DE GEMEENTEN, DIE HET MEESTE
PROFITEERDEN
VRIJDAG 22 JULI 1938
29ste Jaargang No. 9088
Telefoon: Redactie 15» Adv. en A bonn.-tarieven rie pag.
Telefoon: Administratie 935. DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Giro 103003. Postbus 11.
Van Gemeente- en Werkloosheids-subsidiefonds
DE RIJKSBIJDRAGE.
III.
In onze beide vorige artikelen hebben
wij laten zien hoeveel de ingezetenen in
Leiden en nabij gelegen plaatsen per hoofd
hebben gestort in het Gemeente- en het
Werkloosheids-subsidiefonds, en hoe
groot de uitkeeringen waren die uit deze
belastingsommen aan de gemeenten zijn
gedaan.
Beide fondsen hebben echter niet alleen
de taak om een juistere verdeeling van
den belastingdruk tusschen de gemeenten
onderling tot stand te brengen. Daarnaast
beoogt het Werkloosheids-subsidiefonds
ook een billijker verdeeling van de werk
loosheidslasten tusschen de gemeenten
eenerzijds en het rijk anderzijds. Ten dien
einde wordt, zooals wij in ons eerste arti
kel reeds aanstipten, uit de algemeene rijks
middelen een aanzienlijk bedrag in dit
laatste fonds gestort. Uit deze millioenen
zijn eveneens uitkeeringen aan de ge
meenten gedaan, die per hoofd der bevol
king hebben bedragen:
Werkloosheids-subsidief onds
Uitkeering per hoofd uit de
rijksbijdrage:
Leiden
5.49
Ter Aar
2.70
Alkemade
3.61
Alphen a. d. Rijn
5.61
Barwoutswaarder
3.53
Benthuizen
0.09
Bodegraven
0.09
Boskoop
3.86
Haarlemmermeer
2.97
Hazerswoude
2.43
Hillegom
5.63
Katwijk
3.02
Koudekerk
1.69
Leiderdorp
2.42
Leimuiden
0.94
Lisse
5.38
Moercapelle
0.50
Nieuwkoop
1.16
Nieuwveen
0.07
Noordwij k
6.50
Noordwijkerhout
6.69
Oegstgeest
0.12
Rietveld
1.07
Rijnsaterwoude
1.86
Rijnsburg
2.05
Sassenheim
7.80
Veur
2.84
Voorhout
7.32
Voorschoten
1-82
Waarder
0.23
Warmond
1.—
Wassenaar
o.—
Woerden
1.44
Woubrugge
0.32
Zevenhoven
7.74
Zoetermeer
0.07
Zoeterwoude
0.57
Zwammerdam
2.77
Aan de hand van deze cijfers en die uit
onze beide vorige artikelen kan nu wor
den nagegaan, wat voor elke gemeente het
WAT ANDERE BLADEN
SCHRIJVEN
POTSIERLIJK GEDOE.
De „Vrijheid" schrijft:
De N.S.B. speelt met de relletjes bij het
station te 's-Gravenhage, bij het vertrek
van de heeren Van Geelkerken- en De
Marchant naar Indië, het oude spel. Ook
dit is „made in Germany", wel te verstaan
in de jaren, toen de nazi's het regeerings-
kasteel nog niet veroverd hadden.
Moreel aansprakelijk voor deze relletjes
zijn uiteraard de heeren, die in strijd met
de voorschriften, zonder vergunning van
de Overheid, wilden demonstreeren. Hier
door werd de orde in een der drukste ge
deelten van de residentie bedreigd en de
politie was dus verplicht deze demonstran
ten te verspreiden. Of de politie hierbij on-
noodig hardhandig is opgetreden, gelijk de
N. S. B.-ers beweren, weten wij niet. Een
onderzoek is toegezegd en het resultaat
daarvan dient afgewacht te worden. Onnoo-
dige ruwheid bij de politie keuren wij on-
verbiddellijk af, maar niet minder blaam
treft, wie in het geheim een straatbetooging
op touw zet, of daaraan meedoet en daar
door optreden van de politie tegen een
imenschenmenigte uitlokt, welk optreden
meestal niet met fluweelen handschoenen
kan geschieden.
Er is geen enkele zakelijke reden
om dit geval op te blazen. De partij van ir.
Mussert ziet er echter blijkbaar politieke
muziek in. Zijn dagblad ging voor in den
bekenden stijl. „Gummiknuppels in Den
Haag", stond er met koeien van letters over
de geheele voorpagina te lezen.
""et is het gewone p o t s i e r 1 ij k e ge-
"olgens den heer Mussert is het uit-
uiteindelijk resultaat is geweest van de in
stelling en de werking van het gemeente
fonds en het werkloosheids-subsidiefonds.
Zooals gezegd, zijn beide fondsen in zeker
opzicht als elkanders aanvulling te be
schouwen en het heeft dus nut om na te
gaan hoeveel de stortingen in beide fond
sen méér, resp. minder heeft bedragen
dan de totale uitkeeringen uit beide fond
sen, d. w. z. zoowel die uit de belasting
sommen als die uit de rijksbijdrage. Dat
eind-resultaat vermelden wij hieronder,
waarbij wij de gemeenten weer in op
klimmende volgorde rangschikken.
Per hoofd der bevolking was het voor
deel, resp. het nadeel:
Wassenaar
90.40
Oegstgeest
24.75
Warmond
8.56
Bodegraven
7.22
Voorschoten
4.90
Zoetermeer
1.82
Benthuizen
1.35
Woerden.
0.93
Waarder
0.50
Moercapelle
0.14
Zoeterwoude
0.44
Woubrugge
1.39
Leiderdorp
1.50
Leimuiden
1.73
Nieuwveen
2.03
Rietveld
3.10
Nieuwkoop
3.50
Rijnsburg
5.18
Hazerswoude
6.47
Veur
6.49
Katwijk
6.84
Zevenhoven
7.74
Zwammerdam
7.74
Ter Aar
9.10
Boskoop
9.61
Haarlemmermeer
9.67
Koudekerk
9.72
Noordwijk
9.90
Rijnsaterwoude
10.41
Alphen a. d. Rijn
10.72
Alkemade
11.60
Lisse
12.01
Barwoutswaarder
12.11
LEIDEN
13.05
Hillegom
13.63
Noordwijkerhout
16.99
Sassenheim
19.63
Voorhout
25.85
een drijven van illegaal demonstreerenden 't
teeken, dat wij op weg zijn naar....
Spaansche toestanden. Ons volk dat
anders dan wanneer Mussert zijn doel had
bereikt, vrij zijn meening mag vormen in
woord en geschrift, in vereeniging en ver
gadering, alles binnen de grenzen der wet
ons volk wordt door den heer Mussert
in vollen ernst „een volk in slaver-
n ij" genoemd, een „slavenlan d", dat
hij, de man met de pantserauto en het
zweepje, „bevrijden" zal, als ons volk zich
zelf „hervonden heeft", enz. Den met na
me genoemden hoofdinspecteur van poli
tie, die de leiding bij het relletje had, feli
citeert de adspirant-dictator, omdat Neder
land nog niet nationaal-socialistisch is,
want den „zoudt gij dienzelfden avond nog
achter de tralies gezeten hebben en een
Engelsche rechtspraak zou op u neerge
daald zijn, dat gij in geen veertien dagen
zoudt kunnen zitten".
De heer Mussert, die blijkens het vooraf
gaande aan de lijfstraf van de kat met
staarten denkt, overtreft hier zichzelf. In
de eerste plaats wordt hier op bijna sadisti
sche wijze in uitzicht gesteld, dat men er
in 's heeren Musserts gevangenissen op los
zal ranselen. In de tweede plaats is de be
dreiging zoo dom, omdat zij vanzelf tot een
vergelijking met een nat.-soicalistischen
staat leidt: iedere demonstratie tegen het
heerschend regiem is daar volslagen on
denkbaar, een poging daartoe zou in een
bloedbad gesmoord worden en op groote
school zouden de ongelukkigen voor vele
jaren gekerkerd worden.
Daar heerscht geestelijk èn politiek sla
vernij.
Bij ons, in het vrije Nederland, laten wij
de heeren rustig de grootste malligheden
aan den man brengen. Wij signaleeren dit
gedoe af en toe, steken er naar gelang
van ons temperament den draak mee of
zijn er verontwaardigd over en gaan dan
over tot de orde van den dag.
MILITAIR TE AMERSFOORT BIJ
SPRINGOEFENINGEN DOODELIJK
VERONGELUKT.
In de kazerne van de bereden wapens te
Amersfoort is vanmorgen omstreeks elf uur
de 23-jarige korporaal van het 1ste regi
ment huzaren A. S. uit Amsterdam van
zijn paard gestort. Het dier viel op den ge
vallene, met het gevolg, dat S. de borstkas
werd ingedrukt. Kort na het ongeval is S.
overleden.
KATHOLIEKEN
en
COMMUNISME
in Frankrijk
Het hoogtepunt van
het communisme reeds
lang overschreden.
Het is niet het communisme,
maar de communistische arbeiders
massa die naar de katholieke Kerk
trekt, omdat de Kerk naar de ar
beiders gegaan is, en hen de erfenis
van Christus, de Liefde, heeft ge
reikt.
Wanneer men aan tot oordeelen bevoeg
de zijde vraagt, hoe de ommekeer van liet
communisme in Frankrijk te verklaren is,
dan krijgt men daarop veelal verschillen
de antwoorden. Sommigen wijten het aan
het gebrek van communistische mystiek,
ar.deren wijzen op het werk van Kardinaal
Verdier, weer anderen op het individualis
tische karakter van de Franschen. Elders
wordt vermeld, dat de communisten in
ÏTankrijk hebben ingezien dat het „Sovjet-
Paradijs" geen paradijs is, en dat Stalin
de communistische zaak van Lenin verra
den heeft.
Is dit geen bewijs, dat de neergang van
ret communisme en daarover zijn allen
net eens te wijten is aan een complex
van omstandigheden? Het is in ieder geval
opmerkelijk dat de Katholieke Kerk in deze
r eergang een groote rol gespeeld heeft.
Verschillende kerkelijke hoogwaardig-
heidsbekleeders hebben mij verzekerd, dat
ce „main tendue", de uitgestoken hand van
de communisten in Frankrijk, geen ver
kapte politiek is, geen hinderlaag, maar
ernst.
Het is niet het communisme, maar de
communistische arbeidersmassa die naar de
Katholieke Kerk trekt, omdat de Kerk naar
de arbeiders gegaan is, en hen de erfenis
van Christus, de Liefde heeft gereikt.
De houding van absolute neutraliteit van
het Fransche Episcopaat tegenover Spanje
heeft het communisme voorts een harde
slag toegebracht. Hadden alle katholieken
zich vóór Franco uitgesproken, dan zouden,
al degenen die vóór Barcelona waren zich
bij de Communisten hebben aangesloten. Nu
zijn degenen, die tegen Franco zijn in twee
kampen verdeeld: eerstens de echte Com
munisten, die ten koste van de vrede in
Frankrijk het land een openlijken strijd
tegen Franco willen laten voeren; de twee
de groep is evenwel grooter en bestaat uit,
allerlei lieden, een groot aantal katholieken,
socialisten en verslapte communisten, die
ondanks hun antipathie tegenover Franco
toch de vrede willen. Hun actie is anti-fas
cistisch, maar niet anti-katholiek, wat bij
een andere houding van het Episcopaat wel
het geval zou zijn geweest.
De boeken van André Gide en Roland
Dorgelès hebben voorts een grooten in
vloed gehad op de arbeidersmassa, die zich
orie a vier jaar geleden om opportuniteits-
redenen bij de communisten hadden aange
sloten.
De achteruitgang van het communisme
is zichtbaar in verschillende feiten en toe
standen. Die achteruitgang is niet weer te
geven in cijfers, maar ligt opgesloten in de
nouding der communistische arbeiders.
Zij hebben genoeg van het anticlerialis-
me, en een voorbeeld dat zeer typeerend is
voor de huidige geest, is het volgende: in
iedere bioscoop en in iedere actualiteits-
fdm komen stukjes voor met betrekking tot
het Katholicisme, de zegening van de zoo
prosessie op Sacramentsdag, H. Hartfees-
ten, inwijding van kerken enz. Geen enkele
maal hoorde ik daarbij eenig protest!
Russische films „De kinderen van Kapi
tein Grant" (naar het boek van Jules
Verne). Maar noch in de bladen, noch op
ce aanplakbiljetten stond vermeld dat deze
film uit Rusland afkomstig was. Drie jaar
geleden had men daar groote reclame mee
gemaakt. Bij de vertooning geschiedde het
"olgende:
Ongeveer middenin brak de film plotse
ling af en de lichten werden aangedraaid.
Met luidde stem riep iemand in de be
redenzaal: „De filmoperateur wordt door
Stalin vermoord!" Niemand protesteerde,
maar allen lachten. En dit geschiede in een
arbeidersbioscoop in de buurt van Mont-
parnasse.
De antwoorden die ik ontving op rtiijn
vraag: Wat hebben de kath. tegenover het
communisme gedaan? Zou ik eigenlijk
samen kunnen vatten in deze woorden:
„Wij hebben de liefde beoefend!"
De Kerk, die in Frankrijk langen tijd be
schouwd werd als een adelijke instelling,
heeft ondanks alle moeiten en kosten aan
c'eze meening een einde gemaakt. In de
arme buitenwijken van Parijs werden ker
ken gebouwd, jeugdhuizen opgericht, en in
een eerst vijandige omgeving werden gees
telijken aangesteld, die in moeilijke om
standigheden en in wezenlijke armoede
hun sociaal werk begonnen.
Alle werken van godsdienstigen aard lij
den aan geldgebrek omdat zooveel voor de
kerkbouw gevraagd werd. In de eerste
twee jaar van het werk van Kardinaal
Verdier noemde men hem zelfs in katho
lieke kringen, een roekelooze waaghals,
maar de jaren hebben geleerd, dat hij ge
lijk had!
Het eerste en tegelijk onoverzienbare re
sultaat is geweest, dat de kern en de ziel
van de arbeidersmassa gewonnen werd, het
anticlerialisme is aan het verdwijnen en de
on verwezenlijkte beloften van het commu
nisme werden overtroffen door de sociale
actie van het Episcopaat.
Over deze reactie van de arbeiders wer
den mij vele voorbeelden van bevoegde
zijde verteld, maar men moet er voorzichtig
mee zijn, omdat het zoo gemakkelijk ver
keerd kan worden uitgelegd.
Een karakteristiek voorbeeld wil ik niet
onvermeld laten:
In een gemeente van de roode banlieu
van Parijs was de secretaris van de commu
nistische coöperatie er met de kas vandoor
gegaan. De raad van de coöperatie vroeg
zich af, aan wie men de gelden nu ter hand
zou stellen om een tweede maal zoo'n risico
niet te loopen. En men vond niets beters
dan naar de pastoor van de parochie te gaan
en te vragen of hij enkele weken de kas
'/an de communistische coöperatie in zijn
brandkast zou willen bewaren!
Bovenstaand feit is absoluut authentiek.
Dit alles wil riet zeggen, dat er een com
promis in leerstellingen is gevonden, het
gaat hier alleen om een gewijzigde houding
van de communisten (niet van het com
munisme!) tegenover de Kerk.
De geestelijkheid bewaart haar waardig
heid en getrouwheid, en volgt uitsluitend
de pauselijke richtlijnen.
HET 2-OP-l STELSEL
Proetneming te Zutphen
Het departement van sociale zaken heeft
Zutphen aangewezen als plaats waar een
proef genomen zal worden met het „twee-
op-een" stelsel ter bestrijding der jeugd
werkloosheid. Hiertoe heeft men de mede
werking noodig van de werkgevers. Be
sprekingen tusschen de gemeente en het
departement zijn gevoerd. Voor het be
doelde stelsel komen jeugdige werkloozen
van 14 tot 16 jaar in aanmerking. Op elke
plaats in de fabriek zullen twee personen
te werk gesteld worden met dien verstan
de, dat de een 's morgens, de anders 's mid
dags werkt. In den tijd, gedurende welke
de jonge man niet werkt, kan hij zich ont
wikkelen, daar daartoe cursussen gegeven
worden, waar ter zake bevoegden aan ver
bonden zullen zijn. De jongelui hebben zich
echter verbonden van deze ontwikkelings
gelegenheid gebruik te maken, daar zij an
ders ontslagen worden door den werkge
ver. Men hoopt, dat de proef gunstige re
sultaten zal afwerpen. Dit is alleen moge
lijk wanneer allen, die bij de zaak be
trokken zijn, daartoe medewerking verlee-
nen.
Dit nummer bestaat uit
vier bladen.
VOORNAAMSTE NIEUWS
Buitenland
Het bezoek van het Britsche vorsten
paar aan Parijs. Lebrun zal tegenbezoek
brengen aan Londen. (2de blad).
Het Russisch-Mandsjoerijsche grensinci
dent neemt scherpe vormen aan. (2e blad).
De Paus veroordeelt nogmaal de rassen
leer en het overdreven nationalisme. (2de
blad).
De Oceaanvlucht van de „Mercury" ge
slaagd. (Luchtv. 2de blad).
Binnenland
Militair te Amersfoort van zijn paard ge
vallen en gedood (1ste blad).
Sport en Wedstrijden
Vervaecke leidt nog steeds in de Ronde
van Frankrijk (3de blad).
PE WERELD IN
VOGELVLUCHT
PARIJS: De thans overleden koningin
moeder van Roemenië heeft eens in een
interview gezegd, dat het leven van een
vorst een aaneenschakeling lijkt van pret
jes en feestelijkheden, maar in werkelijk
heid is het heel wat anders. Het Engelsche
koningspaar is thans op bezoek te Parijs
en ze vallen van de eene lunch in de an
dere en van het eene diner in het andere.
En voorzoover de ruimte beschikbaar is,
worden ze gesleept naar tuinfeesten, ope
ra's en feestelijkheden te Versailles. Men
moet een sterke maag en stalen zenuwen
hebben om daartegen bestand te zijn. In
teressant zal het wel zijn, maar vermoeiend.
De Fransche president heeft intussc'hen
ook een uitnoodiging gekregen om den
Britschen koning een tegenbezoek te bren
gen. Hij heeft deze uitnoodiging aanvaard
en zal nog vóór het afloopen van zijn be
windstermijn (in het voorjaar van 1939)
het beloofde bezoek brengen.
TOKIO: Terwijl het aldus in het Westen
van Europa „botertje tot den boom" is,
neemt het geharrewar in het Verre Oos
ten voortdurend toe. Het grensincident
wordt hoe langer hoe dreigender; de be
sprekingen met Moskou zijn afgebroken.
De Japansche ambassadeur te Moskou
heeft over dit grensincident een bespreking
gehad met Litwinof, maar dit onderhoud
is niet zoo prettig verloopen. De ambassa
deur zou volgens het Russische persbureau
verklaard hebben, dat, indien de Sovjet-
Unie niet haar troepen zou terugtrekken
uit het gebied van Hoentsjoen, Japan het
gebruik van geweld zou moeten overwe
gen. Litwinof zou hierop hebben geant
woord, dat tegenover Moskou dreigemen
ten geen succes hebben.
Zoo staat men dus kwaad tegenover
elkander met gebalde vuisten en de we
reld vraagt zich af, wiens vuist het eerst
zal uitschieten.
VERMISTE LEERLING-VLIEGER
GEVONDEN.
Vlieger en toestel verbrand.
BANDOENG, 22 Juli.) (A. N. P.).
De leerling-vlieger Deen, die sinds eenige
dagen vermist werd, is thans gevonden.
De heer Deen en zijn toestel waren ver
brand.
