Om Kanton en Hankau IZZ.ÏZZXm. DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN ZZOZtZ?,?'"' Kanton grootendeels vernield BINNENLAND MAANDAG 24 OCTOBER 1938 30ste Jaargang No. 9166 3e, Ccki^clveSoti^cmt DE POSITIE VAN HANKAU WORDT CRITIEK Dll nummer bestaat uil vier bladen. Nationaal Daar zijn er, die het praedicaat „natio naal" voor zich en htm vrienden alléén wil len opeischen. Zij worden, zooals de „Avondpost" het juist opmerkte, van puur nationalisme on verdraagzaam - en dit is juist niet na tionaal. Onder die te veel met zichzelf ingeno- menen mogen wij ook rekenen het Natio naal Jongeren Verbond. In de „Rotterdammer" (anti-rev.) lezen wij het volgende: „Volgens een kort verslag in de pers heeft de voorzitter van het Nat. Jongeren- verbond op de laatste jaarvergadering be toogd, dat dit verbond zijn plaats tusschen de andere jeugdorganisaties duidelijk moet blijven innemen. Het mag niet, zooals on langs gebeurd is, het grootste deel van het werk doen en daarna terugtreden; want „het besef moet levendig blijven, dat er een organisatie is, die op de bres blijft staan om Vorstenliefde en Vaderlandslief de aan te kweeken". Is dat laatste niet wat al te boud ge sproken? Overschat het Nat. Jongerenver- bond zijn krachten niet? Het Centraal Bu reau voor de Statistiek geeft van tijd tot tijd leerzame cijfers, welke soms te inge wikkeld zijn om daaruit direct conclusie te trekken, doch het overzicht, dat dit bureau voor enkele dagen gaf over de vrije jeugd - vorming, is helder als glas. Uit de cijfers blijkt, dat het Nat. Jongerenverbond óp 1 Januari 1938 niet meer dan 7750 leden tel de; de A. J. C. heeft 8103 leden georgani seerd; de R.-K. Jeugdbonden gaan daar ver boven uit met 175.816 aangeslotenen; m^ar de Prot. Chr. Jeugdorganisaties tel len niet minder dan 216.713 leden. Ten slotte zijn er nog 173.698 jongeren aange sloten bij vereenigingen, welke alleen gods dienstige vorming bedoelen." Tot zoover het Prot. Chr. dagblad. Wij, Katholieken, met ons respectabel aantal van 175.816 aangeslotenen bij de Katholieke Jeugdbonden, laten ons niet door het Nationaal Jongerenverbond met 7750 leden op den achtergrond drijven wat be treft ons nationale karakter, onze n a- t i o n a 1 e gezindheid. Integendeel. Wij zijn meer nationaal, dan het Ver bond, omdat wij minder exclusief zijn, omdat wij ook in anderen erkennen den nationalen geest, erkennen het nationale streven, dat ons met hen en hen met ons vereenigt in een nationale eenheid. Om de overschatting van zichzelf, sa mengaande met gebrek aan waardeering van anderen, om de eenzijdige, bekrom pen en daardoor vooral in dezen tijd ge vaarlijke opvatting van „nationaal" heeft het Nationaal Jongerenverbond onze sym pathie niet. DE WERELD IN VOGELVLUCHT BOEDAPEST: De Hongaren hebben de nieuwe voorstellen van Praag van de hand gewezen. Zooals men weet, konden de Hon garen het niet eens worden met de Slowa- ken en hebben zij de onderhandelingen te Komarom afgebroken. Zij deden een be roep op de vier mogendheden van Mün- chen en om aan hun eischen kracht bij te zetten, gingen zij over tot mobilisatie. Dat maakte echter niet den gewenschten in druk en de „groote vier" gaven Hongarije den raad het nog maar eens met Praag te probeeren, en tegelijkertijd werd druk op Praag uitgeoefend om met nieuwe voor stellen te komen. Deze nieuwe voorstellen zijn nu afgekomen, doch door de Honga ren van de hand gewezen. Het gaat voor namelijk over het bezit van enkele steden, waarschijnlijk: Kassa, Ungvar, Munkacs en Nyitra. De hervatting van de onderhandelingen is daardoor weer uitgesteld. Boedapest heeft nu weer tegenvoorstellen aan Praag gedaan. HANKAU: Na Kanton is Hankau aan de beurt om verwoest te worden. Zooals men weet is de stad Kanton, een der voornaam ste Chineesche havensteden in het Zuiden, door de Japanners ingenomen. Er zijn ech ter nog verschillende Chineesche strijders achtergebleven, die de stad aan alle kan ten in brand hebben gestoken. Inmiddels nikken de Japanners met spoed HET BRANDT TE KANTON. Leprozen, krankzinnigen en misdadigers ontsnappen. In Kanton was het gisteren een dag van ontploffingen en branden, waardoor ook de gebouwen in de Fransche en Britsche concessies op het eiland Sjamien bedreigd werden. In den ochtend werden twee zeer zware explosies gehoord, terwijl in de win kelwijk den geheelen dag het vuur woed de. De zakenwijk aan de rivier wordt een prooi der vlammen. In weerwil van alle pogingen, die de Ja panners in het werk stelden om dit te ver hinderen, bereikten de vlammen de gevan genissen in de Saikwan-achterbuurt. Le prozen, krankzinnigen en misdadigers ont snapten. Op het eiland Sjamien, waar de buitenlandsche concessies zijn gelegen, werden twintig gebouwen beschadigd door puin, dat ten gevolge van de ontploffingen over de Parelrivier werd geslingerd. Een deel van de Britsche concessie moest wor den ontruimd. Afgescheiden van deze vernielingsacties, die achtergebleven Chineesche soldaten waarschijnlijk ondernomen hebben, blijft het in Kanton onnatuurlijk rustig, meldt Reuter. Japanners blijven de stad van de oostzijde binnenrukken. In dienst van de Japanners staande Chineezen manen de bevolking aan tot kalmte. Het opperbevel van het Japansche expeditieleger, dat nog steeds versterkingen ontvangt, zal bin nen twee of drie dagen Kanton binnen rukken. De Japanneezen hebben Zondagmiddag ook de forten Bocco-Tigris ingenomen, na gecombineerde aanvallen van de land macht en de vloot. JAPANNERS RUKKEN OP HANKAU AAN. Dynamiet onder Japansche gebouwen. Nu het lot van Kanton beslist is, wordt ook de positie der Chineezen bij Hankau steeds wanhopiger. Van alle kanten ruk ken de Japansche troepen op. Volgens een bericht, dat United Press van Japansche zijde heeft ontvangen, zouden de eerste ge motoriseerde afdeelingen reeds de buiten wijken van Hankau bereikt hebben. Vast schijnt te staan, dat de Japanners zich nog slechts enkele tientallen kilometers van Hankau bevinden. Zoo werd gisteren uit Sjanhai gemeld, dat de Japansche marinestrijdkrachten op den Jangtse tot op 40 zeemijlen van Han kau waren gekomen. De troepen van de Noordelijke groep hebben de grens der provincies Honan en Hoepeh overschreden en vechten aan de spoorlijn PekingHankau om Woetseng- kwam, de sleutel van den Woetsjengpas. Zondagavond hebben de Japanners bezit genomen van Sintsjau, gelegen ten N.W. van het Zondagmiddag veroverde Lin- sjanho. Te Hankau staat het leven, naar Havas meldt, nagenoeg stil. Alle winkels zijn ge sloten, verkeer is er bijna niet. De Chinee sche centrale, die stroom levert aan de Chineesche stad, werkt niet meer; de Brit sche centrale levert thans ook electriciteit aan de Fransche concessie. Daar elk oogen- blik de watervoorziening gestaakt kan worden, hebben de Fransche autoriteiten maatregelen genomen, opdat zij water van de Fransche kanonneerbooten krijgen, wel ker dynamo's ook voor stroom zouden kunnen zorgen. De autoriteiten der provin cie Hoepeh zijn naar Itsjang vertrokken; het treinverkeer naar het Zuiden is stpp- gezet. Onder alle Japansche gebouwen te Han kau wordt dynamiet gelegd. De meeste de zer gebouwen grenzen aan buitenlandsche eigendommen. Zoo ligt een Japansch ge bouw op slechts enkele meters van het Britsche consulaat. De autoriteiten hebben toegezegd, de vreemdelingen te zullen waarschuwen 24 uur voor de lonten wor den aangestoken. De luchtaanvallen van gisteren hebben te Haukau aanzienlijke schade aangericht. naar Hankau op, welks positie er hopeloos begint uit te zien. Men zegt, dat de Chi neezen dynamiet hebben gelegd onder alle Japansche gebouwen en dat een groot deel van de stad in de lucht zal vliegen, zoodra de Japanners voor de poorten ver schijnen. Tsjang Kai Sjek zou nog niet uit de stad vertrokken zijn. Er gaan geruchten, dat hij bereid zou zijn af te treden, maar der gelijke geruchten hebben al meer de ronde gedaan. Daar het grootste deel van het politiecorps de stad heeft verlaten, werd het verkeer gedurende het alarm niet gestaakt. Er ont stond overigens geen paniek. Daar de meeste inwoners uit Hankau zijn vertrok ken, bestaat de tegenwoordige bevolking het front, die na een uitputtenden marsch voor een groot deel uit vluchtelingen van op de straten bivakkeeren en koude en honger lijden. Het sterftecijfer is zeer hoog: de lijken worden niet weggebracht. De Japanners hadden, zooals gemeld, in verband met het bombardement van Han kau den commandanten der buitenlandsche schepen verzocht, verder stroomopwaarts te gaan liggen. De Britsche marine-autori teiten hebben echter geweigerd aan dat verzoek te voldoen. De Britsche schepen blijven bij de concessie te Hankau liggen. Luchtbombardementen in Woehan. Zes-en-dertig Japansche bommenwer pers hebben deelgenomen aan den eersten grooten luchtaanval sinds verscheidene we ken op de Chineesche steden in de provin cie Woehan. Achttien toestellen bombar deerden het station Woetsjang, waardoor verscheidene branden ontstonden, terwijl de andere achttien machines zich concen treerden op het kleine station, dat genoemd wordt „tien kilometer van Hankau". De Reutercorrespondent heeft deze plek bezocht, alwaar verschillende huizen ver nield zijn, spoorrails en spoor rij tuigen ver woest, de watertoren beschadigd, en waar zich de gebruikelijke smartelijke tooneelen afspelen van huilende vrouwen en kinde ren. Het aantal slachtoffers is betrekkelijk gering, doch de verminkte lichamen der dooden boden een naargeestigen aanblik. Japansche aanvallen op Britsche kanonneerboot. Van gezaghebbende zijde wordt verno men, dat zes zware Japansche bombarde mentsvliegtuigen een aanval hebben ge daan op de Britsche kanonneerboot „Sand piper" te Tsjangsja, de hoofdstad van Hoe- nan. Op de boot werd aanzienlijke schade aangericht, doch er zijn geen slachtoffers te betreuren. Reuter verneemt, dat de admiraliteit het bericht van dezen aanval bevestigt. Tsjang Kai Sjek niet vertrokken. De berichten, dat Tsjang Kai Sjek en zijn vrouw Hankau verlaten hebben, zijn niet juist. De correspondent van Reuter heeft Za terdagmorgen gedurende 20 minuten met mevr. Tsjang gesproken, terwijl de maar schalk zelf in zijn kantoor vertoefde. Geen bemiddeling. De Britsche ambassadeur in China, Clark Kerr, die via Hongkong op weg is naar Hankau en Tsjoengking, heeft krachtig ontkend, dat Engeland en Duitschland zouden pogen te bemiddelen in het Ja- pansch-Chineesche conflict. DE TOESTAND IN KANTON. KANTON, 24 October (A.N.P.). Vele ge bouwen zijn geheel afgebrand, zooals ver scheidene groote Chineesche hotels, het postkantoor en het douanekantoor. Volgens ooggetuigen hebben de Japanneezen zich zeer correct gedragen. Gisteravond be waakten Japansche patrouilles de overge bleven winkels, die door plunderaars be dreigd werden. Een tehuis voor krankzin nigen, waarin 800 menschen verzorgd wer den, werd door de beheerders in den steek gelaten, doch Britsche matrozen kwamen te hulp en leverden rijst voor het avond maal. Naast de Britsche kanonneerbooten ligt een vaartuig, waarop buitenlandsche vrouwen en kinderen van Sjamien een voorloopig toevluchtsoord hebben gevon den. Uit Hankau wordt gemeld, dat Jacquinot, een Fransche priester, er in geslaagd is te Hankau een vluchtelingenzöne in te richten, die door beide partijen erkend wordt. In de Duitsche en Russische concessie zijn burgers als vrijwilligers in dienst genomen. VAL VAN HANKAU AANSTAANDE? TOKIO, 24 October (A.N.P.). Naar de woordvoerder van het departement van buitenlandsche zaken hedenmorgen ver klaarde, is de val van Hankau aanstaande. Berichten van het front melden, dat de Ja pansche druk op Hgnkau zoo krachtig wordt, zoowel ten Noorden als ten Zuiden van de Yangtze, dat de Japansche troepen, zoowel de landmacht als de vloot, op schotsafstand van de stad komen. ER DOEN ZICH VOORTDUREND BOTSINGEN VOOR AAN HONGAARSCHE GRENS. 700 k 800 Hongaarsche terroristen gedood? LONDEN, 24 October. (A.N.P.) De „Dai ly Herald" meldt uit Praag, dat bij ge heime vechtpartijen, welke zich in de laat ste paar dagen hebben voorgedaan in Roe- thenië, de Oostelijke provincie van Tsje- cho-Slowakije, tusschen 700 en 800 Hon gaarsche terroristen gedood zijn. In officieele kringen te Praag moeten deze cijfers zijn toegegeven. Bovendien werden 400 personen gevangen genomen. Een groot aantal één op de tien zijn officieren van het Hongaarsche leger. Vele gevangenen hebben verklaard, dat zij waren opgeroepen voor den dienst in het Hongaarsche leger en dat zij toen niet hebben geweten naar Tsjecho-Slowakije te zullen worden gezonden. Anderen ver klaarden in speciale kampen aan de Tsje- chisch-Hongaarsche grens geoefend te zijn in terrorisme. De terroristen droegen geen uniform doch zij waren gewapend met machinegeweren, geweren en handgrana ten van dezelfde soort als in het Hon gaarsche leger worden gebruikt. Naar schatting zijn, aldus de correspondent* 13.000 man opgeleid voor terroristische da den in Roethenië en Slowakije. De Tsjechische gendarmerie is versterkt om een zuiverings-actie te kunnen ten uit voer leggen, vooral in het dichtbeboschte gebied bij Berehovo. GEESTELIJKE HERBEWAPENING. De Nationale Padvindersraad heeft het volgende schrijven aan Hare Majesteit de Koningin gezonden: De leden van den Nationalen Padvinders- raad vertegenwoordigende: „De Nederlandsche padvinders", ,De Katholieke Verkenners", „De Nederlandsche Christelijke Vereeni- ging van Padvinders", „De Padvindersvereeniging Nederland", brengen eerbiedig te uwer Majesteit ken nis, dat zij en de vereenigingen, die zij vertegenwoordigen, dankbaar voor uwer Majesteit woord van instemming met den oproep tot moreele en geestelijke herbewa pening van een aantal hooggeplaatsten in den lande, zich ernstig voornemen om te doen wat in hun vermogen ligt, teneinde die geestelijke en moreele herbewapening te helpen verwerkelijken en den weg te gaan door uwe Majesteit getoond, opdat zij, naar de mate van de krachten, aan ieder hunner geschonken, mogen komen tot daden van vertrouwen, van zelfopoffe ring en zedelijken moed en van geloof. Het schrijven was geteekend: de natio nale Padvindersraad. BRANDSTOFFENBIJSLAG. Van den Minister van Sociale Zaken is de volgende circulaire aan de Gemeente besturen uitgegaan: Ik heb de eer U te berichten, dat in het tijdvak van 30 October 1938 tot en met 15 April 1939, evenals den vorigen winter, aan ondersteunde en bij een werkverschaf fing geplaatste werkloozen een brandstof- fenbijslag mag worden verstrekt. Deze zal gedurende het tijdvak van 30 October tot en met 26 November 1938 ten hoogste 1. per week mogen bedragen, van 27 Novem ber 1938 tot en met 11 Maart 1939 maxi maal 1.30 per week, terwijl nadien we derom geen hoog er bedrag dan wekelijks 1.aan brandstoffenbijslag mag wor den toegekend. Voor dezen bijslag komen in aanmer king gehuwde en ongehuwde kostwinners alsmede zij, die den steun voor alleenwo- nenden ontvangen. Voorts kan gedurende het in den aanhef dezes vermelde tijdvak aan degenen, die bij anderen een kamer hebben gehuurd zonder huiselijk verkeer, daarbij zelf de zorg voor hun voedsel dra gen en voor het verkrijgen van brandstof fen op zichzelf aangewezen zijn mits uw college hiervoor termen aanwezig acht een brandstoffenbijslag worden verstrekt, gelijk aan de helft van dien, welke te uwent aan kostwinners wordt toegekend, mitsdien in vorengenoemde drie tijdvak ken tot een maximum van resp. 0.50, 0.65 en 0.50 per week. Laatstbedoelde bijslag mag alleen worden uitgekeerd, in dien in de kamer 'n bruikbaren toestand verkeerende stookgelegenheid aanwezig is, waarvan ook inderdaad regelmatig gebruik wordt gemaakt. Aan hen, die bij anderen inwonen en aan vorengenoemde voorwaarden niet vol doen, zooals kostgangers en z.g.n. slaapgas ten, mag geen brandstoffenbijslag worden verstrekt. De toekenning van brandstoffenbijslag aan ondersteunden mag wederom in zoo- VOORNAAMSTE NIEUWS Buitenland Kanton verwoest, Hankau thans ernstig bedreigd. (1ste blad). De Hongaren hebben nieuwe Tsjechische voorstellen tot grensregeling van de hand gewezen. (2de blad). Eer verdediging van kardinaal Innitzer. (2de blad). De Britsche pogingen tot onderdrukking van de Arabische terreur in Palestina. (2de blad). Sport en Wedstrijden Voetbal: Het Ned. elftal behaalde een 22 uitslag tegen Denemarken. Het Ned. B-elftal verloor met 21 van het Con tinentale elftal. In den I.V.C.B. werden verschillende leiders geklopt In den B.H.VJ5. boekte Docos fraaie successen. (3de blad). Motorsport: Geslaagde motorwed strijden op Duynrell. (3de blad). Automobilisme: De K.N.A.C. boek te groot succes met haar herfstrit. (4de blad). Dammen: Ook de laatste partij tus schen Raichenbach en Keiler remise. (3de blad). verre tot gevolg hebben, dat de maxima van de u bekende schalen overschreden worden, dat bij geheele werkloosheid de som van steunbedrag en brandstoffenbij slag en bij gedeeltelijke werkloosheid de som van het loon van den ondersteunde, het steunbedrag en den brandstoffenbij slag, ten hoogste bedraagt 95 pet. van het loon, dat de betrokken arbeider ten tijde van de ondersteuning in het vrije bedrijf zou kunnen verdienen, indien hij niet werkloos of gedeeltelijk werkloos was. Zij, die geen volle week bij de werkver schaffing zijn geplaatst dan wel periodiek zijn tewerkgesteld, kunnen over de dagen cq. weken, dat zij niet tewerkgesteld zijn (de z.g.n. wandeldagen of -weken), de helft ontvangen van het bedrag, dat hun aan brandstoffenbijslag zou worden uitgekeerd^ indien zij over bedoelde dagen c.q. weken wel tewerkgesteld waren geweest. Ook dezen winter mag, indien bijv. door verstrekking van cokes van de ge meente-gasfabriek of door aankoop van brandstoffen op groote schaal uitgifte tegen verlaagden prijs mogelijk is, aan brandstoffenbijslag, hetzij dat deze in geld dan wel in natura wordt verstrekt, niet meer worden toegekend dan voor een ar beidersgezin noodzakelijk moet worden geacht. Indien de waarde van laatstgenoemde hoeveelheid minder bedraagt dan de maxi mum-bijslag van 1.00 of 1.30, dan mag niet bovendien het verschil worden uitge keerd, ook al zou bij uitbetaling van dat verschil het vorenbedoelde percentage niet overschreden worden. In de kosten der verstrekking van den brandstoffenbijslag aan werkloozen, die in de steunregeling zijn opgenomen of bij een gesubsidieerde werkverschaffing zijn geplaatst, zal uit het werkloosheidssubsi- diefonds eenzelfde bijdrage worden toege kend als in de overige kosten van steun- verleening of in de loonen der werkver schaffing wordt verleend. Omtrent den brandstoffenbijslag, toe te kennen aan kleine boeren en tuinders, ont vangt U bij afzonderlijk schrijven bericht. DE NEDERLANDSCHE PERS. Fransche lof. De enquête van de Temps over de pers in de verschillende landen is nu tot de Nederlandsche gekomen. P. G. M., de Amsterdamsche correspondent, somt haar kenmerken op. Als zoodanig beschouwt hij verscheidenheid, degelijkheid, onpar tijdigheid, ernst en wat de beste betreft de betrouwbaarheid. Het ontging hem niet, dat ze allengs naar het uitelijk ver anderd zijn en hij vergeet niet de partij-, provinciale- en Indische bladen te vermel den, evenmin als de voornaamste week bladen. De hoofdzaak voor hem is hun onafhankelijkheid, zoowel ten opzichte van financieele groepen als eigen en andere regeeringen met een licht voorbehoud voor partij organen, het gewicht van de publiciteit en de onkreukbaarheid van de samenstellers, hetgeen gedurende den oorlog een Engelsch gezant in den Haag de opmerking ontlokte: „ik ben van mee ning, dat de Nederlandsche pers de on- omkoopbaarste van Europa is". En het ar tikel eindigt: „Het Nederlandsche dag blad, dat zich laat verlokken, zou zijn zwakte terstond met het bijna volslagen verlies van zijn lezers boeten". „N. R. Crt"

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1938 | | pagina 1