MAANDAG 22 AUGUSTUS 1938 29ste Jaargang No. 9113
9e CckióclveSoii^aitt
u Adv. en Abonn.-tarieven zie pag. X
Telefoon: Administratie 935. DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Giro 103003. Postbus 11.
Dit nummer bestaat uit
vier bladen.
V Nederland en vreemde
lingen
De minister van Binnenlandsche Zaken
heeft aan de gemeentebesturen een circu
laire gericht inzake de ondersteuning en
uitleiding (het over de grens zetten) van
behoeftige vreemdelingen.
De minister dringt er by de gemeente
besturen op aan:
er voor te waken, dat klaarblijke-
lijke hardheden worden vermeden;
nauwkeurig na te gaan, of het over de
grens zetten van vreemdelingen van hu
manitair standpunt bezien te
verantwoorden is.
Wij drukken deze circulaire elders in
ons blad geheel af. Hier willen wij de
echt menschelijke, de Christelijke strekking
van bedoelde circulaire, welken in de ge
citeerde woorden wordt uitgedrukt, onder
de aandacht brengen, om er onze waardee
ring voor uit te spreken!
En dan willen wij tegelijkertijd citeeren
'n paar sympathieke woorden, opgebouwd
uit dezelfde gedachte, gesproken dooi
den Haagschen burgemeester bij de ont
vangst van het Intern. Katholiek Vredes
congres. (Een verslag hiervan vindt men
ook in dit nummer).
De Haagsche burgemeester wees er op,
dat het Christendom w e 1 w i 11 e.n d h e i d
leert „tegenover zijn medenienschen, wel
ke ook hun nationaliteit, kleur of
ras is"!
Dezelfde gedachte lag ook ten grond
slag aan het artikel van burgemeester Van
Wijnbergen in ons nummer van Zaterdag
waarin, op voortreffelijke wijze, wordt ver
klaard, dat wij niet anti-Duitsch zijn.
Wij zijn niet anti-Duitsch, niet anti-
Fransch, niet anti-Engelsch omdat wij.
Katholiek zyn. Deze waarheid, deze mo
raal moet vóóral in dezen tijd door ons
worden beleefd!
In verschillende tijdperken kunnen ver
schillende Christelijke bëginselen o p b ij-
zondere wijze moeten worden g e-
propageerd.
Dit tijdperk der geschiedenis eischt een
voortdurende, dagelijksche propaganda van
het wezenlijk beginsel van het Christen
dom, dat de liefde, zij het op verschillen
de wijze, zich moet uitstrekken over alle
menschen!
HET NOODWEER IN NOORD-KOREA.
VIERHONDERD SLACHTOFFERS.
Uit Keijo wordt officieel gemeld, dat ten
gevolge van het jongste noodweer in Noord-
Korea meer dan vierhonderd menschen om
het leven zijn gekomen. Vijftig werden ern
stig gewond. Bovendien worden 250 per
sonen vermist.
2300 huizen werden weggespoeld.
STILLE OMGANG IN DE STRATEN VAN
LONDEN.
Eerherstel voor het Wereldcongres der
Godloozen en Vrijdenkers.
Op 18 September zal in de straten van
Londen een Stille Omgang gehouden wor
den, als een daad van eerherstel voor de
openbare beleedigingen tegen den Almach-
tigen God. In de processie zal niet gezon
gen worden, vlaggen worden niet meege
voerd, en de geestelijkheid zal in zwart
gewaad en niet in superpli deelnemen.
De geloovigen zullen gaan van de St.
George Cathedral, Southwark. (Zuid-Lon-
den), naar de Westminsterkathedraal.
In een schrijven, dat onderteekend is door
Kardinaal Hinsley en twee andere Engel-
sche bisschoppen, wordt gezegd, dat deze
Stille Omgang vooral eerherstel moet ge
ven voor het Internationaal Vrijdenkers
congres, dat in September te Londen wordt
gehouden. De processie mag echter geen
provocatie zijn, en daarom zal deze reden
niet openlijk met spandoeken enz. bekend
worden gemaakt.
Dit is niet de eerste keer, dat in Londen
een Stille Omgang zal plaats vinden. In
1929 werd eveneens een dergelijke proces
sie gehouden bij de eeuwfeesten van de
Katholieke Emajicipatie, waaraan 30.000
geloovigen deelnamen.
Men verwacht, dat de deelname dit jaar
nog grooter zal zijn.
DE WERELD IN
VOGELVLUCHT
BURGOS: Het antwoord van Franco op 't
Britsche plan inzake de terugtrekking der
buitenlandsche vrijwilligers uit Spanje is
thans bekend gemaakt. Hoewel Franco
zich bereid verklaart om zijn „vrijwilligers"
te laten gaan, zelfs in grooter getale dan
was voorgesteld, verbindt hij daaraan zulke
voorwaarden, dat het weer geruimen tijd
zal duren voordat men het daarover eens
zal zijn gevonden.
De Britsche pers is danook vrij pessi
mistisch gestemd. De twee voornaamste
punten van het antwoord acht men het ver
zoek om eerst de rechten van oorlogvoeren
de toe te kennen en het voorstel aan beide
zijden een gelijk aantal (en wel 10.000) vrij
willigers terug te trekken, in plaats van
verhoudingsgewijs.
De „Times" schrijft, dat het antwoord
teleurstellend is en de andere bladen ver
klaren, dat het antwoord zoo vol voorbe
houd staat, dat het bijna een verkapte wei
gering is. Men is algemeen van oordeel, dat
het verzoek van Franco op tegenstand zal
stuiten en indien het het laatste woord is
van Franco, dan staat de nietinmengings-
commissie voor een moeilijk geval.
De diplomatieke medewerker van de
„Daily Telegraph" is van oordeel, dat het
thans moeilijker dan ooit zal zijn om de
Pyreneeën gesloten te houden.
De „News Chronicle" schrijft, dat het
antwoord van Franco en de voortgezette in
menging van Italië tezamen slechts één be
doeling kunnen hebben: het Britsch-Itali-
aansch verdrag is zoo goed als dood.
De „Daily Herald" verwerpt het ant
woord categorisch en volgens de „Daily
Mail" zet het antwoord de geheele nietin-
menging een jaar terug.
BERLIJN: In Duitschland is een nieuwe
wet gedecreteerd, welke het mogelijk moet
maken, de mannen van de voormalige
Oostenrijksche regeeringen gerechtelijk te
vervolgen. De wet is zeer ruim en geeft ge
legenheid hen te veroordeelen zoowel we
gens rechtschennis als wegens volksvijan
dige daden. Onder dit laatste begrip valt
alles. Het systeem om overwonnen tegen
standers tot misdadigers te maken, is alles
behalve sympathiek. Men verklaart te Ber
lijn, dat er een massa overtredingen van
vroegere leidende persoonlijkheden in
Oostenrijk aan den dag zou zijn getreden.
Gebleken zou zijn, dat politieke misdaden
zijn gepleegd onder het Schuschnigg-
systeem en dat men niet terugschrok voor
overtreding van de grondwet om personen,
die gehaat waren economisch, moreel en
physiek ten gronde te richten. Op deze wij
ze zijn duizenden voor levenslang geker
kerd. In Oostenrijk was een rechtsonzeker
heid zonder weerga ontstaan. Aldus zegt
men te Berlijn!
De mogelijkheid bestaat, dat de wet
sleohts in zeer geringen omvang zal worden
toegepast. Laten wij dat hopen, niet alleen
omwille van de Oostenrijkers, maar ook om
wille van het prestige der Duitsche regee
ring.
TREINBOTSING EISCHT 25 MENSCHEN-
LEVENS.
WOLBREUK SPOELDE DE RAILS WEG.
Uit Madres wordt gemeld: Tusschen Tri-
chonnopoly en Madura is een personen
trein ontspoord.
25 personen zijn om het leven gekomen.
117 gewond. Na een wolkbreuk was de rails
weggespoeld.
HORTHY TE KIEL.
KIEL, 22 Augustus. (A.N.P.) De Hon-
gaarsche rijksregent, admiraal Horthy, is
vanochtend te Kiel aangekomen. Op het
station waren ter ontvangst aanwezig de
Fuehrer en bijna alle ministers, alsmede
andere autoriteiten. Voor het station stond
een ontzaglijke menigte samengepakt,
welke de staatslieden op hun tocht naar
het jacht „Nixe" luide toejuichte.
In de haven van Kiel ligt bijna de ge-
htele j-'uitscf.e vloot voor anker. Aan
boord van de „Nixe" zullen Horthy en
Hitier de parade van de vloot afnemen.
KIEL, 22 Augustus. (A.N.P.) In te
genwoordigheid van den Fuehrer en ad
miraal Horthy is vanochtend de nieuwe
kruiser van de Duitsche marine, de „Prins
Eugen" van stapel geloopen. De nieuwe
oorlogsbodem meet 10.000 ton.
NIEUW HOTEL IN BERCHTESGADEN.
Voor de gasten van Hitier.
BERLIJN, 22 Augustus (A.N.P.) Na
bij den Obersalzberg in Bechtesgaden zal
een groot modern hotel worden gebouwd
voor de persoonlijke gasten van Adolf
Hitler. Het hotel zal negentig meter bo
ven den weg komen te liggen. Een lift zal
worden aangelegd om de gasten een lan
ge rit te besparen.
Monopolieheffing op
granen.
Met 0.50 per 100 K.G. verhoogd.
Sedert de verhooging der monopolie-hef
fingen op granen op 31 Juli j.L zijn de we
reldmarktprijzen van alle granen verder
teruggeloopen, zoodat het doel, het berei
ken van de voor de graanverbouwers in
uitzicht gestelde prijzen door de verhoo
ging der monopolieheffingen, niet is be
reikt.
Met ingang van heden zullen de mono
polieheffingen op mais, tarwe, gerst, rogge,
haver en de met deze in concurrentie tre
dende granen daarom met 0.50 per 100
kg. worden verhoogd. De heffingen op de
van deze granen afkomstige derivaten,
zoomede op eierproducten en eieren, zul
len daarmede in overeenstemming worden
gebracht.
Het ligt niet in de bedoeling in de hef
fing op veekoeken wijziging te brengen,
omdat de bestaande prijsverhoogingen dit
niet dringend noodzakelijk maken.
Daar de graanprijzen zich den laatsten
tijd voortdurend in dalende richting bewe
gen en de wereldoogstvooruitzichten een
verdere deling allerminst uitsluiten, be
staat de mogelijkheid, dat in de toekomst
nadere voorzieningen ter bereiking van het
voor de verbouwers noodzakelijke prijspeil
noodig zullen zijn.
Uitdrukkelijk zij erop gewezen, dat niet
vaststaat, dat een verdere daling dei-
graanprijzen door een overeenkomstige
verhooging der mönopolieheffingen zal
v/orden opgevangen. Moet verder worden
ingegrepen, dan zal te zijner tijd worden
nagegaan, welke maatregel het meest in
aanmerking komt. Hierbij kan dus mede
gedacht worden aan denaturatievergoeding
of directen toeslag op den oogst, zooals ook
in het verleden heeft plaats gehad.
TARWE- EN MEELPRIJZEN VERHOOGD
De commissie-Gerbrandy bedoeld in de
algemeene verkoopsvoorwaarden voor tar
webloem en tarwemeel c.q. roggebloem en
roggemeel van de fabrikanten van deze pro
ducten, is héden bijeengekomen naar aan
leiding van de afkondiging van regeerings-
wege van de verhooging met ingang van 21
Augustus 138 van de monopolie-prijsver
schillen van tarwe en rogge en van de res
titutie-bedragen van tarwe- en rogge-afval-
len met vijftig cent per 100 kg.
Op grond van deze verhooging van mo
nopolie-prijsverschillen en restitutie-bedra
gen heeft de commissie beslist, dat de prij
zen van alle tarwebloem en tarwemeel c.q.
roggebloem en roggemeel, welke na 21
Augustus 1938 nog te leveren is, op grond
van voorverkoopcontracten afgesloten vóór
dezen datum verhoogd worden:
a. voor zoover betreft tarwebloem a. in
clusief Zeeuwsche bloem a. met 27 cent per
100 kg.;
b. voor zoover betreft tarwebloem b. in
clusief Zeeuwsche bloem b. met 50 cent
per 100 kg.;
c. voor zoover betreft tarwemeel a. met
32,5 cent per 100 k.g.;
d. voor zoover betreft tarwemeel b. met
50 cent per 100 k.g.;
e. voor zoover betreft roggebloem met 50
cent per 100 kg.;
m. voor zoover betreft roggemeel met 50
cent per 100 kg.
De commissie voegt hieraan toe, dat de
beoordeeling van den invloed, welke op de
prijzen der loopende voorverkoopcontracten
voor tarwebloem b. wordt uitgeoefend, door
de wijziging van de heffing op tarwebloem
b. bedoeld in artikel 3 sub a van de crisis-
tarrwebeschikking 1936 II buiten haar com
petentie valt. Daar haar evenwel van regee-
ringswege is meegedeeld, dat deze heffing
met ingang van 21 Augustus 1938 verlaagd
wordt van f 2.54 tot 2.31 dus met 23 cent
per 100 kg., merkt zij, ter voorkoming van
misverstand op, dat de verhooging van den
prijs van tarwebloem b., nog te leveren op
voor 21 Augucstus 1938 afgesloten verkoop
contracten als gevolg hiervan uiteindelijk
zal bedragen 27 cent per 100 kg.
De Nederlandsche maalindustrie deelt
mede, dat de prijs van tarwe en rogge-afval-
len welke na 21 Augustus 193l in het bin
nenland nog te leveren zijn, op grond van
contracten, afgesloten voor dezen datum,
tengevolge van de verhooging met 50 cent
per 100 kg., van het monopolie-prijsverschil
op tarwe- en rogge-afvallen, eveneens ver
hoogd zullen worden met vijftig cent per
100 kg.
PROTEST TEGEN DE REGEERINGS-
MAATREGELEN VOOR DEN GRAAN
HANDEL.
De gezamenlijke graanhandel heeft, uit
protest tegen de nieuwe regeeringsmaatre-
gelen, besloten, heden, morgen en overmor
gen de graanbeurzen niet te bezoeken.
INTERN. KATHOLIEK VREDES
CONGRES.
In huize „Katwyk" te 's-Gravenhage is
het internationaal katholiek vredescongres
gehouden. De eerste zitting is Zaterdag
morgen geopend met een korte rede van
prof. mgr. dr J. B. Kors O.P., nadat Vrij
dagavond in hotel de „Wittebrug" een be
groetingsavond heeft plaats gehad.
In het bureau van het congres werden als
vice-presidenten gekozen mgr. J. A. Ryan
uit Washington, mgr. E. Beapuin uit Parijs,
father Leo O'Hea S.J. uit Engeland, father
S Brown S.J. uit Ierland en prof. A. Muller
S.J. uit België. De heer P. J. S. Serrarens,
hd van de Tweede Kamer der Staten-Gene-
raal, is secretaris van het congres.
De eerste zitting was gewijd aan „de
politieke oorzaken van de internationale
wanorde en de middelen tot 'herstel".
Over dit onderwerp brachten prof. J.
Delos O.P. van de katholieke universiteit
van Rijssel en mgr. prof. John A. Ryan
van de katholieke universiteit te Washing
ton praeadviezen uit.
Op de beide inleidingen volgde een uit
voerig debat. Een commissie werkt met de
hileiders conclusies uit.
In de 2e congreszitting van Zaterdagmid
dag vormden de rapporten van prof. M.
Bye uit Toulouse en mr. L. J. van der Valk
tit Breda over de economische oorzaken van
de internationale wanorde en de middelen
tot herstel het onderwerp van bespreking.
Ook hierna werd langdurig gedebatteerd.
Zaterdagmiddag en gisteren vergaderden
ce verschillende commissies, welke in de
zittingen van Zaterdag werden samenge
steld.
In de derde congreszitting, welke gister
avond is gehouden, werden prae-adviezen
uitgebracht van prof. A. Muller S.J. en
John Eppstein over „de organisatie der in
ternationale n aatschappij".
Ontvangst door het Haagsche
Gemeentebestuur.
Zaterdagmiddag zijn de deelnemers van
het Internationaal Katholiek Vredescon
gres, dat in Huize Katwijk te den Haag
wordt gehouden, door het gemeentebestuur
van de Residentie ontvangen in het Haag
sche gemeente-tmuseum.
Als vertegenwoordigers van het gemeen
tebestuur waren aanwezig burgemeester de
Monchy, de wethouders Vryenhoek en
Buurman en de gemeenteraadsleden mej.
Romme, mr. de Vries en de heer Jöels, ter
wijl we voorts opmerkten den hoogeerw.
deken van den Haag, mgr. J. M. v. d. Tuijn
en den heer H. J. Borghols, voorzitter van
•het comité „Katholiek 's-Gravenhage".
Burgemeester de Monchy heeft de con-
gresisten in het Fransch toegesproken.
Gij zijt, aldus de burgemeester, naar den
Haag, naar dit middelpunt van internatio
nalisme, gekomen om in een onderlinge,
wetenschappelijke sfeer datgene te bestu-
deeren, wat gedaan moet worden om een
duurzamen wereldvrede te verzekeren.
De tegenwoordige generatie is wel ge
dwongen, dit groote probleem uit een ge
heel ander standpunt te bezien dan de
staatslieden aan het begin van deze eeuw.
Meer dan ooit vertrouwt thans elk volk
slechts op zijn eigen kracht, overtuigd, dat
het onvoldoende is zich op hulp van andere
mogendheden te verlaten. Bij dezen stand
van zaken kan men niet beter doen dan
zooveel mogel'jk de zedelijke kracht ver
sterken, welke in de harter. der menschen
leeft, aantoonen, dat de landsgrenzen geen
scheiding tusschen vrienden en vijanden
mogen mogen vormen, de aandacht vesti
gen op datgene, wat de volken verbindt,
liever dan op wat hen scheidt, de burgers
van de vercshUlende landen met elkaar,
op welk gebied ook, in aanraking brengen
en daarbij de denkbeelden van het chris
tendom verbreiden, dat welwillendheid
leert tegenover zijn medemenschen, welke
ook hun nationaliteit, kleur of ras is.
Ik ben er zeker van dat dit ook het doel
van uw conferentie is. Ik verzeker u, zeide
spr., dat wij met heel ons hart uw streven
toejuichen, een streven, waarvan wij hopen,
cat het het heil der menschheid tot voordeel
zal strekken.
Namens de congressisten dankte mgr.
Eeaupin uit Parijs, een der vice-voorzitters
van het congres, voor de hartelijke ont
vangst door stad en land aan het congres
bereid.
Nadat vervolgens de directeur van het
gemeentemuseum, dr. van Gelder, eenige
bijzonderheden over het museum, den
bouwmeester dr. Berlage, die op 80-jarigen
leeftijd dit grcotsche werk nog heeft ge
wrocht en over de Haagsche kunstcollecties
hda meegedeeld, werd een rondgang door
de zalen gemaakt. Daarna werden verver-
sChingen aangeboden.
AUTO IN DE YSER GEREDEN.
Drie personen omgekomen.
OOSTENDE, 22 Augustus (ANP) Gis
teravond is een auto tegen de leuning van
de Lignonbrug te Mennekensverre gebotst
en in de Yser gevallen. De drie inzittenden
zijn verdronken.
VOORNAAMSTE NIEUWS
Buitenland
Morgen (Dinsdag) GEEN gelegenheid
tot het verkrijgen van gratis juridische
inlichtingen aan ons bureau.
Franco's antwoord op het Engelsche
vrijwilligersplan. (3de blad).
Toespraken van Z. H. den Paus. (3de
blad).
Een speciale Duitsche wet zal de vervol
ging van vroegere Oostenrijksche regee-
ringsleden mogelijk maken. (3de blad).
Daladier doet een beroep op het land.
(3de blad).
Anti-Duitsche betoogingen in Polen.
(3de blad).
Binnenland
Internationaal Katholiek Vredescongres
te 's Gravenhage (1ste blad).
Benoemingen in het Bisdom Haarlem (le
blad).
Circulaire van den Minister inzake on
dersteuning en uitleiding van behoeftige
vreemdelingen (1ste blad).
Verhooging van de monopolieheffingen
op granen. Protest uit den graanhandel
(lste blad).
Sport en Wedstrijden
A t h 1 e t i e k: Duitschland wint den drie-
landenkamp van Nederland en België te
Rotterdam (2de blad).
Voetbal: S.J.C. legt wederom beslag
op den recter Beune-beker. DOSR ver
slaat te Roelofarendsveen de Antwerpena
ren (2de blad).
Mr. C. RIDDER VAN RAPPARD. t
Het stoffelijk overschot naar Nederland
vervoerd.
WAARDEERING VAN DUITSCHE ZIJDE.
Het stoffelijk overschot van den Neder-
landschen gezant in Duitschland, mr. C.
Ridder van Rappard, is Zaterdag van
Bueckenburg naar Nederland verzonden.
Voor het vertrek van den droeven stoet
werd in het voormalige residentieslot een
rouwplechigheid gehouden, waarbij de
verwanten van den overledene en leden
van het Nederlandsche gezantschap aan
wezig waren. Rijksstadhouder Meyer hield
een toespraak, waarin hij hartelijke woor
den wijdde aan de nagedachtenis van dén
rouw van het naburige, bevriende konink
rijk.
Vervolgens wei'd de kist door militairén
op een met vier paarden bespannen affuit
gedragen en tot aan de grens der stad be
geleid. Hier werd de kist in een gereed
staande auto geplaatst. Terwijl een aantal
eeresalvo's gelost werden, begon de laatste
tocht naar Nederland.
De Berlijnsche bladen schrijven vol lof
een woord van herdenking voor den op zoo
droeve wijze om het leven gekomen Ne-
derlandschen gezant. Zij schrijven o.a: De
overledene had zich in Duitschland door
zijn streven naar verdieping van de vriend
schappelijke betrekkingen tusschen het
Duitsche rijk en Nederland, evenals door
zijn beminnelijkheid een geziene positie
verworven. De „Berliner Boersenzeitung"
schrijft: De Nederlandsche regeering heeft
een van haar beste en ervarenste diploma
ten verloren. De overledene was een actief
en onvermoeid bevorderaar van de betrek
kingen tusschen Duitschland en Neder
land.
Naar wij vernemen zal de teraardebestel
ling van het stoffelijk overschot van mr.
C. Ridder van Rappard geschieden op
Woensdag a.s. om 12.15 uur op de begraaf
plaats te Zutfen.
Dinsdag zal te Berlijn te 12 uur in de
Matthaeus Kirche een plechtige ruowdienst
worden gehouden, waarbij de leden van
het Nederlandsche gezantschap, de Neder
landsche kolonie, vertegenwordigers van de
Duitsche rijksregeering en het corps diplo
matique in Berlijn tegenwoordig zullen
zijn.
