Academienicuws STADS NIEUWS AGENDA VRIJDAG 28 OCTOBER 1938 DE LEIDSCHE COURANT EERSTE BLAD - PAG. 2 Abonnementsprijs: voor Leiden 19 cent per week; 2.5Ü per kwartaaL Bij onze agenten /O cent per week; f 2.60 per kwartaal. Franco per post 2.95 per kwartaaL Geïllustreerd Zondagsblad 0.50 per kwartaal. Losse nummers 5 cent, met geïll. Zondagsblad 9 cent. Advertentiën: 30 cent per regel. Ingezonden mededeelingen dubbel tarief. Telefoontjes hoogstens 30 woorden, 50 cent per plaatsing, al léén Woensdag en Zaterdag. V HOE WORDT HET WEER? SOMBER HERFSTWEER. De BUI seint: Verwachting: Zwake tot matige wind uit Noordelijke tot Westelijke richtingen, mistig en betrokken tot zwaar bewolkt weer, met later kans op eenige lichte re gen, weinig verandering in temperatuur. Hoogste barometerst.: 765.8 te Valentia. Laagste barometerst.: 741.3 te Isafjord. Het depressiekerntje, dat gisteren over ons land lag, is Zuidwaarts getrokken en heeft zich vereenigd met de depressie, wel ke thans over de Povlakte ligt en die tegen de Alpen matigen regen bracht. De IJslandsche depressie heeft zich Noord- Oostwaarts bewogen, over IJsland is thans weer koude lucht ingevallen, bij krachti- gen Westelijken wind. Over de Britsche Eilanden beweegt zich een nog zwak re genfront in Westelijke richting. Het is er rustig en zwaar bewolkt weer. Het Ocea nische hoogedrukgebied breidde zich Zuid waarts uit en bevindt zich zoo langzamer hand weer nabij zijn normale plaats nabij de azoren. Het hoogedrukgebied in het Oosten hield eveneens stand. Dit maximum is de oorzaak van uitgebreide mistgebie- den over Duitschland. De mist over ons land ontstond in een rug van hooge druk king, welke zich over de Noordzee uit strekt. Voor morgen mag rustig, mistig weer worden verwacht, er bestaat eenige kans op lichten regen. De temperatuur zal weinig verande ren. LUCHTTEMPERATUUR. 10.6 gr. C. LICHT OP VOOR FIETSERS e.a.: Van Vrijdagnamiddag 5.11 uur tot Zaterdagmorgen 6.19 uur. HOOG WATER Te Katwijk aan Zee op Zaterdag 29 Oct. voorm. 5.50 en nam. 6.14 uur. Maan op 12.19 uur Zaterdagmiddag. Maan onder 21.17 uur Zaterdagavond. LEIDEN. Bevorderd: tot doctor in de Wis- en Natuurkunde, op proefschrift getiteld: „Gemethyleerde Semicarbaziden", de heer C. Vogelesang, geboren te Djocjakarta. tot arts: mej. A. P. J. Boele, Bolnes en de heeren J. B. Ebbinge, Haarlem, W. M. Rijnberg, Leiden. Geslaagd: candidaatsexamen Rechten de heer D. W. Snijder, Leeuwarden; voorbereidend kerkelijk examen de heer J. A. Bakker, Driehuis-Velzen; doctoraal examen Rechten de heeren F. du Marchie Sarvaas, Den Haag en H. Mees, Leiden; doctoraal examen Geneeskunde mej. E. Noorduyn, Nijmegen, 'mej. J. S. v. d. Horst, Rotterdam (cum laude) en de hee ren J. I J. Verberne, Voorburg, W. M. Blom, Leiden, F. Steiner, Den Haag, J. H. T. Du Pon, Leiden; taalkundig candidaatsexamen Indologie de heer R. P. Velleman, Leiden; propaedeutisch examen Theologie de heer W. Corts, Leiderdorp; artsexamen le gedeelte de heeren N. D. Wynia, Den Haag,-B. Smit, Rotterdam; OPENBARE CHRISTUS-KONING HERDENKING Van Monseigneur Bekkers, uit Voorscho ten, mochten wij bericht ontvangen, dat mgr. op onze openbare Christus-Koning herdenking aanwezig zal zijn. Dit is voor de Ver. „Katholiek Leiden" een zeer groote eer. Wij verzoeken daarom aan alle katholieken Leidenaars om Zondagavond op tijd aanwezig te willen zijn in de Stadsgehoorzaal, als monseigneur en de eerwaarde heeren geestelijken wor den binnen gebracht. De Sint Odo koorknapen zullen Zondagavond uitkomen met een schitterend zangprogramma, onder leiding van hun directeur kapelaan E. A. M. Paap. Het gezeldsckap „Franz Schweitzer" zal onder leiding van den heer A. Brunt het verdere gedeelte van den avond opluisteren met muziek. Pater prof. F. Otten O.P. zal voor het eerst in Leiden komen spreken over „Koning van Liefde" en over de gru welijke geloofsvervolging in het buiten land. Katholieken van Leiden, daarom in drommen a.s. Zondagavond naar de stadgehoorzaal, om in het openbaar hulde te brengen aan Christus-Koning. Attentie! De toegangsbewijzen tevens programma's zijn verkrijgbaar bij den fa. Huibers en fa. Gcijer a 25 cent. Gij kunt uw plaats voor 15 cent voorbespreken by de fa. Huibers, en Zondagmiddag van 12 uur a 10 cent aan de Stadsgehoorzaal. MEISJES GEVRAAGD. Om de voetgangers aan te klampen. Op Zondag a.s., het feest van Christus Koningschap, zal goeder gewoonte getrouw, weer een bloempje verkocht worden ten bate van de charitatieve instellingen van den Dioc. Vrouwenbond. Natuurlijk wandelt iedereen Zondag rond met zulk een bloempje op de kraag van zijn mantel of jas, maar de mogelijkheid is niet uitgesloten, dat do vraag het aanbod zal overtreffen iets wat bij den ver koop van liefdadigheidsbloempjes een on gehoord evenement is. Er zijn namelijk niet genoeg jonge da mes om met deze reukelooze bloempjes te leuren. Daarom doet het bestuur van den Vrouwenbond een beroep op jongedames boven de 16 jaar, om zich op te geven om den verkoop, die voor jonge miesjes toch iets aantrekkelijks moet bezitten, aangezien zy, al is het dan geen schrikkeljaar, ieder een mogen aanklampen. Jongedames, die lust hebben zich den verkoop van bloemp jes op zich te nemen, worden uitgenoo- digd zich, liefst vóór vanavond 8 uur in verbinding te stellen met mej. S. van Deene, Breestraat 12. Als belooning voor haar moeite zal aan de damesverkoopsters een vrijkaart worden verstrekt tot bijwo ning van den feestavond ter gelegenheid van het zilveren jubileum van den Vrou wenbond. CONFERENTIE VOOR NIET- KATHOLIEKEN. Gisteravond hield pater Wijnand Sluijs O.F.M. de eerste van zijn reeks conferen ties voor niet-katholieken in de Harte- brugskerk. Op eenvoudige, maar duidelijke en klare wijze bewees hij het godsbestaan in het ongerijmde van de wording-der-wereld, by toeval. In oplettende aandacht luisterden de velen met-katholieken en katholieken naar de mooie uiteenzetting. De groote opkomst bewees dat de voor bereiding uitstekend was opgezet. Jammer dat het eerste deel van de con ferentie wat lang duurde, daardoor gin gen er velen heen vóór het tweede deel. De volgende keer zal de heele conferen tie niet zoo lang duren, omdat dan de al- gemeene inleiding vervalt. Wanneer ge kennissen hebt, die meer van geloof en godsdienst willen weten, neemt ze dan de volgende Donderdag eens mee naar de Hartebrug. Want iedere con ferentie vormt een geheel. Vooral dege nen, die het Godsbestaan aannemen, maar verder meer willen weten, hoeven niet weg te blijven omdat ze de eerste confe rentie niet bijwoonden. De aanwezigheid van vele geloofsge- nooten, bewijst hoe ook onder ons het verlangen naar beter weten bestaat, dat er nog heel veel zijn die de groote levens vragen klaar willen beantwoord hebben. Wellicht zullen velen katholieken liever niet gaan luisteren, omdat ze dit beschou wen als bewijs van hun onkunde. Maar ze kunnen het gerust doen. De aankondi ging der conferenties als: eenvoudig, boeiend, leerzaam is zeer juist en geldt ook voor de katholieken. Katholieke stadgenooten, steunt deze conferenties door uw belangstelling, door ze bekend te maken en vooral.... door uw gebed. D. AMBTSAANVAARDING PROF. DR. H. LEOPOLD. Over: „de invloed van klimaatveranderin gen op de oudste Geschiedenis van Italië. Prof. dr. H. M. A. Leopold, vanwege het Leidsch Universiteitsfonds benoemd tot bijzonder hoogleeraar in de Italische ar- chaelogie aan de rijksuniversiteit alhier, heeft hedenmiddag zyn colleges aangevan gen met een inaugureele rede, welke tot titel had: „De invloed van klimaatveran deringen op de oudste geschiedenis van Italië". Het volgende is aan deze rede ontleend: Langdurige klimaatveranderingen kun nen het lot van volken wijzigen. Een paar vooroeelden daarvan levert naar de spre ker meent, de geschiedenis van Italië. Dit land werd het eerst door menschen bevolkt in het tropisch klimaat, dat den ijstijd voorafging. Van hun werktuigen hebben we slechts de ruwe steenen houweelen over; de fijnere instrumenten werden waar schijnlijk van hard hout gemaakt. Deze houweelen werden in de vlakte alleen ge vonden bij drinkplaatsen van het groote wild, verder in het gebergte, daar, waar voor bewerking geschikte rotsen bloot la gen of landbouw n ogelijk was. De ijstijd, die de Alpen en Apennnen met gletschers bedekte, dreef de bevolking naar de zeekust. Daar vindt men de bewij zen van lage temperaturen in den vorm van dennebosschen en van gebeenten van koude levende dieren. In dezelfde lagen treft men weer steenen werktuigen aan, maar nu veel meer gevarieerd. Zij zijn een bewijs, dat de bevolking niet uitstierf en steen leerde gebruiken ook daar waar ze vroeger hout aangewend had. De boomen met hard hout waren namelijk uitgestorven. Waarschijnlijk werd de bevolking door de koude sterk gedund, men vindt tenminste in het tweede steenen tijdperk, toen de weersgesteldheid ongeveer de tegenwoor dige was, betrekkelijk weinig sporen van menschen in Italië. Hun kerkhoven, waarin de dooden een rijken uitzet meekregen, verraden dat ze kunstgevoel hadden en handel dreven, in elk geval met Spanje. Omstreeks 1500 voor Christus begint de temperatuur aanmerkelijk te stijgen, tot eenige graden boven het tegenwoordige peil. Daardoor worden de Alpen gemakke lijk toegankelijk en de Po-vlakte, waar het in 't tweede steenen tijdperk 's winters net zoo koud was als het er nu is, een aange naam verblyf. Talrijke stammen uit de dan den overkant der Alpen gelegen landen vestigden er zich en wel in paalwoningen. Ze hebben andere gewoonten dan de oor spronkelijke bevolking, verbranden bijvoor beeld hun dooden. Ze zijn technisch goed ontwikkeld, beheerschen het bronsgieten en smeden volkomen, maar missen kunst gevoel. De uit vorig tijdperk overgebleven bewoners verlaten de overmatig warm ge worden kustvlakten en vestigen zich in het gebergte. Beide bevolkingen gebruiken nu voor hun werktuigen brons en verkee- ren vreedzaam met elkaar. De Noordelin gen ontleenen de versiering van hun aar dewerk aan Duitschland, de Zuidelijken aan den Balkan. In de 19de eeuw v. Chr. daalt de tem peratuur weer sterk: de Alpen worden on begaanbaar, in de Po-vlakte is het fel koud. De paalbewoners vluchten over de Apenij- nen naar de vlakte van Latium en het heuvelland van Toskane. Hier stichten ze steden, die een paar eeuwen later door Etruriers en Griektn tot hoogen bloei ge bracht worden. Ook de bergbewoners da len naar dezelfde laagten af en brengen hun kunstzin mee. Zoodoende worden Tos kane en Latium dicht bevolkt. Wanneer de Etruriers er aankomen, en wat later de Grieken, vinden ze een land met men schen, die zoowel practisch als op kunstge bied begaafd zijn en brengen dit land in korten tijd tot groote welvaart. Toen Italië zoo in den wereldhandel in geschakeld werd, hoefde het niet meer te vreezen vooi klimaatcrisissen; die trou wens uitbleven. Toch schijnt nog eens in zuiver historischen tijd een langdurige droogte tot groote moeilijkheden aanlei ding gegeven te hebben. Van de vijfde tot de derde eeuw voor Chr. doen de vroeger zoo rustige bergvolken voortdurend hevige uitvallen naar de kuststreken en trachten zich daar te vestigen. Deze hardnekkig heid ondanks telkens geleden nederlagen moet wel een diepliggenden grond gehad hebben. Waarschijnlijk maakte de in Amerika van circa 400 tot circa 200 voor Christus geconstateerde droogte de Apennijnen on bewoonbaar en het gebruikelijke heen en weer trekken van het vee 's zomers naar de bergen, 's winters naar de kustvlakten onmogelijk. De verliezen in de oorlo gen en de hongersnood in haar woonplaat sen zelf doen de bergbevolking vrijwel uit sterven. Pas wanneer de gewone hoeveel heid regen weer begint te vallen worden de bergen opnieuw bewoonbaar en her vatten de herders het zwervende leven, dat ze nog altijd leiden. Men moet dus tot de conclusie komen, dat de eenige belangrijke, doch zeer talrij ke immigratie van uit het Noorden naar ltadië plaats gehad heeft in het tijdperk van het brons, tusschen 1500 en 1000 voor Chr., en dat sindsdien de bevolking, welke dus hoofdzakelijk uit Noordsche stammen bestaat, vrijwel dezelfde gebleven is. De Etruriers en Grieken waren te weinig tal rijk om de structuur er van noemens waard te kunnen veranderen. Spreker eindigde met de gebruikelijke toespraken. WERELDBESCHOUWING ALS STIJL- VORMENDE FACTOR. Rede van architect Frits Gerretsen. Voor de Vereeniging tot bevordering der Bouwkunst sprak gisteravond in een der bovenzalen van „In den Vergulden Turk" de heer Frits Gerretsen, architect B. N. A. te Den Haag over het onderwerp „We reldbeschouwing als stijlvormende fac tor". Na een enkel openingswoord van den voorzitter, den heer C. Ponsen, ving de heer Gerretsen aan met er op te wijzen, dat hem eigenlijk gevraagd is te spreken over den invloed, die zijn anthroposoof zijn gehad heeft op zyn bouwkunst. Spreker heeft zijn onderwerp echter eenigszins bree der opgevat. Het staat wel vast, dat men uit het werk van een architéct iets kan aflezen van zijn wereldbeschouwing. Men moet zijn eigen werk zien als een deel van de voortschrijding der mensehheid. Uit het verleden wil spreker daarom aflezen hoe die voortschrijding is geweest om daaruit ook iets van de toekomst te zien. Wat ziet men, wanneer men de ontwik keling van het menschenbeeld aan schouwt? In de Egyptische tijd zweeft het nog, in de Grieksch-Romeinsche tijd heeft het de aarde bereikt, in de Gothische pe riode streeft het van de aarde weer naar boven. Ook wat de bouwkunst betreft is er in den Egyptischen tijd nog geen aard- en hemelverbinding. De Grieksche tijd is de harmonie tusschen boven en beneden, ter- wyl men in de Gothische tijd ook in de bouwkunst weer van de aarde naar de geestelijke wereld heenstreefde. Wat er optreedt na de Middeleeuwen bij het begin van den nieuwen tijd is geheel iets anders. De drie middelen van den mensch om zich te ontwikkelen, denken, voelen en willen (de wetenschap, de kunst en de religie) drijven daar uit elkaar. Al les was gericht op de wetenschap, op het denken en de kunst werd zoo langzamer hand als een luxe-zaak beschouwd. De re ligie is, voor veler kunstbeoefening, lang zamerhand verlaten. De kunst als zoodanig heeft intusschen wel degelyk de gevolgen van de denkont wikkeling ondergaan. Dat koele heldere, klare van het denken men ziet er de renais sance in. De barok daarentegen is in bewe ging, met zwellingen en windingen, waarin men het onderbewuste willen onderkent. Aan het einde van de negentiende eeuw treedt iets wonderbaarlijks op. Op dat mo ment kwam er een einde aan de eenzijdige verheerlijking van het denken. Men noemt zich thans niet gaarne meer materialist. Er wordt in het heden in allerlei stijlen ge bouwd. De mensehheid van nu zoekt het op verschillende wegen. Voor spr. is de conclusie: Ik moet zoeken naar den juis- ten weg. Spr. gelooft, dat er thans een stre ven is naar eene verbinding tusschen het denken het voelen en het willen. Men vindt in de moderne architectuur deze drie dingen nog onderscheiden, zooals spr. met voorbeelden trachtte aan te toonen. De taak van de menschen van onzen tijd is om hun zielfuncties tot een harmonische ont wikkeling te brengen. In deze richting gaat spr. met zijn archi tectuur, zooals hij nader uiteenzette waar bij hij vooral ook er op wees, dat men het materiaal in zijn eigen wezen moet leeren begrijpen, om er de juiste toepassing voor te vinden. Er volgde op deze rede nog een interes sante bespreking. YVONNE GEORGI BALLET. Men schrijft ons: Een belangrijke avond van hoog kunst genot wacht den inwoners van Leiden. Op Maandag 7 November a.s. wordt in de Stadsgehoorzaal alhier een balletavond gegeven van de bekende Nederlandsche balletgroep van Yvonne Georgi met me dewerking van de bekende solo-pianisten Wijdeveld en Luctor Ponse. Zooals men weet werkt de balletgroep van Yvonne Georgi geregeld mee aan de uitvoeringen van de Wagnervereeniging te Amsterdam. Bij de huldiging van H. M. de Koningin ter gelegenheid van Haar re- geeringsjubileum voerden Yvonne Georgi en haar danseressen een ballet op in het Amsterdamsche Stadion; de leidster werd toen persoonlijk door H. M. gecomplimen teerd. Het programma voor 7 November is zoo ingericht dat men zoowel de ballet groep als verschillende solonummers van mevrouw Georgi en haar eerste dansers en danseressen te zien zal krijgen. Een uitgebreid programma, waarvoor het Bal let de eigen, speciale decors zal mede brengen en waarvoor een zeer groot aan tal schitterende costumes werden ver vaardigd, zal vertoond worden. Vreemde landen en volken. Onder zeer veel belangstelling, de groo te zaal was geheel bezet, is gisteravond in het Leidsche Volkshuis Nederlands spre kende geluidsfilm „Naar het hart van Azië" vertoond. Met groote aandacht werd de groote expeditie met rupsauto's over de Himalaya naar Peking gevolgd en daar uit bleek, dat de 12000 K.M. lange tocht niet altijd zoo gemakkelijk ging, vooral als hooge bergen van 8000 Meter be stegen moesten worden, waarbij soms de rupsauto's uit elkander genomen moesten worden en de deelen van de auto's met kameelen vervoerd moesten worden. Met spanning volgde men den tocht door Smyr na, Britsch-Indië, China door sneeuw en ijs met temperaturen van 33 graden onder nul, zandstormen in de woestijn, revolutie in Siam, maar gelukkig werd de tocht goed volbracht en leefde men mee bij de harte lijke huldiging bij de goede aankomst dei- expeditie, wat met een dankbaar applaus getoond werd. LEIDEN. Zondag. Openbare Christus Koning-her denking. Pater Otten over: „Ko ning van Liefde". Stadsgehoorzaal 8.30 uur. Donderdag. 8.30 uur Hartebrugskerk Con ferentie voor niet-Katholieken door P. Wijnand Sluys O.F.M. De avond-, nacht- en Zondagsdienst der apotheken te Leiden wordt van Zater dag 22 tot en mat V r ij d a g 28 Oct. a.s. waargenomen door de apotheek C. B. Duys- ter, N. Rijn 18, Tel. 523. Te Oegstgeest: Oegstgeestsche Apotheek: Wilhelminapark 8, tel. 274. Van onze Adverteerders HEROPENING Fa. RAUMANN EN TEPPEMA. Hedenmiddag heropende de bekende firma Raumann en Teppema haar maga zijn in de Maarsmanssteeg 4a. Het nieuwe interieur is uiterst smaakvol in modernen stijl uitgevoerd, meer aanpassend met de magazijnen der firma in 'Den Haag. De firma stelt zich voor, een meer speciale heeren hoedenzaak te exploiteeren. Bo vendien is er een groote keuze in moderne regenjassen, demi-regenjassen en ulsters aanwezig. We wenschen de firma Rau mann en Teppema goed succes met haar nieuwen opzet. VER. VAN ONDERWIJZERS (ESSEN) IN DE INSPECTIE LEIDEN De middagvergadering In de middagvergadering der Ver. van Onderwijzers (essen) in de Inspectie Leiden was het woord aan den heer G. J. Pilger te Amsterdam, die een causerie hield over het onderwerp: „Een vroolijke zonnige reis door de Stille Zuidzee". De heer Pilger, die als journalist de halve wereld heeft rondge zworven, wist over dit onderwerp uit eigen ervaring tal van interessante dingen te zeg gen, hoewel aan de suggestie die zijn titel had gewekt niet in alle opzichten werd be antwoord. Het vroolijke en zonnige element bestond in zijn lezing ongetwijfeld, maar toch was het sombere en tragische in som mige gedeelten overheerschend. Aan de hand van tal van lichtbeelden gaf hij een indruk van de toestanden, die op sommige eilanden-groepen in de Stille Zuidzee bestaan, waarbij de invloed van de Westersche „beschaving" er meestal niet al te goed afkwam en terecht, terwijl de ver halen over een infantiele bevolking wel zeer interessant, maar tegelijk droevig waren. De vroolijkste kleuren kon de spreker ge bruiken bij zijn beschrijving van de Ha- waii-eilanden, hoewel daar ook de oude cultuur goeddeels verdwenen is en slechts op bepaalde plaatsen opzettelijk voor de vreemdelingen wordt bewaard. Van die oude cultuur kon spr. intusschen nog wel het een en ander vertellen en met plaatjes toelichten, terwijl hij ook talrijke beelden van het moderne Hawaii toonde. Met gra- mophoon-platen liet hy tenslotte de aan wezigen kennis maken met de oorspronke lijke Hawaii-muziek, door en voor Hawaii- bewoners gemaakt, in tegenstelling waar mee hij ook een plaatje draaide van de Ha waii-muziek die door Hawaii-bewoners voor de export wordt gemaakt en die aan de Westersche smaak is aangepast. Een hartelijk applaus beloonde den heer Pilger voor zijn belangwekkende lezing, ter wijl de voorzitter de dank der vergadering in woorden omzette. MOTORDIEF OPGESPOORD. Eenige weken geleden maakten we melding van de ontvreemding van eenige motorrijtuigen hier ter stede. Thans is het de politie gelukt als verdacht daaryan aan te houden den 40-jarigen los werk man L. J. v. d. K. Deze man moet in dezen diefstal de hand hebben gehad, want ten zijnen huize zyn onderdeelen van de ge stolen motoren in beslag genomen. Ook bij een ander zijn onderdeelen gevonden. Het onderzoek strekt zich verder uit naar Den Haag. Op verzoek van de politie te Heemstede is alhier aangehouden de 28-jarige P. L., die ervan verdacht wordt een oude dame te hebben opgelicht.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1938 | | pagina 2