Chamberlain over
het pact met Rome
De strijd in het
Verre Oosten
Hitier naar Rome
BUITENLAND
DE SPAANSCHE
BURGEROORLOG
LUCHTVAART
KERKNIEUWS
BIOSCOPEN TE LEIDEN
U'NSDAG 3 HEI 1938
OE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. fi
AMENDEMENT VAN LABOUR-FRACTIE
VERWORPEN.
Minister-president Neville Chamberlain
heeft gisteren in het Lagerhuis de motie van
de regeering, waarbij het verdrag tusschen
Engeland en Italië wordt goedgekeurd, ver
dedigd.
Over het door de Labourpartij ingediende
amendement zeide Chamberlain, onder ge
lach van het huis, dat het weinig verstan
digs inhoudt. Het amendement luidt als
volgt: „Bereid om iederen wettigen maat
regel tot het ontwikkelen en versterken van
de vriendschappelijke betrekkingen tus
schen de volken te aanvaarden, kan het
huis niet toestemmen in de overeenkomst
met een staat, welke daadwerkelijk is be
trokken bij den willekeurigen aanval in
Spanje, een overeenkomst, waarbij als be
looning voor denkbeeldige beloften, het
volk van Abessynië wordt opgeofferd, de
geest van den volkenbond wordt geschon
den en het beginsel van collectieve veilig
heid wordt vervangen door een politiek
van verbonden en bewapeningswedloopen,
hetgeen in plaats van een algemeenen vrede
te brengen het gevaar van een wereldoor
log zal vergrooten".
Chamberlain stelde voor dit amendement
te beschouwen als een fraaie wijze om
„Neen" te zeggen. Hij wilde niet meer hier
over zeggen, want het beste antwoord leek
hem uiteen te zetten, waarom de regeering
het huis verzocht „Ja" te zeggen.
Na uiteen te hebben gezet, welke bitter
heid aan weerszijden was ontstaan door het
Ethiopisch conflict, zeide Chamberlain, dat
in het najaar van 1936 de betrekkingen tus
schen Engeland en tlalië zóó onbevredigend
en zelfs zóó gevaarlijk werden, dat men de
noodzakelijkheid voelde hierin verbetering
te brengen. Het gentlemens agreement, dat
hiervan het gevolg was, had ten doel het
wantrouwen en het misverstand uit den
weg te ruimen, doch het had weinig uitwer
king, het wantrouwen bleef groeien.
Sprekende over de plaats, welke de over
eenkomst inneemt in het algemeen sche
ma van de-buitenlandsche politiek der re
geering zejde Chamberlain nogmaals, dat
deze politiek niet alleen gericht is op het
handhaven van den vrede, doch zoo moge
lijk ook op het herstellen van het algemeen
vertrouwen, zonder hetwelk geen vooruit
gang in de internationale politiek mogelijk
is. Dit vertrouwen kan alleen worden ver
kregen, wanneer men er in slaagt, de grie
ven, meeningsverschillen en het wantrou
wen uit den weg te ruimen. Indien deze
niet worden weggenomen, zouden zij tot
oorlog kunnen leiden.
De minister-president zeide van meening
te zijn, dat het verschil van meening tus
schen hem en de andere zijde van het huis
ligt in zijn bereidwilligheid de werkelijk
heid, welke niet kan worden veranderd,
onder het oog te zien en hiervan te maken
wat er van te maken valt. (Toejuichingen).
Door het onderteekenen van de over
eenkomst is reeds een radicale wijziging
ingetreden in de Britsch-Italiaansche be
trekkingen. De wolken van wantrouwen en
achterdocht zijn weggevaagd en beide sta
ten zijn besloten de wederkeerige vriend
schap te bevorderen in plaats van de vij
andschap (toejuichingen).
Wat betreft de erkenning van de Itali-
aansche verovering van Ethiopië zeide de
minister-president, dat een dergelijke er
kenning steeds binnen het souvereine recht
van iederen individueelen staat heeft ge
legen. Hij is steeds van meening geweest
en velen zijn dit met hem eens, dat een
dergelijke erkenning alleen geoorloofd is,
als hiermede de algemeene vrede wordt ge
diend. Een algemeene vrede lijkt spreker
evenwel niet wel mogelijk zonder een re
geling van het Spaansche vraagstuk en
daarom is een regeling hiervan als voor
waarde gesteld voor het van kracht wor
den van deze overeenkomst.
Ten slotte zeide Chamberlain, dat door
de Britsch-Italiaansche overeenkomst is
gebleken, dat het niet onmogelijk is voor
een democratie tot overeenstemming te
komen met een autoritairen staat. Hierdoor
wordt de hoop aangewakkerd, dat hier
mede de eerste stap is gezet tot een meer
gezonden stand van zaken in Europa.
Het lagerhuis heeft het amendement
van de Labourfractie verworpen met 322
tegen 19 stemmen en de motie van de re
geering, waarin het Britsch-Italiaansche
verdrag wordt goedgekeurd, aangenomen
met 316 tegen 108 stemmen.
OM HET BEZIT VAN ZUID-SJANTOENG
EN SJANSL
Van Chineesche zijde wordt gemeld, dat
herhaalde aanvallen der Japanneezen in
Zuid-Sjantoeng afgeslagen zijn en dat de
Chineesche linie, die Taiertsjwang bewaakt,
intact is gebleven.
Voorts maken de Chineezen melding van
successen in Sjansi. Zij voegen hieraan toe,
dat, tenzij de Japanneezen versterkt wor
den, ze gedwóngen zullen zijn geheel Sjansi
te ontruimen.
Aan den anderen kant meldt een Ja-
pansch communiqué uit Peiping, dat de Ja-
pansche troepen de provincie Kiangsoe zijn
binnengerukt uit Zuid-Sjantoeng en
Hoesjan, op 25 mijl ten Noorden van den
Loenghaispoorweg, bezet hebben. Verder
GOERING WENSCHTE HEM GOEDE
REIS.
Om kwart voor vijf gisternamiddag is
Hitler per specialen trein via Muenchen
naar Rome vertrokken. Tot degenen, die
hem uitgeleide deden, behoorde ook Goe-
ring, die den Fuehrer namens het geheele
volk een goede reis wenschte. Tienduizen
den Berlijners waren naar het Anhalter
Bahnhof gekomen om hun Fuehrer 'te zien
vertrekken.
De trein stopte gisteravond aan het sta
tion Leipizg, waar zich een enorme menig
te verzameld had. Hitier verscheen voor
het raam en groette de menigte, die hem
luidde toejuichte. Daarna werd de reis
voortgezet.
Een journalistenleger trok vooruit.
Ter gelegenheid van het bezoek van
Adolf Hitler aan Italië zijn reeds ongeveer
600 journalisten, filmoperateurs, fotogra
fen en radioreporters aangekomen. Uitge
breide maatregelen zijn genomen, om deze
groote menigte personen in staat te stel
len, hun werk naar behooren te verrichten.
Een colonne autobussen is te hunner be
schikking gesteld, waarmede zij na elke
gebeurtenis naar de naastbij gelegen tele
fooncentrale zullen worden vervoerd.
De Duitsche journalisten hebben uit
Duitschland een eigen trein meegebracht,
waarvan deel uitmaakt een telefoon-rij
tuig met veertien cellen. Ook voor de film
operateurs en fotografen zijn alle maatre
gelen genomen.
De Duitsche journalisten, die heden te
Rome zijn aangekomen, werden welkom
geheeten door den directeur-generaal voor
de buitenlandsche pers en door minister
Alfieri persoonlijk.
Als Hitier soms aan Zuid-Tirol mocht
denken.
De „Regime Fascista", het orgaan van
Roberto Farinace, lid van den grooten
fascistischen raad, publiceert een hoofd
artikel, waarin gezegd wordt, dat de Duit-
schers in de boven-Etsch slechts een „klei
ne minderheid" vormen sleohts 3 pet.
van de Italiaansche bevolking en dat het
bezoek van Hitier aan Italië een definitief
einde zal maken aan de activiteit van al
len, die de kwestie van deze vroegere Oos-
tenrijksche provincie ter sprake brengen.
Sprekende over Oostenrijk, geeft de
schrijver als zijn meening te kennen, dat
men beter als buurman een bevriend volk
kan hebben, dan een „perfide regeering".
Hij voegt hieraan toe, dat, zelfs indien eens
menschen en toestanden zullen verande
ren, Italië toch de onaantastbaarheid van
zijn gebied zal weten te verdedigen.
Tenslotte verklaart Farinace overtuigd
te zijn, dat Hitier enkele leiders vooral ze
kere geestelijken, in de provincie Bolzano
zal weten te overtuigen, dat het niet alleen
vergeefsch, doch zelfs gevaarlijk is agita
tie te verwekken.
Duitschland zal eenzelfde autoriteit we
ten uit te oefenen ten aanzien van deze
volksleiders, als wij hebben uitgeoefend
ten aanzien van zekere leiders van de be
weging „voor een Italiaansch Dalmatië",
toen het verdrag van vriendschap met
Zuid-Slavië werd gesloten.
De Italiaansche grens gepasseerd.
De treim, waarmede Hitier op weg is
raar Rome, passeerde om 08 uur 01 de
Duitsch-Italiaansche grens aan den Bren
ner. Het station was versierd met lictoren-
bundels en haakkruisvlaggen.
Op het oogenblik, dat de trein het sta
tion binnenreed weerklonk het fascisten
lied. Een speciale missie onder leiding van
den hertog van Pistoia heeft namens den
„koning van Italië en keizer van Abessi-
nië" den Fuehrer verwelkomd.
Een andere missie, onder leiding van
Starace, was door Mussolini afgevaardigd.
Manifest van gouverneur van Rome.
Ter gelegenheid van het bezoek van Hit
ler aan Rome heeft de gouverneur der stad
het volgende manifest doen publiceeren:
„Romeinen, vanavond zal de Fuehrer in
ae stad aankomen. Groet met vollen geest
drift den leider van het groote Duitsch
land, dat in beslissende uren aan het fas
cistische Italië het tastbare bewijs van zijn
solidariteit heeft gegeven. Geeft uiting aan
uw vriendschappelijke gevoelens, teneinde
de banden van vriendschap der twee groo
te volkeren, die gemeenschappelijke be
langen en idealen te verdedigen hebben en
zich vereenigd gevoelen door het hechte
voornemen, den vrede te dienen, nog ste
viger 'te maken."
naar het Oosten heeft een andere afdeeling
Japansche strijdkrachten zich meester ge-
maatk van Matausjen, op vijf mijl ten Wes
ten van Tangtsjen.
Chineesche bevelhebber vermoord.
Kolonel Likwang, de leider van de Chi
neesche guerillatroepen in het gebied van
Sjanghai, is gisteravond in een Chineesch
restaurant in de Fransche concessie, waar
hij met zijn gezin en zijn vrienden den
avondmaaltijd gebruikte, doodgeschoten.
De dader, een Chinees, wist te ontkomen.
Likwang zou militaire papieren bij zich
gehad hebben.
DUITSCHLAND
FELLE CRITIEK OP MGR. SPROLL.
Rijksstadhouder eischt zijn aftreden!
In de „N. Z. Kurier" sommeert de rijks-
stadhouder van Würtemberg, Mgr. Sproll,
den R.-K. Bisschop van Rothenburg (Wür
temberg) de uitoefening van zijn ambt van
geestelijke te staken. Op 10 April had Mgr.
Sproll niet deengenomen aan de volksstem
ming.
MISHANDELING VAN JODEN TE
WEENEN.
Tot zij het bewustzijn verloren.
De speciale correspondent van de „Eve
ning Standard" meldt, dat de Amerikaan-
sche consul te Weenen het staatsdeparte-
ment te Washington ter kennis heeft ge
bracht, dat hij vijftig maal geprotesteerd
heeft bij de Duitsche autoriteiten in de af-
geloopen week ten aanzien van de slechte
behandeling, waarvan Joodsóhe Amerikaan-
sche onderdanen het voorwerp zijn ge
weest.
Volgens denzelfden correspondent zou
den mannen gistermorgen verscheidene
honderden Joden hebben gearresteerd, on
der wie zich twee Britsche onderdanen. Zij
zouden op het Prater op stuitende wijze
behandeld zijn.
De gearresteerden zouden gedurende ver
scheidene uren gedwongen zijn gymnas
tiekoefeningen te maken, tot verscheidene
onder hen het bewustzijn verloren. Ook
zouden zij geschopt en beleedigd zijn.
FRANKRIJK
DE DECRETEN KOMEN LOS.
In den Franschen ministerraad zijn gis
teren de volgende decreten geteekend:
Decreten J^er bevordering van de produc
tie: aanmoediging van huizenbouw in ste
den en op het platteland, opruiming van
krotten, ontwikkeling van het toerisme,
vermindering van lasten ten gunste van den
uitvoer, maatregel ten voordeele van hand
werkers, aanbouw van schepen.
Verder decreten voor de organisatie van
den arbeid: regeling van de veertigurige
werkweek.
Decreten voor de orgapisatie en de uit
breiding van het crediet, maatregelen ter
bescherming van evenwicht en eenheid der
begrooting: strenge controle op het beheer
der credieteh en de uitvoering der begroo
ting, een buitengewone nationale bijdra
ge, extra-heffing op de winsten van onder
nemingen, die voor de defensie werken en
die, welke een concessie hebben.
In het decreet betreffende de begrooting
komen drie series maatregelen voor, die ten
doel hebben: herstel van de eenheid der
begrooting, grootere orde en gestrengheid
in het beheer der credieten, het vragen van
een buitengewone en tijdelijke inspanning
van het land te bate van het financieele
herstel.
TSJECHO SLOWAKIJE
REMT BERLIJN HENLEIN?
Mevrouw Tabouis beweert het te weten.
Mevrouw Tabouis schrijft in „L'Oeuvre":
Wij weten uit goede bron, dat men te Ber
lijn sedert de Fransch-Britsche besprekin
gen de heftigheid der aanhangers van Hen-
lein tempert.
Hitler en Goering hebben, aldus me
vrouw Tabouis, in het geheim verklaard,
dat indien Frankrijk er ooit in zou slagen
van Italië den waarborg te krijgen, dat het
in geval van een Fransche inmenging in
Midden-Europa neutraal zal blijven,
Duitschland af zou zien van zijn plannen
tegen Praag.
De nieuwe organisatie der Sudeten-
Duitsche partij.
In een interview heeft een gezagheb
bende persoonlijkheid van de Sudeten-
Duitsche partij verklaard, dat de nieuwe
organisatie der partij ten doel heeft alle
Duitschers in Tsjecho-Slowakije te dwin
gen tot aansluiting bij de partij en tot ge
hoorzaamheid aan Henlein. Tot dat doel
is een uitgebreide organisatie geschapen,
gaande van straten en wijken tot kringen,
die overeenkomen met de bestaande kies
districten.
Volgens dezen zegsman zou het leven
hun, die buiten de partij blijven, zeer be
moeilijkt worden. Er wordt een hooge raad
ingesteld, bestaande uit 23 leden, die in
feite „ministers" zullen zijn.
Aan den top staat Henlein, wiens be
voegdheden absoluut zouden zijn.
PALESTINA
HET WEDER TOENEMENDE
TERRORISME.
Geen prettig antwoord aan de
verdeelingscommissie.
In geheel Palstina zijn weer talrijke aan
slagen op kolonies, autobussen en spoor
lijnen gepleegd. In vele gevallen werden te
lefoonleidingen vernield. Algemeen be
schouwt men dit toenemen van het ter
rorisme als een antwoord op de aankomst
der Britsche verdeelingscommissie, die on
der sterke militaire bewaking door het land
reist. De bewakingstroepen zijn met pant
serwagens en talrijke machinegeweren uit
gerust.
Sluiting der olieleiding?
Naar de bladen te Jeruzalem melden, is
de Irak Petroleum Company voornemens,
haar olieleiding, welke door Palstina loopt,
te sluiten, daar het onmogelijk is gebleken,
de aanslagen der Arabische vrijscharen op
de buisleiding te verhinderen. Verscheide
ne ingenieurs der petroleummaatschappij
zouden naar Syrië gereisd zijn, om voor
bereidingen te treffen voor de beperking
van den olie-uitvoer tot Tripolis, waar de
Syrische oile-leiding eindigt.
Tién huizen afgebroken.
In verband met den dood van vijf Ara
bische politiemannen, die gisteren door ter
roristen gedood zijn, hebben de autoritei
ten van Jerusalem een onderzoek doen in
stellen, op grond waarvan een tiental hui
zen is afgebroken.
AMERIKA
STAKINGSONLUSTEN OP JAMAICA.
Toen de politie wilde overgaan tot de
arrestatie van de leiders der stakingsbe-
wegine, welke te Frome (Westmoreland op
Jamaica) bij de arbeiders der suikerplanta
ges grooten omvang heeft aangenomen, is
het tot ongeregeldheden gekomen.
De politie zag zich genoodzaakt van de
vuurwapenen gebruik te maken. Vier per
sonen werden gedood, vijftig liepen won
den op.
De politie heeft voorts 73 personen ge
arresteerd.
Militairen zijn gereed om naar het gebied
van de onrust te vertrekken. De stakers
hebben een terrein van 1500 acre, waar
op suikerriet verbouwd is, in brand gesto
ken. v
Buitenlandsche Berichten
EEN DUUR PARTIJTJE! POKER.
De „Daily Telegraph" meldt uit Los An
gelos, dat een Britsche toerist, zekere heer
Clifton, die verleden week met poker
30.300 pond sterling heeft verloren, van de
rechtbank tijdelijk order heeft ontvangen
de betaling van twee chèques, die hij den
winnaars gegeven had, tegen te houden.
Een der winnaars is Lew Brice, een
broer van de comédienne Fanny Brice. Clif
ton beschuldigt Brice en vier andere spe
lers er van te hebben geprobeerd het geld
met knoeierij te verkrijgen.
Vrijdag zullen allen voor den rechter
moeten verschijnen.
Clifton beweert een bedreiging te heb
ben ontvangen, nadat hij zijn aanklacht
had ingediend. De man is nu onder bewa
king gesteld.
MEDEDEELINGEN VAN RECHTSCHE
ZIJDE.
Het groote hoofdkwartier van Franco
deelt mede, dat de rechtsche troepen, hoe
wel het weer slecht blijft, den opmarsch
in den Alfambra-sector hebben voortgezet.
Zij hebben de dorpen Miravete, Villaroya
de los Pinares, El Pobo en andere belang
rijke stellingen bezet. Over een afstand
van 10 kilometer rukten zij op. De verlie
zen van den vijand zijn groot. Hij liet
tweehonderd dooden achter, terwijl de
rechtschen 300 gevangenen maakten.
FRANSCHE BOMMERWERPER
NEERGESTORT.
Naar pas thans bekend geworden is, is
Zaterdagmiddag een Fransch bombarde
mentsvliegtuig, dat op weg naar Roeme
nië was, in Neder-Krain neergestort. De
uit vijf personen bestaande bemanning werd
slechts licht gewond, doch de machine
werd volkomen vernield.
DE AUSTRALIëLIJN VAN DE K.N.I.L.M.
Driemaal horloge gelijk zetten in twee
dagen.
Over de in Juli a.s. te openen Australië-
lijn van de Kon. Ned. Ind. Luchtvaart Mij.
kan nog het volgende worden gemeld:
Het ligt in de bedoeling de voor Austra
lië bestemde vliegtuigen te laten vertrek
ken in aansluiting op de inkomende K. L.
M.-toestellen. Na een tusschenlanding te
Soerabaja wordt gevlogen naar Bali, waar
de eerste nacht wordt doorgebracht.
Den volgenden morgen vertrekken de
toestellen uit Bali en vliegen via Koepang
(Timor), Darwin naar Cloncurry, waar de
tweede nacht wordt verbleven. Den vol
genden dag wordt gevlogen Cloncurry,
Longreach, Brisbane, Sydney.
De terugreis wordt gemaakt als volgt:
des morgens vertrekken de toestellen uit
Sydney en vliegen via Brisbane, Longreach
en Cloncurry naar Darwin. Den volgenden
morgen Darwin, Koepang (Timor), Denpa
sar (Bali), Soerabaja, Batavia, alwaar men
des middags aankomt. Met andere woor
den: des morgens uit Seyney vertrokken
komt men den volgenden dag in den loop
van den middag te Batavia aan.
Hoe snel overigens de luchtreizigers in
twee dagen zich verplaatsen blijkt wel uit
het feit, dat zij gedurende die vlucht van
twee dagen drie maal hun horloges zullen
moeten verzetten om de honderdvijftig mi
nuten tijdsverschil tusschen Sydney en
Batavia bij te houden.
TWAALF MILLIOEN AAN JUWEELEN
VERNIELD.
Bij ongeluk vliegtuig Tirana—Rome.
Bij het verongeluken van het vliegtuig
van de lijn TiranaRome Zaterdag j.l.
zijn juweelen ter waarde van twaalf mil-
lioen francs verdwenen, welke eigendom
waren van een juwelier te Parijs.
De juweelen waren getoond aan de ko
ning van Albanië om hier een keus uit te
maken voor een geschenk aan zijn gemalin.
Men vermoedt, dat de juweelen zijn ver
nield tijdens den brand welke volgde op
het neerstorten van het vliegtuig.
KARD. PACELLI'S REIS NAAR
HONGARIJE.
Rijksregent Horthy betuigt zijn vreugde
over de komst van den KardinaaL
De Romeinsche correspondent van de
„Tijd" seint:
Z. H. de Paus heeft een tiental promi
nente Vaticaansche hoog waardigheidsbe
kleders aangewezen, om Kardinaal Pa-
cell i naar Boedapest te vergezellen.
Wij noemen o.m. MgT. Montini, substi
tuut van den Staatssecretaris, Mgr. Lut-
tor, Protonotarius Apostolicus ad instar,
Z.Exc. Don Lancellotti, Prins van Procedi,
en Mgr. Grano, Maestro der Pauselijke ce
remonies.
Horthy heeft aan Kardinaal Pacelli een
boodschap gezonden, waarin hij zijn vreug
de uitspreekt over de komst van den Kar
dinaal-Staatssecretaris als Legaat naar
Boedapest en waarbij hij Z.Em. uitnoodigt
zijn gast te zijn in zijn paleis te Boedapest.
Horthy heet den Kardinaal namens alle
Hongaren welkom.
Kardinaal Pacelli heeft Horthy hiervoor
een danktelegram gezonden, waarin hij
bedankt voor de eer in hem aan Z. H. den
Paus aangedaan.
THEATER
HOOFDFILMS
INHOUD
AANVANGSUUR
KEURING
Lido:
Saratoga (Jean Har
low, Clark Gable).
Een avontuur in
Barcelona (Loretta
Young, Don Ameche)
Renbaanfiln
Sensation,
film
lederen avond 8.15
uur. Zondag van 2-7
uur. Zaterdag en
Woensdag 2.30 uur
matinée.
Goedgekeurd
v. volwassenen
Trianon:
'n Prachtexemplaar
van een man (Joann
Blondell, Edward*
Everett Horton).
Ten Westen van
Shanghai (Boris
Karloff, Ricardo
Cor ter).
Kom. film
Dram, film
Iederen avond 8 uur
Zondag van 2—7 uur
Zaterdag, Woens
dag 2 uur matinée.
Goedgekeurd
v. volwassenen
Casino:
Pygmalion (Lily
Bouwmeester).
Het Corps der waag
halzen (Jack Holt).
Kom. film
Sensation,
film
lederen avond 8 uur
Zondag van 47
en 811 uur. Za
terdag en Woensdag
2 30 uur matinée.
Goedgekeurd
Rex:
Luxor:
Ching-Ching (Shir
ley Temple).
Park Avenue (Ma
deleine Caroll, Dick
Powell).
Speelfilm
Muzik. kom.
film
Iederen avond
8 uur. Zondag
bovendien van
2 tot 7 uur.
Matinée iederen
werkdag om 2 uur.
Goedgèkeurd
Afgekeu.
Ho« groot ook de toeloop van klanten bij
Kreymborg is, de sorteering Waarborg-
Kleedlng is altijd nog grooter.
alléén b] KREYMBORG
