De dijkdoorbraken van de Gele Rivier WOENSDAG 15 JUNI 1938 29ste Jaargang No. 9056 Telefoon: Redactie 15. Adr. en Abonn.-tarieven zie paf. 1> Telefoon: Administratie 935. DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Giro 103003. Postbus 1L Dll nummer beslaat uil vier bladen. V Nationale eenheid en beginsel-verschil Op den Kampoelan der Katholieke Ver kenners, welke Zaterdag en Zondag te St. Michielsgestel is gehouden, heeft mr. René Höffener, de nieuwbenoemde hoofd commissaris der Katholieke Verkenners, een inleiding gehouden over het onderwerp „Nationale gedachte en wereldbroeder schap" bij welke inleiding ook prins Bernhard tegenwoordig was. In deze inleiding heeft mr. Höffener twee gedachten ontwikkeld, belangwekkend ge noeg, om er de aandacht voor te vragen. Op de eerste plaats, dat ware vaderlands liefde kan, moét samengaan met gezond in ternationalisme. In realiteit zijn toch alle menschen broeders niet schwarmerisch en rhe- torisch gezegd maar toch inderdaad broeders door Eénen Vader. Is het niet juist gezien den jongen dat bij te bren gen? Is het zoo „schwarmerisch idealis tisch" te trachten in dezen tijd, waarin juist de gevaren zoo groot zijn van haat tusschen de volkeren, aan ons op groeiend «geslacht mee te geven een liefde tot alle menschen? Konden we die realiteit maar dieper inprenten in het geheele menschdom! Is de gedachte aan een 'wereldbroe derschap benauwend.voor ons, die ons em fierheid Broeders in Christus noe men? Kennen we de realiteit niet meer van het feit, dat Christus op aarde kwam, leed en stierf voor alle men schap? Er is geen tegenstelling tusschen W e- reldbroederschap en sterke aan hankelijkheid aan het eigen land, om dat beide gebaseerd zijn op de werkelijk heid. Op de tweede plaats heeft de hoofdcom missaris er op gewezen, dat er geen tegen stelling is tusschen het belijden en beleven van eigen beginselen, van eigen richting en streven en de, vooral in onzen tijd, zoo gewenschte en zoo noodzakelijke Nationale Eenheid: Nu nu wij misschien meer dan anders noodig hebben een Nationale Eenheid, nu is het zoo goed, dat de Verkennersbeweging deze nationale gedachte zoo sterk mogelijk belichaamt. Ook deze eenheid moet niet gepaard gaan met opoffering van eigen kleur, van eigen beginselen, van eigen rich ting en streven, doch dient juist met behoud van het eigene te binden wat gemeenschappelijk is. Het is ook daar om, dat ik me zoo verheug, dat bij de nieuwe organisatie van de Padvinders beweging in Nederland de Katholieke Verkenners-de hun toekomende plaats volledig hebben bekomen, dat de Ka tholieke Verkenners in vorming en lei ding volkomen hun eigen directieven volgen, doch tevens in Nationaal Ver band, in Eenheid met onze Broeders der N.P.V. blijven verbonden. Deze na tionale binding, waardoor we juist ge bonden zijn in dat, wat ons zoo sterk vereent, waardoor er tenslotte blijft één Nationale Nederlandsche Padvin dersbeweging, is een kostbaar goed, een goed, waarop ook wij, Katholieke Va derlanders, mede-opvoeders van het toekomstige Nederland, hoogen prijs stellen, waardoor wij ook de mede aan ons toevertrouwde jeugd van Nederland vereend weten voor het ééne Vaderland. Deze Nationale Een heid, zoo sterk beklemtoond in het Koninklijk Commissariaat van Z. K. H. Prins Bernhard der Nederlanden waarover we ons zoo eerbiedig, maar toch zoo van harte verheugen is een demonstreeren van het willen vervul len ook in de K.V. van haar Nationale taak. Wat hier wordt gezegd van de beweging der Katholieke Verkenners, is cok van toe passing op andere vormen van openbaar handelen, van actie, die worden gedragen en gestuwd door eigen beginselen, door eigen richting en streven! Het Nederlandsche volk in overgroote meerderheid wil een Nationale Eenheid. Maar het Nederlandsche volk wil, even eens in overgroote meerderheid, niet een kunstmatige, opgelegde nationale een heid door een zekere „gelijkschakeling". Die „gelijkschakeling" wijzen wij af, met overtuigde beslistheid, als een dwang van boven af, als éen. toestand, die in wezen onwerkelijk is. Wij willen onze Nationale Eenheid pro- pageeren en beleven. Wij verafschuwen DE WERELD IN VOGELVLUCHT LONDEN. De Engelsche minister-presi dent Chamberlain heeft in het Britsche La gerhuis een verklaring afgelegd omtrent de houding der regeering tegenover het bombardeeren van Britsche schepen in de linksche Spaansche havens. De Engelsche regeering vindt den tot nu toe gevolgden weg den meest voorzichtigen weg. De re- geeringspers schaart zich achter Chamber lain en noemt zijn woorden zeer wijs. Een optreden van Britsche oorlogssche pen in het gebied der vijandelijkheden zou gemakkelijk kunnen leiden tot een tegen actie van een andere mogendheid en in dit geval zou het geneesmiddel veel erger wor den dan de kwaal. De Britsche regeering streeft nog steeds naar een gemeenschap pelijke politiek en zij is zeer verstandig dit niet ineens te laten varen om over te gaan tot een individueel optreden om onrecht te wreken. De „Daily Herald" schrijft echter, dat de regeering is weggeloopen, waar zij stand bad moeten houden. De woorden van Chamberlain zullen te Burgos met hoon worden ontvangen. Ook de Fransche pers schenkt veel aan dacht aan de rede van Chamberlain. De „Humanité" schrijft: „Chamberlain kan niet anders spreken zonder zijn politiek van overeenkomst tusschen Engeland en Italië te desavoueeren. Italië dat bombar deert, is Italië, dat het verdrag heeft onder teekend. Men mag dus geen hindernissen in den weg leggen van den onderteekenaar van het verdrag, wanneer hij bombar deert". De Duitsche pers noemt het standpunt van Chamberlain nuchter en zakelijk. PRAAG. De onderhandelingen tusschen de gevolmachtigden van Henlein en Hodza zijn gisteravond om zeven uur begonnen. Zij zullen worden voortgezet. De indruk is gunstig, al ontkent men niet, dat de moei lijkheden groot zijn. Een typisch staaltje is de kaft van een brochure, welke de rede van Henlein op 23 April j.l. bevat. Op deze kaft is een kaart van Europa gedrukt, waarop de Duitsche gebieden met blauw zijn aangegeven. Niet alleen het Su- detenland, doch ook Eupen, Malmedy, Luxemburg, Elzas-Lotharingen en drie kwart van Zwitserland zijn blauw ge drukt. Zuid-Tirol verdwijnt evenwel onder een witte rechthoek, waarin de naam van den uitgever staat gedrukt: Karl Frank, Karlsbad en Leipzig! HONDERDDUIZEND CHINEESCHE BOEREN VERDRONKEN? Volgens een telegram van Domei uit Peiping zouden bij de overstroo mingen van de Gele Rivier meer dan honderdduizend Chineesche boeren ver dronken zijn. Tsjoengmau onder water. De stad Tsjoengmau is door de Gele Ri vier volkomen overstroomd. Meer dan 150 vlotten zijn vervaardigd om de bewoners te redden. De Zuidelijke dijk van de Gele Rivier is tusschen Kaifeng en Tsjengtsjau op vijftien plaatsen vernield. De doorbraken zijn tot 150 M. breed. Een geweldige vloedgolf stroomt met een uursnelheid van vier K.M. uit het Noorden over de provincie Honan. De dijkdoorbraak vormt een der grootste rampen, die China beleefd heeft. Alle po gingen der Japansche pioniers om het wa ter te stuiten zijn tot dus verre mislukt. Talrijke afdeelingen Chineesche geerrilla- troepen vallen voortdurend de Japansche reddingsafdeelingen aan. Men is er hiervan overtuigd, dat de Chineesche legerleiding den dijk heeft doen doorsteken. De gewel dige regenval in Miden-China duurt voort. Aangezien het water van de Gele Ri vier als regel eerst midden Juni begint te wassen, om eind Juli het hoogtepunt te bereiken, verwacht men een zeer groote ramp. daarom alle kleingeestige en benepen te genstellingen en partijschappen die er nog te veel in ons volk zijn! maar wij verafschuwen evenzeer, en zoo mogelijk nóg sterker, een eenheid, die feitelijk be staat in de despotische overheersching van één richting, één streven, van één partij! Ook vroeger: Werkloosheid Niet voor het eerst beleeft Nederland een tijd, waarin een deel van zijn arbeids krachten geen emplooi kan vinden en moet worden gesteund door het overige deel van het volk. Er zijn tij der geweest, dat het er met de werkloosheid even erg, zoo niet er ger uitzag dan tegenwoordig, schreef de heer Van Delft in het maandblad „De Ar beidsmarkt". „Herinner.u ten bewijze daarvan slechts, hoe in 1634 te Leiden van de bevolking, die voor de overgroote meerderheid uit „ge- meene handwerx- en arbeytsluyden" be stond, wel 40.000 van de 45.000, die men toen telde, gesteund moesten worden. Voor December 1634 teekende de stadsregeering aan, dat er toen 20.000 personen met brood bedeeld werden. Enniet in bedden, maar „op stroo" sliepen. Er kwam tenge volge van de noodtoestand oproer en in Juli 1643 krijgen we de eerste „droog scheerderssynode", een Bond van Werkge vers, die de loonbewegingen der arbeiders door strenge maatregelen in bedwang poog de te houden; die de regeling van de kin derarbeid, dus de jeugdbemiddeling, niet wilde beperkt zien noch wilde aanvaarden; die maatregelen beraamde tot het verbie den van invoer van vreemde lakens (dus ook al contingenteeringsmaatregelen); die de lakenindustrfie ten plattelande (spe ciaal Tilburg en Goirle), waar vanouds de goedkoopere arbeidskrachten beschikbaar waren, poogde te beletten teneinde de zwa re concurrentie met de stedijke industrieën te fnuikèn. In 1816 werden te Ceiden van de 28.500 inwoners niet minder dan 10.6000 geregeld bedeeld, terwijl in strenge winters volgens een officieel rapport er daarvan zelfs 15.000 gesteund moesten worden." De schrijver meende dit te mogen ver tellen, om te doen inzien, dat we met niets nieuws bezig zijn. Dit verhaal over het verleden neemt niet weg, dat de huidige werkloosheid voor de thans levenden een ramp is, die met alle kracht bestreden moet worden. Men kan haar evenmin met de armen over elkaar aanvaarden als tuberculore of pokken, want zjj is een onduldbaar kwaad. „Herstel". HET PROBLEEM DER WERKLOOZEN. TIENDE VLIEGEND BLAD VAN DE ACTIE „VOOR GOD". Het tiende nummer van het vliegend blad van de Actie „Voor God", dat dezer dagen van de pers kwam en evenals de vorige nummers in een oplaag van 1.300.000 exem plaren door geheel Nederland huis aan huis zal worden verspreid, is, onder den suggestieven titel „400.000", geheel aan het probleem der werkloozen gewijd. 400.000 menschen, wier leven stuk voor stuk beheerscht wordt door het feit, dat zij geen arbeid kunnen vinden. 400.000 pro blemen, die in het leven van al die afzon derlijke menschen belangrijker zijn dan het ééne groote probleem der werk loosheid. In den geest van de Actie „Voor God" hebben de verschillende schrijvers, die voor dit nummer hun bijdragen hebben gele verd, al die afzonderlijke problemen van al die afzonderlijke werkloozen dan ook niet beneden het ééne probleem der werk loosheid willen stellen. Zeker, de werkloozen zullen niet ver dwijnen, voordat de werkloosheid uit den weg zal zijn geruimd. Het artikel, waarin de groote sociale werker dr. Poels zijn ge dachten omtrent oorzaken en genezing der werkloosheid uiteenzet, kon in dit nummer dan ook moeilijk worden gemist. Gezien 't onmiddellijke doel van dit nummer zijn een artikel als „Leidt de werklooze een onnut bestaan?" en een bijdrage over de graag vergeten vergelijking uit bet Evan gelie over het oog van de naald ook hoogst belangrijk zijn. Zonder preekerigheid wordt de zwarte van het Kruis van den werklooze gewogen en zonder „algemeen heden" wordt de richting gewezen, waar in ieder van die vierhonderdduizend de oplossing van zijn probleem zal hebben te zoeken, als hij aan dat probleem niet ten onder wil gaan. De Kerk wil de werkloosheid niet, tracht haar evenmin goed te praten. Weinigen hebben zich scherper over het sociale kwaad van den modernen tijd uitgelaten dan Leo XIII en Pius XI. Dat geheel Ne derland door dit tiende nummer van het Vliegend Blad in staat wordt gesteld met de meest markante fragmenten van de groote sociale encyclieken kennis te ma ken, moge voor de Katholieken een aan sporing temeer zijn om him eigen activiteit zoo goed mogelijk van het ideaa! van de Actie „Voor God" te doordringen. Want al zouden nog honderd en meer vliegende bladen worden uitgegeven, als de Katholieken zelf de katholieke waar den niet beleven, dan zal zelfs de beste uiteenzetting afstuiten op het verwijt: „De Paus zegt het wel mooi, maar jullie zelf..." NATIONALE INZAMELING KATHOLIEKE JEUGDWERKLOOZENZORG. Op 19 Juni a.s. of, ingeVal van plaatse lijke moeilijkheden, de week daaropvol gend zal de Nationale R.-K. Commissie voor Jeugdwerkloozenzorg, onder warme aanbe veling van het Hoogwaardig Episcopaat, op nieuw een dringend beroep doen op het ka tholieke volksdeel, ten einde haar in staat te stellen hare taak, het streven naar een zoo groot mogelijke uitbanning dier werk loosheid en het bestrijden van de huidige rampzalige gevolgen er van, voort te zet ten en zoo mogelijk uit te breiden. Het leed van zoovele tienduizenden jon ge mannen, die door een ongezonde eco nomische structuur uit het productie-le ven zijn uitgestooten, mag ons, Katholie ken, ook al zijn wij er persoonlijk niet rechtstreeks door getroffen, niet onberoerd laten. Integendeel nog steeds is het onze eer ste plicht als christenen, het lot van die zwaar getroffenen onder ons zooveel mo gelijk te verzachten. Hoe schrijnend moet het voor zoovele jonge menschen niet zijn, dat zij met den hun eigen drang naar daden, met hun ver langen om zich door arbeid een plaats in het maatschappelijk leven te veroveren, daarin worden gedwarsboomd door de dwaze inrichting en opbouw van een eco nomisch bestel, waaraan zij niet de min ste schuld hebben, dat zij, in de kracht van hun jaren steeds moeten rondloopen met het besef, dat zij nog altijd leven op kos ten van hun ouders, of erger nog, van hun broers of zusters! Bij hoevelen hunner zal door de gesta dige werkloosheid de arbeidsgeschiktheid en lust voor den arbeid geheel wegkwijnen! Bij hoevelen leidt de voortdurende ledig heid ook tot godsdienstige en zedelijke ver wording! Deze funeste gevolgen wil de de Natio- nade R.-K. Commissie voor Jeugdwerkloo- zenzorg zoo krachtdadig mogelijk bestrij den door onze jonge mannen, samen te brengen in werkkampen, waar zij voor en kele maanden althans onttrokken worden aan de hen neerdrukkende omgeving, gees telijk en lichamelijk weer eens opgebeurd en met nieuwe hoop op de toekomst ver vuld! Moge het katholieke volk van Neder land, dat steeds zijn plicht begreep, waar het er omging de liefde voor den getrof fen evenmensch in practijk te brengen, dat zoo dikwijls groote offers bracht, indien de belangen van de Kerk het vorderen, ook thans door een ruime bijdrage de Natio nale R.-K. Commisie voor Jeugd werkloo zenzorg in staat stellen haar noodzakelij ke werk ten bate der jeugdige werkloozen in stand te houden en zoo mogelijk te ver- HET ENQUETE-VOORSTEL INZAKE OSS. MR. WENDELAAR HANDHAAFT HET, DOCH BRENGT ER WIJZIGING IN. Mr. Wendelaar heeft zijn enquête-voor stel in de zaak-Oss, blijkens zijn Memorie van Antwoord aan de Tweede Kamer, ge wijzigd. Hij heeft laten vervallen het door hem aanvankelijk voorgesteld onderzoek naar de vraag of minister Goseling be voegd was om te bepalen, dat de ma rechaussee zich van opsporingsonderzoek had te onthouden. Ook heeft mr. Wende- laar alles laten vervallen wat zweemt naar een onderzoek van het beleid van den mi nister. Daarentegen heeft hij zijn voorstel uitgebreid door de enquête thans op de ge heele toestand op politioneel gebied te Oss betrekking te doen hebben. Een enquête is aldus mr. Wendelaar in de Memorie van Antwoord op zijn voor stel nog de eenige weg die voor de Twee de Kamer open staat om tot meer licht in deze zaak door te dringen. Het is gebleken, dat deze zaak niet door wisseling van schriftelijke vragen en ant woorden en ook niet door een interpella tie tot opheldering is gekomen. Een parle mentaire regel is, dat het stellen van nieu we vragen of het houden eener tweede in terpellatie over eenzelfde onderwerp niet wordt toegestaan. Twee nieuwe feiten hebben de ongerust heid over de verhoudingen te Oss doen toenemen. Vooreerst het besluit van den krijgsraad om den wachtmeester der ma rechaussee, destijds te Oss, die verdacht werd van zedenmisdrijven, onmiddellijk uit de voorloopige hechtenis te ontslaan. Wan neer een krijgsraad dezen wachtmeester reeds voor de uitspraak in vrijheid stelt, rijst de vraag of het voor-onderzoek wel met de noodige onbevangenheid is gevoerd. Het tweede feit is, dat er te Oss volgens een bericht in het Algemeen Handelsblad een onderzoek is ingesteld naar aanleiding van de beschuldigingen tegen een wacht meester der marechaussee, destijds even eens te Oss, als zou hij een inwoner van Berghem zoodanig hebben geslagen, dat hij daags daarna aan de gevolgen is over leden. Sommige door de gemeentepolitie gehoorde getuigen, zouden hun verklarin gen niet alleen hebben herroepen, maar hebben medegedeeld, dat zij die verklarin- VOORNAAMSTE NIEUWS Buitenland Chamberlain legt een verklaring af over bet bombardeeren van Britsche schepen in Spaansche havens. (2de blad). Onderhandelingen met de Sudeten-Duit- schers begonnen (2de blad). De dijkdoorbraken van de Gele Rivier vormen een ware ramp voor China. (1ste blad). Franco's opmarsch in de richting van Va lencia. (2de blad). Binnenland De Tweede Kamer heeft de wet betref fende de electriciteitsvoorziening aangeno men. (2de blad). Het enquête-voorstel inzake Oss. Mr. Wendelaar bepleit in een memorie van ant woord zijn voorstel. (1ste blad). Bij een schietpartij in een café te Hilva- renbeek, waar het kermis is, viel één doo- de, twee zwaar en vier lichtgewonden. (2de blad). Lelden Heden hield de Mij. der Ned. Letterkun de haar jaarlijksche vergadering (1ste blad). Doodelijke aanrijding op den Stations weg. (1ste blad). Omgeving Zestigjarig Priesterfeest te Noordwijk. (lste blad). Katholiek Internaat tot opleiding van dienstboden te Wassenaar. (3de blad). Sport en Wedstrijden Brazilië versloeg Tsjecho-Slowakije in den strijd om het wereldkampioenschap Voetbal met 21. (4de blad). Gisteren zijn van het schaaktournooi te Noordwijk de verschillende afgebroken partijen gespeeld. (4de blad). gen onder pressie zouden hebben afgelegd. Mr. Wendelaar deelt niet de meening van een aantal leden, dat de strafzaak wegens smaadschrift tegen een schrijver in „Het Nationale Dagblad" ongetwijfeld veel licht zal ontsteken. De behandeling voor het ambtenarenge recht van de beroepen des zes onderofficie ren der marechaussee, zal slechts beperkte opheldering brengen. Mr. Wendelaar heeft alles willen vermij den, wat aan deze zaak een politiek karak ter kon geven .Daa rom heeft hij niet al leen geen samenwerking gezocht met de vertegenwoordigers van andere partijen, maar evenmin leden van zijn fractie t(Ot medewerking aangezocht. MEXICAANSCH OPSTANDELINGEN LEIDER GEGREPEN. MEXICO, 15 Juni. (A.N.P.) Tijdens een gevecht op de grens van de staat San Luis en Guana Juato hebben de regee- ringstroepen den opstandelingenleider José Camacho Garcia gearersteerd. Hij heeft belangrijke mededeelingen verstrekt over de benden, welke nog in de bos- schen rondzwerven. BOERENGENERAAL OVERLEDEN. LONDEN, 15 Juni. (A.N.P.) De „Ti mes" meldt uit Nairobi, dat op 89-jarigen leeftijd is overleden Jansen van Rens- burg, een der Boerengeneraals in den oorlog tegen Engeland. In 1906 vertrok van Rensburg naar Kenya, waar hij een ko lonie vestigde. SCHIPPER VERDRONKEN. Doordat het roer van het schip, waarte gen hij geleund stond, plotseling afbrak, geraakte vanmorgen ongeveer elf uur de 26-jarige ongehuwde schipper E. H. in het Winschoterdiep. Een passeerende melkrijder, die het on geluk zag gebeuren, kwam den drenkeling met een bootje te hulp, doch hoewel het hem gelukte den schipper spoedig op het droge te krijgen, bleken de levensgeesten reeds te zijn geweken.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1938 | | pagina 1