Oost-Japan door
taifoen geteisterd
BINNENLAND
DONDERDAG 1 SEPTEMBER 1938 29ste Jaargang No. 9122
S)e
Telefoon: Redactie 15. Adv. en Abonm-tarieven zie pog.
Telefoon: Administratie 935. DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Giro 103003. Postbns 11.
Dit nummer bestaat uit
vier bladen.
V Gij krijgt waarschijnlijk
een zeldzame kans
Gij jongeren!-
In de rede, waarmede H.. M. de Koningin
zich gisteren, door middel van de radio,
heeft gericht tot het Nederlandsche Volk
heeft zij zeer speciaal de jongeren toe
gesproken.
En tot de jongeren zeide zij:
Ik wensch mij te richten tot de
jongeren, die geroepen zullen wor
den in een volgend tijdperk op
ieder gebied der maatschappij op
bouwend werk te verrichten, on
verschillig in welk deel van het
rijk.
Ik wensch hen te wijzen op de
groote verantwoordelijkheid, die op
hen rust; want van hun karakter,
flinkheid, voortvarendheid, aan
passingsvermogen en helder inzicht
zal de terugkeer tot betere tijden
in hooge mate afhankelijk zijn.
Hun zal waarschijnlijk een zeld
zame kans geboden worden, te
toonen, wat hun vernuft en noeste
arbeid vermogen voort te brengen.
Dat de jongeren deze woorden mogen
ter harte nemen!
Niemand is het gegeven, met zekerheid
in de toekomst te zien zooals de Ko
ningin opmerkte. Maar wij mogen het
toch wel waarschijnlijk achten, dat na de
zen tijd er een periode aanbreekt, waar
in harden, plichtgetrouwen, karaktervollen
werkers „een zeldzame kans" wordt ge
boden, om te toonen, wat „vernuft en noes
te arbeid" kan tot stand brengen.
De Koningin heeft er op gewezen, dat
van het karakter, de flinkheid, de
voortvarendheid, het aanpas-
singsvermogen en het helder
inzicht van de jongeren „de terugkeer
tot betere tijden in hooge mate afhanke
lijk" is.
Dat dan ook de jongeren vooral zich
niet door den tegenslag en de teleurstelling,
die ook zij in dezen tijd ondervinden, la-
cen deprimeeren, laten néérdrukken in
donkere en sombere moedeloosheid en
neerslachtigheid.
Hoe voor ieder der jongeren de omstan
digheden ook mogen zijn, niemand hunner
is ontnomen de gelegenheid, zijn karakter
te vormen, zich te oefenen in ware, fris-
sche flinkheid....
Vooral ook de katholieke jongeren
moeten zich er van bewust zijn, dat door
hun karakter de toekomst zoo sterk
zal worden beinvloedOok de Katholie
ke Kerk in Nederland zal in de toekomst
vooral noodig hebben karaktervolle
menschen; menschen die weten wat zij
willen en die, om te bereiken wat zij wil
len, kunnen werken en, in zelfbeheer-
sching, kunnen offeren.
Gij, katholieke jongeren, als zoodanig,
krijgt waarschijnlijk ook „een zeldzame
kans" om te werken, te strijden, te over
winnen voor uw Godsdienst uw Geloof,
uw Kerk.
Gelukwensch van
Koning Leopold
Aan H. M. Koningin
Wilhelmina
In verband met het regeeringsjubileum
heeft Z.M. Leopold IH der Belgen, aan H.
M. Wilhelmina, Koningin der Nederlan
den het volgende telegram gezonden:
„Aan H. M. de Koningin, 's-Graven-
hage.
Ter gelegenheid van het 40-jarig juli-
leum der troonsbestijging van H. M.
richt ik tot Haar mijne hartelijkste.,
gelukwenschen en betuig ik tevens
mijne oprechte wenschen opdat onder
Hare voorspoedige regeering het ko
ninkrijk der Nederlanden heil en wel
vaart moge kennen.
w.g. LEOPOLD.
De hevigste sinds 1905
Tokio, Yokohama en andere deelen
van Oost-Japan zijn gisterenochtend
geteisterd door een taifoen, den he
vigste sinds 1905, wetke zich met een
snelheid van 70 mijlen per uur ver
plaatste en geweldige schade heeft
aangericht aan de te velde staande
gewassen. De rivieren wassen voort
durend. Het dreigt een nationale ramp
te worden.
De taifoen ging gepaard met zwaar
onweer en wolkbreuken. In de steden
vluchtten de bewoners de straat op,
aangezien talrijke kleine huizen van
hun daken beroofd werden. De ver
warring werd nog grooter doordat
tweemaal de lichtvoorziening gerui-
men tijd verbroken werd. Het eerste
bericht omtrent een slachtoffer had
betrekking op een achttti en jarig meis
je dat in Omori het leven verloor, door
dat het onder een instortend huis be
dolven werd. Aangezien het treinver
keer volkomen verbroken is, is sinds
vanmorgen vroeg geen trein meer in
Tokio aangekomen.
Door de wolkbreuken, die den taifoen
begeleidden, zijn ruim 30.000 huizen in
Tokio onder water gezet, waardoor talrijke
personen dakloos zijn geworden. Bij het
instorten van een schoorsteen werden drie
personen gedood en negen gewond. Tot
half tien des morgens (plaatselijken tijd)
v/as het spoorwegverkeer met de hoofdstad
nog verbroken. Men kan zelfs nog in het
geheel niet bepalen, wanneer het verkeer
hervat kan worden. Bij Kotsoe op de lijn
Tokio-Kobe, is de spoordijk door over
strooming vernield. In de haven van Yoko
hama heeft zich het ruim 15.000 ton me
tende stoomschip „Chitral" van de Engel
sche Peninsula Oriental Line, losgerukt,
is stuurloos geworden en op drift geraakt.
Het schip kwam later in aanvaring met
een Japansch vrachtschip. Beide schepen
strandden. Voor Yokosoeka, op het schier
eiland Misaki is een zinkend stoomschip
op het strand _geloopen. De bemanning is
tot dusverre nog niet in veiligheid ge
bracht. Ook de rijstvelden hebben zwaar
te lijden gehad. De taifoen, welles grootste
kracht tegen 4 uur 30 des morgens be
reikt Werd, is in Noord-Westelijke richting
verder getrokken.
Volgens de ochtendbladen van heden was
deze taifoen de ergste sedert 36 jaren. Het
was vandaag juist 15 jaren geleden, dat
Japan door een groote aardbeving geteis
terd werd, welker slachtoffers nog thans
in geheel Japan herdacht worden.
De schade.
Volgens berichten der politie heeft de
taifoen drie dooden en negen gewonden
geëischt, 6650 huizen werden overstroomd,
15 huizen volledig vernield, 750 gezinnen
zijn dakloos geworden. 3 bruegen zijn door
het water meegesleurd, 5 fabrieksschoor-
steenen zijn rpprgp=tort. Mpu meent te we
ten. dat vele staande gewassen aan
zienlijke schade hebben geleden.
Kinder-ver lamming
Wegens de voorgekomen ziekte-gevallen
van kinderverlamming te Alphen aan
den R ij n zijn de kinder-optochten tijdens
de feestelijkheden aldaar tot nadere da
tum uitgesteld; ook de zwemwedstrijden in
de Aar vinden voorloopig niet plaats.
De burgemeester van Boskoop heeft
op advies van den inspecteur van de volks
gezondheid bepaald, dat alle feestelijkhe
den, dié ter gelegenheid van het 40-jarig
regeeringsjubileum van H. M de Koningin
te Boskoop zouden worden gehouden tot
een nader te bepalen tijdstip zijn uitge
steld, zulks in verband met de voorgeko
men gevallen van kinderverlamming.
Hoewel te Boskoop sedert verleden week
geen nieuwe gevallen van kinderverlam
ming zijn geconstateerd, blijven de autori
teiten vborshands van meening, dat voor
loopig verzamelingen van kinderen zoo
veel mogelijk dienen te worden vermeden.
Ook de scholen zullen vermoedelijk na 3
September a.s. gesloten blijven.
De kinderverlamming in het Noorden
waar gisteren één geval werd gemeld, heeft
zich uitgebreid. Thans zijn vier nieuwe ge
vallen bij personen tusschen 27 en 28 jaar
geconstateerd en wel drie in de stad Gro
ningen en één in Oldehove.
Allen zijn in de barakken van het Aca
demisch Ziekenhuis te Groningen opgeno
men.
In Haarlem is een geval van kinderver
lamming voorgekomen. Uit voorzorg is de
Montessori-school aan de Middenlaan in
Haarlem-Zuid gesloten. Bovendien is in
een der Haarlemsche ziekenhuizen een
kind uit Hoofddorp opgenomen, dat even
eens lijdende is aan kinderverlamming.
SCHIP VERGAAN
Op zandplaat bi] den Helder
Gisterenavond is op de „Pannekoek"
ook wel genaamd de „Middenrug" een
zandplaat in het Westgat, bij. den Hel
der, een motordriemaster, genaamd
„Snow White", een schip, afkomstig
van Panama, vergaan.
Het vaartuig had motorpech en werd
door den vloed op de gronden gedreven.
Aan boord bevonden zich een vijf-koppi-
ge bemanning, de vrouw van den kapitein
en een hond. Het is een houten scheepje,
dat op weg was van Londen naar Finland
om lading in te nemen. Het mat ongeveer
200 ton. De naam van het schip komt niet
voor in de Lloyds' registers, doch vroe
ger heette het „Orion".
Het was eigendom van den kapitein Puer-
koff. De bemanning bestond, behalve de
kapitein en zijn vrouw, uit twee Letlan
ders, twee Engelschen en een Noor. Daar
de „Dorus Rijkers", de reddingsboot van
de Noord- en Zuid-Hollandsche Reddings
maatschappij, niet in Nieuwe Diep aanwe
zig was, werd het eerst assistentie verleend
door de botter D. H. 30. De schipper van
dit vaartuig had aangenomen de „Snow
White" vlot te sleepen, doch het mocht
hem niet gelukken. Ook de sleepboot „Am
sterdam" van de firma Weissmuller, was
uitgevaren, doch hiervan werd de assis
tentie afgewezen. Tegen den morgen brak
de middelste mast en raakte het schip lek.
Het maakte zware slagzij en dreigde bij
den opkomenden vloed gehael onder water
te komen. Hierop werd assistentie ge
vraagd en wederom ging de „Amsterdam"
L-it om de bemanning aan boord te nemen.
Om acht uur bereikte deze de haven van
Nieuwediep. Het schip was niet verzekerd
en moet als verloren worden beschouwd.
Slechts weinig van de bezittingen van de
opvarenden kon worden gered. Het schip
strandde op ongeveer dezelfde plaats, waar
eenige jaren geleden het Finsche schip
„Menja" is gestrand. De schipbreukelingen
werden, nadat de pölitie de passen had
gecontroleerd, in eenige logementen on
dergebracht door bemiddeling van den
heer J. Bakker, Lloyds' agent te Den
Helder, die vanmiddag zal trachten nog
eenige achtergebleven eigendommen uit
het wrak te redden.
VADER DOODT ZIJN
DOCHTER
Familiedrama te Sliedrecht
In den afgeloopen nacht om half twee
werd de hulp van de politie te Slie
drecht ingeroepen voor een drama, dat
zich had afgespeeld in een woning in
de Dijkstraat no. 50.
Toen de politie ter plaatse verscheen,
vond zij de lijken van den 39-jarigen
B. en diens 18-jarige dochter, die bei-
den schotwonden vertoonden. Onmid
dellijk heeft men het parket uit Dord
recht gewaarschuwd. De lijken zijn in
beslag genomen.
De aanleiding tot dit drama is nog
niet met zekerheid bekend.
De verhouding in het gezin, dat uit
man, vrouw en vijf kinderen bestond,
is niet bepaald goed. Het meisje was
gisteravond om half twaalf thuis geko
men, hetgeen de vader te laat vond.
Vermoedelijk heeft hij zich hierover
kwaad gemaakt en zijn dochter neerge
schoten, waarna hij de hand aan zich
zelf heeft geslagen.
Over de aanleiding tot het drama in
Sliedrecht vernemen wij het volgende:
Het gezin van kleermaker BI. bestond
uit man, vrouw en vier kinderen, o.w. een
tweeling. De familieverhoudingen waren
slecht.
De achttien-jarige dochter, die het slacht
offer is geworden, was een van de twee
ling. Het meisje werd door den vader steeds
onder de duim gehouden, mocht zelfs niet
alleen op straat. Zij heeft zich hierover
wel eens beklaagd en, als de moeder voor
haar dochter partij koos, kreeg zij ruzie
met haar echtgenoot.
Gisteren is het meisje uitgegaan, ondanks
het verbod van haar vader, en heeft in op
gewektheid het oranjefeest gevierd met den
gymnasiast K. Toen zij om half twaalf thuis
kwam is er ruzie ontstaan. De man trok
plotseling een revolver en loste drie scho
ten op zijn dochter, waarna hij de hand aan
zichzelf sloeg.
Een buurvrouw heeft op verzoek van de
vrouw van BI. de politie gewaarschuwd. De
inspecteur van politie Tienstra en de agent
van politie van der Velde waren spoedig
ter plaatse. De lijken zijn in beslag geno
men.'
Het parket te Dordrecht was heden ter
plaatse. Er zijn fotografische opnamen van
de situatie gemaakt.
Moeder Overste van
St. Vincentiusgasthuis
te Groenlo door trein
gedood
Op spoorlijn voor naderenden
trein gevallen en overreden.
Vanochtend omstreeks half twaalf is
op het station te Lichtenvoorde de eer
waarde moeder-overste van het St. Vin
centiusgasthuis in Groenlo door een trein
gegrepen en gedood.
Het slachtoffer bracht twee Zusters naar
den trein, die op retraite zouden gaan. Bij
het afscheid nemen liep zij achteruit en viel
op een spoorlijn, juist voor den trein, die
uit de richting Ruurlo naderde. De onge
lukkige werd ernstig gewond de tweede-
klas-wachtkamer binnengedragen. Onmid
dellijk werden geestelijke- en geneeskundi
ge hulp ingeroepen.
Doktér Brenninkmeyer en Kapelaan van
der Zeyde waren spoedig ter plaatse. Het
slachtoffer werd nog het Heilig Oliesel toe
gediend, korten tijd later is zij overleden.
De overledene was sinds 1929 overste
van het St. Vincentiusgasthuis te Groenlo.
Het stoffelijk overschot is vanmiddag naar
Groenlo overgebracht.
DE WERELD IN
VOGELVLUCHT
PRAAG: Gisteren schijnt de toestand
rond Tsjecho-Slowakije iets te zijn opge
klaard. Er worden nieuwe voorstellen ver
wacht en president Benesj zal een procla
matie uitvaardigen betreffende deze nieu
we voorstellen. Men mag ook verwachten,
dat Henlein deze voorstellen niet zoo ab
rupt verwerpen zal.
Aangaande het Engelsche initiatief in
deze kwestie schrijft het „Hamburger
Fremdenblatt": „Als doel van het nieuwe
Engelsche initiatief wordt aangegeven
thans in rechtstreeksche gedachtenwisse-
ling met de rijksregeering het Tsjechische
probleem op te lossen en een directe sa
menwerking met Duitschland tot stand te
brengen." En het voegt er dan aan toe, dat
de beslissing over oorlog of vrede in laatste
instantie niet bij Hitier berust maar bij
Benesj.
Hiermede schuift Duitschland reeds lang
de schuld van zich af, maar de tegemoet
komendheid van Praag steekt toch wel erg
af tegen de stugheid van Berlijn. En wij
gelooven niet dat Henlein (lees Hitier)
nog verder zal durven gaan en ook de ko
mende voorstellen wederom abrupt ver
werpen zal.
TOKIO: Het gaat er steeds meer naar
uitzien, dat Japan zich met het conflict in
China in een wespennest gestoken heeft.
Het kan wel land veroveren en steden
bombardeeren, maar China is groot en de
Chineezen hebben de gelegenheid gehad
en oog benut om het leger te reorganisee-
ren. En dat leger zal het den Japanneezen
nog heel lastig maken. De economische ge
volgen zijn bovendien in Japan reeds lang
merkbaar en daar komt nu nog de taifoen,
die gisteren weer over een groot deel van
Japan heeft gewoed en vreeselijk is ge
weest in haar gevolgen.
Zoo wordt de terugslag van dezen oorlog
onder zulke omstandigheden als deze na
tuurrampen voor Japan misschien nog
erger dan voor China. En het einde ervan
is niet te zien.
DE PLANNEN TOT VERDEELING VAN
TSJECHO SLOWAKIJE IN KANTONS.
LONDEN, 1 Sept. (A. N. P.) De Praag-
sche correspondent van de „Daily Tele
graph" doet enkele nadere mededeelingen
omtrent de plannen de Tsjechoslowaaksche
regeering tot verdeeling van het land in
kantons.
De regeering heeft volgens deze uiteen
zetting nog geen definitief besluit geno
men omtrent het aantal kantons. Dit zou
tusschen de 20 en 23 liggen, doch de voor
stellen zijn voor wijziging vastbaar. Ook
de grenzen der kantons zijn nog niet vast
gesteld.
In een aantal dezer kantons zouden de
Henleinisten een belangrijke meerderheid
hebben, in andere zouden de beide volks-
deelen vrijwel van gelijke sterkte zijn,
terwijl in een groot aantal de Tsjechen en
andere volksgroepen de controle zouden
uitoefenen.
Een belangrijk punt in de plannen der
regeering is, dat zij de mogelijkheid open
laten voor de aaneensluiting van een aan
tal kantons, of gouwen, in een z. g. Gau-
verband, dat dan bestuurscontrole zou uit
oefenen over een zeer groot deel van het
Sudeten-Duitsche gebied de regeering staat
er echter op, dat voldoende waarborgen
worden gegeven voor de bescherming der
minderheden.
De bescherming zou ten voordeele van
VOORNAAMSTE NIEUWS
Buitenland
Een taifoen heeft Japan getroffen. Ste
den zijn overstroomd. Vele dooden. (2de
blad).
De toestand in Tsjecho-Slowakije is iets
opgeklaard. Binnenkort nieuwe Tsjechische
voorstellen. (2de blad).
Een antwoord van „Das Schwarze Korps"
op den brief der Duitsche Bisschoppen.
(2de blad).
Tien Russische admiraals gefusilleerd.
(2de blad).
Een actie tegen Daladier. (2de blad).
Binnenland
Op het station te Lichtenvoorde is een
Eerw. Zuster door een trein gegrepen en
gedood. (1ste blad).
Een familiedrama te Sliedrecht.
Twee dooden. (1ste blad).
Omgeving
Doodelijk ongeluk te Alphen aan den
Rijn. (3de blad).
de Duitschers worden verleend in ieder
kanton, waar zij een minderheid vormen.
Naar de correspondent verder meldt, zou
de regeering reeds direct o.a. de volgende
concessies willen verleenen:
Evenredige vertegenwoordiging derr
Duitschers in het bestuur des lands. Be
noeming van Duitschers bij iedere oor-
komende gelegenheid totdat volledige evèn-
redigheid is bereikt.
Evenredige toewijzing van begrootings-
ontvangsten, behalve in aangelegenheden
als het leger, die slechts centraal geleid
kunnen worden. Volkomen gelijkheid in
het officieel gebruik der talen.
Verstrekkende concessies bij benoemin
gen bij de politie en in bestuurszaken.
Cultureel zelfbestuur in alle deelen der
republiek.
Voorts zou de regeering onmiddellijke
uitgifte overwegen van de leening voor den
indusrieelen wederopbouw van de Sudeten-
Duitsche gebieden.
VOORLOOPIG OVERZICHT VAN HET
WEER IN AUGUSTUS.
Gemiddeld over de vijf hoofdstations
was de ochtendtemperatuur anderhalve
graad boven normaal, in de drie decaden
resp. 3 1/2 en 11/2 graad boven en een
halve graad beneden normaal.
In de eerste helft der maand was de
temperatuur op alle dagen boven nor
maal.
De grootste afwijkingen kwamen voor op
den 5en en den 23en, resp. 5 1/2 graad bo
ven en 2 1/2 graad beneden normaal. De
gemiddelde dagelijksche maximum-tempe
ratuur was 11/2 graad en het gemiddelde
dagelijksche minimum 2 graden boven nor
maal.
In de Bilt was de maximum-temperatuur
tot den 16en alle dagen boven 20 graden,
tot den 7en alle dagen boven 25 graden en
op drie dagen boven 30 graden.
De regenval was in het midden van het
land en in het Zuid-Oosten 40 tot 80 pet.
boven normaal, overigens normaal tot 50
pet. beneden normaal. De regen viel voor
een groot deel in zware onweersbuien en
was onregelmatig verdeeld.
Te de Bilt werden 158 uren zonneschijn
waargenomen tegen 190 uren normaal.
„ECCLESIA DOCENS".
Pauselijke encyclieken voor onzen tijd.
Onder hoofdleiding van den zeereerw.
pater F. van Nimwegen C.ss.R., rector van
Nebo te Nijmegen, bijgestaan door ver
scheidene bevoegde medewerkers allen
van de Nederlandsche provincie der eerw.
paters Redemptoristen, zal een Neder
landsche bewerking van encyclieken en
pauselijke documenten verschijnen onder
den verzamelnaam Ecclesia docens.
In deze reeks zullen worden opgenomen
wetenschappelijk-verantwoorde vertalin
gen van de voornaamste documenten van
Leo XIII, Pius X, Benedictus XV en Pius
XI, vergezeld van den oorspronkelijken
tekst. Nieuwe encyclieken zullen onmiddel
lijk na verschijnen in bewerking worden
genomen.
Als eerste in deze reeks ziet in den loop
van September het licht de encycliek Ar
canum van Leo Xin over het christelijk
huwelijk. In kort tijdsbestek zullen dan vol
gen: Sapientiae Christianae over de voor
naamste plichten der christelijke burgers,
Libertas over vrijheid en liberalisme en
Diuturnum over het staatsgezag.
De Ecclesia docens-reeks zal verschijnen
bij N.V. Gooi Sticht te Hilversum.
