dagen Historie
SPORT
Van de Katholieke Voetbalbonden
ZATERDAG ZZ OCTOBER 1938
DE LEIDSCHE COURANT
VIERDE BLAD - PAG. 13
DE STORMLOOP DER NAZI'S OP DE KERK IN DUITSCH-
LAND. HET LOT VAN ROETHENIë. WORDT DE
TSJECHISCHE UITVALSPOORT GESLOTEN? SPION-
NAGE-PROCES EN DE STEMMING IN AMERIKA. DE
PALESTIJNSCHE KWESTIE.
Buigen of barsten. Het natio-
naal-socialisme pleegt zich ieder jaar te
gen den winter te vermeien met den in
vloed van de Kerk weer wat verder terug
te dringen. Het inzetten van de Winter-
hilfe is gewoonlijk een mooie aanleiding
om er op te wijzen, dat de nationaal-socia-
listen, gesteund door het heele machts
apparaat van den staat, zooveel voor het
volk doen, wat dan gesteld wordt tegen
over het weinige, dat de Kerk, stelselmatig
van haar inkomen beroofd, aan liefdadig
heid kan doen.
Dit jaar schijnt Hitier besloten te zijn,
nu hij het probleem van de „geterrori
seerde" Duitschers in Oostenrijk en Tsje-
cho-Slowakije „endgültig" opgelost heeft,
ook „endgültig" met de Kerk af te reke
nen. De rede van gouwleider Bürckel, wel
ke in driestheid en felheid van taal alles
overtrof, wat tot nu toe tegen de Kerk is
uitgeschreeuwd, voorspelde niet veel goeds
In plaats van aan kardinaal Innitzer zijn
excuses aan te bieden voor het feit, dat
het in zoo'n voorbeeldig geordenden staat
mogelijk was geweest, dat gepeupel midden
in het hart van een stad als Weenen een
bisschoppelijk paleis kon plunderen in
plaats daarvan fulmineerde hij tegen den
kardinaal en tegen het z.g. „politieke" Ka
tholicisme, waaruit maar al te duidelijk de
solidariteit bleek van de nazi-autoriteiten
met de plunderaars.
Op deze rede, welke wij indertijd geka
rakteriseerd hebben als een openlijke oor
logsverklaring, is een maatregel van den
Duitschen rijksminister voor kerkelijke
aangelegenheden, Kerrl, gevolgd, welke be
doeld is als een langzame wurging van het
kerkelijk leven.
In zijn zakelijken inhoud zegt het staats
stuk, dat „in de toekomst na grondig on
derzoek van elk geval afzonderlijk de
staatssalarieering van geestelijken voor die
personen, die zich aan de wetten en ver
ordeningen van den staat vergrijpen, moet
ingetrokken worden". En de „Beobachter",
die toch wel de strekking van dit decreet
zal kennen, voegt aan de verordening in
een zeer korte toelichting toe: „Door dit be
sluit wordt het misbruik van de bezoldi
gingsmiddelen door personen en groepen
voorkomen, die zich tot hun binnen-kerke-
kelijk dogmatisch gebied beperken, maar
tegen de rechtsordening van den staat ver
zetten."
Tekst van het decreet en commentaar
van den „Beobachter" laten geen dubbel
zinnigheid open: priesters en dominees
moeten zich ook in hun geloofsverkondi
ging op het standpunt van het nationaal-so-
cialisme plaatsen; zij moeten de wereldbe
schouwing en levensopvatting van het re
giem verkondigen; zij mogen, waar deze in
botsing komen met' de leer van hun Kerk,
ze niet bestrijden; maar moeten het natio-
naal-socialistische dogma, dat tot staatsdog-
ma verheven is, verkiezen en prediken,
met terzijdestelling en verloochening van
de Christelijke leer.
Stellen zij Christus boven Hitler,, dan
treft hen de zwaarste straf, welke de staat
meent hun te kunnen toebrengen: zij ont
vangen geen honorarium meer; hun pen
sioenen worden ingetrokken; en ook dit
geldt voor de dominees ook het wedu
wen- en weezenpensioen vervalt.
Wij twijfelen er niet aan of deze maat
regel zal aanvankelijk met voorzichtig
heid worden toegepast, „opdat er geen op
roer ontstaat onder het volk", zooals het
Joodsche Sanhedrin indertijd overwoog
Doch wij twijfelen er ook niet aan, dat de
maatregel zal worden toegepast. .Maar
zelfs een hongerende Kerk zal blijven ge
tuigen, dat de rechten der Kerk worden
geschonden.
Roetheni Het is overigens wel
merkwaardig, te zien, hoe Hitler, die zoo
bezorgd was voor het welzijn der Duit
schers, die buiten de voormalige rijksgren
zen leefden, zoo weinig oog heeft voor het
geestelijk belang van zijn eigen onderda
nen.
De Sudeten-Duitschers, die nu met zoo
veel vreugde hun intrede in het Duitsche
Rijk hebben gedaan, zullen ook weldra on
dervinden, dat het met hun vrijheid gedaan
is. Zij behooren thans gelukkig en tevre
den te zijn en daarmee uit.
In andere deelen van Tsjecho-Slowakije
is de bevolking nog niet zoo gelukkig; met
name nog niet in Slowakije en Roethenië.
De onderhandelingen met de Hongaren zijn
r "oken en nog niet hervat. Eén van de
zwaartepunten van het probleem is de sa
menvoeging van de Hongaarsche en de
Poolsche grens via Roethenië (in Subkar-
pathisch Rusland), waartegen Berlijn be
zwaar heeft en welke Roeme voorstaat.
Berlijn kan zich niet verzoenen met her
metische afsluiting van de Tsjecho-Slo-
waaksche grenzen door twee mogendheden,
die, hoezeer ook bevriend met het Derde
Rijk, nochtans blijkbaar de onbesnoeide
uitzetting van zijn macht en invloed in
Midden-Europa vreezen. Rome, veel inni
ger bevriend met Berlijn dan genoemde
twee mogendheden, streeft er zijnerzijds
klaarblijkelijk naar, Hongarije als Italiaan-
sche voorpost tegen den Germaanschen ex
pansiedrang zoover mogelijk naar voren te
schuiven en de vriendschap met Polen, de
tweede Italiaansche wachtpost, in het
Noorden, te versterken.
Het is altijd gemakkelijk, twee vrienden
te hebben, die het deurtje naar den Bal
kan kunnen afsluiten. Dat geldt nu voor
al, nu Tsjecho-Slowakije, „grondig gene
zen van het internationalisme", zich in de
armen van Duitschland heeft geworpen.
Duitschland is reeds bezig, de Tsjechische
politiek te heroriënteeren. „Eerst breken
met Moskou", decreteerde Berlijn. De com
munistische partij werd in Tsjechi-Slowa-
kije verboden. De sociaal-democratische
partij heeft zich reeds los gemaakt van de
Tweede Internationale. Straks krijgen wij
te Praag een soort nationaal-socialistisch
bewind, door middel van een tol-unie eco
nomisch aan handen en voeten aan Berlijn
gebonden. Onder dergelijke omstandigheden
achten Polen, Hongarije en Italië het maar
beter, het Tsjechische poortje af te slui
ten met den Roetheenschen grendel.
Intusschen vraagt men zich met eenige
verwondering af, of de opinie van de Roe-
thenen zelf wel gevraagd wordt? Dat
komt er blijkbaar minder op aan, zelfs
voor de mogendheden, die den mond zoo
vol hadden van het zelfbeschikkingsrecht
der naties.
Spionnage. Wanneer de jongste
geschiedenis één geweldig gevoelige les
heeft gegeven, is het wel deze, dat aan
winst van land een staat niet gelukkiger
maakt. Tsjecho-Slowakije heeft zich twin
tig jaar weten te handhaven als mozaiek-
staat, maar ten slotte heeft het groote
stukken moeten afstaan aan den expansie
drang van het Derde Rijk. Maar die kracht
patserij wordt op den duur ook Duitsch
land noodlottig. Geheel Europa is thans
klaar wakker geworden door den schrik over
het zoo nabije oorlogsgevaar. Engeland
heeft zijn bewapeningstempo versneld.
Frankrijk heeft de noodlottige gevolgen
van zijn Volksfrontpolitiek ingezien en is
bezig zich te herstellen, in Amerika rijst
een geweldig verzet tegen den opdringe-
rigen Duitschen invloed.
Hoe goed Duitschland er in geslaagd is,
om zich in Amerika onmogelijk te ma
ken, blijkt eensdeels uit het feit, dat de
diplomatieke betrekkingen met Brazilië
(het voornaamste land van Zuid-Ameri-
ka) zijn verbroken, en anderdeels uit het
opzienbarende spionnage-proces, dat op het
oogenblik te New-York wordt gevoerd.
Het is de gewoonte, dat bij dergelijke
spionnage-processen de naam van het
land, te wiens behoeve gespionneerd is,
wordt verzwegen. Bij dit proces echter
wordt het goed duidelijk gemaakt dat de
spionnen Duitschers waren. De reactie
daarop in Amerika is duidelijk. De weer
klank, die het beroep van Chrurchill in
Amerika heeft gevonden, wordt er niet
weinig door versterkt. Men begint in Ame
rika te beseffen, dat Churchill gelijk had,
toen hij zeide, dat Amerika zich op tijd
achter Engeland en Frankrijk moet scha
ren tot het verdedigen van het groote
goed van moraal, vrijheid en humanisme,
dat door de dictatuur wordt bedreigd.
Palestina. De Engelschen zijn in
den laatsten tijd zoozeer in het gedrang
gekomen door de onlusten onder de Ara
bieren in Palestina, dat het meer dan drin
gend noodzakelijk werd hun gezag te her
stellen. Zij zijn daarmede dezer dagen be
gonnen en de z.g. oude stad van Jerusalem
wordt van rebellen gezuiverd. Een gemak
kelijk werkje is dat niet, want die oude
stad is een labyrinth van stegen en slop
pen. Wanneer echter het Britsche gezai
hersteld zal zijn, kan worden overgegaan
tot liquidatie van het Palestij nsche pro-
NED. DAMES HOCKEYBOND.
Wedstrijdprogramma voor a.s. Zondag.
West le klas: HOC—BDHC; HHYC
Amsterdam; HilversumGooi; Rood Wit
HDM.
Overgangsklasse: Leiden—Kieviten; To
goBHV; Amsterdam IIRood Wit II.
Oost le klas: DeventerUnion; Arn
hemPW; ZutphenEHV.
KON. NED. HOCKEYBOND.
Wedstrijdprogramma voor a.s. Zondag.
West le klasse: Gooi—HHYC; BMHC
Togo; HDMHilversum; Amsterdam
HOC.
Promotieklasse A: AlkmaarLeiden;
V ictoriaStrawberriesSOSZandvoor t
HDM IIDelftsche Studenten.
Tweede klasse B: HBS—HHYC II; Al
lianceHOC II; Leiden IIGroen Geel;
BMHC III—HHYC III.
Derde klasse C: Leiden III—Leiden IV;
Clubhuis Te Werve—BMHC IV; Zand-
voort II—SOS II; BMHC V—VCL.
Vierde klasse A: Leiden V—Hogo IV;
Kievieten IVTogo V; HOC VHOC VI;
Delftsche Stud. IVVictoria III.
Vierde klasse D: Clubhuis Te Werve II
HDM VIII: HDM VIIGroen Geel H;
Groen Geel IIILeiden VI.
ZUIDWIJCK.
Het programma van Zuidwijck voor
morgen luidt als volgt:
TempoZuidwijck dames.
ZuidwijckR.B.C. III heeren.
No het rooken.
Moeilijke opgaven voor SJC en DOS R
KON. NED. KORFBALBOND.
Wedstrijdprogramma voor a.s. Zondag.
lste klas Z.H.: Gymnasiasten—HKV;
Deetos—Ons Eibernest; HSV—DKC.
3e klas A: Fluks I—de Kweek; Rood
WitOlympiaan; Vicus Orientis—de Al-
gemeene.
le klas N.H.: Koog ZaandijkSwift;
Blauw WitSVK; WesterkwartierCito;
SportiefDDV.
le klas Gelderland: HellasOnder Ons;
VadaRapiditas; WilskrachtEkca.
le klas Overijsel: RigtersbleekDKC;
Groen ZwartDOS; Zwart WitAchilles;
Naas—HKC.
le klas Noord: Rood ZwartWWMD;
VoorwaartsHermes; VitesseWordt
Kwiek.
le klas Zuid: DotoVolt; BredaOna;
Oranje WitPSV.
WIELRENNEN
„NIEUW SWIFT"
Morgen zal verreden worden een koppel
wedstrijd over 40 K.M. voor A en B klas-
sers en 25 K.M. voor C klassers. Samen
komst 8.30 uur v.m. in het clubhuis, Oude
Rijn, hoek Pelikaanstraat.
„SWIFT"
Morgen wordt, na de sprintwedstrijd tus-
schen Romijn en Laven een peleton-rit ge
reden over 40 K.M. Samenkomst aan de
Zijl om 8.45 uur.
Zondag 30 October wordt de wedstrijd
tegen „Excelsior" uit Haarlem verreden,
op den bekenden weg.
Blauw Zwart kan haar record
handhaven
bieem. Het staat thans wel vast, dat de
verdeeling van Palestina in een Arabischen
staat en een Joodschen staat volgens het
rapport der commissie-Peel niet doorgaat.
De z.g. technische commissie-Woodhead,
die de mogelijkheid van uitvoering van het
verdeelingsplan moest onderzoeken, heeft
gerapporteerd, dat het plan „onbillijk
onuitvoerbaar" is. Wat er nu precies in
de plaats zal komen van de verdeeling,
staat wellicht nog niet precies zwart op
wit, maar hoogstwaarschijnlijk zullen de
Arabieren niet langer reden hebben tot be
klag. Zoodra de onjusten zullen zijn on
derdrukt en onderhandelingen zullen wor
den geopend over een definitieve o]
sing van hei probleem, zal dat kunnen blij
ken
We thans midden in den herfst
en zijn dus in hooge mate afhankelijk van
het weer. In het midden der week, wan
neer we ons overzicht voor den komen
den Zondag gereed maken, valt er heele-
maal niets te zeggen over de weersge
steldheid, maar op het gevaar af, dat
we veel wellicht voor niets schrijven
pennen we maar rustig door.
We beginnen met te constateeren, dat
het programma voor West H niet zoo
groo-t is, want acht clubs hebben een rust
dag, maar zien toch tevens, dat het ove
rige gedeelte toch belangrijk genoeg is.
West n, le klasse: Hier slechts drie
wedstrijden, doch een inhaalprogramma is
het niet, want het vermeldt wel den wed
strijd LeonidasExcelsior, die beide reeds
vijf wedstrijden hebben gespeeld, hetgeen
ook met SJC het geval is, terwijl Santpoort
met drie en HBC met TYBB met vier ge
speelde wedstrijden juist vrij zyn. Die on
volledige afwerking bejammeren we, om
dat daardoor het wedstrijdbeeld van het
oogenblik altijd schade lijdt.
SJC en DOSR krijgen beide lastige uit
wedstrijden te spelen. De Noordwijkers
moeten naar DHL en de Veensche club
naar Spartaan in Rotterdam, dat op het
oogenblik uitstekend in conditie is. Het
zou daarom wel een zeer groote verrassing
zijn indien de Veenders daar eenig succes
zouden behalen.
En SJC? De inzinking, welke SJC door
maakt, heeft naar op het oogenblik reeds
vier verliespunten bezorgd. Nog geven we
den moed niet op, dat er spoedig een her
stel zal intreden. De Noordwijkers vormen
een homogene ploeg, die altijd tot een
overwinning in staat is. Wanneer het vlot
zal ook DHL dat ondervinden.
LeonidasExcelsior kan de tweede over
winning voor de thuisclub worden.
Tweede klasse A: Vitesse, nog steeds
de eenige ongeslagen club in deze
afdeeling, krijgt bezoek van BSM en kan
ook dezen wedstrijd winnen.
Lisse gaat op bezoek bij WE en zal
daar vermoedelijk wel de handen vol heb
ben, hoewel succes niet uitgesloten is.
Santpoort IIADO is een strijd van ge
lijke krachten, waarbij een verdeeling der
punten zeker niet onmogelijk is.
Tweede klasse B: Het programma
voor morgen is volledig en vanzelfspre
kend gaat de belangstelling in de eerste
plaats uit naar de verrichtingen der lei
ders. De Rotterdammers nu zullen het niet
zoo heel zwaar hebben, want VEP
presteerde tot heden nog niets, verloor alle
drie gespeelde wedstrijden en bengelt on
deraan met Graaf Willem. De Woerdenaars
zullen al heel goed moeten spelen om een
klein succesje te behalen.
Blauw Zwart krijgt de Haagsche hek-
kesluiter op bezoek en moet dezen wed
strijd winnen, anders zouden de Wasse-
naarders al heel erg teleurstellen.
DONKAeolus wordt een strijd van ge
lijke krachten, indien de Rotterdammers
zich tenminste eenigszins hebben hersteld
van de onverwachte nederlaag, Zondag
tegen VVP geleden.
VYL ontvangt haar buurtgenoote Wil
helmus. Bedriegen we ons niet, dan zullen
de Voorschotenaren morgen weer eens
voor twee winstpunten zorgen.
WPOliveo kan door de Hagenaars ge
wonnen worden.
West I lste klasse: Ook hier staan
slechts drie wedstrijden op het program
ma, doch evenmin als in West II kan men
van een inhaalprogramma spreken. De
Meer heeft reeds drie wedstrijden meer
gespeeld dan VVZ. Voor deze laatste is
geen, voor de eerste wel een wedstrijd
vastgesteld. Een zege van de Amsterdam
mers op EMM ligt intusschen wel in de
lijn der verwachtingen. Ook HMS, op be
zoek bij NEA in Amsterdam, zal de pun
ten wel meenemen naar Zuilen.
Van den strijd FortitudoWA valt
moeilijk wat te zeggen. Wellicht kunnen
de Culemborgers het voordeel van eigen
terrein uitbuiten.
Zuid I le klasse: LauraRKNAC is
een strijd tusschen twee kopclubs. Moge
lijk dat de club van Eygelshoven door een
overwinning op Bleyerheide haar positie
aan den kop verstevigd.
Zuid II te klasse: Leiders en hekke-
sluiters ontmoeten elkaar in Eindhoven.
Brabantia krijgt n.l. Mulo uit Helmond op
bezoek. Dat moeten twee nieuwe winst
punten voor de Eindhovenaren worden.
Wilhelmina, nummer twee van de rang
lijst, krijgt in Weert bezoek van de Venl.
Boys, die hun vierde nederlaag wel tege
moet zullen gaan.
Oost le klasse: De bede ongeslagen
kopclubs Vogido en Vosta, zullen het niet
gemakkelijk hebben. Eerstgenoemde gaat
bij VDZ in Arnhem op bezoek, terwijl de
andere Enschedesche club bezoek ontvangt
van Achilles uit Hengelo, de derde ge
plaatste op de ranglijst. Het beloven beide
1 interessante wedstrijden te zullen worden.
Docos op bezoek bij
A V V in Leidschendam
Tal van leiders tegenover
elkaar
Een vrij volledig programamma zal mor
gen verwerkt kunnen worden, indien zich
tenminste geen onverwachte storingen
voordoen. En in dit programma bevinden
zich weer verschillende belangrijke ont
moetingen, die de harten der voetballief
hebbers zullen doen popelen.
AFDEELING CENTRUM.
Dat is in de eerste plaats het geval in
de Eerste klasse B. De bigmatch van den
dag is hier AVVDocos, de twee onge
slagen grootheden en leiders dezer klasse.
Zoo ooit, dan is het hier wel moeilyk
voorspellen wat de uitslag zal zijn. Bezien
we de door beide clubs in drie gewonnen
wedstrijden, dan zien we, dat de Dam-
bewoners een grootere schotvaardigheid
aan den dag hebben gelegd dan de Leide-
naars, doch daartegenover staat weer, dat
laatstgenoemden een blanke tegenscore
hebben. Dat wyst erop, dat de verdedi
ging der Leidenaars, morgen in denzelf
den vorm als in de eedste drie wedstrij
dden, moeilijk te passeeren zal zijn. Dat
heeft ook Meerburg j.l. Zondag ondervon
den. Hoe het morgen zal wezen? Veel zal
er van afhangen of de ploegen in goede
conditie zijn. We hopen, dat het een faire
wedstrijd zal zijn en dat de sterkste club
zegeviere.
Een andere belangrijke kamp is die in
Den Haag tusschen Quick Steps en Meer
burg. Hoewel Quick Steps niet erg for
tuinlijk is begonnen, meenen we, dat zij
toch een ploeg is, waarmede rekening
dient gehouden te worden. Meerburg kan
echter in Den Haag succes hebben, wan
neer zij zal spelen als j.l. Zondag tegen
Docos.
De belangstelling gaat verder uit naar
hetgeen VVSB dit seizoen zal doen. De
inzet, een 40 zege op Alph. Boys, doet
vermoeden, dat de Noord wij kerhoutsche
combinatie heel wat van plan is. Morgen
tegen v. Nispen geven we de combinatie
ook wel een kans.
Vogelenzang gaat op bezoek bij Unio,
hetgeen zeer waarschijnlijk de tweede
zege voor de club in Oudewater zal be-
teekenen.
Res. lste klasse A: De twee ongeslagen
leiders dezer klasse, Lisse II en DOSR II,
ontmoeten elkaar in Lisse. De reserven
uit de Veen staan daarbij voor 'n moei
lijke opgave, doch een gelijk spel zou al
een heel verdienstelijk resultaat zijn.
De SJC-reserven gaan op bezoek bij
DOSS III in Amsterdam. De Amsterdam
mers verloren tot heden reeds drie wed
strijden, maar van de prestaties van de
Noordwijkers valt ook nog heel weinig
te zeggen. We zullen daarvan het resul
taat maar kalm afwachten.
HBC IIOnze Gezellen II levert min
stens een gelijk spel op voor de Heem-
steedsche reserven.
ADO IITYBB III is voor de gasten.
Tweede klasse B: Ook hier een mar
kante wedstrijd, want evenals in de vorige
klasse, komen de twee leiders tegen elkaar
te staan. IEV komt n.l. op bezoek bij de
reserven van VVSB in Noordwykerhout.
Een voorspelling doen is hier raden naar
den uitslag. We kennen IEV niet, weten
alleen, dat haar score in drie wedstrijden
(192) duidelijke taal spreekt. De Noord-
wijkerhouters zullen heel wat in hun
mars moeten hebben om de gasten te
weerstaan.
SMC krijgt bezoek van DES, dat de
derde plaats op de ranglijst inneemt.
Voor de Warmonders een moeilijke op
gave en een gelijk spel zou al niet onver
dienstelijk zijn.
De wedstrijd Nic. BoysLeimuiden
zal vermoedelijk doen zien, of de Nieuw-
veensche Boys van plan zijn Weer een lei
dende rol te gaan spelen. Een overwin
ning voor hen lijkt ons niet onmogelijk.
ConcordiaForeholte levert o.i. een
nieuwe overwinning op voor de Hillegom-
mers, die het Zondag uitstekend deden.
In de ontmoeting VCVVDO zullen
de krachten elkaar vermoedelijk niet veel
ontloopen.
Res. 2e klasse B: Lisse III, leider der
afdeeling, heeft rust. De vraag rijst nu,
of de Teylingen-reserven de leiding zul
len overnemen. Onmogelijk is dit geens
zins, want zij schijnen heel wat van plan
te zijn. Maar Santpoort III heeft tot nu
toe de beste papieren, want - zij zijn nu
drie wedstrijden nog geen punt kwijt en
het ziet er naar uit, dat zij het ook tegen
Onze Gezellen III wel zullen bolwerken.
SJC III ontvangt op het Noordwijk-
sche Sportpark HBC III. Een lastige op
gave voor de Noordwijkers, die de eerste
twee wedstrijden reeds verloren. Zouden
ze een gelijk spel bewerken, dan is dit al
een mooi resultaat.
Derde klasse B: Vooraf diene hier nog
vermeld de uitslag BSM III—KRV: 2—2.
De Katwijkers verspeelden daarmede hun
eerste punt. Morgen krijgen zij de reser
ven van Concordia op bezoek. Een over
winning der gastheeren ligt in de lijn der
verwachtingen.
De twee andere wedstrijden zijn hier
DEK II—DSS II en HBC IV—BSM III.
