Praag's antwoord op de
Hongaarsche eischen
Tegemoetkoming op veie punten
De strijd in het
verre Oosten
DE SPAANSCHE
BURGEROORLOG
BUITENLAND
Radio-rede van
Roosevelt
FAILLISSEMENTEN
Wilt U teas wetoi?
DONDERDAG 27 OCTOBER 1938
DE LEIDSCHE COURANT
VIERDE BUD - PAG. 11
Oneenlgheid In het kabinet
ARBITRAGE AANVAARD.
De regeering van Tsjecho-Slowakije
heeft het volgende communiqué gepubli
ceerd: „Minister Tsjvalkovsky heeft gister
avond 18 uur den Hongaarschen gezant te
Praag het antwoord van Tsjechc-Slowakije
overhandigd op de Hongaarsche nota van
24 October inzake de Hongaarsche terri
toriale eischen
Het antwoord bevat de resultaten van
de besprekingen van de Tsjecho-Slowaak-
sche regeering van gisteren en eergisteren,
waarin de Hongaarsche nota werd behan
deld in tegenwoordigheid van alle leden
van de regeeringen van Slowakije en Sub-
karpatisch Rusland".
Naar het Duitsche Nieuwsbureau -
neemt, bevatten de aan Hongarije over
handigde Tsjecho-Slowaaksche tegenvoor
stellen de volgende punten:
1. De Tsjecho-Slowaaksche regeering is
van meening, dat op grond van de proto
collen van Muenchen slechts de kwestie
van de Hongaarsche minderheid kan wor
den behandeld. Andere ethnische proble
men moeten buiten het kader der thans
te voeren onderhandelingen worden ge
houden.
2. De Tsjecho-Slowaaksche regeering
gaat ermede accoord, dat de kwestie der
Hongaarsche minderheden aan een
Duitsch-Italiaansch scheidsgerecht wordt
voorgelegd. De Tsjecho-Slowaaksche re
geering is van meening, dat het aan
Duitschland en Italië moet worden over
gelaten, of er nog andere scheidsrechters
bij zullen worden betrokken. Zouden
Duitschland en Italië het voorstel van
Hongarije, om ook Polen erbij te betrek
ken. aanvaarden, dan zou de Tsjecho-Slo
waaksche regeering verlangen, dat ook
Roemenië erbij betrokken wordt,
3. Dit scheidsgerecht zal over alle mo
daliteiten ,dus over het tijdstipen de
technische kwesties van de ontruiming en
overdracht aan Hongarije beslissen.
Tenslotte stelt de Tsjecho-Slowaaksche
regeering voor, ter voorbereiding van de
overdracht direct een gemengde Hon-
gaarsch-Tsjecho-Slowaaksche militaire
commissie te vormen.
ROEMENIë EN DE HONGAARSCHE
EISCHEN.
Tegen afstand van Roethenië.
Te Boekarest wijst men er op, dat de
instelling van een gemeenschappelijke
Poolsch-IIongaarsche grens door afstand
van Roethenië aan Hongarije tegen de be
langen van Roemenië zou ingaan. Roeme
nië, dat geweigerd heeft deel te nemen
aan de verdeeling van gebieden bewoond
door een onbetwistbare Slavische meer
derheid, zou niet kunnen aanvaarden, dat
een gewelddadige actie ondernomen werd
door Hongarije om zich daarvan meester
te maken. De revisionnistische agitatie, die
de laatste dagen in Hongarije is gevoerd
en de veelvuldige pogingen om wanorde
te brengen onder de Hongaarsche minder
heid in Transsylvanië hebben getoond, dat
de campagne, die gericht is tegen Tsjecho-
Slowakije gevoelens van wrok hebben ge
wekt en Hongaarsche revisionnistische
eischen ten aanzien van Roemenië. Aan
den anderen kant wijst men er op, dat het
pact der I^leine Entente geldig is geble
ven en dat de verplichtingen en belangen
van Roemenië het er toe brengn tusschen-
beide te komen ten gunste van Tsjecho-
Slowakije. Tenslotte verklaart' men in wel
ingelichte kringen, dat, wanneer men een
beroep op Roemenië zou doen, het bereid
zou zijn met Duitschland, Italië en Polen
deel te nemen aan arbitrage in de Hon-
gaarsch-Tsjecho-Slowaaksche aangelegen
heid.
MINISTER-PRESIDENT BRODY
TREEDT AF.
Hij was voorstander van volksstemming.
De Tsjecho-Slowaaksche regeering heeft
een officieel communiqué gepubliceerd,
waarin wordt medegedeeld, dat de presi
dent der republiek minister Andrej Brody
ontheven heeft van zijn functie van mi
nister-president van Subkarpatisch Rus
land en in zijn plaats heeft benoemd mgr.
Augustin Volosin.
Mgr. Augustin Volosin en minister Ed-
mun Baginsky zijn belast met het voeren
van de onderhandelingen met Hongarije.
Het aftreden van Erody als minister
president van Roethenië is een fwolg van
een verschil van meening in zijn regee
ring, waarin hij tenslotte alleen bleef
staan als voorstander van een volksstem
ming, overeenkomstig de Hongaarsche
verlangens.
Oprichting van een Roetheensch legioen.
Uit kringen rondom den nieuwen Roe-
theenschen minister-president wordt ver
nomen, dat de nieuwe regeering over
weegt spoedig een Rcetheensch legioen op
te richten, dat met twee taken zou wor
den belast: 1. Beveiliging van volkomen
orde en rust in het binnenland en ve. hin
dering van iedere poging tot ordeversto
ring van buiten. 2. Versterking van het
zelfbewustzijn en uitvoering^ van de na-
tirnale propaganda.
Ten aanzien aan de Roetheensch-Hon-
gaarsche grens wordt verklaard, dat Vo
losin evenals de overige leden der regee
ring een streng ethnographicche grensbe
paling to stand wenschte te brengen en alle
verder gaande eischen van de hand wijst,
TOCH EEN AANVAL OP
TSJECHO-SLOWAAKSCH VLIEGTUIG.
In bevoegde kringen te Praaj wordt
verklaard, dat het onderzoek, dat geopend
is door de diensten van de Tsjecho-Slo
waaksche generalen staf naar den aanval
op een Tsjecho-Slowaaksch toestel door
twee vliegtuigen, die uit Hongarije geko
men waren, Woensdagavond boven Slo-
waaksch gebied, de volgende resultaten
heeft opgeleverd volgens de verklaringen
van den bestuurder van het Tsjecho-Slo
waaksche toestel en ooggetuigen:
Het aanvallend vliegtuig droeg geen en
kel kenmerk. Het opende het vuur met
brandkogels. De korporaal-waarnemer Se-
tola werd tijdens den vlucht gedood. De
sergeant-piloot Kellota werd gewond. Het
toestel vloog in brand. De aanval ge
schiedde in twee keer, eerst op een hoog
te van 600 meter en vervolgens op een
hcogte van 200 meter. Het aanvallende
vliegtuig verdween vervolgens in de rich
ting van Gyor in Hongarije. Een tweede
vliegtuig kruiste tijdens den aanval boven
het aanvallende vliegtuig. Een leege pa
troonhuls is gevonden in de nabijheid van
den aanval. Deze wordt thans onderzocht
door de bevoegde diensten.
Ivorol geeft een z
waardoor elke poetsing met Ivorol tevens
NA DEN VAL VAN HANHAU.
Pater Jacquinot verwezenlijkt een
vluchtelingènzöne.
Gisteren om vier uur in den middag gin
gen de Japansche troepen aan land tegelij
kertijd aan de monding van den Hanrivier
te Oetsjang Hanyang en in de Japansche
concessie, die de Japansche ingezetenen en
autoriteiten kort na den aanvang der
vijandelijkheden hadden ontruimd. Pater
Jacquinot, de buitenlandsche autoriteiten
en journalisten waren aanwezig bij de ont
scheping in de Japansche concessie. De
Japansche officieren openden terstond be
sprekingen met pater Jacquinot over de
vluchtelingenzóne. De Japanneezen gaven
de verzekering, dat zij zouden trachten sa
men te werken met het comité der zone,
waarvan zij de neutraliteit streng in acht
zouden nemen. Na deze besprekingen
stelde pater Jacquinot zich op aan het
hoofd der Japansche colonne, die hij door
de zone geleidde. De op de andere pun
ten ontscheepte colonnes hebben zich naar
de Westelijke districten begeven. De be
zetting der stad werd zonder strijd vol
tooid. Er heerscht volkomen rust in de be
zette wijken, waar zich nog talrijke Chi-
neesche vluchtelingen bevinden, die op de
trottoirs kampeeren.
De Japanneezen hebben de vroegere
Duitsche en Russische concessies reeds
ovegrenomen. Ook de oude Britsche con
cessie zal hun overgedragen worden. De
eigendommen van buitenlanders zijn tot
dusverre ongemoeid gelaten. Op verschei
dene gebouwen hebben de Japanneezen
de mededeeling aangebracht, dat zij de
eigendom geëerbiedigd wenschen te zien.
Chineezen in nieuwe verdedigingslinie
buiten Woehan.
Volgens een door Reuter te Londen ont
vangen officieel telegram uit Tsjoengking
hebben de Chineezen na op ordelijke wijze
uit het gebied van Woehan te zijn terug
getrokken, een nieuwe verdedigingslinie
buiten Woehan aangelegd.
In hetzelfde telegram wordt nogmaals
verklaard, dat de principieele politiek van
China gebaseerd is op voortzetting van
den strijd. China is er in de eerste plaats
op bedacht, zijn gevechtskracht te behou
den, zoodat de Japansche militaire stra
tegie langzamerhand verslagen en tenslot
te de overwinning behaald kan worden.
GEVECHTEN OM TEIAN.
Nabij Teian aan den Kioekiang-spcor-
weg wordt op het oogenblik hevig gestre
den. Sedert een week voeren de Japansche
troepen hier een offensief: de Chineezen
bieden evenwel krachtig tegenstand.
Woensdagavond werd reeds in de stad
Teian zelf gevochten. De val van Teian
zou den Japanneezen den weg naar Nant-
sjang openen.
Verder wordt bericht, dat de Japansche
troepen, welke ten Zuiden van het Meren
gebied 'van Hankau opereeren, de spoor
lijn HankauKanton hebben bereikt. Ge
motoriseerde Japansche eenheden hebben
de spoorlijn reeds overschreden. Vólgens
Japansche schatting bedraagt het aantal
der Chineesche troepen in dit gebied 25
divisies, dus ongeveer honderdduizend
man.
OORLOGSRECHTEN VOOR FRANCO?
De „Figaro" meldt uit Londen, dat ge
neraal Franco in de naaste toekomst waar
schijnlijk de rechten van oorlogvoerende
zal verkrijgen. Dit zou tot gevolg hebben,
dat de Britsche vrachtschepen, die op Bar
celona en andere havens in het door de
Spaansche regeering beheerschte gebied
varen, niet langer de bescherming der
Britsche vloot zouden kunnen vragen.
Chamberlain hoopt, dat door deze nieu
we concessies een nieuwe bemiddelings
poging in Spanje mogelijk zal worden.
Het vertrek der internationale brigades.
De troepen van het garnizoen te Barce
lona hebben gistermorgen gedefileerd ter
eere van de internationale brigades. Na
het algemeene défilé bood generaal Ri-
queltne, de plaatselijke 'commandant, een
banket aan de officieren der brigade aan.
DUITSCHLAND
FKANgOIS PONCET ONDERSCHEIDEN.
Hij krijgt den Duitschen Adelaar.
Uit naam van den Fuehrer heeft von
Ribbentrop gistermiddag den scheidenden
Franschen ambassadeur te Berlijn, Frangois
Poncet, het grootkruis van de orde van
den Duitschen Adelaar overhandigd. Dit
is de eerste keer, dat deze orde, de hoog
ste in Duitschland, 'welke is ingesteld in
1936, aan een Franschman is verleend.
BESPREKINGEN MET MUSSOLINI.
Von Ribbentrop vertrokken.
Gisteravond is de Duitsche minister van
buitenlandsche zaken, von Ribbentrop, naar
Rome vertrokken. Hij wordt Vergezeld
door den chef van het protocol in de Wil-
helmstrasse, von Doernberg, den officiee-
len tolk der regeering, Schmidt, den onder
staatssecretaris Gauss en zijn persoonlij
ken aide de camp. De minister zal Donder
dagavond om kwart over tien in Rome ar-
riveeren.
EEN NIEUW POOLSCH—DUITSCH
ACCOORD.
Een corridor in den corridor?
Uit Warschau verneemt de „Figaro", dat
minister Beck van plan is bij zijn bezoek
aan Hitier, dat hij waarschijnlijk deze week
zal brengen, den toestand te Dantzig en
een nieuw PoolschDuitsch accoord, waar
door het niet-aanvalsverdrag verlengd en
ir zekeren zin versterkt zou worden, te
bespreken. Men hoort spreken over een
belangwekkende mogelijkheid n.l. deze, dat
Polen aan Duitschland een smal-
len corridor tusschen Oost-Pruisen en de
rest van Duitschland, door de provincie
Pomorze, zou afstaan. Ten aanzien van
Dantzig zou het de bedoeling zijn, dat den
Volkenbond het toezicht op het bestuur
van Dantzig onttrokken zou worden.
NIEUWE VERVOLGINGS-EPISODE.
Mededeelingen van de „Osservatore".
Onder het opschrift „Nieuwe vervolgings
episode" publiceert de „Osservatore Roma
no" een reeks berichten uit Freiburg over
hel sluiten van confersioneele scholen, het
werpen van steenen naar religieuze gebou
wen en het bezetten van Katholieke ge
bouwen in Oostenrijk.
ROERENDE ZORG VOOR SCHUSCH-
NIGG'S GEZONDHEID.
Mocht zijn vaders begrafenis niet bijwonen.
De Figaro meldt: „Oud-Bondskanselier
Schuschnigg heeft de begrafenis van zijn
vader niet kunnen bijwonen. Aanvankelijk
had hij vergunning gekregen zich naar het
kerkhof te begeven, doch op het laatste
oogenblik werd deze vergunning ingetrok
ken, daar zijn bewakers „niet geheel te
vreden waren over de gezondheid" van hun
gevangene. Mevrouw Vera Schuschnigg
en de oudste zoon van den oud-kanselier
volgden de baar, waarop maarschalkssteek
en de~en geplaatst waren. De militaire
eerbewijzen waren geweigerd. De regeering
was niet vertegenwoordigd en men zag
tijdens de plechtigheid geen er.kele uni
form. Detectives noteerden de namen van
de aanwezigen
ENGELAND
LLOYD GEORGE OVER HET ACCOORD
VAN MüNCHEN.
„Vrede gekocht ten koste van onze eer."
Lloyd George heeft gisteren op een
noenmaal, hem aangeboden door de leden
var. de „Free Church", een rede gehouden,
welke ook via de radio naar de Ver. Staten
Is uitgezonden.
Hij verklaarde, „dat de verademing na
de overeenkomst van München thans be
gint te wijken voor een gevoel van schaam
te dat wij den vrede ten koste van ons ge
weten en onze eer hebben gekocht."
Met betrekking tot Tsjecho-Slowakije
verklaarde Lloyd George, dat deze kleine
democratische staat in Midden-Europa, ge
huld in de Engelsqhe en Fransche vlag,
overhandigd is aan een meedoogenloozen
dictator, die zoowel Tsjechen als Duit-
schers hun vrijheid zal ontnemen. Hitier
was er niet op uit om onrecht te herstellen.
Hij wist, dat hetgeen hij wilde, dat was: een
vrij, democratisch land te vernietigen, waar
vrijheid, gelijkheid en de beginselen van
rechtvaardigheid zoowel voor Tsjechen als
Sudeten-Duitschers gelden. „Wij waren
zelfs niet klaar", aldus Lloyd George, „om
ons zelf te verdedigen, laat staan anderen
te redden." „Dat was ons eenige excuus
voor ons toegeven aan dictators", voegde
Lloyd George er aan toe, „en de geschie
denis zal slechts één ding vragen, en wel
of machteloosheid een rechtvaardiging
voor kwade trouw was."
In verband met China, Abessinië, Spanje
en Tsjecho-Slowakije zeide Lloyd George,
oat Engeland deze jaren de ladder van
vernedering sport voor sport was afge
daald en wij vroegen ons zelf af, of wij
nog lager zouden gaan.
Zwakkere naties gaan niet naar Parijs
of Londen om hulp, maar stroomen in
Berchtesgaden te samen, ten einde den
Duitschen dictator hulp en bescherming te
vragen.
Lloyd George eindigde met te herhalen,
dat zal blijken, dat „wij onze eer hebben
verbeurd en het respect van de wereld
hebben verloren; en wat erger is ons zelf
respect. En ten slotte zal er geen vrede
zijn, maar oorlog en oorlog zonder vrien
den."
HALIFAX SPREEKT TOT DE VEREEN.
STATEN.
Een nitnoodiging om samen te denken.
De Britsche minister van buitenlandsche
zaken Halifax heeft vannacht een radio
rede tot de Vereenigde Staten gehouden.
Hij begon met te zeggen, dat Roosevelts
bijdrage tot de jongste crisis van ontzagge
lijk veel nut was geweest. Zij was, aldus
Halifax, even waardevol als welkom.
Met betrekking tot de houding van Ame
rika tegenover de internationale aangele
genheden, zeide Halifax: Wij trekken niet
de motieven in twijfel, die aan uw neutra-
ïiteitswetten ten grondslag liggen, en nie
mand hier verwacht dat gij iets zult doen,
waarvan wij weten, dat het onmogelijk is.
Doch tegelijkertijd is het ons niet ont
gaan, dat gij met diepe belangstelling en
bezorgdheid den loop der gebeurtenissen
ir. Europa hebt gadegeslagen. Wij weten,
dat gij met uw eigen diepgewortelde geloof
in de vrijheid met een bezorgdheid, die
niet geringer was dan de onze, den invloed
hebt gadegeslagen, die deze gebeurtenis
sen zouden kunnen uitoefenen op de rech
ten der menschen, die zoowel gij als wij
baseeren op de hoogste eeuwige waarde
van de individueele levens.
In al deze zaken kan ik, daar ben ik ze
ker van, een verwantschap vaststellen tus
schen het Amerikaansche en het Britsche
volk.
Wij zijn ons niet minder dan gij bewust
van het feit, dat geen ware vrede kan be
staan, zoolang de naties het er niet over
eens zijn, dat het recht en niet het ge
weld de wereld moet regeeren.. De eenige
grondslag voor zulk een vrede is onder
ling begrip, en de eerste etappe op dezen
weg is, dat de naties, die dezelfde idealen
koesteren, bereid zijn, samen te denken.
GRIEKENLAND
KONING GEORGES NAAR LONDEN.
Koning Georges van Girekenland is
strict incognito gisteravond via Parijs naar
Londen vertrokken.
GRIEKSCHE OPSTANDELINGEN OP
CYPRUS GELAND.
Gisteren zijn tien van de mannen, die
onlangs door den Griekschen krijgsraad
veroordeeld zijn wegens deelneming aan
den opstand op Kreta in Juli j.l. met een
motorboot op Britschen grond in Cyprus
geland. Zij meldden, zich bij de autoritei
ten als politieke vluchtelingen. De vluchte
lingen, waarvan er vier ter dood en 2 tot
twintig jaar gevangenisstraf waren ver
oordeeld, zijn van Kreta ontsnapt.
AMERIKA
OVER DE KANSEN VAN DEN VREDE.
Geen vrede bij verheerlijking van het
geweld.
President Roosevelt heeft gisteravond
een radiorede over de buitenlandsche po
litiek gehouden, waarin hij pleitte voor
ontwapening in de geheele wereld, doch
tevens verklaarde, dat de Vereenigde Sta
ten onder de bestaande omstandigheden
hun wapening voortzetten.
Roosevelt zeide: „Zij die de ernstige
uren van de laatste crisis hebben door
leefd, kunnen geen twijfel koesteren aan
het verlangen van de volken der wereld
naar een blij venden vrede.
Er kan geen vrede zijn, als de heer
schappij van het recht vervangen moet
v/orden door een steeds terugkeerende ver
heerlijking van het zuivere geweld. Er kan
geen vrede zijn, als een nationale politiek
de bedreiging met oorlog weloverwogen
als werktuig aanvaardt.
Er kan geen vrede zijn, als een nationale
politiek de verspreiding over de geheele
wereld van millioenen hulpelooze en ver
volgde menschen, die geen plaats vinden
om hun hoofd neer te leggen, weloverwo
gen als werktuig aanvaardt. Er kan geen
vrede zyn, als de economische hulpbron
nen, die behooren te worden gebruikt ten
dienste van den socialen en economischen
herbouw, zullen worden geëxploiteerd
voor een versterkten wapeningswedloop,
welke de verdenkingen en de vrees slechts
kan vermeerderen en de economische wel
vaart van iederen mensch en ieder volk
bedreigt.
De Vereenigde Staten trachten reeds se
dert twaalf jaar tot ontwapening te ko
men, doch Amerika noch eenig ander land
kan ontwapening aanvaarden, als zijn bu
ren zich tot de tanden wapenen. Niettemin
blijven wij van meening, dat een wape-
rings wedloop tusschen de landen een
dwaasheid is, tenzij men nieuwe gebieden
of een nieuwe machtspositie begeert. Ik
geloof, dat wij recht hebben op grooter ze
kerheid dan die aan woorden ontleend
kan worden. Wij willen bewijzen door fei
ten, bij voorbeeld door besprekingen, die
tot werkelijke ontwapening leiden."
Roosevelt berloot zijn rede met een op
roep tot grootere eenheid voor den vrede
tusschen de volken en ook in het binnen
land, opdat „indien de vuurproef ooit
mocht komen, wij den eendrachtigen wil
hebben, waarmede de democratie zich met
succes tegenover haar vijanden kan stel
len."
VON PAPEN GENOEMD IN HET
SPIONNAGEPROCES.
Tijdens de voortzetting van het spion-
nageproces te New York, is de naam van
Von Papen genoemd. Bij de documenten
betreffende militaire geheimen, die naar
Duitschland zijn overgebracht aan boord
van de „Europa" bevinden zich verschei
dene in 1935 geschreven brieven. In de
briefwisseling wordt „von Papen" herhaal
delijk genoemd, nu eens als „infanterie-
officier van Montecillello" (een klein gar
nizoen in den staat New York) dan weer
als „op het oogenblik in Oostenrijk ver
blijvende".
Een andere raadselachtige mededeeling
zegt: „De kapitein is reeds in contact ge
treden met von Papen". Het is duidelijk,
dat deze aanwijzingen op een code be
rusten, welke de rechtbank echter nog niet
heeft kunnen ontcijferen.
PALESTINA
DE MILITAIRE OPERATIES IN HET
NOORDEN DES LANDS.
Gisterochtend zijn de militaire operaties
ir. het Noorden van Palestina voortgezet.
De zóne omvat de distrieten Nazareth,
Akkro, Safed en Galilea. Men maakt mel
ding van een vrij onbeteekenend treffen bij
Tam ra, waar vijf Arabieren werden ge
dood. In tal van streken werd sabotage ge
pleegd. De pijpleiding werd vernield. Op
c'en spoorweg naar Caza was een mijn ge
legd, die tot ontploffing kwam toen een
railfiets passeerde. De passagiers werden
gewond.
Uitgesproken:
B. de Lang, handelaar in ijzerwaren en
sanitair, Haarlem, Pleiudenstraat 18. Cur.:
Mej. mi. C. J Dêknatel, Haarlem.
Willem Joore. schippei en bloembollen
handelaar, Aalsmeer, Weteringstraat 28.
Cur.: mr. B. E. van Tijn, Haarlem.
Opgeheven wegens gebrek aan actief:
B. C. Morsing, Leiden. -
H. J. C. Sweris, Den Haag.
Surséance van betaling:
A. M. J. A. van Doorne, arts, Den Haag.
A. M. J. A. van Doorne heeft ter griffie
der arr. rechtbank te den Haag een ont-
werp-accoord neergelegd. Schuldvorderin
gen, ten aanzien van welke surséance werkt,
moeten uiterlijk op 27 Oct. 1938 bij den be
windvoerder, Mr. J. J. Koeleman te Den
Haag zijn ingediend. Verhoor: Donderdag
raadkamer van voormelde rechtbank.
Vraag: Wat is er op no. 14862 van de
laatst gehouden Haco-verloting gevallen?
ntwoord: De verkoopers der loten
kunnen u alle inlichtingen geven.
eer effectêef zacht en geurig schuim
een ware mondwassching wordt. Ivorol (volgens nieuw recept). Tube 60 - 40 - 25 cent
