De strijd rond het Kruis
Onzettende
slachting in Kanton
De ligging van het
Centrale Vliegveld
DINSDAG 7 JUNI 1938
29ste Jaargang No. 9049
S)e Ceid^eftcSou/fco/nt
Tpiofrwvn- 11 Adv. en Abonn.-taneven zie nag. 2.
Telefoon: Administratie 935. DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Giro 103003. Postbus 11.
V Is er een „Roomsch
gevaar"
Bovenstaande vraag wordt gesteld in de
liberale „Avondpost".
En de hoofdredacteur erkent in de be
schouwing, die hij aan deze vraag wijdt,
niet te weten, waar „het Roomsche gevaar",
waarvan men telkens hoort en leest,
schuilt!
Men laat altijd na, aldus genoemd blad,
positief en concreet te zeggen, waarin „het
Roomsche gevaar" zou schuilen.
En het blad vervolgt:
„Een van de grootste goederen, die
een volk bezit: zijn vrije, democratische
staatsinstellingen, zijn burgerlijke en
maatschappelijke en staatkundige vrij
heden, worden door Rome in ons land
niet aangetast".
En scherp, maar juist voegt het blad
hier aan toe:
„Het abele spel vertoont zich echter,
dat juist zij, die het sterkst roepen
over „het Roomsche gevaar", in dit
opzicht de inquisiteurs zelve zijn: een
deel der orthodox-Protestanten zou,
had het de macht, de vrijheid der Ka
tholieke Kerk fnuiken".
Gelukkig is 't slechts „een deel" der
Protestanten, waarvan hier sprake kan
zijn. Grooter is het aantal der breeder
denkenden! Maar'n Kersten en 'n
Lingbeek hebben, wat hun anti-papisme
betreft, ook toch nog wel volgelingen bui
ten den kring van hun politieke partijtjes!
En dan, verder zoekend, waarin dat
„Roomsche gevaar" wel .kan schuilen,
vraagt de „Avondpost":
„Zit „het Roomsche gevaar" dan
bijv. in de toeneming van wat men
noemt Roomsche benoemingen?"
En het blad antwoordt hierop:
„Wij moeten verklaren ook dit niet
te zien. Wij gelooven niet en druk
ken ons zacht uit dat onze katho
lieke landgenooten in dit opzicht de
schaal naar hun zijde zien overslaan.
En verscheidene zeer hooge functies
zijn nog nooit door een katholiek
bezet".
Zóó is 't: de Katholieken worden niet
Verwend door voorkeur bij benoemingen;
integendeel! Telkens en telkens blijkt weer
hoe een zeker bekrompen vooroor
deel Katholieken, als zoodanig, achter
stelt voor het vervullen van een vacature
bij niet-KatholiekenHet is treurig,
maar waar!
Tenslotte meent de „Avondpost" die
vrees voor „verroomsching" te hebben ge
vonden „in de activiteit van katholieke
zijde, in de propaganda, voor het katho-,
liek beginsel op elk levensterrein ge
maakt". Dit motief voor vrees acht dit
blad, Vanzelfsprekend, dwaas:
„Men heeft echter het recht, tegen
over katholieke propaganda eigen pro
paganda te stellen".
„De activiteit, van katholieke zijde
op zoo menig gebied getoond, is geen
bewijs. Men kan er eigen werkzaam
heid naast stellen. En men mag niet
verlangen, dat een-derde van ons volk
zich met zijn beginsel schuil houdt in
kazematten, om anderen niet te ont
stemmen".
Het „Roomsche gevaar" bestaat alléén in
phantasie of jalouzie van benepen gees
ten! Dit is een conclusie, die ook voor iede-
ren eerlijken, onbevooroordeelden niet-
Katholiek klaar open ligt. Dit is de reali
teit, de werkelijkheid!
DE WERELD IN
VOGELVLUCHT
MADRID. De Pinksterdagen zijn niet
overal dagen van vrede en vreugde ge
weest in het buitenland. Wel daalde er vuur
uit den hemel, maar het was geen zegenend
Pinkstervuur, het was vernielend oorlogs
tuig. Zoo werden weer verscheidene steden
in het linksche gedeelte van Spanje ge
bombardeerd, zooals Madrid, Valencia,
Sagunto, Alicante enz. Maar het meest sen-
sationeele was, dat een negental Spaansche
vliegtuigen tot tweemaal toe de Fransche
grens is gepasseerd, nl. Zondag- en Maan
dagmorgen, en op Fransch gebied Zondag
morgen een aantal bommen heeft gestrooid
De minister-president is zelf naar het grens
gebied gegaan om een onderzoek in te stel
len. Men weet nog niet of het roode dan-
wel witte vliegtuigen zijn geweest, welke
zich aan deze grensschendingen hebben
schuldig gemaakt. Voorts wordt gemeld,
dat er onlusten zouden zijn uitgebroken in
Vermaningen van de
Duitsctie Bisschoppen
Op Drievuldigheids-Zondag wordt in al
le Duitsche bisdommen de traditioneel ge
worden belijdenisdag der katholieke jeugd
gehouden. Op dezen dag nadert de jeugd
gemeenschappelijk tot de H. Tafel, en des
avonds wordt in een plechtige bijeen
komst de geloofsbelijdenis tot den Drieëeni-
gen God gedaan.
De Duitsche bisschoppen hebben ter ge
legenheid van dezen feestdag een herder
lijk schrijven uitgevaardigde onder het
motto: „In het Kruis is het Heil", welk
schrijven op Pinkster-Zondag van alle
kansels is afgelezen.
Mgr. Graaf von Galen, bisschop van Mun
ster, zegt o.m. in zijn schrijven: „In het
Kruis is het heil! Dit wordt jammer genoeg
niet begrepen door hen, die vergeten zijn,
dat de mensch als Gods evenbeeld tot het
eeuwig leven geschapen is en door Gods
raadsbesluit tot een bovenatuurlijke le
vensgemeenschap met God bestemd is. Door
de zonde werd deze gemeenschap ver
stoord. Door Christus, den Zoon Gods, werd
zij weer hersteld.
Omdat onze voorvaderen dit wisten en
in den Gekruisten Christus hun Heiland
erkenden, daarom hebben zij het Kruis
opgericht als een overwinningsteeken, niet
alleen op de kerken en begraafplaatsen,
maar ook op de raadhuizen van steden en
op openbare pleinen en wegen.
Omdat wij in het Kruis het onderpand
van onze hoop zien, daarom neemt het
Kruis de eereplaats in in onze huizen en
werkplaatsen, in onze scholen en zieken
kamers.
Met het teeken des Kruises belijden wij,
als Christenen, ons geloof. Wie het Kruis
verwerpt, verlochent Christus, den Ge
kruisigde; hij heeft geen recht meer, zich
Christen te noemen
Daarom komen wij, evenals onze vade
ren, die de Duitsche katheralen en dorps
kerken bouwden, steeds weer bijeen rond
het offeraltaar van het Nieuwe Verbond, en
vereenigen wij ons in de Heilige Communie
met Christus en met dë door Hem Ver-
eenigde broeders.
Daarom kunnen en willen wij geen af
stand doen van den christelijken Zondag,
die zijn middelpunt en hoogtepunt heeft in
het gemeenschappelijk bijwonen der H.
Mis.
Katholieke Jeugd! Wij erkennen nu en
altijd Christus, den Gekruisigde. Moge
ook de leer van het Kruis, zooals eens ten
tijde der heilige martelaren „voor de Jo
den een ergernis en voor de heidenen een
dwaasheid" zijn, voor ons Christenen blijft
het Kruis van Christus „het geheiligde tee
ken van verlossing, de standaard van mo-
reele grootheid en kracht. In zijn scha
duw leven wij. In zijn omhelzing sterven
wij. Op ons graf zal het staan als verkondi
ger van ons geloof, als getuige van ons tot
het eeuwige licht gekeerde hoop. (Pius XI,
„Mit brennender Sorge"). Dat moet dit
jaar het motief en de inhoud zijn van uw
eed van trouw op den belijdenisdag der
katholieke jeugd".
Mgr. Franz Rudolf Bornewasser, bis
schop van Trier, zegt tot de katholieke
jeugd: „Uw bischop wil, dat gij onder het
Kruis staat en blijft staan en zijn vrucht
eet aan het offeraltaar van uw parochie
kerk. Hij wil, dat gij het leven hebt van
het kruis en het in overvloed hebt!
Het Kruis is het teeken van onze belij
denis. In de oogen der wereld is het nu
evenals vroeger een' teeken van smaad. En
allen, die Christus navolgen, moeten er op
rekenen, dat zij de „verachting van het
volk" en de „spotternij der menschen"
zullen ontmoeten.
Juist in onze dagen komt weer duide
lijk aan het licht, dat daar sinds 2000 jaar
niets aan veranderd is. Christus beproeft
Andalusië, waar men het blijkbaar niet
eens is met het bewind van Burgos.
KANTON: In de Chineesche stad Kan
ton hebben de Japansche bommenwerpers
ontzettend huisgehouden. Daar is de be
volking eenige dagen achter elkaar bloot
gesteld geweest aan moorddadige bombar
dementen, met het gevolg, dat men het to
taal aantal dooden raamt op niet minder
dan vijf duizend. Dat ook de materieele
schade groot moet zijn, laat zich indenken.
Minder gemakkelijk is het zich voor te
stellen, dat deze afslachting van menschen
eenig miliair nut heeft en op eenigerlei
wijze kan worden gerechtvaardigd.
PRAAG: Ook in Tsjecho-Slowakije is het
nog altijd niet rustig. Er doen zich voort
durend tal van op zich kleine incidenten
voor, die echter een sfeer van spanning en
onrust levendig houden. Hopen wij, dat
deze week, bij den aanvang van de be
sprekingen over het nationaliteiten sta
tuut, de rust terugkeert. In dit verband
is het wel typeerend te lezen, hoe de Po
len zich beklagen over het lot der Pool-
sche minderheid in Duitschland, hetzelfde
Duitschland, dat zoo hoog van den toren
blaast over de onderdrukking der Sudeten-
Duitschers in Tsjecho-Slowakije.
Zijn leerlingen, of zij de kracht bezitten
en bereid zijn, het Kruis des Heeren te
dragen. Wij moeten het weer leeren en wij
hebben het geleerd. Katholieke jeugd! uw
Bisschop wil gemeenschappelijk met u het
Kruis in de hand nemen en het toonen aan
het volk, waaruit wij zijn voortgekomen
en dat wij beminnen, het volk, dat wij wil
len dienen en voor welks heil wij mede
verantwoordelijk zijn."
Mgr. Gröber, aartsbisschop van Frei
burg schrijft:
„Er is geen twijfel mogelijk: rond het
Kruis is een strijd ontbrand, erger dan ooit
tevoren .Velen willen het niet meer erken
nen als een heilig teeken en werktuig der
Verlossing en als een zinnebeeldige uiting
van het christelijk geloof der Duitschers.
Zij denken er niet meer aan, dat zij in dit
onuitwischbare teeken gedoopt cLw.z. in
Christus herborgen zijn. Zij schamen zich
zelfs voor het Kruis en ergeren zich er
over. Zij meenen hun eigen leven en het
leven van het geheele Duitsche volk veel
meer te kunnen bevorderen door het zin
nebeeld van 't christelijk geloof uit te ruk
ken, of het nu aan den rand van bosschen
en wegen staat, jf het de kerken en ber
gen kroont, of het de huiskamers en school
lokalen siert, of de harten der menschen
kenmerkt als het eigendom van Christus.
In plaats van met ongehoorde dapperheid
en begeestering evenals acht eeuwen geleden
een kruistocht voor Christus en voor het
Land Gods aan te durven, acht men het
noodzakelijk èen campagne tegen het Kruis
te beginnen, omdat men niet meer wil, dat
Christus heerscht. En naar zij zelf beken
nen heeft men het besluit genomen, dezen
strijd door te zetten tot de eindbeslissing.
Daarom wordt nu tot alle christenen een
oproep gericht, om op te komen voor het
Kruis, hetzij jong of oud, man of vrouw,
teneinde het heil van het Kruis voor ons
volk ook voor de toekomst te behouden."
Vijfduizend Cftineezen
zouden gedood zijn.
Moordende
bombardementen.
Met ongekende hevigheid voeren Ja
pansche luchtstrijdkrachten de laatste
dagen bombardementen uit op Chinee
sche steden, en speciaal Kanton is
daarbij hef mikpunt geworden.
Nadat Vrijdag, aZterdag en Zondag
reeds luchtaanvallen hadden plaats
gehad, tengevolge waarvan groote
schade was aangericht, en talrijke men
schen waren gedood, verscheen op
Pinkster-Maandag een groot eskader
Japansche vliegtuigen boven de stad
en wierp zóóveel bommen neer, als in
den Japansch-Chineeschen oorlog tot
nu toe nog niet het geval was geweest.
De gevolgen waren ijzingwekkend.
Men raamt het aantal dooden, dat
veroorzaakt is door de bombardemen
ten op kanton van de laatste negen da
gen op ongeveer vijf duizend. Hoewel
officieel het aantal dooden van giste
ren wordt geschat op 1500, vermoedt
de correspondent van Reuter, dat dit
aantal niet hooger zal zijn dan 800.
Naar verluidt, overweegt men thans
een veiligheidszone voor niet-strij-
ders in te stellen. De Japansche
woordvoerder gelooft, dat een derge
lijk voorstel te Tokio in welwillende
overweging zou worden genomen.
De Britsche consul-generaal heeft bij
den Japanschen consul-generaal te Hong
kong geprotesteerd tegen de voortdurende
vluchten van Japansche militaire toestel
len boven de buitenlandsche concessie van
Sjamien.
Het protest is van Hongkong naar Ja
pan doorgezonden.
Den geheelen dag werden uit het puin
der ingestorte gebouwen en huizen dooden
en gewonden te voorschijn gebracht.
Er is ook een aanval gedaan op het
Fransche ziekenhuis „Paul Doumer". Ge
lukkig is hier geen enkel slachtoffer te be
treuren. De laboratoria zijn vernield. De
schade beloopt ongeveer drie millioen Chi
neesche dollars.
De wijken waar de 'grootste verwoestin
gen zijn aangericht, zijn die der Tai Hong
en Wing Hong straten, waar een gaanderij
is ingestort en verscheidene honderden Chi-
neezen bedolf.
KAI FENG DOOR DE JAPANNEEZEN
BEZET?
Uit Tokio wordt gemeld: Na de in bezit
neming van Kai Feng door de Japansche
troepen, zijn de Chineesche militairen in
Westelijke richting gevlucht. Tsjeng Tsjau
is het eerstvolgend doel der Japanneezen.
Kei Feng werd Maandagochtend bezet.
DE HOOGE AARDAPPEL
PRIJZEN
De bond van Kleinhandelaren in aard
appelen, groenten en fruit in Nederland
heeft zich in een adres, waarin wordt be
toogd, dat de groothandelsprijs der aard
appelen vér boven de financieele draag
kracht van een groot deel van ons volk
uit gaat, opnieuw tot den minister van
Economische Zaken gewend, met het drin
gend verzoek, maatregelen te willen treffen,
welke kunnen leiden tot meer evenredige
prijzen voor dit volksvoedsel, door wegne
ming van elk obstakel, dat een redelijken
prijs in den weg staat.
Wij hopen, dat wij spoedig reeds mor
gen b.v. zullen kunnen berichten, dat
de regeering aan den in dit adres tot uit
drukking gebrachten wensch heeft gevolg
gegeven.
Het schijnt ons noodzakelijk, dat
er hier iets gebeurt!
Aardappelen vormen voor duizenden
een zeer voornaam element in de dagelij k-
sche voeding. En voor duizenden zijn de
aardappelen nu te duur, veel te duur ge
worden. Daarin moet heel spoedig ver
andering komen!
BEIGISCH MISSIONARIS
VRIJGELATEN
PEKING, 7 Juni (ANP.) De Belgische
missionaris, pater de Wilde, die veertien
dagen geleden door bandieten gevangen
werd genomen en meegevoerd, is thans
vrijgelaten. Hij is gezond en wel te Kwei-
hoea aangekomen.
TRAM UIT DE RAILS GESPRONGEN
Dertigtal gewonden
EUPEN, 7 Juni (ANP.) Maandagavond
is bij Montagne des Lapins een tram met
bijwagen uit de rails gesprongen en tegen
een telegraafpaal gereden.
Een dertigtal reizigers liep kwetsuren op,
waarvan 10 ernstig.
De oorzaak van het ongeluk is te zoeken
in het weigeren van de remmen.
Dit nummer bestaat uit
vier bladen.
VOORNAAMSTE NIEUWS
Buitenland
Franco wijst elke bemiddeling van de
hand. (2de blad).
Spaansche vliegtuigen boven Fransch
grondgebied. (2de blad).
Onlusten in Andalusië. (2de blad).
Vreeselijke slachting te Kanton als
gevolg van de Japansche luchtbombarde
menten. (1ste blad).
De toestand in Tsjecho-Slowakije. (2de
blad).
Binnenland
Vestigingsverbod voor het kruideniers-
bedrijf en het automobiel- en garagebe
drijf. (1ste blad).
Moordaanslag te Huizum eischt twee
dooden en een zwaar gewonde. (4de blad).
Verscheidene ernstige verkeersongeluk
ken op de Pinksterdagen. (4de blad).
Hotelbrand te Amsterdam (4de blad).
Daders van den roofoverval te Stapelo
gearresteerd.
Omgeving
Onder Alphen a. d. Rijn slipte een mo
tor; duo-passagier om het leven gekomen.
(2e blad).
Sport en Wedstrijden
VOETBAL: De wereldkampioenschap
pen voetbal begonnen. Nederland en Ned.-
Indië uitgeschakeld. Volendam kam
pioen van den L V. C. B. (3de blad).
SCHAKEN: Engeland wint met 5.54.5
van Nederland. (3de blad).
De plannen der regeering om een centrale
lucthhaven te stichten onder Leiden en de
vliegvelden Schiphol en Waalhaven te
kaart onder iedere stad aangegeven) be-
doen opwaaien, vooral in de hoofdstad en
in Rotterdam.
Voor Amsterdam staat „Schiphol" op het
spel, voor Rotterdam „Waalhaven"; protest-
vergaderingen op groote schaal zullen wor
den belegd om verzet aan te teekenen tegen
de plannen der regeering. Deze stelt zich op
het standpunt van het nationale belang en
meent, dat een centraal vliegveld moet wor
den aangelegd tusschen de 4 grootste plaat
sen van ons land; dit zou uit een oogpunt
van verkeer en bevolkingsdichtheid de beste
oplossing zijn.
Beide factoren zijn op bijgaand kaartje
duidelijk weergegeven. Bepalen wij ons
eerst bij het verkeer:
In de onmiddellijke nabijheid van het
centrale vliegveld zijn de meest moderne
rij kssnelverk eerwegen ontworpen of in aan
leg. De 4 groote steden zullen in afzien-
baren tijd door snelverkeerwegen, zoowel
met het nieuwe vliegveld als onderling ver
bonden zijn. Men ziet op de kaart de ver
binding binding Rotterdam via Ypenburg
en vandaar langs Schiphui naar Amsterdam;
deze hoofdsnel verkeersweg, welke gepro-
jecteerd is buiten Delft, Den Haag en Lei
den om, zal in de naaste toekomst de di
recte kortste weg tusschen Amsterdam, Rot
terdam en Den Haag worden, Amste: m
er Rotterdam zullen evenver van het Vi.cg-
veld verwijderd liggen, n.l. 32 K.M., Den
Haag zou hiervan slechts 20 K.M. verwij
derd zijn. Provinciale wegen zijn aange
legd, onmiddellijk aansluitend op het rijks-
v/egennët, zoodat voor de tusschenliggende
plaatsen gelegenheid bestaat, het centrale
vliegveld langs alle zijden te bereiken.
De tweede factor is de bevolking:
Hét is een feit, dat de meeste bevolkings
centra van ons land gelegen zijn in de om
geving van het nieuwe vliegveld.
De dichtste bevolkingscentra liggen bin
nen een straal van 35 K.M. naar Noord en
Zuid en 40 K.M. naar het Oosten, geme
ten uit het nieuwe vliegveld (zie het kaar
tje).
Het totale cijfer der inwoners (op de
kaart onedr iedere stad aangegeven) be
draagt 2.461.160; wanneer wij hierbij de
bevolking voegen van plaatsen, eveneens in
deze rayons gelegen boven de ÏD.OOO inwo
ners. dan komt men tot een totaal van
2.700.000 inwoners, hetwelk 1/3 van de
totale bevolking van Nederland uitmaakt.
HET PLAN TOT STICHTING VAN
EEN
f.p-NlTRAAL VLIEGVELD
RIJKSWEGENNET
mm ONTWORPEN OF IN AANLEG ZUNDE RIJKS-
WEGEN
AANSLUITENDE PROVINCIALE WEGEN
M QMILITAIRE TERREINEN
{3823)