De val van Soetsjau
DE SPAANSCHE
BURGEROORLOG
FRANSCH-ITALIAANSCHE
ONDERHANDELINGEN VLOTTEN NIET
BUITENLAND
LUCHTVAART
Vijftien jaar K.L.M.-
dienst op Parijs
VRIJDAG 20 MEI 1938
DE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. 5
HACHELIJKE POSITIE DER
CHINEESCHE TROEPEN.
Verschillende divisies zitten in den val.
De Japanneezen deelen officieel mede,
dat de bezetting van Soetsjau thans vol
tooid is. Vijftig Chineesche divisies, elk
van ongeveer 7000 man zijn in een gewel
digen val geloopen in de buurt van Soets
jau. Zij zien zich met vernietiging be
dreigd. Tien divisies van de beste troepen
van Tsjang Kai Sjek maken deel uit van
deze vijftig divisies.
Toegegeven wordt, dat zes divisies van
Tsjang Kai Sjek er in geslaagd zijn, vóór
den val van Soetsjau uit de streek van
Kweiteh terug te trekken. De Japanneezen
beweren, dat zij 3000 gesneuvelde Chinee
sche militairen binnen Soetsjau hebben
aangetroffen, nadat zij in de buurt der stad
4000 man hadden gevangen genomen.
Met de verovering van Soetsjau door de
Japanneezen treedt de oorlog in China in
een nieuwe phase. De Japanneezen zijn
thans n.l. in het bezit van alle Noord-Zuid
loopende spoorwegen en tevens in het be
zit van een kuststrook van Tientsin tot bij
na bij Hongkong. Daarmede doet zich de
mogelijkheid voor van een vereeniging
van de beide autonome regeeringen van
Noord- en Middén China.
CHINEESCHE BOMMENWERPERS
VERRASSEN OSAKA EN SASEBO.
Met pamfletten.
Chineesche bommenwerpers hebben van
ochtend vroeg een aanval gedaan op Osa
ka en Sasebo. Zij hebben groote hoeveel
heden pamfletten uitgeworpen, doch geen
bommen. Zij zijn veilig in him basis terug
gekeerd.
In deze pamfletten wordt bet Japansohe
volk de verzekering gegeven dat de Chi-
neezen geen vijandschap koesteren. Het
wordt noodig geacht dat de Japanneezen
ic opstand komen tegen de militaire kaste
en zich verzetten tegen den inval in China.
De Chineesche vliegers waren te mid
dernacht van een geheim gehouden basis
vertrokken. Wel hadden zij gedurende den
geheelen tocht in draadlooze verbinding
met dit station gestaan.
VAN HET OORLOGSFRONT.
Caste! Ion gebombardeerd.
Gisterochtend heeft de luchtmacht der
rechtschen Castellon hevig gebombardeerd.
Een ziekenhuis werd getroffen, waardoor
vier kindeten gedood werden. Vijftig hui
zen werden vernield. Ook Villareal en Nu-
les werden gebombardeerd.
Het hoofdkwartier van Franco meldt, dat
de opmarsch der rechtschen voortduurt,
regen en sneeuw ten spijt. De troepen vor
derden tot voorbij Villafranca der Cid en
Castellfort. Gisteren zijn vier vijandelijke
Boeingtoestellen neergeschoten.
De Spaansche kwestie zit er tusschen.
LONDEN MAAKT ZICH BEZORGD.
Te Londen maakt men zich, naar Reuter
meldt, ernstig bezorgd over het gebrek aan
vooruitgang in de FranschItaliaansche
onderhandelingen, blijkbaar als gevolg
van de Spaansche kwestie. Men vreest, dat
dit' tengevolge zal hebben, dat de terug
trekking der vrijwilligers uit Spanje ver
traagd wordt, hetgeen voorwaarde is voor
het in werking treden van het Britsch—
Italiaansche accoord.
Gisteren heeft de Italiaansche ambassa
deur te Londen, Grandi, een bezoek ge
bracht aan den voorzitter der niet-inmen-
gingscommissie.
Men gelooft, dat bij deze gelegenheid ge
sproken is over de procedure voor het te
rugtrekken der vrijwilligers.
De Italianen antwoorden niet, zegt Parijs
De vertraging in de FranschItaliaan
sche onderhandelingen heeft tot verschil
lende geruchte aanleiding gegeven.
Bevoegde kringen herhaalden gisteroch
tend, dat de Fransche regeering tot dusveï
nog geen enkel verzoek van de zijde der
Italiaansche regeering ontvangen heeft. Het
Parijsche kabinet heeft aan de leidende
staatslieden te Rome een programma voor
de besprekingen gezonden, waaromtrent
deze nog niet hun meening hebben laten
weten. Buiten de rede van Mussolini te
Genua en de uit Rome afkomstige persbe
richten, bezitten de verantwoordelijke
Fransche kringen nog geen enkel officieel
bericht over de moeilijkheden, aan de plot
selinge vermelding waarvan men in Italië
nogal geloof schijnt te hechten, terwijl toch
alle besprekingen tusschen den Franschen
zaakgelastigde Blond el en Ciano, waarvan
de laatste op 11 Mei plaats vond, reden ga
ven tot optimisme.
Afgaande op de rede van Mussolini en de
berichten in de pers, meent men, dat het
door Rome opgeworpen obstakel betrek
king heeft op de Spaansche kwestie, of
schoon tijdens de besprekingen niets hier
op scheen te wijzen.
De Fransche regeering is, wat haar be
treft, verlangend de besprekingen voort te
zetten, en zij wacht op het antwoord der
Italiaansche regeering op haar voorstellen.
Italiaansche commentaren.
Ten aanzien van de onderbreking der
FranschItaliaansche besprekingen wijzen
de Italiaansche avondbladen er eensgezind
op, dat alleen Frankrijk daarvoor verant
woordelijk kan worden gesteld. De hervat
ting der besprekingen is slechts mogelijk,
wanneer Frankrijk zijn houding volkomen
verandert. De Parijsche correspondenten
stellen bij de bespreking dezer kwestie de
vraag, of Parijs niet juist het voornemen
heeft het ItaliaanschEngelsche accoord te
saboteeren, door de zekere overwinning
van Frankrijk te vertragen door verster
king van de Fransche hulp. Het „Giomale
d'Italia" schrijft, dat Frankrijk onder den
druk van Rusland een Spaansche politiek
voert, die volkomen tegengesteld is aan die
van Engeland. Men beweert weliswaar, al
dus dit blad, in Parijs nog steeds, dat een
FranschItaliaansch accoord de logische
aanvulling is van de ItaliaanschEngelsche
overeenkomst, maar men doet alsof men
het vaste voornemen had, het accoord tus
schen Italië en Engeland te verstoren. De
„Tribuna" schrijft, dat er voorloopig geen
teekenen zijn voor een hervatting der Ita
liaanschFransche besprekingen. De at
mosfeer is zóó duister, dat het nutteloos is,
zich illusies te maken over het tot stand
komen van een concreet accoord, zoolang
Frankrijk niet duidelijk en definitief zijn
houding gewijzigd heeft.
Zendt Frankrijk oorlogstuig?
Naar United Press verneemt, is men te
Rome zeer ontstemd over het feit, dat van
uit Frankrijk nog steeds oorlogsmateriaal
aan het roode Spanje wordt geleverd.
Volgens de laatste berichten, welke de
Italiaansche regeering hieromtrent heeft
ontvangen, zouden dagelijks ongeveer vijf
tig vrachtauto's met oorlogsmateriaal bij
Cerbère de Catalaansche grens overgaan.
Het goederenvervoer per spoor over Cer
bère naar Barcelona zou dermate overbe
last zijn, dat Fransche goederentreinen nu
tot aan het Spaansche grensstation Portbou
mogen rijden.
Italië beschouwt de Fransche leveringen
van oorlogsmateriaal als een schending van
het besluit der non-interventiecommissie
van 4 November 1937.
BELGIË
OOK DE SENAAT VÓÓR DE REGEERING
De Belgische Senaat heeft met 118 tegen
22 stemmen en zeven onthoudingen een
motie van vertrouwen in de nieuwe re
geering aangenomen.
DU1TSCHLAND
DE KERKVERVOLGING
DUITSCHE KLOOSTERZUSTERS
NAAR AMERIKA.
Zij worden daar met open armen
ontvangen.
Tengevolge van de nieuwe Onderwijsbe-
palingen die op 1 April 1938 in Duitsch-
land van kracht zijn geworden, mogen de
religieusen geen onderricht meer geven
in de lagere scholen. Hierdoor worden
ongeveer 4000 religieusen getroffen, waar
van de moesten tot de Congregatie der
z.g. Engelsche Zusters behooren.
Daar het, tengevolge van de Kerkver
volging die er in Duitschland heerscht,
buitengewoon moeilijk is om voor deze
religieusen een nieuwe werkkring te vin
den, zoodat ze in hun levensonderhoud
kunnen voorzien, worden thans in Ameri
ka de noodige gelden bijeengebracht om
deze bevoegde leerkrachten naar de Ver.
Staten te doen emigreeren waar ze met
open armen zullen worden ontvangen.
Deze Zusters zullen zich speciaal wijden
aan het Huishoud- en Nijverheidsonder
wijs en aan de opleiding van dienstboden
en vrouwelijke arbeidsters.
DUITSCHE PREDIKANTEN VOOR
EEN KEUZE:
Eed van trouw aan den Führer of ontslag.
Ongeveer veertien dagen geleden heeft
de leiding van de kerk der Pruisische Unie
een besluit genomen, volgens hetwelk de
predikanten, tot deze kerk behoorende,
verplicht waren den eed van trouw aan
den Führer af te leggen, aldus meldt de
Berlijnsche correspondent van de „Tel."
In de verordening, welke dus niet van
staatswege is uitgevaardigd, maar door de
kerkelijke leiding zelf is afgekondigd,
wordt voorts verklaard, dat predikanten,
die zouden weigeren den eed af te leggen,
automatisch het recht zouden verliezen,
om hun ambt uit te oefenen.
Ofschoon aanvankelijk alleen de „Preus-
sisch Unierte Kirche" een dergelijk besluit
heeft genomen en thans ook gaat uitvoe
ren morgen zou de eed afgelegd moe
ten worden is er mede te rekenen, dat
ook andere Evangelische kerken in andere
deelen van het rijk dit voorbeeld zullen
volgen. Zoo heeft ook reeds de Evangeli
sche Kerk van Thuringen besloten een
dergelijke verordening uit te vaardigen
en o.a. schijnt men in Mecklenburg een
soortgelijken stap te willen doen. De be
lijdende kerk heeft zooals men weet
eveneens reeds vroeger verklaard, dat zij
bereid zou zijn, haar predikanten een eed
te doen afleggen in handen van de we
reldlijke macht, evenwel onder het voor
behoud, dat aan de geestelijke onafhan
kelijkheid der kerk niet zou worden ge-
torn.
Van overheidszijde is daarop toen ge
antwoord, dat men aan een eed met deze
beperking geen waarde kon hechten.
Het is dus te verwachten, dat uitslui
tend daar een eed aan den Führer zal wor
den afgelegd, waar de belijdende kerk niet
in de meerderheid is.
TSJECHO SLOWAKIJE
SUDETEN-DUITSCHERS BLIJVEN
AUTONOMIE EISCHEN.
In een kiesvergadering der Sudeten-
Duitsche partij heeft de afgevaardigde
Sandner verklaard, dat de partij het na
tionaliteitsstatuut moet afwijzen, indien
het geen volledige autonomie voor de
Sudeten-Duitschers, de jure en de facto,
zou brengen. Een pacificatie met de Tsje
chen kan slechts tot stand gebracht wor
den, als de te Karlsbad genoemde eischen
verwezenlijkt worden. Te Londen werden
deze eischen beschouwd als grondslag voor
onderhandelingen tusschen Sudeten-Duit-
schex-s en Tsjechen.
Na de vergadering kwam het tot inci
denten tusschen Sudeten-Duitschers en
Tsjechen.
Over deze incidenten meldt Havas, dat
een Tsjechische verkiezingsoptocht bij het
passeeren van het „Duitsche Huis" vijan
dige kreten uitte. De politie greep in en
sloot het huis. Er werden eenige schoten
gewisseld, waarbij verscheidene personen
gewond werden. Een Duitscher en een
Tsjech moesten naar het ziekenhuis ge
bracht worden.
Henlein neemt rust.
Volgens een inlichting, bevestigd door
het bestuur der Sudeten-Duitsche partij
is Henlein met zijn vrouw naar de Alpen
vertrokken om rust te nemen. De onafhan
kelijke Duitsche pers meldt, dat de onder
handelingen over het minderhedenstatuut
derhalve niet door Henlein zullen worden
gevoerd, maar door parlementaire verte
genwoordigers der partij. In gezaghebben
de kringen verklaart men overigens, dat
Hodza en Henlein de volgende week een
ondex'houd zullen hebben.
ITALIË
UITROEIING VAN VRIJGEZELLEN.
Geen ongehuwde burgemeesters
meer in Italië.
Men schrijft uit Rome aan de „Msb.".:
Den löden Mei j.l. is in Italië een zeer be
langrijke wet van kracht geworden, krach
tens welke voortaan geen ongehuwd man
of kinderlooze weduwnaar de functie van
burgemeester of plaatsvervangend burge
meester meer bekleeden mag. Na het in
werking treden van deze wet moeten bin
nen zestig dagen alle ongehuwde amb
tenaren van genoemde categorie plaats ge
maakt hebben voor personen, die getrouwd
zijn of weduwnaar met kinderen.
De betreffende wet beteekent een groo-
ten stap voorwaarts naar het door Musso
lini sedert jaren nagestreefde doel, de
z.g. uitroeiing van de vrijgezellen, dien hij
ieder jaar steeds hoogere belastingen op
legt.
Nu deze maatregel echter klaarblijkelijk
nog niet voldoende uitwerking heeft ge
had, gaat de fascistische staat er toe over,
alle vrijgezellen en kinderlooze weduw
naars van zeer belangrijke functies geheel
uit te sluiten. Men beweert zelfs, dat met
tertijd in alle officieele instellingen uit
sluitend gehuwde beambten zullen worden
benoemd, en velen vreezen, dat tenslotte
nergens meer plaats zal zijn voor mannen
zonder gezin.
De Koning naar Libye vertrokken.
De koning is gisteravond vertrokken
naar Syracuse, waar hij zich naar Libye
zal inschepen.
RUSLAND
De bladen melden, dat, toen de trein
ParijsMoskou stopte aan het grenssta
tion Niegorieloje, Russische soldaten bin
nendrongen in de coupé van den diploma-
tieken Sovjet-koerier Berstin en hem dui
delijk maakten, dat hij gearresteerd was.
Hij werd naar het stationsgebouw ge
bracht, doch op het oogenblik, dat hij ge
fouilleerd zou worden, trok hij zijn revol
ver en vuurde. Hij doodde een officier en
een soldaat en verwondde een tweeden
officier ernstig. Ook hij zelf werd daarop
doodelijk door een schot getroffen.
MEXICO
DE ONRUST IN SAN LUIS POTOSI.
Naar verluidt zijn tienduizend man troe
pen samengetrokken in den staat San
Luis Potosi, daar er aldaar gevaar voor
een opstand bestaat. Donderdagmiddag
zijn drie eskaders vliegtuigen uit de stad
Mexico vertrokken. In parlementaire krin
gen verluidt, dat in San Luis Potosi een
aantal kleine oproerige bewegingen van
aanhangers van generaal Cedillo zijn ont
staan, die echter gemakkelijk konden wor
den onderdrukt.
NIEUWE AUTOWEG DOOR
DE BETUWE
De K. N. A. C. meldt, dat op Woensdag
25 Mei a.s. het gedeelte van Gorinchem tot
den Rijksweg VianenWaardenburg van
den Rijksweg No 15, meer bekend onder
den naam „Rijksweg door de Betuwe", voor
het verkeer zal worden opengesteld. De
Rijksweg No. 15 vindt in het Westen zijn
beginpunt op den betonweg van Rotter
dam naar Dordrecht nabij Ridderkerk om
vandaar af recht naar het Oosten te loo-
pen, waar bij Alblasserdam momenteel een
groote brug over de Noord in uitvoering is.
Van Alblasserdam zal de nieuwe weg met
een flauwe bocht naar het Zuiden loopen
langs Baanhoek, Sliedrecht, Giessendam en
Schelluinen naar Gorinchem. Tusschen Al
blasserdam en Giesendam is het werk mo
menteel in uitvoering, terwijl tusschen
Giessendam en Schelluinen een wegvak
reeds eenige jaren her in gebruik werd ge
nomen. Het gedeelte tusschen Schelluinen
en het thans te openen wegvak moet nog
tot uitvoering geraken; de aansluiting
vindt dan plaats bij een nieuwe brug over
het Merwedekanaal by Arkel.
Het vak, dat nu voor het verkeer wordt
opengesteld heeft een lengte van ongeveer
16 K.M. en heeft voorloopig een enkele rij
baan van 6.25 M. breedte, waarbij op la
tere verbreeding met een tweede ge
scheiden liggende rijbaan gerekend is.
Het oostelijke eindpunt wordt voor
loopig gevonden op den grooten Rijksweg
UtrechtVianen-ZaltbommelHedel
OP 4 JUNI 1923 WERD DE DIENST
GEOPEND.
De jubilea zijn niet van de lucht bij da
K.L.M. Zoo juist heeft de luchtlijn op
Praag zijn tweede lustrum gevierd en
den 4den Juni herdenkt men reeds het
derde lustrum van den K.L.M.-dienst op
Parijs.
De luchtvaartverbinding zelve tusschen
Nederland en de Fransche hoofdstad is
reeds ouder, zij dateert n.l. reeds van 2
Mei 1921, doch aanvankelijk werd zij uit
sluitend door buitenlandsche maatschap
pijen onderhouden, die reeds alle tot het
verleden behooren.
En de K.L.M? Die mocht niet naar Pa
rijs. De oorlog was nog niet lang achter
den rug en de naam Fokker had in Frank
rijk nog zulk een angstaanjagenden klank,
dat de Fransche regeering verboden had,
met Fokker-vliegtuigen over haar terri
toir te vliegen. Ergo had de K.L.M. geen
kans.
In 1922 werd er heelemaal niet naar
Parijs gevlogen en in '23 waren de tyden
in zooverre veranderd, dat Frankrijk geen
bezwaar had tegen de vreedzame Fokkers
der K.L.M. Den 4den Juni van dat jaar
opende de Nederlandsche maatschappij
een dagelykschen dienst op de Fransche
hoofdstad, die in '24 het geheele jaar in
exploitatie bleef en van 1 Juni tot 1 Oc
tober tweemaal per dag werd gevlogen.
Den 4den Juni vóór 15 jaar was een
belangrijke dag op Schiphol. Daar stond
het meest moderne verkeersvliegtuig der
K.L.M., zijnde een Fokker F 3 met één
met water gekoelden Siddeley Puma-mo-
tor van 240 pk. gereed om met een kruis
snelheid van 125 K.M. per uur een histo
rische vlucht te gaan volbrengen. Het toe
stel werd toevertrouwd aan de bekwame
handen van Hofstra, toen nog K.L.M.-
vlieger, dezelfde, die heden ten dage den
scepter zwaait op den verkeerstoren op
Schiphol.
De F 3 dit zij hier teidoops opgemerkt
gold destijds algemeen als het besta
verkeersvliegtuig ter wereld. Hij had ac-
comodatie voor vijf pasagiers en was in
het voorjaar van 1921 door de K.L.M. in
dienst gesteld. De bemanning bestond uit
één vlieger, die voor op den bok
naast den motor zat. 't Gevolg was, dat
de arme man 's winters aan één zijde
brandde en aan den anderen kant be
vroor. Doch vliegers hebben gelukkig een
gezonde constitutie
Om 9.05 uur vertrok Hofstra met de
F 3 H-NABK via Roterdam en Brussel
naar Parijs, waar hij om 1.05 aankwam,
na een „snelle"' en voorspoedige vlucht.
ParijsAmsterdam nam Smirnoff voor
zijn rekening op dien eersten dag. Hij
startte met de F 3 NABM 's middags om
2.45 uur van Le Bourget en landde ora
8.04 op Schiphol na een reis die 5 uur 19
min. duurde! Met de DC-3 doen we er een
uur en een kwartier over!
RUSSISCH VLIEGTUIG VERONGELUKT
Vier dooden.
Gemeld wordt, dat 18 dezer een van
Franz Joseph-eiland komend vliegtuig
met 16 personen aan boord direct na het
vertrek uit Archangel in brand is geraakt,
nadat een motor was vastgeloopen.
De bestuurder probeerde te dalen, doch
het toestel is, nadat het met den grond in
aanraking was gekomen opnieuw geste
gen, maar even later in de Dwina terecht
gekomen. Vier personen zijn om het le
ven gekomen, twaalf gewond.
's-Hertogenbosch, halverwege tusschen
Enspijk en de brug bij Zaltbommel.
Destijds heeft de K.N.A.C. er ten zeerste
op aangedrongen, dat ook het gedeelte van
het bovengenoemde kruispunt tot aan den
weg WaardenburgGeldermalsen direct
zou worden uitgevoerd, opdat op deze
wijze de Nederbetuwe uit de richtingen
Geldermalsen en Tiel een betere aanslui
ting op den nieuwen weg zou krijgen en de
zeer onvoldoende weg GeldermalsenEns
pijk vermeden zou kunnen worden. De
aanbesteding van bet wegvak beeft in Jan.
LL plaats gehad en is thans in volle uit
voering. De weg zal hier door middel van
een viaduct over de spoorlijn Utrecht
's-Hertogenbosch worden gevoerd.
In de toekomst loopt de weg van Mete
ren af verder oostwaarts benoorden Tiel
langs, om ten zuiden van Eist uit te komen
op den nieuw aan te leggen weg tusschen
Arhem en Nijmegen.
