SPORT
DINSDAG 23 AUGUSTUS 1938
DE LEIDSCHE COURANT
DERDE BLAD - PAG. 10
WATERPOLO
DE ZIJL I—H. V. G. B. I 0—5.
Gisteravond speelde De Zijl I haar vier
den nederlaag wedstrijd tegen de Haarlem-
sche tweede klasser H. V. G. B. Hoewel
deze Haarlemmers toch werkelijk niet over
een buitengewoon sterke ploeg beschikken,
gezien ook hun slechte positie op de com
petitieranglijst. waren zij toch in ieder op
zicht den Leidenaars de baas, hetgeen
hoofdzakelijk wel zijn oorzaak vond in de
groote onvolledigheid der thuisclub. Zoo
mankeerden o.a. op het appèl Key, Kloots,
Kapaan en Ar bouw, waardoor de opstelling
geheel was gewijzigd en de voorhoede ge
heel bestond uit invallers, die het de hech
te verdediging der gasten geen enkele maal
moeilijk maakten. Wel gelukte het hun en
kele schoten op het doel der tegenpartij te
richten, maar in die enkele gevallen wa
ren ze of te zacht of te slecht gericht, zoo
dat zij er zelfs niet in slaagden de eer te
redden, hoewel van Egmond door her
haaldelijk opzwemmen uit de achterhoede
probeerde in de verdediging der gasten ver
warring te stichten. H. V. G. B. scoorde met
regelmatige tusschenpoozen. Het eerste
doelpunt ontstond reeds uit den eersten
aanval met een prachtig achterwaartsch
schot, terwijl het tweede doelpunt werd ge
scoord ongeveer van het midden van het
veld, zoodat bij de rust de stand reeds 02
was.
Na de doelwisseling kwamen de Leidena-
ren nog even opzetten, maar toen H. V. G.
B. al spoedig 03 maakte, was het met
den tegenstand gedaan en konden de Haar
lemmers op gemakkelijke wijze nog twee
maal het net vinden, waarna het einde
werd aangekondigd (05).
CRICKET
DE VIJFDE TOETSWEDSTRIJD.
Toen de cijfde en laatste toetswedstrijd
tusschen Engeland en Australië op den
Oval gisternamiddag om kwart na zes we
gens het slechte licht moest worden ge
staakt, had Engeland in de eerste innings
de schitterende score van 634 voor 5 be
reikt. De groote man van dezen toetswed
strijd is Hutton, die gistermiddag zijn 300e
run sloeg en nog steeds not out is. Hij ver
beterde daarmee het record voor de hoog
ste score, ooit door een Engelschman in
een wedstrijd tegen Australië gemaakt.
Het oude record stond n.L op naam van
R. E. Forster met 2878 runs, gevestigd te
Sydney tijdens de tournee van de Engel-
schen in het seizoen 19031904. De hoog
ste score, ooit in een wedstrijd tusschen En
geland en Australië gemaakt, staat op
naam van Don Bradman met 334 runs.
Leyland was run out voor 187, terwijl
vooral Paynter met zijn 0 en Compton met
totaal 1 teleurstelden.
De score van de eerste innigs van En
geland luidt:
Edrich l.b.w. O'Reilly 12
Leyland run out 187
Hammond l.b.w. B. Fleedwood Smith 59
Paynter l.b.w. E. O'Reilly 0
Compton B. Waite 1
Hardstaff n.ö. 40
Hutton n.o. 300
Extra's 35
Totaal634 voor 5
MOTORSPORT
HET TERREINKAMPIOENSCHAP VAN
NEDERLAND.
Het K. N. M. V.-terreinkampioenschap
zal dit jaar op Zondag 4 September wor
den verreden op het landgoed „Drake-
stein" te Lage Vuursche, waar een par-
colrs van 5 K.M. is uitgezet, dat 10 tot 14
maal gereden zal moeten worden. De wed
strijden zullen te 2 uur aanvangen.
SCHAKEN
DE BONDSWEDSTRIJDEN TE
GRONINGEN.
De jaarlijksche wedstrijden van den
Kon. Ned. Schaakbond worden dit jaar in
het gebouw de Harmonie te Groningen ge
houden.
De uitslagen van de eerste ronde lui
den:
Groep 1, hoofdklasse la: dr. Th. C. L.
Kok, Den HaagTh. de Jong, Winterswijk
10; J. H. Wertheim, Den Haagir. G.
Boersma, Rotterdam 10; R. A. J. Meyer,
NijmegenH. Kramer, Leeuwarden y2
J. B. N. Ruben, Den Haagdrs. C.
Scholtens, Groningen 10.
Hoofdklasse lb: Th. P. van den Tol, Rot
terdammr. W. G. Belinfante, Den Haag,
afgebroken; C. Orbaan, Amsterdammr.
J. A. Wolthuis, Groningen 01; E. Mulder,
RotterdamA. M. van Epen, Hilversum
1—0; J. C. Geuzenbroek, Den HaagC. L.
Ruben, Den Haag yy.
Eerste klasse:
Groep 2: E. Kettting, RotterdamL.
Rijnders Eindhoven yy: J. E. Cauve-
ren, Doetinchemdr. J. Nijhoff, Stedum
10; H. Levi, AssenJ. L. C. Camianada,
Den Kaag 01; G. Bosscha, LeidenJ. van
Dijk, Umuiden 01.
Groep 3: J. Boers. NijmegenG. H. J.
van Tongeren, Den Haag y.y J B. N.
Ruben Jr., Den Haagdr. J. H. Toren,
Voorburg 10; P. Bronkhorst, Eindhoven
P. Schoenmaker, Heerlen, afgebroken;
E. V. A. Remouchamps, LeidenZ. Lager
waard, Rotterdam 10.
Groep 4: -Jac. Levie, Den HaagJ. Grup-
pelaar, Rotterdam, afgebroken; G. Barth,
WIELRENNEN.
De wereldkampioen
schappen op den weg
HET CIRCUIT VAN
VALKENBURG
Een zwaar parcours hetwelk
een feilen en sportleven strijd
mogelijk maakt.
Het 10 K.M. lange circuit van Valken
burg. waarop 3 en 4 September a.s. de we
reldkampioenschappen worden verreden, is
door de Nederlandsche Wielren Unie enkele
jaren geleden „ontdekt", toen haar sport-
commissie in het Zuiden van ons land op
zoek was naar een heuvelachtig parcours
voor de wegwedstrijden. De N.W.U. is er
in geslaagd een ongetwijfeld zwaar par
cours te vinden, waarin de beklimming
van den Cauberg een attractie op zich zelf
vormt, een parcours evenwel, waarop een
felle en sportieve strijd zeer goed moge
lijk is.
Naar bekend is het de wensch van het
congres der U.C.I. geweest de wereldkam
pioenschappen niet meer op vlakke wegen
te verrijden en zoo zal het wereldkam
pioenschap te Kopenhagen van het vorig
jaar wel voorloopig het laatste zijn geweest
op een vlakken weg. Want ook het cir
cuit van Varese, waarop in 1939 de we
reldkampioenschappen worden gehouden,
is verre van vlak. Het lijkt integendeel veel
op dat van Valkenburg, al is de langte er
bijna 4 maal zoo groot.
De amateurs hebben op 3 September 17
maal het circuit te rijden, de professionals
27 keer. Indien men aanneemt, dat de ge
middelde snelheid tusschen de 34 en 35
K.M. zal liggen, duurt de wedstrijd der
amateurs vijf uren en die der beroepsren
ners op den volgenden dag ruim zeven
uren.
De breedte van het wegdek is overal
meer dan 6 meter, hetgeen ruim voldoen
de mag worden geacht voor het aantal
deelnemers in beide wedstrijden. Hier en
daar bestaat het oppervlak uit steenen,
b.v. op den Cauberg. Er zijn groote stuk
ken bitumenweg, verder grintwegen, wel
ke geen al te groote moeilijkheden voor de
renners zullen opleveren. Bovendien mag
men toch geen bezwaren hebben tegen het
feit, dat niet de volle 10 K.M. uit asfalt
bestaat, want wat zou er anders van een
wegwedstrijd overblijven? Hier en daar is
beweerd, dat op dit heuvelachtige circuit
valpartijen niet uit zouden blijven. In de
eerste plaats kan men daartegenover stel
len, dat valpartijen evengoed op een vlak
parcours als op een heuvelachtig circuit
kunnen voorkomen. Men denke maar eens
Vlissingendrs. H. G. van den Hoek,
Rouwveen 01; J. C. van Epen, Hilver
sum-L. de Bondt, Den Haag 01; J. W.
O. Breiner, ErmeloJ. Scheltens, Middel
burg 10.
Groep 5: B. G. van Veenendaal, Soest
F. van Setten, Amsterdam, 01; W. van
den Berg, Haamstede—J. Waal. Amsterdam,
01: H. Mondria, ErmeloA. D. van Stee
nis. Haarlem, 1—0; C. F. van Facee, De
venterJ. Bekker, Hillegersberg, 01.
Groep 6: mevr-. B. van Es—Bakker, Am
sterdamA. Les, Haren 10: G. A. Visser,
AmsterdamJ. Risseeuw, Giethoorn, afge
broken; J. E. van Halsema, Amsterdam—
A. J. van den Hoek. Amsterdam, 1—0; G.
Frederiks, Soest—G. C. Klapwijk, Den
Haag, y—y.
Groep 7: H. Scheepers, AmsterdamW.
Goebbels, Rotterdam y—y, W. P. Ba-
rentsen, GroningenH. Oostwold, Den
Haag, 1—0; H. van der Linden, Alphen—A.
Barjon, Den Haag, 1—0; J. M. van der Wal,
Hilversum—B. F. te Bos, Nieuwe Pekala,
1—0.
Groep 8: E. Scheltens, Apeldoorn—M.
Schmidt Ernsthausen, Den Haag, 1—0; J.
Erbaan, Bilthoven—A. E. J. Modderman,
Leiden, afgebroken; R. Troff, Amsterdam—
E. J. van Ewijk, Hilversum, 0—1; P. de
Jong, GroningenW. H. Sandfort, Zwolle,
afgebroken.
Dames (om het kampioenschap van Ne
derland):
Hoofdklasse groep a: mevr. A. J. van
Aalst, Waardenburg—mej. F. Heemskerk,
Amsterdam 01; mej. A. M. van Schaik,
Amsterdammej. P. W. van Schaik, Am
sterdam, 10; mevr. A. van der Veen
Baas, Amsterdam—mevr. C. Roodzant,
Rotterdam, afgebroken; mevr A. Schel
tens—Van Kregten, Apeldoorn—mevr. O.
KeizerBronsveld, Bilthoven, 01.
Groep b: mevr. A. M. van Schaik, Am
sterdam—mevr. Andringa, Groningen,
1—0; mej. J. M. Klerk, Wassenaar—mevr.
M. E. Mazurel, Utrecht, 10.
BADGASTENWEDSTRIJD TE
NOORDWIJK.
De uitgeschreven schaakwedstrijd door
de Noordwijksche Schaakvereeniging „Da
niël Noteboom", tusschen haar leden en
een groep badgasten had gisteravond plaats
in „Seinpost" te Noordwijk. De deelname
was zeer goed; er werden gespeeld 26 par
tijen, de badgasten speelden hierbij onder
den naam „Seinpost". De uitslag was als
volgt:
Seinpost-Dan. Noteboom.
K. WestraP. Bedijn 10
v. d. CorputJac. Hoogeveen 10
VerhaarL. Bedijn 01
J. BrouwerJ. Ottevanger 10
G. v. WoerdenH. Reekers 10
aan de kampioenschappen te Kopenhagen,
waar het circuit vrij vlak was en niette
min een zeer ernstige valpartij plaats vond,
waardoor menige renner uitgeschakeld
werd. In 1937 en ook dit jaar zijn op het
zelfde circuit van Valkenburg de Neder
landsche kampioenschappen gehouden.
Hierbij zijn ongeveer tweehonderd renners
tegelijk gestart en ondanks dit feit en het
heuvelachtige parcours met zijn flinke da
lingen, vond er geen valpartij van eenige
beteekenis plaats.
Daar komt nog bij, dat het aantal deel
nemers bij de wereldkampioenschappen
geringer zal zijn, n.l. ongeveer 60 bij de
amateurs, terwijl er op Zondag 40 man bij
de profs aan den start komen. Gevaarlijk
is dit circuit dus geenszins, maar wel moei
lijk. Dit circuit bestaat n.l. uit een 1 y
K.M. lange berg met gedeelten, waar de
stijging ongeveer 11 pet. bedraagt. Die be
klimming van den Cauberg begint midden
in het dorp Valkenburg en eerst bij het
gehucht Vilt hebben de renners het hoog
ste punt bereikt. Van Vilt uit gaat het naar
het dorp Terblijt, langzaam dalend. Na
eenige scherpe bochten komen de renners
in het dorp Berg, waar zij de scherpste
daling, den Geulemerberg, vinden om ten
slotte met zeer flauwe stijgingen Valken
burg weer te bereiken. Niet moeilijk zal
men zeggen. Inderdaad niet, indien de ren
ners dit 5 of 10 maal zouden moeten doen.
Maar de profs gaan 27 maal den Cauberg
op en 27 maal zullen zij den Gelemerberg
moeten afdalen.
Juist dat telkens terugkeeren van den
korten maar zwaren klim zal sloopend
werken op de krachten van menig renner.
Niet alleen op de klim- en afdalingscapaci
teiten zal het hier aankomen, doch het mo
reel zal een belangrijken rol spelen, veel
grooter dan menigeen denkt. De winnaar
zal goed moeten kunnen klimmen, maar
ook zijn dalen zal voortreffelijk dienen te
zijn. En rap zijn op het vlakke is onont
beerlijk. Het circuit van Valkenburg zal
in ieder geval de ware wereldkampioen
met all-round capaciteiten doen onderken
nen, dus niet den specialen sprinter, niet
den gespecialiseerden klimmer en ook niet
den rouleur. Natuurlijk zal ook de geluks
factor een rol spelen. Lekke banden scha
kelen waarschijnlijk den renner uit, alhoe
wel dit natuurlijk weer van de omstan
digheden zal afhangen.
Voor de verzorging der renners is alles
in orde gemaakt. Er is een ravitaillement
boven op den Cauberg, waar voedsel en
materieel ter beschikking zijn, terwijl on
der aan de Geulemerberg een ravitaille
ment met alleen materieel, ter beschikking
staat.
Tienduizenden zullen begin September
naar Zuid-Limburg gaan, het stukje land
van Nederland met zijn prachtig natuur
schoon, zijn heuvels, zijn glooiende hellin
gen en zijn verre uitzichten. Spanning
heerscht overal omtrent den vorm van de
deelnemende renners. Maar nog meer mag
men benieuwd zijn naar den invloed, wel
ke het circuit, het zware parcours van Val
kenburg op de gelederen van de deelne
mers zal hebben.
D. SchreuderJ. Scheepmaker 01
De JongsteA. Leenheer 10
VerhoefM. Sleijser 01
RombergA. v. d. Wiel 01
dr. LokhorstP. Reekers 10
De PagterJoh. Padding 10
GrinnewegG. Vink 01
L. G. Luidey enTh. Pasman 01
SimonsW. v. Rooijen 10
J. M. de Vries—A. Timan 1/2—1/2
W. v. NugterenC. Leenheer 10
BroekmanWaasdorp 10
A. v. NugterenL- Hoek 01
O. A. PetitP. Lindhout 10
H. SnoepH. Geerling 10
G. HulsJ. v. d. Poel 1/2—1/2
C. du BuyD. Lindhout 10
GloverburgJ. Passchier 10
RuijsJ. Syeeboom 1/21/2
G v. ElzenH. Sleeboom 01
Ris—W. de Bes 0—1
Totaal 16 1/2—9 1/2
Wedstrijdleider was de heer A. Leen
heer.
Arbiter dr. Lockhorst.
Zoowel de badgastengroep, als de ver-
eeniging „Daniël Notenboom" kunnen op
een genoeglijken en goed geslaagden avond
terug zien,
DAMMEN
OM HET KAMPIOENSCHAP VAN
R.K. NEDERLAND
De eerste partijen te Heemstede
Gisteren vingen in het clubgebouw van
St. Bavo, te Heemstede, de clubkampioen
van R.K. Nederland, bovengenoemde wed
strijden onder groote belangstelling aan.
Nadat de voorzitter van St. Bavo de ge
bruikelijke begroetingswoorden had gespro
ken traden voor de 1ste ronde in het strijd
perk
J. BosseJ. Molhoek.
Wegens zeer bijzondere familieomstandig
heden had de heer Scholtes zich gedwongen
gezien zich terug te moeten trekken en nam
de heer Molhoek uit Den Haag diens
plaats in.
Bosse met wit opende 3228 hetgeen
door Zwart met het minder gebruikelijke
2025 beantwoord werd; na 3732 volgde
1721 waardoor 't duidelijk was dat Zwart
in elk geval regelmatig spel wilde vermij
den en meer heil zag in een omsingeling van
het sterke Witte centrum. Bij den lOden zet
verzuimde Zwart het centrum te bezetten
en verkreeg Wit een niet onaanzienlijk po
sitievoordeel. Na een verdere ontwikkeling
van de vleugels gaf Wit gelegenheid tot een
2 om 2 ruil op zijn langen vleugel. Dit be
zorgde Zwart wel eenige expansie, doch
verzwakte zijn korten vleugel, terwijl steun
vanuit het centrum ontbrak. Bij den 19den
zet speelde Wit een stuk op 27, iets wat in
het kader van dit soort spel niet past. Daar
Zwart echter het juiste tegenspel (1924)
ontging verkreeg Wit tenslotte door sterk
spel 'n makkelijken aanval op den zwarten
korten vleugel.
Door een aanval op Wits korten vleugel
trachtte Zwart zich eenige tegenkansen te
scheppen. Na 41 zetten was de stand Zw. 10
st. op: 1, 8, 15, 18, 19, 20, 22, 25, 35 en 36.
Wit 10 st. op: 11, 32, 33, 34, 39, 40, 43, 44, 45
en 47.
Zwart dreigde nu met 17, 20 x 49. In-
plaats van nu door 3328 enz. de dreiging
te ontgaan en tevens zijn voordeel aanmer
kelijk te vergrooten speelde Wit 3430,
waardoor de kansen plotseling keerden. Er
volgde 25 x 34, 40 x 29, 19—23, 39—34, 8—
13, 116 vrijwel gedw. wegens 2227, 23
—28.
Indien Zwart nu 2228 speelt wordt het
voor hem nog zeer moeilijk. Tijdnood belet
te bovendien accuraat berekenen en in snel
tempo kwam spoedig het einde als volgt:
20—25, 4440, 35x44, 34—30, 25x34, 29x
49, 22—28, 33x22, 18x38, 43x32, 13—18,, 32—
27, 23—28, 49—43, 15—20, 45—40, 20—24, 40
35 remise.
W. HeijdraJ. Meester Wzn.
Voor dezelfde ronde ging deze partij,
welke een veel rustiger karakter droeg.
Ook hier werd met 3228 geopend, doch
Meester met Zwart gaf de voorkeur aan
meer regelmatig spel, in tegenstelling met
het andere bord, en antwoordde met 1823,
34—29,, 23x34, 40x29 en 19—24. Bij den llen
zet bezette Zwart het centrum om dit niet
meer af te staan.
Door fijn berekend spel wist Meester
langzaam aan Wit tot verdedigen te dwin
gen. In het middenspel trachtte Wit op
Zwarts korten vleugel tot eenig aanvals-
spel te komen, hetgeen Zwart echter wist
te beletten. Zwart beheerschte hét centrum
zoodanig dat Wit vrijwel uitsluitend aan en
naar de vleugels moest spelen, met het ge
volg, dat dit voortdurend te veel randschij-
ven had. Na den 44sten zet van wit was de
stand:
Zwart: 9 st. op: 7, 12, 13, 14, 17, 18, 19, 23
en 24. Wit 9 st. op: 16, 25, 26, 27, 32, 35, 38,
48 en 49. Hier ging Zwart tot den beslissen-
den aanval over door 23—28, 32x23 en 19x-
28. Een 10-tal zetten later was Wit gedwon
gen om een stuk te offeren om nog eenige
remisekansen te behouden. Zw. 7, 14, 17, 29,
33, 34. Wit 16, 25, 26, 27. 35, 43. Op 27—21
volgt 1722 en op 3530 speelt Zwart 34
—40. Er volgde nu: 2722, 17x28, 2621,
33—39, 21—17, 39x 48, 17—11, 7—12, 11—6.
Na 5 uur spelen werd tenslotte deze partij
afgebroken in een vrij zeker gewonnen
stand voor Zwart.
In de namiddagronde kwamen de volgen
de partijen:
W. HeijdraJ. Bosse.
De opening was weer 3228, beantwoord
met 1823.
Beide spelers streefden al spoedig naar
vereenvoudiging met het gevolg, dat er snel
een aantal stukken werden afgeruild. Door
uitstekend positiespel slaagde Bosse met
Zwart er in om in het middenspel het cen
trum volledig te beheerschen, terwijl Wit
zich, evenals in de ochtendronde, bepaalde
tot schermutselingen langs de randen; ge
leidelijk wist Zwart zijn voordeeltje te ver
grooten en verkreeg uitstekende kansen op
Wit's lange vleugel. Eigenaardig is dat Bos
se .evenals in de vorige partij zijn kansen
liet glippen. Zou dat het gevolg zijn van
het besef een beteren stand te hebben,
waardoor men minder accuraat gaat spe
len?
Stand na 23 zetten: Zwart 3, 4, 6, 9, 13, 15,
16, 18, 19, 21, 22, 26.
Wit 32, 34—38, 40, 42—45 en 48. Wit, zeer
terecht bevreesd voor 21 of 22—27 speelde
hier 3228, 22x33, 38x29. In plaats van nu
het stuk op 6 op te brengen speelde Zwart
2127? Wit forceerde nu schijfwinst door
29—23, 18x29, 34x14, 9x20, 37—31, 26x37,
42x22. Nog onder den indruk van dezen te
genslag verzuimde Zwart zijn behoorlijke
kans om het- stuk terug te winnen door
eerst 1621 èn vervolgens 611, 38, 8
12, 12J8 te spelen. In plaats daarvan
speelde Zwart 611, waarna Wit natuur
lijk 3631 liet volgen.
In het eindspel braken beiden ten koste
van een stuk door naar dam waarna Bosse
spoedig na handig spelen van Heijdra kon
opgeven.
A. GrootemanJ. Molhoek
Dit was wel de fraaiste partij van dezen
dag, althans voor wat betreft het spel van
Wit. Gelijk Meeste rin de ochtendronde
toonde Grooteman in deze ronde een waar
dige vertegenwoordiger van West-Fries
land te zijn. Opmerkelijk is wel dat de
Haagsche spelers het steeds aan de kanten
van het bord zoeken, terwijl de spelers uit
W.-Fr. hun kracht ontplooien in het cen-
trumspel.
Grooteman opende eveneens 3228,
waarna Zwart 1721, 3732, 2126, 41—
37, 18—22, 28x17, 12x21, 34—29. 20—25. Dus
weer de omsingelingstaktiek. Na eenige zet
ten ging Wit het strategische 24 bezetten,
waardoor de partij een uitgesproken flank-
spel werd. Bij den 14den zet had Wit zich
reeds van de stukken 31 en 36 ontdaan.
Zwart viel het stuk op 24 niet aan, doch
maakte er de halve hekstelling van door
14—20.
In het middenspel kwam Wit overdonde
rend opzetten, bezette de velden, 23, 24, 28,
29 enz, en het was duidelijk dat Zwart geen
kans zou krijgen. Stand na 42: 44—39;
Zwart 2, 3, 10, 13—16, 20, 21, 22, 25, 26. Wit
23, 24, 29, 33, 34, 37—40, 45, 47, 48. Door een
handigheidje trachtte zwart zijn kansen te
herstellen en speelde 13—19, 24x13, 3—8.
Wit offerde door 139 terug, hetgeen ook
inderdaad het beste was. Na 58, 39—33 was
de stand: Zw. 4, 7, 9, 12, 22, 25, 26, 27, 36.
Wit 23, 24, 29, 33, 34, 37, 38, 42, 47.
Zwart maakte nu een fout door 9—13 te
spelen waarna Wit door 2420, 2318 een
stuk won en vervolgens de partij.
Het was een teleurstelling voor Heijdra,
AUTO ZONDER VERSNELLINGS
SYSTEEM
Uitvinding van den Italiaanschen
ingenieur Salerni.
Men meldt uit Londen aan „Het Vad".:
Prof F. C. Lea van de Technische Hooge-
school van Sheffield heeft gisteren voor da
technische af deeling van de .British Associa
te on te Cambridge een lezing gehouden
over de uitvinding van den Italiaanschen
ingenieur Piero Salerni, hoe een auto zon
der versnellingen en kamraderen of anders
zins, in beweging is te krijgen en te houden.
Prof. Lea gaf in deze lezing alle bijzonder
heden over de constructie en werking van
dit pas ontdekte machine-onderdeel, dat de
Kracht van een motor op de voortbewe-
gingsas overbrengt. Theoretisch kan in
deze machine water worden gebruikt, maar
praktisch is bij de proeven smeerolie ge
bruikt. Het onderdeel wordt aan vrij wel
geen slijtage onderworpen en de levens
duur ervan zou dus praktisch onbeperkt
zijn. De productieprijs van het onderdeel is
ongeveer even groot als die van de tegen
woordige omschakelingsapparaten van de
moderne auto.
Het element bestaat uit drie onderdeelen:
een centrifugaalpomp, een turbine en een
reactie-element of regulator. De centrifu
gaalpomp vormt de voortstuwingskracht.
Deze pomp is van een zoodanige constructie,
dat de beweging van de olie waarin de
reactie wordt opgewekt bij alle snelheden
stabiel blijf. In het onder hydraulischen
druk staand cirkelkanaal van de pomp
wordt dus een gelijkmatige stroom van
olie onderhouden met een volume van
3.090 tot 7.178 cub. inch per sec. De wisse
ling van de snelheden wordt daardoor
onder controle gehouden.
Het voornaamste principe van de uit
vinding is, dat de vloeistof (practisch dus
olie) komend uit de pomp op de sohoep-
vleugels van de turbine valt, onder zulk
een hoek dat er geen schokken ontstaan
en met zulk een regelmaat dat het grootste
draaieffect wordt verkregen. De leidingen
van de pomp zijn zoo geconstrueerd en op
gesteld, dat de beweging van de olie onder
alle omstandigheden geregeld blijft en dat
bij alle snelheden een gelijkmatige stroom
wordt onderhouden.
De moeilijkheid is dus, dat de turbine
de versnellingsbak moet vervangen en dus
verschillende krachten in omgekeerde
evenredigheid snelheden moet opleveren.
Deze moeilijkheid is overwonnen door de
opstelling van de schoepvleugels in zoo-
danigen stand, dat hun werking, als zij
niet noodig is, dbor het aantal graden van
den hoek, waarin ze staat, wordt geneutra
liseerd, omdat de olie, die er op gespoten
wordt, .geen kracht heeft.
De werking van de pomp en van de tur
bine hangt af van het reactie-element dat
de draaikracht. welke er op wordt uitge
oefend, regelt. Indien de draaikracht groot
is, gaat het reactie-element vastzittten, zoo
dat de "olie in de richting van de eerste
versnelling (dus van stilstand tot vaart)
wordt gestuwd. Naarmate de draaikracht
vermindert, gaat het reactie-element
„freewheelen", en de invloed op de olie
wordt dus verminderd. In alle drie onder
deelen: pomp, turbine en regulator zijn de
schoepvleugels van een bollen vorm, zoo
dat de onvermijdelijke verschillende draai-
snelheiden geen schokken doen ontstaan.
Ook achteruitrijden is met dit systeem
mogelijk.
Prof. Lea beschreef vervolgens de proe
ven welke met dit element zijn genomen
in een gewone 21 pk auto welke 18 tot 20
mijl rijdt per gallon benzine. Er werd een
weg door heuvelig terrein genomen en er
werd gereden met een gemiddelde snel
heid van 38 mijl per uur. In totaal werd
761 mijl afgelegd en het benzineverbruik
was 21 mijl per gallon. Ofschoon geen
koelapparaten werden gebruikt, bleef de
motor op normale temperatuur. Ook bij
deze proefneming werd in het element
smeerolie gebruikt.
doch na circa 10 uren spelen wel te ver
klaren. De fout was echter niet de oorzaak
van het verlies, het verhaastte slechts het
proces.
Volgende week worden de wedstrijden te
Utrecht voortgezet.
„Tijd".
KAMPIOENSCHAP VAN LEIDEN.
Donderdag 25 Augustus a.s. 8 uur heeft
in de muziekschool, Nieuwe Rijn 19, de
prijsuitreiking plaats van de kampioen
schappen van Leiden. De kampioen van
Leiden, de 15-jarige Wim Huisman, zal een
simultaan-séance geven, waaraan een ieder
kan deelnemen.
POSTDUIVEN
Wassenaarsche Postduivenclub.
Wedvlucht met jonge duiven vanuit
Noyon, afstand pl.m. 302 K.M. De Duiven
werden aldaar in vrijheid gesteld mét kal
me Westelijke wind, heldere lucht. De eer
ste duif werd geconstateerd te 12 uur 15
min. 52 sec. en had het traject gevlogen met
een gemiddelde snelheid van 1059.1 Meter
per minuut. De laatste prijs winnende vo
gel werd geconstateerd te 12 uur 45 min.
18 sec. en had gevlogen met een gemid
delde snelheid van 959,12 Meter per mi
nuut. De uitslag was:
le, 9e en 12e J. J. Pennaarts, 2e ne 5e
P. Bouwmans, 3e, 4e en 14e L. H. de Kleine,
6e, 8e en 13 C. Versteeg Jr., 7e en 10e K. I.
Waasdorp, 11, 15e en 16e J. H. M. Brou
wer.
Het kampioenschap jonge duiven werd
behaald met 3 duiven door J. H. M. Brou
wer met 872 punten, 2de L. H. de Kleine
met 813 punten.
Kampioen met 1 duif J. J. Pennarts met
329 punten, 2de kampioen J. H. M. Brou
wer met 322 punten.
