nieuwe radio
bender
DE SPAANSCHE
BURGEROORLOG
De strijd in het
verre Oosten
BUITENLAND
De rassenleer
BINNENLAND
DONDERDAG 25 AUGUSTUS 1938
DE LEIDSCHE COURANT
VIERDE BLAD - PAG. 11
De „1939" serie van
PHILIPS
vindt U bij
Leiden Hoogewoerd 90
A-dam R'J»™ A,nl"""
DE KRIJGSVERRICHTINGEN.
In de provincie Toledo zetten de recht-
schen hun offensief op een dertigtal kilo
meters ten Zuidoosten van Puente del Ar-
zobispo voort met een omvattende bewe
ging. Zij zijn doorgedrongen tot Puerto de
San Vincente op 8 K.M. ten Zuiden van
Campillo en de Sierra Altamira op de
grens van de provincies Caceres en Toledo.
In de provincie Badaloz, in den sector van
Alcoceer, zijn de regeeringstroepen die en
kele dagen geleden moesten terugtrekken
tot Santo Spiritus, op 15 K.M. ten Zuid
oosten van Puebla de Alcocer op den rech
teroever van den Zujar, tijdens een tegen
aanval de rivier weer overgestoken.
EEN PRIESTER GEKRUISIGD DOOR DE
ROODEN.
Inwoners uit de omgeving van Castuera
hebben gemeld, dat een jong priester, Ata-
nasio Rodriguez, door de Rooden op gru
welijke wijze om het leven is gebracht.
Deze jeugdige priester had zich aan de
gevangenispoort aangemeld om de laatste
vertroostingen van den Heiligen Gods
dienst te kunnen uitdeelen aan enkele jon
gelieden, die ter dood veroordeeld waren.
De leden der Roode Militie namen hem aan
stonds gevangen en onder het uitbraken
van de gruwelijkste godslasteringen ver
oordeelden zij hem om den -kruisdood te
sterven. Biddend ging de jonge priester
naar de martelplaats. Hij werd aan het
kruis geslagen, waarna de soldaten schiet
oefeningen op het lichaam van den marte
laar gingen houden. Na een geweldige
doodstrijd gaf hij den geest, terwijl zijn
laatste woorden waren: „Leve Spanje,
Leve Christus Koning".
JOEITSJANG IS GEVALLEN.
De Japanneezen melden, dat Joeitsjang
in him handen is gevallen.
De strijd om Hankau.
Volgens berichten van het front heeft
de Noordelijke Japansche colonne uit het
Hofeigebied haar opmarsch in Westelijke
richting naar de spoorlijn HankauSin-
jangPeiping ingezet. Daarmede is een
nieuwe phase ingetreden in de operaties
van den Japanschen opmarsch naar Han
kau.
In het gebied aan den Noordelijken oever
van de Jangtse is het tot kleine Chineesche
aanvallen gekomen op de Japanneezen tus-
schen Taiho en Soesoeng. De aanvallen
werden afgeslagen. Men verwacht verder
ten Zuiden van de Jangtse den val van
Joeitsjang, terwijl ten Zuiden van Kioe-
kiang reeds de colonnes in Westelijke rich
ting opmarcheeren, die aan land gezet zijn
op den Westelijken oever van het meer
Pojang. Deze colonnes streven er naar zich
aan te sluiten bij de Japansche eenheden,
die langs den spoorweg Kioekiang
Nantsjang oprukken.
De drukkende zomerhitte belemmert de
operaties. Men verwacht, dat eerst weer een
sneller tempo zal worden ingezet, wanneer
het weer zal zijn afgekoeld.
Buit enlandsdhe Berichten
OVERSTROOMINGEN IN POLEN.
In de omgeving van Krakau zijn vijf ri
vieren buiten hun oevers getreden, zoodat
verscheidene wegen onbegaanbaar zijn ge
worden. Tot nu toe is nog geen bericht
over slachtoffers ontvangen. De regen
houdt aan.
DE MISHANDELING IN DE
AMERIKAANSCHE GEVANGENIS.
Twee bewakers gearresteerd.
Te Philadelphia zijn twee bewaarders ge
arresteerd van de gevangenis, waar vier
gedetineerden dood in hun cellen waren
aangetroffen.
Leesl mei aandacht
de advertenties
in Uw Dagblad!
DUITSCHLAND
GESTAPO ZOEKT NAAR
SCHATTEN
HUISZOEKINGEN IN OOSTENRIJKSCHE
ABDIJ.
Hoe men het kloosterleven onmogelijk
tracht te maken.
Gedurende de jaren 1929/1934 verkeer-
at de Oostenrijksohe Abdij van St. Lam-
brecht in Stiermaken in dusdanige finan-
tieele moeilijkheden, tengevolge van de
economische cirsis, dat tenslotte een ac-
coord met de schuldeischers moest worden
aangegaan. Onmiddellijk na de bezetting
van Oostenrijx hebbe: de Nationaal-Socia-
iisten een inval gedaar in deze Abdij, onder
voorwendsel dat zij vermoeden, dat aldaar
wapens waren opgeslagen en dat men daar
cohatten verborgen Lield. Onder leiding van
de Geheime Staatspolitie werden, op 17,
18, 25 en 26 Maart nauwkeurige onderzoe
kingen ingesteld in bet klooster door niet
minder dan 120 S n mannen en 138 leden
der S.S. Eenigen tjjd later hebben de auto
riteiten een nieuw onderzoek ingesteld,
waarbij ook de archieven van het klooster
werden doorzocht. Bij besluit van 29 April
werd met ingang van 7 Mei tot Curator
aangesteld Hubert Erhard, die met 3
ambtenaren en 2 bedienden zijn intrek nam
in de eeuwenoude Abdij. Niet alleen dat
deze commissaris de economische aange
legenheden van het klooster regelt, ook de
andere zaken van de abdij worden door
Erhard geheel zelfstandig behandeld, met
totale uitsluiting van de Overste van het
klooster.
Ook in de beroemde bedevaartsplaats
Mariazell werden huiszoekingen in het
klooster verricht, waarbij niet alleen alle
contanten maar ook de gelden der studie
beurzen in beslag werden genomen; eerst
weken later werden deze laatste gelden
weer vrijgegeven. Tot groote verontwaar
diging der bevolking en toeristen werd ook
ce kerkelijke scnatkamer verzegeld. Het
verzoek om de kerkelijke kunstschatten
gedurende de druks.* dagen ter bezichtiging
vrij te geven werd afgewezen; eerst sedert
ci kele weken kan men deze kunstschat
ten weer bezichtigen. De Curator verdreef
de Paters uit hun cellen en brach> hen over
raar een hotel; later werd hun een gemeen
schappelijke slaapzaal ter beschikking ge
steld en mochten zij bepaalde gedeelten
van het klooster weer betreden. De overste
van het klooster w?rd een bureau als ver
blijfplaats aangewezen. Deze Paters Bene
dictijnen zijn thans totaal zonder middelen
van bestaan, daar zelfs de offerblokken in
de kerk door de S.A gelicht worden.
Daar bij verschillende huiszoekingen noch
wapens noch voorwerpen van waarde wer-
cen gevonden, werlen alle onderscheidings
teekenen van uen Abt in beslag genomen,
alsmede een paar gouden horloges en een
kiein bedrag aan contanten.
Thans beschuldigen ae Nazi's de Paters
ervan, dat zij alle voorwerpen van waarde
verduisterd hebben.
Het is duidelijk, nat het in de bedoeling
c'er Nationaal ^Socialistische autoriteiten
ligt, om den klooster in Oostenrijk het
voortbestaan onmogelijk te maken.
STREICHER RICHT AANVAL OP
DEN PAUS.
In de „Stuermer 1 richt Julius Streicher
opnieuw een krachtigen aanval op den
Paus. Onder het opschrift: .,De Paus tegen
ae Goddelijke wet" keert Streicher zich
tegen de gelijkheid der rassen. Hij schrijft:
De Paus maakt de onjuiste opvatting van
de gelijkheid der rassen, welke door de
•/oden wordt gepropageerd, tezamen met
Marxisten en Vrijmetselaren, tot de zijne",
tiet artikel wordt begeleid door een cari-
catuur op de eerste pagina, welke een ka
tholieken priester voorstel, achter wien een
Jood zich verbergt.
HORTHY TE BERLIJN AANGEKOMEN.
De Hongaarsche rijksbestuurder, Horthy
is te half zeven gisteravond met een spe-
oialen trein op het Lehrter-station te Ber
lijn aangekomen. De rijkskanselier, die te
gelijkertijd arriveerde, begroette den rijks
bestuurder .en diens echtgenoote. Goering,
vele ministers en de opperbevelhebbers van
leger en marine waren ter verwelkoming
aanwezig.
Bij het verlaten van het Lehrter station
werden Hitier en Horthy door een reus
achtige menigte me* geestdriftig gejuich
oegroet. Nadat de eerecompagnie geïnspec
teerd was, reden de staatshoofden in een
auto naar het huis van den rijkspresident,
overal stormachtig toegejuicht.
Heden wordt in tegenwoordigheid van
rijksbestuurder Hurtby een parade gehou-
<ien, waaraan door 36.000 man wordt deel
genomen en die ook verder van grooter
omvang is dan man te Berlijn gewend is.
400 gevechtswagens. 1300 kanonnen en 140
vliegtuigen doen aan de demonstratie mee.
TSJECHO SLOWAKIJE
EEN NIEUWE BASIS
GEVONDEN?
CONFERENTIES ONDER HOOGDRUK.
Runciman en Hodza hebben gisteren
niet minder dan drie en een half uur gecon
fereerd. Het onderhoud zou aan den eenen
kant betrekking hebben gehad op een nieu
we basis voor de onderhandelingen, en aan
den anderen kant op de te volgen pro
cedure.
Volgens berichten uit goede bron
zouden bevoegde kringen reeds een
basis voor onderhandelingen gevonden
hebben, welke beiden partijen zou vol
doen.
Heidricht, de gevolmachtigde minister,
heeft gisteren deelgenomen aan de bespre
kingen tusschen de missie-Runciman en het
comité van zes. De besprekingen hebben
drie uur geduurd. Heidrich is permanent
gedelegeerde van Tsjecho-Slowakije bij den
Volkenbond. Men beschouwt hem als een
•der bevoegdste autoriteiten van Tsjecho-
Slowakije betreffende minderhedenkwes-
ties en internationale verdragen.
Bevestigd wordt, dat Kundt niet naar
Stockholm zal gaan, omdat hij aan het
einder der week belangrijke besprekingen
zal hebben met Hodza.
ENGELAND
MINISTERS CONFEREEREN.
Ongerustheid over Duitse hl an ds
houding.
Gisteren is te Londen een bespreking
gehouden tusschen de ministers Chamber
lain, Halifax, sir John Simon en Horace
Wilson over de Tsjecho-Slowaaksche en
Spaansche kwesties.
Havas meent te weten, dat de te Lon
den ontvangen aanwijzingen over de
houding der Duitsche machthebbers ten
aanzien van Midden-Europa heelemaal
niet gerastellend zijn en een overleg
zooals gisteren gepleegd, rechtvaardi
gen.
Te Londen is men v^n meening, dat
waakzaamheid meer dan ooit geboden
is en dat de komende weken critiek zul
len kunnen zijn.
ITALIË
FASCISTISCHE PARTIJ EN
KATHOLIEKE ACTIE.
Lidmaatschap van beide is niet
onver eenigbaar.
In aanvullende accoorden tusschen de
Katholieke Actie en de fascistische partij is
thans het conflict geregeld, dat gerezen was
in talrijke gevallen, waarin Italianen zoo
wel lid van de Katholieke Actie als van de
fascistische partij waren. Deze aanvullen
de accoorden erkennen, dat de beide lid
maatschappen niet onvereenigbaar zijn.
GEEN JOODSCHE ONDERWIJZERS
MEER.
Met ingang van 1 October a.s. zullen alle
Joodsche onderwijzers, leeraren en profes
soren uit het Italiaansche onderwijs wor
den uitgeschakeld, op enkele uitzonderin
gen na, waarover de minister van onder
wijs Bottai persoonlijk zal beslissen. Alleen
Joden van buitengewone verdienste zullen
e~' "haafd blijven.
HONGARIJE
HONGARIJE WEERT ZICH TEGEN
NAMONAAL-SOCIALISME.
Nationaal-socialisten gearresteerd.
De politie te Boedapest heeft vier natio
naal-socialisten gearresteerd, die er van be
schuldigd worden de aanstichters te zijn
van de symbolische staking van autobus
chauffeurs op 19 Augustus. Bovendien zijn
32 beambten der busmaatschappij ontsla
gen.
Majoor S zal assy veroordeeld.
Het hof van cassatie heeft het vonnis, dat
tegen majoor Szalassy is uitgesproken, be
vestigd. De leider van de Hongaarsche na
tionaal-socialisten zal dus drie jaar dwang
arbeid moeten verrichten.
Een aan pass ings-systeem.
De regeering-Imredy, die er naar streeft
de nationaal-socialistische beweging in
Hongarije krachtig te onderdrukken, zooals
blijkt uit de maatregelen tegen de natio
naal-socialistische stakers en de veroordee
ling van Szalassy, stelt zich niettemin voor,
zekere nationaal-socialistische of fascisti
sche instellingen a§n den binnenlandschen
toestand aan te passen. Zoo onderneemt de
onderstaatssecretaris van propaganda, An-
tal, op het oogenblik een studiereis door
Duitschland en Italië, alvorens hij begint
aan de organisatie van een propaganda-
bureau. Het regeeringsprogram wil verder
een soort Hongaarsche „Dopolavoro", een
corporatief stelsel enz. De Hongaarsche
binnenlandsche politiek zal dus nader ko
men tot die van Duitschland 'en Italië, doch
de regeering wil zelf de maatregelen en het
rhythme voor deze aanpassing bepalen.
PALESTINA
DE TERREUR.
Er is een aanslag gepleegd op den as
sistent-commissaris van politie in het dis-
strict Jenin, Macy. De commissaris werd
ernstig gewond door zes schoten. Volgens
6ommige "berichten zou hij reeds zijn over
leden. In Jenin, dat overigens geïsoleerd
is van de rest van Palestina, is een verbod
uitgevaardigd om zich op straat te bege
ven.
De prior van het Grieksch-orthodoxe
klooster in Cesarea is met zijn broer gis-
PORTUGAL VEROORDEELT
DEZE LEER.
De geheele Portugeesche pers, doch in
het bijzonder de Katholieke, levert critiek
op de houding van Italië ten aanzien van
het rassenvraagstuk. De directeur van
„A Voz" een van de oudste en meest voor
aanstaande journalisten van Portugal,
Conselfeiro Fernando de Souza, heeft in
een hoofdartikel geschreven, dat Italië op
den verkeerden weg is.
GEEN RASSENBEGINSEL IN SPANJE.
Het schijnt niet waarschijnlijk, dat het
rechtsche Spanje het rassenbeginsel in zal
voeren. In een van de dagbladen van
Pamplona is een manifest van de phalanx
gepubliceerd, waarin wordt gezegd, dat
de raspolitiek van de partij is beperkt tot
een onverzoenlijken tegenstand tegen de
Joden op religieuse gronden. Aangezien
evenwel de Joden reeds in de tijden van
Columbus uit het land verdreven zijn, is
er weinig gelegenheid tot anti-semietis-
me. De partij zoekt de „suprematie van
den geest" boven de suprematie van het
bloed" en eena biologisch rassenbeginsel
kan zij niet erkennen; zij erkent in den
mensch alleen de eeuwige waarde.
„Voor ons zijn alle menschen gelijk, om
dat Christus zijn Bloed heeft vergoten
voor allen. De Spanjaard heeft nooit ge
aarzeld zijn bloed te mengen met het
bloed" en een biologisch rasenbeginsel
niën en heeft deze inboorlingen nergens
van uitgesloten, noch uit het sociale le
ven, noch van zijn universiteiten. Juist
evenwel omdat wij niet de waarde van
het bloed doch van den geest erkennen,
zijn wij essentieele tegenstanders van de
Joden. De stichter van de phalanx, José
Antonio Primo de Rivera heeft gezegd,
dat voor Spanje het Joodsche vraagstuk
nooit een vraagstuk van ras, doch van ge
loof zal zijn".
termiddag door een gewapende bende ont
voerd. Een andere bende deed een aanval
op het politiebureau te Llydda en maakte
zich meester van wapenen en munitie, ter
wijl een agent van politie ontvoerd werd.
Het gevecht tusschen afdeelingen troepen
en terroristen nabij Far Kana duurde gis
teren nog voort. In totaal zyn 14 rebellen
gedood.
Nader wordt uit Jerusalem gemeld, dat
de assistent-commissaris Moffatt is over
leden. Verscheidene arrestaties zijn ver
richt. Troepen hebben Jenin omsingeld en
de bevolking mag 24 uur de huizen niet
verlaten.
EXTRA-STEUN VOOR DEN
TUINBOUW?
Verhooging van het steunbedrag met
2 miüioen.
Reeds eenigen tijd wordt door enkele
fuinbouworg«i--:saties een actie gevoerd tot
het verkrijgen ao een hcoger steunbedrag
voor den tuinbouw, omdar de uitkomsten
van het jaar l'J .J weer belangrijk lager
dan de verwachtingen zijn. Vergeleken bij
1937 is er weer een aanzienlijke achteruit
gang, zoowel in inkomsten als in afzet te
constateeren. Vooral nu de betalingscon
tingenten voor Duitschland in het derde
kwartaal weer sterk zijn verlaagd, heeft de
export naar dit belangrijke achterland ge
leden.
Naar wij uit goed ingelichte bron ver
nemen, zal het streven der tuinbouworga
nisaties waarschijnlijk met succes be
kroond worden en overweegt de regeering
ernstig een verhooging van het beschikbare
steunbedrag met 2 millioen gulden tot een
totaal van 12 millioen.
WERKLOOSHEID IN DE WEEK
18 t/m 13 AUGUSTUS.
De directeur van den rijksdienst der
werkloosheidsverzekering en arbeidsbe
middeling deelt mede, dat, blijkens hem
door het centraal bureau voor de statis
tiek verstrekte gegevens, in de week 8
t/m 13 Augustus 1938 bij gesubsidieerde
vereenigingen met werkloozenkas waren
aangesloten 564.966 personen (waaronder
75.761 landarbeiders).
Van de 489.205 verzekerden buiten de
landarbeiders was het werkloosheidsper
centage 22,3 (in de vorige verslagweek, 25
t/m 30 Juli 1938, was dit percentage 22,4).
In de eerste verslagweek van Augustus
was het werkloosheidspercentage voor alle
verzekerden in de laatste jaren als volgt:
1932 26,2
1933 23,7
1934 26,3
1936 21
1937 23,6
1938 22,3
Op 13 Augustus waren bij de organen
der openbare arbeidsbemiddeling ingeschre
ven 322.697 werkzoeeknden, waarvan
295.378 werkloos waren.
Blijkens mededeeling van het werkfonds
waren op 11 Augustus 1938 pl.m. 10.600 ar
beiders direct en indirect werkazam bij
werken, die met behulp van dit fonds wor
den uitgevoerd. Voorts waren, ruw ge
raamd, 800 arbeiders werkzaam in fabrie
ken, enz. voor de levering van materialen
e.d., als gevolg van de bijkomende kosten,
die uit het werkfonds voor werkverschaf-
fingsworken worden verstrekt.
INDUSTRIE-FINANCIERING.
VREEMDELINGENVERKEER STERKER
GESTEUND.
New-Yorksche tentoonstelling vergt
verdubbelde subsidie.
De begrooting van Economische Zaken
voor 1937 zal met verschillende posten
worden verhoogd, als een desbetreffend
ontwerp is aangenomen.
Aan de Algemeene Vereeniging voor
Vreemdelingenverkeer werd de laatste ja
ren 28.000 subsidie verleend. Minister
Steenberghe wil dit bedrag verhoogen tot
een zoodanig bedrag als de vereeniging
zelf beschikbaar zou stellen met een maxi
mum van 70.000.
Voor 1937 zal daardoor het subsidie stij
gen tot 59.800. Vandaar dat thans wordt
voorgesteld het oorspronkelijk bedrag
met rond 31.800 te verhoogen.
Verder wordt voorgesteld het subsidie
tot deelneming aan de wereldtentoonstel
ling te New York, dat f 750.000 bedroeg,
nog eens te verhoogen met 740.000,
waaraan de overzeesche gewesten f 240.000
zullen bijdragen. De bouw van het pavil
joen kost alleen al 600.000.
Verder wordt nog voorgesteld het aan
deelenkapitaal van de N.V. Maatschappij
voor Industriefinanciering van 50.000 te
verhoogen tot 2.000.000, in verband
waarmee een crediet van 1.950.000 wordt
aangevraagd.
NEDERLANDSCH BANKCREDIET AAN
FRANKRIJK.
Op de vragen van den heer Rost van.
Tonningen betreffende een crediet van 35
millioen gulden verleend door de firma
Mendelssohn en Co. te Amsterdam aan den.
Franschen Staat, voor den duur van 1%
jaar hebben de ministers van financiën en
van buitenlandsche zaken geantwoord:
De wissels van het onderhavige krediet
zijn uitgeschreven voor drie maanden, met
het recht voor de Fransche regeering op
vijf verlengingen. De Nederlandsche bank
heeft de wissels, voor de eerste drie maan
den en voor drie verlengingen, in be
ginsel discontabel verklaard. Ten aan
zien van de laatste twee verlengingen heeft
de Nederlandsche bank zich algeheele vrij
heid van beslissing voorbehouden.
Tot recht begrip van zaken zij vermeld,
dat het discontabel verklaren in begin
sel wil zeggen, dat de Nederlandsche
bank het papier, wanneer het haar te eeni-
ger tijd ter disconteering wordt aangebo
den, niet om in den aard van het papier
(afgezien van de handteekeningen) gelegen
redenen zal afwijzen. Daarmede is dus
volstrekt niet gezegd, dat de bank het pa
pier te allen tijde en van eiken gegadig
de in disconto zal nemen. Ook ten aan
zien van in beginsel discontabel verklaard
papier wordt eerst op het oogenblik, waar
op het papier ter disconteering wordt aan
geboden, beslist of de bank het neemt.
De omvang van eventueele geldbehoeften
der Fransche openbare lichamen, voor zoo
ver voor de onderhavige aangelegenheid
van belang, is een zaak voor de kredietge-
vende bankiers.
Het feit, dat het in 1937 verleende kre
diet van 150 millioen gulden aan de Fran
sche spoorwegen door een Nederlandsch
bankiershuis werd verstrekt, brengt geens
zins mede, dat het totaal van het thans uit
staande bedrag zich nog in Nederlandsche
handen zou bevinden.
Ontkennend wordt geantwoord op de
vraag of de ministers niet van meening
zijn, dat een dergelijke vastlegging van
middelen in Frankrijk indruischt tegen het
belang der Nederlandsche volkshuishou
ding en dat de financiering der Fransche
bewapening met Nederlandsch kapitaal in
druischt tegen de politiek van zelfstan
dige onzijdigheid van ons land.
HET CONFLICT LN DEN GRAAN
HANDEL.
De handel hervat
De graanhandel is vandaag weer op de
graanbeurs te Rotterdam verschenen. De
termijnbeurs was wederom den geheelen
dag geopend.
Het comité van graanhandelaren heeft
van dr. Colijn mededeeling ontvangen, dat
hij eenige afgevaardigden van het comité
in audiëntie zal ontvangen.
Nader meldt men ons: De conferentie van
den minister-president met afgevaardigden
van den graanhandel over de monopolie
heffingen op granen zal Dinsdagmorgen
30 dezer te half elf worden gehouden.
WERKLOOZE ONDERWIJZERS EN
LEERAARS.
Vrijstelling van zegelrecht.
Bij kon. besluit'is vrijstelling van zegel
recht verleend voor de verzoekschriften
om benoeming tot onderwijzer bij het
openbaar lager onderwijs, leeraar bij het
Voorbereidend hooger onderwijs, het mid
delbaar of het nijverheidsonderwijs, mits
de verzoeker geen betrekking als onder
wijzer resp. leeraar bekleedt, en daarvan
uit het verzoekschrift blijkt.
RAAD VAN ARBEID TE APELDOORN.
Als opvolger van mr. dr. H. S. Veldman,
die wegens het bereiken van den pen
sioengerechtigden leeftijd zijn functie
neerlegt, is met ingang van 1 September
tot voorzitter van den Raad van Arbeid
te Apeldoorn benoemd mr. S. Rink te Arn
hem, die van 1919 tot 1935, tot die werd
opgeheven, voorzitter w?s van den Raad
van A'beid te Tiel.
