Russische tegenaanval op
de Japanners
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Vliegtuigen bombardeeren Koreaansch
gebied
Toestand ten zeerste gespannen
Militair vliegtuig
neergestort bij
Rijswijk
LUCHTVAART
DINSDAG 2 AUGUSTUS 1938
29ste Jaargang No. 9097
3)e £eid4eli£0oti/fca/nt
Telefoon: Redactie 15.
Telefoon: Administratie 935.
Adv. en Abonm-tarieven zie pag.
Giro 103003. Postbus 1L
V De meest-zeggende zin
Er is dezer dagen verschenen een ge
meenschappelijk conjunctuurbericht van
het Centraal Bureau voor de Statistiek en
het Nederlandsch Economisch Instituut.
In dit bericht worden geconstateerd
aanwijzingen voor een verderen achteruit
gang, terwijl daarnaast ook op gunstige
factoren wordt gewezen.
Toen wij met gespannen aandacht het
rapport bijna geheel hadden doorgelezen,
schommelend tusschen vrees voor drei
gende verslechtering van den toestand en
hoop op een verbetering, stuitten wij op
dezen zin:
„Het is niet mogelijk, om het uiteinde
lijke resultaat van de in verschillende
richtingen werkende krachten te bereke
nen".
Dat is de meest-zeggende zin, omdat hij
de erkenning inhoudt, dat er eigenlijk
niets met zekerheid kan worden
voorspeld betreffende den economischen
toestand in de naaste toekomst!
V/ij moeten werken en afwachten.
't Kan slechter worden spoedig.
't Kan ook beter worden ook spoedig.
Wij moeten werken, voorzoover daartoe
in staat, en afwachten vertrouwvol-
biddend afwachten. Vooral dat laatste
moeten wij onszelf vaak voorhouden....
V Vrouw en Man
In de jongste aflevering van „Lering en
Leiding" (de bekende uitgave van het
R.K. Werkliedenverbond) wordt weer 'ns
herinnerd aan het kern-verschil tusschen
de christelijke en de heidensche vrouwen
emancipatie. Wij lezen in het bedoelde ar
tikel o.m.:
De moderne vrouw eischt erken
ning, en terecht; zij eischt gelijke
waardeering als de man, en terecht!
Het is echter geen overbodige luxe
om ons in het moderne tijdsbeeld te
realiseeren, dat de vrouw, onafhan
kelijk van die erkenning en van die
gelijkwaardigheid, is, blijft en moet
zijn: „anders" dan de man.
Uit dit oogpunt gezien, is het geen
gebrek aan waardeering, wanneer de
man zich verzet, als de vrouw een
zelfde functie wil bekleeden in het
cultureele leven als de man. Vele
vrouwen voelen wel intuïtief aan, dat
daar hun taak niet ligt; andere ech
ter begeeren in aanmerking te komen
voor manlijke beroepen en eischen
deze ook voor hun sexegenooten op.
Zou dit dan voor hen het bewijs van
gelijke waardeering zijn?
De vrouw is de gelijk-waardige van den
man. Absoluut. Vrouw en man zijn ech
ter „anders". En op dat anders-zijn is ge
baseerd een verschil van taak in het ge
zinsleven, een verschil van arbeid in de
maatschappij.
't Is noodzakelijk, dat aan deze waar
heid nu en dan 'ns wordt herinnerd.
Maar nog noodzakelijker is 't, dat er
aan herinnerd wordt, dat het „anders"
zijn van de vrouw ook natuurlijk uit
drukking moet vinden in héél het optre
den.
Vermande vrouwen zijn door de onna
tuurlijkheid al even weerzinwekkend als
verwijfde mannen.
't Is een uiting van beschaving, als de
man aan de vrouw in het maatschappelijk
verkeer in verscheidenen vorm beleefd
heid en respect betuigt. Die beschaving is
echt christelijk, indien de uiterlijke vormen
als inhoud hebber: christelijke naastenliefde
en christelijken eerbied voor de mensche-
lijke waarde en waardigheid.
Maar de vrouw moet wèl bedenken, dat
zij op die inderdaad: mooie en waarde
volle onderscheidingen, haar in het
maatschappelijk verkeer gebracht, aan
spraak en recht verliest, als zij optreedt
als ware zij den man gelijk, als zij in klee
ding en in manieren zoo veel mogelijk
mannelijk wil doen, zich mannelijk wil
aanstellen.
De ware, christelijke vrouwen-emanci
patie houdt consequent vast aan het „an
ders" zijn van de vrouw; dat „anders" zijn,
hetwelk in de door God geschapen na
tuur ligt uitgedrukt, duidelijk en klaar
voor wie het willen zien.
OORLOGSKANSEN:
50 TEGEN 50
Volgens berichten uit Keijo (Korea)
hebben Sovjet-Russische bombardements
vliegtuigen gisteren verscheidene aanval
len op Koreaansch gebied ten uitvoer ge
legd.
In het grensgebied werden spoorwegen
en bruggen bij Keijo getroffen.
Naar het Japansche hoofdkwartier ver
der meldt, zijn vijf vliegtuigen, waaronder
enkele bombardementstoestellen, neerge
schoten.
De persafdeeling van het hoofdkwartier
van het Koreaansch;» garnizoen heeft gis
teravond om half negen een communiqué
uitgegeven omtrent de luchtraids der Sov
jet-Russische vliegtuigen op Japansche
stellingen en Koreaansche grenspunten.
Volgens dit communiqué vlogen Sovjet-
Russische vliegtuigen gistermiddag om
twaalf uur tweemaal over Tsjangkoefeng
heen, waarbij zij bommen wierpen en
machinegeweervuur richtten op de in de
eerste linie liggende Japansche troepen,
die echter geen verliezen leden.
Om half drie passeerden zware Russi
sche bombardementsvliegtuigen in forma
tie de grens aan den benedenloop van de
rivier Toemen. Zij vlogen boven Kore
aansch gebied en bombardeerden de spoor
lijn nabij Kimsojyo, ten Zuiden van KogL
Later wierpen zij bommen op de brug te
Keiko, doch, aldus het communiqué, de
Japanners leden geen ernstige schade. In
tctaal Schijnen vijf Russische vliegtuigen
te zijn neergehaald, n.L twee op ongeveer
4 K.M. ten Zuiden van Kogi, twee zware
bommenwerpers te Sozan en één nabij
Soeiryoepo.
In een communiqué van het Kwantoeng-
leger wordt nader medegedeeld, dat met
zekerheid gezegd kan worden, dat vier
Sovjet-vliegtuigen op Koreaansch gebied
zijn neergehaald. De val van het vijfde
vliegtuig staat echter niet vast.
EEN DUBBELTJE OP Z'N KANT
VREDE OF OORLOG.
Gisteravond is te Tokio een spoedconfe-
rentie bijeengekomen, welke werd bijge
woond door generaal Itagaki, den minister
van Oorlog en door andere leidende per
soonlijkheden. Naar verluidt werd besloten
den toestand krachtig het hoofd te bieden,
wanneer „de Sovjet voortgaat met zijn pro
vocatie".
In den nacht van Maandag op Dinsdag,
om half vier, waren de ministeries van
Corlog en Buitenlandsche Zaken te Tokio
r.og hel verlicht en beraadslaagden de amb
tenaren ernstig over den toestand aan de
Russisch-Mandsjoerijsche grens.
De berichten, volgens welke Russische
vliegtuigen twee malen aanvallen onder
nomen hadden over de omstreden grens
heen en plaatsen hebben gebombardeerd
in Korea, hebben een electrischen schok
dpen gaan door de Japansche hoofdstad.
Toen de correspondent van Reuter den
woordvoerder van het departement van
Buitenlandsche Zaken vroeg, of hij open
hartig kon verklaren of de Russische lucht
aanvallen oorlog of vrede beteekenden, ant
woordde hij: De kansen staan vijftig tegen
vijftig. Alles hangt van de Sowjets af, al
dus voegde de woordvoerder daaraan toe.
Wij willen de zaak localiseeren, wij hand
haven een niet provoceerende houding, voor
zoover dit mogelijk is, maar er zijn grenzen
aan ons geduld.
Bij het voortschrijden van den nacht ble
ven de ambtenaren bezig met het bestu-
deeren van de berichten, welke bleven bin
nenkomen uit Hsiking en Keijo op Korea.
Niet-officieele waarnemers verklaarden
tegenover Reuter, dat zij de meening waren
toegedaan, dat een conflict vermeden kon
worden, wanneer Japan zich weerhield van
represailles en de U.R.S.S. zich weerhield
van verdere actie. Deze waarnemers zijn
van opvatting, dat Japan, op grond van
zijn onderneming in China, het uiterste in
het werk zal stellen, om een diplomatieke
regeling tot stand te brengen. Terzelfdertijd
echter wijzen zij op het gevaar, dat bevel
voerders ter plaatsestappen zouden kun
nen nemen, die de mogelijkheid van een
kalmeering zouden uitsluiten.
LONDEN EN PARIJS NIET ONGERUST.
Een plaatselijk incident!
De gevechten tusschen de Russen en Ja
panners aan de Mar.dsjoerijsche grens wor
den te Parijs met den grootsten ernst ge
volgd door de diplomatieke kringen, zulks
in verband met de mogelijke reactie in
Europa. Op het oogenblik echter toonen
deze kringen geenerlei ongerustheid. Men
beschouwt de bezetting der hoogten van
Tsjangkoefeng door de Russische détache-
menten op 11 Juli als een Russisch ant
woord op de zaak van Sennufa, die vóór het
ChineeschJapansche conflict ontstaan
Men had daar van Europeesch standpunt
slechts een minieme beteekenis aan gehecht.
De herovering der heuvels van Tsjangkoe
feng en Satsjauping ha een gevecht, waar
bij 11 Russische tanks zouden zijn genomen
en het luchtgevecht van gisteren, waarbij
minstens vier toestellen zouden zijn neer
gehaald, hebben aan het incident in de
oogen der Fransche waarnemers een grop-
ter belang gegeven.
Dezen zijn van oordeel, dat wanneer een
algemeen rechtstreeksch conflict tus
schen Russen en Japannèrs zou los
barsten, men in de eerste plaats zou moe
ten vermijden, dat de Europeesche mogend
heden er toe zouden komen partij te kie
zen.
De betrekkingen, die de regeeringen te
Tokio en Moskou onderhouden met deze of
gene Europeesche hoofdstad, zouden, zoo
zegt men te Parijs, geen enkele deelneming
van een Europeesch land rechtvaardigen
aan een uitsluitend Oostersche zaak. Men
blijft er van overtuigd, dat noch Rusland,
r.och Japan tracht het tegenwoordig inci
dent uit te breiden buiten zijn aardrijks
kundigen sector. De meest bevoegde krin
gen blijven uiterst voorzichtig in hun oor
deel. Zij doen opmerken, dat de ontvangen
inlichtingen fragmentair en onzeker zijn,
dat men geen nauwkeurig denkbeeld kan
hebben van den werkelijken omvang der
gevechten. Men weet niet, in hoeverre de
verantwoordelij kheii voor de feiten be
rust op de plaatselijke militaire autoritei
ten, of op de regeeringen. De gebeurtenis
sen zelf kent men slecht. Met slechts één
uitzondering komen alle berichten uit Ja
pansche bron. Het lijkt, dat de belangrijk
heid der gevechten daarin nogal wordt
overdreven, vooral het aantal tanks, dat
op den tegenstander veroverd is, lijkt bui
ten verhouding tot het aantal dooden. Ten
slotte vormt de nationale eer een factor,
die een belangrijke rol schijnt te spelen.
Dit is een element, dat onmogelijk van
verre op zijn juiste waarde kan worden ge
schat.
Het gevecht van heden met de Russische
vliegtuigen wordt te Londen beschouwd
als een zuiver plaatselijk incident. Het
geeft geen aanleiding tot bijzondere onge
rustheid, aldus Reuter.
DE RUSSISCHE LEZING OVER DE
INCIDENTEN.
Officieel woi-dt door Moskou medege
deeld, dat de Japanneezen bij de gevechten,
welke gisteravond zijn geleverd aan de
grens van Sovjet-Rusland en Mandsjoekwo
naar schatting 400 dooden en gewonden
hebben verloren, terwijl zij 5 kanonnen, 15
machinegeweren en 157 geweren hebben
moeten acherlaten.
De Sovjets hebben dertien dooden en 55
gewonden te betreuren.
In den avond Van den 31sten Juli hebben
de Japanneezen met steun van geschut, een
aanval gedaan op een Sovjet-Russische
grenspatrouille en deze tot voorbij Tsjang
Tsje Feng teruggeslagen. Zij drongen 4 K.
M. het Sovjetgebied binnen en maakten ge
bruik van artillerie en infanterie.
Enkele uren later arriveerden Sovjet-
Russische versterkingen ter plaatse, die de
EEN DOODE EN EEN GEWONDE.
Te ongeveer half twee hedenmid
dag is tusschen Rijswijk en Delft, ter
plaatse van de kalkovens aan het Jaag
pad, een militair vliegtuig, de F.K. 51,
uit Soesterberg neergestort.
De bestuurder, de 2e luitenant J. L.
J. Swartjes, werd gedood.
De waarnemer, die den heer Swartjes
in het toestel vergezelde, werd ge
wond en is naar het ziekenhuis te
Delft overgebracht.
Luitenant Swartjes, die het vliegongeluk
om het leven is gekomen, was 24 jaar oud.
Hij werd 4 Augustus 1935 tot tweede-lui
tenant bij de cavalerie aangesteld en ont
ving later zijn opleiding tot militair-vlie
ger. Hij was geplaatst bij de luchtvaart-
afdeeling te Soesterberg.
Het verongelukte toestel was een Kool
hoven F.K. 51.
Een ooggetuige van dit ongeluk vertelde
ons:
Ik fietste vanmiddag omstreeks half twee
op het Jaagpad langs de Vliet in de nabij
heid van Delft. Twee militaire vliegtuigen
vlogen op betrekkelijk geringe hoogte; ver
moedelijk kwamen zij van het nabij gele
gen vliegveld Ypenburg. Zij maakten oefe
ningen. Plotseling dook een der vliegtuigen
recht naar beneden en verdween achter de
huizen. Het andere vliegtuig zette direct
koers naar Ypenburg. Ik fietste in de rich
ting van het verdwenen toestel, omdat ik
het ergste vermoedde. Wat ik zag was ver
schrikkelijk. In een uitgestrekt bloemkool-
veld stond het toestel op z'n kop en toen
ik naderbij kwam, zag ik groote stukken
van het blinkende toestel liggen. Vóór in
het toestel zat de bestuurder; bloed golf
de uit zijn mond. Vrij spoedig waren een
dokter en politie-agenten op de fiets aan
wezig. De bestuurder bleek dood te zijn,
een andere inzittende leefde nog.
Japanneezen van 't Sovjetgebied verdre
ven. Een Sovjet-Russische tank en een ma
chinegeweer werden vernield, terwijl een
Russische vlieger werd gevangen geno
men.
Zij hebben daarom niet de Jaapnneezen
kunnen achtervolgen en omsingelen.
Het is te verwachten, dat een scherp pro
test zal worden gericht tot de regeering te
Tokio en dat bij die gelegenheid gewaar
schuwd zal worden voor eventueele ern
stige gevolgen.
OPERATIES IN CHINA
ZOUDEN TOCH DOORGAAN.
Naar de meening van politieke kringen
te Tokio doet de zaak Tsjang Koe Feng
twee categorische kwesties rijzen: 1. Heeft
men hier te doen met het begin van een
Russisch-Japanschen oorlog?
2. Zal de oorlog in China niettemin
voortduren?
Een medewerker van Havas heeft deze
vragen gesteld aan een gezaghebbenden
functionaris van het Japansche ministerie
van buitenlandsche zaken. Deze verklaar
de ten aanzien van de tweede vraag, dat
indien een Russisch-Japansch en oorlog zou
uitbarsten, de operaties in China er niet
door zouden worden stopgezet. Japan heeft
den wil en het kan zelfs in geval van vijan
delijkheden met Sovjet-Rusland zijn op-
marsch tegen Hankau voortzetten.
Het bezit aan de Sovjet-Russische grens
de noodige strijdkrachten om het gebied
van Mandsjoekwo te doen eerbiedigen, ter
wijl de oorlog in China zijn beloop zal heb
ben.
HEVIG OFFENSIEF DER JAPANNEEZEN
IN KIOEKIANG.
Domei deelt mede, dat de Japansche troe
pen een hevig offensief hebben ontketend
tegen de Chineesche strijdkrachten.
De Japansche troepen hebben volgens dit
bericht het vierde Chineesche leger ten
Westen van <ie Loesjan-bergen, op eenige
kilometers ten zuiden van Kioekiang, op
de vlucht gedreven.
Zij zetten hun opmarsch in dit gebied
voort.
Dit nummer beslaat alt
vier bladen.
i.i m
VOORNAAMSTE NIEUWS
Buitenland
Russische vliegers hebben Koreaansch
gebied gebombardeerd. Een plaatselijk in
cident of de inleiding van een Russisch
Japanschen oorlog? (2de blad).
Het terrorisme in Palestina. (2de blad).
Binnenland
De Koningin is in het vaderland terug
gekeerd. (2de blad).
Benoemingen bij de paters Franciscanen,
(lste blad).
Wederom verschillende personen bij het
zwemmen of bij ongevallen verdronken.
(2de blad).
Boerderijbranden te Uddel en op Texel.
(2de blad).
Na den brand van Rijsenburg. (2de
blad).
Vanmiddag is een militair vliegtuig van
Soesterberg bij Rijswijk neergestort. De
bestuurder werd gedood, de waarnemer
gewond, (lste blad).
Sport en Wedstrijden
Ragnhild Hveger vestigt weer een nieuw
wereldrecord. (3de blad).
De Hollandweek. (3de blad).
Competitie-indeeling K. N. V. B. in de
lagere klassen. (3de blad).
DE WERELD IN
VOGELVLUCHT
TOKIO: Het voornaamste bericht uit het
buitenland is vandaag de Sovjet-Russische
luchtaanval op Koreaansch grondgebied.
Volgens mededeeling van het Japansche
ministerie van oorlog hebben 40 Russische
bombardementsvliegtuigen aan dezen aan
val meegedaan. Eenige toestellen zijn door
het Japansche afweergeschut neergehaald.
De vraag is nu: zal dit leiden tot een oor
log tusschen Rusland en Japan? Wat is de
bedoeling van Moskou? In de Europeesche
hoofdsteden maakt men zich voorloopig nog
niet ongerust; men gelooft niet dat de re
geeringen te Moskou en Tokio ondanks hun
krijgshaftige taal veel lust gevoelen om
zich in nog meer moeilijkheden te steken.
De gevechten aan de grens beschouwt men
als plaatselijke incidenten. Nu worden
plaatselijke incidenten daar in de buurt
gewoonlijk niet zoo ernstig opgevat, maar
in dit geval wordt het een prestige-kwes-
tie. Hier geldt het: al of niet „zijn gezicht
verliezen", en dat speelt in het Oosten een
groote rol. Volgens Japansche verklarin
gen zou een eventueele oorlog met Rusland
in geen geval uitloopen op een verzwak
king van den Japanschen veldtocht in
China. Japan is niet voornemens af te wij
ken van zijn vastbesloten doel: Tsjang Kal
Sjek te verpletteren.
Dat is grootspraak, want reeds door de
grensincidenten, waardoor Rusland Japan
dwingt een groote troepenmacht te ont
trekken aan de contingenten in China,
wordt de ChineeschJapansche oorlog be
lemmerd. Hoeveel te meer, wanneer open
lijke vijandelijkheden zouden uitbreken.
ROND DE WERELD PER LIJNTOESTEL
De Duitscher Hans Bertram, die den
15den Juli gestart is voor een vlucht om
de weerld, daarbij gebruik makend van
de gewone lijntoestellen, is Zondagmor
gen, komend van San Francisco, op het
vliegveld van Newark (New Jersey) ge
land. Bertram heeft thans een afstand af
gelegd van 31.000 kilometer.
Gisteravond ging hij met de vliegboot
„Nordwind" naar de Azoren. Vervolgens
vliegt hij naar Lissabon en tenslotte weer
naar zijn uitgangspunt Berlijn, waar men
hem Woensdagavond verwacht.
