De Gele Rivier en
het Gele gevaar
VRIJDAG 17 JUNI 1938 29ste Jaargang No. 9058
S)e £ci^clicSoii/tatvt
Telefoon: Redactie 15.
Telefoon: Administratie 935. DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Dit nummer bestaat uit
vier bladen.
V De taxi-chauffeurs
Even 'n taxi! In enkele jaren is deze
„luxe" binnen het bereik gekomen van zeer
velen; bijna iedereen zou zich de „weelde"
kunnen veroorlooven, 'n keer in een taxi
cp visite te gaan!
Het moderne comfort van de taxi is heel
goedkoop. Dat is prettig voor wie er ge
bruik van willen maken.
Dat is ook nuttig voor wie er voor hun
zaken b.v. gebruik van moeten maken.
Maar er is een schadu w-zijde aan die
goedkoopte.
Een schaduw-zijde, die erg donker is.
Er is in het taxi-bedrijf een wantoestand,
waarover wij niet mogen zwijgen!
De gisteren met een verbetering der
arbeidsvoorwaarden opgeheven staking
in het Amsterdamsch taxibedrijf heeft
«•ns weer eens dezen wantoestand in een
scherp licht voor oogen gesteld.
't Is ergerlijk, als de verdiensten van een
taxi-chauffeur eigenlijk niet toereikend
zijn, om een gezin te stichten en te onder
houden. En dat kan van de verdiensten
van zéér vele taxi-cauffeurs worden gecon
stateerd. Men kan toch niet verlangen,
dat jonge menschen, die taxi-chauffeur wor
den, öf allen niet huwen öf als zii willen
trouwen, een andere functie gaan zoeken
(en.... niet vinden!).
Dit is een van de bedrijven, die aller
duidelijkst en allerdroevigst demonstree-
ren, dat absoluut vrije concurrentie uit den
booze is. De „waren" kunnen dan vaatt wel
goedkooper zijn, maar:: ten koste van her.,
die ze leveren! Zóó is het in het taxi-bedrijf
(over het algemeen).
De menschen, die van een taxi gebruik
maken, weten niet genoeg, onder welke
sociale ongerechtigheid de vriendelijke
chauffeurs, die beleefd hun wenschen uit
ren, dikwijls moeten leven! Anders zou
den zij niet altijd nog maar steeds goed
kooper willen bediend worden.
Er moet een zekere ordening komen in het
taxi-bedrijf. Een wilde, ongetemde, onge
breidelde concurrentie maakt slachtoffers
slachtoffers van sociale ongerechtigheid.
Laat het publiek beginnen met zich niet
alléén te intereseeren voor den prijs van
een taxi, de bediening enz., maar óók
voor zoover mogelijk voor de arbeids
voorwaarden, de verdiensten van chauf
feurs! Dat moét het publiek eigenlijk doen,
als het niet wil mee-verantwoordelijk zijn
voor de afschuwelijke onderlinge concur
rentie, welke vaak is gebaseerd op veel te
slechte arbeidsvoorwaarden.
DE WERELD IN
VOGELVLUCHT
HANK AU: Het water van de Gele Ri
vier verspreidt zich als een wilde water
vloed over de Chineesche provincies Ho-
nan en Ankwei, die reddeloos verloren
schijnen. Reeds zijn honderden vierkante
kilometers Chineesch land overstroomd en
men neemt als niet overdreven aan, dat
honderdduizend Chineezen reeds verdron
ken zijn. Het gaat er thans om, of het wa
ter van de Hoangho (de Gele Rivier), zich
over de groote meren met het water van
de Janse zal verbinden. Indien dit gebeurt,
wordt Midden-China met de grootste over-
stroomingsramp van deze eeuw bedreigd.
De provincies Honan en Anhwei, met rond
50 millioen inwoners, zijn dan waarschijn
lijk reddeloos aan het water overgeleverd.
Japansche deskundigen verwachten de be
slissing binnen de komende 48 uur.
BURGOS: De Spaansche nationalisten
kunnen weer een paar successen boeken.
Vooreerst hebben zij ten Zuiden van het
pas veroverde Castellon het plaatsje Vil-
lareal bezet en vervolgens zijn zij erin ge
slaagd, om de Bielsa-vallei, tegen de Fran-
sche grens aan, waar eenige duizenden mi
litie-soldaten van de linksche regeering
maanden lang hebben stand gehouden, ein
delijk in bezit te nemen. De militie-mannen
hebben, den strijd opgegeven en zijn uitge
weken over de Fransche grens. Tegelijk
met hen is ongeveer de heele bevolking
van het dal over de grens gevlucht. De
dorpen zijn in brand gestoken. Het is spoe
dig gezegd er neergeschreven, maar welk
een leed er achter die luttele woorden
schuil. Vreedzame menschen, die hun le
ven lang op hun geboortegrond gelukkig
zijn geweest, zien zich beroofd van alles
wat zij hadden.
De oorlog is wreed.
DUIZENDEN VIERKANTE KILOMETER
OVERSTROOMD.
Honderdduizend dooden niet overdreven.
Domei verneemt uit Kaifeng, dat de ga
ten in de dijken langs de Gele Rivier in
zóó sterke mate grooter worden, dat alle
pogingen om Honan voor het water te be
schermen ij del schijnen. Er zijn nog geen
nauwkeurige berichten over het aantal
slachtoffers, doch men overdrijft niet, als
men aanneemt, dat reeds 100.000 men
schen om het leven gekomen zijn.
Volgens de Japanneezen hebben de Chi-
neezen niet alleen de dijken langs de
Gele Rivier vernield, maar ook dijken in
het Noorden. Het water golft woelende
tegen de stadsmuren van Kaifeng tot een
hoogte van verscheidene meters. De wa
termassa, die de Chineesche en de Japan
sche fronten scheidt, strekt zich uit over
een breedte van ongeveer 50 K.M., van de
Hoangho in Zuidoostelijke richting tot
Tsjaukiakau.
Er is thans een gebied van verscheidene
duizenden vierkante kilometers over
stroomd, waar anders ruim 3 millioen in
woners verblijf hielden. Het water breidt
zich uit in de richting der provincie Anh
wei.
Aan de Westzijde van het óverstroo-
mingsgebied zijn de Chineezen op ver
scherpte wijze tot aanvallen overgegaan.
De Japanneezen trekken zich, door het
water gedwongen. Zuidwaarts terug en
versterken langs den Zuidelijken oever
van de Jangtse aangelegde stellingen.
Eerst daarna willen zij den aanval in de
richting van Hankau openen.
Tot dusver zijn de Japanneezen erin ge
slaagd, Kaifeng tegen overstrooming door
het water te beschermen. Naar schatting
zijn op het oogenblik 200 dorpen met
300.000 inwoners overstroomd. De Japan
sche troepen, die in het overstroomde ge
bied opereeren, hebben zich tijdig zonder
verliezenterug kunnen trekken.
De overstroomingen bedreigen ook de
Chineesche troepen, daar het water in de
richting van Jentsjen stroomt en zijn loop
naar de grens tusschen Anhwei en Honan
schijnt te nemen.
Ook de Yangtse begint te wassen.
De Yangtse is na den onafgebroken re
gen der laatste zes dagen thans gevaarlijk
dicht aan den rand van zijn oevers geko
men. De waterspiegel staat 20 voet boven
normaal.
DE OVERSTROOMING VAN DE GELE
RIVIER.
PEKING, 17 Juni. (A.N.P.) Het water
van de Gele Rivier stroomt door een bres
van ruim vierhonderd meter breed tus
schen Kaifeng en Tsjengstjau. De over
strooming heeft thans een punt van zeven
tig kilometer bezuiden Kaifeng bereikt,
meer dan een half millioen menschen zijn
dakloos en talloozen zijn verdronken. Dui
zenden boerderijen staan onder water. De
stroom is thans ongeveer 1500 meter breed
en men vreest, dat hij door de meren ten
Noorden van Nanking en het Groote Ka
naal de Jangtse zal bereiken.
De Japansche legerleiding heeft beves
tigd, dat de doorbraak op 11 Juni door Chi
neesche troepen is gemaakt en Japansche
technische troepen, die het gat wilden dich
ten, werden door het vuur van de Chinee-,
zen gedwongen terug te trekken. Een tien
tal Japansche genie-officieren werd ge
dood.
De vlakte van Honan, de voornaamste
graanproducent van China, staat vrijwel
blank.
De nieuwe regeering te Peking heeft een
proclamatie gepubliceerd, waarin het ver
nielen van de dijken wordt betreurd en
waarin wordt gewezen op de noodzakelijk
heid het conflict te beëindigen.
SACRAMENTSDAG TE MÜNCHEN.
MüNCHEN, 17 Juni. (A.N.P.) Aan de
Sacramentsprocessie, gisteren in de straten
'van München gehouden, is door 15.000
Roomsch-Katholieken deelgenomen. De
processie werd geleid door kardinaal Faul-
haber. Tweehonderd leden van de sterke
Italiaansche kolonie liepen mede in den
optocht, sommige gekleed in de fascistische
uniform. Langs den weg stonden ongeveer
30.000 toeschouwers. Incidenten bleven uit.
Het gebruikelijke „Hoch"-geroep werd dit
maal achterwege gelaten, op verzoek van
de nationaal-socialistische autoriteiten.
De Omzetbelasting
De Tweede Kamer heeft gisteren aan
genomen een technische herziening van de
Omzetbelasting welke technische herzie
ning tevens enkele millioenen meer in het
regeeringslaadje brengt.
De Avondpost geeft naar aanleiding
van de gisteren gevoerde debatten de vol
gende beschouwing en samenvatting van
fetelijke resultaten:
„De Minister erkende, dat deze belas
ting een zwaren druk legt op.de bevolking
(gezien haar opbrengst), maar zij kan nu
eenmaal niet worden prijsgegeven, en wie
de belastingen wil verminderen, moet
zei de Minister medehelpen, om de pu
blieke uitgaven te verlagen.
De heffing van het bijzonder invoerrecht
op bepaalde artikelen heeft de Minister
krachtig verdedigd. De omzetbelasting
wordt gelegd op goederen, als zij den fa
brikant verlaten, maar dit kan natuurlijk
niet bij buitenlandsche goederen, en daar
om worden deze aan de grens met een
extra-invoerrecht belast. De Minister acht
te het alleszins billijk, dat de buitenland
sche producten op hetzelfde niveau worden
belast als de binnenlandsche, en hij kon
niet treden in het denkbaald, om enkele
producten (machines, thee, benzine) daar
van uit te zonderen: dit zou te veel kosten
en bovendien is elke uitzondering wille-
keuirg, want den rijst de vraag, waarom
andere artikelen niet moeten worden vrij
gesteld. Evenmin voelde de Minister er
voor in het algemeen de kleine fabrikan
ten vrij te blijven stellen. Want waar ligt
de grens? vroeg hij. Tot dusver zijn van de
belasting vrij alle fabrikanten, die een min
deren omzet hebben dan 1000 per jaar,
maarde middenstand zelf heeft ge
vraagd deze vrijstelling te schrappen (het
geen dan ook in het ontwerp geschiedt),
omdat allerlei beunhazen op die manier
buiten de belasting vallen. De Kamer
aldus de Minister moet het zelf weten,
maar handhaving van deze vrijstelling
heeft bezwaren.
Men weet, dat van alle kanten in het
debat was aangedrongen op vrijstellingen-
\oor verschillende artikelen.
De wet is in het leven geroepen, om
's lands financiën te versterken, zei de Mi
nister in antwoord daarop. Bij haar ont
staan is nauwkeurig onderzocht, welke
artikelen moesten worden vrijgesteld. Maar
nu moet men hierin niet te ver gaan. Toch
verklaarde de Minister althans iets te wil
len doen. Zoo wilde hij alle damestaschjes
overbrengen uit de klasse van 10% naar
cue van 4%. Zoo was hij bereid, de gerookte
haring (bokking) vrij te stellen van de be
lasting. Maar vleesch en fruit verklaarde
de Minister niet te kunnen vrijstellen.
Vrijstelling van het fruit zou ook b^teeke-
nen van het buitenlandsch fruit, en dit is
niet te aanvaarden. Ook vrijstelling van de
poeliers-artikelen verklaarde de Minister
riet te kunnen geven; waai: alle vleesch is
telast, zou het niet aangaan het wild, dat
poeliers verkoopen, vrij te stellen. Zoo had
hij dus alleen genade voor de damestasch
jes, en voor de bokking. En voor de eerste
nog slechts ten deele.
En toen is de Kamer zich gaan amu
seeren met allerlei amendementen.
Daarbij heeft de Minister enkele amen
dementen van mr. Bach betreffend het
beroep op den aanslag overgenomen,
q.aar enkele andere bestreed hij, en met
succes. Zoo zag de heer ter Laan zijn voor
stel, om de thee van het bijzonder invoer
recht vrij te stellen, met 42 tegen 27 stem
men verworpen; zoo heeft de heer Kor-
tenhorst het zijne, om sommige landbouw-
en fabriekswerktuigen van de belasting
vrij te stellen, ingetrokken, wellicht
mede omdat de Minister mededeelde dat
die zaak terug zal kunnen komen bij de
herziening der Tariefwet Ook in de boven
reeds aangestipte materie, de vrijstelling
voor kleine fabrikanten, won de Minister
het; de heer Bach had een'amendement, om
den bestaanden toestand te handhaven, dus
fabrikanten, wier inkomen beneden 1000
ligt, vrij te blijven stellen van de belasting,
maar de minister bestreed dit krachtig, hoe
wel hij de beslissing aan de Kamer liet,
die het amendement net op het nippertje
met 3533 stemmen, heeft verworpen,
daarmee ook in den geest handelend van
den middenstandsraad die om opheffing
dezer vrijstelling had gevraagd.
Vermeld worde voorts, dat de Minister
nog twee amendement overnam: één van
den heer Ter Laan (wij doelden er boven
reeds op) om oök gerookt*, haring vrij te
stellen, en één van den heer Wagenaar,
om in de vrijstellingen te betrekken voor
werpen van plastische kunst en door den
kunstenaar eigenhandig uitgevoerde beeld
houwwerken.
Maar bij één der amendementen leed de
Minister een echec je en moest hij ged oogen,
dat hem een millioen gulden per jaar werd
ontfutseld.
Het betrof het fruit. De heer Groen
had een amendement voorgesteld, om dit,
evenals met de groenten reeds het geval is,
van omzetbelasting vrij te stellen, èn om
dat fruit behoort tot de eerste levensbehoef
ten èn omdat deze belasting practisch drukt
op de tuinders zelf en niet op de consumen
ten. Maar de -Minister wilde er niet van
hooren; deze vrijstelling zou dp opbrengst
WAT ANDERE BLADEN
SCHRIJVEN
DE PARLEMENTAIRE
ENQUETE!
De Maasbode schrijft:
„Mr. Wendelaar is zoo verstandig in zijn
Memorie van Antwoord op zijn enquête-
voorstel uit het object der enquête uit te
schakelen alles wat bevoegdheid of beleid
van den minister betreft.
Maar het onderzoek der feiten wil hij
zien uitgebreid, zoodat de geheele toestand
op politieel gebied in Oss het voorwerp
zal zijn.
Men voelt al aanstond, dat er toch wel
heel erge dingen moeten gebeurd zijn en
dat er groote onklaarheid moet bestaan
over allergewichtigste punten, voordat met
eenig recht naar het paardenmiddel eener
parlementire enquête kan worden ge
grepen, om een onderzoek in te stellen
naar politieele toestanden in één bepaalde
daarenboven vrij kleine gemeente.
En nu moet het ons van het hart, dat de
twee motieven, door den heer Wendelaar
aangebracht, om het onderzoek naar de
feiten nog uit te breiden, toch wel een al-
lerpooversten indruk maken. Nooit heb
ben wij zoo sterk aangevoeld, dat hier alle
verhoudingen zoek zijn.
Welke zijn de „twee nieuwe feiten?"
Vooreerst het besluit van den krijgs
raad om een wachtmeester der marechaus-
sée's, destijds te Oss gestationneerd en
verdacht van zedenmisdrijf, terstond uit de
voorloopige hechtenis te ontslaan.
't Is of de heer Wendelaar zelf de zwak
heid van dit „argument" al aanvoelt.
,,'t Zal wel meer gebeuren, dat een ver
dachte uit de voorloopige hechtenis wordt
ontslagen", zoo schrijft hij. Inderdaad!
Maar, zoo gaat hij voort: wanneer een
krijgsraad dezen 'wachtmeester reeds voor
de uitspraak in vrijheid stelt, dan rijst toch
de vraag, of het vooronderzoek wel met de
noodige onbevangenheid is gevoerd.
Laten we dus aannemen, dat de noodi
ge onbevangenheid heeft ontbroken: is er
dan aanleiding tot.... een parlementaire
enquête?
Maar wat erger is: de politie te Oss
heeft met dit vooronderzoek niets te ma
ken. Daarenboven zou het inmiddels be
kend geworden vonnis aan dit argument
van den heer Wendelaar, voorzoover er
werkelijk iets steekshoudends in zat, alle
kracht ontnemen.
En het tweede feit?
In de zaak van een mishandeling met
doodelijken afloop uoor een wachtmeester
van de marechausseé's van een inwoner te
Berghem zou volgens een dagbladbericht
door getuigen zijn toegegeven, dat zij hun
verklaringen onder pressie zouden heb
ben afgelegd.
Het klinkt eenigszins onzeker!
Maar al wederom: laten we de feiten
als vaststaand aannemen. Dan is er reden
voor een onderzoek Maar voor een parle
mentaire enquête??
Wij zijn tegenover het enquête-voorstel
van den heer Wendelaar niet aanstonds
volstrekt afv/ijzend gaan staan deze
wees daar zelf op in zijn Memorie van
Antwoord al constateerden wij, dat de
juiste verhouding wel erg zoek waren.
Iedere verdediging van het voorstel ech
ter versterkt bij ons de laatste overtuiging.
Er kome meer klaarheid waar zulks nog
wenschelijk is, maar een parlementaire en
quête wordt, juist in het licht van de ver
dediging door den voorsteller, meer en
meer belachelijk."
DE GEVANGENHOUDING VAN
GRAMMENS.
BRUSSEL, 17 Juni. (A.N.P.) De Senaat
heeft gisteren besloten, dat de Vlaamsch-
Katholieken de Clercq en Orban Dinsdag
as. in de gelegenheid gesteld zullen wor
den de regeering te interpelleeren over in
cidenten, welke zich bij het gerechtshof te
Gent hebben voorgedaan in verband met
de toepassing der taalwetten. Minister-pre
sident Spaak verklaarde zelf op de inter
pellaties te willen antwoorden.
Bij de debatten over het toestaan dei* in
terpellatie werd herinnerd aan de zaak-
Grammens. Verschillende Vlaamsche bla
den, zooals de „Standaard" en „De Cou
rant", maken melding van geheele reeksen
adressen aan de regeering, waarin vrijla
ting van Grammens en amnestie voor hem
en zijn medewerkers gevraagd worden.
der belasting met een millioen per jaar ver
minderen, wat niet aan den kleinen man
ten goede zou komen, omdat het meeste
fruit door meer-gegoeden wordt genuttigd.
De kracht van dit argument kunnen wij
niet inzien.
De Kamer blijkbaar ook niet, want zij
heeft het amendement met 40 tegen 29
■.temmen aangenomen, zoodat ook fruit
voortaan vrij is.
Een groote meerderheid (59 tegen 8)
heeft tenslotte het wetsontwerp goedge
keurd.
VOORNAAMSTE NIEUWS
Buitenland
De 43e divisie der Spaansche regeerings-
troepen heeft het Bielsa-dal ontruimd en de
wijk genomen over de Fransche grens. (2de
blad).
De overstroomingen in China. (1ste blad).
Nieuwe wet op de Joden in Duitschland.
(2de blad).
De viering van den 80sten verjaardag
van koning Gustaaf van Zweden. (2de blad)
Binnenland
Te Overschie heeft een vrouw gister
avond een mislukten revolveraanslag op
een man gepleegd. (4de blad).
De Amsterdamsche politie heeft een com
plot oplichters gearresteerd, dat er zijn
werk van maakte, auto-aanrijdingen te
enscèneeren om de verzekering in de wacht
te sleepen. (4de blad).
Sport cn Wedstrijden
Dr. Euwe verloor gisteren te Noordwijk
van den Estlander Keres. (4de blad).
In de halve eindstrijden van het tournooi
om het wereldkampioenschap voetbal won
Hongarije met 51 van Zweden en tlalië
met 2—1 van Brazilië. (4de blad).
DE REIS VAN HITLER NAAR WEENEN.
Wegens ontevredenheid in Oostenrijk.
LONDEN, 17 Juni. (A.N.P.) In de „News
Chronicle" schrijft Vernon Bartlett over de
toenemende tegenzin tegen Pruisen in Oos
tenrijk, welke de reden zou zijn van de
reis van Hitier naar Weenen. Op het oogen
blik is het nationaal gevoel in Oostenrijk
sterker dan onder Dollfuss en Schuschnigg.
De voornaamste oorzaken van de ontstem
ming zijn volgens Bartlett, dat de voor
naamste posten zijn toevertrouwd aan
Duitschers of aan Oostenrijkers, die naar
Duitschland waren uitgeweken en de rede,
welke Goering te Linz heeft gehouden en
waarin hij heeft gezegd, dat Duitschers
naar Oostenrijk zouden komen om de Oos
tenrijkers te leeren werken. Dit heeft voor
al de Oostenrijksche arbeiders gegriefd.
Verder is slechts een klein aantal Oos
tenrijksche officieren opgenomen in het le
ger. De kosten van het levensonderhoud
zijn gestegen, terwijl de wijziging van de
munt van Schilling in Mark een loonsver
laging beteekent.
Bartlett besluit zijn artikel met de ver
klaring, dat het belachelijk zou zijn te be
weren, dat deze teleurstellingen zouden
kunnen leiden tot een opstand tegen de na-
tionaal-socialisten, doch de leiders van het
nationaal-socialisme maken zich ongerust
over het feit, dat Oostenrijk het centrum
van een liberale oppositie zou kunnen wor
den.
AUTO OVER DEN KOP GESLAGEN.
Drie licht gewonden, verkeer langen tijd
gestremd.
Vanochtend omstreeks twaalf uur Is het
verkeer op de Lange Coupure te Abcoude
ruim een uur gestremd geweest, doordat
een vrachtauto na een aanrijding over den
kop sloeg, waardoor drie mannen lichte
verwondingen opliepen.
Uit de richting Utrecht naderde een
vrachtauto met aanhangwagen. Achter de
zen wagen reden vijf wielrenners uit Den
Haag. De eerste wielrenner, C. van der
Star, wilde de vrachtauto passeeren. Üit
de richting Amsterdam naderde echter
eveneens een vrachtauto. Van der Star
gooide zijn stuur om, teneinde een botsing
te voorkomen. Hij kwam hierop in een
zandbak terecht. De Amsterdamsche vracht
auto sloeg over den kop, waardoor de be
stuurder en een naast hem zittende per
soon licht gewond werden. Van der Star
[iep eveneens lichte verwondingen op. Na
dat geneeskundige hulp was verleend, kon
den de gewonden naar huis terugkeeren.
De vrachtauto is licht beschadigd. Het ver-
keer is door deze aanrijding ongeveer een
Cur gestremd geweest.
VLIEGTUIGBOM OP HET
SCHEVENINGSCHE STRAND
GEVONDEN.
Gisteren is op het noordelijke gedeelte
van het Scheveningsche strand een vlieg
tuigbom, vermoedeliik een rookbom, gevon
den en naar het politiebureau op den Ge
vers Deynootweg gebracht.
De bom is pl.m. 50 c.M. hoog en heeft een
middellijn van 15 c.M., is groen en geel ge
kleurd en draagt het opschrift „Smoke-
float".
Er zal nog onderzocht worden of de bom
crevaarliik is.
