r
Het nieuwe Tsjeclio
Slowakije
DE SPAANSCHE
BURGEROORLOG
De strijd in het
verre Oosten
BUITENLAND
Fransch-Duitsche
toenadering
LUCHTVAART
Letteren en Kunst
BIOSCOPEN TE LEIDEN
DINSDAG 8 NOVEMBER 1938
DE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. 6
HET BINNENRUKKEN DER
HONGAARSCHE TROEPEN.
Vandaag, Dinsdag, zullen de Hongaar-
sche troepen in Slowakije en de Subkar-
pathische Oekiaine het gebied tusschen
Novo Zamky en Sany, alsmede tusschen
Ciz en Roznava bezetten. Woensdag 9 No
vember zullen de gebieden ten Westen
van Bratislava en ten Zuiden van Levice,
Lucenes, Rimavska, Sabota, Mosice en
Mukacevo worden bezet en Donderdag
zullen de troepen oprukken tot de vastge
stelde nieuwe grens.
Tsjecho-Slowakije verliest een gebied
van 11.832 vierkante kilometer met een
bevolking van 1.026.903 inwoners, waar
van 587.558 Hongaren. In het nieuwe Tsje
cho-Slowakije blijven 68.000 Hongaren in
Slowakije en 25.894 in de Subkarpathische
Oekraïne.
VERWIJDERING VAN JODEN.
De uitwijzing van geimmigreerde en
staatlooze Joden uit Bratislava en geheel
Slowakije heeft voortgang.
De Slowaaksche regeering, aldus het
D. N. B., bereidt voorts tot regeling van
het Jodenvraagstuk eenige wetten voor,
welke beoogen ongewenschte elementen
onder het onderwijzend personeel door
een „numerus clausus" te verwijderen.
VAN HET EBRO-FRONT.
Het Iegerbericht van Franco.
Het groote hoofdkwartier van Franco
meldt o.a.:
In den sector van de Ebro hebben wij
een groote overwinning behaald en den
berg Picosa en de ten Noorden en Westen
hiervan gelegen stellingen bezet. Wij be
reikten de Ebro op 3 K.M. ten Noorden
van het dorp Mora de Ebro, dat wij bezet
ten. Wij maakten 650 krijgsgevangenen.
De vijand liet 300 lijken achter. Aan het
Levantfront, in den sector van Nules leed
de vijand een ernstige nederlaag. Hij
moest 500 dooden achterlaten, terwijl wij
700 krijgsgevangenen maakten. Negen
linksche vliegtuigen hebben Cabra gebom
bardeerd, waardoor onder de burgerbevol
king 86 dooden en 117 gewonden vielen.
De verovering van het centrum van het
regeeringsfront kan als voltooid worden
beschouwd. De rechtschen hebben hun
doel bereikt: het republikeinsche gebied
aan den rechteroever van de Ebro is in
tweeën gesneden. De republikeinsche troe
pen zijn gesplitst in twee groepen: een ten
Noorden van Gandesa tusschen Patarella
Asco en Ribarrija, nauwelijks 15 KLM. lang
bij 12 K.M. diepte, en een tweede ten
Zuiden van Pinell. Deze groep is nog veel
kleiner en die bezet een gebied, dat zich
uitstrekt tusschen den weg van Candesa
naar Cherta en Benisanet.
VERRASSEND OFFENSIEF DER
LINKSCHE TROEPEN.
De linksche regeeringstroepen hebben
gisteren bij verrassing een offensief aan
2de rivier de Segre ingezet. Zij zouden
verscheidene honderden gevangenen ge
maakt en veel materiaal hebben buitge
maakt.
De regeeringstroepen hebben him offen
sief te 6 uur ingezet. Zij trokken ten Zui
den van Lerida over de Segre en bezetten
Seros, Aitano en Soses. Zij hebben den
weg FragaLerida afgesneden.
Japansche nota aan de buitenlandsche
diplomaten.
De Japansche minister van buitenland
sche zaken, Arita, heeft gisteren een nota
overhandigd aan de buitenlandsche diplo
matieke vertegenwoordigers, waarin hij
meedeelt, dat na de inneming van Kanton
en Hankau, het gebied van militaire actie
in China verder naar het Westen wordt
uitgebreid en dat de provincies Sjensi,
Hoepeh, Hoenan en Kwangsi in de naaste
toekomst het tooneel van den strijd zullen
worden. Bovendien zullen in elx geval
luchtaanvallen ondernomen worden op
een lijn ten Westen der genoemde provin
cies.
Voorts wordt in de nota de wensch tot
uiting gebracht, dat de in deze gebieden
wonende vreemdelingen zoo spoedig mo
gelijk naar elders worden overgebracht.
Buitenlandsche bezittingen dienen als
zoodanig te worden gekenmerkt, zonder
dat dit tot misverstand aanleiding kan
ven. Het reizen naar de betrokken gebie
den geschiedt voor eigen risico.
De normale beleefdheid.:
Geldt zeker ook voor het
DU1TSCHLAND
VAN RIBBENTROP OVER
BERICHTGEVING.
Bijeenkomst der buitenlandsche
persvereeniging te Berlijn.
De Duitsche rijksminister van buiten
landsche zaken, von Ribbentrop, heeft gis
teravond op een bijeenkomst van de ver-
eeniging „De buitenlandsche pers" een
redevoering gehouden, waaiin hij o.m. ver
klaarde:
Mijn ministerie heeft van oudsher een
open oor gehad voor de belangen der bui
tenlandsche pers. De berichtgeving der
vertegenwoordigers der buitenlandsche
pers te Berlijn heeft den laatsten tijd een
verheugende wijziging ondergaan.
Het is niet lang geleden, dat het leek
alsof de berichtgeving over Duitschland
nog het monopolie was van enkele koffie
huisliteratoren te Berlijn, wier geschikt
heid v.oor de journalistiek uitsluitend scheen
te bestaan uit het behooren tof; een kleine
clique internationale intellectueelen. Deze
kleine clique heeft zonder uitzondering een
vooringenomen meening jegens Duitschland
gehad en heeft in haar zucht tot critiek
boosaardige berichten en sensaties uitge
wisseld. De thans nog steeds in het buiten
land bestaande groote ophitsing tegen
Duitschland is er het gevolg van geweest.
Een maar al te klassiek voorbeeld, aldus
vervolgde de minister, voor een dergelijke
ophitsing en van hetgeen een onverant
woordelijke pers kan aanrichten, was on
langs de behandeling van het Sudetenduit-
sche vraagstuk. Een zekere internationale
pers had het klaar gespeeld het Tsjechi
sche probleem, dat slechts de vitale be
langen van Duitschland betrof, tegen iedere
gerechtigheid en verstand in, kunstmatig
tot een wereldprobleem te maken en voorts
heeft zij, toen men zag, dat men op de
ijzeren vastbeslotenheid van den Fuehrer
stiet, alles geprobeerd om de volken tegen
den wil hunner volken tot een wereldoorlog
op te hitsen. Wie weet, was dit misschien
ook gelukt, indien in plaats van Chamber
lain en Daladier de ons voldoende bekende
oorlogsophitsers in deze landen aan het be
wind zouden zijn geweest en geprobeerd
zouden hebben hun angstdroomen te ver
bannen door de ontketening van een pre
ventieven oorlog. Dat Duitschland eener-
zijds in ieder opzicht op een dergelijke
mogelijkheid was voorbereid en dat rrder-
zijds een succes van deze ophitsing voor
him argelooze volken vernietigend zou zijn
geweest, is een les, welke men hopelijk uit
de laatste gebeurtenissen zal trekken.
EN NU DE DUITSCHE BERICHTGEVING.
De „Angriff" over de Rome-reis van
Kardinaal Mundelein.
Het orgaan van het Duitsche Arbeids
front te Berlijn „Der Angriff' schijnt bet
heel onplezierig te vinden, dat Kardinaal
Mundelein, Aartsbisschop van Chicago zoo
hartelijk in Italië is ontvangen, en dat er
in vele bladen geruchten zijn opgedoken
over een hervatting der diplomatieke be
trekkingen tusschen Rome ën Washington.
Boven zijn artikel schrijft de Angriff:
„Actie van het politieke Katholicisme in de
Vereenigde Staten". Het blad schrijft, dat
dt zaligverklaring van Zuster Cabrini een
„politiek zaakje" is, en dat Roosevelt de
21 millioen Katholieken bij de verkiezingen
op zijn hand wil hebben. In 1936 zou hij
door de katholieken herkozen zijn tegen de
belofte, dat hij in Washington een Pause
lijke Nuntiatuur zou oprichten. De Angriff
zegt o.m. „De heilige moeder Cabrini valt
in de weegschaal van de Amerikaansche
presidentenverkiezing".
DE KERKVERVOLGING IN HET
DERDE RIJK.
In geheel Oostenrijk worden door de Na-
tionaal-Socialistische autoriteiten vergade
ringen belegd om de inwoners in te lichten
over de gebeurtenissen die zich in Weenen
rond Kardinaal Innizer en in Salzburg
rond den Primaat van Duitschland Mgr.
Dr. Sigismund Waitz hebben afgespeeld.
Door de sprekers wordt telkens beweerd,
dat het „Politiek Katholicisme" naar de
macht streeft en dat de geestelijken lands-
verraad plegen. Op deze wijze tracht men
de bevolking tevens aan te'sporen om het
lidmaatschap van het kerkgenootschap op
te zeggen.
Gymnasium In beslag genomen.
Het Gymnasium van den H. Carolus Bor-
romeus in Bischofshofen dat aan het Bis
dom Salzburg toebehoort, is door den staat
geconfiskeerd, en zal tot regeerings-gym-
nasium worden ingericht. Teneinde waar
borg te hebben dat het onderwijs in Natio-
naal-Socialistische geest gegeven wordt in
ce toekomst, zijn door de regeering drie
nationaal-socialistische leeraren benoemd,
Gebeden voor het behoud van het Geloof.
Op Woensdag 16 November zal in het
Aartsbisdom Keulen een Goete- en biddag
gehouden worden voor de gesneuvelden in
den Wereldoorlog.
De Kardinaal heeft een oproep gericht
tot de Geloovigen om dien dag in zoo groot
mogelijke getale ter kerke te gaan,
ret Allerheiligste zal zijn uitgesteld, om
Gods Barmhartigheid af te smeeken, „opdat
de armen en noodlijdenden geholpen mo
gen worden, opdat de stormaanval der god
loosheid en van het modern heidendom te
pletter moge loopen op een standvastige
trouw aan het geloof, opdat de pest der
onzedelijkheid worde teruggedrongen door
de reinheid van een Christelijk Gezinsleven
en tenslotte, opdat toch eindelijk de vrede
van Christus in Christus Rijk moge komen,
opdat het worde één Kerk en één Schaap
stal.
FRANKRIJK
DEZE WEEK EEN GEZAMENLIJKE
VERKLARING?
Nooit meer oorlog.
De diplomatieke redacteur van Reuter
meldt, dat nog voor het einde van de week
een FranschDuitsche verklaring, volgens
welke beide staten geen oorlog met elkaar
zullen voeren, verwacht kan worden.
De "verklaring zou zijn opgesteld naar
het voorbeeld van die, welke door Hitier
en Chamberlain geteekend is. Naar ver
luidt wenscht de Fransche minister van
Buitenlandsche Zaken deze aangelegen
heid zoo spoedig mogelijk geregeld te zien.
Hij zou slechts wachten op de definitieve
instemming van Berlijn.
Havas kon, volgens een bericht te Pa
rijs, in gezaghebbende Fransche kringen
geen bevestiging van bovenstaand bericht
verkrijgen,
OOK TOENADERING TOT ITALIë.
Toeristenverkeer hersteld.
Van gezaghebbende zijde wordt gemeld,
dat de maatregelen, welke in Augustus
door de regeeringen van Italië en Frank
rijk zijn genomen to beperking van het
toeristenverkeer tuschen beide landen, op
geheven zijn.
DE AANSLAG OP DE DUITSCHE
AMBASSADE.
Deelneming der Fransche regeering.
De Fransche minister-president Daladier
heeft den Duitschen ambassadeur te Pa
rijs namens zich zelf en uit naam der
Fransche regeering zijn innige deelneming
betuigd met de verwonding van den secre
taris der ambassade, -von Rath, en heeft
verzocht van deze deelneming mededee-
ling te doen aan de rijksregeering.
Gisteravond heeft de Duitsche ambassa
deur te Parijs een bezoek gebracht aan
minister Bonnet. De minister van buiten
landsche zaken herhaalde zijn betuiging
van droefheid over den aanslag in de
Duitsche ambassade en verklaarde het
slachtoffer het beste te wenschen.
De ambassadeur deelde den minister
mede, dat de dader na den aanslag in te
genwoordigheid van den ambassadeur is
verhoord. Hij heeft verklaardeen Poolsch
vluchteling te zijn, die naar de ambassade
was gekomen met het doel iemand te doo
den Hij voegde hieraan toe, in den och
tend rond de ambassade te hebben ge
dwaald. De dader heeft kalm geantwoord
op de vragen, welke hem werden gesteld.
Uit het verhoor is gebleken, dat de da
der midden-Augustus uit Frankrijk gezet
is. Vóór dien tijd had hij eenigen tijd in
gewoond bij een oom en een tante, die se
dert 20 jaar te Parijs een damesconfectie
zaak hebben. Dezen hebben verklaard, dat
zij hun neef sinds Augustus niet hebben
gezien. De dader deelde nog mede, dat
hij, nadat hij het bevel tot vertrek had ge
kregen, zich heeft opgehouden in het Bois
de Boulogne, aan de oevers van de Seine
en te Brussel. Zijn ouders zijn de vorige
week uit Duitschland gezet en leven, naar
men gelooft, thans in een wagon aan de
Duitsch-Poolsche grens.
De dader heeft commissaris Badin me
degedeeld, dat hij zich niet kon herinne
ren, wanneer hij naar Frankrijk is geko
men. Wel verklaarde hij, dat hij was ge
komen om voor kleermaker te leeren.
Gisteravond werd in het ziekenhuis me
degedeeld, dat de gezondheidstoèstand van
den ambassade-secretaris von Rath sta
tionair blijft.
Hitier heeft direct na ontvangst van het
bericht over den moordaanslag op legatie-
secretaris van Rath bepaald, dat zijn arts
dr. Brandt en de leider der chirurgische
universiteitskliniek te München, prof. dr.
Magnus, zich zoo snel mogelijk naar Pa
rijs moeten begeven om den patiënt te on
derzoeken en over hun bevindingen rap
port uit te brengen.
ENGELAND
In den zomer van het volgend jaar.
De koning en de koningin van Enge
land hebben de uitnoodiging van presi
dent Roosevelt, in den zomer van het vol
gende jaar een bezoek aan de Vereenigde
Staten te komen brengen, aanvaard.
De „Evening Standard" voorspelt, dat
de hertog en hertogin van Gloucester bij
hun bezoek aan Parijs een onderhoud zul
len hebben met den hertog en de hertogin
van Windsor. Dit zou een voorspel zijn
tot een herstel van de normale betrek
kingen in de Britsche koninklijke familie.
GREENWOOD ANTWOORDT HITLER.
Moreele ontwapening is vreemd aan
ontevreden dictaturen.
Greenwood, de arbeiders-afgevaardigde,
heeft gisteravond een verklaring gepubli
ceerd, waarin hij Hitiers rede te Weimar
beantwoordde. Hij zégt: „Het oorlogsge
vaar wordt niet door de democratische
staten veroorzaakt, maar door hen, die,
zooals Goebbels het onlangs uitdrukte:
„Mein Kampf" in de eene hand en het
zwaard in de andere dragen ën die hun
volle eischen stellen zonder zelf eenige
concessie te doen. Laat mij den „Fuehrer"
verzekeren, dat ik nooit gezegd heb of
zelfs maar heb laten doorschemeren, dat
ik het aangenaam zou vinden, indien
Duitschland en Italië vernietigd zouden
worden. Hitier heeft een diepe verachting
voor de democratie; hij heeft in de afge-
loopen maanden twee democratische lan-
Bnitenlandsche Berichten
MEER DAN HONDERD AARDSCHOKKEN
IN TWEE DAGEN.
Sedert den avond van den 5en dezen zijn te
Tokio en in midden-Japan meer dan 100
aardschokken gevoeld. Een 12-tal aardbe
vingen van meer hevigen aard wekten le
vendige ongerustheid en tot viermaal toe
begaven de bewoners van Tokio zich in
allerijl op straat. Gisteren tegen den mid
dag werden de hevigste schokken gevoeld.
Het observatorium te Foekoesjima meldt
dat aan de N.O.-kust van Japan vloedgol
ven waarschijnlijk te achten zijn.
EEN CYCLOON IN HET NABIJS
OOSTEN.
Uit Beyrouth wordt gemeld, dat giste
ren tegen den middag een cycloon boven
de stad is losgebarsten. Veel schade werd
aangericht, één persoon werd gedood.
De geheele Libanon is door slecht weer
geteisterd. Talrijke wegen zijn door over
stroomingen afgesneden.
OVERSTROOMINGEN IN SYRIë.
De regenbuien in Noordelijk Syrië heb
ben groote overstroomingen veroorzaakt.
In het dorp Azas ten Noorden van Aleppo
zijn talrijke huizen ingestort. Zeven per
sonen zijn omgekomen, en talrijke gezin
nen zijn dakloos. De stadswijk Midan in
Damascus is geheel overstroomd. Hierbij
zijn talrijke opslagplaatsen van meel, met
eenige duizenden tonnen inhouds, door
het water beschadigd.
ROEMENIE
KONING CAROL'S BEZOEK AAN
LONDEN.
Na het officieele bezoek zal de Koning
zijn reis incognito voortzetten.
De reis van Koning Carol van Roeme
nië naar Londen zal geschieden van 15
18 November.
De Koning reist via Parijs naar Calais,
waar hij door een oorlogschip zal worden
afgehaald.
Op 15 en'16 November zullen de proto-
colaire diners gegeven worden, op 17 No
vember wordt een jachtpartij in Schot
land georganiseerd, waarna de Koning op
18 November weer vertrekt.
Wanneer de officieele reis echter ten
einde zal zijn, wenscht de Koning zijn ïeis
incognito voort te zetten. Zoo zal hij ver
scheidene dagen in Parijs doorbrengen.
Men vermoedt, dat hij ook een bezoek zal
brengen aan het kasteel, dat hij in Nor-
mandië bezit. Zelfs is sprake geweest van
een bezoek aan Brussel, doch hieromtrent
staat nog niets vast. In ieder geval gelooft
mei\ niet, dat de Koning voor het einde
van de maand te Boekarest teruggekeerd
zal zijn. Hoewel dit niet officieel bekend
is, schijnt het toch, dat minister Commen
den Koning op zijn officieele reis naar
Londen zal vergezellen.
Al wie WAARBORG-KLEEDING kent
is er bijster mee content
den vernietigd. Hij heeft gebruik van zijn
macht gemaakt om mede te helpen aan de
vernietiging van een derde democratisch
volk in Spanje. Hij heeft deze dingen vol
bracht door bedreigingen met geweld of
door werkelijk geweld. Uit zijn rede te
Weimar spreekt zijn afschuw van de de
mocratische instellingen en tradities. Ik
zou het toejuichen, als er een einde kwam
aan de dictaturen, daar het mij toeschijnt,
dat wij alleen dan de moreele ontwape
ning kunnen verkrijgen, die Hitler van
ons vraagt, maar die vreemd is aan de
grondbeginselen van ontevreden dictatu
ren. Ik geloof, dat het Britsche volk elke
oprechte poging tot het houden van be
sprekingen en het bereiken van een be
vredigende Europeesche regeling zal ver
welkomen".
AMERIKA
HET SPIONNAGEPROCES.
Gisteren is het verhoor der 37 door den
openbaren aanklager gedagvaarde getui
gen in het spionnageproces, dat drie we
ken geduurd heeft, geëindigd. O.a. werd
de vroegere kapitein van de „Europa" ge
hoord, die verklaarde, dat een steward
aan boord onmogelijk de postzakken kan
openen, daar deze door drie Duitsche en
drie Amerikaansche controleurs worden
bewaakt.
EENIGE VERTRAGING OP DE INDIë-
ROUTE.
Het Indië-vliegtuig „Gier", dat Donder
dag onder commando van gezagvoerder
Frijns naar Batavia is vertrokken, heeft
in Bangkok de propeller beschadigd.
De „Ibis", onder commando van gezag
voerder Veenendaal is op weg naar Ne
derland in Lydda blijven staan, tengevol
ge van de buitengewoon slechte weersom
standigheden in Palestina. Als gevolg hier
van is gesteldheid van het vliegveld ter
plaatse zeer slecht.
MASCAGNI DIRIGEERT ZIJN
CAVALLERIA.
Gisteravond heeft Z. Exc. Piëtro Mas-
cagni in den Koninklijken Schouwburg te
Den Haag zijn eigen opera Cavalleria Rus-
ticana voor het voetlicht gebracht. Er wa
ren vele genoodigden bij deze uitvoering
aanwezig, o.m. de ministers van Buiten
landsche Zaken en Justitie, de waarnemend
gezant van Italië en de gezanten van Tsje
cho-Slowakije en Japan. Voorts waren aan
wezig het college van B. en W. van Den
Haag en andere autoriteiten.
Nadat de heer Dorth. commissaris van
de Italiaansche Opera, in het begin een
welkomstwoord had gesproken en Z. Exc.
Mascagni een krans had aangeboden, ving
de uitvoering aan. Na afloop werd den
componist een grootsche hulde gebracht.
De oude Mascagni klom langzaam het too
neel op en dankte buigend voor de lang
durige ovaties en de bloemen, die hem
werden geschonken.
FELIX TIMMERMANS SCHRIJFT
EEN SCENARIO.
Felix Timmermans heeft een opdracht
aanvaard om het scenario te schrijven voor
een nieuwe Vlaamsche film onder den ti
tel: „Een Engel van een Man". Deze film
zal worden vervaardigd door Jan van der
Heijden. Het voornemen is om in de bezet
ting naast artisten van reeds gevestigde
reputatie eenige van de beste jonge too-
neelkrachten van het land op te nemen.
JO VINCENT EN LOUIS VAN TULDER
NAAR WEENEN.
Naar wij vernemen, zullen Jo Vincent
en Louis van Tulder op 22 en 23 dezer hun
medewerking verleenen aan uitvoeringen
van de Matthaus-Passion te Weenen, on
der leiding van dr. Wilhelm Furtwangler.
THEATER
HOOFDFILMS
INHOUD
AANVANGSUUR
KEURING
Casino:
Malle Gevallen.
(Kaart, Koopman,
de Bree).
Gevecht op de ranch
(Wayne).
Komisch
Wild West
lederen avond 8 uur
Zondag ook van 47
uur. Zaterdag en
Woensdag 2.30 uur
matinée.
Goedgekeurd
v. volwassenen
Lido:
Peter de Groote.
(Petros).
De zoon van Tarzan.
(Beatty King).
Historisch
Avontuurlijk
lederen avond 8.15 u.
Zondag van 2—7 uur
Zaterdag en Woens
dag half drie mati
née.
Toelaatbaar
v. volwassenen
Trianon:
Afgekeurd,
Rex:
Afgekeurd.
Luxor:
i Afgekeurd.
