VRIJDAG 21 OCTOBER 1938
DE LEIDSCHE COURANT
EERSTE BLAD - PAG. 3
VER. „KATHOLIEK-LEIDEN".
Het R.K. Winterprogramma.
Aan de zeer vele wenschen, om complete
programmaboeken met toegangskaarten
voor 3 avonden te reserveeren, kunnen wij
geen gevolg geven.
Uitdrukkelijk wordt bekend gemaakt, dat
deze uitsluitend verkrijgbaar zijn bij
de fa, Huibers, Haarl.straat en fa. Geijer,
Botermarkt.
Degene, die de drie schitterende avon
den van het R.K. Winterprogram wenscht
bij te wonen, doet goed, zich spoedig van
een compleet programma met toegangs
kaarten te voorzien, voor het te laat
is. De toeloop voor deze programma's is
buitengewoon groot.
Nogmaals!!, schaft u tijdig het program
ma met kaarten aan. De kosten zijn mini
maal. Slechts 1.25 voor drie avonden.
R.K. VROUWENBOND.
Theepropaganda-avond.
De leden der afdeeling Leiden van den
R.K. Vrouwenbond worden herinnerd aan
den theepropaganda-avond, welke heden
avond wordt gehouden in de kleine Stads-
zaal om 8 uur. Er zal thee geschonken en
er zullen films vertoond worden.
Introductes is toegestaan.
EXCURSIE VAN DEN ARMENRAAD
NAAR DE MARTHA-STICHTING TE
ALPHEN AAN DEN RIJN.
Het bestuur van den Armenraad te Lei
den organiseerde gistermiddag een excur
sie naar de Martha-stichting te Alphen aan
den Rijn.
De Martha-stichting is een protestantsch-
christelijk gesticht voor de opvoeding van
jongens en meisjes, voornamelijk kinde
ren, die met toepassing van de Kinderwet
ten aan de ouders worden onttrokken.
De deelname stond open voor leden en
plaatsvervangende leden van den Armen
raad en andere belangstellenden Ongeveer
veertig personen hadden aan den oproep
van het bestuur gehoor gegeven. Het ge-
eischap werd ontvangen door den direc
teur, ds. J. Th. Meijer, die begon met een
korte uiteenzetting te geven het werk van
de stichting.
Op het oogenblik zijn er vierhonderd der
tig kinderen, waarvan ongeveer driehon
derd vijftig voogdijkinderen. Veel meer
kinderen zou de stichting ook niet kunnen
opnemen. De jongens en meisjes zijn in
verschillende huizen ondergebracht. Broer
tjes en zusjes krijgen echter gelegenheid
contact met elkander te houden. Over het
algemeen wil men de kinderen zooveel
mogelijk opvoeden als in een gezin. De kin
deren zijn volgens leeftijd in groepen inge
deeld. Men krijgt de kinderen liefst zoo jong
mogelijk. Groote waarde kent men toe
aan de opvoedende kracht van de kinderen
op elkaar. De kinderen gaan op een. school
die bij de stichting hoort. Enkele kinderén
gaan op een school voor buitengewoon la
ger onderwijs. Over het algemeen neemt
de stichting echter geen kindpren op, die
achterlijk of psychopatisch zijn.
Enkele zijn op de M.U.L.O.. de H. B. S.
en de Ambachtsschool. De kinderen, die
hierheen gaan, moeten echter niet alleen
uitblinken in intellect maar ook in karak
ter, daar niet ieder kind de vrijheid, die
dit naar hét dorp gaan meebrengt, kan
verdragen. De jongens zijn over het alge
meen vrijer dan de meisjes.
De meisjes worden opgeleid tot dienst
bode. Het meeste huiswerk wordt dan ook
in de stichting door de meisjes zelf ge
daan. Het voordeel van het dienstbode-vak
is, dat de meisjes in een gezin komen, waar
zij leiding hebben. De jongens krijgen een
vakopleiding, ze gaan werken bij een baas
in het dorp en keeren 's avonds in het ge
sticht terug. De beroepskeuze is zooveel
mogelijk vrij.
Nadat het gezelschap de thee gebruikt
had, toonde de directeur de verschillen
de gebouwen van de stichting. Het terrein
is zeer uitgestrekt met veel speelruimte en
tuinoppervlak. Voor de jongens is er pas
een nieuw gebouw in gebruik genomen,
dat geheel modern is ingericht.
Alles maakt niet alleen een zeer frisschen
en verzorgden, maar ook gezelligen indruk.
De kinderen zien er gezond en vroolijk
uit.
De gymnastiekzaal doet tevens dienst als
kerk. Vele oud-leerlingen laten hier nog
hun huwelijk inzegenen en hun kinderen
doopen.
De voorzitter van den Armenraad be
dankte den directeur voor de vriendelijke
ontvangst en vertolkte de gevoelens van
alle deelnemers, in de woorden „de kin
deren hebben den besten directeur".
Voldaan over het genotene keerde het
gezelschap om half zes te Leiden terug.
ONDER LADING HOUT GERAAKT.
Bij het lossen van hout van een schuit
der fa. v Koeken is de lading planken gaan
schuiven, waardoor twee arbeiders onder
de planken terecht kwamen. De 33 jarige
I. N. uit de Kaarsemakersstraat liep ver
schillende huid wonden op en een gekneus-
cie linkerbeen, terwijl de 40-jarige P. G.,
wonend aan de v. d. Helmkade klaagde
over pijn over geheel het lichaam. Beiden
zijn door den E. H. D. naar het Diacones-
senhuis vervoerd.
PAST OP UW RIJWIEL.
De zwijntjesjagers zijn den laatsten tijd
weer canig in actie. Wij vermelden niet
lederen keer opnieuw, wanneer er een kar-
.•etje ontvreemd wordt, omdat het te een
tonig wordt. Nu zijn er echter weer vijf
rijwielen op onrechtmatige wijze van eige
naar verwisseld, een teeken, dat de dieven
niet Mil zitten. Derhalve waarschuwen we
bet publiek nog eens: zet uw rijwiel toch
ii let athlenoi neer, want de dieven staan
op de loer!
VOORDRACHT
PROF. DR. C. W. LUNSINGH
Over oud-Perzische kunst
Op de maandvergadering van het Oos-
tersch Genootschap hier ter stede sprak
prof. dr. C. W. Lunsingh Scheurleer over:
„Zekere verschijnselen in de oud-Perzische
kunst". Hij besprak eerst de bouwwerk
zaamheden van Darius en Xerxes, welke
vooral in Persepolis ontplooid is.
In het bijzonder trekken de reliefs de aan
dacht, waarin zeker gewaadsplooien-motief
voorkomt, dat wegens zijn „optische" voor
stelling aan Griekschen invloed doet den
ken. Het zelfde motief nu vindt men op re-
liefs uit Pasargadere, waar de residentie
van Cyrus den Groote was. Daar Cyrus
omstreeks 55 v. Chr. regeerde, zou Griek-
sche invloed nog niet mogelijk zijn ge
weest, omdat het plooien-motief in Grieken
land eerst 525 v. Chr. optreedt.
Spr. gaf in verband hiermede een over
zicht van de ontwikkeling van dit motief in
de Grieksche kunst.
Hieruit blijkt, dat de Grieken het movtief
aan de verschillende lichaamshoudingen
aanpasten, terwijl de Perzen het meer als
cliché gebruiken.
Spr. wijst nu nog op éen inscriptie van
Darius uit Susa, waarin staat, dat Jonische
Grieken bij den bouw van het paleis steen-
bewerkers waren.
Hij concludeert, dat de reliefs moeten zijn
uitgevoerd door de onder Darius naar Per-
zië geimporteerde Grieken, die met het hun
eigen aanpassingsvermogen de opdrachten
der Perzische koningen uitvoerden.
K.J.M.V.
Moderator Paap over: „Geen gezag dan
uit God"
In de gisterenavond gehouden bijeen
komst van de K.J.M.V. hield de Moderator
der Vereeniging de weleerw. heer E. Paap,
een inleiding over: „Geen gezag dan uit
God".
Spr. toonde aan, hoe deze waarheid ten
grondslag ligt aan alles. Wordt Gods ge
zag ontkend of verdraaid, dai? ontstaan
problemen op allerlei terrein. De geschie
denis der menschheid toont ons van het
eerste begin af tot aan den dag van heden
toe, hoe de verdraaiing of ontkenning van
Gods gezag tot allerlei problemen voerde.
Spr. lichtte deze stelling met verschillende
voorbeelden toe.
Vervolgens behandelde spr. de stelling:
Gezag in het algemeen is noodig, is natuur
noodzakelijk. Zonder gezag is het leven
van menschen in gemeenschap onmogelijk.
En waar God de natuur van den mensch
dusdanig heeft gevormd, heeft Hij zelf in
die natuur neergelegd, dat er Gezag zal
zijn, dat in zijn diepsten oorsprong God
zelf is. Spr. toonde aan, dat Gods gezag te
spreken heeft zoowel in het sociale leven
als in het cultureele leven van den mensch
En waar nu Gods gezag wordt ontkend of
verdraaid, ontstaat verwarring, - zooals we
bijzonder in onze dagen constateeren in de
ontwrichting van het socialé leven, merle
in het onmenschwaardige in het cultureele
leven. Spr. werkte dit uit aan de hand van
meerdere voorbeelden.
Na deze inleiding, welke een uur inbe-
slag nam, werden door de leden drie De-
ba tingsgroepen gevormd, ieder met eigen
„speaker". Na een kwartie pauze, waar
onder de groepen zich strijdvaardig maak
ten, werd „het vuur" geopend, en ontspon
zich een levendig debat over het besproken
onderwerp.
Een zeer geslaagde avond, waarbij alle
leden actief meededen. Het idee „debatings-
groepen bleek uitmuntend in practijk te
voldoen. Met gebed en Zegen werd de bij
eenkomst gesloten.
EEN FORD-FILMAVOND
Met interessante films
In de Graanbeurs is gisteravond door de
N.V. „Het Motorhuis", de official Ford
dealer een filmavond gehouden, die door
een talrijk publiek werd bezocht. De heer
ir. P. S. van Walsen van de Ned. Fordtfa-
brieken te Amsterdam hield een korte toe
spraak over de economie van het vervoer
in 't algemeen en van de Ford-trucks en
-bestelwagens in 't bijzohder. Spr. gaf een
opsomming van de verschillende voordee-
len der Fordproducten en wees er op, dat
z.i. de toekomst ligt in de frontbesturing
met gelijkmatige belasting der beide assen,
zooals reeds bij autobussen veel wordt toe
gepast.
Later op den, avond sprak de heer van
Walsem nog over de Ford-reserve door
middel van de honderd Ford-dealers in Ne
derland en over het Ford-: .lilsysteem,
waardoor de auto's op z'n hoogst voor
slechts enkele uren uit het bedrijf behoeven
te worden gehaald. Deze Ford-dealers ge-
- aan 2500 menschen werk. Op de Neder-
landsche Fordfabrieken werken ook 500 ar
beiders, zoodat de Fordproducten aan tal-
wérk geven.
Wat de filmvertooning betreft: in de
eerste plaats werd een film gedraaid, waar
in men de Ford-truck in bedrijf zag. Ver
schillende overheidsbedrijven en vele be
kende Nederlandsche fabrieken gebruiken
de Fordproducten voor allerlei doeleinden.
Men zag de auto's in deze bedrijven bezig
en hoorde telkens de directeuren dier be
drijven hun goede bevindingen met de
Ford-trucks mededeelen.
Na de pauze draaide de film „Haarklove
rijen" die een beeld gaf van de precisie-
maten en -instrumenten, die in Fordfa
brieken worden gebruikt, instrumenten,
die inderdaad aan verregaaande haarklove
rij doen. Een geestige tegenstelling was ge
vonden met de maten, zooals die reeds in
de grijze oudheid eh ook in het hedendaag-
sche gewone leven worden gebruikt. Een
vertooning van een aantal Ford-wagens in
min of meer „beschonken" toestand sloot
den interessanten avond af.
Voor het machinisten-examen diploma B
is te Den Haag geslaagd de heer G. P. van
Ruiten alhier.
MAGAZIJN M. C. BROKAAR.
Ter rectificatie van het gisteren geplaat
ste bericht moeten wij mededeelen, dat de
heer M. C. Brokaar een geheel nieuwe
zaak in sigaren en sigaretten is begonnen
in perceel Breestraat 67.
DE WERKLOOSHEID.
Bij den Gem. Dienst voor Soc. Zaken
afd. Arbeidersbemiddeline, stonden giste
ren de navolgende personen als werkloos
ingeschreven:
Bouwvakarbeiders 903, Fabrieksarbeiders
219, Kantoorpersoneel 187; Hotel-, Café-
personeel 78; Houtbewerkers 140; Kleer
makers 65; Kappers 2; Schoenmakers 15;
Land- en Tuinarbeiders 101 Metaalbewer
kers 525; Sigarenmakers 20; Technici, op
zichters 30, Textielarbeiders 287; Trans
portarbeiders 908; Typografen 87; Voe
dingsmiddelenarbeiders 250; Vrouwen 139.
Alg. totaal 3960. Op 11 Oct. 1937 4724, op
12 Oct. 1938 4884. Benevens 60 ged. werk-
loozen.
MILITARIA.
De wachtmeester der le klasse A. van
Waard van het 6e R.V.A. zal op 24 October
een cursus volgen voor telefoonhersteller
bij het Regiment Genietroepen te Utrecht-
Op 1 November a.s. zal aan de Opper
wachtmeesters-instructeur ~b.z.j. H. J. van
Vueren en C. van Oostrom van 6 R.V.A.
het salaris aan hun rang verbonden worden
toegekend.
De wachtmeester de. le klasse H. F.
Gronde] van 6 R.V.A. zal op 24 October een
cursus aan de A.l. aan .le Hembrug volgen
voor vuurwerker.
Handelsregister K. v. K.
Wijzigingen. 3310. „De Molen", Lei
den, Koningstraat 5. Winkel in kruideniers
waren, enz. Wijz. handelsn. in: I. Wirtz,
L heien.
279. N.V Schelpkalk, in liquidatie. Lei
den, Korte Mare 16. Fabricage van en han
del in schelkalk. Overl. liq.: P F. van der
Wallen, Brielle.
Muziek
RESIDENTIE-ORKEST.
Eerste concert.
Het seizoen is nog 'ftiaar' nauwelijks in
getreden of het Residentie Orkest bevindt
zich ook, weer in ons midden. De zaal
was, zooals gewoonlijk, vol en toen pro
fessor Szell het podium betrad werd hij
als een oude bekende begroet. Het gebo-
dene Bach, Mahler, Brahms was een gang
naar de concertzaal waard. De dirigent
heeft orkestraal 'veel moois' laten bewon
deren en onder zijn temperamentvolle
leiding heeft 't ox-kest met buitengewone
toewijding en élan gespeeld. Van de
Brandenburgsche concerten hoorden wij
de eerste. In 1721 waren de „concerts aux
plusieurs instruments", zooals Bach ze
noemde voltooid, belangrijke groote or
kestwerken. Zooals het programma aan
merkt wordt het hoofdthema van het le
Allegro contrapuntisch verwerkt met een
tegenmotief, dat in de verschillende groe
pen en solopartijen wordt overgenomen.
Voortreffelijk was de vertolking van het
„Adagio", een duet tusschen violino, pi-
colo en hobo, waarbij zich solistisch fagot,
viool en bas voegen. „Allegro Menuet en
Polacca" sluiten het werk af. Als bindend
element wordt de clavecimbel gebruikt,
die den samenklank completeert. Telkens
en telkens meer leert men het stemmen-
weefsel volgen en telkens wordt zoo'n
werk ons liever, en voor de uitvoerenden
behooren deze werken tot de allermooiste
opgaven. Hiervan heeft men zich kunnen
overtuigen, wanneer men de geestdrift
aanmerkt, waarmee dirigent en orkest in
wisseling van spanning en ontspanning
het concert hebben vertolkt waarvan wij
de positieve muzikale waarde zoozeer ap-
precieeren. De altzangeres Hertha Glück-
mann solieei'de in de „Kindertotenlieder"
van Mahler. Zij bezit een mooie beschaaf
de altstem èn heeft ook het fijne esprit
van voelen en zeggen, charmeerende be
wogenheid en ontroering om deze liede
ren in haar melancholieke weemoed en
schreidende smart uit te drukken, maar
wij misten draagkracht en klank. Hoewel
wij toch. weer moeten erkennen, dat haar
zangcapaciteit nergens faalde en het le
gato en mezza voce voortreffelijk zijn ge
cultiveerd. Zij brengt klanken voort die
ontroerend zijn. De innerlijke diepgang
evenwel stelde teleur, niettegenstaande
er een geheimzinnige nevelachtige sfeer
in haar visie ligt, die zelfs in de veder
lichte uitbeelding der glansrijke berusting
melancholiek blijft schemeren en met iets
expansiefs de aandacht boeit. De inter
pretatie in haar geheel was fijn van in
tuïtie en geest. De orkestbegeleiding was
met veel verve gespeeld, overtuiging en
stijl. Er waren bloemen voor de soliste,
die met applaus werd gedankt voor haar
interpretatie. Na de pauze Brahms' 4e
symphonie. Wij zouden zoo gaarne eens
Mahler of Bruckner hebben gehad. Niet
temin de vertolking was wel zóó, dat wij
haar niet zonder meer passeeren. Profes
sor Szèll dirigeert haar in heel bijzondere
visie. Als uitgangspunt de sensibele passie
en geëxalteerd opdrijven, dat de indruk
van macht geeft. Daarbij toch alles wel
overwogen en beheerscht, zoodat de ware
gedaante van 't werk en de karakteris
tiek terdege wordt vastgehouden"; maar
met een zekere verrijking maakt hij haar
gevoelig zelfs méér soepel en gebruik
makend van alle zwepende Brahms eigen
schappen werd de uitvoering brillant en
impulsief. Zoo was de uitwerking grootsch.
Met daverend applaus werd gedankt voor
't mooie concert, het orkest deelend in
't huldebetoon. J. K.
RIJNSTREEK
ZOETERWOUDE
Aan de gevolgen overleden.
De heer C. Olsthoorn, die vorige week
door een koe werd gewond, is in het St.
Eiisabeth-gesticht aan de opgeloopen in
wendige kneuzingen overleden.
Laatste berichten
Binnenland
TWEEDE KAMER.
De verdere behandeling van het wets
ontwerp tot wijziging der tarief machtigings
wet 1934 werd hedenmiddag ook bijge
woond door den Minister van Algemeene
Zaken, dr. H. Colijn.
TARIEFMACHTIGINGS
WET AANGENOMEN
Het wetsontwerp tot wijziging van de
lariefmachtigingswet is met 44 tegen 41
stemmen door de Tweede Kamer aange
nomen.
HET ONDERZOEK INZAKE DEN DOOD
VAN GRETA GROEN.
Nog steeds geen oplossing.
Op 12 October werd in de Molenslqot-
straat te 's-Gravenhage een jong meisje
dood aangetroffen, waarna de politie
oogenblikkelijk een uitgebreid politieel
onderzoek werd ingesteld. Greta Groen was
namelijk tweemaal op straat lastig geval
len door een man en men veronderstelde,
dat dit individu een aanslag op het meisje
had gepleegd, gebruikmakend van de om
standigheid, dat zij alleen thuis was.
Negen dagen zijn sedert dien verloopen:
de politie hoorde vele menschen, die meen
den iets van belang tè kunnen mededeelen
en men publiceerde een signalement van
een man, wiens verhoor van groot belang
zou zijn voor de opheldering van het
mysterie.
Deze man, die in een vrachtauto is ge
stapt op den dag van den dood van Greta
Groen, zeer zenuwachtig was en een
schaafwond aan zijn rechterhand had, heeft
zich tot nu toe nog niet bij de politie ge
meld.
In de afgeloopen dagen zijn tal van per
sonen door de politie verhoord, maar het
onderzoek heeft geen enkel positief resul
taat opgeleverd.
Vanzelfsprekend nam "men aan, dat er
in het huis van de familie Groen een mis
drijf was gepleegd, want anders zou men
zeker niet met een onderzoek naar den
dader zijn begonnen. Ook nu nog houdt
de politie weliswaar aan een misdrijf
vast, maar zij ontkent niet, dat er gege
vens zijn, welke op zelfmoord wijzen,
terwijl men zelfs een ongeluk niet uitge
sloten acht.
Er kunnen zich derhalve drie gevallen
hebben voorgedaan: Greta Groen werd
vermoord door een bezoeker van haar
woning, toen zij alleen thuis was, waarbij
men in het midden laat of het hier gaat
om doodslag of dood door schuld. Greta
Groen heeft om een of andere onnaspeur
lijke reden zelfmoord gepleegd, Greta
Groen heeft in haar woning een ongeluk
gehad, dat den dood tengevolge had.
Ziedaar de drie veronderstellingen, wel
ke men oppert aan de hand van de tot nu
toe gevonden gegevens en naar aanleiding
van de verschillende bij de politie binnen
gekomen verklaringen.
Wij mogen bekend veronderstellen op
welke gronden wordt aangenomen, dat
Greta Groen vermoord is. De familie van
het meisje houdt vast aan deze meening
en de oudere zuster van Greta verklaar
de, toen zij den dood van haar zusje ver
nam, „dat het haar niets verwonderde".
Verwonderde hét haar niet, omdat Greta
tweemaal hinderlijk gevolgd was door een
man?
Of had Greta sterke aanvallen van me
lancholie, waaruit zelfmoord zou kunnen
volgen? Van dit laatste is evenwel niets
gebleken tijdens het leven van het misje.
Er is geen enkel motief voor zelfmoord
aanwezig in dit mysterie, dat om ophelde
ring roept.
Dan blijft nog over de hypothese van het
ongeluk. Greta Groen zou van de trap zijn
gevallen en zoo ongelukkig terecht zijn
gekomen, dat de dood zou zijn ingetreden.
Maar op welke wijze is dan de deksel on
der de deur naar de zolder gezet, zoodat
deze niet kon worden geopend en niet open
kon vallen en waarom had zij een bedde-
laken om haar hals? Waarom ook heersch-
te er wanorde in de woning, welke steeds
keurig is opgeruimd?
Op geen dezer vragen kan nu antwoord
worden gegeven en het is zeer de vraag of
er wel ooit een oplossing wordt gevonden
van dit mysterie.
De politie heeft vanzelfsprekend haar on
derzoek nog niet gestaakt, maar toch is de
tijd aangebroken, waarop men geen nieu
we paden meer kan betreden, waarop alle
draden tot het einde toe zijn nagezocht...,
zonder positieve resultaten. Want men kan
niet eens met zekerheid zeggen hoe de ver
stikking, geconstateerd door den politiedes
kundige dr. Rochat, is ingetreden.
De kans bestaat natuurlijk, dat nog
nieuwe aanwijzingen bij de politie binnen
komen. Zooals de zaken nu staan is het
onderzoek in deze zaak vrijwel doodgeloo-
pen.
IN WATERWEL VERDRONKEN.
Hedenmorgen is de 75-jarige mevrouw
M. Boon-List te Den Cocksdorp bij het
waterputten in een wel gevallen en ver
dronken.
Het ongeluk werd eerst vele uren later
ontdekt. Het stoffelijk overschot van de
oude vrouw is naar naar woning gebrach*
Buitenland
KRACHTIGE WOORDEN VAN DEN
PAUS.
Over den toestand in Duitschland.
CASTEL GANDOLFO, 21 Oct. (Havas).
Z. H. de Paus heeft gisteren een rede ge
houden tijdens een audiëntie voor de leden
van het archaelogische congres. Noch een
officieele noch een officieuze tekst van
deze rede, waarin de Paus in heftige be
woordingen de kerkvervolging in Duitsch
land en Oostenrijk gispte, is gepubliceerd.
Slechts van de toehoorders heeft men dus
inlichtingen kunnen verkrijgen. Volgens
hen heeft de Paus gezegd: „De vervolgin
gen in Duitschland en Oostenrijk blijven
voortduren met een waarlijk zonderlinge
vermetelheid. Zij worden steeds ernstiger,
zooals blijkt uit de bewijzen, die ik onder
mijn oogen gehad heb. Deze vervolging
treft den Paus diep, niet alleen als Vader
der Geloovigen, maar ook als mensch,
wanneer hij ziet, dat de menschelijke waar
digheid zóó verraden wordt."
De Paus protesteerde tegen de valsche
beschuldigingen aan het adres „van het
kardinaalspurper" en riep uit: „Wat moeten
wij doen? Doen wat de Paus doet, die op
timistisch blijft. Maar Pius X zegt, dat men
het eens moet zijn over den zin van het
optimisme. Hij is slechts optimistisch voor
de toekomst. Het heden is zooals God toe
staat dat het is, zooals hij toestaat, dat de
menschen het maken; maar de toekomst
is in Gods handen en dus in goede handen
en dat geldt vooral voor de toekomst (Van
groote dingen. Het geeft ons troost, dat wij
in ons bestaan van tachtig jaar gezien Reb
ben, dat de toekomst in Gods hand en niet
in menschenhanden is."
De Paus zeide getuige te zijn geweest
van het verval van de hegemonie van Na
poleon III, Bismarck, en Wilhelm II. „Wij
zien, hoe de nieuwe toestand zich ver
scherpt, hoe deze hegemonie min of meer
de neiging heeft zich over de wereld, uit
te breiden en wij vragen ons af, wat de
Voorzienigheid voor ons bewaart".
Tenslotte zeide de Paus in krachtige
woorden, dat het een leugen is. dat de Kérk
zich met politiek bezig houdt. „Onze,politiek
is die van het algemeen welzijn."
EEN NIEUWE GRONDWET IN
TSJECHO-SLOWAKIJE OP KOMSP,
PRAAG, 21 Oct. (A.N.P.). De „Venl/ov"
meldt, dat de Tsjecho-Slowaaksche rede
ring twee commissies heeftingesteld, een
politieke en een technische, welke... belpsl
zullen worden met de opstelling van éen
nieuwe grondwet voor de republiek.
GEEN TIJD VOOR FEESTVIERING.
PRAAG, 21 Oct. (A.N.P Op besluit van
den ministerraad zal men in dit jaar af
zien van feestelijkheden ter viering van
het 20-jarig bestaan der republiek. Men zal
voorstellen den 28en October, den natio-
nalen feestdag, tot een dag van den arbeid
te maken, doch uitsluitend voor dit jaar.
DE ENGELSCHE BEWAPENING.
BERLIJN, 21 Oct. (A.N.P.). In een ar
tikel .Bewapening voor den vrede?" schrijft
de „Voelkischer Beobachter" o.a. het vol
gende over de Engelsche bew.apenings-
actie. Wie dezer dagen <ie Engelsche bladen
leest of de dagelijksche redevoeringen van
ministers e.a. ooort, krijgt den indruk, dat
hier een groote mogendheid te elfder ure
ontwaakt is en ontdekt heeft, dat zij tegen
over een tot aan de tanden gewapende
wereld van vijanden staat. Men kan zich
afvragen, of deze geweldige inspanning van
Engeland werkelijk slecnts een bewapening
voor den vrede is. De wensch van het En
gelsche volk naar veiligheid kan nergens
misverstaan worden. De nieuwe Engelsche
bewapening neemt een afmeting aan, welke
de grens der veiligheid verre overschrijdt
en niet zonder uitwerking kan blijven op
de mogendheden, tegen welke de Britsche
bewapeningsveldtocht blijkbaar gericht is.
BRAZILIAANSCHE AMBASSADEUR
UIT BERLIJN VERTROKKEN.
RIO DE JANEIRO, 21 Oct. (A.N.P.
Moniz de Aragao, ambassadeur van Bra
zilië, is voorgoed uit Berlijn vertrokken. Hij
zal eenige weken met zijn gezin te Parijs
doorbrengen, alvorens hij naar Brazilië
terugkeert.
MARKTBERICHTEN
LEIDEN, 2i Oct. Vee. Aanvoer: 20 stie
ren 230270, schoon gewicht 5460 cent
handel zeer matig; 118 kalf- en melkkoeien
190310, en 381 varekoeien e. a. 95
200, handel tamelijk; 112 vette koeien 180
280, schoon gewicht 5470 cent, en 230
graskalveren 2050, handel matig; 14
vette kalveren 70115, schoon gewicht
80110 cent, handel stroef; 121 nuchtere
kalveren 5—10, 400 slachtkalveren 14
27, 296 weideschapen 1221 handel ma
tig; 374 mestvarkens 2036, 735 biggen
9.5013.handel zeer matig;-13 bokken
fof geiten 25; 20 zeugen 4570, han
del zeer matig,
Kaas. Aanvoer 63 partijen waarvan
50 partijen Goudsche kaas le soort 25
27, 2e soort 2324; en 13 partijen Leid-
sche kaas le soort 2425 en 2e soort
f 2223 per 50 kg. Handel matig.
LEEUWARDEN, 21 Oct. Vee. Aanvoer:
72 Enterstieren 90200, 102 Twenter-
rtieren 200350, 440 vette koeien 130
265 per stuk, 4062 cent per kg., 740 melk
en kalfkoeien 125290, 63 pinken 75
165, 1163 graskalveren 2295, 383 nuch
tere kalveren 47, 406 vette schapen
11—23, 230 weideschapen f 10—17, 364
lommeren f 816, 340 vette varkens 40
140 per stuk, 4250 cent per kg., 32 ma
gere varkens 2245, 221 kleine biggen
714 per stuk, 32 bokken of geiten, 20
paarde".
