De watervoorziening van
Leiden in gevaar
HET CENTRALE VLIEGVELD BIJ
LEIDERDORP
Adres van de K.V.K. voor Rijnland
VRIJDAG 10 JUNI 1938 29ste Jaargang No. 9052
Ste Ccid^elieSoivtcmt
Telefoon: Redactie 15. T - Adv. en Abonn.-tarieven zie pag.
Telefoon: Administratie 935. DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Giro 103003. Postbus 11.
DUINEN LEVEREN NIET VOLDOENDE VOOR DE TOEKOMST
Beroepskeuze en
Nijverheidsonderwijs
voor jongens
Verleden week schreven we, dat een
jongeman, die vooruit wil komen, nu ze
ker niet meer kan volstaan met „z'n plicht"
te doen, maar dat de mogelijkheid, om een
maatschappelijk behoorlijke positie te be
komen, alleen aanwezig is, als hij zijn
plicht doet.
Van groot belang is het ook nu even
eens nóg meer dan voorheen dat een
jongeman komt in een vak, dat hem ligt,
waarvoor hij lichamelijke en geestelijke
geschiktheid bezit, dat overeenstemt met
zijn natuurlijke ambitie.
Onderstaand artikeltje werd ons aange
boden door de Nijverheidsonderwijsvoor-
lichtingsdienst. Wij plaatsen het hier
en doen dit gaarne, omdat er 'dingen in
worden gezegd, waaraan waarschijnlijk
door velen nog nooit 'ns ernstig is gedacht.
Meer nog dan in normale omstandighe
den is het, vooral in deze tijden van crisis,
voor vele ouders wel zeer moeilijk, inzake
de keuze van een beroep voor hun kinde
ren, een beslissing te nemen.
Hoewel bij 't doen van een beroepskeuze
de leuze „de rechte man op de
rechte plaats" niet zonder inhoud ge
noemd mag worden, spelen hierbij toch
vaak nog andere factoren een rol van be-
teekenis. We noemen slechts financieele
omstandigheden, de positie welke men in
de maatschappij inneemt, enz. Gymnasium
en H.B.S. hebben hoofdzakelijk als doel
stelling, het leggen van een grondslag
voor verdere studie aan een hoogeschool.
De opleiding dezer scholen is derhalve niet
speciaal afgestemd op een of ander be
roep.
Moet een jongen na het voleinden der
'studie aan een dezer Middelbare scholen,
met de kennis aan deze inrichtingen ver
kregen, zich een plaats in de maatschap
pij veroveren, dan zullen zij vaak onder
vinden, dat de maatschappij eischen stelt,
waaraan zij niet voldoen. Men verlangt
daar „parate kennis en kunde" en deze is
uit den aard der zaak niet aanwezig. Voegt
men daar nog bij, dat als gevolg van het
feit, dat vele ouders hun kinderen graag
naar de Middelbare scholen zien gaan, er
een overcompleet van intellectueel ge
vormde jongelieden is ontstaan, dan zal
men het wel met ons eens zijn, dat diepe
teleurstellingen niet kunnen uitblijven.
Hel lijkt ons daarom niet ongewenscht,
eens de aandacht te vestigen op de voor
uitzichten, welke er besloten liggen in het
volgen van een Nijverheidsschool, ook, ja
vooral, voor de jongens met een meer dan
normalen aanleg en dat niet "alleen voor
die uit de kringen van den werkenden
maar ook voor die uit den middenstand.
Het groot aantal technische vakken wel
ke daar worden onderwezen, maakt het
voor den jongeman in kwestie reeds direct
veel gemakkelijker een beroep te kiezen,
dat met zijn aard en aanleg overeenkomt.
Bovendien draagt dit onderwijs een geheel
ander karakter. Vaardigheid (handig
heid) is vaak van meer beteekenis dan
ve r s t s n d en juist vaardigheid speelt bij
het Nijverheidsonderwijs een zeer grooten
rol. Hoewel de tijden slecht zijn te noemen,
zijn de vooruitzichten in de technische be
roepen, -voor jongens met normalen en
meer normaltn aanleg, niet slecht, mits
men bereid is de handen uit de mouw te
steken. In de industrieele bedrijven is er
nog steeds gebrek aan goed onderlegde,
handige technici.,
Na het verlaten der Nijverheidsschool
staan er nog veel wegen open voor verdere
studie. We noemen: Voortgezette studie op
de Middelbare Technische School, Machi
nist ter Koopvaardij (scheepswerktuigkun
dige), leeraar bij het Nijverheidsonderwijs,
Werkmeester Teekenaar, Constructeur,
Opzichter, Architect, Bedrijfsleider, Pa
troon, Vliegtuigmaker, Torpedomaker, enz.
Wij leven in een tijd van techniek en
men kan met vrij groote zekerheid zeggen,
dat, als er opleving komt, deze vooral in de
techniek het eerste merkbaar zal zijn. Ook
de toekomstmogelijkheden zijn er gunstig.
Er is in ieder geval meer kans op uitbrei
ding dan op inkrimping der techniek.
Bij het doen van een beroepskeuze is
het verkrijgen van den rechten man op de
rechte plaats wel van zeer groot belang,
maar er moet dan ook de noodige aandacht
geschonken worden aan de vraag of er
plaats is.
Ook de financieele omstandigheden der
ouders mogen bij het doen van een be
roepskeuze niet uit het oog worden ver
loren. Het moet ook financieel mogelijk
zijn een beroepskeuze uit te voeren. Ook
hier biedt een gekozen beroep met als
ondergrond een opleiding aan een Nijver
heidsschool, meer mogelijkheden.
De meeste der hierboven genoemde be
roepen zijn te bereiken door zelfstudie, het
volgen van cursussen enz., terwijl men
reeds een zeker salaris verdient. Verder zij
er nog de aandacht op gevestigd, dat men
in vele gevallen geleidelijk kan opklim
men.
Langzaam nadert de tijd dat vele
ouders voor de vraag gesteld worden: „wat
moet onze jongen nu worden". Wij hopen,
dat bovenstaande uiteenzetting er toe moge
bijdragen dan een goede beslissing te ne
men.
Een buis-leiding
naar de
Lek
In Katwijk is destijds groote onrust ver
wekt door de plannen van de Leidsche
Duinwater-Maatschappij tot het graven van
een nieuwen watervang in het duin.
Katwijk voelde zich in haar uitbrei-
dings-drang beknot en vreesde bovendien,
dat aan de badgasten de gelegenheid voor
duinwandelingen zou worden ontnomen.
De badplaats heeft het er niet bij „laten
zitten" en met omvangrijke activiteit ge
streden tegen de plannen van de L. D. M.
- met het voor Katwijk voldoening ge
vend resultaat, dat de Leidsche Waterlei
ding haar plannen, in de oorspronkelijke
voim, niet heeft kunnen doorvoeren.
Doch ook de andere partij heeft niet stil
gezeten. In overleg met het Departement
van Defensie heeft de L. D. M. een nieuw
plan ontworpen, waarbij aan de bezwaren
van Katwijk zooveel doenlijk is tegemoet
gekomen.
Katwijks wantrouwen
Doch Katwijk is nog lang niet gerust!
Dit bleek ons gisteren, toen de Kamer van
Koophandel voor Rijnland een bezoek
bracht aan de waterwinning, om kennis te
nenvn van het nieuwe project. Een Kat
wijks hclid der Kamer, de heer Ar-
noldus, bleek wel uiterst wantrouwend je
gens de L. D. M. Bij dit „Kamerlid" scheen
de meening te hebben post gevat, dat de
L. D. M. niets anders heeft te doen, dan
Katwijk dwa's te zitten!
De directeur van de Duinwaterleiding,
ir. Lindenbergh, heeft getracht het
Katwijksche lid tot een andere, meer za
kelijke opvatting te brengen. Of hij daarin
is geslaagd?
De directeur heeft aangetoond, dat de
uitbreidingsplannen van de badplaats niet
of nauwelijks worden geschaad door het
systeem van waterwinning, dat ten Zuiden
van Katwijk zal worden toegepast.
Een kanaal zal niet worden aangelegd.
In plaats daarvan zullen een veertig-tal
putten worden gegraven, welke te za-
men ongeveer hetzelfde water-rende
ment zullen opleveren als het aanvan
kelijk ontworpen kanaal.
Deze putten, welke tot tegen de kleilaag
worden geboord, zullen komen op de
plaais van het ontworpen kanaal, doch ook
op de terreinen, toebehoorend aan Defen
sie. De uutten zullen door een pijp leiding
verbonden worden met den watertoren.
De L.D.M. getroost zich
een offer
De aanlegkoslen van dezen bronnen
reeks of van een kanaal zullen elkaar niet
veel ontloopen, doch de exploitatiekosten
van de putten zijn belangrijk duurder,
De L. I). M. moet zich dus een financieel
otfer getroosten, om aan de Katwijksche
bezwaren tegemoet te komen.
Deze oplossing biedt dit voordeel, dat,
als de Katwijksche bebouwing zich uit
breidt, één of meer putten kunnen
worden stopgezet, zonder dat daar
bij gevaar voor de waterleiding ontstaat.
Bebouwing "n de nabijheid van een open
k a n a a i zou tengevolge kunnen nebben,
dat de geheele waterwinning werd ge-
infecu erd.
Voorkupig i<= het evenwel uitgesloten, dat
Katwijk zich op dit terrein zou kunnen
uitbreiden, aangezien het in gebruik is bij
Defensie voor schietoefningen.
De gemeente Katwijk breidt zich jaar-
lijksch 4 pet. uit en heeft thans nog vol
doende ruimte over zich 100 pet. te kun
nen uitzetten.
Tegen den tijd, dat de beschikbare ter
reinen zijn volgebouwd, zal de L. D. M.
geen bezwaren meer hebben tegen een
voortschrijdende bebouwing.
Een beklemmend vraagstuk
Ir. Lindenbergh heeft er met nadruk op
gewezen, dat, zelfs bij den aanleg van de
nieuwe puttenreeks, de waterwinning in de
nabije toekomst onvoldoende zal blijken.
De nieuwe watervang is slechts een nood
oplossing.
Niet a been de Leidsche Waterleiding
ziet zich geplaatst voor deze moeilijkheid,
doch ook de Haagsche en de Amsterdam-
sche.
Over eenige tientallen jaren zullen de
duinen niet voldoende water meer kunnen
leveren, om de toenemende bevolking te
kunnen laven enschoon houden.
Ter bestudeering van dit beklemmende
vraagstuk is een „commissie voor de duin
watervoorziening in het Westen des lands"
ingesteld, welke geen andere oplossing ziet,
dan het water te betrekken.uit de Lek!
Door pijpleidingen zal het Lek-water
naar de steden van Holland worden ge
voerd. Leiden heeft zich, met de ge
noemde steden, verhonden om dit kost
bare plan uit te voeren. De deelname
kosten voor de Leidsche Duinwater
maatschappij worden ruw geraamd op
3 a 4 millioen gulden.
Een kolossaal bedrag, doch een andere
oplossing is liet mogelijk.
Door den voorzitter der Kamer van
Koophandel, den heer D. ten Cate Brou
wer, werd geïnformeerd, waarom Leiden
niet, zooals Alphen, Boskoop e.a., water
kou betrekken uit het polderland.
Waarom geen water uit het
polderland?
Geantwoord werd, dat al deze mogelijk
heden zijn overwogen, doch voor de prac-
tiik niet deugdelijk zijn gebleken. Het uit
den polder gewonnen water is van minder
kwaliteit dan het duinwater, en levert
voor het gebruik in b.v. de textiel-industrie
groote bezwaren op. Bovendien is onttrek
king van zulke groote hoeveelheden wa
ter als Leiden benoodigt, onmogelijk, we
gens de brakheid van het grond-water.
Wordt te veel water opgepompt, dan zou
den de bronnen in het polderland weldra
verzout zijn.
Pleidooi voor aanleg, zoo
noodig, van een auto
snelweg Leiderdorp - R'dam
Door de Kamer van Koophandel en Fe-
brieken voor Rijnland te Leiden is aan den
Minister van Waterstaat het volgend adres
gezonden inzake den aanleg van een cenr
traal vliegveld nabij Leiden.
Dit adres luidt als volgt:
De Kamer van Koophandel en Fabrieken
voor Rijnland veroorlooft zich Uwe Excel
lentie mede te deelen, dat zij met groote
Indien men bronnen op grooten afstand
van elkaar boort, en matig water onttrekt,
wordt, door de enorme kosten, de exploita
tie onmogelijk.
Een bijkomend bezwaar is de vermen
ging van duin- met ander water in één bui
zen-net. Bovendien heeft deze water-wis
seling een nadeeligen invloed op de volks
gezondheid.
Men heeft tot Alphen a. d. Rijn het wa
ter en den grond onderzocht, doch zonder
succes.
Indien er éénige mogelijkheid bestond
water uit het polderland te betrekken, zou
den Amsterdam en den Haag daartoe
trouwens reeds lang zijn overgegaan.
Er is toch genoeg water rond
Leiden!
Gewezen werd op de groote zoetwater-
plassen van de Kager- en Braassemerme-
ren, doch ir. Lindenbergh deelde mede, dat
juist in het tijdperk, dat de Duinwaterlei
ding aanvulling noodig heeft in den zo
mer het water van de meren eenigs-
zins brak is.
De eenige oplossing is, het water, in sa
menwerking met andere steden, uit de
Lek te nemen.
Dit kostbare project zal binnen 15 k 20
jaar moeten zijn uitgevoerd. Binnen dat
tijdsbestek heeft Katwijk nog ruimte om
zich 100 pet. uit te breiden, zoodat voor
eenige onrust voor de toekomstplannen
van de badplaats geen vrees behoeft te
bestaan.
Nog 15 a 20 jaar zal de Leidsche Water
leiding zich moeten behelpen met de wa
tervang in de duinen. Daarna zal het wa
ter voor een groot deel aan de Lek worden
rrittrokken.
instemming en voldoening heeft kennis ge
nomen van het besluit der Regeering om
in de omgeving van Leiden het Centrale
Nederlandsche Vliegveld te stichten.
Voor het geval onverhoopt de weg van
Rotterdam naar de Centrale Luchthaven
Holland via DelftRijswijk te lang mocht
worden geacht, meent de Kamer onder de
aandacht van Uwe Excellentie te mogen
brengen, dat de afstand RotterdamLucht
haven Holland hemelsbreed slechts 25 K.M.
bedraagt. Door over dezen afstand een
autosnelweg aan te leggen, te Rotterdam
uitkomend ongeveer op het punt waar de
wegen uit Gouda en Dordrecht de stad
Dit nummer bestaat uit
vier bladen.
VOORNAAMSTE NIEUWS
Buitenland
Opnieuw Britsche schepen getroffen door
de bombardementen in Spanje (2e blad).
Frankrijk neemt afweermaatregelen te
gen de vreemde vliegtuigen boven zijn
grondgebied (2e blad).
Binnenland
Jaarvergadering van het Nederlandsche
Roode Kruis te Bergen op Zoom. (2de
blad).
Verschenen is het voorloopig verslag der
Tweede Kamer over het enquête-voorstel
inzake Oss. (2de blad).
Een interpellatie in de Tweede Kamer
over het asyl-recht. (2de blad).
Sport en Wedstrijden
De overgespeelde wedstrijden om het we
reldkampioenschap voetbal zijn door Zwit
serland en Cuba gewonnen. (3de blad).
inkomen, zou er een wel zeer geriefelijke
verbinding met het vliegveld ontstaan.
Aangezien ten deze geen locale belangen,
maar het algemeen landsbelang den door
slag moet geven, veroorlooft de Kamer
zich op de volgende nevenvoordeelen van
deze directe verbinding RotterdamLucht
haven Holland te wijzen.
lo. Voor Noord-Holland wordt op deze
wijze via Haarlem en Leiden een directe
verbinding via Dordrecht geschapen met
het Zuidwesten des lands;
2o. Het geheele Zuiden des lands zal daar
door via den grooten Rijksweg 16 een zeer
vlotte en snelle verbinding met de Lucht
haven Holland verkrijgen.
3o. Ook het Oosten en Noorden des lands
zal via den nieuwen Rijksweg 12 ongetwij
feld het Noordelijk gedeelte van den weg
RotterdamLuchthaven Holland verkie-
kiezen boven den weg langs den Ouden
Rijn van Bodegraven naar Leiderdorp, wel
ke weg door de daaraan gelegen dichte be
bouwing immer een meer locaal karakter
zal blijven behouden.
4o. Het belang van Rotterdam als han
dels- en havenstad zal allicht gediend wor
den, als er een zoo goede verbinding met
Rijnland en de geheele bloembollenstreek
tot stand komt.
5o. Tenslotte zal door dezen weg een kor
te aan alle eischen beantwoordende auto
snelwegverbinding tusschen Amsterdam
en Rotterdam tot stand komen, wat van
temeer beteekenis is, nu de aanleg van den
op het Rijkswegenplan voorkomenden weg
BodegravenAmsterdam nog in een zeer
ver verschiet ligt.
De Kamer spreekt daarom de hoop uit,
dat Uwe Excellentie den aanleg van den
directen weg RotterdamLeiderdorp in
ernstige overweging zal willen nemen.
Met verschuldigde eerbied, enz.
PE WERELD IN
VOGELVLUCHT
LONDEN: In verscheidene Spaansche
haver.s treffen de luchtbombardementen
van de rechtschen ook Britsche schepen,
wat natuurlijk zijn weerklank vindt in En
geland. De meest links georiënteerde En-
gelsche bladen schreeuwen het luidst en
zijn het meest verontwaardigd. De regee
ring zelf toont zich minder heeft gebakerd
en de pers, die achter de politiek van
Chamb-aiiain staat, beijvert zich om haar
lezers kalm te houden. Men vraagt zich
b.v. af, of die z.g. Engelsche schepen in
werk°L',kheid wel Engelsch zijn. De „Daily
Express'" schrijft b.v.: „De schepen, welke
naar ae Spaansche wateren gaan, kennen
de gevaren, welke hieraan verbonden zijn
en berekenen het voordeel. Bovendien zijn
deze schepen zelden Engelsch, op de vlag
na, welke zij voeren. Sommigen hebbén
Grieksche eigenaars. De koninklijke mari
ne kan hen niet verdedigen".
De „Times" daarentegen is van meening,
dat de schepen recht hebben op bescher
ming, aangezien de jongste aanvallen niet
meer onder het normale risico vallen.
De „Daily Herald" schrijft, dat het Brit
sche volk niet spoedig kwaad wordt, doch
thans is het bezig kwaad te worden. Het
blad acht het thans duidelijk, dat op de
Britsche schepen wordt gemikt, met mis
kenning van alle regelen van beschaving
en menschelijkheid. De protesten hebben
geen gevolg en men moet thans minstens
dreigen, tot daden over te gaan. Dit zal
zonder twijfel voldoende zijn, evenals na
de conferentie van Nyon.
Het blad waarschuwt tenslotte Chambëf-
lain tot handelen over te gaan, voor de
woede van het volk tot uitbarsting komt.