Wat Hitler van Praag eischt. Komt neer op volkomen capitulatie, meent Praag. DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Vandaag worden discussies te Londen voortgezet. De toestand ernstig doch niet hopeloos Vanavond spreekt Hitler Nieuwe stap van Chamberlain bij Hitier. KERKNIEUWS MAANDAG 26 SEPTEMBER 1938 29ste Jaargang No. 9143 9e- GeidóotaSou/fco/nt Telefoon: Redactie 15. Telefoon: Administratie 935. Naar van betrouwbare zijde wordt vernomen, zijn de hoofdpunten van Hitler's eischen voor een regeling in Tsjecho-Slowakije, zooals deze uiteen gezet zijn in het Duitsche memorandum, dat door bemiddeling van Cham berlain aan de Tsjecho-Slowaaksche regeering is voorgelegd, de volgende: Terugtrekking van alle Tsjechische strijdkrachten, politie, gendarmerie, douanebeambten en grenswachten uit de te ontruimen gebieden, zooals deze uiteengezet zijn in de bij het memorandum gevoegde landkaart. Dit gebied moet op 1 October aan Duitschland worden overgedragen. Het ontruimde gebied moet in zijn tegenwoordigen toestand worden over gedragen, d.w.z. zonder dat de militaire, economische of verkeersinrich- tingen, met inbegrip van de grondorganisatie van den luchtdienst en alle radiostations, vernield of onbruikbaar gemaakt zijn. Het rollend materiaal van het spoorwegnet in het gebied moet in onbeschadigden staat worden overgedragen. De Duitsche regeering gaat ermede accoord, dat een gevolmachtigde ver tegenwoordiger van de Tsjecho-Slowaaksche regeering en het Tsjecho- Slowaaksche leger wordt toegevoegd aan het hoofdkwartier van de Duitsche militaire strijdkrachten, om de bijzonderheden van de wijze van uitvoering der evacuatie te regelen. De Tsjecho-Slowaaksche regeering moet onmiddellijk alle Sudeten- Duitschers, die waar dan ook op het gebied van den Tsjecho-Slowaakschen staat dienst doen bij de militaire strijdkrachten of bij de politie, ontslaan en toestaan, huiswaarts te keeren. De Tsjecho-Slowaaksche regeering moet alle politieke gevangenen van Duitsche ras vrijlaten. De Duitsche regeering is bereid toe te staan, dat vóór 25 November uiter lijk een volksstemming wordt gehouden in nog nader vast te stellen gebieden. Veranderingen in de nieuwe grens voortvloeiende uit de volksstemming moeten door een Duitsch-Tsjechische of een internationale commissie worden geregeld. De volksstemming zelf moet geschieden onder toezicht van een interna tionale commissie. Duitschland stelt voor, dat een gezaghebbende DuitschTsjechische com missie wordt ingesteld, voor de regeling van alle verdere details. Gedurende de volksstemming moeten beide partijen haar' militaire strijd krachten uit de gebieden terugtrekken. Het standpunt, dat men te Praag inneemt ten aanzien van de definitieve eischen van Hitler is, naar de diplomatieke correspondent van Reuter meldt, dat de aanvaarding van het Duitsche plan gelijk zou staan met algeheele capitulatie van de staatssouvereiniteit. TSJECHO-SLOWAKIJE ZONDER MIDDEL VAN VERDEDIGING. Er wordt o.a. op gewezen, dat het ge bied, dat moet worden afgestaan, de voor naamste linie der Tsjecho-Slowaaksche verdedigingswerken insluip zoodat Tsje cho-Slowakije zonder middel van verde diging zou worden gelaten. De eisch, dat alle Sudeten-Duitschers, die dienst doen bij het Tsjechische leger en de politie, ontslagen worden en huis waarts kunnen keeren, zou, zoo redeneert men verder, indien hij werd ingewilligd, dezen Sudeten-Duitschers in staat stellen, van binnen uit tegen den nieuwen Tsje- chischen staat te ageeren. Wat het plebisciet betreft, doet men uit komen, dat Duitschland de gebieden voor de volksstemming zou kunnen regelen zoo als het dat wenscht. Het zou bijvoorbeeld een regeling kunnen treffen, op grond waarvan een klein district met een kleine Duitsche bevolking, zou moeten stemmen in een aangrenzend gebied met een over wegend Duitsche bevolking. Een andere vraag, die volgens den di- plomatieken correspondent van Reuter te Praag gesteld wordt, is, wat er gebeurt met de nationale schuld en hoe het gewel dige aantal economische kwesties moet worden geregeld, die zouden voortvloeien uit de verdeeling van een gebied, dat dui zend jaar lang een economische eenheid is geweest. Aanvaarding van de Duitsche eischen zou, zoo verklaart men, neerko men op financieele en economische capi tulatie. Andere punten van kritiek zijn, dat het plan geen woord bevat omtrent Hitiers standpunt ten aanzien van de Poolsche en Hongaarsche eischen, en ook geen melding maakt van een Duitschen waarborg voor het gebied, dat Tsjecho-Slowakije wordt gelaten, noch van een algemeenen waar borg overeenkomstig het Britsch-Fransche plan. IN HET KORT, ZOO REDENEERT MEN TE PRAAG, KOMEN HITLERS EISCHEN HIEROP NEER, DAT VAN HET EENS ZOO TROTSCHE KONINK RIJK BOHEMEN WEINIG MEER ZOU OVERBLIJVEN DAN EEN SOORT CON CENTRATIEKAMP, WEERLOOS EN ZON DER MOGELIJKHEID VAN EEN BE HOORLIJK ECONOMISCH LEVEN. TOT HOEVER DE DUITSCHE EISCHEN GAAN. De beteekenis van het Duitsche memo randum blijkt pas uit de kaart, die eraan toegevoegd is. Deze kaart bewijst namelijk, dat de nieuwe Duitsche eischen oneindig ver uitgaan boven de eischt tot inlijving bij Duitschland van alle gebieden met een Historische rede op historisch uur Minister Goebbels heeft be kend gemaakt, dat hedenavond in het Sportpaleis te Berlijn een groote volksbijeenkomst zal wor den gehouden, die door alle Duitsche zenders zal worden uit gezonden. Op deze bijeenkomst, die om acht uur Duitsche tijd (8.20 uur Nederl. tijd) aanvangt, zal Hit- Ier het woord voeren. De rede, die Hitier zal houden, zal, naar de Duitsche radio ver klaart, „een historische manifes tatie" op een „historisch uur" zijn. Goebbels mobiliseert alle partij-organisaties, opdat ieder een naar Hitier kan luisteren. Op straat zullen luidsprekers worden opgesteld, waardoor het publiek de rede zal kunnen vol gen. Duitsche meerderheid, die Hitier te Berch- tesgaden had gesteld. Hitier verlangt thans ook een volksstemming voor de gebieden waar het Duitsche element niet noemens waardig vertegenwoordigd is. Dit is bij voorbeeld het geval met de gebieden tus- schen Opava en Moravska Ostrawa, het geheele gebied rond Olmutz, de grenzen aan de Seudeten-Duitsche gebieden ten Noorden van de Elbe en die rond Brno (Bruenn). Volgens een bericht van semi-officieele Duitsche zije wijst men er in politieke kringen te Berlijn op, dat het Duitsche me morandum geenszins eischen bevat, die boven de te Berchtesgaden overeengeko men basis voor de oplossing der Tsjechi sche kwestie uitgaan. Het te Godesberg aen Chamberlain voorgelegde en daarna aan Praag overgebrachte memorandum behandelt om zoo te zeggen uitsluitend de modaliteiten voor de uitvoering van dat gene, wat van Tsjechische zijde reeds aan vaard is. DE INDRUK IN ENGELSCHE POLITIEKE KRINGEN. De speciale correspondentie van Havas meldt, dat het Duitsche memorandum in Engelsche politieke kringen vrijwel alge meen gevoelens van afkeur heeft gewekt. Een bevoegde persoonlijkheid gaf naar deze correspondent verder meldt, Zondag avond de volgende definitie van het me morandum: „Het is geen diplomatieke nota, doch eerder een „diktaat" van een zegevieren de mogendheid aan den vooravond van een wapenstilstand". FRANSCH-BRITSCHE BESPREKINGEN Zondagnamiddag zijn de Fransche mi nisters Daladier en Bonnet te Londen aangekomen voor het houden van bespre kingen met Chamberlain en de leden van het Britsche kabinet. De besprekingen zijn laat op den avond begonnen en te 12.35 geëindigd, na een uur en 10 minuten te hebben geduurd. De Britsch-Fransche besprekingen zou den hedenochtend om 10 uur hervat wor den. Om 12.45 keerden Daladier en Bon net naar de Fransche ambassade terug. De toestand na de Zondagavond ge voerde besprekingen is, naar Reuter meent te weten, dat hij nog uiterst moei lijk, doch niet zonder hoop is. De Fransche ambassade verklaart, dat generaal Gamelin, de chef van den Fran- schen generalen staf, zich per vliegtuig naar Londen begeeft om zich bij de Fransche delegatie te voegen. Wilson brengt persoonlijke mededeeUng over. Chamberlain heeft vanochtend de be sprekingen met de Fransche ministers voortgezet en met volledige goedkeuring van Daladier en Bonnet besloten een per soonlijke mededeeling aan Hitier te doen. Sir Horace Wilson is te dien einde van ochtend naar Berlijn vertrokken. Adv. en Abonn.-tarieven zie pag. 2 Giro 103003. Postbus 11. VOORNAAMSTE NIEUWS Anti-papisme. Het anti-papisme kan geen venijniger middel ter bereiking van zijn doel vinden, dan de bewering, dat de katholieken geen trouwe, geen betrouwbare vaderlanders kunnen zijn; dat men hen dus hoe jam mer ook! moet uitsluiten van talrijke ambten en functies. Men zegt dat natuurlijk niet zoo bout en zoo kras. Men zegt het b.v., zooals de N.S.B.'er Rost van Tonningen het verklaarde voor de rechtbank, waar hij gedagvaard was wegens beleediging van minister Goseling. Deze verklaarde, dat in iederen katho liek een tragisch conflict bestaat, omdat hij dikwijls het kerkelijke recht boven het burgerlijke recht moet laten gaan! Wat zegt men daarvan? In iederen ka tholiek een tragisch conflict!! Niet slechts in iederen aanhanger vanhet „politiek katholicisme neen, in iederen ka tholiek! Deze N.S.B.'er, een der hoofd-figuren in de beweging, ziet met medelijden neer op iederen katholiek vanwege diens Gods dienst, diens Geloof, waardoor hy „dik wijls" staat voor een tragisch conflict tusschen plichten plichten ten opzichte van de burgerlijke Overheid en ten op zichte van de Kerk! Wat zegt daarvan de katholiek, die nóg zijn sympathie geeft aan de N.S.B.? Kan hij verdragen, dat op hem op iederen katholiek, óók op hem het stempel wordt gedrukt van een zeker min derwaardig staatsburgerschap? Hoe voelt hij zich thuis onder leiders, die hem, als katholiek, aldus beschouwen? Dat tragisch conflict, waarvan genoem de N.S.B.'er spreekt, zou voor ons, ka tholieken in Nederland, inderdaad er zijn, wanneer ook hier de burgerlijke overheid in haar wetgeving de katholieken zou ver volgen. Maar dan is er geen botsing tusschen kerkelijk recht en burgerlijk recht, waar bij het eerste boven het tweede gaat; maar een botsing tusschen kerkelijk recht en wat is klaarblijkelijk burgerlijk on recht! Kaasuitvoer naar België Ongerustheid over Belgische beperkingsmaatregelen De drie centrale landbouw-organisaties hebben Zaterdag het volgende telegram aan den minister van Economische Zaken gezon den: „Belgische maatregelen nopens beperking kaasinvoer veroorzaken in veehouderskrin gen groote ongerustheid.- Centrale land bouw-organisaties dringen er bij Uwe Excel lentie met klem op aan tegen deze bedrijfs- ontwrichtende maatregelen stelling te Het Kamerlid v. d. Weijden heeft volgend telegram aan den minister verzonden. „Ik nam er kennis van, dat Dinsdag a.s. i Brussel conferentie zal plaats hebben tus schen Regeeringsvertegenwoordigers van Nederland en België. Door bekende contingenteeringsvoorne- mens van België ten aanzien van kaas vormt de vrijwel eenige factor van electriciteit bij den kaasafzet naar buitenland in gevaar. Verzoekt Zijne Excellentie beleefd, doch dringend, de onderhandelaren op dit punt een krachtige houding op te leggen, om ca tastrophe voor veehouders te voorkomen. Buitenland DE EISCHEN VAN HITLER, VERVAT IN HET JONGSTE MEMORANDUM GAAN VEEL VERDER DAN DE VOORWAAR DEN VAN BERCHTESGADEN. PRAAG NOEMT ZE EEN EISCH TOT VOLLEDI GE CAPITULATIE. VANAVOND SPREEKT HITLER DOOR DE RADIO. (1ste blad). De besprekingen van Daladier en Bonnet te Londen. (1ste blad). Een Tsjechische toelichting op het mo bilisatie-besluit. (2de blad). De Poolsche en Hongaarsche eischen. (2de blad). Binnenland Benoemingen in het Bisdom Haarlem (le blad). Beperking uitvoer kaas naar België, (le blad). Een auto-ongeluk onder Moergestel eischt één doode en verschillende gewon den. (2de blad). Sport en Wedstrijden VOETBAL: SJC verslaat DOSR, Teylin- gen klopt Lisse en WL wint van DONK. De Leidsche K. N. V. B.-clubs in 2e en 3e klasse behalen slechts één punt. (3de blad). ATHLETIEK: De Leidsche Singelloop door H. Coblentz gewonnen. Jan Zeegers vestigt twee nieuwe Ned. records bij de sluiting van het seizoen. (3de blad). DE ROOMSCH-KATHOLIEKE WERK LIEDEN EN DE TROONREDE. Wel niet het verlossende woord, doch de verlossende daad is nog mogelijk. In de te Utrecht gehouden algemeene vergadering van den Diocesanen bond van R.-K. werkliedenvereenigingen in het aarts bisdom, heeft de voorzitter, de heer H. C. Nijkamp, uit Enschede, in antwoord op een tot hem uit de vergadering gerichte vraag medegedeeld, dat er z.i. in de Troonrede heel wat aanrakingspunten zijn te vinden met betrekking tot een gewenschte bestrij ding der werkloosheid. Deze punten gaan een heel eind in de richting van het uiterst mogelijke op dit terrein, wanneer zij goed uitgewerkt worden. Nu er nog geen con crete voorstellen zijn, wilde de heer Nij kamp zich van een verdere beoordeeling onthouden. Wat de heer De Bruijn had be doeld met het verlossende woord, was het uiterste wat de regeering kan doen, na tuurlijk zonder zich aan avonturierspolitiek over te geven. Als deze Troonrede dan wel niet dit verlossende woord bevatte, dan lag hier toch in ieder geval de mogelijk heid tot een verlossende daad. Spr. hoop te, dat de concrete maatregelen, die straks zouden worden voorgesteld, deze verlossen de daad zouden brengen. Z. EXC. MGR. GIOBBE BIJ Z. H. DEN PAUS. de De Romeinsche oorrespondent van „Tijd" seint d.d. 24 September: Z. H. de Paus heeft heden in particuliere audiëntie ontvangen Z. Exc. Mgr. Paolo Giobbe, Internuntius te Den Haag. BENOEMINGEN BISDOM HAARLEM Z. H. Exc. de Bisschop van Haarlem heeft benoemd: tot kapelaan te Schiedam (H. Li- duina) den weleerw. heer J. H. J. Greite- mann; tot kapelaan te Gouda (O. L. Vrouw Hem.) den weleerw. heer G. C. M. van Dijk; tot kapelaan te Haarlem (H. Liduina) den weleerw. heer J. Th. van der Beek, die kapelaan was te Bennebroek; tot assistent te Amsterdam (H. Nicolaas binnen de Ves te) den weleerw. heer A. van der Voorn (neom.); tot assistent te Alphen a. d. R ij n den weleerw. heer M. van Stee (nem.) EM.-PASTOOR J. J. G. HAF- KENSCHEIDT Op 69-jarigen leeftijd is te Nijmegen over leden de zeereerw. heer J. J. G. Hafken- scheidt, em.-pastoor van K w a k e 1. De thans overledene werd te Dordrecht gebo ren 18 September 1869 en priester gewijd 18 Maart 1893. Achtereenvolgens was hij kape- alan te Rotterdam (H. Laurentius), Hein- kenszand, Schiedam (O. L. Vr. Visitatie), Amsterdam (H. Willibr. buiten de Veste), en Leiden (H. Petrus). In 1909 werd hij pas toor te De Cockdorp en in 1912 volgde zijn benoeming te Kwakel. Te Nijmegen is Dins dag de begrafenis.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1938 | | pagina 1