ZATERDAG 21 MEI 1938
29ste Jaargang No. 9037
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Regeeringsstandpunt inzake
werkloosheidsbestrijding
Gevaarlijke
krankzinnige
Gevaarlijk incident
bij Eger
BINNENLAND
Telefoon: Redactie 15.
Telefoon: Administratie 935.
A dr. en Abonn.-tarieven zie pa*.
Giro 103003. Postbus 1L
De thans verschenen Memorie van Antwoord
aan de Tweede Kamer in zake het wetsontwerp tot
verhooging van het crediet voor het Werkfonds kan
in het kort in de volgende punten worden samengevat:
I. De regeering stelt zich in de M. v. A. op het
standpunt, dat de werkloosheidsbestrijding aller-
eerst moet worden gezocht binnen het kader van
het bedrijfsleven door opvoering van het bedrijfs
leven, doch dat, waar opvoering van het bedrijfs
leven tijd vordert en bovendien niet alle arbeids
krachten zal absorbeeren, openbare werken noo-
dig zijn.
Het aangevraagde crediet voor het Werkfonds Minister Rumme
wordt verhoogd met 30 millioen en gebracht op
60 millioen.
Gewezen wordt op de verhoogde activiteit van het Werkfonds. Terwijl
in 1937 in totaal 17 millioen werd geblokkeerd, is in de eerste 4 maan
den van 1938 22,5 millioen en in de eerste 5 maanden van 1938 37,5 mil
lioen geblokkeerd.
Aangekondigd wordt een reorganisatie van het Werkfonds en de werk
verschaffing.
Aangekondigd wordt het in het leven roepen van een coördineerende
instantie voor werkverruiming.
Medegedeeld wordt, dat maatregelen in overweging zijn om te bevor
deren, dat de regeering grootere bevoegdheden krijgt ter overwinning
van weerstanden bij de uitvoering van werkverruimingswerken.
Voorts zijn maatregelen Jn overweging betreffende grootere bevoegd
heid der regeering pp het terrein der arbeidsspreiding.
Een beknopt overzicht wordt gegeven van hetgeen de regéering langs
verschillende wegen gedaan heeft ter bestrijding van de werkloosheid.
Het Werkfonds zal tevens dienstbaar worden gemaakt aan den bouw
van woningen voor groote gezinnen.
Tel. 33D0
2.
3.
4.
5.
7.
9.
(De uitvoerige toelichting is elders in dit nummer opgenomen).
DOODDE 28 PERSONEN MET EEN
GEWEER.
Een boer in de Japansche provincie
Okayama heeft in een vlaag van krank
zinnigheid 28 dorpsbewoners met een jacht
geweer doodgeschoten. De man vluchtte
hierna in de bergen. Politie en brandweer
omsingelde den moordenaar, die zelfmoord
heeft gepleegd.
DE WERELD IN
VOGELVLUCHT
PRAAG: De regeling van de positie der
Sudeten-Duitschens. in het Tsjecho-Slo-
waaksche staatsveband gaa't niet zonder
schokken. Er doen zich telkens ongeregeld
heden voor, in verschillende plaatsen,
waarvan beide partijen (Tsjechen en
Duitschers) elkander de schuld geven. In
een dergelijke atmosfeer moeten de be
sprekingen over het door de regeering te
Praag opgestelde nationaliteiten staiuut
geopend worden. Men kan zich de harte
lijkheid dezer besprekingen voorstellen.
De leider der Sudeten Duitschers, Henlein,
vertroeft op het oogenblik in de Duitsche
Alpen, waarscr.ijnljjk toevallig juist in de
buurt van Berchtesgaden, waar hij
eveneens toevallig net Hitier tegen
komt. Hij weet na zoo'n onderhoud tot
•1. oever hij gaan kan.
LONDEN: Over niet-inmenging gespro
ken.. de sub-commissie voor de niet-in-
n.enging in de Spaansche aangelegenhe
den komt op 26 Mei a.s bijeen en na de
overeenstemming welke er tusschen Lon
den en Parijs tot stand gekomen is over
een nieuw plan inzake de terugtrekking
der buitenlandsche vrijwilligers, staan de
vooruitzichten er al weer heel wat beter
3 oor Frankrijk heeft eenige concessies ge
daan, voornamelijk wat betreft het her
stel van de controle aan de Pyreneeën-
grens.
Aan de terugtrekkingscommissie zal een
termijn van veertien dagen gegeven wor
den, na haar aankomst in Spanje, om zich
op te stellen. Na dezen termijn zal Frank
rijk het toezicht aan de grens der Pyre
neeën herstellen, op voorwaarde dat tege
lijkertijd de controle ter zee en aan de
Portugeesche giens hersteld wordt.
Wanneer met de terugtrekking geen vor
deringen gemaakt worden in den tijd van
30 dagen na het herstel der controle, zal
Frankrijk zijn grenzen weer open stellen.
Door dit accoord komen de Fransch-
Italiaansche besprekingen er ook weer be
ter voor te staan.
TWEE DUITSCHERS DOODGESCHOTEN
De Tsjechische nationale garde
op de been.
BERLIJN, 21 Mei. (A. N P.). Het Duit
sche Nieuws Bureau meldt uit Praag:
Zaterdagochtend om half vier reden
twee boeren, de 25-jarige Niklas Boehm
uit Oberlohma en Georg Hofmann uit Fon-
sau op een motorrijwiel van Eger naar
Franzenstad.
In de buurt van de kazerne der grens-
jagers, waar sinds langen tijd manschap
pen der staatspolitie, gewapend met ge
weren, op post staan, viel plotseling een
schot. De beide boeren vielen van het rij
wiel. Hofmann was op slag dood, Boehm
werd in de buik getroffen en zwaar ge
wond eenige meters over den grond naar
de kazerne gesleept.
Op zijn hulpgeroep snelden de bewoners
der naburige huizen de straat op om hu'p
te bieden Zij werden evenwel teruggedre
ven, terwijl hun te verstaan werd gege
ven, dat zij de huizen niet mochten verla
ten.
Pas na twee uur werd Boehm naar het
ziekenhuis van Eger overgebracht, waar
hii ondanks een direct chirurgisch ingrij
pen, vanochtend vroeg is overleden.
Vóór zijn dood kon hij nog vertellen, wat
gebeurd wa«. Daaruit is volgens het D.N.B,
gebleken, dat zij beiden volkomen arge
loos zijn neergeschoten.
Om half zes vanochtend verscheen de
afgevaardigde der Sudeten-Duitsche par
tij dr. Koellner ter plaatse. Met de hulp
van ooggetuigen heeft dr. KoeTner den
juisten gang van zaken vastgesteld en te
gelijkertijd geconstateerd, dat aan de
schietpartij geen enkele woordenwisseling
was voorafgegaan en dat er ook verder
geen bijzondere aanleiding voor was.
De stad Eger is in groote opwinding.
In de straten ziet men gewapende man
schappen der veiligheidswacht en der gen
darmerie. Men heeft op straat reeds ge
wapende manschappen gezien van de
Tsiechische nationale garde
Tenslotte verklaart het D N. B., dat moet
opgemerkt worden, dat de beide boeren
goed aangeschreven stonden.
De Tsjechische lezing van het geval.
PRAAG, 21 Mei. (A.N.P.) Vanochtend
om half vier wilde een grensbewaker te
Cheb (Eger) een motorrijwiel aanhouden,
waarop twee personen zaten, die zich in de
richting van Duitschland begaven.
Aangezien de bestuurder niet naar de
sommaties luisterde, gaf de grenswacht
vuur en werden beide personen gedood.
Het zijn twee Sudeten-Duitschers.
„DRIE TAX" ff A
n Haag (C.) I AwT"
Garage DE GROOT - Beestenmarkt
BURGEMEESTERS.
Bij K.B. is benoemd tot burgemeester der
gemeente Munstergeleen A. J. J. M. Smeets;
is aan jhr. H. E. M. van Nispen tot Pan-
nerden eervol ontslag verleend als bur
gemeester der gemeente Klimmen, met
dankzegging voor de langdurige diensten
in zijn betrekking bewezen.
GEDELEGEERDEN NED. REGEERING.
Bij Kon. besluit zijn benoemd tot gedele
geerden van de Nederlandsche Regeering
bij het 3e internationale congres voor pho-
netische wetenschappen, dat van 13 tot 22
Juli 1938 te Gent zal worden gehouden:
prof. dr. Jac. van Gjnneken, hoogleeraar
aan de R.K. Universireit te Nijmegen, en
mej. dr. L. Kaiser, lector aan de Gemeente
lijke Universiteit te Amsterdam, en is aan
gewezen als hoofd der delegatie prof. dr.
Jac. van Ginneken, voornoemd.
UNIFORME TARIEVEN VOOR
VLEESCHKEURING.
Gemeentelijk invoerkeurïoon wordt
afgeschaft.
Het „Alg. Hbld." deelt mede, dat gereed
is een (vóór-)ontwerp voor een hernieuw
de VTeeschkeuringswet, hetwelk kort na het
zomerrecès bij de Tweede Kamer zal wor
den ingediend. Tevoren zal het worden toe
gezonden aan eenige belanghebbende orga
nisaties en instanties.
Het voornaamste novum zal zijn, dat het
tegenwoordige stelsél, waarbij elke ge
meente naar eigen goeddunken haar keur-
loonen vaststelt, zal worden vervangen door
een uniforme, van rijkswege vast te stel
len regeling der door de gemeenten te
heffen keurloonen.
Teneinde dit systeeifa practisch mogelijk
te maken, ook voor de kleine gemeenten,
waar weinig wordt geslacht en de keurings-
kosten dus relatief hoog zijn, zal een egali
satiefonds worden gesticht, waarin de groo
te gemeenten, die op het uniforme keur
loon winst maken, geld zullen moeten stor
ten, terwijl de kleinere gemeenten er om
gekeerd een toeslag uit zullen ontvangen.
In aansluiting hierop zal het aan de ge
meenten worden verboden, bij keuring van
vleesch, dat uit een andere gemeente, waar
het reeds aan keuring werd onderworoen,
wordt ingevoerd, een keurloon te heffen.
Zij mogen de invoerkeuring dus wel hand
haven, doch er niets voor in rekening bren
gen.
Aan het z.g. „uitponden" (gelegenheids
slachting door boeren, die daarvan verkoo-
pen), zal een einde worden gemaakt. Vol
gens de nieuwe bepalingen zal alléén nog
voor eigen gebruik mogen worden geslacht;
verkoop wordt verboden.
In verband met de uniformeering van de
keurloonen heeft de accountantsdienst van
het departement van Economische Zaken
reeds een uitvoerig kosten-onderzoek inge
steld.
Ook ten aanzien van de destructie van
afgekeurd vee en vleesch zullen nieuwe re
gelen worden gesteld in dien zin, dat aan
elk der bestaande destructoren een bepaald
district wordt aangewezen, waarbinnen de
ze een concessie zullen hebben, doch ook
verplicht kunnen worden tot destructie.
Omgekeerd zullen óók de gemeenten kun
nen worden gedwongen, zich bij de be
trokken destructie-inrichting aan te slui
ten.
Er zijn nog op gewezen, dat een en an
der uitsluitend geldt voor de slachtingen
voor binnenlandsche consumptie; de ex
portslachtingen en -keuringen vallen reeds
onder de Veewet.
RIJKSOPLEIDING TOT BESTUURDER
VAN VERKEERSVLIEGTUIGEN
Plaats voor dertig jongelui
Op 1 Augustus a.s. bestaat gelegenheid
voor ten hoogste 30 jongelieden om, aan
vankelijk bjj wijze van proef, te worden
toegelaten tot de rijksopleiding tot bestuur
der van verkeersvliegtuigen aan de Kweek
school voor de Zeevaart te Amsterdam.
Van hen zullen uiterlijk 15 September
1938 twintig jongelieden worden aangewe
zen om als adspirant-bestuurder van ver
keersvliegtuigen de bedoelde opleiding te
blijven volgen.
Inlichtingen omtrent deze opleiding zijn
te krijgen bij den commandant van de
Kweekschool voor de Zeevaart, Prins Hen
drikkade 189, Amsterdam C.
BIGGENMERKEN.
Van 2 tot 5 Mej zijn aangebracht 55.842
(v.j. 47.449) biggenmerken.
Van de toekenning 1938 zijn tot 5 Mei 1.1.
gebruikt 4Q7.155 (v.j. 510.429) merken.
Voor een juiste beoordeeling diene, dat
van 1 Januari tot genoemden datum in to
taal zijn gemerkt 729.854 biggen, welk aan
tal voor hetzelfde tijdvak van 1937 660.568
bedroeg.
HET GOUDEN FEEST
VAN DEN R.-K. VOLKSBOND.
Als antwoord op het telegram van hulde
aan Z. H. gezonden, mocht het Centraal
bestuur een telegrafisch antwoord ontvan
gen, hetwelk luidt:
Vaticaan, 17 Mei 1938.
Zijne Heiligheid dankt met vaderlijke
genegenheid voor de hulde van den R.-K.
Volksbond Haar gebracht bij gelegenheid
van het gouden jubilé. Gedenkt blijde de
bereidwilligheid waarmee de Bond de les
sen der encyclieken Rerum Novarum en
Quadragesimo Anno ter harte neemt en
verleent als onderpand van hemelsche gun
sten aan alle rinwezigen de gevraagde
Apostolische Zegen.
(w.g.) Kardinaal PacellL
EERSTE KAMER
De Indische begrooting is na replieken
zonder hoofdelijke stemming aangenomen.
Na korte discussie over de Surinaamsche
begrooting, waarbij de minister blanke ko
lonisatie van Suriname onmogelijk noem
de, werd ook deze begrooting aangenomen.
De Kamer ging tot Dinsdag uiteen.
Gisteren heeft de rijksbemiddelaar drie
conferenties gehouden, t.w. met de ree-
ders, den Christelijken Transportarbeiders-
bond en met den Centralen en den R.K
Transportarbeidersbond.
De reeders verklaarden, onder de huidi
ge omstandigheden tot geen verdere con
cessies dan zij reeds gedaan hebben bereid
te zjjn.
PRIJZEN VARKENS, BESTEMD VOOR
BACONBEREIDING.
De prijzen voor de varkens, bestemd voor
bacon bereiding, welke aan de Nederland
sche veehouderijcentrale worden geleverd,
worden met ingang van Maandag 23 Mei
verlaagd met 2 cents per K.G. geslacht ge
wicht.
Bijzonderheden worden per publicatie
bekend gemaakt.
In de week 8 t.m. 14 Mei 1938 bedroeg het
aantal sterfgevallen: 1 rund, 6 kaiveren, 12
varkens en biggen.
In totaal bezweken sinds 19 September
van het vorig jaar aan deze ziekte 3127 run
deren, 3983 kalveren, 3078 varkens en big
gen, 242 schapen en 50 geiten.
VARKENSPEST TE SOEST.
Vrijdag werden onder de varkens van
den landbouwer Altena aan de Wieksloot
te Soest verschijnselen van varkenspest ge-
constateert.
Twee varkens zijn bezweken. Uitgebreide
maatregelen zijn getroffen om uitbreiding
van deze gevaarlijke veeziekte te voorko
men.
DE CONTROLE OVER DE SPAANSCHE
GEASYLEERDEN.
In verband met de ontvluchting van vier
hunner is in afwachting van nader te tref
fen maatregelen aan de hier te lande nog
verblijvende Spaansche geasyleerden de
plicht tot dagelijksche melding opgelegd.
Tot dusver bestond voor hen de ver
plichting zich eens per week te melden.
HET AMBTENARENVERBOD.
Binnenkort nieuwe regeeringsmaatregelen
te wachten.
Bij de behandeling van de Indische be
grooting in de Eerste. Kamer heeft minister
Welter, in verband met de houding van de
Indische regeering tegenover de N. S. B.
medegedeeld, binnenkort hier te lande nieu
we regeeringsmaatregelen met betrekking
tot de voor ambtenaren verboden vereeni-
gingen zullen worden bekend gemaakt. Er
is hier te lande een onderzoek ingesteld
naar de houding van de onder dat verbod
vallende vereenigingen.
De Minister van Koloniën heeft zich naar
aanleiding van de overwegingen van de
regeering ter zake met den Gouverneur-
Generaal in verbinding gesteld om te ver
nemen, of er aanleiding bestaat voor een
andere houding tegenover de N. S. B. Hij
wil, zoo deelde hij aan de Kamer mede, het
resultaat van dit overleg afwachten. Bij de
beslissing dienaangaande zal de houding
van de N. S. B. hier te lande jegens de re
geering een factor zijn, maar niet de
eenige.
Zooals men weet, is de N. S. B. voor In
dische ambtenaren tot dusver niet verbo
den. De mededeelingen van den minister
sluiten de uitvaardiging alsnog van zulk
een verbod niet uit. Uit een en ander is af
leiden, dat de houding van de regeering
tegenover de N. S. B. hier te lande geen
wijziging zal ondergaan, doch dat zij voor
bestendiging van deze houding r.og meer
grond dan vroeger aanwezig acht.
In deze kwestie is de volgende vraag,
welke het meeste belang inboezemt, of het
verbod voor ambtenaren aan defensie, om
lid te zijn van de S. D. A. P., zal worden ge
handhaafd. „N. R. Crt."
VOORNAAMSTE NIEUWS
Bollenland
Ongeregeldheden in verschillende plaat
sen van Bohemen tusschen Tsjechen en Su
deten-Duitschers. (2de blad).
Accoord tusschen Londen en Parijs in
zake de terugtrekking van vrijwilligers uit
Spanje. (2de blad).
De toestand in Mexico nog niet opgehel
derd. (2de blad).
Binnenland
De regeering doet mededeel in g van haar
plannen inzake de bestrijding der werk
loosheid. (4e blad).
Een voorontwerp van een hernieuwde
Vleeschkeuringswet is gereed, waarbij de
tegenwoordige keurloonen der gemeenten
worden vervangen door een uniforme, van
ïijkswege vast te stellen regeling. (Ie bl.)
Wetsontwerp ingediend, dat het recht
van vereeniging en vergadering beperkt.
<"2de blad).
Het hoofdbestuur van „Bloembollencul
tuur" stelt de vertrouwenskwestie. (2e bl.)
ERNSTIGE AARDBEVING OP
CELEBES
REEDS EENIGE LIJKEN GEVONDEN.
Vele huizen ingestort.
DONGGALA, 21 Mei. (A.N.P.) Gisteren
in den vroegen ochtend zijn hier ongeveer
20 aardschokken gevoeld, waarvan vooral
de beide eerste zeer hevig waren.
Tot dusver worden acht personen ver
mist, terwijl reeds drie lijken gevonden
zijn. Veel vee, tienduizenden klappernoten,
enz. zijn weggespoeld.
Van Toriboeloe tot Parigi zijn ongeveer
450 huizen ingestort. Honderden andere
woningen zijn scheefgezakt.
De kust, welke door een vloedgolf werd
geteisterd, is hier en daar weggespoeld.
Vrijwel alle bruggen in de omgeving zijn
vernield of ontzet. Ook de wegen zijn
zwaar beschadigd en onbegaanbaar gewor
den.
Te Tawaeli zijn dertig huizen beschadigd.
Te Boeloebete zijn de tribunes van de
racebaan en een passarloods ingestort. Er
is één doode en een gewonde.
De bevingen duren op het oogenblik
voort, zij het in geringe mate.
Ook op Nieuw-Guinea aardschokken.
Uit Fak-Fak wordt gemeld, dat ook daar
gisterennacht en hedenochtend eenige aard
schokken zijn geconstateerd.
Omtrent schade wordt niets bericht.
NEDERLAND KOOPT BOMMEN
WERPERS VOOR INDIë IN AMERIKA
Op de effectenbeurs van New York wer
den aandeelen van vliegtuigfabrieken ge
vraagd op berichten, dat weder groote bui
tenlandsche orders zijn ontvangen. Naar
gemeld werd heeft de Glenn Martin Com
pany van Nederlapdsche zijde een bestel
ling gekregen voor 39 vliegtuigen.
Vermoedelijk betreft deze bestelling de
tweede serie van 39 Glenn Martin-bom-
men-werpers, bestemd voor de luchtmacht
in Indië. Een eerste serie is reeds eerder
besteld en gedeeltelijk afgeleverd. Minister
Weiter verklaarde gisteren in de Eerste Ka
mer, dat het de bedoeling is, drie groepen
van 39 vliegtuigen voor de luchtvaart in
Indië aan te schaffen. Blijkbaar is dus in
principe reeds tot den aankoop van nog
een derde serie besloten.
„Tel."
Archivaris R. D. Baart de la Faille.
Vele jaren heeft Noord-Holland geen ar
chivaris gehad. Hierin is thans voorzien
door de benoeming van drs. R. D. Baart de
la Faille tot rijksarchivaris.
De heer Baart de la Faille is 1883 te
Leeuwarden geboren en studeerde van
19011908 te Groningen geschiedenis, spe
ciaal voor de archiefvakken. Eerst was hij
volontair bij het rijksarchief te Groningen,
dan adjunct-commies te Haarlem, in 1918
werd hij commies, in 1923 hoofdcommies en
in 1933 waarnemend Rijksarchivaris.