WANBEHEER
RUSLAND
Taak van het ge
mobiliseerde leger
VRIJDAG 28 OCTOBER 1938
DE LEIDSCHE COURANT
VIERDE BLAD - PAG. 13
IN
De „zuiveringen" werken
vernietigend
DE SOVJET-PLANNEN EEN
MISLUKKING.
„Het is overduidelijk',, schrijft een bij
zondere medewerker van de „Times", dat
het geheele plannensysteem van het Sov
jet-regime een hopelooze mislukking is ge
worden. De graanoogst daalt en is onvol
doende; de houtindustrie kwijnt en produ
ceert minder dan voor den oorlog; de ko
lenmijnen zoeken het in de hoeveelheid,
maar de kwaliteit gaat schomelijk achter
uit en de productie is, kwalitatief gezien,
minder dan in het tsaristische Rusland. Met
de erts-productie is het niet anders.
Landbouw en industrie zien zich voor
onoverkomelijke moeilijkheden geplaatst,
want er is geen brandstof om het apparaat
aan den gang te houden. En wat er aan
brandstoffen is, wordt in de eerste plaats
voor het leger opgeëischt.
De Sovjet-regeering wil nu een nieuwen
tak van industrie gaan beginnen om alle
andere takken van industrie aan brandstof
te helpen, namelijk de productie van
brandstof uit organische modder; de regee
ring meent, dat modder van de goede soort
voldoende aanwezig is in Centraal en Noor
delijk Rusland en dat men hiermede heel
wat zal kunnen bereiken.
Het brandstofprobleem heeft de Sovjet-
regeering dit jaar heel wat zorg gekost",
schrijft de „Times"-correspondent verder,
„hetgeen te opmerkelijk is, omdat de na
tuurlijke hulpbronnen aan kolen, hout en
clie onuitputtelijk zijn. Maar het econo
misch bewind der laatste jaren heeft wel
nieuwe behoeften geschapen, doch geen
middelen om in die behoeften te voorzien.
De landbouw is gemechaniseerd; er zijn on
geveer 400.000 tractors en een groot aantal
machinerieën naar het platteland gezonden.
Doch brandstof is er niet en nu moeten de
machines een groot deel van den dag stil
staan. De moeilijkheid wordt verscherpt
door het gebrek aan paarden. In 1929 wa
ren er nog bijna 35 millioen, nu nog slechts
JIJ EN IK
De man op wiens naam de film „Jij en
ik" staat, is Fritz Lang.
Al heel vroeger vermaard geworden door
zijn Duitsche films, zooals „Metropolis" en
„M", heeft Lang in Amerika opnieuw op
fabelachtige wijze carrière gemaakt met
het opzienbarende „Fury" en met „We only
live once". Evenals in deze twee films be
handelt Lang in „Jij en ik" weer iets actu
eels, iets van deze tijd, iets dat uit het
leven gegrepen is en dan niet bij voor
keur uit het luxeleven zonder ware pro
blemen, dat in de zoogenaamde „society"-
films nogal eens tot uitdrukking komt. Bij
Lang is alles ruiger, realistischer, eerlijker,
en daardoor aangrijpender.
In „Jij en ik" brengt hij twee voorwaar
delijk in vrijheid gestelde gevangenen ten
tooneele, een jonge man en een jonge
vrouw wier liefde in strijd is met de
Amerikaansche wet. In suggestieve beel
den wordt hun probleem, en het groote
probleem van het „mijn en dijn", dat de
achtergrond van alles is, geschilderd.
Zooals wij reeds zeiden: reeds bij de
inzet treft het bizonder' karakter van de
film. Deze begint namelijk met het „Kasre
gisterlied", een eigenaardig soort- proloog
op muziek van Kurt Weill, den componist
op wiens naam ook het „Drei Groschen
Oper" staat. Kurt Weill componeerde trou
wens alle muziek voor „Jij en ik", en het
is niet in de laatste plaats hierdoor dat
de film zich zoozeer onderscheidt van de
doorsnee-productie. De kenners weten welk
een bizondere sfeer Weill met zijn muziek
tveet te scheppen, en regisseur Lang heeft
ditmaal de muziek een zeer belangrijke
plaats in het drama toegekend. Zelfs heeft
Lang, in verband met de muziek, ditmaal
een bepaald revolutionaire methode van
regisseeren toegepast, namelijk het „pre-
scoring". Terwijl tot dusver altijd de muziek
gecomponeerd werd nadat de film was op
genomen en gemonteerd (waarbij de com
ponist zich dus aanpaste aan het tempo der
Twee markante typen uit Fritz Lang's
nieuwe sociale drama, de Paramountfilm
„Jij en Ik",
16 millioen. Het gevolg is, dat de oogsten
dalen en dat Rusland graan zou moeten im
porteeren, indien men ieder voldoende eten
wilde verschaffen.
Sprinkhanen-olie.
Het leger heeft de eerste keus als het om
brandstof gaat. Het is wel zeker, dat als de
Sovjet-Unie in een oorlog betrokken werd,
de landbouw, die nu al moet hinken, spoe
dig verlamd zou worden. Thans heeft men
zijn hoop gevestigd op de modder, zooals
men eenige jaren voor het gebrek aan olie
uitkomst verwachtte van de sprinkhanen.
Dit plan is evenwel op niets uitgeloopen;
de sprinkhanen zijn verdelgd, maar zij heb
ben geen olie opgeleverd.
De houtproductie is eveneens sterk ver
minderd. In den loop van eenige maanden
is de eene minister na den anderen afgezet,
hooge functionarissen zijn doodgeschoten
wegens sabotage, doch gunstige resultaten
voor de houtindustrie heeft dit niet gehad.
Dat kan ook niet, aldus de „Times", omdat
men de elementaire eischen voor bosch-
bouw en houtverwerving heeft veronacht
zaamd.
Het is duidelijk, dat sedert 1937 het plan
systeem van het bolsjewistische regime in
eengestort is. De toestand wordt voortdu
rend slechter in plaats van beter. Er is
maar één roep in de Sovjet-Unie, namelijk
om grondig herstel van machines en fa
brieken. Men heeft de zaak opgelapt en op
gejaagd, tot er met machines en fabrieken
geen eer meer te behalen viel. Hetzelfde is
gebeurd met spoorwegen en vervoer te wa
ter.
Bekwame krachten weg-gezuiverd.
De verwijdering van directeuren en be
drijfsleiders wegens „sabotage" heeft geen
saneering gebracht, zooals de Sovjet-lei
ders hoopten, maar alleen krampen. Hun
opvolgers zijn eveneesn ter dood gebracht,
doch met fusileering lost men geen proble
men op. De destructor van de Gepeoe ver
brijzelt niet alleen onbekwame ambtena
ren, maar ook de beste specialisten, die uit
vroegeren tijd waren overgebleven en
waardevolle jonge deskundigen.
De officieele statistieken geven boven
dien meestal nog een onzuiver beeld van
den waren toestand. Ook hier heeft de „zui
vering" vernietigend gewerkt. Het orgaan
van het ministerie voor de zware industrie
meest dan ook onlangs schrijven, dat eenige
olie-industrieën haar productie eenvoudig
vermeldden door de cijfers op te geven, di
zij wisten dat de autoriteiten gaarne zagen.
Bovendien was de olie ondeugdelijk,
van tevoren kunnen maken.
Tijdens het opnemen der speelscénes
werd deze muziek ten gehoore gebracht
om de spelers in de sfeer te brengen, en
de spelactie is geheel parallel met de mu
ziek gemonteerd. Volgens Lang is de mu
ziek in sommige gevallen namelijk zulk
een gewichtige factor voor de dramatische
spanning, dat hij er de voorkeur aan gaf
uit te gaan van een homogene muziek-
strook, waar niet meer in te knippen viel
en daar de leeldstrook met zijn verschil
lende camera-instellingen langs te mon-
teeren. Lang experimenteerde reeds op
kleine schaal met dit systeem in „Fudy"
en „You only live once", maar in „Jij en
ik" heeft het zijn beslag gekregen. En zoo
speelt de muziek een groote rol in deze
film, hoewel er slechts één eigenlijk lied in
voorkomt: n.L „Good for nothing", gezon
gen door Carol Paige, en uiterst suggestief
met beelden geïllustreerd. Het genoemde
„Kasregisterlied" wordt grootendeels
„gezegd" op muziek.
In de pers is ook melding gemaakt van
een zoogenaamd „Kloplied", doch bij nader
indien is de benaming „lied" te oppervlak
kig voor dit zeer interessante gedeelte van
de film, waar beeld en geluid tot een ui
terst indrukwekkend geheel zijn vervloch
ten. Als aanloop tot deze scènes dient het
geheime communicatie-systeem der gevan
genen door middel van kloppen op de ver
warmingsbuizen der gevangenis.
In deze onderdeelen, en trouwens in de
geheele film, toont Fritz Lang zich een
regisseur met oorspronkelijke ideeën, en
met een waar genie voor de kleinigheden,
die een film zijn sfeer geven. Interessant
is in verband daarmee een recente uitlating
van Fritz Lang, waarin hij zijn afkeer van
afgezaagde filmbeelden tot uiting bracht.
Hij gaf een complete opsomming van din
gen, die hij beslist nooit in zijn films zou
willen hebben. In de eerste plaats bijvoor
beeld de bewegende wijzers van een klok
of een kalender in een of andere vorm, als
het er om gaat aan te geven, dat er een
zekere tijd verstrijkt tusschen deze en de
volgende handeling. Ook beschouwt hij het
taboe om verandering van plaats aan te
geven door middel van de draaiende wielen
van een locomotief of met het geluid van
een vliegtuig met lustig draaiende pro
pellers.
Ook vindt Lang dat de wiseling der
jaargetijden nu al te vaak is weergegeven
met boomen en bloemen. En als Lang een
wildernis-film zou maken, zou men nu eens
niet op de achtergrond, het gedreun van de
tomtoms hooren....
In plaats van al deze gewraakte beelden
stelt Lang nieuwe oorspronkelijke ideeën
hij beweert een lijstje te hebben, dat in al
de genoemde gevallen voorziet.
schreef dit blad en al te kwistig met water
vermengd.
Di* geldt ook vrijwel alle takken der in
dustrie. De centrale autoriteiten te Moskou
weten het en erkennen het, want zij ver
zwijgen de totale cijfers ofschoon die noo-
dig zouden zijn nu het eerste jaar van het
derde vijfjarenplan zijn einde nadert.
Slechte loonen.
Er is geer precedent, zoo schrijft de „Ti
mes", voor dc-r warboel, welke het gevolg
is van do afgeloopen tien jaar Sovjet-eco
nomie. Onbevooroordeeld gezien, zijn alle
takken van bedrijf, voorzoover zij niet mi
litair zijn, en met uitzondering van de
Pool-exploratie en de cosmetische indu
strie, er veel slechter aan toe dan tien jaar
geleden.
Dit alles heeft ook het leven van het Rus
sische volk ongunstig beïnvloed. Het ver
schil tusschen wat de best en de slechtst be
taalde arbeiders verdienen is thans grooter
dan voor den oorlog; de overgroote meer
derheid verdient een schamel inkomen. In
goederen uitgedrukt is het de helft van het
geen de industrie-arbeiders voor 1914 ver
dienden.
De Sovjet-Unie wordt thans niet be-
heerscht door plan-economie, besluit het
Londensche blad, maar door een traagheid
en angst, die het gevolg zijn van terreur.
FAILLISSEMENTEN
Uitgesproken:
N.V. Plaza Theaterbedrijf N.V., Amster
dam, Plantage Miodenlaan 24. Cur.: mr. R.
Heeg, Vondelstraat 45, Amsterdam.
N.V. Penners Snellen-bergs Houthandel,
gevestigd te Amsterdam, aldaar kantoor
houdende Houthaven 25. Cur.: O. M. A.
Geerling, Heerengracht 420, Amsterdam.
S. de Raay, handelaar in electro- en ra-
diotechnische artikelen, Amsterdam, Tila-
nusstraat 26. Cur.: mr. H. F. Blaisse, Hee
rengracht 224, Amsterdam.
Ilse Werner en Kathe von Nagy in
„De school des levens".
EEN NIEUWE HANS ALBERS-FILM.
Dadelijk nadat de opnamen van de Hans
Albers-film Circusreizigers beëindigd wa
ren, is deze populaire acteur aan een nieuwe
film begonnen, getiteld: „Sergeant Berry".
Het scenario is speciaal voor Hans Albers
geschreven en stelt hem in de gelegenheid
zijn veelzijdigheid te toonen. Sergeant Berry
is de man, voor wien de onderwereld in
Chicago beeft. Met de noodige dosis geluk
weet hij veel gevaarlijke elementen on
schadelijk te maken. Dank zij dit succes
geeft men hem een belangrijke opdracht en
moet hij aan de Mexicaansche grens een
aantal vreemde gebeurtenissen ophelderen,
waarbij hij slaags raakt met een smokke
laarsbende. Het is vooral dit laatste ge
deelte, dat de film behandelt.
Herbert Selpin voert de regie van deze
grootsch opgezette avonturenfilm, welke
tevens een fijne parodie op de beruchte
Wild West-drama's zal zijn. Het werk zal
hier te lande in het programma der Tobis
Filmdistributie N.V. verschijnen.
JANET DEMPSEY, ZANGERES VAN
ZES JAAR, KRIJGT R.K.O. CONTRACT.
Des zes-jarige zangeres en danseres Ja-
net Dempsey is door R.K.O. geëngageerd
voor een belangrijke rol in de film „Mira
cle Racket", waarin Sally Eilers en Ann
Miller de hoofdrollen spelen. De studio
heeft voorts een optie op de diensten van
de jeugdige actrice.
Janet, die in het Oosten der Vereenigde
Staten reeds geruimen tijd een radio-
favorite is, kwam eenige weken geleden
Als bekend mag worden aangenomen,
dat de taak van de gemobiliseerde weer
macht is, de Nederlandsche neutraliteit te
handhaven; doch moeilijker is het, aan te
geven, op welke wijze onze weermacht
haar taak zal moeten uitvoeren; voor wel
ke gevallen het leger en de vloot kunnen
komen te staan.
Weinigen van hen, die bij algeheele mo
bilisatie onder de wapenen moeten komen,
zullen zich een denkbeeld hebben gevormd
van het doel, dat zij eventueel moeten hel
pen verwezenlijken.
Door den generalen staf worden de ver
schillende situaties onderzocht, welke zich
bij de handhaving der onzijdigheid kun
nen voordoen, in verband met den toe
stand en de ligging van ons land en het
doel, dat de oorlogvoerende mogendheden
zich stellen. Voor al de gevallen, welke
practisch aannemelijk worden geacht, zijn
door den generalen straf plannen uitge
werkt, zoodat, bij het intreden van een
bepaalde situatie, onmiddellijk aan de
daarbij betrokken troepen, overeenkom
stig het „plan", de vereischte bevelen kun
nen worden gegeven, waarbij alles, ook
wat betreft vervoer, rivatilleering e.d. zoo
danig is voorbereid, dat het bedreigde punt
in den kortst mogelijken tijd kan worden
bereikt.
Die plannen van verdediging zijn van
zelf sprekend geheim, zoodat alleen de be
trokken bevelhebbers en hun assistenten
(gewoonlijk officieren van den generalen
staf) daarmede bekend zijn. Toch is het
niet moeilijk bij voldoende kennis van de
ligging en de gesteldheid der oorlogvoe
rende landen zich een denkbeeld te vor
men van de gevallen, waarvoor land- en
zeemacht kunnen geplaatst worden.
Daar België enkele jaren geleden het
militair verdrag met Frankrijk heeft op
gezegd en naar het voorbeeld van Neder
land een politiek van volstrekte neutrali
teit heeft aanvaard, is de situatie voor ons
land aanmerkelijk gunstiger geworden en
hebben wij in sommige gevallen aan onze
Zuiderburen een onuitgesproken bondge
noot.
Het doel der strijdende mogendheden
moet zijn de vijandelijke legers en strijd
middelen onschadelijk te maken, eventueel
te vernietigen, om het vijandelijk land te
bezetten en te dwingen de gedachte vre
desvoorwaarden te aanvaarden. In dezen
gedachtegang is Tsjecho-Slowakije als een
overwonnen volk behandeld, daar het ge-
naar Hollywood. Zij legde een filmproef
af en werd geëngageerd nadat een R.K.O.
talent-scout haar kortgeleden had gehoord
en gezien in een Sunset boulevard-theater.
„Miracle Racket" is een productie van
B. P. Fineman, die geregistreerd wordt
door Les Goodwins.
MARCELLE BURKE SCHRIJFT VOOR
RKO HET SCENARIO NAAR DOUGLAS
CORRIGAN'S OCEAANVLUCHT.
Marcella Burke, die o.a. meegewerkt
heeft aan de filmbewerking van de Dean-
na Durbin film „Mad About Music", is door
RKO Radio Pictures gecontracteerd voor
het schrijven van een scenario naar Dou
glas Corrigan's leven en de sensationeele
vlucht van New York naar Dublin, welke
de moedige jonge Ier ondernam.
Met het schrijven van dit manuscript is
R.K.O. heeft van
haar optie op Gar-
son Kanin gebruik
gemaakt door de
zen jongen regisseur
voor langen tijd te
engageeren. Dit is
naar aanleiding van
zijn bijzonder ge
lukkig regie-debuut
met de film „A
Man To Remember"
met Anne Shirley
en Edward Ellis.
Kanin was langen
tijd de medewerkei
van den New York-
schen tooneelleider
George Abbot, als
acteur, regisseur en
assistent-productie
leider.
Voorts hebben de
R.K.O. studio"s een
optie op twee jeug
dige filmtalenten:
op Kay Sutton, die
momenteel met Bar
bara Stanwyck in
„The Mad Miss Man-
ton" optreedt, en op
Jane Woodworth.
De bekende scena
rist John Twist
heeft met R.K.O.
een nieuw contract
geteekend. Twist
voltooide kortgele
den het scenario
van „Pacific Liner"
een nieuwe McLa-
glen-film en even
eens het manuscript van
Tombstone", dat hij in
dwongen werd de vredesvoorwaarden van
het Rijk te aanvaarden.
Bij den oorlog, welke op het punt van
uitbreken stond, was het doel zooals bo
ven aangegeven bekend, niet echter de vre
desvoorwaarden welke door het Rijk den
Tsjechen zouden worden opgelegd en die
heel wat verder zouden zijn gegaan, dan
alleen afstand van door Duitschers be
woonde gebieden.
Frankrijk zou Tsjecho-Slowakije te hulp
komen en eerstgenoemd land zou door Brit-
tannië worden gesteund. Italië zou zich aan
de zijde van Duitschland stellen, Rusland
(en Roemenië) aan de zijde van Tsjecho-
Slowakije. Dat alles in eersten aanleg.
Daar zóó gezien de strijd gevoerd zou
worden meer naar het Oosten, werd door
sommigen de meening uitgesproken, dat
Frankrijk eenvoudig de Maginot- en de
andere verdedigings-linies aan zijn Oost
grens zou bezetten en dan maar kalm af
wachten of Duitschland zou trachten door
die linies heen te breken, waardoor dus
Rheumatische pijnen.
Mijnhardtjes doen deze snel verdwijnen.
12 stuks 50 ct.
een groote troepenmacht van Duitschland
aan diens Westgrens zou worden vastge
houden, terwijl wegens diezelfde meening
ook Engeland een afwachtende houding
zou aannemen. Deze wel wat al te simplis
tische opvatting leidde er toe voor ons le
ger te voorspellen, dat het absoluut wer
keloos zou blijven.
De hulp, door Frankrijk aan Tsjecho-
Slowakije toegezegd in het geval, dat het
zou worden aangevallen, zou door die af
wachtende houding toch wel wat al ie
schraal zijn geweest, hoewel moet worden
toegegeven, dat dadelijke, actieve hulp aan
dat land, gezien zijn geographische lig
ging, buitengewone moeilijkheden ople
verde.
„Kriegen heisst angrüfen" was de mee
ning van von Bismarck, hetgeen voor
Duitschland geen probleem ware geweest,
doch voor Frankrijk en Engeland een
uiterst moeilijk vraagstuk. Ware de weg
voor de Fransche en Engelsche legers door
België en Nederland vrij, dan was het
vraagstuk opgelost en zou Duitschland
moeten rekenen op een aanval op zijn
Noordelijke Oostgrens, doch die weg is
niet vrij en wordt versperd door de Belgi
sche en Nederlandsche legers.
volgens den studioleider Pandro S. Berman,
oogenblikkelijk een begin gemaakt.
Miss Burke, voorheen redactrice van
Fawcett Publications, is de schrijfster van
talrijke oorspronkelijke filmverhalen en is
reeds verscheidene jaren in de filmproduc
tie werkzaam.
TWEE WILD-WEST VERHALEN VOOR
GEORGE O'BRIEN.
„No Law in Shadow-Valley" van W. C.
Tuttle en „Stage Coach Stops at Pinon
Gulch" door Bernard McConville, zijn
twee nieuwe cowboy-verhalen die R.K.O.
gekocht heeft om te verfilmen met George
O'Brien, die onlangs een contract voor zes
Western-films met deze maatschappij aan
ging.
De twee acteurs hebben een groote repu
tatie door hun cowboy-verhalen, die al
sinds jaren in de beste Amerikaansche
magazines gepubliceerd worden.
O'Brien voltooide onlangs zijn hoofdrol
in „Renegade Ranger" waarin Rita Hay-
worth zijn tegenspeelster is. Bert Gilroy
zal zijn werkzaamheden als producer voor
de nieuwe O'Brien-serie voortzetten, ter
wijl de onafscheidelijke regisseur van den
cowboy-acteur, David Howard, de nieilwe
films alle zal regisseeren.
R.K.O. ENGAGEERT TALENTEN.
De R.K.O.-star Barbara Stanwyck.
„Law West of 1 met Clarence Young schreef, beide voor
samenwerking R.K.O.
