DINSDAG u SEPTEMBER 1938 29ste Jaargang No. 9126
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN SZEZZ"*''
H.M. de Koningin, vergezeld - van Prinses Juliana en Prins Bernhard, hedenmorgen op weg van het Paleis naar de
Nieuwe Kerk te Amsterdam
Kardinaal Innitzer
protesteert tegen maat
regelen van de
Nazi-regeering
Naar de Weensche correspondent van de
„Daily Telegraph" meldt, is j.l. Zondagmor
gen in alle Katholieke kerken van Oosten
rijk een herderlijk schrijven van het Oos-
tenrijksch episcopaat voorgelezen, onder
teekend door den aartsbisschop van Wee-
nen, Z. H. Exc. Kardinaal Innitzer.
In dit schrijven komen de bisschoppen
uit religieuse overwegingen op tegen be
paalde opvattingen der nazipartij.
Er moet, naar zij verklaren, onmiddel
lijk protest worden uitgebracht tegen twee
maatregelen, door de Duitsche regeering
tegen de tradities van de Katholieke Kerk
in Oostenrijk toegepast.
Het schrijven teekent op de meest na
drukkelijke wijze verzet aan tegen de secu
larisatie van het huwelijk. Het huwelijk,
zoo zeggen de bisschoppen, is naar de op
vatting der Kerk een Sacrament en alle Ka
tholieken, die burgerlijk gehuwd zijn, moe
ten kerkelijk trouwen, wil het huwelijk
door de Kerk erkend worden. Zij, die al
leen voor den burgerlijken stand getrouwd
zijn, zullen niet de Sacramenten der Ster
venden ontvangen en niet kerkelijk begra
ven worden. Ook kunnen er geen H.H.
Missen worden opgedragen voor hun izele-
rust.
Op de tweede plaats protesteert het
schrjjven krachtig tegen de uitsluiting van
het onderwijs, of van de verpleging in een
ziekenhuis of andere openbare instelling.
Mr. P. Drooglever-
Fortuyn f
Burgemeester van Rotterdam
plotseling overleden
Hedenmorgen, terwijl de Maasstad
met het geheele land deelde in de
feestvreugde om het regeeringsjubi-
leum van H. M. de Koningin, werd
plotseling de ontstellende tijding be
kend, dat de zoo populaire burge
meester van Rotterdam, mr. P. Droog-
leever Fortuyn, na een korte onge
steldheid, die zich in het geheel niet
ernstig liet aanzien, hedenmorgen vol
komen onverwacht zacht en kalm is
overleden.
De geheele Rotterdamsche bevolking-
is diep getroffen door dit plotselinge
heengaan, dat een te tragischer karak
ter krijgt door de schrille tegenstel
ling, dat het juist geschiedt terwijl de
stad volop in feeststemming is.
Door zijn bekwaamheid als magistraat,
zijn bescheiden en vriendelijken aard en
zijn nauwgezetheid in de verschillende
belangrijke functies welke hij heeft be
kleed, wist mr. Droogleever Fortuyn zich
reeds spoedig na het aanvaarden van het
burgemeesterschap de sympathie der be
volking te verwerven, een sympathie, die
gedeeld werd door allen ook buiten Rot
terdam, die met hem in aanraking kwa
men.
Een ongesteldheid, die aanvankelijk
niets ernstigs deed vermoeden, noopte
hem ertoe op 29 Augustus j.l. een
kort ziekenverlof te nemen, waarvan
hij helaas niet zou terugkeeren. Met
leedwezen trok hij zich, naar ieder
hoopte slechts voor korten tijd, waar
in hij zelfs Rotterdam niet dacht te
verlaten, terug op het moment, dat de
stad het feest van het regeeringsjubi-
leum zou vieren en moest hij tevens,
afzien van het ontvangen van het Ko
ninklijk gezin bij het bezoek, dat Vrij
dag j.l. aan Rotterdam werd gebracht,
in zijn gemeente.
Pieter Droogleever Fortuyn werd op 28
December 1868 in de gemeente, welker
hoofd hij werd en waarbinnen hij gestor
ven is, geboren.
Hij bezocht het gymnasium te Rotter
dam en liet zich in 1887 als student in
schrijven aan de universiteit te Leiden,
waar hij in 1894 promoveerde tot doctor
in de rechtswetenschappen. Hij vestigde
zich als advocaat te 's-Gravenhage, waar
hij in 1897 directeur werd van de N.V. de
Stedelijke Hypotheekbank, en waar hij
tevens actief lid was van de Liberale Par
tij, welker beginselen hij steeds was toe
gedaan. In 1912 werd hij gekozen tot lid
van den Haagschen gemeenteraad, wat hij
tot zijn benoeming tot burgemeester van
Rotterdam zou blijven. Reeds een jaar na
zijn raadslidmaatschap werd hij gekozen
in het dagelijksch bestuur der gemeente
's-Gravenhage en van 1913 tot 1919 was
hij wethouder van Financiën, waarna hij
van portefeuille wisselde en tot 1923 wet
houder was van openbare werken en
volkshuisvesting, waarbij hij zich vooral
verdienstelijk maakte door zijn organisee-
renden arbeid toen hij gedurende de oor
logsjaren belast was met de leiding van
crisis- en distributiezaken.
In 1924 maakte hij voor verschillende
doeleinden een groote wereldreis, waarbij
hij o.a. Indië, China, Japan, Amerika en
Canada bezocht. Na zijn terugkomst werd
hij in 1925 voor den Vrijheidsbond geko
zen tot lid van de Tweede Kamer, waar
van hij deel bleef uitmaken tot de verkie
zingen van 1929.
Zijn werkzaamheden waren ook buiten
'Nederland niet onopgemerkt gebleven en
zoo werd hij in 1925 o.a. aangezocht door
den Volkenbond om zitting te nemen in de
commissie tot onderzoek van de geschil
len tusschen Griekenland en Bulgarije.
In 1928 volgde zijn benoeming tot bur
gemeester van Rotterdam, in welke func
tie hij ten volle zijn bestuurskwaliteiten
en zijn bijzondere inzichten op het gebied
van de gemeentehuishouding kon ont
plooien en uitwerken. Hij heeft Rotterdam
bestuurd gedurende een periode, waarin
de crisis het gemeentebestuur dikwijls
voor nijpende moeilijkheden plaatste, en
als Rotterdam zich desondanks heeft we
ten te handhaven en heeft weten te pro-
fiteeren van het eerste vleugje van op
leving, dat zich in de wereldscheepvaart
voordeed, is dat mede te danken aan het
beleid van mr. Droogleever Fortuyn.
In 1932 werd hij voor de Liberale
Staatspartij den Vrijheidsbond gekozen
tot lid van de Eerste Kamer. In hetzelfde
Dit nummer bestaat uit
drie bladen.
VOORNAAMSTE NIEUWS
Buitenland
Praag bereid tot belangrijke concessie,
neerkomend op inwilliging der acht eischen
van Karlsbad. (1ste blad).
De partij-dag te Neurenberg. (2de blad).
Opstandige beweging in Santiago de
Chili onderdrukt. (2de blad).
Binnenland
HET REGEERINGSJUBILEUM VAN H.
M. DE KONINGIN. PLECHTIGE HER
DENKING TE AMSTERDAM (2de blad).
Tilbury op onbewaakten overweg te
Hasselo door trein gegrepen. Drie men-
schen gedood. (1ste blad).
De burgemeester van Rotterdam, mr. P.
Droogleever Fortuyn is plotseling overle
den. (1ste blad).
Sport en Wedstrijden
De Europe esche athletiekkampioen-
schappen te Parijs geëindigd. Geen Neder-
landsche successen. (3de blad).
jaar werd hij in de algemeene vergade
ring der vereeniging van Nederlandsche
gemeenten tot voorzitter van deze voor
naamste organisatie van gemeentebesturen
in Nederland gekozen. Trouw heeft hij
altijd op de bres gestaan voor de zelf
standigheid der gemeenten, welke hem
ter harte ging als een der grondpijlers,
waarop ons staatsbestel rust, en mede
door zijn initiatief was dan ook de enkele
maanden geleden te Heerlen gehouden
algemeene vergadering der Vereeniging
van Nederlandsche Gemeenten, de laatste
die door hem werd gepresideerd, gewijd
aan het behoud van deze zelfstandigheid.
Veelzijdig als hij was, trokken alle uitin
gen van het maatschappelijk leven hem
aan en toonde hij belangstelling zoowel
voor kunst, als sport, welke hij vanwege
de opvoedende waarde en als lichamelijke
opvoeding voor de volksgezondheid van
groot sociaal belang achtte. Zelf was hij
in zijn jeugd een enthousiast sportbeoefe
naar, waarbij vooral het toen nog jonge
voetbalspel zijn belangstelling had, zoo
dat hij een der eerste voormannen was
van den Nederlandschen Voetbalbond en
na den oprichter en eere-voorzitter W. J.
H. Muiier het tweede eere-lid van den
Koninklijken Nederlandschen Voetbalbond
was.
Van de verschillende publicaties, welke
van zijn hand verschenen, noemen wij o.a.
zijn in 1923 uitgegeven werk „Het Orga
nisme van een Groote Stad".
DE WERELD IN
VOGELVLUCHT
PRAAG: Onder den dubbelen druk
den dreigenden en min of meer oorlogs-
zuchtigen druk van Duitschland, en den
vredelievenden druk van Engeland,
schijnt Praag gisteren te hebben toegege
ven aan de Sudeten-Duitschers en bereid
te zijn tot concessies, welke volgens Reu
ter zouden neerkomen op volledige inwil
liging van de acht eischen, welke Henlein
te Karlsbad had geformuleerd. De druk
van Duitschland schijnt wel groot geweest
te zijn, want nadat de Fransche minister
van buitenlandsche zaken Bonnet Zondag
ochtend bij de onthulling van het monu
ment voor La Fayette nog eens uitdruk
kelijk verzekerd had, dat Frankrijk zijn
verplichtingen tegenover Tsjecho-Slowa-
kije volledig zou nakomen, heeft de Fran
sche regeering gisteren alle reserves voor
de Maginot-linie opgeroepen. Wat niet an
ders kan worden opgevat dan als een waar
schuwing, dat het Frankrijk ernst is met
zijn verzekering van hulp aan Tsjecho-
Slowakije. Wij zullen thans de definitieve
voorstellen van Praag moeten afwachten.
In officieele kringen te Praag is men er
zich van bewust, dat de algemeene toe
stand zóó critiek is, dat Tsjecho-Slowakije
een bijdrage moet leveren tot de zaak van
den vrede, zelfs wanneer dit zware offers
met zich mede brengt. Deze bijdrage is
volgens de berichten uit Praag, een plan
tot regeling, dat de eischen van Henlein
zoo ver tegemoet komt, dat men van gevoe
len is, dat er geen moeilijkheid zal bestaan
ten opzichte van de aanvaarding van dit
plan door de Sudeten-Duitschers als grond
slag voor besprekingen.
Het partij-congres te Neurenberg kan
dan in het teeken staan van de overwin
ning. „Neurenberg is de tot steen gewor
den uitdrukking van de Duitsche kracht",
zeide Hitier bij de opening van dit con
gres.