Ontspanning in de
Tsjechische situatie
Vandaag begrafenis der slaebfoSfers
fe Eger
DE SPAANSCHE
BURGEROORLOG
Dc worsteling
in China
BUITENLAND
Wëë$m KREYMBORG-
WOENSDAG 25 MEI 1938
DE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. 6
NIEUW OFFENSIEF IN CATALONIë.
Beide partijen melden successen.
Zondag is door de regeeringstroepen aan
het geheele Catalaansche front, van Bala-
guer (ten Noord-Oosten van Lerida tot de
Pyreneeëngrens) een offensief ontketend
Beide partijen weten successen te melden,
doch het staat wel vast, dat de 40.000 man
sterke linksche troepen nog steeds het ini
tiatief hebben.
De lezing van Barcelona luidt, naar Ha-
vas meldt, als volgt: „De vorderingen van
de republikeinen houden aan. In den sector
van Santa Roma de Abella (ten Oosten van
Tremp) maakten zij zich meester van het
bergmassief San Cornelio. In den sector
van Balaguer werden nationalistische te
genaanvallen, die beoogden het ten Zuiden
van deze stad verloren gegane terrein te
heroveren, afgeslagen. Inmiddels zetten on
ze troepen hun aanvallen voort; zij hebben
de nationalisten gedwongen hun reserve-
troepen in den strijd te werpen.
Het nationalistische legerbericht, aldus
Havas, meldt: „De aanvallen der republi
keinen op het bruggenhoofd van Balaguer
worden steeds talrijker. Zij hebben echter
op het slagveld 3000 dooden achtergelaten;
voorts werden 400 soldaten gevangen geno
men. De actie der linksche troepen begon
Zondagmorgen om 5 uur met aanval op
Caramassa. Om 9 uur had de strijd zich
uitgebreid over een frontlengte van 30
K.M. De hevigste gevechten werden dien
dag bij Larapita geleverd. Inden loop van
den Zondag verloren de rooden twaalf
tanks. Maandagmorgen werden de aanval
len op het bruggenhoofd nog krachtiger.
Veertien maal achtereen deed de roode
luchtmacht een uitval tegen onze stellingen
en wierp er meer dan 500 ton bommen uit.
De witte jachtvliegtuigen hebben tijdens
een luchtgevecht in de omgeving van Bala
guer elf roode toestellen neergeschoten. De
operaties staan nu onder leiding van gene
raal Moscardo."
In nationalistische militaire kringen, zoo
vervolgt Havas, schijnt men over den af
loop van den strijd voldaan en meent men,
den republikeinen evenals bij Teruel een
nieuwen slag te kunnen toebrengen. Van
morgen heeft de witte luchtmacht zonder
ophouden de republikeinsche stellingen te
Bellcaire (ten Oosten van Balaguer) onder
vuur genomen.
Voorts meldt het hoofdkwartier van het
leger van Moscardo, dat twee compagnieën
regeeringstroepen zich, met alle officieren,
hebben overgegeven in de sector-Balaguer.
Een derde zal zich, naar men verwacht,
binnenkort eveneens overgeven.
JAPANNERS HEBBEN LANFENG
BEZET.
De troepen trekken thans op naar
Tsjingtsjau.
De Japanners beweren, dat zij Lanfeng
hebben bezet. In dp stad wordt nog gevoch
ten.
De hoofdmacht var het centrale Chinee-
sche leger, die Lanfeng verdedigd heeft,
wordt in Westelijke richting door de Ja-
pansche troepen achtervolgd. Het leger
bericht noemt Lanfeng 'n belangrijken
voorpost van Hankau.
De Japansche troepen hebben voorts
Tsjenloekau, aan den Zuidelijken erver
van de Gele Rivier, ten N.W. van Lanfeng,
ingenomen.
De Japansche troepen trekken thans sa
men rondom Tsjengtsjau, het knooppunt
van de Loenghai en 1e PeipingHankau
spoorlijnen, dat hun volgende groote doel
vormt na de verovering van Soetsjau.
Terwijl er verbitterd gestreden wordt ten
Oosten van Tsjentsjau, heeft een Japansche
colonne de Gele Rivier na een zware ge-
schutvoorbereiding overgestoken ter hoog
te van Loyang, op 100 mijl naar het Wes
ten.
Belgische missionaris ontvoerd.
Volgens een te Tientsin ontvangen be
richt is gisteren te Maitatsjao aan den
spoorweg Peking-Soeijoean de BeLgische
missionaris de Wilde ontvoerd door acht
bandieten, die een Japansche vlag droe
gen. Japansche strijdkrachten achtervolgen
de bandieten, die de bergen in zijn gevlucht
Eerste Leidsche
Begrafenisonderneming
voor Roomsch Katholieken
GEVESTIGD 1882
G, H. KLEINHAHS
Pieter de ia Courtstraa» 22
TRANSPORT TELEFOON 1455
ONDERHANDELINGEN WORDEN
VOORTGEZET.
De ontspanning in de situatie rond Tsje-
cho-Slowakije handhaaft zich.
De onderhandelingen tusschen Hodza
en Heniein zullen worden voortgezet. In
politieke kringen te Praag gelooft men
algemeen, dat een tweede onderhoud te
gen het einde van deze week plaats zal
vinden. In dien tusschentijd zal Hodza
den plaatsvervanger van Heniein, afge
vaardigde Frank en afgevaardigde Kundt,
benevens een parlementaire Sudeten-
Duitsche commissie ontvangen, met wie
hij de besprekingen zal voortzetten tus
schen elke gedachten wisseling, die hij
met Heniein zal hebben.
Ook Londen volgt de ontwikkeling van
den toestand met groote belangstelling.
Vooral houdt men zijn aandacht gevestigd
op de onderhandelingen die te Praag wor
den gevoerd en op het probleem van het
vermijden van verdere incidenten. Waar
nemers te Londen, aldus Reuter, schrijven
de verlichting der spanning niet zoo zeer
toe aan de houding van zelfbeheersching,
die getoond is onder deze delicate omstan
digheden. Duitschland, Frankryk, Tsje-
cho-Slowakije zoowel als Polen, en Hon
garije hebben, volgens de meening te
Londen, hun bijdrage in deze richting ge
leverd en door deze kalmte en zelfbeheer
sching is de opluchting in de spanning,
welke van zoo vitaal belang was voor het
succes van een regeling door onderhan
deling, mogelijk geworden.
De houding van Polen.
Het Poolsche regeeringsblad „Illustro-
wany Kurjer" en verscheidene middag
bladen publiceer en in antwoord op een
artikel in de Evening Standard de vol
gende aanteekening, die geinspireerd lijkt
te zijn:
„In welingelichte kringen te Warschau
ontkent men categorisch het in de „Eve
ning Standard" verschenen bericht. Deze
kringen verklaren dat Polen, trouw aan
zijn bondgenootschap met Frankrijk, al
zijn verplichtingen zal nakomen, die daar
uit voortvloeien en dat'Polen Frankrijk te
hulp zal komen, wanneer het door een
derde wordt aangevallen. Intusschen zijn
dezelfde kringen van oordeel, dat Polen
zich niet kan laten betrekken in een con
flict, waarin Frankrijk gemengd zou wor
den door zijn bondgenootschappen met
andere staten, vooral, wanneer deze sta
ten een politiek voeren, die in Polen veel
voorbehoud wekt".
DE DUITSCHE PERS BLIJFT
OPGEWONDEN.
De Duitsche bladen zijn nog steeds zeer
ontstemd over het succes der Engelsche
diplomatie in de Tsjecho-Slowaaksche
kwestie.
Het ergst geeft van die ontstemming de
„Angriff" blijk, welk blad, naar de „Un.
Press'' meldt, het volgende schrijft:
„Chamberlain heeft de publieke opinie
in de wereld volkomen misleid. Het ver
wondert ons van Chamberlain te hooren,
dat men moet gelooven, dat de zenuwach
tige en door paniek bevangen regeeringen
van Parijs, Londen en Praag een groote
overwinning ten bate van den wereldvrede
behaald hebben. De heeren in Londen en
Parijs hebben een gevaarlijk spel gespeeld.
Alléén om op den voorgrond te kunnen
blijven, hebben zij hun toevlucht geno
men tot intrige, die tot betreurenswaar
dige consequenties geleid zouden hebben,
als de Duitsche regeering haar kalmte
niet had bewaard.
De methode, die Londen en Parijs toe
gepast hebben, om op te kunnen treden
als redders tfan den vrede, waren niet al
leen bedroevend, maar o.ok gevaarlijk.
Het bloed van de twee slachtoffers in
Eger komt niet alleen over het hoofd van
de regeerders in Praag, maar ook van de
politieke voormannen in Londen en Parijs.
Wij zouden wel eens willen weten, wat
het Engelsche publiek ervan zou zeggen,
als de Duitschers beweerden, dat Enge
land troepen in Holland aan land wilde
zetten om Holland binnen te rukken en
vervolgens, na een afdoend dementi van
Engeland, er prat op gingen, dat zij Hol
land van een Britsche invasie gered had
den".
De „Nachtausgabe'' schrijft: „Grens-
schendingen kunnen niet goed gemaakt
worden door een enkele diplomatieke de
marche. Wij weten, dat op verscheidene
belangrijke strategische punten de grens
geschonden is. Het was een van te voren
in scène gezet militair plan. De Tsjechi
sche regeering kan op haar eigen gebied
doen wat zij wil. Als door die maatregelen
echter het Duitsche gebied getroffen wordt
of zelfs als een enkel individu binnen de
grenzen van het groot Duitsche rijk ge
vaar loopt door de militaire verrichtingen
van Tsjechi-Slowakije, dan zal er van den
kant van Duitschland geen beperking
meer gelden".
Het Duitsche Nieuwsbureau seint even
eens, dat de Duitsche avondbladen met be
slistheid de pogingen der Britsche diplo
matie van de hand wijzen, om de ver
dienste voor een ontspanning in den toe
stand voor zich op te eischen.
De bladen zijn vooral ontstemd over
het „streven der Britsche pers, paniek te
zaaien", zooals de „Berliner Boersenzei-
tung" het uitdrukt.
Het Hamburger Fremdenblatt schrijft
o.a.: Men heeft gewerkt met een oorlogs
gevaar, dat geen oogenblik bestaan heeft.
Een bluf der Engelschen, een manoeuvre
met legenden, die in het rijk der fantasie
thuis behooren, wordt gebruikt, om een
diplomatiek succes voor te wenden, dat,
naar men zegt, behaald werd op een
oogenblik, dat Europa in verband met
Duitsche plannen, die nooit bestaan heb
ben, aan den rand van een oorlog stond".
HET INCIDENT TE EGER.
Heden begrafenis der slachtoffers.
Over het algemeen is de toestand in
Tsjecho-Slowakije kalm. Alleen te Eger
is een twist ontstaan tusschen ^en drietal
Tsjechische soldaten en Suaeten-Duit-
schers, die het partij-insigne droegen.
Namens Rijkskanselier Hitier zal de
Duitsche militaire attaché te Praag kran
sen neerleggen op het graf van de twee
Sudeten-Duitschers, die op 21 Mei bij het
incident te Eger om het leven gekomen
zijn. De begrafenis zal vandaag geschie
den.
Ook de Tsjecho-Slowaaksche regeering
heeft een krans gezonden.
Te Eger is een omvangrijke ordedienst
georganiseerd. De Sudeten-Duitsche partij
zal aan de plechtigheid grooten luister
bijzetten. Het geruch.t doet de ronde, dat
ter herinnering van de slachtoffers een
Sudeten-Duitsche hymne gecomponeerd
is. Heniein zal een redevoering uitspre
ken. i
INCIDENT TE BRUEX.
Gistermiddag werd de Sudeten-Duit
sche afgevaardigde Eichholz voor het
raadhuis van Bruex aangevallen, toen hij
een kennis groette met den Duitschen
groet. Volgens het officieele bericht van
de politie was dit aanleiding tot een
volksoploop, welke evenwel spoedig werd
verstrooid; twee personen werden gear
resteerd.
Het incident geschiedde juist op het
oogenblik, dat de landspresident dr. So-
botka in Bruex vertoefde om zich op de
hoogte te stellen van de jongste inciden
ten.
Waarschuwing tegen valsche geruchten.
Op enkele plaatsen in Tsjecho-Slowakije
heeft men individuen verrast, die berich
ten verspreidden, die valsch en voor de
leden der regeering belasterend waren.
Het- betreft hier geruchten, die steeds van
dezelfde strekking zijn en die gelijktijdig
in geheel verschillende streken worden
verspreid, hetgeen blijkbaar wijst op on-
dergrondsche activiteit, welke door een
centrale organisatie wordt geleid. De re
geering heeft op alle burgers een beroep
gedaan om aan de autoriteiten mededee-
ling te doen van al dergelijke pogingen
tot het voeren van schadelijke propagan
da. opdat de daders met alle gestrengheid
van de wet tot bescherming der republiek
kunnen worden gevolgd.
Het verongelukte Tsjechische vliegtuig.
Het Duitsche Nieuwsbureau meldt uit
Annaberg in het Ertsgebergte, dat talrijke
ooggetuieen bijzonderheden hebben me
degedeeld over het vliegen van het ver
ongelukte Tsjecho-Slowaaksche toestel bo
ven Duitsch gebied. Bewoners van de
grensstad Baerenstein vertellen, dat de
vliegers zich met een fototoestel uit de
machine bogen. Deze verklaringen, aldus
het Duitsche bureau, weerleggen de Tsje
chische berichten, volgens welke de vlie
gers eenvoudig verdwaald zouden zijn.
DUITSCHLAND
VERZACHTING DER DEVIEZEN-
BEPALINGEN?
Minister Funk wenscht buitenlandschen
handel te vergemakkelijken.
Minister Funk heeft op een bijeenkomst
van den Duitschen handel een rede gehou
den over de beteekenis en de taak van den
handel in hei nationaai-socialistische be-
orijfsleven. Hij verklaarde o.a., dat de totale
handelsomzet in Duitschland gestegen is
van 118 milliard mark in 1932 tot 210 mil
liard in 1937.
De minister deelde voorts onder grooten
bijval van de vergadering mede, dat hij op
dracht had gegeven, de mogelijkheid na te
gaan, den buitenlandschen handel te ver
gemakkelijken door een zekere verzachting
der deviezenbe{ aling.
Hij kondigde verder aan, dat de kwestie
der verbruiksvereenigingen weder in stu
die zou worden genomen, teneinde te ge
raken tot liquidatie van de Deutsche Gross-
einkaufsgeselischaft en van de verschillen
de verbruikscoöperaties, daar deze collec
tieve grootbedrijven van verbruikers niet
in overeenstemming zijn met de beginselen
van de nationaai-socialistische economische
politiek.
DE KERKVERVOLGING.
Herderlijk schrijven van bisschop
van Mainz.
Ten opzichte van den godsdienstigen toe
stand in Duitschland drukt de „Osserva-
tore Romano" een herderlijk schrijven af
van den bisschop van Mainz, waarin mgr.
Stohr ter kennis dei geioovigen brengt, dat
nij geprotesteerd heeft tegen de sluiting
door de autoriteiten, met overtreding van
ue bepalingen van het Concordaat, van de
laatste Katholieke lagere scholen in de
streek en van een groot aantal middelbare
meisjesscholen. De bisschop schrijft o.a.:
Men wil den godsdienst niet onderwijzen
volgens de trad:tie der Kerk, die door God
ingesteld, maar volgens menschelijke,
wisselvallige regels, die geïnspireerd wor
den door rassengedachten, welke niet de
minste waarde hebben voor het eeuwige
heil. Zonder de Kerk te raadplegen, die
alleen verantwoordelijk is voer de Chirste-
lyke leer, heeft men de regels voor het
godsdienstonde' wijs gewijzigd door het toe
te vertrouwen aan niet bevoegde leeken.
De Kerk kan slechts vastberaden protes
teeren tegen deze doeleinden".
SCHUSCHNIGG NOG TE WEENEN?
Uit officieele bron wordt het bericht, vol
gens hetwelk Schuschnigg naar Leipzig zou
zijn overgebracht, tegengesproken. Schusch
nigg, zoo zegt men, bevindt zich nog steeds
ie Weenen en er is nog geen enkele beslis
sing te zijnen rpzichte genomen.
DE RASSENWETTEN IN OOSTENRIJK.
De staatscourant behelst een verordening,
waarbij de Neurenberger rassenwetten ook
in Oostenrijk worden ingevoerd. Hiermede
worden de Rijksburgerwet, de wet tot be
scherming van het Duitsche bloed en de
v/et tot bescherming van dc Duitsche eer
van 10 September 1935 thans ook in Oos
tenrijk van kracht.
HONGEROPTOCHT TE WEENEN?
Een particuliere correspondent van Havas
deelt mede van reizigers uit Weenen te
hebben vernomen, dat gisteren daar optoch
ten door de straten zijn getrokken. De deel
nemers eischten brood.
De politie, versterkt met militairen, zou
de orde hebben hersteld en vijfhonderd per
sonen zouden naar een concentratiekamp
zyn gezonden.
ABDIJBEZITTINGEN IN BESLAG
GENOMEN.
De roerende en onroerende goederen van
de abdy van St. Lambrecht in Stiermarken
zyn in beslag genomen. O.m. omvatten deze
goederen de bekende basiliek van Maria
Zeil, een pelgrimsoord.
HET CONFLICT TUSSCHEN BISSCHOP
EN SENAAT VAN DANTZIG.
Het conflict tusschen den bisschop van
Dantzig, Rourke, en den senaa1, is ver
scherpt. De senaat heeft het godsdienst
onderwijs op bepaalde lagere scholen ver
boden. Roomsch-Katholieke scholen zijn ge
sloten en vervangen door scholen, waarin
alle godsdiensten op summiere wijze onder
wezen worden. Rourke heeft den senaat
verzocht op dit besluit terug te komen,
doch hij heeft nog geen antwoord ontvan-
DENEMARKEN
DENEMARKEN ERKENT DE
VEROVERING VAN ABESSINIë.
De gezant van Denemarken en IJsland
te Rome, Kruse, heeft een bezoek gebracht
aan den Italiaar.scnen minister van buiten-
landsche zaken, graaf Ciano, en heeft hem
medegedeeld, dat de regtering van Dene
marken en IJsland den gezant in het ver
volg geaccrediteerd beschouwde bij den
koning van Italië en keizer van Ethiopië.
PALESTINA
HET TERRORISME.
Gisteren is de bepaling aigekondigd, dat
in geheel Jeruzalem niemand zich na 19 uur
des avonds meea op straat mag bevinden.
MEXICO
DE OPSTAND VAN CEDILLO.
Zijn hoofdkwartier ontdekt en
gebombardeerd.
Naar vanochtend bekei d werd, hebben
regeeringsvliegtuigen te Monte Bello in de
DE GEZONDHEIDSTOESTAND
VAN DEN H. VADER.
De vacantie die de H. Vader in zijn zo
merresidentie te Castel Gandolfo door
brengt beteekent niet, zooals bij andere
menschen gewoonlijk het geval is, dat de
dagelij ksche werkzaamheden worden on
derbroken om een lichamelijke en gees
telijke rust te genieten; integendeel ook
gedurende de maanden dat de H. Vader in
Castel Gandolfo verblijft is de Paus van
geen enkele zyner zware en verantwoor
delijke bezigheden ontslagen. De dagorde
die de H. Vader in Castel Gandolfo volgt
is vrijwel precies dezelfde als in het Va-
ticaan.
In den voormiddag is het ,een aaneen
schakeling van audiënties; in de namid
dag maakt de H. Vader een kleine rondrit
door de omgeving, terwijl de avonduren
door de gewone werkzaamheden in be
slag genomen worden. De Paus geniet al
leen van de frissche lucht die er in de
Albaneesche bergen hangt en die een bui
tengewoon weldadigen invloed op de ge
zondheidstoestand van den H. Vader (die
einde van deze maand 31 Mei n.l. 81 jaar
wordt) schijnt uit te oefenen.
DE H. VADER SPREEKT TOT DE
DIENSTBODEN.
Onlangs ontving de H. Vader in Castel
Gandolfo een groep meisjes van de Fran-
sche „Bond van Christelijke dienstboden"
in audiëntie.
In zijn toespraak zeide de H. Vader
o.m.:
„De naam, die gij draagt, klinkt zeer
bescheiden. Maar in werkelijkheid is het
toch een eervolle naam, want ook Jezus
Christus is volgens de getuigenissen van
zijn leerlingen niet opgetreden als iemand,
die gediend wilde worden, maar als
iemand die zelf wilde dienen. En tot de
leerlingen zeide Christus: „Doet gij het
zoo eveneens''. Hij gaf hun het gebod niet
in de rijen te gaan staan van hen die be
diend willen worden, maar in de rijen
van hen die zelf willen dienen".
Volgens dit gebod handelen ook Zijn ge
liefde dochters. Zij doen, wat God zelf ge
daan heeft, zij dragen een naam, waarnaar
Hijzelf verlangt. De eerste titel, die de
Paus als Plaatsbekleeder van Christus
draagt is die van „Dienaar der Dienaren
Gods". Het is voor Z.H. een groote vol
doening. hen in het Vaderhuis te begroe
ten en de H. Vader verheugt er zich over,
dat zij trachten zich in hun beroep te hei
ligen.
De H. Vader zegende hen en allen, die
dezelfde naam dragen en van hetzelfde
streven vervuld zijn.
MISSIONARIS IN CHINA VERMOORD.
De nieuwe Apostolische Vicaris van
Sienshien Mgr. Tchao S.J. heeft een uit
voerig rapport gezonden over den moord
op den Franschen Missionaris Pater Son-
tag, die door een Chineeschen vrijwilliger
(die door drie inwoners van het dorp
Sintchoang daarvoor betaald werd) is ver
moord. Omtrent de oorzaak van deze mis
daad tast men nog in het duister.
In verband met deze laaghartige moord
vernemen we nog de navolgende bijzon
derheden:
In gezelschap van een Chineesch Chris
ten was Pater Sontag in Sintchoang ge
arriveerd, toen plotseling een Chineesch
soldaat verscheen, die tot het corps der
Vrijscharen behoort die een guerrilla
oorlog tegen Japan voeren, en die de ge
heele streek bezet houden. De soldaat
deed een teeken dat de Missionaris na
derbij moest komen. Terwijl Pater Son
tag aan dit bevel gehoor gaf en nader bij
gekomen zijnde zijn naam en beroep op
gaf, schoot de soldaat den Missionaris van
dichtbij dood.
De pater zakte ineen, murmelde nog
enkele woorden om daarna den geest te
geven.
De moordenaar laadde zijn geweer op
nieuw, maar spaarde tenslotte toch nog
zijn landgenoot, die zich op de knieën ge
worpen had. Intusschen waren tien an
dere soldaten naderbij gekomen die den
Christen verplichtten om hen te volgen
naar hun kapitein en betaillonscomman-
dant.
De militaire autoriteiten hebben het lijk
van den vermoorden Missionaris naar de
missie van Nanli-che-tsun laten overbren
gen, waar het door een detachement van
80 soldaten ter aarde werd besteld.
Alvorens afscheid te nemen hebben de
militaire autoriteiten openlijk hun spijt
betuigd over hetgeen was voorgevallen.
Sierra Huasteca het hoofdkwartier van Ce-
dillo ontdekt.
Opgevangen radioberichten van Cedillo
wijzen er op, dat nij voornemens is, den op-
siand met alle middelen voort te zetten.
Het kamp van Cedillo werd door de vlie
gers gebombardeerd. In verscheidene steden
van San Luis Potosi zijn politiebeambten
als aanhangers van Cedillo gearresteerd.
De Mexicaansche minister van defensie
deelt mede. dat zich meer dan 1200 aanhan
gers van Cedillo aan de regeeringstroepen
hebben overgegeven. Kolonel Netro, oud-
gouverneur van San Luis, en alle officieren,
die Cedillo gevolgd zijn, zijn uit het kader
geschrapt.
Duizenden Klonten gaan Juist om de goede
bediening naar Kreymborg, èn.... om Waar»
borg-Kleeding natuurlijk.
