De moeilijkheden met de Hongaren Daranyi wendt zich tot Hitier BUITENLAND BENOEM DE SPAANSCHE BURGEROORLOG Land- en Tuinbouw De strijd in het verre Oosten ZATERDAG 15 OCTOBER 1938 DE LEIDSCHE COURANT TWEEDE BLAD - PAG. 6 Inmiddels gaat Budapest mobiliseeren NU HET VRAAGSTUK VAN DE HON- GAARSCHE MINDERHEDEN IN TSJE- CHO-SLOWAKIJE NIET TOT EEN OP LOSSING IS GEKOMEN DOOR DE ON MIDDELLIJKE ONDERHANDELINGEN TUSSCHEN DE TWEE BETROKKEN RE GEERINGEN, TREDEN DE AANVULLEN DE BEPALINGEN VAN DE CONFEREN TIE DER VIER MOGENDHEDEN TE MüNCHEN IN KRACHT, VOLGENS WEL KE HET VRAAGSTUK ONDERWERP ZAL ZIJN EENER NIEUWE BIJEEN KOMST VAN DE LEIDERS DER REGEE RINGEN VAN DE VIER MOGENDHEDEN. DARANYI BIJ HITLER Hitler heeft gistermiddag om drie uur in het Fuehrerhaus den vroeegren minister president van Hongarije, Daranyi, ontvan gen, die begin van den middag per vliegtuig te München was aangekomen. In officieele kringen te Boedapest acht men dit bezoek uiterst belangrijk. Zelfs acht men het niet onmogelijk, dat de wer kelijke beslissing ten aanzien van de Hon- gaarsche minderheid in Tsjecho-Slowakije in groote lijnen te Berchtesgaden is geno men. In dit geval, zoo meent men, behoeft Hongarije niet om onmiddellijke bijeen komst der vier mogendheden te verzoeken. HONGARIJE MOBILISEERT VIJF LICHTINGEN Inmiddels heeft de Hongaarsche regeering gisteravond de mobilisatie van vijf lichtin gen gelast. Het Hongaarsche Telegraafagentschap publiceert in verband hiermede het vol gende: De tengevolge van de onderbreking der HongaarschTsjecho-Slowaakscvhe onder handelingen ontstane toestand, de dreige menten, die nog tijdens de onderhandelin gen van Tsjecho-Slowaaksche zijde geuit werden, benevens de door Tsjecho-Slowa kije genomen militaire maatregelen hebben in het belang van de opvoering der militaire veiligheid van Hongarije nieuwe maatrege len noodzakelijk gemaakt Tot dit doel waar- digt de honvéd-minister Zaterdag een pro clamatie uit, waarin het oproepen van vijf lichtingen bevolen wordt. De dienstplich tigen, die behooren tot de lichtingen 1908 en 1911 moeten zich reeds Maandag bij hun troep melden. Te Berlijn gelooft men niet, dat de nieuwe mobilisatiemaatregelen, de vier mogendhe den, die de accoorden van München hebben onderteekend, kunnen verhinderen te ko men tot een vreedzame regeling van het geschil met Praag en Boedapest. POOLSCHE BEMIDDELING DOOR SLOWAKIJE INGEROEPEN? Minister Ferdinand Durcansky, lid van de autonome Slowaaksche regeering, heeft te Bratislawa aan Havas verklaard, dat de Slowaken zich met de Hongaren willen ver staan. Alvorens de oplossing van het probleem in handen te stellen van de mogendheden zullen wij, aldus de minister, trachten op nieuw rechtstreeksche onderhandelingen met Hongarije aan te knoopen. Het is niet buitengesloten dat wij aan een derden staat zullen vragen als bemiddelaar op te treden. Het Kamerlid Karoi Sidor zal binnenkort naar Warschau vertrekken waar hij wel licht onderhandelingen hierover zal openen. In afwachting hiervan, aldus de minister, is de toestand de volgende: De Hongaarsche delegatie diende een plan in volgens het welk Slowakije 11268 km2 van zijn gebied zou moeten afstaan met 1.200.000 inwoners. Subkarpatisch Rusland zou aan Hongarije volgens dit plan 1982 km2 moeten afstaan met een bevolking van 218.000 zielen. Door aldus aan Hongarije 670.000 Hongaren af te staan, zouden Slowakije en Subkarpatisch Rusland tevens meer dan 650.000 inwoners van Slavisch ras verliezen. De Slowaaksche delegatie stelde harer zijds voor aan Hongarije 5784 km2 af te staan met 395.000 inwoners, waarvan 45.000 Slowaken. De 300.000 Hongaren die in Slo wakije zouden moeten, blijven, zouden op wegen tegen de 300.000 Slowaken van Hon garije. De Hongaarsche delegatie weigerde op dezen grondslag te onderhandelen, ofschoon de Slowaken zeiden dat het slechts een ont werp was en dat zij bereid waren over ze kere concrete punten te onderhandelen. GRENSINCIDENTEN Hongaarsche terroristen gearresteerd Uit Uzhorod wordt officieel gemeld, dat een groep van drie tot vierhonderd Hon gaarsche terroristen, welke gewapend uit Hongarije was gekomen, door militairen en gendarmen is omsingeld in een woud in het district Sevljus in Subkarpathisch Rusland en gevangen genomen. De meeste arrestan ten zijn intellectueeien, allen leden van Hongaarsche irredentistische organisaties. Onder hen bevindt zich de zoon van dr. Szalassy, den leider van de Hongaarsche nationaal—socialisten. Nieuwe vervolging tegen de Hongaren in Tsjecho-Slowakije? Naar het Hongaarsche Telegraag Agent schap bericht, zijn gisternacht en gisteroch tend in de Tsjechische plaatsen Goemoer en Abauj sterke afdeelingen infanterie en mitrailleurafdeelingen van het Tsjechische leger aangekomen, welke de vestingwerken aan de grens en verder het land in hebben bezet. Sedert Donderdag komen weer groote scharen Hongaarsche vluchtelingen over de grens. Zij verklaarden, dat iedei<> B ongaar, die tijdens de besprekingen te Komaron blijk heeft gegeven van zijn Hongaarsche gezindheid, thans door de Tsjechen wordt vervolgd. Vluchtelingen uit Kassa hebben bericht, dat de Tsjechen in de laatste dagen 1.300 politieke gevangenen, meest Honga ren, hebben vrijgelaten, doch thans worden ware drijfjachten georganiseerd om de vrij gelatenen weer te vangen INCIDENTEN IN DE AAN DUITSCHLAND AFGESTANE GEBIEDEN De Praagsche dagbladen maken sedert twee dagen melding van een vrij groot aan tal plaatselijke, min of meer ernstige inci denten in de Sudeten-Duitsche gebieden, die aan Duitschland zijn afgestaan en vooral in de neutrale zone, die gelaten is tusschen de Duitsche bezettingstroepen en de Tsje cho-Slowaaksche troepen na de evacuatie. Bijna al deze incidenten: gewapende aan vallen op Tsjechische ambtenaren, die voor- loopig ter plaatse zijn gebleven, mishande lingen van Tsjechische personen worden veroorzaakt door vroegere ordebewaarders der Sudeten-Duitsche Partij. Daarentegen stemmen alle getuigenissen overeen ten opzichte van de volstrekt cor recte houding en de menschelijkheid der Duitsche officieren en bezettingstroepen. DIENSTEN VAN HET BRITSCHE LEGIOEN NIET MEER NOODIG Het bestuur van het Britsche legioen is er officieel van in kennis gesteld, dat de dien sten van het legioen thans niet noodig zijn in verband met de te Berlijn genomen be sluiten. EEN POOLSCHE BESCHOUWING Nog steeds propaganda van gemeen schappelijke grens met Hongarije Een in de nacht-edities der Poolsche bla den verschenen artikel van officieus uiter lijk behandelt de Hongaarsche eischen je gens Tsjecho-Slowakije en de noodzakelijk heid van een gemeenschappelijke grens tus- schen Polen en Hongarije. Het artikel con stateert het zeer groote gevaar van den toe stand, ontstaan door de verbreking der on derhandelingen te Komaron. De tegenwoordige staat van zaken aan de Zuidoostelijke grens van Tsjecho-Slowakije, aldus het artikel, kan niet lang duren, aan gezien hij de bron is van zeer ernstige inter nationale complicaties. Een gewapend con flict lijkt niet uitgesloten. De opstand in Subkarpathisch Rusland wint aan omvang, de eerste gefusilleerden vallen. De Tsje- Slowaaksche regeering wil in Subkarpa thisch Rusland de Hongaarsche bevrij dingsbeweging liquideeren. Het opperbevel van het Tsjechische leger concentreert troe- uen aan de Hongaarsche grens. Het is een somber beeld, dat een mislukking schijnt te voorspellen van de bedoelingen der confe rentie te München, n.l. de definitieve stabi lisatie in Zuidoosten-Europa langs den weg van internationale waarborging der grenzen van het nieuwe Tsjecho-Slowakije. Niemand kan rekenen op zulk een waarborg, zoolang de rechtstreeks betrokken staten niet zullen erkennen, dat een billijke, logische en vitale oplossing gevonden zal zijn. Deze oplo£ kan niet beperkt blijven tot voldoening van de Duitsche en Poolsche eischen, maar moet ook voldoening aan de wettige Hongaarsche eischen brengen. Het artikel besluit met er op te wijzen, dat het Tsjecho-Slowakije, zooals het van daag nog bestaat, een agglomeratie vormt van geographische, economische, ethnogra- phische en strategische dwaasheden, aange zien het ontbloot is van de mogelijkheden tot verbinding tusschen de Tsjechische, Slo waaksche en Roetheensche landen. Polen, noch Hongarije, en daardoor zelfs Duitsch land, en Italië niet, kunnen zoo absurde grenzen waarborgen. Niemand kan trou wens geïnteresseerd zijn in een stabilisatie van dezen staat van zaken. Buitenlandsctie Berichten ARBEIDSONGELUK IN EEN FRANSCHE FABRIEK. In een fabriek van Billancourt zijn twaalf arbeiders door een stroom gesmol ten metaal getroffen. Vijf werden met ernstige brandwonden in een ziekenhuis opgenomen, een van hen is stervende. DUITSCHLAND VERKEERT DE DUITSCH—ENGELSCHF VLOOTOVEREENKOMST IN GEVAAR? Italiaansche kringen te Berlijn maken melding van de reactie der Duitsche offi cieele kringen tegenover de neiging van verantwoordelijke Engelsche kringen het tempo der bewapening van Groot-Brittan- nië te verhaasten. De conclusie is, dat Duitschland er zeer wel toe zou kunnen komen de Engelsch Duitsche vlootovereenkomst van Juni 1935 op te zeggen, indien Engeland vasthoudt aan zijn plannen, zijn herwapening op te voeren. Volgens de „Popoio di Roma" zou Duitschland gedwongen kunnen worden het voorbeeld van Engeland en Frankrijk te volgen en bijgevolg eventueel ook de vlootovereenkomst met Londen op te zeg gen. Volgens een rechtstreeksch bericht uit Berlijn, zouden de in het buitenland ver spreide geruchten betreffende een even- tueele opzegging door Duitschland van het Engelsch-Duitsche vlootaccoord worden in gezaghebbende kringen in Berlijn als ten dentieus beschouwd worden. Hoewel Hit- Ier in zijn redevoering te Neurenberg een vrij duidelijke toespeling heeft gemaakt op deze mogelijkheid, neemt men te Berlijn niet aan, dat het daartoe zou kunnen ko men. In dezelfde kringen noemt men even eens de geruchten betreffende een Duit sche ontwerp betreffende een beperking der Britsche luchtbewapeningen tot 35 pet. der Duitsche tendentieus. EEN TOL-UNIE MET HONGARIJE. Volgens Duitsche kringen te Boedapest zou Duitschland voornemens zijn, Honga rije te verzoeken, een tol-unie te sluiten. DE ADVOCATUUR VOOR JODEN GESLOTEN. Het „Reichsgesetzblatt" publiceert een „vijfde verordening volgens de wet op het rijksbuxgerschap", die betrekking heeft op het uitsluiten van Joden uit de advoca tuur. In het eerste artikel der verordening wordt gezegd: „het beroep van advocaat is voor Joden gesloten. Voor zoover Joden nog advocaat zijn, treden zij volgens de volgende bepalingen uit de advocatuur: a. In het oude Rijksgebied moet de toe lating van Joodsche advocaten op 30 No vember 1938 geannuleerd zijn. b. In Oostenrijk moeten Joodsche advo caten op 31 December 1938 op bevel van den rijksminister van justitie van de lijst van advocaten geschrapt zijn. Bij Joden, die zijn ingeschreven bij de Kamer van Ad vocaten te Weenen kan echter, indien hun familie sedert minstens vijftig jaar in Oostenrijk gevestigd is en indien zij oud strijder zijn, voorloopig van de schrapping worden afgezien. In dat geval bepaalt de rijksminister van justitie het tijdstip der schrapping. Zoolang nog niet beslist is, of een schrapping cp de lijst van advocaten zal geschieden, kan de minister van jus titie den advocaat de uitoefening van zijn beroep voorloopig verbieden". In artikel 5 wordt gezegd: „Aan Joden, die op grond van deze verordening uit de advocatuur geschrapt zijn, kan een uitkee- ring worden toegekend uit de inkomsten van practiseerende Joodsche advocaten, in dien zij oud-strijders zijn, behoeftig en de uitkeering waardig. Deze uitkeering kan op ieder oogenblik herroepen worden. Onder dezelfde voorwaarden kunnen ook andere geschrapte Joden een uitkeering genieten, indien zij sedert 1 Augustus 1914 waren ingeschreven". In artikel 8 wordt gezegd: De Justitie laat Joodsche practicijns toe voor het geven van adviezen aan en 't vertegenwoordigen van Joden". ANTI-JOODSCHE BETOOGING TE WEENEN. In de Jodenbuurt van Weenen is gister avond een anti-Joodsche betooging gehou den. De betoogers, die voor het meeren- deel niet ouder waren dan achttien jaar, marcheerden door de straten, terwijl zij de ruiten van Joodsche woningen stuk sloe gen en alle Joden, die zij op straat tegen kwamen, opjoegen. In de voormalige synanoge in de Floss- gasse, waar de Joden bijeen waren geko men om te bidden, mishandelden de demon stranten een rabbijn, terwijl zij alle rui ten stuksloegen, waarna zij een gedeelte van het gebouw in brand staken. De brandweer wist het vuur snel te blusschen. In officieele kringen wordt verklaard, dat men hier te doen heeft met een eigen machtig optreden van het gepeupel, en dat de nationaal-socialistische partij weigert, iets met de oproerkraaiers te maken te hebben. Maar dan wordt het werkelijk tijd, dat de autoriteiten ook metterdaad too- nen, dat zij gezag bezitten, en in staat zijn de orde te handhaven. pHannborg Pianochord- is door zijn voor namen eenvoud en beschaafd toon- karakter nog steeds de meest gewilde kleine piano. Prijzen van f 360.- af Lelden A dam - Rotterdam - Arnhem - Breda Het is niet waar, aldus Eden, dat, nu de oorlog is voorkomen, wij terug kunnen kee- den tot een gemakkelijk en comfortabel le ven. Wij gaan een periode tegemoet, waar in het geheele tempo van ons leven radi caal gewijzigd zal worden, en wellicht zul len ons sociale en conomische stelsel wijzi gingen noodig zijn, even vérstrekkend als die welke in andere landen zijn geschied. Wij kunnen zulk een periode alleen met vertrouwen tegemoet gaan, als de natie in haar geheel de feiten kalm en bereidwil lig onder de oogen ziet, en als wij de par tij- en klassegeschillen begraven voor een uiterste nationale krachtsinspanning. Met betrekking tot de bewapening zeide Eden, dat al het gepraat over inhalen van den achterstand weinig zin heeft, indien wij niet de eenvoudige waarheid onder de oogen zien, dat in de totalitaire staten de wapens worden opgestapeld als in oorlogs tijd.. Doorgaan met onze tegenwoordige methoden zou zeker tot inferioriteit leiden. Bewapening, vervolgde Eden, moet ech ter vergezeld gaan van een program. Men moet het er algemeen over eens zijn, wat werkelijk de levensbelangen van ons volk vomt. De democratieën dienen er naar te streven, hun betrekkingen met de dicta turen aan te passen. Er is geen man of vrouw in Engeland, die niet den vrede wil. Wat wij echter wenschen is niet een gewa- penden vrede, doch een geordende wereld. Helaas zijn wij hiervan thans ver verwij derd, en wij moeten onze defensie in ieder opzicht opbouwen, teneinde te ontkomen aan het grootste offer van oorlog. Om deze reden, zoo besloot Eden, legde hij den na druk op de noodzaak van een nationale re geering op breede basis. STAKING WORDT TEGEN ADVIES VAN DEN BOND GEHANDHAAFD. De nationale bond van spoorwegarbeiders heeft den stakers aan de Londensche sta tions gisteravond den raad gegeven, het werk te hervatten, doch de stakers hebben niet slechts dit advies in den wind gesla gen, doch tevens medegedeeld, dat pogin gen gedaan zullen worden om de staking uit te breiden. Zij verklaarden reeds me- dedeeling te hebben ontvangen, dat 7000 man om middernacht het werk zouden neerleggen. Officieele Crisispublicaties ENGELAND EDEN WIL BEWAPENING NOG MEER VERSNELD ZIEN. Anders dreigt inferioriteit t.o.v. de dictatuurstaten. In een te Cardiff gehouden rede heeft oud-minister Eden gewezen op de noodza kelijkheid van een eensgezinde nationale krachtsinspanning op een schaal als in En geland in vredestijd nog nooit tevoren is verricht. DE TERUGTREKKING DER VRIJWILLIGERS. De internationale commissie, die door den Volkenbond belast is met het toezicht op de terugtrekking der buitenlandsche vrij willigers in Spanje, heeft haar taak aange vangen met een uitvoerige gedachtenwis- seling over de omstandigheden waaronder men zich in verbinding met de Spaansche partijen zal stellen. Het vertrek naar Spanje is op Zondag vastgesteld. In een beschouwing van dën diploma- tieken redacteur van Stefani omtrent den moed en de dapperheid der Italiaansche le- gionnarissen in Spanje wordt gezegd, dat hun heldhaftigheid wordt bevestigd door dë geleden verliezen, die 40 pet. bedragen van de strijdkrachten der Italiaansche vrij willigerscorpsen Figueras gebombardeerd. Tien rechtsche vliegtuigen hebben giste ren omstreeks honderd bommen op Figue ras laten vallen. Vier personen weiden ge dood en elf gewond. Ongeveer veertig huizen werden verwoest. STEUNVERGOEDING VELDBOONEN. De Nederlandsche Akkerbouwcentrale maakt bekend, dat de steunvergoeding voor veldboonen van den oogst 1938 welke voldoen aan de kwaliteitseischen en in het tijdvak van 10 tot en, met 15 October 1938 zijn gedenatureerd door telers of handela ren 1.75 per 100 K.G. zal bedragen. 's-Gravenhage, 14 October 1938. DE TOESTAND IN DEN TUINBOUW. Men meldt ons uit Amsterdam: Een aantal plaatselijke tuinbouworganisaties, behoorende tot den R. K. Diocesane Land en Tuinbouwbond, den Chr. Boeren- en Tuinbouwbond en den Nederlandschen Tuindersbond, hebben gezamenlijk een adres aan den regeeringscommissaris voor den tuinbouw gezonden, waarin o.m. wordt gezegd: De benarde toestand in de tuinbouwbe drijven was aanleiding tot een vergadering van plaatselijke afdeelingen van den L. T. B., den C. B. T. B. en den N. T. B. waar in de werkelijke situatie in den tuinbouw, de tegenwoordige steunmaatregelen en de op deze beide feiten berustende pers pectieven besproken zijn. Deze vergadering kwam tot de con clusie dat de tegenwoordige steunmaat regelen onvoldoende zijn en de verar ming van de tuinders bedenkelijke vor men gaat aannemen. Er is weinig of to taal geen bedrijfskapitaal meer. Geld voor onderhoud of afschrijvingen kan niet meer gereserveerd worden. Invoering van het teelplan is door de moeilijke om standigheden niet mogelijk. De oorzaak van de instorting van onze bedrijven is toe te schrijven aan den onbevredigenden export en de onbevredigende binnenland- sche distributie. Het onvoldoende resultaat van de steun maatregelen moet voornamelijk worden gezocht in de te groote marge tusschen kost- en richtprijzen en de te lage kost prijzen, welke een gematigd winstper centage niet toelaten. Toch schijnt de regeering voor een on der deze omstandigheden gewettigde ver- hopging van den steun geen bevredigende argumenten kunnen of willen aanvaarden. De tuinder wil gaarne de in de laatste troonrede bedoelde eigen bestaansverant- woordelijkheid aanvaarden, doch is onder de huidige omstandigheden te zeer aan de steunmaatregelen gebonden. De stellers van het adres verzoeken ten slotte den regeeringscommissaris mede te werken tot een spoedige verbetering van den toestand. BOMBARDEMENT VAN WAITSJAU. Tal van tlooden en gewonden. Japansche vliegtuigen hebben gisteren den geheelen dag Waitsjau gebombardeerd. Naar gemeld zijn minstens duizend perso nen gedood en gewond. Volgens het legerbericht van het keizer lijke hoofdkwartier is Waitsjau door de Ja pansche troepen genomen. De schepen op den Jangtse zijn gevor derd en de marinetroepen hebben het fort Sitsj ai bij de haven van Sjihweijan bezet, vanwaar vroeger erts uit de bekende Ta- jeh-mijnen naar Japan werd verscheept. De Chineesche troepen hebben bij de ontruiming van Sinjang 600 dooden achter gelaten, terwijl er 100 gevangen genomen werden. Wilt u onderstaand stukje plaatsen in uw blad. Mijn dank bij voorbaat. Aan de leden van de R.-K. Midden standsver. „De Hanze", afd. Leiden Mijne heeren, Ondergeteekende die verleden week Don derdag als nieuw lid de ledenvergadering bezocht moest als eerste ervaring opdoen, dat de vergadering buitengewoon slecht bezocht was, hetgeen op de nieuwe leden, waarvan er meerderen dien avond ge- installeerd werden, geen aangenamen in druk maakte. Immers, een bezoek van 1 8 leden (buiten het bestuur gerekend) op een ledenvergadering van een vereeniging, die pl.m. 2 5 0 leden telt, moet men toch zeer slecht noemen. Voor sommige zal de werkzaamheden in de zaak een begrijpelij ke en afdoende reden zijn, maar niet voor pl.m. 200 personen kan dit het geval zijn. Wat kan de werkelijke reden hier voor zijn? Vindt men de vergaderingen niet gezel lig? Dit kan een reden zijn, maar geen af doende, want het gaat er toch niet om dat men gezellige avonden organiseert. Of de vergaderingen al of niet gezellig zijn, is toch b ij z a a k. Hoofdzaak is dat ze nut tig en vruchtbaar zijn. Wil men door de organisatie iets berei ken dan is het noodig dat de leden de ver gaderingen bezoeken en niet thuis blijven. Men kan zijn voorstellen toch niet aan het bestuur bekend maken als men de le denvergadering niet bezoekt, en er zullen toch wel eens leden zijn, die de een of an deren toestand veranderd willen zien. Wat organisatie betreft kunnen wij nog steeds veel van andere leeren, ook van de ar- beiders-organsatie. Die voelen ten min ste voor hun vereeniging en hebben er wat voor over Men vraagt zich af hoe een bestuur nog steeds de moed er in houdt, en het bijltje er niet bij neergooit, als ze zoo weinig me dewerking heeft. Laten allen die lid zijn toch werkende leden zijn, dan kan men iets bereiken. Er staat nog genoeg op het pro gramma, dat de volle aandacht en m e- dewerking van alle leden moet hebben. Willen wij voor onze stand iets bereiken, dan moeten we toch eendrachtig en met har ten ziel er aan werken. Dit zal ons dan alle ten goede komen. Vooral de nieuwe leden hoop ik door dit schrijven te kunnen aansporen om evenals ik lid te zijn met hart en ziel, die voelen voor hun ver eeniging, dan kunnen wij als jongeren ten minste zeggen de „Hanze" die steun te hebben gegeven die zij noodig heeft om te kunnen blijven bestaan. Moge dit het resultaat zijn van boven staande gedachten. Dat hoopt O. BAYER, Lid der R.-K. Middenstandsver, „De Hanze". Leiden, 14 Oct. 1938.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1938 | | pagina 6