De arbitrale uitspraak van
Weenen
Hongarije krijgt 90% van zijn eischen
toegewezen
HJÜdrirMAdïlJ
BUITENLAND
Het accoord met
Italië
DONDERDAG 3 NOVEMBER 1938
DE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. 6
Geen gemeenschappelijke Poolsch-Hongaarsche grens
DE TEKST VAN HET SALOMONS-
OORDEEL.
De zitting der beide scheidsrechters in
de kwestie der Tsjecho-SlowaakschHon
gaarsche grensregeling is gistermiddag
om vier uur begonnen.
Gisteravond om zes uur is de scheids
rechterlijke uitspraak in den volgenden
tekst bekend gemaakt:
„Op grond van het door de Koninklijke
Hongaarsche regeering en de Tsjecho-
Slowaaksche regeering tot de Duitsche en
de Koninklijke Italiaansche regeer ing ge
richte verzoek, om de tusschen haar han
gende kwestie der aan Hongarije af te
stane gebieden door een scneidsrecnter-
lijke uitspraak te regelen, zoomede op
grond van de daarna tusschen de desbe
treffende regeeringen gewisselde nota's
van 30 October 1933, zijn de minister van
Buitenlandsche Zaken van het Duitsche
Rijk, de heer Joachim von Ribbentrop, en
de minister van Buitenlandsche Zaken
van Z. M. den Koning van Italië en Kei
zer van Abessinië, graaf Galeazzo Ciano,
vandaag te Weenen te zamen gekomen.
Zij hebben in naam hunner regeerin
gen, na nogmaais met den Koninklijk
Hongaarschen minister van Buitenland
sche Zaken, den heer Koloman von Ka-
nya, en den Tsjecho-Slowaakschen minis
ter voor Buitenlandsche Zaken, den heer
dr. Franz Chevalkovsky, te hebben gespro
ken, de volgende scheidsrechterlijke uit
spraak gedaan:
1. De door Tsjecho-Slowakije aan Hon
garije af te stane gebieden staan op de
hierDij gevoegde kaart aangegeven. De
vaststelling aer grenzen ter ptaatse blijft
overgelaten aan een HongaarscnTsjecho-
Slowaaksche commissie.
2. De ontruiming der af te stane gebie
den door Ïsjecno-Slowakije en hun be
zetting door Hongarije begint op 5 No
vember 1938 en moet voor 10 November
1938 worden ten uitvoer gelegd. De af
zonderlijke fazen der ontruiming en der
bezetting, zoomede de overige modalitei
ten daarvan moeten onverwijld worden
vastgesteld door een HongaarschTsje
cho-Siowaaksche commissie.
3. De Tsjecho-Siowaaksche regeering
zal er zorg voor dragen, dat de af te stane
gebieden bij de ontruiming in ordelijken
toestand worden achtergelaten.
4. De uit den gebiedsaistand voortvloei
ende afzonderlijke kwesties, in het bijzon
der ten aanzien van het siaatsburger-
scnap en het recht van optie, zullen door
een HongaarschTsjeciio-Slowaaksche
commissie worden geregeld.
5. Evenzoo moet een HongaarschTsje
cho-Siowaaksche commissie nadere bepa
lingen overeenkomen ter bescherming
van de in het gebied van Tsjecno-Slowa-
kije blijvende personen, die behooren tot
het Hongaarsche volk en van de niet Hon
gaarsche bevolking in de afgestane gebie
den.
Deze commissie zal er in het bijzonder
zorg voor dragen, dat de Hongaarsche
volksgroep te Bratislava dezelfde positie
krijgt als de andere volksgroepen aldaar.
6. Voor zoover uit den afstand der ge
bieden aan Hongarije nadeelen of moei
lijkheden van economischen of verkeers-
technischen aard voortvloeien voor het
aan Tsjecho-Slowakije blijvende gebied,
zal de Koninklijk Hongaarsche regeering
al het mogelijke doen, om dergelijke na
deelen en moeilijkheden in overleg met
de regeering van Tsjecho-Slowakije weg
te nemen.
•7. Indien zich bij de ten uitvoerlegging
van deze scheidsrechterlijke uitspraak
moeilijkheden of twijfel voordoen, zullen
de Koninklijk Hongaarsche en de Tsje
cho-Siowaaksche regeering zich daarover
direct verstaan.
Mochten zij het daarbij over een kwestie
niet eens worden, dan zullen zij deze
kwestie aan de Duitsche en Koninklijk
Italiaansche regeering ter definitieve be
slissing voorleggen.
Weenen, den tweeden November 1938.
w.g. JOACHIM VON RIBBENTROP
w.g. GALEAZZO CIANO.
VERKLARINGEN.
Van Hongarije en Tsjecho-Slowakije.
In een protocol, dat geteekend is na de
scheidsrechterlijke uitspraak, hebben de
ministers van buitenlandsche zaken van
Hongarije en Tsjecho-Slowakije, hun ver
klaring van 30 October bevestigd, waarbij
zij de scheidsrechterlijke uitspraak aan
vaarden als definitieve regeling en zich
verplichten haar zonder voorbehoud en
onverwijld toe te passen.
Van von Ribbentrop en Ciano.
Von Ribbentrop en Ciano hebben een
gemeenschappelijke verklaring afgelegd,
waarin zij betoogen, dat de as Rome
Berlijn opnieuw bewezen heeft een factor
van vrede en orde in de Europeesche po
litiek te zijn.
De verklaring wijst er vervolgens op,
dat de voortdurende haard van onrust,
welke ontstaan was door de onrechtvaar
digheid en verdragen, thans verdwenen
is. Ten slotte wordt de hoop uitgesproken,
dat de HongaarschTsjecho-Siowaaksche
betrekkingen een nieuwen vorm zullen
aannemen in den geest van vreedzame
samenwerking en gpede nabuurschap.
DE NIEUWE GRENZEN.
De .nieuwe staatsgrens tusschen Hon
garije en Tsjecho-Slowakije, welke door
de gisteren gevelde scheidsrechterlijke
uitspraak werd vastgelegd, heeft, naar het
Duitsche Nieuws Bureau verneemt, het
volgende verloop:
Van de oude staatsgrens ten Zuiden van
Bratislava uitgaande, loopt de nieuwe
grens Noordelijk langs den spoorweg Bra
tislavaNeuhaeusel, buigt dan Noord
westelijk van Nordhaeusel naar het
Noordoosten om en gaat dan Noordelijk
van Vrable direct aan op de spoorlijn Le-
wenzAltsohl.
De steden Neuhaeusel en Lewenz ko
men bij Hongarye.
Ten Oosten van Lewenz loopt de grens
dwars door het gebied van de Eipel, op
ongeveer 30 K.M. ten Noorden van de tot
nu toe bestaan hebbende staatsgrens. De
grens loopt dan verder onmiddellijk ten
Noorden van de steden Lutschenetz en
Gross Steffelsdorff, die eveneens weer
Hongaarsch worden. Vervolgens buigt de
grens naar het Noordoosten, om de stad
Jolschwa. Zij nadert dan bij Rosanau de
Duitsche kolonisatiegebieden om vervol
gens naar het Noorden om te buigen. Zij
sluit Kaschau in het Hongaarsche staats-
gebied en gaat in Z.O. richting verder tot
ongeveer 30 K.M. ten Noorden van Sato-
raljouhely, een knooppunt van spoorwegen
aan de oude Hongaarsche grens. Hierna
loopt zij precies in Oostelijke richting tot
een punt direct ten Noorden van Ungvar,
dat aan Hongarije is toegewezen. Vervol
gens loopt de grens scherp naar het Zuid-
Oosten, waarbij zij verder langs Hat ten
Noorden van Munkacs loopt. Voorts gaat
de nieuwe grens in Z.O. richting. Zij be
reikt ten Noorden van het Roemeensche
grensstation Halmei de oude staatsgrens.
Van de omstreden steden blijven dus de
hoofdstad van Slowakije, Bratislava, zelf,
voorts de oude bisschopsstad Neutra, zoo
mede in Karpatho Oekraine de stad Sevl-
jusch, met omliggende plaatsen binnen het
gebied der republiek Tsjecho-Slowakije.
Hongarije zijn de steden Neuhaeusel, Le
wenz, Lutschnetz, Kaschau, Ungvar en
Munkacs toegewezen.
De nieuwe regeling, aldus besluit het
D. N. B., brengt het geheele aaneengeslo
ten Hongaarsche kolonisatiegebied weer
aan Hongarije terug.
HONGARIJE KRIJGT ER RUIM EEN
MILLIOEN INWONERS BIJ.
Door de scheidsrechterlijke uitspraak
van Weenen is het gebied van Hongarije
vergroot met rond 12.400 vierk. K.M. met
1.064.000 inwoners, zoodat aantal inwo
ners thans de 10 millioen en de opper
vlakte de 100.000 vierk. K.M. zal over
schrijden.
cp de pijnlijke
plek. bestrijdt
HOEST, KEELPUM
GRIEP. RHEUMATIEK
STEKER IK DEZUehl
doozen
35 en 55 ct.
PIJNSTILLENDE WATTEH
DE NIEUWE HOOFDSTAD VAN DE
KARPATHISCHE OEKRAÏNE.
De nieuwe hoofdstad van de Karpathi-
sche Oekraine zal Chust zijn, een stad
van ongeveer 25.000 inwoners, ongeveer
50 kilometer hemelsbreed ten Oosten van
Uhorod, aan den spoorweg, welke Slo
wakije verbindt met Roemenië. De stad
heeft een vrijwel geheel Oekrainische be
volking.
VREUGDE TE BOEDAPEST.
Onmiddellijk na het bekend worden van
de beslissing van het scheidsgerecht te
Weenen heeft de bevolking van Boedapest
betoogingen georganiseerd voor de lega
ties van Italië, Duitschland en Polen, als
mede voor de bureaux van den minister
president, om uiting te geven aan haar
vreugde.
Imredy heeft in een door de radio ver
spreide toespraak gezegd, dat drie van de
vijf betwiste steden aan Hongarije zullen
worden teruggegeven. Hij gaf uitdrukking
aan zijn erkentelijkheid jegens Duitsch
land en Italië en maakte zich vervolgens
tot tolk der voldoening van de Hongaren
over de inlijving bij Hongarije van eenige
honderdduizenden Hongaren, Slowaken,
Roethenen en Duitschers, doch hij ver
heelde niet zijn teleurstelling over het feit,
dat de beslissing der scheidsrechters tal
van Hongaren en verscheiden steden, die
vroeger Hongaarsch waren, bij den nieu
wen staat Tsjecho-Slowakije doet komen.
DE SLOWAKEN ZIJN VERONT
WAARDIGD.
De Duitsch-Italiaansche scheidsrechter
lijke uitspraak heeftlevendige tevreden
heid gewekt in Hongaarsche en Italiaan
sche kringen en hevige protesten uitge
lokt van de zijde der Oekraine en Slowa
ken, die toch bereid waren groote con
cessies te doen. Direct hebben de Slowa
ken Weenen verlaten om naar Bratislava
terug te keeren. Zij hebben een protest
telegram gezonden.
De Oekrainers hebben een verklaring
gepubliceerd, waarin zij met bitterheid
constateeren, dat de cessie aan Hongarije
van Uzhorod en Mukacevo, welker om
streken door Oekrainers worden bewoond,
en van andere Oekrainsche dorpen, in an
dere districten gelegen, niet in overeen
stemming is met de ethnische beginselen,
welke werden verkondigd als basis van
een nieuwe politiek, welke na de confe
rentie van München moest worden inge
zet. Zij constateeren, dat deze uitspraak
in strijd is met de gerechtvaardigde be
langen van Karpathisch Oekraine.
Van hun kant hebben Oekrainsche emi
granten in de Vereenigde Staten aan de
pers een protest ingezonden tegen het gis
teren genomen besluit. Eén der voornaam
ste leden der Hongaarsche delegatie heeft
tegenover Havas verklaard: Wij hebben
alles verkregen, wat menschelijk mogelijk
was te verkrijgen, het viel ons zeer zeker
zwaar af te zien van Bratislava, de kro-
ningsstad der koningen van Hongarije,
zoomede van Nitra, een belangrijke Hon
gaarsche stad. Wij hebben echter voldoe
ning gekregen ten aanzien van ongeveer
90 pet. onzer eischen.
PRAAG ONTEVREDEN.
In politieke kringen te Praag werd gis
teravond gezegd, dat men van oordeel is,
dat de beslissing van het scheidsgerecht
te Weenen verder gaat dan het ethnogra-
fisch beginsel, dat te München is aan
vaard. Tsjechen, Slowaken en Roethenen
zullen zich evenwel niet in een hoek la
ten dringen, dat hebben de minister-pre
sident en van Slowakije en Roethenië te
Weenen duidelijk laten merken. Door op
bouwend werk zullen de fouten van de
vorige jaren worden goedgemaakt.
DE MEENING IN ROEMENIë OVER DE
ARBITRALE UITSPRAAK VAN
WEENEN.
De scheidsrechterlijke uitspraak van
Weenen heeft de vrees, die men in Roe
meensche kringen ten aanzien van het lot
van Tsjecho-Slowakije koesterde, bewaar
heid. Nu de verbindingswegen op tal van
plaatsen onderbroken zijn, zal Praag
slechts zeer moeilijk de betrekkingen met
de Karpathische Oekraine en Roemenië
kunnen onderhouden. Een geluk acht men
het, dat de Hongaarsch-Roemeensche
grens niet zoodanig verlengd is, dat de
verdedigingslinies van Roemenië erdoor
zouden worden bedreigd.
GEVECHT TUSSCHEN HONGAREN EN
TSJECHO-SLOWAKEN.
Uit Kosice wordt gemeld, dat 2 Novem
ber te half drie ten Westen van Slanske
een Tsjecho-Siowaaksche militaire pa
trouille is gestooten op een vijftiental
Hongaarsche terroi'isten, die zich in het
bosch hadden verschanst. In het vuurge
vecht werd een Hongaar gedood en een
gewond. De Hongaren wisten te ontkomen,
slechts één werd gevangen genomen.
Van de Tsjecho-Siowaaksche soldaten
werd niemand getroffen.
STAAT VAN BELEG IN HET DISTRICT
VOLOVE.
Uit Uzhorod wordt aan het Tsjecho-
Siowaaksche Telegraaf Agentschap ge
meld, dat de regeering van Subkarpa-
thisch Rusland den staat van beleg heeft
afgekondigd in het district Volove met
het oog op de „voortdurende troebelen,
die in de Noordelijke grensdistricten wor
den veroorzaakt door uit het buitenland
gekomen benden terroristen".
Uit Uzhorod ontvangen verdere mede-
deelingen behelven, dat Tsjecho-Siowaak
sche gendarmen drie dagen geleden slag
hebben moeten leveren met troepen Pool-
sche terroristen. Twee gendarmes en ver
scheidene terroristen werden gedood.
Zooals men verder weet, aldus besluit
het bericht, zijn tusschen 9 en 15 October
door de Tsjecho-Siowaaksche autoriteiten
meer dan driehonderd Hongaarsche terro
risten gevangen genomen.
HET SPOORWEGVERKEER IN
NOORD-BOHEMEN.
De onderhandelingen, welke te Kysperk
(Noord Bohemen) gevoerd zijn door fsje-
slo-Slowaaksche en Duitsche deskundigen
over het spoorwegverkeer in de bezette
gebieden, zijn gisteren geëindigd.
De Tsjecho-Siowaaksche treinen zullen
het recht hebben door zekere Duitsche
gebieden te rijden, doch mogen er niet
stopped.
Daartegenover zullen de Duitschers op
dezelfde voorwaarden het recht hebben
Tsjecho-Slowaaksch grondgebied tusschen
Silezië en het oude Oostenrijk te doorsnij
den.
DE ITALIAANSCHE PERS OVER DE
ARBITRAGE VAN WEENEN
In hun commentaren op de Italiaansch
Duitsche arbitrage, waardoor het grens
geschil tusschen Hongarije en Tsjecho-
Slowakije is bijgelegd, schrijven de Itali
aansche bladen, dat te Weenen een groote
daad van billijkheid is gesteld, waarmede
de dwaze ongerijmdheden van 1919 zijn
weggenomen en een nieuwe organisatie
van Zuid-Oost Europa is verwezenlijkt, vol
gens de vredesbeginselen van Mussolini. De
bladen wijzen erop, dat Mussolini het eerst
gewezen heeft op de noodzaak der herzie
ning van het verdrag van Versailles en in
het bijzonder van de onduldbare onbülijk-
heden van het verdrag van Trianon. Gis
teren is een onrecht hersteld dat 20 jaar
geleden ten nadeele van Hongarije zijn in
trede had gedaan. De „Messagero" schrijft,
dat de arbitrage de vredeszaak een grooten
dienst heeft bewezen, omdat zij een blijven
de haard van ongerechtigheid heeft weg
genomen. Het in München begonnen werk
heeft in München, d.w.z. in Berlijn, zijn
nevenresultaat gevonden. De ware groote
vrede der volkeren kan echter pas komen,
wanneer voortgegaan wordt op den weg
welke aangegeven wordt door de as Rome-
Berlijn.
SLOWAKIJE HEEFT VEEL AAN
ACCOORDEN VAN MÜNCHEN TE
DANKEN.
Mgr. Tisso naar het Vaticaan.
In een na zijn terugkeer uit Weenen ge
houden radiorede heeft minister-president
Tisso verklaard, dat de Slowaken veel aan
dc accoorden van München te danken heb
ben. Indien München er niet was geweest,
zoo zeide hij, zou geheel Slowakije thans
onder de nabuurstaten verdeeld zijn.
Naar uit Praag wordt gemeld, heeft Tis
so besloten, binnenkort een bezoek te bren
gen aan het Vaticaan.
VAN HET VATICAAN
DUITSCHE BISSCHOPPEN BIJ DEN
PAUS.
Paus Pius XI heeft gisteren kardinaal
aartsbisschop Schulte uit Keulen en bis
schop Ehrenfried uit Wuerzburg in parti
culiere audiëntie ontvangen.
ENGELAND
Het Lagerhuis stemt toe
DE ERKENNING VAN HET
ITALIAANSCHE KEIZERRIJK.
Chamberlain heeft in het Lagerhuis be
kend gemaakt, dat ae Engelsche ambassa
deur in Rome geaccrediteerd zal worden
bij „den Koning van Italië en Keizer van
Ethiopië".
De eerste minister voegde hieraan toe,
dat de premiers van Australië en Zuid-
Al'rika hun goedkeuring hebben gehecht
aan maatregelen, die onder oogen zijn ge-
#zien als bijdrage tot den vrede.
DE REGEERINGSMOTIE AANVAARD.
Het Lagerhuis heeft gisteravond de
motie van de regeering, waarbij het
Huis het in werking treden van de
Britsch-Italiaansclie overeenkomst be
groet, aangenomen met 345 stemmen
tegen 138.
Verdediging door Chamberlain.
In antwoord op bezwaren van de oppo
sitie om de motie betreffende het Britsch-
Italiaansche accoord behandelen, heeft
Chamberlain verklaard:
„Ik beschouw deze motie als een stap In
do richting van de pacificatie van Europa.
Het is wenschelijk, dat zij zoo spoedig mo
gelijk behandeld wordt."
Bij de indiening van de resolutie, waarin
wordt gezegd, dat het Lagerhuis het voor
nemen der regeering toejuicht om het
Britsch-Italiaansche accoord van kracht te
doen worden, zeide Chamberlain vervol
gens:
Sedert wij de overeenkomst aangingen
met Italië op 16 Maart j.l. was iik zoo vrij
de meening te zijn toegedaan, dat er geen
geschillen meer waren tusschen onze bei
de landen. Voorwaarde was echter een re
geling der Spaansche kwestie, die een
voortdurende bedreiging voor den vrede
vormde. Deze n\pest tot stand gekomen
zijn, vóór wij het Parlement konden vra
gen om het accoord met Rome te bekrach
tigen.
Onder gelach van de oppositie zeide
Chamberlain vervolgens, dat, wanneer het
Britsche plan tot terugtrekking der buiten
landsche vrijwilligers vit Spanje thans niet
in uitvoering is, niet gezegd kon worden,
dat dit de schuld van Italië is. De premier
had van Mussolini de volgende definitieve
toezeggingen ontvangen:
1. Dat de resteerende Italiaansche strijd
krachten van alle categorieën zullen wor
den teruggetrokken, wanneer het plan der
non-interventie wordt uitgevoerd.
2. Dat geen verdere Italiaansche troe
pen naar Spanje zullen worden gezon
den, en
3. Dat de Italiaansche regeering nooit
ook maar voor een oogenblik de gedachte
heeft gehad bij wijze van compensatie voor
de thans teruggetrokken infanterietroepen
luchtstrijdkrachten naar Spanje te zen
den.
„Deze drie verzekeringen, te zamen met
de feitelijke terugtrekking van deze groo
te hoeveelheid manschappen, vormen naar
mijn oordeel een v/aardevol pand voor de
goede voornemens der Italiaansche regee-
nng". Bovendien hadden te München zoo
wel Hitier als Mussolini aan Chamberlain
verzekerd, dat zij in het geheel geen terri
toriale ambities in Spanje hadden.
Vervolgens sprekende over degenen, die
schoorvoetend de Italiaansche souvereini-
teit over Ethiopië erkennen, wees de pre
mier er op, dat de Volkenbondsraad in Mei
j.l. met een groote meerderheid de opvat
ting tot uitdrukking heeft gebracht, dat
iedere natie zelfstandig moet beslissen, of
zij al of niet formeel erkenning moet toe
staan;
Chamberlain vroeg het huis ten slotte de
motie goed te keuren. „Laat ons niet lan
ger het denkbeeld koesteren, dat wij eeni-
gen staat op een afstand wenschen te hou
den, en er aan denken, dat iedere stap,
dien wij thans doen op den weg naar ver
wijdering der wrijvingsoorzaken, de rege
ling van vele kwestie gemakkelijker
maakt."
GAAT CHAMBERLAIN WEER NAAR
HITLER?
Heftige critiek ©p den premier door
Lloyd George.
De politieke redacteur van de „Star"
meldt, dat Chamberlain voornemens zou
zijn een nieuw onderhoud met Hitier te
hebben. De redacteur verklaart te kunnen
verzekeren, dat Henderson, die nog steeds
te Londen vertoeft, binnen enkele dagen
naar Berlijn zal terugkeeren met instruc
ties, die een hervatting van het te Mün
chen aangeknoopte contact beoogen. Van
een dergelijke hervatting zou overigens
niet --voor Kerstmis sprake zijn. Doel van
het onderhoud zou zijn den vrede in Euro
pa te verzekeren.
GRIEKENLAND
TROONOPVOLGSTER GEBOREN
De kroonprinses van Griekenland heeft
het leven geschonken aan een dochter.
PALESTINA
DE STAKING DER ARABIEREN
Een rumoerige dag
De staking der Arabieren heeft gisteren
tot tal van incidenten geleid. Bij verschil
lende botsingen zijn zestien Arabieren ge
dood, een Jood vermoord en een twintig
tal rebellen gewond.
Het voornaamste incident was een ware
veldslag te Charkich, waarbij tien rebellen
den dood vonden. Te Jaffa werd een hon
derdtal arrestaties verricht. Terwijl in het
dorp Mazraa Sharkiya ten Noorden van
Ramallah eveneens tientallen Arabieren
zijn gearresteerd na een gevecht tusschen
Britsche soldaten en een bende Arabieren.
Tijdens het gevecht werden acht Arabie
ren gedood en vier gewond.
Gemeld wordt nog, dat Maandag twee
Arabische benden bij Jenin een gevecht
hebben geleverd, waarbij 21 menschen om
het leven zijn gekomen. Tusschen de bende
leiders bestond oneenigheid over de te vol
gen methode, doordat een van en tegen
extremistische middelen gekant was. In
het dorp Ummelfahn ten Westen van Jëmin
zijn 27 personen gearresteerd.
Buitenlandsche Berichten
DE DOODENLIJST VAN MARSEILLE.
De laatste doodenlijst van de ramp te
Marseille vermeldt 72 vermisten, waarvan
er 66 tot het personeel va« de „Nouvelles
Galeries" behoorden.
Tot nu toe zijn 44 lijken geborgen, waar
van er slechts 7 konden worden geïdentifi
ceerd.
DE HONGAARSCHE TSJECKO-SLOWAAK3CHE KV/ES'
