DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
KERKNIEUWS
ZATERDAG 11 JUNI 19313 29ste Jaargang No. 9053
3)e£ekióokc0oti/ïa/nt
VOOR DE JEUGDIGE WERKLOOZEN
Telefoon: Redactie 15.
Telefoon: Administratie 935.
Dit nummer bestaal alt vijl
bladen, w.o. geïllustreerd
Zondagsblad.
V De zaak „Oss"
Natuurlijk mag niemand de bedoeling
hebben, de zaak-Oss in de doofpot te stop
pen.
Dat mag niemand verlangen.
En niemand heeft er, naar onze vaste
overtuiging, behoefte aan, dat te verlan
gen.
Allerminst minister Geseling!
Men zal moeten erkennen, dat het voor-
loopig verslag der Tweede Kamer inzake
het enquête-voorstel niet in 't minst van
eenig wantrouwen ten opzichte van minis
ter Goseling heeft blijk gegeven (de N. S.
B.'ers uitgezonderd). De voorstanders van
een parlementair enquête gronden him
wensch niet op zulk 'n wantrouwen, doch
op de noodzakelijkheid, dat het publiek
meer en alles wat er zich rondom deze af
faire heeft afgespeeld zal weten.
Tegen inwilliging van dien wensch op
dezen grond algeheele publiciteit kan
minister Goseling, vanzelfsprekend, geen
bezwaar hebben, 't Is alleen de vraag, of
er nog veel mede te deelen is!
Tegen het middel van een enquête heeft
echter klaarblijkelijk de groote meerder
heid van de Tweede Kamer bezwaar.
En volkomen terecht.
Zéker in dit stadium.
Een parlementair enquête moet een al
lerlaatste middel zijn, om tot alge
heele klaarheid, algeheelepubliciteit te ko
men.
Er zijn andere middelen, die veel een
voudiger zijn en die daarom dat is lo
gisch, schijnt ons een e i s c h van logisch
handelen! eerst ter hand moeten wor
den genomen!
Naar in parlementairen kring verluidt,
wordt er naar gestreefd, de openbare be
handeling van het enquête-voorstel-Wen-
delaar betreffende Oss nog aan de loopen-
de agenda toe te voegen. Daarvoor zal door
den liberalen afgevaardigde met zijn Me
morie van Antwoord spoed moeten worden
betracht.
Verder schijnt de kans groot te zijn, dat
bij de openbare behandeling van het en
quête-voorstel een motie van orde
wordt ingediend, waarbij de Kamer tot
schorsing van de behandeling van het en
quête-voorstel besluit, en nadere inlichtin
gen omtrent het Ossche geval bij een af
zonderlijke nota an den minister van Jus
titie verzoekt.
DE NEDERLANDSCHE
HANDELSBALANS.
Positie niet ongunstig.
De dezer dagen gepubliceerde cijfers om
trent het handelsverkeer van Nederland,
hebben doen uitkomen, dat de invoer in
de maand Mei ten'opzichte van de vooraf
gaande maand wederom is verminderd en
geslonken is tot circa 110 millioen, ter
wijl daarentegen de uitvoer een kleinig
heid is gestegen en ƒ83 millioen beliep.
Het gedeelte van den invoer, hetwelk door
den uitvoer werd gedekt, bedroeg 75.5 pet.
Het hoogste percentage tot dusverre in een
maand van dit jaar verkregen en tevens
hooger dan in eenige maand van het ge-
heele jaar 1937.
Moeilijk kon worden verwacht, dat men
hier te lande wat den export betreft, niet
den invloed zou ondervinden van de eco
nomische depressie, die zich overal doet
gevoelen. Verhoudingsgewijze zijn de cij
fers, betrekking hebbende op onzen export,
toch niet zoo ongunstig als men zou af
leiden uit den somberen toon, die zoo vaak
omtrent de afzetmogelijkheid van Neder-
landsche producten naar elders wordt aan
geslagen. Dit houdt natuurlijk niet in, dat
men de situatie niet gaarne beter zou wen-
schen, doch in de maand Mei van 1937 be
droeg de uitvoer circa ƒ90 millioen en de
invoer 128 millioen, terwijl het percen
tage van den invoer, dat door den uitvoer
werd gedekt, alstoen niet meer dan 70,3
pet. bedroeg. In de eerste vijf maanden
van het loopende jaar bedroeg de invoer
582 millioen tegen 606 millioen in de
overeenkomstige periode van 1937. De cij
fers voor den uitvoer waren voor deze
vijf maanden resp. ƒ418 millioen en ƒ438
millioen.
De invoer is dus veel sterker verminderd
dan de uitvoer en over de eerste vijf maan
den bedroeg het dekkingspercentage 71.8
procent.
Rekening houdende met den onzichtba-
ren uitvoer, kan men de positie van den
Nederlandschen handelsbalans dan ook
gunstig blijven beoordeelen.
De volgende week Zondag 19 Juni
zal een Nationale inzameling worden ge
houden tot instandhouding der verschillen
de werkkampen voor onze katholieke jeug
dige werkloozen.
Iedereen heeft de droeve overtuiging,
dat de werkloosheid vooral voor j e u g d i-
g e werkloozen groote gevaren met zich
sleept. Jonge menschen, die niet kunnen
werken, 't Is héél erg! Maar 't kan nóg er
ger: Jonge menschen, wien door langdurige
werkloosheid de energie is ontvallen, en
die niet meer willen werken
De jeugdige werkloozen moeten wor
den geholpen.
Het heele middel is, natuurlijk: hun con
stanten, productieven, normalen arbeid te
geven. Dat in het beste middel en ten slotte
ook het e e n i g-afdoende.
Maar voor de vele gevallen, waarin dat
niet kan worden bereikt, moet er andere
hulp worden geboden.
Hulp kan hier worden geschonken door
en in de werkkampen.
Daar komen ze 'ns in een andere sfeer,
waarin het perspectief in hun toekomst wat
lichter wordt; daar leeren ze wat, ontwik
kelen zich verder; daar wordt hun energie
gesterkt en verfrischt.
Het verblijf in een katholiek werkkamp
kan een zegen worden voor den jeugdigen
werklooze.
Daarom moeten onze katholieke werk
kampen worden in stand gehouden en nieu
we worden opgericht, waar dat noodig is.
Tot nu toe is de regeling, dat de Rijks
overheid op een bepaald bedrag 75 pet. sub
sidieerde, terwijl de Darticuliere organisa
ties de resteerende 25 pet. en de verdere
onkosten der zielzorg moesten bijdragen.
Zoo heeft de Nationale R. K. Commissie
voor Jeugdwerkloozenzorg in 1937 bijge
past het bedrag van 40.364.
Z. H. Exc. de Bischop van Haarlem heeft
bvoengenoemde Nationale inzameling
krachtig aanbevolen in het hier volgend
schrijven:
Wij verlangen, dat deze inzameling in
alle kerken van ons Bisdom zal worden
gehouden en dat deze wordt aangekondigd
en aanbevolen op Zondag 12 Juni as.
De Katholieke werkkampen zijn voor de
katholieke jeugdige werkloozen en in gees
telijk en in maatschappelijk opzicht van
zeer groote beteekenis.
De inzameling is onmisbaar, omdat de
werkkampen niet geheel door de Regee
ring worden bekostigd en dus de Natio
nale Commissie het ontbrekende zal moe
ten kunnen aanvullen.
Wij vertrouwen, dat de Nationale Com
missie door deze inzameling, die wij bij
zonder in ieders milddadigheid aanbeve
len, daartoe royaal in staat zal worden ge
steld.
Gegeven te Haarlem, 19 Mei 1938.
t JOANNES PETRUS,
Bischop van Haarlem.
De redacteur van „St. Bavo'' in welk
tijdschrift bovenstaand schrijven van Mgr.
Huibers is gepubliceerd schrijft er het vol
gende bij:
„Het vraagstuk der jeugdwerkloosheid
blijft een der meest klemmende van onzen
tijd en van ons volk.
Volgens berekeningen bedraagt het aan
tal jonge mannen van 14 tot 24 jaar, die
ondanks hun goede wil geen plaats hebben
kunnen vinden in het bedrijfsleven of la
ter werden uitgesloten, ongeveer 150.000.
Het is moeilijk zich een denkbeeld te
vormen van het leed, dat door velen van
hen geleden wordt, en de moeilijkheden,
dit zij moeten doorworstelen.
Juist in de jaren, dat in den jongen
man een drang ontstaat om zich in het
maatschappelijk leven een eigen plaats
te verwerven door zich nuttig te maken
voor de gemeenschap, wordt hem het
grootste middel daartoe, de arbeid ontno
men.
Hoe velen van hen loopen gevaar hun
vertrouwen in hun eigen toekomst te ver
liezen, hoe velen dreigen hun arbeidslust
en arbeidsgeschiktheid verloren te laten
gaan!
Veel ernstiger zijn de gevaren op gods
dienstig en zedelijk gebied.
De voortdurende ledigheid verzwakt al
te dikwijls hun wilskracht, brengt hen in
aanraking met personen, die door opstan
dige of zedelooze gesprekken hun menta
liteit vergiftigen en hen van God en Kerk
verwijderen, maakt hen ontvankelijk voor
de bekoring, waaraan deze leeftijd vooral
onderworpen is, ontneemt hun de eerbied
voor het gezag, waaraan zij zoo gemakke
lijk hun ellende wijten.
De Nationale R. K. Commissie voor
Jeugdwerkloozenzorg heeft zich tot taak
gesteld om in vertrouwen op Gods zegen,
Die alleen aan haar werk bloei en was
dom kan schenken en met den financiee-
len steun van de Regeering en van het
katholieke volk, naar vermogen de nood-
lottigé gevolgen der gedwongen werk
loosheid van onze opgroeiende katholieke
jonge mannen te verhelpen of te verzach
ten.
Zij zag zich reeds in staat gesteld ver-
scnillende werkkampen op te richten
waarin onze werklooze jongens een paar
maanden kunnen verblijven om er gods
dienstig en zedelijk weer opgeheven te
worden, het gezag te leeren eerbiedigen,
zich een ware christelijke gemeenschaps
zin en naastenliefde eigen te maken, den
arbeid te leeren bezien in 't licht van ons
katholiek geloof, door het aankweeken
van arbeidsgeschiktheid en arbeidsvreug
de, hun zelfvertrouwen en respect te her
winnen, hun spaarzin te oefenen en hun
verantwoordelijkheidsgevoel te sterken,
om daarna weer met frisschen moed het
maatschappelijk leven in te gaan en voor
laan sterk te zijn in de moeilijkheden des
levens.
Duizenden jonge mannen zijn reeds door
deze kampen getrokken, maar nog steeds
is er geen uitzicht op een spoedige gene
zing van het economisch leven en het ge
tal van hen, dat vraagt om in een werk
kamp te worden opgenomen, neemt steeds
toe. In het afgeloopen jaar mochten onze
katholieke kampen in totaal 8689 deel
nemers en deelneemsters tellen.
Maar om dit alles in stand te houden
en tot de zoo dringende noodzakelijke
uitbreiding te kunnen overgaan, worden
groote financieele offers gevergd. Daarom
wordt op uw milddadigheid een beroep
gedaan!"
Dat beroep moge niet tevergeefs zijn!
En ook alle andere middelen, waardoor
kan worden bereikt, dat voor de jeugdige
werkloozen de gevaren worden vermin
derd, dat het geestelijk en godsdienstig
leven en het maatschappelijk kunnen
dier jonge menschen worden gebracht op
een hooger peil, moeten worden benut.
De Christelijke liefde moet mede-lijden
met allen, die door de ramp der werkloos
heid zijn getroffen in 't bijzonder moet
de angstige zorg uitgaan naar de jeugdige
werkloozen!
De slechte kampen
Iets over de medische zorg.
Hemeltergende toestanden bestaan, vol
gens „Volk en Vaderland", in de Neder-
landsche werkloozen-kampen, want
een arbeider, die tegen den wil van den
ploegbaas 'n zwaren zak zand alléén over
een plank droeg, die daarna gewoon door
werkte, van de plaatsvervangster van den
kampdokter een paar slaappoeders kreeg,
den volgenden dag opgewekt rondwandel
de en zijn schoenen poetste, gewoon met
zijn kameraden mee naar huis reisde, die
arbeider heeft het nationaal-socialistische
blad aan den neus gehangen, dat hij een
wervelfractuur had opgeloopen wat
het ziekenhuis pertinent tegensprak.
Had „Volk en Vaderland" zich even
van de juiste toedracht op de hoogte wil
len stellen, dan had het niet alleen de
feitelijke onjuistheid van zijn gruwelver
haal zelf kunnen vinden dat was jam
mer geweest van de propaganda! maar
het had ook vernomen, dat de medische
zorg voor de werkloozen nóch in dit eene
geval, nóch in het algemeen van dien aard
is, dat „een dierenasyl vergeleken bij onze
werkkampen een paradijs" zou mogen
heeten.
Van goed ingelichte zijde wijst men ons
erop, dat:
le. in de kampen steeds een goed voor
ziene verbandtrommel aanwezig is;
2e. in alle kampen een draagbaar be
schikbaar staat;
3e. zoo de werkleiding een ernstig on
geval vermoedt deze draagbaar wordt ge
haald;
4e. voor geringe ongemakken of kwa
len de arbeiders zich te voet of per fiets
naar den kampdokter begeven, die daar
toe des morgens en 's avonds speciaal
spreekuur houdt;
5e. zoodra de kok een geval van ernsti-
gen aard vermoedt deze den dokter in
het kamp ontbiedt;
6e. de dokter daarop steeds de wijze
van vervoer naar huis bepaalt (per taxi
naar trein, per ziekenauto, enz.).
Wanneer men bovendien weet, dat de
arbeiders in de kampen zéér behoorlijk te
eten krijgen, zóó, dat zij heelemaal weer
doorvoed naar huis terugkeeren, dan
mag men hier allerminst een uiting zien
van „noodelooze hardheid en minachting
voor arbeiders" door het democratisch
regime aan den dag gelegd.
Dat men méér verlangt voor de werk
loozen is begrijpelijk. Doch wanneer men
deze menschen op zulke wijze tegen de
maatregelen opzet, die reeds genomen
worden, tegen de gelegenheid, die hun
thans wordt geboden om tenminste eeni-
gen tijd in nuttigen arbeid de ledigheid
te overwinnen, zaait men slechts haat,
daarmee niemand, in 't minst van al de
werkloozen zelf, gediend is. ..Tijd"
H.H. WIJDINGEN BISDOM HAARLEM.
Hedenmorgen heeft Z. H. Exc. mgr. J. P.
Huibers in de Kathedrale kerk te Haarlem
de H. Priesterwijding toegediend aan de
Eerw. heeren: H. P. Balestra, J. A. M. Bon,
P. Th. Brinkman, G. J. P. van der Bijl, J.
A. E. v. Dodewaard, H. C. M. de Goede,
P. C. Groenendijk, C. P. Grootscholte, C.
N. M. Hammann, Th. P. v. d. Heyden, J.
A. G. v. d. Hoogte, A. H. Huyboom, G. W.
Lemmers, H. J. v. Nobelen, J. Th. A, v.
Pol, F. A. H. v. Ravesteyn, C. J. A. Schoon-
derwoerd, B. P. M. Schoonebeek, M. v.
Stee, Th. H. J. Straathof, N. P. A. Velze-
boer, L. P. M. Vester, A. C. v. d. Voorn;
en de Subdiakenwijding aan de Eerw.
heeren: J. A. J. Adank, J. H. Bruin, A. J.
H. Drost, J. Th. J. Drost, C. J. M. Eeken,
J. P. A. M. v. d. Engh, W. Q. Grimber
gen, G. J. M. Groot, H. J. Hartog, P. W.
A. Hillebrand, J. C. A. Huibers, W. G. H.
Kamerbeek, J. L. v. Kesteren, J. G. v. d.
Kley, M. C. Klijn, H. F. A. Konijn,
C. C. Kroon, G. A. v. Leeuwen, J.
C. Loerakker, C. H. M. Nolet, M. N. Out,
P. J. N. M. Riep, M. M. Rozestraten, A. H.
Schrama, H. A. C. Snelders, H. M. J. Stoe-
linga, J. P. J. Solleveld, P. J. v. Stralen,
P. A. Tweehuysen, J. L. H. v. Vliet, A. A.
v. d. Voort, J. H. Warmerdam, M. L. M.
Welling. Allen studenten van het Theolo-
gicum te Warmond.
PROVINCIAAL KAPITTEL DER PATERS
PASSIONISTEN.
In het klooster der Paters Passionisten
te Mook is van 6 tot 10 Juni j.l. het Pro
vinciaal Kapittel der Nederlandsche Pas
sionisten, gehouden onder voorzitterschap
van den Hoogeerw. Pater Joachim, Gene
raal Consultor te Rome.
Tot Provinciaal werd gekozen: de Hoog
eerw. Pater Clemens, voorheen Provinciaal
Consultor; tot eersten Provinciale Consul
tor, de Hoogeerw. Pater Dominicus, voor
heen Provinciaal; tot tweede Provinciale
Consultor de Hoogeerw. Pater Oswald, tot
nu toe Rector van het Klooster te Mook.
Tot Rector van het klooster te Mook werd
benoemd de zeereerw. pater Joseph, di
recteur der Fraters in Maria Hoop (Echt).
Tot Rector van het klooster te Haastrecht
werd gekozen de zeereerw. Pater Theodo-
rus; eveneens werden in hun respectieve
lijke functies herkozen de zeereerw. Pater
Epiphanus, Rector van het klooster Ma
ria Hoop en de zeereerw. pater Albertus,
Novicemeester, aldaar.
VLIEGONGELUK IN AMERIKA EISCHT
9 DOODEN.
Blikseminslag de oorzaak?
Een groot vliegtuig is tijdens den storm
op een in de buurt van Lelavan (Illinois)
gelegen farm verongelukt.
Er zijn negen personen om het leven ge
komen.
Men weet nog niet, welk toestel het is.
De lijken der inzittenden zijn evenwel bij
het wrak van het vliegtuig aangetroffen.
Een vrouw, die het ongeluk heeft zien
gebeuren, verklaarde een bliksemstraal te
hebben gezien en een geweldigen slag te
hebben gehoord. Zij hoorde even later een
ontploffing en zag wrakstukken in de
lucht slingeren. De hemel werd door vlam
men verlicht.
Een nader telegram meldt, dat het
hoogst waarschijnlijk is, dat de vernielde
machine een legervliegtuig (bommenwer
per) is, welke van Rantoul (Illinois) in den
ochtend gestart was met negen man aan
boord, en van welk vleigtuig men niets
meer gehoord had.
De negen slachtoffers droegen allen uni
form.
VLIEGTUIG IN DE LUCHT IN BRAND
GEVLOGEN.
Toch nog veilig geland.
De bemanning van zes personen van een
bommenwerper der Royal Air Force is op
opmerkelijke wijze aan een groot ongeluk
ontsnapt, toen gistermiddag het vlieg
tuig op een hoogte van 4000 voet boven
Leicester vloog. De rechtermotor van het
toestel vloog n.l. plotseling in brand en
vele duizenden toeschouwers zagen het
brandende toestel door de lucht vliegen.
Met groote koelbloedigheid overlegden de
inzittenden een oogenblik of zij met hun
valschermen naar beneden zouden sprin
gen, doch de bestuurder nam het besluit
dit niet te doen. Hij sloot de benzine toe
voer af, vloog door en behaalde het suc
ces, dat door de groote zuiging van de
lucht het vuur gedoofd werd. Daarop
bracht de piloot den anderen motor weer
op gang en zette het toestel veilig neer op
het vliegveld van Leicester.
Adv. en Aboon.-tarieven zie pag. 2.
Giro 103003. Postbus 11.
VOORNAAMSTE NIEUWS
Buitenland
Engeland beraadt zich over eventueele
represaille-maatregelen tegen het bombar
deeren van Engelsche schepen. (2de blad).
De gearresteerde Mc Call heeft bekend
het jongetje Skeegie Cash te hebben ont
voerd. (2de blad).
Het proces tegen de Luiksche gifmeng
ster. (2de blad).
Binnenland
Vanmiddag is in ons land een lichte aard
beving waargenomen. (1ste blad).
Priesterwijdingen in het Bisdom Haarlem.
(lste blad).
Opdracht van eenige millioenen voor
Russische rekening voor den Nederland
schen scheepsbouw (lste blad).
Wettelijke maatregelen inzake de elec-
triciteitsvoorziening. Behandeling in do
Tweede Kamer (2de blad).
Verhooging monopolierechten aardappe
len uitgesteld (lste blad).
Omgeving
Te Noordwijk is een jongeman uit een
vrachtauto gevallen en doodelijk gewond.
(2de blad).
Sport en Wedstrijden
De Hollandia-roeiwedstrijden bij 's Mo
lenaars begonnen. (4de blad).
Het schaaktournooi te Noordwijk. (4de
blad).
M33onriT.;DHRlT^<2.-
Garage DE GROOT - Beestenmarkt
VLIEGONGELUK IN TSJECHO-
SLOWAKIJE.
.Twee dooden.
Tijdens schietoefeningen in de nabijheid
van Bruenn is een militair vliegveld in
een vrille geraakt en neergestort. De bei
de inzittenden kwamen om het leven.
OPDRACHT VOOR DEN NEDER
LANDSCHEN SCHEEPSBOUW
Naar wij vernemen heeft de N.V. J. en
K. Smit's scheepswerven te Kinderdijk op
dracht ontvangen voor de levering van
twee zelf-stoomende baggermolens met
pomp-installatie voor het persen naar den
wal.
Deze opdracht is voor Russische reke
ning.
De hoofdafmetingen der schepen zullen
zijn 77 meter bij 13.50 meter bij 5.70 meter.
De aflevering zal in Mei 1939 geschieden.
Met deze belangrijke opdracht is een
bedrag van eenige millioenen gemoeid.
VERHOOGING VAN MONOPOLIE
HEFFING AARDAPPELEN UITGESTELD.
Van bevoegde zijde vernemen wij, dat de
minister van economische zaken op grond
van de huidige aardappelpositie heeft be
skoten, de verhooging van de monopolie
heffing op den invoer van aardappelen eerst
te doen ingaan op 20 Juni 1938.
DORP DOOR EEN TORNADO
GETEISTERD
CLYDE (Texas). 11 Juni A.N.P.). —Het
dorp Clyde in Texas) is door een torna
do geteisterd, welke twintig huizen heeft
vernield, waaronder de school. Men
vreest, dat vijftien menschen om het leven
zijn gekomen, reeds zijn vijf lijken gevon
den. Verscheidene schoolkinderen worden
vermist.
De torn» do ging gepaard aan een elec-
trischen storm.
