DONDERDAG 28 APRIL 1938
29ste Jaargang No. 9017
S)e CcicbclveSoii^aAit
Telefoon: Redactie 15.
Telefoon: Administratie 93v
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Adr. en Abonm-tarieven zie pag. 2.
Giro 103003. Postbus 11.
V Een parlementaire
enquête
Onder de bladen is er verschil van mee
ning over de vraag, of het voorstel-Wen-
delaar tot het instellen van een enquête
inzake Osse moet worden aangenomen.
Er zijn katholieke bladen, die, hoewel
niet enthousiast voor het voorstel, er geen
overwegend bezwaar tegen hebben zoo
als de „Maasbode".
Er zijn katholieke bladen, die een derge
lijk voorstel afwijzen, omdat het beleedi-
gend is voor den Minister, die alles heeft
medegedeeld en na wiens mededeelingen
het anti-papisme is gaan zoeken, maar te
vergeefs, naar feiten, die de mededeelin
gen van den katholieken bewindsman zou
den loochenstraffen. Men moet, aldus laatst
bedoelde bladen, aan deze door antipapisti
sche motieven ingegeven opblazing niet
mee doen, er geen eer aan bewijzen door
handteering van een zoo'n zeldzaam ge
bruikt parlementair recht als de parlemen
taire enquête is. Op dit standpunt staat
b.v. de „Volkskrant".
Hoewel wij aan de redeneering van laatst
bedoelde bladen geenszins redelijke
gronden willen ontzeggen, gevoelen wij,
onder de huidige omstandigheden, voor-
loopig meer voor het standpunt dier bladen,
welke geen overwegend bezwaar te
gen bedoelde enquête hebben.
Maar niet om de reden, welke de
Avondpost aanvoert! Dit liberale or
gaan zegt: waarom kunnen toch katholieke
bladen eenig bezwaar hebben tegen be
doelde enquête? „Als het resultaat gunstig"
is voor het ministerieele beleid; welk een
overwinning!"
Als het resultaat gunstig is voor het mi
nisterieele beleid dan zullen er nóg ve
len zijn, die zeggen: ja, m a a r.dan zul
len er bijkomstigheden worden opgediept
en als hoofdzaken voorgesteld, om tóch den
katholieken minister te kunnen treffen;
dan zal er, als men zelfs zulke bijkomstig
heden niet reëel kan aanwijzen, worden ge-
phantaseerd.
Was na de interpellatie in de Tweede
Kamer niet héél de Kamer uitgezonderd
de heeren Kersten en Rost v. Tonningen
tevreden gesteld? Had de minister niet
overwonnen? Ja, maar.... zoo werd
er onmiddellijk daarna weer gepraat door
het publiek, dat sensatie wil èn dat wil be
smeuren de eer van den katholieken mi
nister.
Nu reeds verklaart de N. S. B. zich te
gen een parlementaire enquête, omdat
deze.... de zaak in de doofpot stopt! Bij
voorbaat heeft zij zich reeds gewa
pend, als het resultaat van een enquête
gunstig zou zijn voor den minister!
Helaas 't is in hooge mate ergerlijk
en bedroevend is veler 'mentaliteit zóó
vergiftigd, dat men niet meer objectief
kan of wil zien!
BINNENLAND
DE ALTIJD-BLIJVENDE MOEDERKERK.
Hugh Wilson, die onlangs benoemd werd
tot gezant der Vereenigde Staten te Ber
lijn, heeft een dezer dagen een boek het
licht doen zien, getiteld „The Education of
a Diplomat". Hij geeft daarin indrukken
weer, opgedaan in zijn lange diplomatieke
carrière. Hugh Wilson spreekt in zijn boek
ook over het Katholicisme. ,.Ik behoor niet
tot de Katholieke Kerk, maar de activiteit
van de Katholieken en de eeuwigheid van
de Katholieke Kerk, die altijd, gedurende
het wankelen van koninkrijken, keizerrij
ken en democratieën, dezelfde bleef als die
Zij was in de eerste eeuwen, imponeert mij.
Zij veroordeelde, wanneer het noodig was,
ook regeerders, en Zij is de eenige macht,
die zich altijd met respect laat aanhooren
en steeds verheven bleef boven de nationale
grenzen. De naties moeten, ook wanneer
Zij iets zegt, wat met haar wenschen in
strijd is, en ook wanneer haar politici niet
katholiek zijn, naar Haar luisteren". Wilson
schrijft ook nog over den schoonheidszin
der katholieken, die bij de protestanten ont
breekt.
TSJECHO SLOWAKIJE BELEEFT EEN
TWEEDEN WINTER.
PRAAG, 28 April. (A. N. P.). De laat
ste dagen wordt het geheele land door zwa
re sneeuwstormen geteisterd en des nachts
vriest het 4 graden. Na een ongewone
warmte in Maart is het opnieuw winter
geworden. De boomgaarden hebben onbe
rekenbare schade geleden. De hoop op een
recordoogst van perziken is verdwenen en
ruim 80 procent der abricozenbloesems is
vernield. Er is weer groote vraag naar
brandstoffen.
HET REGEERENGSJUBILEUM DER
KONINGIN.
Hoe de hoofdstad het feest zal vieren.
In een hedenmorgen gehouden pers
conferentie heeft de voorzitter van het
comité tot viering van het veertigjarig
regeeringsjubileum van H.M. de Koning
in, de heer C. G. Vattier Kraane, eenige
mededeelingein ;fl:daan over de wijze,
waarop Amsterdam, tijdens de feest week,
gedurende welke de koningin temliddien
der bevolking van de hoofdstad zal ver
toeven, het feest zal vieren.
De feestweek zal worden ingezet
met den luisterijken intocht van H.M.
de Koningin. Medewerking van zoo
veel mogelijk vereenigingen is inge
roepen om zich met vaandels, banie
ren en vlaggen te scharen langs den
intochtsweg, die ongeveer 5 K.M. lang
zal worden.
H.M. zal derhalve niet aan het cen
traal Station in de hoofdstad aanko
men, maar aan het Weesperpoort-
station of het station Haarlemmermeer,
zooals vijftien jaar geleden bij het
zilveren regeeringsjubileum het ge
val was.
Een beslissing hieromtrent is nog niet
gevallen, zoodat ook de route nog niet
kon worden vastgesteld.
Reeds dien Maandagavond zullen op
twaalf pleinen muzS kuit voeringen wor
den gegeven en het is de bedoeling, dat
deze gedurende de gieheele week or
den herhaald, zoodat er muziektenten
zullen worden neergezet, waaromheen zich
eiken avond een feestelijke menigte zal
verzamelen, die ook gelegenheid krijgt,
een dansje te maken, zooals men dat te
Parijs op den 14 Juli in vrijwel elke
straat ziet.
Op Dinsdag 6 September vindt des
morgens te half twaalf in de Nieuwe
Kerk op den Dam de plechtige gedachte-
risviering plaats, waarbij de minister
president dr. H. Colijn de herdenkings
rede zal uitspreken. Des middags te half
crie volgt op den Dam het nationale
huldebetoon.
Uit alle elf provincies zullen officieele
deputaties komen, in totaal 9600 personen,
oie provinciegewijs op den Dam zullen
worden opgesteld en voor de koningin
zullen defileeren.
Verder bestaat het voornemen van
verschillende sport- en andere orga
nisaties van de rijpere jeugd, om den
vorigen dag of eventueel op 6 Sep
tember zelf uit 300 kust- en grens
plaatsen van ons land jeugdige fakkel
drager te laten vertrekken, om de
brandende toorts in estafette naar de
hoofdstad te brengen. Het ligt in de
bedoeling, dat Dinsdagavond te 9 uur
de- 300 laatste loopers met de bran
dende toortsen op den Dam aanko
men en daar een groot vreugdevuur
ontsteken, dat de geheele verc^re
feestweek zal blijven branden.
Dienzelfden avond zal tevens aan den
buitenkant van de stad een groot vuur
werk worden ontstoken.
Vermoedelijk zal op Donder
dag 8 September H.M. de Ko
ningin het nieuwe motormail
schip van de stoomvaart Mij.
N eder land", de „Oranj e", van
de werf der Ned. Scheepsbouw
Mij. te water laten.
Tenslotte zal op Zaterdagmiddag 10
September in het Station een groot feest
worden georganiseerd, dat door H.M. de
Koningin zal worden bijgewoond. Een
combinatie van muziekgezelschappen van
500 personen onder leiding van B. D.
Peters zal een instrumentaal concert geven
terwijl 1500 zangers en zangeressen onder
leiding van TH. van der Bijl een a cappella
zanguitvoering zullen geven.
Hierop volgt een groot ballet van circa
180 personen en met medewerking van
leekengroepen, onder leiding van Yvonne
Georgi, welk ballet eindigt met een ver
rassende apotheose, waarna in het sta-
d.on de door bij het Centraal Comité van
Oranje- en Nationale vereenigingen aan
gesloten vereenigingen georganiseerde
historische optocht wordt opgesteld, die
een beeld zal geven van de geschiedenis
van het Oranjehuis.
Behalve dit programma zullen ge
durende de geheele week tal van andere
gebeurtenissen de feeststemming ver-
hoogen.
HET PRINSELIJK HUWELIJK IN DOORN.
Naar wij vernemen zullen Prinses
Julian u. en Prins Bernhard op 4 Mei
aanwezig zijn bij het sluiten van het
huwelijk tusschen Prins Lodewijk
Ferdinand van Pruisen, kleinzoon van
den ex-keizer van Duitschland en groot
hertogin Kyra van Rusland.
UITOEFENING DER GENEESKUNST.
De inperking van het arbeidsveld van
opticiens en masseurs.
Voorloopig verslag der Tweede Kamer.
Volgens het Voorloopig Verslag der Twee
de Kamer over het wetsontwerp tot aan
vulling van artikel 1 van de wet, regelende
de uitoefening der geneeskunst, verklaarden
sonunige leden tegen de strekking daarvan
ernstig bezwaar te hebben.
De masseurs.
Zij zagen in de indiening van dit ont
werp een poging tot inwilliging van het
verlangen der medici om elke behande
ling van lichamelijke gebreken door ande-
dan geneeskundigen onmogelijk te ma
ken. Daarmee konden zij zich niet vereeni-
gen. Uitgangspunt voor een wettelijke re
geling behoort huns inziens veeleer te zijn,
dat hetgeen op natuurlijke wijze begroeid
is op een zoodanig peil gebracht moet
worden, dat het voor de volksgezondheid
voordeel brengt. In stede van zooals
thans wordt voorgesteld het terrein,
waarop opticiens en masseurs zich mogen
bewegen, zeer sterk te beperken zonder
zich te bekommeren om de vraag, of op het
terrein, waarop deze personen zich nog
wel zullen mogen begeven, ook onbekwa-
men hun werk zullen blijven doen, be
hoorde de wetgever een regeling te tref
fen, die waarborgen geeft, dat slechts be
kwame, deskundige opticiens, masseurs,
enz. hun werkzaamheden zullen kunnen
voortzetten, inperking van hun arbeids
veld zou dan niet noodig z\jn.
Vele andere leden waren het met deze
opvatting niet eens. Het z.g. artsenmonopo
lie behoort huns inziens in elk geval ge
handhaafd te blijven. Op heffing daarvan
zou ernstige schade aan de volksgezond
heid kunnen toebrengen.
Tegen de strekking van het wetsontwerp:
een nauwkeurige afpaling van het terrein,
dat wordt bestreken door het verleenen
van genees-, heel- en verloskundigen raad
of bijstand als bedrijf, hadden deze leden
geenerlei bezwaar. Tegen de uitwerking
bestonden evenwel bij verscheidene hunner
ernstige bedenkingen.
De opticiens.
Vooralsnog konden deze leden niet in
zien, dat het gebruiken van moderne in
strumenten door goede opticiens gevaren
van beteekenis voor de volksgezondheid
zou meebrengen. Inperking van het arbeids
veld der opticiens scheen hun dan ook niet
noodzakelijk. Wel zou huns inziens kunnen
en moeten voorschrijven, dat alleen deskun
digen brillen en brilleglazen mogenafle-
veren. Noodig is naar het oordeel dezer le
den, een regeling omtrent opleiding en di
plomeering der opticiens en omtrent het
op hen uit te oefenen toezicht.
Andere leden konden de zoo juist weer
gegeven opvatting niet deelen. Zij achtten
het integendeel juist, dat de opticiens in de
uitoefening van hun bedrijf eenigszins zul
len worden beperkt. Het is een misverstand
te meenen, dat de refractioneerende opti
ciens met hun inderdaad vaak uitsteken
de instrumenten op mechanische wijze kun
nen bepalen, welke bril de juiste is. Deze
instrumenten behooren slechts door den
medicus met zijn veel uitgebreider kennis
te worden gebruikt.
Voor jonge menschen, die een bril noo
dig hebben, zoo betoogden deze leden nog,
is het van het groote belang, dat zij door
een medicus worden onderzocht. Staat men
den opticiens toe, dat zij door him instru
menten aan hun zaak een wetenschappelijk
cachet geven, dan zal het publiek er niet
zoo' licht toe komen een oogarts te raad
plegen, tot schade van de volksgezondheid.
Ook het arbeidsveld van hen, die met
heilgymnastiek en massage hun brood ver
dienen, zal naar het oordeel van verschei
dene leden door het wetsontwerp, indien
het ongewijzigd wet wordt, te sterk wor
den ingeperkt. Behoort, zoo vroegen zij,
voor eenvoudige gevallen niet een uitzon
dering te worden gemaakt?
Vele andere leden beschouwden de voor
gestelde regeling ten aanzien van heilgym
nastiek en massage als een groote verbe-
ring, die in den dringend gevoelde behoef
te voorziet.
DE REFRACTIONEERENDE OPTICIENS.
Beperkende bepalingen.
Gisteren kwam de algemeene Nederland-
sche Bond van opticiens te Utrecht in ver
gadering bijeen. Met algemeene stemmen
werden de volgende beperkingen van het
refractionneeren aangenomen.
1. Beperking van technischen aard.
De opticiens moeten niet spreken over
af te leveren zonder medisch voorschift:
Aan kinderen onder 14 jaar, aan scheel-
zienden, aan personen met een hoogere
myopische afwijkjng dan 10.0. Aan per
sonen, bij wie een oogziekte geconstateerd
is. Aan personen, die onder behandeling
van een oogarts zijn. Aan personen, waarvan
de refractie plotseling of binnen zeer kor
ten tijd sterk veranderd is. Aan personen,
waarbij men met volcorrigeerende glazen
een duidelijke verbetering der gezichts
scherpte niet bereiken kan, t.w. bij spheri-
sche afwijkingen minstens 0.7 en bij astig-
matische afwijkingen minstens 0.5 visus.
Hij verplicht zich al deze slechtzienden
naar een oogarts te verwijzen, zonder zelf
diagnose te stellen. In ieder geval is de op
ticien verplicht de slechtzienden naar een
oogarts te verwijzen, indien de geleverde
bril niet toereikend mocht blijken, om aan
de klachten van den cliënt een einde te
maken.
2. Beperking van psychologischen aard.
Aan deze beperkingen dient een opti
cien zich te houden, opdat de cliënt niet den
indruk zal krijgen, dat hij onder medische
behandeling is.
De opticiens moeten niet spreekn over
patiënten, maar over cliënten e.d.
Zij moeten niet spreken of schrijven over
oogonderzoek, maar van refractie-me
ting b.v.
Het formulier, waarop die refractie-af
wijking genoteerd wordt mag geen naam
dragen van recept en er mag evenmin op
deze wijze over gesproken worden.
3. Beperkingen In publicatie.
Het is verboden in publicaties er op te
wijzen, dat bovenbedoelde refractie-meting
kosteloos geschiedt.
De A.N.B.O. hoopt door bovenstaan
de beperkingen, die voor al haar leden
bindend zijn verklaard, tegemoet te ko
men aan de gerechtvaardigde eischen
van de medici. Zij hoopt tevens, dat
door een wettelijke invoering hiervan
de volksgezondheid zal worden be
schermd, zoodat het ingediende wets
ontwerp, hetwelk hieraan niet tege
moet komt, zal kunnen worden inge
trokken.
ONZE STAATSSCHULD.
In 1937 met ƒ513.7 millioen toegenomen.
Blijkens het thans verschenen Algemeen
Overzicht bedroeg het totaal der Neder-
landsche Staatsschuld op 31 December 1937
ƒ4.058.335.974 tegen ƒ3.544.696.144 in 1936
en ƒ1.154.266.959 in 1913.
De Staatsschuld was in het afgeloopen
jaar het hoogst.
OEFENTOCHT VAN DE „JAVA" OP DE
NOORDZEE; EENIGE MINISTERS
AAN BOORD.
De kruiser „Java", onder commando van
den kapitein ter zee L. F. Klaassen, die eeni
ge dagen aan de voormalige steiger van de
Holland-Amerika-Lijn te Amsterdam heeft
gelegen, heeft gisterochtend om half acht
de hoofdstad verlaten met bestemming Den
Helder. Hier zal het schip tot begin Mei
blijven om daarna voor eenige jaren naar
Indië te vertrekken.
Te IJmuiden hebben de ministers Colijn.
Van Dijk en Weiter zich ingescheept, die
de tocht naar Den Helder hebben meege
maakt. Onderweg zijn oefeningen met ge
schut en vliegtuigen gehouden. Ook werd
in zee een nevelgordijn gelegd.
Het vertrek van de „Java" uit Den Hel
der naar Indië is vastgesteld op Woensdag
4 Mei te drie uur namiddag. Het zal met
eenig ceremonieel gepaard gaan.
GESTROOMLIJNDE POSTRIJTUIGEN
BIJ DE SPOORWEGEN.
Geslaagde proefrit.
Gistel-middag is, op de lijn Haarlem-
Den Haag proefgereden met de eerste van
de serie gestroomlijnde postrijtuigen, be
stemd voor de nieuwe electrische en Diesel-
treinen. Bij eerste bestelling werden drie
rijtuigen bij Werkspoor te Utrecht en drie
bij de firma J. J. Beynes te Haarlem ge
plaatst.
De rijtuigen zijn veel grooter dan de tot
nu toe gebruikte, terwijl ze bovendien
voorzien zijn van een aantal nieuwe tech
nische vindingen en verbeteringen ten be
hoeve van een snel en doelmatig uitvoeren
van de werkzaamheden van het postperso-
neel.
Deze nieuwe postrij tuigen zullen alleen
gebruikt kunnen worden in de nieuwe elec
trische en Dieseltreinen, omdat zij voorzien
zijn van geheel nieuwe automatische kop
pelingen. zoodat zij niet mee kunnen rij
den in de gewone stoomtreinen en oo de
oude electrische lijnen. Zij zullen 15 Mei
in dienst worden gesteld op het traject Am
sterdamUtrechtArnhem en wellicht la
ter ook doorloopen tot Eindhoven.
Indien deze eerste serie gestroomlijnde
postrijtuigen in de practijk blijkt te vol
doen. zal spoedig worden overgegaan tot de
bestelling van een nieuwe serie.
De proefrit van gisteren heeft volledig
aan de verwachtingen beantwoord. Slechts
enkele kleine verbeteringen zullen nog
worden aangebracht. De rit duurde onge
veer twee uur.
Gisteren is de heer Max van Poll van
Rotterdam uit met de Dempa naar Nndië
vertrokken voor een studiereis naar In-
sulinde vanwege de R.-K. Staatspartij. Zoo
als men weet, maakt ook de heer Teu-
Dll nummer bestaal uit
vier bladen.
VOORNAAMSTE NIEUWS
Buitenland
Daladier en Bonnet voeren besprekingen
te Londen. (2de blad).
De Engelsch-Iersche overeenkomst. (2de
blad).
Henderson te Praag. (2de blad).
De strijd in Spanje. (2de blad).
Verontwaardiging in Amerika tegen
Goering's maatregelen tegen de Joden.
(2de blad).
Binnenland
Het veertigjarig-regeeringsjubileum van
H. M. de Koningin. (1ste blad).
De eerste zending verbandmiddelen naar
China verscheept. (1ste blad).
De inperking van het arbeidsveld van
opticiens en masseurs. (1ste blad).
PE WERELD IN
VOGELVLUCHT
LONDEN: De gebeurtenissen der laatste
weken in Midden-Europa hebben de Wes-
tersche mogendheden zoo doen schrikken,
dat zij overhaast de oude vriendschapsban
den weer aanknoopen tegen het Duitsche
gevaar.
Na de EngelschItaliaansche overeen
komst en de FranschItaliaansche, welke
in voorbereiding is zijn nu Daladier en
Bonnet naar Londen gevaren om zich met
elkaar te verstaan. De „Times" verklaart
in zijn commentaar op deze Britsch-Fran-
sche besprekingen, die vandaag beginnen,
dat het vraagstuk van Tsjecho Slowakije
een der belangrijkste is, dat aan de orde
zal komen. Het blad schrijft, „Er is een
zeer groot verschil tusschen de standpun
ten der Fransche en der Britsche regeering
in deze aangelegenheid, daar Frankrijk ge
bonden is door een bondgenootschap en
Groot Brittannië niet".
Het blad is van meening, dat het niet
waarschijnlijk is, dat er een wijziging kome
in het standpunt, dat de eerste minister
op 24 Maart in het Lagerhuis heeft om
lijnd en zet uiteen, dat hoewel er een auto
matische verplichting bestaat op grond
van het Volkenbondstatuut tot actie over
te gaan noch 't lidmaatschap van den Vol
kenbond, noch de Britsche belangen eenige
onverschilligheid veroorloven, indien een
oorlog zou uitbreken.
De „Daily Telegraph" is van meening,
dat de beraadslagingen aangaande Tsjecho
Slowakije van het allergrootste be'ang zijn
voor de toekomst van Europa. Het blad
verklaart, dat de eenige kans om ernstige
mogelijkheden te ontgaan gelegen is in de
hechtheid der overeenstemming tusschen
Frankrijk en Groot-Brittannië.
De Duitsche pers schrijft hierover in de
haar eigen toon. Zij brengen het bezoek der
Fransche ministers meer en meer in ver
band met de kwestie der Sudeten-Duit-
schers. Intusschen schrijven de bladen in
krachtige termen over de eischen van Hen-
lein. De Angriff schrijft, dat Praag een
stad van Duitsche cultuur is en dat Tsje
cho Slowakije aan Frankrijk slechts de
„vernegering" heeft ontleend, „zooals dit
overal gebeurt, waar het jodendom en de
vrijmetselarij zich hebben gevestigd."
PRAAG: Intusschen poogt Henderson
eerst in Budapest en nu in Praag de oor
zaken der onrust te achterhalen. Hij heeft
geconfereerd met de regeering en doet het
nu met de Sudeten-Duitschers.
Van belang lijkt ons dit niet, daar Hen-
lein dit hoogstens zal gebruiken als pro
paganda en after all toch zal moeten doen
wat Berlijn wil. Maar de overige bespre
kingen zijn hoopgevend.
lings deel uit van die deputatie doch
deze gaat per trein naar Marseille.
De reis duurt in totaal ruim drie maan
den met een flinke vijftig dagen in Indië.
DE C.A.O. VOOR HET BAKKERSBEDRIJF
TE AMSTERDAM.
De samenwerkende gezellen-organisaties
in het bakkersbedrijf te Amsterdam heb
ben een brief aan de patroons-organisaties,
welke betrokken zijn bij het gentlemen-
agreement van 4 December 1937, gezonden,
waarin zij hun misnoegen uitspreken over
het feit, dat tot op heden het concept C A.
O. niet tot overeenstemming heeft geleid.
De besturen der arbeidersorganisaties
verzoeken de patroons uiterlijk Dinsdag 3
Mei haam te willen mededeelen, dat de
C.A.O. in de maand Mei 1938 tot stand zal
komen.
