Het Memelgebied aan de beurt? PIM AL WIN 1 November „ZOMERZORG" DINSDAG 25 OCTOBER 1938 DE LEIDSCHE COURANT EERSTE BLAD - PAG. t Abonnementsprijs: voor Leiden 19 cent per week; 2.5J per kwartaal Bij onze agenten '0 cent per week; f 2 60 per kwartaal Franco per post f 2.95 per kwartaal Geïllustreerd Zondagsblad 0.50 per kwartaal Losse nummers 5 cent, met geïll. Zondagsblad 9 cent. Advertentiën: 30 cent per regel Ingezonden mededeelingen dubbel tarief Telefoontjes hoogstens 30 woorden, 50 cent per plaatsing, al léén Woensdag en Zaterdag. BOE WORDT HET WEER? MIST EN KOUDER. De Bill seint: Verwachting: Zwakke tot matige wind, aanvankelijk nog uit Zuidelijke richtin gen, toenemende bewolking met vorming van uitgebreide mistgebieden. Weinig of geen neerslag, in het Oosten temperatuur om het vriespunt des nachts, en zelfde tem peratuur overdag, in het Westen zachter des nachts en overdag iets kouder. Hoogste barometerst.: 767.9 te Wisby. Laagste barometerst.: 735.8 te Janmayen. Het gebied van hoogen luchtdruk rond de Oostzee nam in beteekenis af, terwijl dfc kern een weinig Zuidwaarts trok. Over West-Duitschland, onze omgeving en Noord-Frankrijk kwam bij helder weer lichte vorst voor, terwijl het over Zuid- Duitschland hedenmorgen matig vroor. De I.Tslandsche depressie bewoog Noord-Oost- vvaarts en vulde sterk op, voor de Noor- sche kust verooorzaakte zij echter nog krachtigen tot stormachtigen wind, met matigen regen. Een machtig oceanisch hoogedruk gebied verplaatst zich naar Ier land. Tusschen deze Oceanische hooge drukking en het continentale hooge druk- gebied ligt over de Britsche Eilanden eèn voor van lagen druk, welke over Ierland zwaren tot matigen regen brengt. Deze voor van lagen druk verplaatst zich naar onze omgeving. Voor onze omgeving is te ver wachten, dat de bewolking geleide lijk toeneemt, met vorming van uitgebreide mistgebieden. In het Oosten blijft de nacht nog koud, terwijl overdag de temperatuur weinig verandert. In het Westen wordt het des nachts iets zachter en overdag iets kouder, regen van beteekenis is nog niet waarschijn lijk. LUCHTTEMPERATUUR. 7.6 gr. C. LICHT OP VOOR FIETSERS e.a.: Van Dinsdagnamiddag 5.17 uur tot Woensdagmorgen 6.13 uur. HOOG WATER Te Katwijk aan Zee op Woensdag 26 Oct. voorm. 4 en nam. 4.24 uur. Maan op 10.03 uur Woensdagmorgen. Maan onder 18.33 uur Woensdagavond. Buitenlandsche Berichten SOLDATEN IN DE SNEEUW OMGEKOMEN. In het Hocoen-gebergte in Zuid-Servië heeft men de bevroren lijken van een ko lonel, een luitenant en een sergeant gevon den. Deze menschen waren tijdens een pa- trouilledienst in deze streek verdwenen. ONTDUIKING VAN ACCIJNZEN OP GROOTE SCHAAL. De Federale Grand Jury te New-York heeft 44 mannen en een vrouw in staat van beschuldiging gesteld, die er van verdacht worden, voor een bedrag van minstens 15 millioen dollar aan accijnzen te hebben ontdoken door het drijven van een onwet- tigen handel in likeur in de Vereenigde Staten en Canada. Volgens de met het on derzoek belaste agenten van de schatkist heeft de bende meer dan 150.000 H.L. al cohol voor onwettige distributie geprodu ceerd. Het grootste gedeelte hiervan is tus schen 1931 en 1937 gedistribueerd. EISCHEN DER NATIONAAL- SOCIALISTEN. Geen territoriale eischen, wel belangstelling! BERLIJN, 25 Oct. (A.N.P.) De jong ste mededeeling van Hitier, dat Duitsch- land geen territoriale eischen meer heeft in Europa moet volgens een der autoritei ten te Berlijn door de Litausche regeering niet verkeerd worden uitgeelgd. Hij verklaarde „dat de Fuehrer nooit gezegd heeft, dat „de Duitsche regeering geen belangstelling meer heeft in het lot van aan de Duitsche grenzen buiten het Rijk wonende Duitschers". Integendeel zal alles worden gedaan om te zien, dat hun leven en bestaan worden gewaarborgd. Officieele en politieke kringen te Ber lijn hebben met voldoening opgemerkt, dat de Litausche regeering twee wetsont werpen mei betrekking tot de veiligheid van den staat, waartegen de in het Me- melland wonende Duitschers bezwaren hadden gemaakt, heeft teruggenomen. Het Memelland a.s. zomer „vrij"? De Londensche „Daily Herald" meldt uit Dantzig, dat de nationaal-socialisten in het Memelgebied op aanraden van af gezanten van Berlijn besloten hebben, de Litausche regeering een aantal vergaande eischen voor te leggen. Dit besluit is genomen in een te Ko ningsbergen gehouden bespreking. Het is te vreezen, aldus het blad, dat dit de eer ste stap zal zijn van een campagne voor de cessie van het Memelland aan Duitsch- land. De nationaal-socialisten in Memel heb ben van gedelegeerden van het nationaal- socialistische hoofdkwartier te Berlijn ter conferentie de belofte gekregen, dat zij den volgenden zomer hun vrijheid zullen krijgen. De eischen, welke dr. Neumann, de „Henlein van Memel'' aan de Litausche regeering zal voorleggen, vertoonen vol gens de „Daily Herald" een treffende ge lijkenis met de acht punten, welke de Sudeten-Duitsche leider te Karlsbad heeft geformuleerd. Vier eischen. Deze eischen zijn: 1. benoeming van een Duitscher tot hoofd der regeering van Memel. 2. Invoering der Duitsche wetgeving, met inbegrip van de Neurenbergsche wet ten. 3. Waarborging van volkomen vrijheid van organisatie voor Duitsche politieke organisaties. 4. Zelfbestuur voor de Duitsche bevol king. Het verluidt, dat de Litausche regee ring reeds maatregelen bestudeert om den toestand te regelen. De maatregelen van Litanen. Volgens het Duitsche Nieuwsbureau meldt het Litausche Telegraaf Agent schap te Kaunas, dat bij de bespreking over aanvulling op de wet ter bescher ming van den staat in de daarvoor door de Sejm benoemde commissie de noodza kelijkheid is gebleken van essentieele wijzigingen, zoowel in den inhoud als naar den vorm. De wet zal echter zoo spoedig mogelijk, nog vóór deverkiezingen voor den Land dag van Memel worden uitgevaardigd. (Het Memelgebied heeft een oppervlak van 2447 vierkante K.M. Het herbergt een bevolking van 140.000 zielen. Op grond van het verdrag van Versailles werd dit gebied aan Duitschland ontno men. Terwijl de geallieerden nog over de toekomst van dat gebied spraken, bezet ten de Litauers het in 1923. Later werd deze in bezitneming erkend, doch werd bepaald, dat het Memelland tot op zekere hoogte zelfbestuur zou krijgen. Feitelijk heerscht er in dat gebied se dert 1934, toen de nationaal-socialisten de regeering wilden omver werpen, de staat van beleg). BINNENLAND Kappers en bloemisten VESTIGINGSWET TOEGEPAST. De Vestigingswet Kleinbedrijf 1937 is thans ook toegepast op het kappersbedrijf en op het bloemenverkoopbedrijf. Voor deze twee bedrijven is n.l. een tij delijk vestigingsverbod afgekondigd. Dit verbod geldt voor den tijd van ten hoogste één jaar; daarna doch even tueel eerder zullen vestigingseischen worden afgekondigd en dan zal men voor het vestigen van een inrichting de vergun ning behoeven van de Kamer van Koop handel. Het ligt in de bedoeling bij de vesti gingseischen voor het kappersbedrijf on derscheid te maken tusschen dameskap pers en heerenkappers. Men zal zich dus kunnen vestigen of als dameskapper, of als heerenkapper, al naar gelang men zich voor het vak bekwaamt. Voldoet men daarentegen aan beide eischen, dan zal men zich als dames- en heerenkapper kunnen vestigen, voor zoover het althans de eischen van vakbekwaamheid betreft. Men weet, dat tevens eischen voor han- handelskennis en credietwaardighed wor den gesteld. De eischen voor de bloemisterij hebben op grond van de Vestigingswet Kleinbe drijf 1937 alleen betrekking op die bloem- verkoopbedrijven, welke over een inrich ting beschikken. De bloemenventers val len dus niet onder dezen maatregel EEN JEUGDDIENST INGESTELD. Minister Romme stelt jeugdwerkloozen- zorg onder veelbelovende leiding. De parlementaire redacteur van de „Tijd" bericht: Naar wij vernemen, heeft de mi nister van Sociale Zaken, na overleg in den Ministerraad besloten, de zorg voor de jeugdige werklcozen los te maken uit het ressort van de werk verschaffing en tot een zelfstandigen crisisdienst, jeugddienst, van het de partement te verheffen. Deze dienst zal onder leiding worden gesteld van den referendaris, den heer G. W. F. van Hoeven. Binnen enkele dagen zal de Jeugdraad officieel van dit be sluit in kennis worden gesteld. Op het eerste gezicht mag deze maatre gel niets meer inhouden dan een bloole verschuiving binnen de ambtelijke krin gen van het departement, in wezen betee- kent zij meer, vormt zij een gunstige aan wijzing omtrent den koers van de jeugd- werkloozenzorg in de naaste toekomst. Degenen, die tot dusverre ten departemen- te de jeugdwerkloozenzorg beheerden, maakten er voor niemand, allerminst voor de pers, een geheim van, dat zij van be paalde diep ingrijpende maatregelen, ver klaarde tegenstanders waren. De heer Van Hoeven is dat allerminst. Reeds geruimen tijd voordat door ons en door anderen in de pers en voordat in de Tweede Kamer de gedachte aan maatrege len in grooten stijl speciaal ten behoeve van de werklooze jeugd ernstig ter sprake werd gebracht, drong deze ambtenaar in verschillende publicaties op zulke maat regelen aan en iedere instemming, die hij daarmee vond, registreerde hij nauwkeu rig om zoo effectief mogelijk en in zoo breed mogelijken kring de idee te propa geer en, dat voor de jeugd maatregelen in grooten stijl mogelijk, wenschelijk en noodzakelijk zijn. Zij, die dit inzicht deelen, kunnen in den ambtelijken internen maatregel van mi nister Romme reden vinden tot een meer optimistischen kijk op de toekomst der jeugdwerklooshedsbestrijding in ons land, dan deze mogelijk was bij de spaarzame gegevens, tot dusverre omtrent de voorne mens der regeering beschikbaar. „Tijd". AMBTSAANVAARDING VAN PROF. MR. DE BLOCK. Aan de Katholieke Economische Hoogeschool te Tilburg. Maandag heeft mr. A. L. de Block, bui tengewoon hoogleeraar in het Neder- landsch Staatsrecht en het Administratief- recht aan de Katholieke Economische Hoogeschool te Tilburg, zijn ambt aan vaard met een rede in het auditorium van het Conservatorium der R. K. Leer gangen: welke tot titel had: „Toeneming van de macht der Kroon". Vermindering van den directen invloed der volksvertegenwoordiging op de wet geving is, aldus spr., een verschijnsel, dat in tal van landen, waarin nochtans het parlement een der pijlers is gebleven, waarop het staatsgebouw rust, in toene mende mate voorkomt. In tweeërlei op zicht is die vermindering merkbaar. In de eerste plaats ziet men een stre ven, legislatieven arbeid op te dragen aan andere lichamen, uit hunnen aard op spe ciaal gebied daartoe bekwaam te achten, bij voorbeeld bedrijfsschappen. Bedoeld verschijnsel komt echter ook op andere wijze tot uiting en wel in dier voege, dat de volksvertegenwoordiging formeel haar aandeel in de wetgevende macht behoudt, doch dat de eigenlijke regeling van een bepaald onderwerp wordt toevertrouwd aan die macht in den staat, die in onderscheidene constitu ties de „uitvoerende" heet, hetgeen veel al beteekent de Regeering, d.w.z. ten on zent: Kroon en Ministers. Er volgde o.m. een bespreking van het verschijnsel in Nederland, waarbij uit voerig werden besproken de talrijke mach tigingen, aan de Kroon in de laatste ja ren verleend. Ook werd de aandacht gevestigd op de toeneming van de zoogenaamde provi soire wetgeving, waarbij eene wet aan de Kroon bevoegdheden verleent tot het ne men van maatregelen in afwachting van eene nadere beslissing te dier zake van de wetgevende macht. De Crisiswetgeving van de laatste ja ren geeft hiervan enkele voorbeelden. Moge dan de invloed van de volksver tegenwoordiging in zeker opzicht zijn verminderd, hij bleef bestaan ten opzichte van dat uiterst omvangrijke gebied van wetgeving, dat in bedachtzaam gemeen overleg kan worden tot stand gebracht, hij vermeerderde op het stuk der controle, namelijk bij de behandeling van de be grooting. Spr. bepleit terugkeer tot het stelsel van vóór 1887, toen nog buiten de volks vertegenwoordiging zelfstandige algemee- ne maatregelen van bestuur, door straf fen te handhaven, konden worden uitge vaardigd; een denkbeeld, indertijd door prof. van der Pot in 1916 krachtig verde digd. Spr. bleek van meening, dat zulks den rechtsstaat niet in gevaar zou brengen, nóch het gebied van den wetgever aan merkelijk zou beperken, dit laatste te minder, daar nog tal van onderwerpen voor de volksvertegenwoordiging over blijven. COMMANDANT VAN DE LUCHTVERDEDIGING. Gen.-maj. Best per 1 Nov. benoema. Met ingang van 1 November 1938 is be noemd tot commandant van de luchtverde diging de generaal-majoor P. W. Best, van het wapen der artillerie. GOEDERENVERKEER MET DUITSCHLAND. Kamercommissie is teleurgesteld over minder gunstige voorwaarden van het nieuwe verdrag. Aan het verslag van de vaste commissie voor overleg met de regeering in zake handelspolitieke aangelegenheden, in wel ker handen door de Tweede Kamer is ge steld het wetsontwerp tot goedkeuring van het Nederlandsch-Duitsch verdrag nopens de regeling van het goederenver keer met bijlage en bijbehoorend slotpro- tocol, op 19 Maart 1938 te Keulen geslo ten, ontleenen wij: De commissie is van oordeel, dat het verdrag behoort te worden goedgekeurd. Zij kan echter niet nalaten uiting te ge ven aan haar teleurstelling over het feit, dat de voorwaarden, waarop invoer van onze zuivelproducten in Duitschland kan plaats hebben, onder de werking van het nieuwe verdrag zooveel ongunstiger zijn, dan te voren. In het bijzonder be treurt zij, dat de regeering er in heeft moeten toestemmen de administratie van de verdeeling van den invoer voortaan over te laten aan de Duitsche autoriteiten. Zij verzoekt de regeering dringend er op te willen toezien, dat de bestaande handelsrelaties behandhaafd blijven. Mocht men onverhoopt van Duitsche zijde in de nakoming van de aanvaarde verplichtin gen op dit gebied te kort schieteh, dan vertrouwt de commissie, dat de regeering niet zal aarzelen daartegen krachtig op te komen. Gaarne zou men vernemen, welke er varingen zijn opgedaan met de werking der gemengde commissies, welker instel ling in het slotprotocol bij dit verdrag evenals bij de verdragen, welke daaraan zijn voorafgegaan is geregeld. Is de sa menwerking tusschen de Duitsche en de Nederlandsche autoriteiten in deze com missies bevredigend? Opgemerkt werd, dat voor verschillen de zaden in het geheel geen invoerrecht geheven zal worden, wanneer de invoer in Duitschland geschiedt op grond van teeltcontracten, terwijl wel invoerrecht (zij het lager dan het autonome) gehe ven zal worden, wanneer wordt inge voerd op grond van overeenkomsten met Duitsche telers. Wat is, zoo werd gevraagd, het verschil tusschen „teeltcontracten" en „overeenkomsten met Duitsche telers"? Men nam aan, dat de vrijdom van invoer rechten niet alleen zal gelden voor zaden, ingevoerd op grond van reeds afgesloten contracten, doch ook voor die, welke zul len worden ingevoerd op grond van con tracten, die nog gesloten moeten worden. DE N.S.B EN DE JODEN. Te Amsterdam heeft in het R.A.I.-gebouw een N.S.B.-samenkomst plaats gehad, waar ii. A. A. Mussert de richtlijnen voor den verkiezingsstrijd 1939 nader uitstippelde. De beschuldiging van anti-semitisme be sprekend, verklaarde ir. Mussert volgens een communiqué van den N.S.B.^persdienst het volgende: „Indien m ende N.S.B., die uitsluitend het Nederlandsche volk wil dienen, en dus de Joodsche macht moet breken, daarom ar.ti-semietisch noemt, reikt men zichzelf een brevet uit van anti-Nederlandsch te zijn. Aan het opvoeden van de Nederland sche jeugd en het reentspreken over het Nederlandsche volk door Joden moet een einde komen. Zoolang de Joden geen eigen nationaal tehuis bezitten, heeft ieder volk den zedelijken plicht om een deel van het Joodsche volk te herbergen. Tegen de Joden die hier ingeburgeid zijn en in goede harmonie met ons leven, heeft de N.S.B. niets. De na 1 Aug. 1914 hier te lande bin nengekomen Joden zullen te zijner tijd die nen te verhuizen op redelijken termijn, in de N.S.B. zullen voortaan geen Joden meer worden opgenomen. Die er reeds zijn, zul len als volwaardige kameraden gerespec- tetrden worden" CURSUSSEN VOOR MAATSCHAPPELIJKE WERKERS. De commissie voor opleiding van maat- scnappelijke werkers deelt ons, ten ver volge op voorgaande publicaties, het vol gende mede: De organisatie van mondelinge cursussen ter opleiding voor het door de Nederland sche vereeniging voor gemeentebelangen in te stellen examen-maatschappelijk werker, welke cursussen bedoeld zijn voor hen, die reeds in de praktijk van het maatschappe lijk werk, in het bijzonder voor zoover dit v an overheidswege geschiedt, werkzaam zijn, verkeert thans in een vergevorderd stadium. De aanvankelijk gerezen moeilijkheden met de hoofdbesturen van de groote ambte- oai enorganisaties zijn uit den weg geruimd, doordat volledig overeenstemming is be- r< ikt over een bepaalde vorm van samen werking. Van de zijde der organisaties be staat dan ook geen bezwaar meer, dat haar Rnien zich voor deelneming aan de door de commissie te organiseeren cursussen op geven, waarvan zij in hun vakbladen reeds mededeeling hebben gedaan. De kosten, aan de opleiding verbonden, hecragen 5.per maand. De aanschaf- fingskosten van de benoodigde literatuur, welke gedeeltelijk door bemiddeling van de con'missie betrokken zal kunnen worden, t( dragen voor den geheelen cursus plm. f 35.a 40.T.z.t. zullen hieromtrent aan de cursisten nadere mededeelingen wor den gedaan. De cursussen zullen twee a drie jaar du ren, naar gelang van de vooropleiding der deelnemers. In plaatsen met een groot aa tal cursisten zal getracht worden klassen t^ vormen, waarbij met ontwikkeling en leeftijd wordt rekening gehouden. De cursussen zullen door het geheele land centraal worden georganiseerd. Particu liere cursussen kunnen zich tot de com missie wenden om „erkend" te worden. Zij De muzikale Buziau met zijn kornuiten vanaf ter gelegenheid van het 1ste optreden SPECIALE FEESTAVOND, waarvoor U nu reeds kunt reserveeren, PIM ALWIN ZEGT ALLES VARIÉTÉ CONCERT SHOW JAZZ HUMOR MUZIKAAL THEATER ZOO ALS ZIJ DAT ALLEEN KUNNEN EENLG IN NEDERLAKD DE DIRECTIE. AGENDA LEIDEN. Dinsdag. Ver. „Katholiek Leiden", R.K. Winterprogram, gezelschap Jan Musch, Stadsgehoorzaal, 8.15 uur. Bal na. Donderdag: Conferentie voor niet-Katho- lieken. Hartebrugskerk, 8.30 uur. De avond-, nacht- en Zondagsdienst der apotheken te Leiden wordt van Z a t e r- d a g 22 tot en mat V r ij d a g 28 Oct. a.s. waargenomen door de apotheek C. B. Duys- ter, N. Rijn 18, Tel. 523. Te Oegstgeest: Oegstgeestsche Apotheek: Wilhelminapark 8, tel. 274. zullen daartoe blijk moeten geven zich te voegen naar de in het algemeen door de commissie voor de opleiding aan te geven richtlijnen. Hoewel enkele aanvragen om erkenning bij de commissie in behandeling zijn, stelt zij er prijs op te verklaren, dat nog geen enkele erkenning is verleend. Bij de R. K. Leergangen, gevestigd te Tilburg, bestaat het voornemen in de pro vincies Noord-Brabant en Limburg cur sussen te organiseeren. Deze zullen nauw contact houden met de commissie, zoodat de eenheid in de opleiding ook voor die streken gehandhaafd blijft. De commissie wil de door haar te orga niseeren plaatselijke cursussen, zoodra maar eenigszins mogelijk is, doen aanvan gen. Het is dus noodig, dat zij binnen zeer korten tijd een volledig overzicht heeft van de personen, die aan deze cursussen wen- schen deel te nemen. Onmiddellijk opgave L> dus noodzakelijk, zal met de aanvarge aanstonds rekening kunnen worden ge houden. Alle opgaven moeten worden ge richt tot den secretaris van de commissie, Zonnekade 5, Haarlem-Z., onder vermelding van leeftijd, woonplaats, functie, jaarwedde, schoolopleiding, vroegere werkkring en plaats, waar men het liefst een cursus zou zou bezoeken. HET WINKELBEDRIJF EN DE FEEST DAG ALLERHEILIGEN (1 November). De hoofdbesturen van den Nederl. R.K. Middenstandsbond en den Nederl. R.K. Bond van Handels-, Kantoor- en Winkel bedienden „St. Franciscus van Assisië", doen opnieuw een gezamenlijk beroep op de katholieke winkeliers om hun zaken overeenkomstig den wensch hunner Ker kelijke Overhed op 1 November, feestdag van Allerheiligen, welke als Zondag is te vieren, te sluiten en op de niet-katholieke winkeliers om het katholieke personeel in de gelegenheid te stellen zijn plicht na te komen dien dag als Zondag te vieren. Genoemde besturen doen eveneens een dringend beroep op de katholieken, maar speciaal op de katholieke vrouwen, om dien dag niet „extra" te besteden aan het doen van inkoopen, doch zich als katholie ken daarvan te onthouden. Waar het katholieke winkelbedrijf het offer weet te brengen om aan het verlan gen van de Kerkelijke Overheid te vol doen, spreken de organisaties het vertrou wen uit, dat zulks door de geloofsgenooten op prijs zal worden gesteld, wat niet het geval schijnt, wanneer men op 1 Novem ber de gesloten zaken voorbijgaat en de geopende winkels bezoekt om zijn inkoo pen te doen. AANTAL RADIO-LUISTERAARS IN NEDERLAND. Oip 30 September j.l. bedroeg het aantal aangegeven radio-ontvanginrichtingen in Nederland 708.681. Het aantal aangeslote nen op radio-distributie-inrichtingen be- dioeg op dien datum 363.579. AcademSenleuws LEIDEN. Geslaagd: Propaedeutisch examen Theologie: de heer B. Lieffering, Den Haag; Doctoraal examen Rechten: mej. N. de Langs, Bergen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1938 | | pagina 2