Vreeselijke brand te Oslo
Dertig feestvierenden ondergaan een
gruwelijken dood
Prof. Z. de Korte
Aanslag in Duitsche
ambassade
KERKNIEUWS
MAANDAG 7 NOVEMBER 1938
30ste i-arjang No. 9177
Telefoon: Redactie 15. Adv. en Abonn.-tarieven zie pag. 2
Telefoon: Administratie 935. DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Giro 103003. Postbus 11.
Een brandramp, die wreede herinneringen opwekt aan de recente catastrophe te
Marseille, heeft in den nacht van Zaterdag op Zondag plaats gehad in de hoofdstad
van Noorwegen. Tijdens een feest, dat gehouden werd in een foto-atelier, gelegen
op de vierde verdieping van een huis, brak door kortsluiting brand uit. Hierbij zijn
dertig menschen om het leven gekomen, allen van Noorsche nationaliteit. De meeste
slachtoffers waren jonge mannen en vrou wen, die een feestje vierden in het atelier.
Van de deelnemers aan het feest is alleen een dame, welke even voor het uitbreken
van den brand het atelier verliet, gered. Van de slachtoffers stierven er 25 een
verschrikkelijken vuurdood na een wanhopigen strijd op zich te redden, terwijl de
overigen op straat te pletter vielen, nadat zij uit een venster waren gesprongen.
Benoemd lot Deken van
Alphen aan den Rijn
Tot deken en pastoor te Alphen a.
d. Rijn is door Z. H. Exc. den Bis
schap van Haarlem, met ingang van 18
November, benoemd de zeereerw.
hooggel, heer prof. Z. de Korte, thans
hoogleeraar aan het Theologicum te
Warmond.
Mgr. Huibers is gisterenavond per
soonlijk aan Deken De Korte mede-
deeling komen doen van deze benoe
ming.
De benoeming van prof. de Korte tot
Deken van Alphen a. d. Rijn is een eer
volle, zoowel voor hem, die benoemd werd,
als voor de Alphensche St. Bonifatius-
parochie.
Met diens aanwijzing tot Deken van Al
phen a. d. Rijn heeft de Bisschop openlijk
getuigenis afgelegd van zijn groote waar
deering voor den jarenlangen arbeid van
prof. de Korte als hoogleeraar in de li
turgie en als econoom aan de beide War-
mondsche seminaria.
De hoogeerw. heer Zacharias de Korte
werd geboren te Gouda 26 Februari 1891,
priester gewijd op 15 Augustus 1918 en
daarna achtereenvolgens benoemd tot ka
pelaan te Oude Tonge (1918Mei 1919),
Volendam (t— Januari 1923) en Haarlem
(St. Lidwina) tot 25 October 1925, toen
zijn benoeming volgde tot hoogleeraar in
de liturgie en tot econoom aan het Groot-
Seminarie te Warmond.
Dertien jaren dus heeft de nieuwe De
ken deze dubbele functie bekleed.
Tijdens zijn professoraat heeft hij het
door hem gedoceerde vak aanzien gege
ven. In 't bijzonder heeft hij aangedron
gen op de beleving en deelname van alle
geloovigen in de liturgie der Kerk.
Als bestuurslid van de Liturgische Ver-
eeniging in het Bisdom Haarlem, als lid
van de redactie van het „Liturgisch Tijd
schrift en als voorzitter van de Federatie
van Liturgische Vereenigingen in Neder
land heeft prof. de Korte een krachtige in
vloed uitgeoefend op de herleving van de
belangstelling voor de liturgie, zoowel bij
de geestelijkheid als de leeken. De uitgave
b.v. van de Zondags-missen in de reeks
van kleine brochures „Bron van Christe-
lijken Geest" had zijn groote belangstel
ling.
In „Ons Liturgisch Tijdschrift" publi
ceerde hij vele artikelen over hetgeen hem
zoo na aan het harte lag, terwijl van zijn
hand ook twee boekwerken verschenen:
„De Misliturgie" en de twee deelen „Le
venswijding door de Zondagsmis".
In een voorwoord, dat Mgr. Aengenent,
ealiger gedachtenis, tot het eerstgenoem
de boek schreef, gaf Z. H. Exc. zijn oor
deel, waarmede tevens de professoraal-
priesterlijke arbeid van prof. de Korte
werd gekenschetst. Mgr. schreef in dit
voorwoord: de wetenschappelijke wij-
te van behandeling van het verheven on
derwerp is op zóó gelukkige wijze gecom
bineerd met een devote uitzegging van de
Deteekenis der gebeden en ceremoniën van
de H. Mis, dat het boek niet zal nalaten
een meer dan gewone bekoring en aan
trekking uit te oefenen".
Als voorzitter van de Bisschoppelijke
Liturgische Commissie, welke commissie
irvoor heeft te waken, dat, bij het bouwen
HET WAS GROOT FEEST
In Oscargade, een voorstad van Oslo,
dicht bij het koninklijk paleis, bevindt zich
een huis van vier verdiepingen, en op de
bovenste verdieping is een fotografisch
atelier gevestigd.
Vroeger behoorde dit atelier toe aan den
Zweedsch'en hof fotograaf Andersson, maar
na diens dood, eenige jaren geleden, is het
in eigendom over gegaan aan den Noor-
schen fotograaf Per Brandstrup.
Zaterdag j.L bestond de zaak veertig jaar,
en dit jubileum werd met gepasten luister
gevierd.
Een dertigtal familieleden en vrienden
van den huidigen firmant namen aan het
feest deel, zoodat in totaal 31 personen zich
in de zaak bevonden.
Deze bestond uit vier vertrekken; het
eigenlijke atelier, een donkere kamer en
twee andere vertrekken.
Met lampions, guirlandes en bloemen had
men aan de appartementen een feestelijk
aanzien weten te geven, en al het film-ma
teriaal had men bij elkaar in de donkere
kamer gebracht.
Gered door een kwartier tijds!
Den geheelen Zaterdagavond en een deel
van den nacht had men vroolijk feest ge
vierd. Iedereen verkeerde in de beste stern-
min, en pas om kwart over twee vertrok de
eerste gast. Dit was mevr. Andersson, die
haar leven te danken heeft aan het fent,
dat zij niet een kwartier later had willen
vertrekken.
Een ontploffing.
Want om half drie gebeurde het ver
schrikkelijke.
Plotseling werd het gezelschap opge
schrikt door het geluid van een ontploffing.
Het electrische licht doofde uit, en daar
voor in de plaats kwam een ander licht...
dat van JeKkende vlammen, die uit de don
kere kamer te voorschijn kwamen.
Een geweldige, angstwekkende rookont
wikkeling ging daarmee gepaard, en na een
eerste oogenblik van verlammende schrik
of herstellen der kerken de door de Chris
telijke traditie aanvaarde vormen en de
wetten der gewijde kunst bewaard wor
den (aldus het Kerkelijk Wetboek) was
prof. de Korte in de gelegenheid ook in
deze kwaliteit een invloed ten goede uit
te oefenen op de toepassing van de litur
gische voorschriften in bouw- en beeld
houwkunst.
Deken van Alphen a. d. Rijn geworden,
zal prof. de Korte ongetwijfeld het litur
gisch mede-leven der parochianen met den
eeredienst der Kerk bevorderen.
Als econoom van de beide Warmondsche
Seminaria belast zijnde met de administra
tieve en voor een gedeelte met de dage
lij ksche huishouding van de beide instel
lingen, heeft prof. de Korte zich bemind
gemaakt door aan iedere redelijke wensch
een gewillig oor te verleenen.
De jaren, dat prof. de Korte in de prac-
tische zielzorg werkzaam was, heeft hij op
bizondere wijze aandacht geschonken aan
de jeugdbeweging. In alle drie parochies,
waar de nieuwe Deken van Alphen als
kapelaan werkzaam is geweest, waren
het de gezonde jeugd en de zieke mensch-
heid, die op zijn warme toewijding en deel
neming konden rekenen. Ook het onder
richt van de cathechismus had zijn volle
aandacht, en menig jeugdig luisteraar van
destijds kan verklaren, dat de lessen van
kapelaan de Korte op zijn geestelijke ont
wikkeling hun uitwerking niet misten.
Over de benoeming van prof. de Korte
tot deken en pastoor te Alphen a. d. Rijn
kan de parochie van St. Bonifatius zich
verheugen en verheugen zich ook de vele
vrienden, die de Deken zich wijd en zijd
heeft verworven.
Aan den nieuwen Deken èn aan de pa
rochie van Alphen onzen welgemeenden
gelukwensch.
snelden allen naar de eenige deur, waar
door redding mogelijk was.
Dit was echter eer. deur, die zich slechts
naar den binnenkant opende, en ziedaar de
reden waarom deze brand tot zulke vreese
lijke gevolgen heeft geleid.
Een kort, maar gruwelijk gevecht moet
zich voor die deur hebben afgespeeld.
Vrouwen vielen in zwijm, anderen gil
den, weer anderen gebruikten geweld,en de
verwarring was zóó groot, dat redding uit
gesloten was, nog wel in een geval, waar
in koelbloedigheid allen had kunnen red
den.
Drie vrouwen en een man, die zagen,
dat redding uit deze vuurpoel onmo
gelijk was, openden in wanhoop een
venster, en sprongen naar beneden,
waar zij op straat te pletter vielen.
Middelerwijl zette het vuur zijn vernie
tigend executie-proces voort, en het licht
ontvlambare film-materiaal was oorzaak,
dat in een minimum van tijd de geheele
verdieping in vlam stond.
De brandweer, die spoedig arriveerde,
kon de bovenste verdieping niet meer be
reiken, en pas toen na eenige uren de brand
gebluscht was, kon men in de rookende
puinhoopen naar de lichamen der slacht
offers gaan zoeken.
Deze bleken vrijwel geheel verkoold, en
pas Zondagavond laat was men er in ge
slaagd alle lijken te identificeeren.
De oorzaak van den brand
Omtrent de oorzaak is komen vast te
staan, dat er kortsluiting is gekomen in de
donkere kamer, waar men al 't filmmate
riaal had opgestapeld, en men begrijpt, dat
het licht ontvlambare goedje spoedig één
woedende vuurpoel was.
Bekende zangeres onder de dooden
Bij den grooten brand, aldus wordt na
der gemeld, is ook de bekende Noorsche
zangeres Karen Brandstrup om het leven
gekomen.
DE GEZONDHEID VAN DEN H. VADER
Een anecdote uit den tijd van het
zomerverblijf in Castel Gandolfo.
Bij gelegenheid van de audiëntie, die aan
de deelnemers van het Archaeologisch Con
gres te Rome verleend werd, zeide de H. Va
der: „Ik ben 80 jaar oud, en ik heb mij
nog nooit zoo wel gevoeld"! Ziedaar de
woorden van een grijsaard op den Stoel van
den H. Petrus.
Van verschillende zijden verwonderde
men zich erover, dat de H. Vader tijdens
de moeilijke Septemberdagen niet eerder
zijn stem had doen hoor en. Aan aansporin
gen hiertoe heeft het niet ontbroken, maar
de H. Vader bleef erop wijzen, dat zijn
vroegere vredesbemoeiingen altijd als „po
litiek" waren uitgelegd, hoewel godsdien
stige doeleinden altijd het motief waren
geweest. Tenslotte heeft de H. Vader toch
gesproken, en het heeft allen ontroerd,
hoe de H. Vader zijn leven aanbood voor
den vrede. Hierover kunnen sommige on-
geloovigen het hoofd geschud hebben, maar
geloovige menschen weten, dat de Heer
over leven en dood een dergelijk offer
meermalen heeft aanvaard.
Maar het was geen ziekte of zwakte, zoo
als sommigen meenden, die den H. Vader
ertoe drongen om zoolang met spreken te
wachten. Onlangs bekende hij: „Ik werk
nu als vroeger". Dat wil zeggen: hij werkt
van den vroegen morgen tot laat in den
nacht. Hij ziet er beter uit en beweegi zich
gemakkelijker. Hij kan zelfs weer tamelijk
lange wandeltochten ondernemen.
Over zijn laatste verblijf in Caste'gan-
dolfo wordt een aardige anecdote verteld.
Bij een autotocht door het park bemerkte
de H. Vader, dat de begeleidende kamer
heer was ingeslapen. De Paus liet den wa
gen stoppen, verliet zwijgend de auto en gaf
den Chauffeur bevel om met den slapen-
den Kamerheer door te rijden. Men kan
zich de schrik van den Kamerheer voor
stellen, toen hij bij zijn ontwaken zag, dat
de H. Vader niet meer in de auto gezeten
was. Eerst den dag daarop durfde hij weer
voor den Paus te verschijnen, die hartelijk
lachte over de ontsteltenis die hij had te
weeggebracht.
DE WERELD IN
VOGELVLUCHT
WEIMAR: Hitler heeft gisteren te Wei-
mar een rede gehouden, waarin hij zich op
gebruikelijke wijze keerde tegen de oor
logsophitsers, die zich z. i. in de democra
tische landen bevinden. Duitschland is
vredelievend, maar moet op zijn hoede zijn
tegen de mannen, die vijandig staan tegen
over Duitschland en morgen wellicht aan
het roer zullen kunnen komen.
De toon, zoowel als de inhoud van deze
rede waren niet bepaald geëigend om de
genen, die groote verwachtingen koesteren
van den vrede van München, gerust te stel
len. De minder groote optimisten, die maar
niet kunnen vergeten, dat het juist Hitier
was, die verklaard heeft, bereid te zijn een
wereldoorlog te riskeeren om zijn zin door
te drijven inzake de Sudeten-Duitsche
kwestie, staan wat sceptisch tegenover de
bewering, dat degenen, die naar oorlog
drijven, zich in de democratische staten
zouden bevinden. Geen redelijk mensch
verlangt naar oorlog, als hij niet wordt
aangevallen. Het is juist de angst aange
vallen te worden, die alle landen tot
Amerika incluis er toe brengt zich tot
de tanden te wapenen. De Engelsche en
Fransche bladen ziji. zeer teleurgesteld
door de woorden van Hitier.
Volgens de „Action Frangaise" is de con
clusie, die uit de rede van Weimar na die
van Saarbruecken kan worden getrokken,
dat het groote succes, dat Hitier behaald
heeft, hem niet gekalmeerd heeft. Men
zou eerder zeggen, dat hij nog krachtiger
var. toon is geworden, hetgeen, naar men
zal moeten toegeven, geen goed voorteeken
is voor het welslagen van de onderhande
lingen, die in het vooruitzicht zijn.
OSLO: Na Marseille heeft thans ook Oslo
zijn groote brandcatastrophe gehad. Bij
deze brand, in een fotographisch atelier,
dat een jubileumfeest vierde, zijn niet min
der dan 30 personen ellendig om het leven
gekomen. Een verschrikkelijk einde van
een blij begonnen feest.
OP LEGATIESECRETARIS TE PARIJS
GESCHOTEN.
PARIJS, 7 November (A.N.P.) Een vreem
deling is vanochtend de Duitsche ambas
sade binnengedrongen, waar hij zich toe
gang verschafte tot het bureau van den
derden legatiesecretaris von Rath, op wien
hij twee schoten loste.
Een kogel drong in den schouder, de
tweede kwam terecht in de buurt van de
lever. Het slachtoffer is naar een zieken
huis overgebracht.
De dader een Poolsche Jood.
PARIJS, 7 Nov. (A.N.PVolgens de
Duitsche ambassade is de vreemdeling, die
op den secretaris geschoten heeft, een Pool,
die, hoewel hij over al zijn geestvermogens
■beschikt, een fanaticus schijnt te zijn.
Vanochtend had hij zich bij de ambas
sade vervoegd en den secretaris te spreken
gevraagd. Von Rath ontving hem, waarop
de Pool direct schoot.
Bij zyn ondervraging verklaarde hij, dat
hij zijn Joodsche geloofsgenooten, die uit
Duitschland waren gezet, wilde wreken. Op
het commissariaat verklaarde hij Herschel
Feibel Grymsztan te heeten en op 29 Maart
1921 te Hannover geboren te zijn.
BENOEMINGEN IN HET BISDOM
HAARLEM
Z. H. Exc. de Bisschop van Haarlem
heeft benoemd:
tot Deken en Pastoor te Alphen aan
den R ij n den zeereerw. hooggel. heer
prof. Z. de Korte, thans professor in de Li
turgie en Oeconoom aan het Theologicum te
Warmond;
tot Pastoor te Hillegersberg (H. Liduina)
den weleerw. heer C. M. Mol;
tot Pastoor te Nieuw veen den wel
eerw. heer H. H. Snel, thans Kapelaan te
Venhuizen.
Pastoor Ant. J. J. Bergmans, t
In het St. Jans Gasthuis te Weert, waar
hij sedert een week verpleegd werd, over
leed gisteren in den ouderdom van 56 jaren
de zeereerw. heer A. J. J. Bergmans, oud
pastoor van Schin op Geulle.
DE STRIJD TEGEN DE TERREUR IN
PALESTINA.
HAIFA, 7 Nov. (A.N.P.) In het Ooste
lijk deel van Haifa, waar Zaterdag op een
militaire patrouille is geschoten, zijn bij
wijze van strafmaatregel verscheidene hui
zen afgebroken.
Dit nummer beslaat uil
vier bladen.
VOORNAAMSTE NIEUWS
Buitenland
Hitier houdt te Weimar een rede tegen
tïe „oorlogsophitsers" in de democratische
landen. (2de blad).
Een groote brand heeft te Oslo gewoed,
waarbij 30 personen om het leven zijn ge
komen. (1ste blad).
Kardinaal Faulhaber over de vier fun-
damenteele rechten van het individu. (2de
blad).
Roosevelts bewapeningsplannen. (2de
blad).
Binnenland
Opening van het Jubeljaar van St. Wil-
librord. (1ste blad).
Tot Deken en Pastoor te Alphen aan den
Rijn is benoemd prof. Z. de Korte, hoog
leeraar aan het Theologicum te Warmond.
(lste blad).
Belangrijke voorstellen van Ged. Staten
aan de Provinciale Staten van Zuid-Hol
land. (3de blad).
De strijd tegen de wilde autobussen.
De Staat en Minister Goseling gedagvaard.
(lste blad).
Te Rotterdam is een geveltourist-inbre-
ker van vier verdiepingen hoog gevallen,
waarbij hij beide enkels brak. (3de blad).
Tot burgemeester van Lisse is benoemd
jhr. mr. F. van Rijckevorsel. (lste blad).
Leiden
Nieuw geval van kinderverlamming ge
constateerd. (lste blad).
Sport en Wedstrijden
VOETBAL: In den I. V. C. B. boekte S.
J. C. een fraaie overwinning op H. B. C.;
't was over het algemeen een goede dag
voor de leidende clubs, ook in den D. H.
V. B. In den K. N. V. B. verspeelde A.
D. O. een punt, Feyenoord won en D. O. S.
verloor; U. V. S. versloeg Overmaas en A.
S C. speelde tegen S. V. C. gelijk (4de
blad).
SCHAKEN: Het toumooi der grootmees
ters te Amsterdam begonnen: een zege van
Fine op Botwinnik, dr. Euwe speelde remi
se met Keres; Flohr bood Capablanca re
mise aan. (3de en lste blad).
BELANGRIJKE OPDRACHT VAN DE
NEDERLANDSCHE SPOORWEGEN.
Opdracht van 4 1/2 mililoen gulden.
Naar wij vernemen zijn door de Ne-
derlandsche Spoorwegen bij de firma's
Werkspoor, Beynes en Allan de rijtuigen
besteld, benoodigd voor de samenstelling
van 18 diesel-electrische treinen, elk be
staande uit vijf rijtuigen. Bovendien zijn
besteld twee reserve-rijtuigen met bagage-
en motorruimte. De bestelling werd als
volgt verdeeld: Werkspoor 38 rijtuigen,
Beynes 36 rijtuigen en Allna 18 rijtuigen.
Het gaat hier om een bedrag van ruim
41/2 millioen gulden. Zooals bekend is
onlangs reeds de opdracht voor de diesel
motor-uitrustingen voor deze treinen aan
de Nederlandsche industrie gegeven en
wel aan de firma's Werkspoor en Stork,
voor een totaal bedrag van ruim 2 1/ mil
lioen gulden.
Door deze bestellingen, waarmede in to
taal ruim zeven millioen gulden gemoeid
is, zal een groot aantal arbeiders voor ge-
ruimen tijd te werk gesteld kur.r.en wor
den.
HERDENKING VAN DE „GROOTE
TREK".
Jhr. Beelaerts van Bl kland naar
Zuicl-Afrika.
De regeeringspersdienst meldt:
Jonkheer mr. F. Beelaerts van Blokland,
Minister van Staat, vice-president van den
Raad van State, heeft zich op verzoek van
de regeering bereid verklaard om, ehou-
dens onvoorziene omstandigheden, na
mens haar in Zuid-Afrika de herdenking
va den Grooten Trek in December aan
staande bij te wonen, teneinde aldus een
blijk te geven van de warme belangstel
ling die in Nederland voor die gebeurte
nis gevoeld wordt.
Jonkheer Beelaerts van Blokland stelt
zich voor de reis heen en weer te maken
met het vliegtuig, dat de K.L.M. in De
cember een bijzondere rois naar Zuid-
Afrika hoopt te laten maken.
