Nieuwste opnamen van Prinses Beatrix
NA 25 JAAR
WOENSDAG 13 JULI 1938 29ste Jaargang No. 9080
3)e £cld<^ch^S<Hi^ant
Telefoon: Redactie 15. «-,«■. Adv. en Abonn.-tarieven zie par. A
Telefoon: Administratie 935. DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Giro 103003. Postbnn 11.
Niet eens voor het eerst in haar nog jonge leven is Prinses Beatrix op
getreden in een film. Nu zijn de opnamen echter buitenshuis geschied en
wel vóór het paleis te Soestdijk. Als tegenspeelster had de kleine prin
ses haar eigen Moeder, Prinses Juliana, die de jeugdige actrice stevig
in haar armen hield.
De kleine koninklijke actrice heeft zich nauwkeurig aan het draaiboek
gehouden. Haar blik is beurtelings „terneergeslagen" en verbaasd
en.... Prinses Juliana heeft haar handen vol aan deze kleine actrice.
De volkshuisvesting
De laatste aflevering van „De Gemeente
raad" (orgaan van de Federatie van Bon
den en Centrales van R.K. Gemeenteraads
leden) is gewijd aan de volkshuisvesting.
Op dit terrein is in Nederland heel veel
gedaan en heel veel bereikt
Maar: in de eene gemeente veel meer
dan in de andere.
En: zoo lang nog niet alles is bereikt,
wat bereikt worden kan en moet, mogen
we nog niet tevreden zijn.
Er zijn nog wantoestanden in steden, en
er zijn er nog meer op het platteland.
Ter illustratie van dit feit citeeren wij
hier uit een artikel, geschreven door een
wethouder van Arnhem, den heer Matser:
Welke woningtoestanden bestaan,
moge blijken uit de volgende gegevens,
ontleend aan den toestand in een dorp
op het Geldersche platteland. Het is
een klein dorp; de parochie wordt en
kel door een Pastoor verzorgd. De ge
gevens zijn absoluut betrouwbaar,
werden door hoogstaande en objectie
ve zijde verzameld.
In oudere boerenbehuizingen en ar
beiderswoningen zijn slaapkamers niet
voldoende aanwezig. In plaats van
slaapkamers treft men meestal bedste
den in de woonkamers. In één bedstede
slapen de ouders, in de andere bed
stede in dezelfde kamer de kinderen.
Woningoverschot kent men niet; er
staat geen enkele woning leeg, terwijl
volgens een telling, in 1936 gehouden,
ongeveer 46 één-gezinswoningen door
meerdere gezinnen worden bewoond.
De onvoldoende woningvoorziening
geeft aanleiding tot unfaire speculaties:
oude vervallen woningen worden opge
kocht voor 300.a 400.en dan
verhuurd voor 2.per week.
In een groep arbeiderswoningen lig
gen de varkens in huis: de varkenshok
ken grenzen aan de keuken, waar met
name 's zomers een onhoudbare stank
heerscht en een onnoemlijk aantal vlie
gen de woning onveilig maken; die
woningen hebben geen kelder, zoodat
de eetbare waar aan de vliegen is prijs
-gegeven; mogelijk houden dergelijke
toestanden verband met het vrij veel
vuldig voorkomen van ingewandsziek
ten.
Bedoeld dorp op het Geldersche platte
land vormt, helaas, geen unicum!
Wie zich interesseert, daadwerkelijk,
voor verbetering van het woningvraagstuk,
doet een Christelijk werk.
En men vergete niet, dat een Katholiek
een Katholiek Raadslid b.v. niet on
verschillig mag staan tegenover de vraag
of zijn mede-mensch'en, zoo zij een b e-
hoorlijke huisvesting willen, die ook
kunnen verkrijgen.
Mooie raadhuizen; fraaie openbare ge
bouwen, 't is alles een uiting van cultuur.
Maar een hoogere uiting, een eisch van
cultuur is: behoorlijke woningen voor alle
behoorlijke menschen, ook al zijn die men-
schen arm.
Het R.K. Werklieden
verbond
In de gisteren te Nijmegen gehouden
verbondsvergadering werd, na een inlei
ding van den heer J. Asberg, goedkeuring
gehecht aan een drie-jarenplan voor een,
in het a.s. najaar door het verbond te be
ginnen gecentraliseerde propaganda-actie
voor de sociaal-economische ideëen, welke
de beweging voorstaat en zooals die tot
uitdrukking komen in de encycliek „Qua-
dragesimo Anno." Voor deze propagnada
wordt 150.000 bestemd. Met 287 stem
men hechtte de verbondsvergadeiring
goedkeuring aan het door het bestuur
voorgestelde financieringvoorstel.
De hedenmorgen voortgezette vergade
ring werd bijgewoond door Z. Exc. Mr. C.
Goseling, Minister van Justitie en vice-
voorzitter van den Raad van Ministers.
Den 28sten Augustus a.s. zal het 25 jaar
geleden zijn, dat de opening plaats vond
van het Vredespaleis te 's-Gravenhage.
Zooals bekend is 't Vredespaleis de stich
ting van Andrew Carnegie, die aanvanke
lijk het plan koesterde fondsen ter beschik
king te stellen ten dienste van het Perma
nente Hof van Arbitrage, dat tijdens de
eerste Vredesconferentie te 's-Gravenhage
in 1898 werd opgericht, een bibliotheek aan
te leggen.
Na overleg met den gezant van Neder
land in Washington, Baron Gevers, breid
de Carnegie dit voornemen echter in dezen
geest uit, dat hij een som van 3.750.000
ter beschikking van de Nederlandsche re
geering stelde voor de stichting van een
paleis, dat de zetel van dit Gerechtshof der
volkeren zou worden.
De acte van de stichting werd op den 7en
October 1903 op Skibo Castlo, Carnegie's
zomerverblijf in Schotland, gepasseerd en
zeven maanden later volgde de vaststel
ling der statuten: de instelling zou den
naam van haar stichter vereeuwigen. De
eerste zorg was nu een geschikt terrein te
vinden', waar het paleis zou moeten ver
rijzen. Na lang overwegen werd de plaats
gekozen, waar thans, machtig en fier, het
monumentale bouwwerk zich verheft; een
deel van het Park Zorgvliet, door de Ne
derlandsche regeering aan de Carnegie-
stichting aangeboden.
Nadat aldus het terrein was gekozen,
schreef het bestuur van de Carnegiestich-
ting een internationale prijsvraag uit,
waartoe een twintigtal der meest bekende
bouwmeesters uit de geheele wereld wer
den uitgenoodigd. In den zomer van 1906
werd de uitslag van de prijsvraag bekend
gemaakt en 't bleek, dat uit de 21G binnen
gekomen ontwerpen, dat van den architect
L. M. Gordonnier uit Rijssel, den eersten
prijs had verworven.
Het bekroonde plan kon evenwel om vele
redenen niet ten uitvoer worden gebracht.
Cordonnier maakte toen een nieuwen
schetsplattegrond, waardoor ook het inte
rieur van het gebouw geheel moest wor
den gewijzigd.
Tot uitvoerder van het werk werd de
bouwkundige ingnieur J. A. G. van der
Steur aangewezen, die in April 1907 met de
werkzaamheden aanving.
In den zomer van 1907 werd te Den
Haag de tweede vredesconferentie ge
houden, waaronder door den gezant van
Rusland, Baron Nelidoff, de plechtigheid
van de eerste steenlegging van het Haag-
sche Vredespaleis plaats vond.
Deze steen is geplaatst in den voorgevel
van de Groote Rechtszaal en draagt het
opschrift „Paci Justitia firmandae hanc
aedam Andreae Carnegii munificentia de-
dicavit" („Aan den Vrede, te handhaven
door de Gerechtigheid, heeft de Mildheid
van Andrew Carnegie dit Huis gewijd").
Tijdens deze tweede vredesconferentie
werd door den Franschen afgvaardigde,
Baron d'Estournelles de Constant een mo
tie ingediend, de wenschelijkheid betoo-
gende, dat de betrokken regeeringen als
bijdrage voor den bouw van het paleis
bouwstoffen, kunstvoorwerpen en andere
benoodigheden zouden zenden, welke zoo
veel mogelijk den zuiveren stempel van
nationale productie zouden dragen. Deze
motie werd met algemeene sternen aange
nomen en alle staten hebben zich beijverd
om het beste en mooiste van hun land aan
de Carnegiestichting aan te bieden. De
bouw van het Vredespaleis heeft zes ja
ren geduurd; in Augustus 1913 was het
imposante werk geheel voltooid en kon
het worden ingewijd.
In het najaar van 1932 werd een begin
gemaakt met den bouw van een nieuwen
zijvleugel ter linkerzijde van het paleis.
In dezen vleugel werden de lokalen van
de „Academie voor Internationaal Recht"
ondergebracht. De kamers, waarin vroe
ger de Academie was gevestigd, werden
tevens verruimd tot werkkamers voor de
rechters van het „Permanente Hof van
Internationale Justitie". De officieele
opening van de nieuwe lokalen van de
„Academie voor Internationaal Recht"
vond plaats in Juli 1933. Tal van autori
teiten, o.w. oud-minster Jhr. Mr. A. C. D.
de Graeff, oud-gouverneur van Neder-
landsch-Indië, oud-minister C. van der
Linden en de Belgische oud-minister de
Broqueville waren bij de plechtige ope
ning tegenwoordig.
Na 25 jaar is er, helaas, minder vrede in
de wereld, dan er ooit is geweest....
HET TERRORISME IN PALESTINA
GRIJPT OM ZICH HEEN.
HAIFA, 13 Juli (A.N.P.). Terroristen
hebben een Joodsche autobus beschoten
nabij Haifa. De reizigers slaagden er in te
ontsnappen.
In Haifa zijn in verschillende wijken vier
bommen geworpen. Een Joodsche grijsaard
en een Joodsche vrouw zijn met steenwor
pen aangevallen. De oude man is in het
ziekenhuis aan de bekomen verwondingen
overleden.
In een gevecht tusschen terroristen en
militairen maakten de terroristen georuis
van handgranaten. De soldaten antwoorden
hierop met mitrailleurvuur. Zes terroris
ten werden gedood, verscheidene andere
gewond.
Centrale Landbouw
organisaties
De vergadering der dagelijksche besturen
van de drie centrale landbouworganisaties
(C.B.T.B., K.N.B.T.B., K.N.L.C.), gehouden
op 29 Juni 1938 te 's-Gravenhage, heeft,
naar ons in een communique wordt mede
gedeeld, de volgende besluiten genomen:
Postbestelling ten plattelande.
Besloten wordt bij den minister van Bin-
nenlandsche Zaken aan te dringen op het
doen vervallen van het bestelloon van ex
presse-brieven, welke buiten de bebouw
de kommen der gemeenten moeten worden
bezorgd.
Voorraden ten behoeve van
's lands defensie.
Volgens het antwoord van de ministers
van Defensie en van Economische Zeiken
op de door het Tweede Kamerlid, dr. S. E.
B. Bierema gestelde vragen, zullen de kos
ten van opslag van granen en voedermid
delen ten behoeve van 's lands defensie
worden afgewenteld op de verbruikers,
waaronder te verstaan de broodverbruikers
en de veehouders.
Aangezien uit het antwoord van genoem
de ministers blijkt, dat deze regeling is ge
baseerd op de landbouwcrisis wet, wordt
besloten deze aangelegenheid met het col
lege van regeeringscommissarissen te be
spreken en er op aan te dringen dat de
veehouders in de gelegenheid worden ge
steld de hiermede gemoeide bedragen terug
te vinden in een verhooging der richtprij
zen van zuivelproducten, vleesch en eieren.
V arkenshouderij.
Besloten wordt aocoord te gaan met het
voorstel van den voorzitter van het college
van regeeringscommissarissen, dat de com
missie, welke het complex der crisismaat
regelen voor de varkenshouderij zal be
zien, na Augustus haar arbeid zal aanvan
gen, aangezien dan inmiddels het resultaat
van de besprekingen betreffende het over
nemen van crisismaatregelen door belang
hebbenden in het algemeen bekend zal
zijn, zoodat voor het vraagstuk der var
kenshouderij op dat tijdstip een hechtere
basis voor bespreking aanwezig zal zijn.
De aardappelregeling voor
oogst 1938.
Besloten wordt de aardappelregeling
voor oogst 1938 met het college van regee
ringscommissarissen te bespreken en daar
bij eenige verhooging van de denaturatie-
vergoeding te bepleiten met het oog op de
hoogere teeltheffing en de daling van de
voederwaarde der aardappelen na ApriL
Varkensp rijzen.
Besloten wordt om in verband met de
dalende tendenz der varkensprijzen bij het
college van reg. commissarissen aan te drin
gen op het nemen van maatregelen, ten
einde te voorkomen, dat deze prijzen nog
verder dalen.
Invoer van bevroren vleesch.
Ter gelegenheid van de interpellatie-Die-
ters in de Tweede Kamer op 8 Juni 1938,
heeft de minister van Economische Zaken
gezinspeeld op een mogelijke invoer van
bevroren vleesch uit Argentinië. Het scha-
penvleesch is door het ontbreken van ex
portgelegenheid goedkoop. De vleeschprij-
zen in het algemeen vertoonen een da
lende tendenz, zoodat ook de veeprijzen
zullen terugloopen. Invoer van buiten-
landsch vleesch is daarom niet gewenscht,
aangezien voor distributie aan de werkloo-
zen en daarmede gelijk te stellen bevol
kingsgroepen goedkoop versch vleesch be
schikbaar is. Besloten wordt deze aange
legenheid in een volgende vergadering met
het college van regeeringscommissarissen
aan de orde te stellen.
Vogelbescherming.
Besloten wordt te voldoen aan het ver
zoek van het federatief comité voor vogel
bescherming in Nederland, om een aan den
minister van Economische Zaken te zen
den schrijven, waarin wordt verzocht om
den vink van de lijst der z.g. kooivogels
te schrappen, adhaesie te betuigen.
Prijs van inlandsche gerst.
In het vanwege de regeering gepubliceerde
teeltplan 1937 voor den akkerbouw is voor
gerst een prijs in uitzicht gesteld, liggende
tusschen 7.25 en 8.25 per 100 K.G.
Gedurende het laatste verkoopseizoen is
de noteering van gerst op de Groninger ko
renbeurs dichter bij de ƒ7.geweest dan
bij de 8.per 100 K.G., terwijl zelfs den
laatsten tijd voor gerst van goede kwaliteit
geen 7.meer kan worden bedongen.
Aangezien vele landbouwers ondanks den
voortdurend slappen handel de hoop heb
ben behouden op het verkrijgen van den
Dit nummer bestaat uit
vier bladen.
VOORNAAMSTE NIEUWS
Buitenland
Zware bom-aanval der Japanners op Woe
Tsjang. (2de blad).
Ernstige critiek van de „Osservatore Ro
mano" op de nieuwe Duitsche huwelijks
wetgeving. (2de blad).
De Amerikaansche vlieger Hughes is gis
teren te Omsk geland en onmiddellijk weer
vertrokken naar Jakoetsk waar hij inmid
dels is gearriveerd. (2de blad).
Binnenland
De dader van de overval op het post
kantoor te Bennekom gearresteerd. (3de
blad).
Verslag van een vergadering van de
drie centrale landbouworganisaties, waar
op verschillende besluiten zijn genomen.
(lste blad).
Vijftienjarig bestaan van het Wit-Gele
Kruis. (2de blad).
..Opening rijksmuseum Kroeller-Muller
op de Hooge Veluwe. (2e blad.
.De stichting het „Nationaal Centrum".
(2de blad).
Omgeving
Bezoek van Z. H. Exc. den Internuntius
aan het Missie-college te Katwijk. (2e bl.).
Sport en Wedstrijden
De Nederlandsche wielrenner Middel
kamp heeft gisteren de zevende étappe van
de Ronde van Frankrijk gewonnen. (3de
blad).
De laatste ronde van het schaaktournooi
om hét persoonlijk kampioenschap van Ne
derland. (3de blad).
RENTEVERLAGING
Houders van beleende polissen van levens
verzekering worden in de gelegenheid ge
steld de opgenomen bedragen te converteeren
in een 4°/0 leening.
Brieven Bur. van dit Blad onder no. 5086
minimalen richtprijs, beschikken deze nog
over behoorlijke voorraden.
Volgens gegevens van de gew. tarweorga-
nisatie voor Groningen en Drenthe was in
het gebied van genoemde G.T.O. einde
Juni nog een voorraad onverkochte gerst
op de boerderijen aanwezig van 3708 ton.
Besloten wordt deze aangelegenheid mét
het college van regeeringscommissarissen
te bespreken.
PE WERELD IN
VOGELVLUCHT
OMSK: De Amerikanen, die propaganda
maken voor de Wereldtentoonstelling te
New York, welke volgend jaar gehouden
zal worden, vliegen in een razend tempo
om de aarde. Eerst den Oceaan over van
New York naar Parijs, toen na eenige uren
zonder rust in één ruk verder naar Mos
kou. Vandaar weer naar Omsk, in Siberië;
even stoppen om benzine in te nemen en
voort gaat het weer naar Jakoetsk. Het is
een razend tempo zonder rust. Tot nu toe is
alles uitstekend verloopen. De motoren
brommen hun lied over zeeën en landstre
ken, over de oude rijken van Europa en
over de eindelooze steppen van Siberië, en
de glanzende vogel glijdt steeds voort op
z'n zilveren wieken door de hooge luchten.
Dit is de triomf van onze eeuw, de verove
ring van de lucht; de triomf van de mecha
niek; de triomf van het snelle vliegtuig.
HANKAU: Een ander aspect van de mo
gelijkheden der luchtvaart: boven Woe
Tsjang vliegen de Japansche bommenwer
pers en laten hun doodelijke bagage val
len boven de huizen en de weerlooze be
volking van de stad. Men schat het aantal
dooden op minstens 500. Dat is de keerzijde
van de medaille, de zwarte kant van de
verovering der lucht.
