ZATERDAG 22 OCTOBER 1938
DE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. 6
BUITENLAND
DU1TSCHLAND
DE VADER VAN OUD-BONDS
KANSELIER SCHUSCHNIGG
OVERLEDEN.
Van officieele zijde wordt vernomen,
dat de gepensionneerde luitenant-veld
maarschalk Arthur Schuschnigg, de vader
van den vroegeren bondskanselier, gister
avond op hoogen leeftijd is overleden.
DE GEARRESTEERDE NON
INTERVENTIE-WAARNEMER.
Volgens een rapport van het Noorsche
consulaat-generaal te Hamburg heeft de
controleur van de non-interventiecommis
sie Jacobsen ruzie gehad met Duitsche be
ambten. die eischten, dat hij zou bijbeta
len om in een hoogere klasse te kunnen
reizen, dan op zijn reisbiljet stond aan
gegeven. De openbare aanklager te Osna-
brueck heeft een maand gevangenisstraf
tegen hem geëischt wegens verzet tegen
de politie.
Het Noorsche consulaat-generaal tracht
thans zijn invrijheidsstelling te verkrijgen.
ENGELAND
DE BESPOEDIGING DER BEWAPENING
Rede van Hore Belisha.
Minister Hore Belisha heeft gisteravond
te Cardiff een redevoering uitgesproken
over de kwestie der bespoediging der be
wapening.
Hij.zeide o.m., dat om een merkbare be
spoediging of een merkbare uitbreiding te
verkrijgen, binnen een bepaalden tijd, van
het Engelsche bewapeningsprogram, het
noodig zou zijn de oorlogs-methode te
doen herleven, waarbij iedere andere over
weging aan deze ondergeschikt werd ge
maakt. Hore Belisha voegde hieraan toe,
dat om doeltreffend te zijn een ministerie
voor de munities volmachten moest heb
ben voor het toewijzen van opdrachten,
het toekennen van voorkeuren, de con
trole over de levering van materialen en
het treffen van regelingen voor de ver
plaatsing van geschoolde arbeidskrachten.
Dit zouden fundamenteele wijzigingen
zijn.
Ook Cranborne dringt op bewapening aan.
Lord Oranborne, de vroegere onder
staatssecretaris van buitenlandsche zaken,
die tegelijk met Eden is afgetreden, heeft
gisteravond in een te Bournemouth ge
houden rede verklaard, dat het oogenblik
is gekomen om de agressieve naties, die
den tijd, dat Engeland zijn kracht liet gel
den, voorbij achten, te „desillusionneeren".
Dit kan, aldus Cranborne, slechts op één
manier geschieden: door ons zoo te bewa
penen, als hier te lande in vredestijd nog
nooit is geschied, al onze bronnen te mo-
biliseeren, en met een opgewekt gemoed
alle offers te brengen, die noodig zijn.
PALESTLNA
TOESTAND TE JERUZALEM
VERBETERD.
Verzachting der strenge maatregelen.
In verband met de verbetering van den
sche autoriteiten besloten om, indien geen
nieuwe verergering intreedt, vanaf heden
het verbod om zich buitenshuis te bege
ven te doen gelden van 4 uur 's middags
tot 10 uur 's ochtends. De toegangen tot
de oude stad zullen streng bewaakt wor
den. Slechts twee poorten, de Damascus-
poort en de Jaffapoort, zullen voor het
verkeer opengesteld zijn. Voor hedenmid
dag is een groote levensmiddelenuitdee-
ling georganiseerd.
Hoe de toestand gisteren was.
Gistermorgen is een Britsch soldaat ge
dood door een franctireur in de oude stad.
Het was de tweede doode, dien de Brit-
sche troepen in de laatste 24 uur hebben
verloren. Een luitenant werd n.l. bij on
geluk gedood op een patrouilletocht nabij
Ramalia. Nabij Haifa is een Britsch soldaat
gewond bij de ontploffing van een land
mijn.
Gistermorgen werd met tusschenpoozen
geweervuur gegeven door franctireurs in
de oude stad van Jeruzalem. Deze franc
tireurs hielden nog stand in de omgeving
van de moskee. De troepen der regeering
beantwoordden het vuur. Bij tusschen
poozen cirkelde een vliegtuig boven de
stad, dat het hoofdkwartier in kennis stel
de van verdachte bewegingen. Dertig Ara
bieren hebben vergunning aangevraagd
om het moskeegebied te betreden ten be
hoeve van het Vrijdagavondgebed De an
dere Arabieren worden blijkbaar afge
schrikt door het vooruitzicht in de vuur
linie te geraken.
In een ooggetuigeverslag verhaalt de
correspondent van Reuter, die op den
Olijfberg is geweest, dat moskee en hei
ligdom er verlaten uitzagen. De rebellen
en andere hielden zich echter waarschijn
lijk gedekt in de heilige gebouwen en
kloosters. Een opstijgende rookzuil duid
de aan, dat er brand was in een overbe
volkte wijk, waar de brandweer slechts
met de grootste moeite kan optreden.
De gezondheidsautoriteiten hebben gis
teren 10.000 brooden uitgereikt onder de
bewoners van de nog niet bevrijde wijk.
In een speciaal blad is het bevel gepu
bliceerd van luitenant genaraal Haining,
de opperbevelhebber, waarbij militaire
gouverneurs worden aangesteld, die zullen
staan boven de districtscommissarissen, in
het geheele land.
Bij een gevecht tusschen Britsche troe-
I pen en politie aan den eenen en een troep
BINNENLAND
De Tweede Kamer over
de Rijksbegrooting
SCHRIFTELIJKE BEHANDELING
Belastingverhooging wordt van meerdere
zijden niet zonder bedenking geacht.
Verschenen zijn de algemeene beschou
wingen van de Tweede Kamer over de
Rijksbegrooting 1939. Daaraan is het vol
gende ontleend:
Zeer vele leden spraken hun groote
vreugde uit over de wijze, waarop onlangs
het regeeringsjubileum van H.M. de Ko
ningin werd gevierd. Zij achtten het een
feit van staatkundige beteekenis, dat in die
viering in zoo belangrijke mate tot uiting
zijn gekomen de erkenning van het belang
van den Nederlandschen staatsvorm en de
waardeering voor de wijze, waarop de
draagster der Kroon gedurende zoovele ja
ren Haar constitutioneele taak heeft ver
vuld. Dat feit is vooral daarom van zoo groo
te waarde, omdat het vrijwel algemeene
vreugdebetoon uit het volk zelf is opgeko
men en in geen enkel opzicht van bovenaf
was opgelegd.
De hoop werd uitgesproken, dat de een
heid, welke zich, ondanks alle principieele
verschillen, bij deze gelegenheid in ons volk
heeft geopenbaard, richtsnoer zij en blijve
in onze staatkunde.
Alvorens over te gaan tot het voeren van
beschouwingen over het algemeen beleid
der regeering op economisch, financieel en
sociaal gebied, meende een aantal leden
eenige wooren te moeten wijden aan den
huidigen intenartionalen toestanden aan de
houding van Nederland met betrekking tot
dien toestand.
Weliswaar aldus verscheidene dezer
leden is zeer onlangs tot groote blijd
schap van alle volken een oorlog nog oo het
laatste oogenblik voorkomen, doch dit is
slechts kunnen geschieden, doordat een
kleine staat werd opgeofferd. Bedreiging
met gewelddadig optreden heeft eenige
groote mogendheden er toe gebracht, Tsje-
cho-Slowakije, vrijwel zonder met de re
geering van dit land overleg te plegen, tot
het toegeven aan zeer ver gaande eischen
te noodzaken. De op zulk een wijze gered
de vrede kan nergens een gevoel van ge
rustheid geven, allerminst in de kleine lan
den.
Er is grond voor de vrees, dat in een
mischen nabije toekomst andermaal
met geweld zal worden gedreigd, om
inwilliging van eischen, aan een of meer
kleine staten gesteld, te verkrijgen.
Zulk een afschrikwekkende gang van
zaken zal slechts af te wenden zijn, als
de volken en regeeringen uit het ge
beurde de les trekken, dat een werke
lijke organisatie van den vrede thans
dringend noodzakelijk is.
Toestand des land.
Verscheidene leden noemden den toe
stand, waarin ons land verkeert, uiterst
zorgwekkend.
Van een economisch herstel kan nog
steeds niet worden gesproken.
Naar het oordeel dezer leden is de be
treurenswaardige stand van zaken op eco
nomisch en financieel gebied geenszins uit
sluitend te wijten aan de ongunstige con
junctuur en aan de internationale politieke
spanningen.
Het stond reeds lang en staat het ook nu
nog voor hen vast, dat het beleid der regee
ring de gevolgen van de crisis in ons land
heeft verergerd in stede van verminderd.
Met bezorogdheid hadden deze leden ken
nis genomen van het voornemen der regee
ring, de voorziening in het geraamde te-
terroristen aan den anderen kant, welk ge
vecht volgde op een aanval op een Jood-
sche autobus nabij Jaffa, is een rebel ge
dood en een gewond, terwijl vijf rebellen
gevangen werden genomen.
Rebellen hebben thans een begin er
mee gemaakt om niet geëscorteerde tank
wagens te gelasten hun benzinevoorraad
aan te vullen. Te Gaza zijn gewapende
Arabieren het regeeringsziekenhuis bin
nengedrongen. Zij doodden er een vrouw,
die verpleegd werd, omdat zij met dolk
steken was gewond. In den loop van den
nacht zijn de rails op de spoorlijn Lydda
Jeruzalem over een afstand van een der
de mijl opgebroken. Een brug werd met
ontplofbare stoffen beschadigd. Te Na
bloes wordt ongeregeld door bandieten ge
schoten. Schildwachten van het hoofd
kwartier der brigade beantwoorden het
vuur.
EGYPTE
OOK EGYPTE GAAT STERKE LUCHT
VLOOT BOUWEN.
De Egyptische regeering is voornemens
de defensie belangrijk te versterken. Men
zal weldra over een vlootkern beschikken
en in 1941 zal het leger 100.000 man sterk
zijn, terwijl de luchtvloot dan uit 1000 toe
stellen van het modernste type zal be
staan. Naar verluidt zal Egypte spoedig de
verovering van Abessinië door Italië er
kennen en een consul te Addis Abeba be
noemen.
Huitenlandsctie Berietilen
DEENSCHE SUIKERFABRIEK DOOR
BRAND VERWOEST.
De suikerfabrieken te Nakskov op Laa-
land (Denemarken) waarvan de raffinade
rij als de grootste van Europa gold, zijn
gistermiddag door een brand bijna volko
men verwoest.
kort voor een deel te zoeken in het opnieuw
invoeren van belangrijke bezuinigingen.
Ook het andere middel, dat de regeering
wil toepassen, om het begrootingstekort te
overbruggen, te weten de invoering van
nieuwe belastingen, achtten deze leden al
lerminst zonder bedenking.
Dat weder een aantal nieuwe heffingen
den druk der toch reeds zoo hooge belas
tingen zal komen verzwaren, betreurden
ook andere leden.
Naar hun oordeel zal dat zeker aan een
spoedig intreden van economisch herstel
niet ten goede komen. Zij verklaarden zich
echter tegen die plannen niet te willen ver
zetten, juist omdat zij zoozeer van de nood
zakelijkheid van het spoedig bereiken van
een sluitend budget overtuigd waren. Een
uitzondering zouden zij daarbij willen ma
ken voor de op de bedrijfswinsten te leg
gen extra-belasting van 8 pet.
Verscheidene leden noemden de critiek,
van andere zijde op het beleid van het kabi
net geoefend, voer een zeer groot deel on
gegrond. Van hun kant wenschten zij aan
te vangen met hun waardeering uit te spre
ken voor de vastheid van hand, waarmede
de regeering in deze moeilijke tijden het
schip van staat voert. Zonder twijfel is
mede daardoor het saamhoorigheidsgevoel
van ons volk bevorderd.
En als men de millioenennota nauw
keurig bestudeert, treft men daarin tal
van gegevens aai\ welke er op wijzen,
dat hier inderdaad van een zeer be
langrijk samenstel van maatregelen tot
bestrijding van de werkloosheid spra
ke is.
Voorts gaat het thans niet meer om het
lenigen van de gevolgen der werkloosheid,
maar om de bestrijding van de werkloos
heid zelf.
De uiteenzetting, in de millioenennota
omtrent 's Rijks financiën gegeven, acht
ten de leden hier aan het woord, in pessi
mistischer toon gesteld dan noodig ware ge
weest. Deze leden waren van oordeel, dat
de financieele positie des lands minder on
gunstig is, dan de regeering zich voorstelt.
Het ligt voor de hand, dat die positie niet
rooskleurig is, maar zij is toch ook niet zóó
slecht, dat niet zou kunnen worden overwo
gen, in afwachting van gunstiger jaren, een
deel der uitgaven, b.v. die verband houden
met de werkloosheid, ongedekt te laten.
Op grond van deze zienswijze meenden
zij zich nog hun oordeel te moeten voorbe
houden over de vraag of het gewenscht is,
in vollen omvang over te gaan tot de ver
wezenlijking van de aangekondigde belas
tingplannen.
De Regeering en het
vreemdelingen
vraagstuk
De begrooting van Justitie
Aan het voorloopig Verslag over de Jus-
titiebegrooting wordt het volgende ont
leend:
Verscheidene leden gaven uiting aan hun
waardeering voor den arbeid van den mi
nister in het algemeen en voor de door
hem ingediende wetsontwerpen in het bij
zonder.
Verscheidene andere leden verklaarden
voor de kennis en de werkkracht van den
minister eveneens waardeering te hebben,
doch zich met het door hem gevoerde be
leid geenszins in allen deele te kunnen ver
eenigen. Met name hadden zij bezwaar te
gen 's ministers beleid in zake de toela
ting en uitwijzing van vreemdelingen.
Eenige leden verklaarden opnieuw gee
nerlei vertrouwen in den minister te stel
len. Zij verweten hem opdracht te hebben
gegeven tot het instellen van een vervol
ging tegen ir. Mussert terzake van het ge
beurde in het Blauwe Zand, hoewel ontslag
van rechtsvervolging huns inziens voor de
hand lag en dan ook door den rechter ge
geven is.
Van verschillende zijden werd de
klacht geuit, dat nog steeds in ernstige
mate pers-excessen plaats vinden. Ver
scheidene leden waren van oordeel, dat
de vraag onder het oog moet worden
gezien, of het niet noodzakelijk zal zijn
de strafbepalingen tegen de excessieve
uitingen nogmaals uit te breiden. An
deren meenden, dat de bestaande be
palingen op zichzelf voldoende ruim
te bieden om krachtig op te treden,
doch dat niet genoeg vervolgingen te
dezer zake worden ingesteld.
In het bijzonder tegen de anti-semieti-
sche uitlatingen wordt naar de meening
van verscheidene leden lang niet streng
genoeg opgetreden.
Van verschillende zijden werden ook
thans weer- talrijke klachten geuit over
de toepassing van het vreemdelingenrecht.
Verscheidene leden verkaarden den te-
genwoordigen toestand op dit gebied zeer
onbevredigend te achten.
Vele andere leden achtten het misplaatst
de suggestie te wekken alsof de Regeering
niet in Christ'elijken geest zou handelen.
Zij hadden het volste vertrouwen in de
toezeggingen van den minister, dat bij het
beoordeelen van de vraag, of vreemdelin
gen kunnen worden toegelaten, zoo hu
maan mogelijk zal worden opgetreden. De
regeering moet echter vooruitzien en over
wegen, welke gevolgen een sterke immi
gratie voor ons volk kan hebben.
Opnieuw werd de aandacht gevestigd op
het toenemende euvel van vervanging van
z.g. volksverzekeringspolissen door over
eenkomsten met begrafenisondernemingen,
welke overeenkomsten niet, gelijk de ge
noemde polissen, de bescherming van de
wet op het leyensverzekeringsbedrijf ge
nieten.
Eenige leden bepleitten een wettelijke
regeling van het beroepsgeheim van den
journalist zulks naar aanleiding van de
onlangs daarover gevoerde procedure. Ve
le anderen verklaarden, aan zulk een nieu
we regeling geen behoefte te gevoelen, zij
waren van oordeel, dat met de bestaande
wettelijke bepalingen en de daaraan door
rechtspraak gegeven toepassing kan wor
den volstaan.
Verscheidene leden betwijfelden, of de
onlangs getroffen regeling tot wering van
vreemdelingen uit de balie wel noodig en
of zij juist in de tegenwoordige omstandig
heden wel wenschelijk was.
Andere leden betuigden met de nieuwe
regeling hun instemming. Met het oog op
de functie, welke de balie in de Neder-
landsche rechtsbedeeling uitoefent, waren
zij van oordeel, dat aan een zuiver Neder
landsche balie de voorkeur gegeven dient
te worden.
Uit de behandeling van de zaak-Oss
voor het arnb ten aren gerecht te 's-Gra-
venhage is naar de meening van vele
leden wel gebleken, voor zoover dat al
thans niet reeds eerder vaststond, dat
er ernstige gebreken bestaan in de or
ganisatie van de politie hier te lande.
Zonder thans op de genoemde zaak
zelve in te gaan, meenden deze leden,
dat niet alleen een bespreking, doch
ook een verbetering van deze organi
satie niet mag worden uitgesteld. Noo
dig is, dat de organisatie van de poli
tie in breeder verband wordt bezien
dan tot dusverre geschiedde.
BEZOEK VAN KONING LEOPOLD
AAN ONS LAND
Voorloopig program vastgesteld
De volgende maand zal, zooals men weet,
Z. M. Koning Leopold van België een offi
cieel bezoek brengen aan Nederland en
daarbij gedurende twee dagen te Amster
dam vertoeven, waar hij officieel zal wor
den ontvangen door H.M. de Koningin. Het
voorloopig progam van dit koninklijk be
zoek vermeldt, dat Zijne Majesteit de Ko
ning der Belgen op 21 November a s. per
trein uit Brussel aan het Centraal Station
te Amsterdam zal arriveeren, waar hij met
groote plechtigheid zal worden ontvangen.
H.M. de Koningin zal zelf op het station
aanwezig zijn om Haar koninklijken east
te begroeten.
Hulde van sportlievend Neder
land in voorbereiding.
Vergezeld van een groot bereden eere
escorte zullen de beide staatshoofden in de
door zes paarden getrokken open gala-ca
lèche zich via het Damrak naar het paleis
op den Dam begeven.
Op den avond van den 21sten November
zal H. M. de Koningin ter eere van den
Belgischen Koning een gala-diner aanbie
den.
Op den tweeden dag van het bezoek zal
Z. M. Koning Leopold worden ontvangen
door het gemeentebestuur van Amsterdam,
in de raadszaal op het Prinsenhof, waar hij
zal worden toegesproken door den burge
meester dr. W. de Vlugt. Verder zullen dien
dag nog verschillende bezoeken aan offi
cieele instellingen worden gebracht. Des
avonds zullen de beide staatshoofden een
galaconcert bijwonen, dat onder leiding van
prof. dr. Willem Mengelberg in het Con
certgebouw zal worden gegeven.
Ter gelegenheid van het bezoek van Ko
ning Leopold zal de intochtsweg Damrak en
Dam op feestelijke wijze worden versierd.
Het ontwerp hiervan is opgedragen aan den
architect C. Veltkamp. Voorts zullen, zoo
als men weet, de grachten en torens we
derom worden geillumineerd.
Men verwacht, dat vele Belgen tijdens
het bezoek naar Amsterdam zullen komen
om van de feestelijk heden getuige te zijn.
Den 23sten November vertrekken Ko
ning Leopold en H.M. Koningin Wilhel-
mina naar de residentie. -
Nu het vaststaat, dat Koning Leopold van
België op Maandag 21 November a.s. een
officieel bezoek aan de Koningin in Am
sterdam brengt, is spontaan de gedachte
naar voren gekomen, om dien dag sportlie
vend Nederland in staat te stellen zijn hul
de te brengen aan den Koning van een land,
waarmede- op sportgebied zoo talrijke
vriendschappelijke betrekkingen worden
'onderhouden.
Het „Initiatief comité Amsterdam" (I.C.
A.) hetwelk zich vergewist heeft dat de
burgemeester aan dit plan zijn gewaardee-
de goedkeuring kon hechten, heeft te dien
einde een comité van voorbereiding be
noemd, waarin het zijn leden mr. dr. J. A.
van Thiel en A. J. G. Strengholt resp. als
algemeene voorzitter en voorzitter aanwees,
terwijl het den heer J. A. W. Bergvelt be
reid vond, het secretariaat op zich te ne
men. Voorts namen de volgende heeren zit
ting in het comité: S. Broekman, F. A. da
Costa, dr. J. Gajentaan, M. J. Koolhaas, A.
Montagnees en G. Rhee.
Het comité hoopt zich binnen enkele da
gen tot de in Amsterdam gevestigde sport
verenigingen te wenden, teneinde haar
medewerking voor een manifestatie in te
roepen.
Extra-treinen uit Brussel
en Antwerpen
In verband met het bezoek van Koning
Leopold van België aan Amsterdam laten
de Belgische en Nederlandsche spoorwegen
op Maandag 21 November, een zoo noo
dig meer extra treinen loopen van Brus
sel en Antwerpen naar Amsterdam, ten
einde ook het Belgische publiek in de ge
legenheid te stellen den intocht van hun
vorst in de Nederlandsche hoofdstad bij te
wonen.
In overleg met de V.V.V. „Amsterdam"
is een plan ontworpen, volgens hetwelk de
bezoekers uit België in de ochtenduren de
stad in touringcars bezichtigen en in den
avond een boottocht door de verlichte
grachten ondernemen zullen. Daarna keeren
de Belgische gasten des avonds naar Ant
werpen en Brussel per extra trein terug.
Voor dit bezoek aan Amsterdam wordt,
„Msbd."
PRINS EN PRINSES OP HET LOO.
Vrijdagmiddag omstreeks drie uur ver
scheen Prinses Juliana met Prinses Beatrix
in den kinderwagen voor het paleis Het
Loo, waar zij, ten aanschouwe van talrijke
belangstellenden, in een zonnig hoekje op
den cour Haar baby aan het verzamelde
paleispersoneel toonde. Ongeveer een kwar
tier onderhield de Frinses zich ongedwon
gen met hen.
Daarna nam jkvr. Feith den kinderwagen
over en reed met het Prinsesje via de Ko
ningslaan het koninklijke park in. Een vrij
talrijk publiek had het Prinsesje goed kun
nen zien.
Prinses Juliana begaf zich na het afscheid
op den cour in het paleis.
Z. K. H. Prins Bernhard, die Donderdag
en Vrijdag heeft deelgenomen aan een
jachtpartij op het eiland Schiermonnikoog
is Vrijdagavond om zeven uur met de
douaneboot „Sinnigehe Damsté" naar Oost-
mahorn vertrokken. Vandaar heeft de Prins
zich per auto naar het Loo begeven.
HULDIGING BURGEMEESTER J. F.
PLOEGMAKERS TE OSS
Ter gelegenheid van het eervol ontslag
van burgemeester J. F. Ploegmakers als in
specteur der rijkswerkverschaffing in
Oostelijk Noord-Brabant, is Vrijdagmiddag
in de raadszaal van het gemeentehuis te
Oss, een plechtige huldigingsbijeenkomst
belegd. Het initiatief van deze huldiging
was uitgegaan van een comité, gevormd
door den burgemeesters der gemeenten
's-Hertogenbosch-Schijndel, Andel C. A„
Tilburg en Wanrooij, onder voorzitterschap
van mr. F. van Lanschot, burgemeester van
's-Hertogenbosch.
Bij aankomst van burgemeester Ploeg
makers en mevr. Ploegmakers aan het ge
meentehuis bood de voorzitter van het hul-
digings-comité mevr. Ploegmakers een
bloemenhulde aan.
De huldigingsrede namens de burgemees
ters en gemeentebesturen van de 78 onder
de inspectie van burgemeester Ploegma
kers ressorteerende gemeenten, werd uit
gesproken door mr. F. van Lanschot, bur
gemeester van 's-Hertogenbosch. In bree-
de trekken schetste deze de enorme werk
kracht, welke door burgemeester Ploeg
makers als inspecteur der rijkwerkver
schaffing is ontplooid waardoor in korten
tijd het aantal tewerkgestelden van enkele
honderden tot 3000 kon stijgen.
Wethouder Cremers sprak mede namens
zijn collega wethouders Kemps en mede
namens den gemeente-secretaris mr. G.
Konig. Deze grootsche huldiging aldus
spr. stemt ons tot groote verheugenis,
daar wij hierin hebben mogen constatee-
ren, dat de scheidende functionaris door
loyale plichtsbetrachting en tact- en be
leidvol optreden in een allerminst gemak
kelijke functie ook de sympathie heeft we
ten te verwerven van de collega's in het
ressort van den functionaris.
Namens het staatsboschbeheer, sprak de
heer van Alphen die gaarne verklaarde, dat
de veelvuldige samenwerking van het
staatsboschbeheer met den heer Ploeg
makers als rijksinspecteur der werkver
schaffing steeds een zeer aangename was.
Burgemeester Ploegmakers nam hierop
het woord en betuigde zijn oprechten
dank aan alle burgemeesters en gemeente
besturen.
DE HOOFDSTAD VERDUISTERD.
Een heldere sterrenhemel maakte nochtans
oriëntatie mogelijk.
Ook de hoofdstad heeft Vrijdagavond
haar eerste grootscheepsche verduiste
ringsproef gehad. Om half tien doofden de
straatlantaarns over de stad, ter waar
schuwing, dat alle lichtuitstraling moest
verdwijnen en alle lampen van auto's,
fietsen, trams en schepen behoorlijk moes
ten zijn afgeschermd. Om kwart voor
tien was Amsterdam inderdaad een naar
de regels der kunst verduisterde stad,
maar het effect was, althans op den grond
beoordeeld, niet zoo volkomen, doordat
een prachtige heldere sterrenhemel zich
over de stad koepelde.
Tegen dezen lichtenden hemel staken
de silhouetten van de huizenrijen, de
groote gebouwen en de torens, duidelijk
af. Op de breedere straten kon men zich
nog vrij goed oriënteeren, terwijl het wa
ter het meest verraderlijke element vorm
de en breede lichtende voren trok door
het stadsbeeld. De meeste menschen had
den gehoor gegeven aan den oproep, om
zooveel mogelijk thuis te blijven, alleen
in de binnenstad was het wat drukker.
Het auto- en rijwielverkeer was betrek
kelijk gering. Fantastisch was het effect
der rijdende trams, waarvan alle licht
was afgeschermd. Het tramverkeer vond,
zij het in matig tempo, regelmatig voort
gang.
Ook in de stations was alles verduis
terd. Donkere treinen reden af en aan.
Het blauw licht van de lantarens, spaar
zaam op de perrons en in de tunnels ver
spreid, wees den reizigers den weg. De
heldere lucht speelde ook hier de ver
duistering parten, want het beloop der
rails, die blonken met den matten glans,
wezen den weg naar de stationscomplexen
waar bovendien de roode en groene sein
lichten een duidelijke plaatsbepaling mo
gelijk maakten.
De eerste indruk was, dat de bevolking
der stad sportief heeft medegewerkt, om
deze eerste groote verduisteringsproef te
doen slagen. Een enkel vergeten gang- of
bovenlicht mag daarbij aan gedachteloos
heid worden toegeschreven.
Menschenwerk is ten slotte nooit vol
maakt. Door een misverstand in de or
ganisatie bleef één plek van Amsterdam
gedurende de halve verduisteringsperiode
in vollen lichtglans stralen. En deze ééne
plek wasde Dam. „Tijd".
