" schrijft: Deze wreede pogrom zal niet nalaten, van groo- ten invloed te zijn op de politiek van dit land, want de Britsche politiek wordt be paald door de Britsche openbare meening en de Britsche openbare meening be schouwt deze uitbarsting van nazi-woede met afschuw en verachting. In een ingezonden stuk aan de „Times" schrijft de aartsbisschop van Canterbury: Ik geloof, dat ik spreek namens het christenvolk van dit land, wanneer ik uiting geef aan mijn verontwaardiging over de daden van wreedheid en vernieling op Donderdag jl. in Duitschland en Oosten rijk". Voorts zegt de aartsbisschop, dat hoezeer de moordaanslag te Parijs ook te betreuren valt, zulke wilde en wreede re presailles niet te verontschuldigen zijn. De voorvallen zijn des te onaangenamer, omdat er in Engeland een verlangen be staat met Duitschland op voet van vriend schap te leven. Dergelijke excessen van haat en boosaardigheid zijn hiervoor ech ter niet bevorderlijk. DE FRANSCHE PERS. Legt vei-band met koloniale eischen. De Fransche bladen leveren commentaar op de koloniale eischen, die door Hitier ge formuleerd zijn in zijn laatste redevoerin gen. In de „Jour-Echo de Paris" schrijft Bailby: Engeland en Frankrijk hebben een gelijk standpunt tegenover het Afrikaan- sche probleem. Eens te meer geven de meesters van dit Duitschland, door de ver volging die zij ontketenen tegen hun Jo den, zooals zij dat gedaan hebben tegen hun katholieken, aan wat voor hen het rr.enschelijk waardigheidsgeivoel, de eer bied voor de moraal waard zijn. Wij moe ten waakzaam zijn jegens den waanzin van deze menschen, wier grootheidswaan geen tegenspraak noch beteugeling meer ver draagt. In de „Journal" schrijft Saint Brice: Het woeden van het anti-semietisme is waarlijk een typisch geval van „capora- lisme", dat zich tot in den hartstocht toe doet gevoelen. Wat een tegenstelling tus schen dezen aanval van furor teutoni- cus" en het idyllische beeld, dat door Hitier geschetst wordt. De egel stelt er zich niet meer tevreden zich op te rol len: hij gaat tot den aanval over en wee hun, die onder zijn stekels vallen! Ik heb u een slechte en een goede boodschap te brengen, aldus zeide hij. Eerst de slechte boodschap: uw toe stand is zeer ernstig. En de goede bood schap: als uw hart moedig genoeg is, kunnen wij er zeker van zijn de moei lijkheden te boven te komen. Wij zul len het klaar spelen". Het grootste kwaad schuilt niet in de fi nanciën van den staat, maar in het econo misch leven van den staat. Sedert acht jaar leeft Frankrijk in de crisis. Hoe is de ver houding tusschen de industrieën van Frankrijk en de andere landen in vergelij king met 1930? Ik moet u tot mijn leedwe zen zeggen, dat wij achteraan komen. In 1S33 produceerde Frankrijk meer giet ijzer dan Duitschland: nu brengt het vier maal minder voort. De uitvoer van onze f&brieksproducten is met de helft gedaald. Het spoorwegverkeer is met een derde ver minderd. Er zijn 40.000 werkloozen meer dan verleden jaar. Een aandeelhouder van een groote onderneming heeft sedert ne gen jaar zestig procent van zijn kapitaal verloren en de rest bestaat uit franken, die meer dan de helft van hun waarde ver loren hebben. Er moet gehandeld woi'den, want de grootste belangen staan op het spel. Als wij niet hadden ingegrepen, zouden over eenige maanden 250 milliard of 300 milliard geleend moeten worden, hetgeen de volledige i-uineering van arbeiders, em- ployé's en ambtenaren zou hebben betee- kend. Wij zullen in het kader van de vrijheid een nieuw nationaal inkomen scheppen, dat de staatslasten zal kunnen dragen. Daarvoor zijn drie gelijktijdige acties noo dig: een vrijzinniger regime voor de prij zen voor het crediet en voor den arbeid. Het vrijzinniger regime voor de prijzen houdt in, dat men geen gesloten fabrieken meer zal zien of fabrieken, welke niet op volle capaciteit werken, want het veto de regeering zal haar verbieden haar produc ten tegen niet-loonende prijzen te verkoo pen. Op de kleinhandelsprijzen zal ook voortaan toezicht worden uitgeoefend. Er moeten voorts maatregelen worden genomen tegen de misbruiken bij de staats betrekkingen. Hun aantal zal met 40.000 worden verminderd. Wat de openbare werken betreft: een land, dat 25 milliard aan wapening uit geeft kan zich niet de luxe permitteeren te gelijkertijd groote werken a.an te leggen. Er zullen ook zekere belastingmaatregelen worden genomen. De algemeene belasting schaal zal het volgend jaar 30 pet. hooger zijn dan die der eerste regeering in deze wetgevende periode.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1938 | | pagina 5