MAANDAG 14 NOVEMBER 1938
Voor de arme
Kerken
Jubeljaar van St.
Willibrord
geopend
30ste Jaargang No. 9183
Ste CcicbclieSoii^aAit
Telefoon: Redactie 15.
Telefoon: Administratie 935.
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Adv. en Abonn.-tarieven zie pag. 2
Giro 103003. - Postbus 11.
JOANNES PETRUS HUIBERS,
door de genade Gods en de gunst van den
Apostolischen Stoel
Bisschop van Haarlem.
Aan de Geestelijkheid en Geloovigen van
Ons Bisdom
Zaligheid in den Heer!
Dierbare Geloovigen.
Wederom komt Uw Bisschop Uw hulp
inroepen voor de schulddelging van de
nood!'J diende parochies.
Wij en We spreken hier ook uit naam
van vele kleine luiden, die door Uwe of
fervaardige hulp uit den nood zijn gered
Wij zijn U zoo oprecht dankbaar voor
wat ge reeds hebt gedaan. Wij zouden ook
niet andermaal willen vragen, wanneer
het niet zoo dringend noodig was, zoo-
als Wij U een vorige maal hebben uiteen
gezet.
Echter vertrouwen Wij, dat onze be
hoefte, onze nood, ons vragen door Gods
Voorzienigheid een zegen wordt voor U.
Allen toch zijn we er van overtuigd, dat
de Goddelijke Majesteit in onze dagen
moet verzoend en verbeden worden door
gebed en door boete en dat Hij op onze
boetvaardigheid wacht. Wie is er die zeg
gen durft, dat hij zonder zondg is en geen
boetvaardigheid noodig heeft? En als er
iemand is, w e r k e 1 ij k zonder zonde, zal
deze dan niet de eerste zijn om door vrij
willige boete goed te maken wat ande
ren misdeden?
Daarenboven: welke Christen zal in
deze maand zich niet beijveren om vol
doening te geven voor de zielen, die ver
smachten in het vagevuur? Misschien
wachten onze meest geliefden op onze
hulp.
Dierbare geloovigen, neemt het aan en
beschouwt het gis een Zegen, dat U zoo
menigmaal de gelegenheid wordt gebo
den, ja dat er zoo dikwerf een krachtige
aansporing tot U gericht wordt om door
stoffelijke gaven God te verzoenen en
over U zelf en over Uwe medemenschen
zooveel geestelijke zegen af te trekken.
Dankt God, dat gij geven moogt en ge
ven kunt. Wordt niet moede het goede
te doen zoolang gij nog tijd hebt; weest
er zeker van: gij zult er in eeuwigheid
dankbaar voor zijn, dat ge het hebt ge
daan en dat ge daartoe zoo vaak zijt aan
gespoord.
Geeft dan heden mild, niet met tegen
zin of noodgedwongen. Want God heeft
den blijmoedigen gever lief. Maar geeft
met de zuivere meening om aan God Uw
liefde te toonen en Hem te verbidden.
Als onderpand van de Goddelijke gun
sten schenken Wij U, onze dierbare ge
loovigen, volgaarne Onzen Bisschoppelij-
ken Zegen.
Gegeven te Haarlem, op den feestdag
van Christus Koning,
30 October 1938.
t JOANNES PETRUS,
Bisschop van Haarlem.
Op last van Z. H. Excellentie,
H. W. AGTEROF,
Secretaris.
BENOEMINGEN IN HET BISDOM
HAARLEM
Z.H. Exc. de Bisschop van Haarlem heeft
benoemd:
tot Hoogleeraar en Oeconoom aan het
Theologicum te Warmond den weleerw.
zeergel. heer J. A. M. van der Gaag;
tot Pastoor te Warmenhuizen den wel
eerw .heer G. A. Jongejan;
tot Pastoor te Zwijndrecht den weleerw.
heer C. A. Ouwendijk;
tot Assistent te Zwijndrecht (H. Bonifa-
cius) den weleerw heer N. P. Velzeboer
(Neom.)
tot Kapelaan te Amsterdam (H. Nicolaas
binnen de Veste) den weleerw. heer K. E.
Vosskühler;
tot Kapelaan te Amsterdam (H. Gerardus
Majella) den weleerw. heer A. Martens;
tot Kapelaan te Oegstgeest den
weleerw. heer A. L. Umans;
tot Kapelaan te Meije-en-Zegveld
den weleerw. heer A. van der Voorn;
tot Kapelaan te Venhuizen den weleerw.
heer M. van Stee.
V Dc Joden-vervolging in
Duitschland
Met een diepen afschuw èn met een diep
medelijden heeft de wereld in de afgeloo-
pen week kennis genomen van de gruwe
lijke, weerzinwekkende Joden-vervolging
in Duitschland.
Men kan haast niet begrijpen, men
kan niet begrijpen, dat zóó iets moge
lijk is in „een beschaafd land met een
krachtige regeering", zooals Zaterdag werd
geschreven in ons blad onder „7 Dagen
historie".
Men kan het niet begrijpen, maar: het is
een feit.
Bij de beoordeeling van dergelijke uit
spattingen, waarbij het volk de meest ele
mentaire eischen van menschelijkheid
schijnt te hebben verloren, moet men ech
ter één overweging onder meerdere an
dere scherp voor den geest houden.
Het zijn niet alle Duitschers, het zijn niet
d e Duitschers, die men voor de hier be
doelde redelooze wraak-excessen mag ver
antwoordelijk stellen.
Er zijn, naar onze besliste overtuiging,
zeer vele, zeer talrijke Duitschers, talrijk
zieker inabsolutenen hoogstwaarschijn
lijk ook in relatieven zin d.w.z. in
verhouding tot het gehééle Duitsche volk
die een dergelijk optreden evenzeer
afkeuren en verfoeien als wij
Maar zij kunnen in een dictatuur-staat
weinig of niets doen, zelfs in zeer vele ge
vallen niet eens, al is 't slechts met 'n enkel
woord, protesteeren.
U, lezer, zoudt, als gij in Duitschland zoudt
wonen, zeer waarschijnlijk, óók zwijgen
tenzij U over een moed beschikt, grooter
dan de mensch in doorsnee zijn geestelijk
bezit kan noemen. En, als gij niet zoudt
zwijgen, zou uw mond zeer waarschijnlijk
heel gauw gesnoerd zijn!....
Wij willen dit zeggen: wij moeten mede
lijden hebben met de zoo verschrikkelijk
vervolgde Joden, maar ook met de zeer
vele niet-Joodsche Duitschers, die deze ver
volging lijdelijk moeten aanzien. En 't zou
heel pn.iëchtvaardig zijn, als wij deze
menschen, behalve dat wij hun ons op
recht en hartelijk medelijden onthielden,
c o k nog mede-aansprakelijk zouden stel
len voor de barbaarsche Joden-vervolging,
waarvan héél de beschaafde wereld met
ontzetting heeft kennis genomen.
Men mag niet spreken van de Joden
vervolging door de Duitschers.
De barbaarschheden, die in Duitschland
plaats grijpen, kunnen ook goede gevolgen
hebben.
Zij kunnen tot gevolg hebben, dat steeds
meerderen in Duitschland de oogen wor
den geopend.
Zij kunnen tot gevolg hebben, dat een
ook zich ten onzent verder indringend
ar.ti-semietisme wordt gestuit, omdat men
nu vóór zich ziet, tot welke gruwelijke
excessen de Joden-haat in Duitschland heeft
geleid!
Dc Katholieken-vervolging
In Duitschland
In een rede te Gaenserdorf heeft Jury,
gouwleider voor beneden-Oostenrijk, ver
klaard: „Wij zullen het vraagstuk van het
politieke katholicisme oplossen op dezelf
de wijze als het Joodsche vraagstuk".
Er dreigt dus voor de Katholieken in
Duitschland een nog onrechtvaardiger en
grievender bejegening, dan tot op he
den....
Voor de Katholieken. Er is nu toch wel
geen kind meer, zóó onnoozel, dat het niet
inziet, hoe de kwalificatie „politiek katho
licisme" wordt gebruikt voor de Katholie
ke Kerk!
Met ergernis, met verontwaardiging en
met droefheid constateeren wij, hoe een
macht, gebaseerd op onrecht, zich in
Duitschland keert tegen Protestanten, Ka
tholieken. Joden.
Maar men trooste en sterke zich met
deze gedachte, dat macht, gebaseerd op
onrecht, meestal niet lang stand houdt. De
historie geeft er overvloedige bewijzen
van.
De vrede van Versailles, twintig jaar
geleden gesloten, was een onrechtvaardig
heid tegenover Duitschland. En wat is er
nu van overgebleven! Als ge nu door het
Paleis van Versailles wandelt met den
gids, die verklaringen geeft van de kost
bare historische stukken, daar verzameld,
dan zegt hij u, gelaten-lachend, wijzend
op den tafel, waaraan de vrede van Ver
sailles is gesloten: die is het eenige, wat
van den vrede van Versailles is overge
bleven
Dat had men twintig jaar geleden zich
zelfs niet kunnen voorstellen. Wie had
durven veronderstellen, dat reeds na
twintig jaar van den vrede van Versailles
niets zou zijn overgebleven, zelfs zonder
dat er een nieuwe oorlog was gevoerd!
Macht, gebaseerd op onrecht, duurt ge
woonlijk niet lang.
Demacht der Kerk blijft! Omdat haar
macht is gegrond op de waarheid en op de
belofte van Christus!
UE WERELD IN
VOGELVLUCHT
BERLIJN: De dreigende wettelijke maat
regelen tegen de Duitsche Joden zijn ge
komen. Het is nog maar een begin, zeggen
de Duitsche bladen, die overigens met een
sadistische wellust de wreede maatrege
len der regeering bejubelen. De Joden zijn
thans uit elke onderneming gestooten, de
zelfstandige handel is voor hen gesloten
en wanneer zij een vooraanstaande plaats
innemen in een of ander bedrijf, moeten
zij ook daar uit. Een persman van Reuter
heeft minister Goebbels gevraagd, hoe de
Joden nu eigenlijk aan de kost moeten
komen. „Zij kunnen hun zaken verkoopen,
antwoordde Goebbels, en van de opbrengst
effecten koopen. Van de rente kunnen zij
leven."
Dat verkoopen van ihun zaken.... men
begrijpt, hoe dat er naar toe zal gaan. En
wanneer alle schade die notabene door
de Joden zelf betaald moet worden is
vergoed en de ongelooflijke boete van
1 milliard Mark zal zijn betaald, zal er
heusch niet zooveel meer overschieten om
te gaan „rentenieren". Is het wonder, dat
er allerwegen felle protesten opgaan in het
buitenland tegen een dergelijke plunde
ring van regeeringswege? De Amerikanen
spreken van regelrechten waanzin.
PARIJS: De minister van financiën Rey-
naud heeft een lawine van decreten over
Frankrijk uitgestrooid. De regeering heeft
daar eindelijk ingezien, dat het land bezig
was naar den afgrond te hollen en nog tij
dig ingegrepen. Het oogenblik was gunstig;
d* aanmatiging van Duitschland heeft allen
de oogen geopend. „Terug naar den ar
beid", roept thans Reynaud en zijn decreten
pakken de saneering grondig aan.
GROOTE OVERSTROOMINGEN
IN IRAN.
TEHERAN, 14 November. (A. N. P.).
Nabij Nahavend, waar onlangs 208 men
schen na een onweder het leven verloren
hebben, is een nieuwe watersnood ont
staan. Tot dusver zijn 150 huizen vernield,
Het aantal slachtoffers is nog niet bekend.
HOOGLEERAARSBENOEM3NG TE
WARMOND
Prof. J. A. M. van der Gaag
Tot hoogleeraar en oeconoom aan het
Theologicum te Warmond is door Z.H.
Exc. den Bisschop benoemd de weleerw.
zeergeleerde heer J. A. M. van der Gaag.
De nieuwe Warmondsche hoogleeraar
werd geboren te Amsterdam, 11 Februari
1908. Na zijn priesterwijding in 1932 volgde
zijn benoeming tot kapelaan te Oegstgeest.
In het najaar van 1933 vertrok kapelaan
van der Gaag naar Rome, waar hij na een
4-jarige studie zijn doctoraal behaalde in
het Kerkelijk- en in het Romeinsch Recht.
In Augustus van het vorig jaar werd hij
benoemd het kapelaan van het gestioht
„Sancta Maria" te Noordwijkerhout.
Prof. van der Gaag bereidt zich voor op
het behalen van den doctors-titel met het
schrijven van een proefschrift over het
Privilegium Paulinum. De promotie zal te
gelegener tijd te Rome plaats vinden.
De mipister van Sociale Zaken, Z. Ex. ror. C. P. M. Romme, heelt Zaterdag te Venray de
eerste spade gestoken voor de Peel-ontginning
Dit nummer bestaat alt
vier bladen.
VOORNAAMSTE NIEUWS
Buitenland
De Joden uit Duitsche bedrijven gewor
pen. Zij moeten alle schade zelf betalen
en bovendien een boete van 1 milliard
Mark. (2de blad).
Een decretenlawine over Frankrijk. Er
moet weer gewerkt worden, zegt minister
Reynaud. (2de blad).
De reis van koning Carol van Roemenië
naar Londen. (2de blad).
De Chineezen melden successen bij hun
tegenoffensief. (2de blad).
Binnenland
Benoemingen in het Bisdom Haarlem.
(lste blad).
Rechtspraak inzake de „wild2"-autobus-
diensten. (2de blad).
Het Centraal Verband van de St. Jo-
sephs-gezellenver. vergadert. blad).
Nabij Veenwouden heeft een aanrijding
op een onbewaakten overweg plaats ge
had, waarbij twee doodcn vielen. (2de
blad).
Zaterdagavond liepen twee paters der
H.H. Harten, w.o. de pater Provinciaal, bij
een auto-ongeluk te Schaik ernstige ver
wondingen op. 2de blad).
Inbrekers opereerden te Amsterdam bij
een bakker en in de Hema. Bij elk be
droeg de buit f 3000.(2de en lste blad).
Sport en Wedstrijden
VOETBAL: Voor de competitie van den
I V. C. B. verloor de Meer van V. V. A.,
S. J. C. won van Excelsior en D. O. S. R.
speelde gelijk tegen Onze Gezellen; in de
tweede klasse boekten Blauw Zwart, G.
D. A. en Lisse overwinningen. Het Leid-
sohe Docos zet zijn zegetocht in den D. H.
V. B. voort. Nederlagen der eerste klas
leiders in den K. N. V. B.; overwinningen
van U. V. S. en A. S. C. (4de blad).
ZWEMMEN: Nieuwe wereldrecords van
Iet van Feggelen en den Duitscher Joachim
Balke. (4de blad).
HOCKEY: De Ned. Dames-hockeyploeg
verloor met 50 van Ierland. (4de blad).
SCHAKEN: Fine vergroot zijn voorsprong
in het grootmeesterstournooi. (3de blad).
Pontilicale Hoogmis te
Utrecht
In de Kathedraal aan de Lange Nieuw-
straat te Utrecht werd gisteren de viering
van het twaalfde eeuwgetijde van St. Wil
librord, den grooten apostel der Neder
landen, patroon van het Aartsbisdom
Utrecht en eersten Bisschop van Utrecht,
ingezet met een pontificale Hoogmis, wel
ke door Z. H. Exc. den Aartsbisschop, mgT,
dr. J. de Jong werd gecelebreerd.
De Aartsbisschop werd bij deze plech
tigheid geassisteerd door verschillende le
den van het metropalitaan-kapittel, n.L
door mgr. D. Huurdeman, vicaris-generaal
van het Aartsbisdom, kanunnik J. G. van
Schaik, proost van het kapittel, plebaan J.
B. A. Batenburg, officiaal F. A. H. van de
Loo en deken Th. J. M. Knuvelder.
De beide secretarissen van het aartsbis
dom, dr. J. A. Geerdinck en Th. W. van
Luenen, alsmede eenige theologanten van
het seminarie „Rijsenburg" verleenden de
overige assistenties.
Het kathedrale koor „St. Gregorius
Magnus" voerde tijdens deze pontificale
plechtigheid de missa „Papae Marcelli"
van Palestrina uit, met een zes-stemmige
compositie van Joh. Winnubst „Decora
lux".
De belangstelling voor deze kerkelijke
viering, als inzet van de Willibrord-her
denking, was buitengewoon groot.
De vicaris-generaal celebreerde gister
avond in de St. Willibrorduskerk een
plechtig Lof.
