Het
naar
vertrek van den Paus
Castel Gandolfo.
VRIJDAG 22 APRIL 1938
29ste Jaargang No. 9012
S)e CekUelie (Bonton!
835. DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN liriir''1
Dll nummer beslaat uil
vier bladen.
V Over een anti-Roomsche
actie en Iets anders
Een katholiek inzender in het „Handels
blad" constateert, dat de gebeurtenissen
rondom Oss tot een anti-roomsche actie
worden verwerkt.
Inz. noemt het een feit, dat sommige
niet-katholieke bladen zich juist op
deze zaken hebben geworpen, om daar
mede antipathie te wekken tegen de
R.-K. Kerk.
De Brabander schrijft inz. is
zeer verdraagzaam van aard en in
godsdienstzaken zeer ruim van opvat
ting. Nergens worden andersdenken
den gemakkelijker in het gemeen
schapsleven opgenomen dan in Bra
bant. Men ziet '3an ook vaak niet-ka
tholieke ambtenaren en officieren blij
vend in het Zuiden hun woonplaats
houden, wanneer zij eenmaal gepen -
sionneerd zijn.
Het wil inz. voorkomen, dat die goede
verhouding nu tusschen katholieken en
niet-katholieken, welke toch een zeer
waardevol bezit is, door de wrijving
van de laatste weken in het gedrang
dreigt te komen. Het is nu toch reeds
zoo ver, dat sommige niet-katholieke
bladen al maar speuren of zij niet den
een of anderen katholiek in opspraak
kunnen brengen.
Wij hebben in dezen tijd vóór alles
behoefte aan een eensgezinde volksge
meenschap en allerminst aan verdeeld
heid, getwist, haat en nijd. Daardoor
kan ons volk in zijn geheel slechts
worden geschaad.
De tijd kan aanbreken, wie weet hoe
spoedig reeds, dat katholiek en protes
tant elkaar noodig hebben, om te strij
den tegen den gevaarlijksten gemeen-
schappelijken vijand van onze eeuwen
oude volksrechten. Laten wij ons daar
op voorbereiden door ons te oefenen in
onderlinge liefde, achting en waardee
ring.
Tot zoover de inzender in het „Handels
blad".
Wij zijn het in veel met hem eens.
„Onderlinge liefde, achting en waardee
ring" moeten wij, Katholieken, hebben
voor iedereen. Ook de meest principieele
tegenstander, iedere medemensch maakt
aanspraak op onze liefde en ook op onze
achting en waardeering voor zijn overtui
ging, inzooverre daarin objectief iets
goeds door ons kan worden erkend en i n-
zooverre een goede bedoeling kan wor
den aanvaard.
Maar: die „onderlinge liefde, achting en
waardeering" kunnen in de practijk van
het leven moeielijk voeren tot samenwer
king, als onderlinge verschillen een diepe*
en breede klove vormen.
Ook al zouden wij b.v. overtuigd zijn,
dat een communist te goeder trouw is en
het goed bedoelt ook dan nog is er op
bijna geen enkel punt van belang vrucht
bare samenwerking mogelijk. De klove is
tè diep, en tè breed.
Tusschen onze Protestantsche landgenoo-
ten en ons is zulk een samenwerking, geba
seerd op „onderlinge liefde, achting en
waardeering" wèl op zéér vele punten mo
gelijk.
En wij koesteren het woord „koeste
ren" gebruiken wij hier! de hoop, dat
zulk een samenwerking ook mogelijk zal
zijn tusschen Protestanten, Katholieken e n
Sociaal-Democraten zij 't, uit den aard
der zaak, in mindere mate, op minder effec
tieve wijze, dan de hiervoor genoemde sa
menwerking. De p r a c t ij k heeft bewezen
én bewijst, dat het kan!
Helaas, is onze hoop door het Paasch-
congres der S.D.A.P. niet verlevendigd!
Terwijl b.v. in Engeland geen socialist
bet in z'n hoofd haalt om over den monar
chalen regeeringsvorm te gaan discus
sieeren, iedere socialist dezen regeerings
vorm als vanzelfsprekend aanvaardt, is
men op het Paaschcongres der S.D.A.P.
over dit onderwerp gaan praten en gaan
bepleiten den republikeinschen regeerings
vorm en dat in dezen tijd. In dezen tijd,
nu voor de democratie gevaren dreigen,
ontzaggelijk veel grooter, dan de gevaren,
die in den monarchalen regeeringsvorm be
staan of.mogelijk en denkbaar
zijn. In dezen tijd op deze wijze de ver
schillen te verdiepen en te verbreeden is
eenvoudig: onverantwoordelijk.
Wij herhalen, met volle overtuiging: al
dus is de S.D.A.P. propagandiste voor de
N.S.B.!
V Ter nagedachtenis van
pater Hendrichs
Wij willen Katholiek Leiden en ook velen
uit de omgeving in overweging geven: een
daad van piëteit te stellen ter eere van
de nagedachtenis van pater Hen
drichs, S. J.
Dinsdag a.s. wordt te Leiden in de Stads
gehoorzaal opgevoerd het laatste levens
werk van den grooten apologeet pater
Hendrichs z.g. het laatste levenswerk:
het tooneelspel: Die altijd blijft.
Als pater Hendrichs nog in leven zou
zijn geweest, en de opvoering van z ij n
tooneelstuk, waaraan hij zooveel tijd en
zorg en zooveel liefde had gewijd, onge
twijfeld zou hebben bijgewoond dan
zou de Stadsgehoorzaal uitstekend bezet
zijn geweest.
Nu moet zij dat ook zijn. Nu vooral: als
een daad van piëteit, om te eeren de na
gedachtenis van dien priester, die ook in
Leiden zooveel heeft gewerkt aan het zie-
len-heil!
Duizenden, die elders het stuk hebben
gezien, zijn er vol lof over.
Vol lof over den inhoud vol lof over
het spel van het goed-bekende tooneelge-
schap, dat het stuk opvoert.
Dit is al reden genoeg, om het stuk te
gaan bijwonen ook al bestond de hier
boven genoemde reden voor ons niet.
De apologetische ijver van pater Hen
drichs, zijn zuivere en diepe kijk op men-
schen en verhoudingen komt in zijn too
neelstuk tot levendige en aantrekkelijke en
boeiende uitdrukking. Zóó zullen we
in dit stuk ook als 't ware pater Hen
drichs z.g. zelf zien en hooren....
ONAFHANKELIJK VAN HITLER'S
BEZOEK
De H. Vader zou zeker niet weigeren
Hitler in audiëntie te ontvangen
KARD. FAULHABER'S BEZOEK
„AD LIMINA"
De Romeinsche correspondent van de
„Tijd" seint ons d.d. 20 April:
Wij dementeeren reeds het bericht, dat
de H. Vader voornemens zou zijn, op 30
April naar Castel Gandolfo te vertrekken.
Aanvankelijk was het voornemen van den
H Vader, zooals wij reeds eenigen tijd ge
leden berichtte, aanstonds na Paschen naar
Zijn zomerverblijf te vertrekken. Het weer
i3 echter zeer guur. Het zal dan ook van
de weersomstandigheden afhangen, wan
neer de H. Vader vertrekt. Het kan zijn,
dat dit zeer binnenkort is.
In geen geval houdt de datum van
vertrek echter verband met de komst
van Hitier naar Rome. Berichten, die
hieromtrent gepubliceerd zijn, berusten
geheel op fantasie. Er bestaat immers
voor den H. Vader geen enkele reden
om voor Hitler Rome te verlaten.
Men heeft gezegd, dat de H. Vader zulks
zou doen om te voorkomen, dat Hitier den
H. Vader een bezoek brengt. Onze zeer
gezaghebbende zegsman zeide echter, dat,
indien Hitier een verzoek tot den H. Va-
PE WERELD 1N
VOGELVLUCHT
HANKAU: Volgens de berichten uit het
Verre Oosten hebben de Japanners, wien
het den laatsten tijd in China niet naar
den vleeze gaat in hun strijd met de Chi-
neezen van Tsjang Kai Sjek, hun kracn-
ten geconcentreerd en is er een nieuwe
veldslag gaan bij Taiertsjwang. Eenige
weken geleden is daar de victorie der Chi-
neezen begonnen en het is te vreezen, dat
daar nu ook het einde van hun victorie
periode ligt. Weliswaar hebben wij nog
geen berichten over den uitslag van den
strijd, maar wij gelooven, dat hét keeren
van den krijgskans in het voordeel der
Chineezen slechts een onverwacht vleug
je is geweest tengevolge van een onvoor
zichtigheid der Japansche legerleiding, die
eigen krachten al te veel heeft onderschat.
Wanneer nu de Japanners alles op alles
zetten en de tanden op elkaar klemmen,
is er o.i. geen twijfel aan den uitslag van
den strijd.
BURGOS: Hetzelfde geldt voor den
strijd in Spanje. De linksclien mogen nog
zoo'n verbeten tegenstand bieden en erin
slagen, de opmarsch van Franco's ge
oefend en getraind en van beter materieel
voorzien leger te vertragen, de einduit
slag wordt toch door een onbevooroor
deeld toeschouwer niet in twijfel getrok
ken. Den laatsten tijd verloopt de op
marsch in Catalonië weer uiterst lang
zaam.
ANKARA: In Anatolië blijkt de aard
beving inderdaad een groote ramp ge
weest te zjjn. Aanvankelijk werden
„slechts" 200 slachtoffers gemeld, doch dat
getal moet minstens vervierdubbeld wor
den. Verscheidene dorpen zijn verwoest,
door later gevolgde aardschokken. Geluk
kig hebben deze latere aardschokken wel
materieele schade aangericht, doch wei
nig menschenlevens gekost, omdat de be
angstigde bevolking in het open veld was
gaan bivakkeeren.
der richtte om door Hem te worden ont
vangen, de H. Vader dit zeer zeker niet zou
afwijzen.
Het vertrek naar Castel Gandolfo zou
integendeel het bezoek van Hitier zeer
vergemakkelijken, daar het ceremonieel
op Castel Gandolfo veel eenvoudiger is.
Er bestaat echter geen verband tusschen
doen vertrekdatum naar Castel Gandolfo
en het bezoek van Hitier aan Rome, noch
in den zin, dat de H. Vader Hitler's be
zoek zou ontwijken, noch in den zin, dat
de H. Vader een bespreking met Hitier
zoekt. Niettemin zou een bezoek van Hit-
Ier aan den H. Vader zeer verhelderend
kunnen zijn voor den huidgen godsdien-
stigen toestand in Duitschland.
Zooals men weet bevindt Kardinaal
Faulhaber zich op het oogenblik te
Rome.
Wij maakten reeds melding van het
bericht, dat de Kardinaal door den H.
Vader in audiëntie is ontvangen.
Het bezoek van Kardinaal Faulhaber
aan Rome draagt geen bijzonder karak
ter. Het is, zooals wij reeds meldden, een
gewoon bezoek „ad limina", dat reeds in
Februari zou gebracht worden.
Van een zekere betrekking, die zou be
staan tusschen het bezoek van Kardinaal
Faulhaber aan Rome en besprekingen, die
onlangs te Berlijn met verschillende auto
riteiten zouden gehouden zijn, is in Ro
meinsche, welingelichte kringen niets be
kend. Tevens maant men tot de grootste
voorzichtigheid omtrent eenige bericht
geving over een te verwachten nieuwe
godsdienstvervolging.
Te Deum ging niet door.
Karakteristiek voor den huidigen toe
stand is het volgende:
Op den avond van Paschen zou in de
Anima alhier een Te Deum gezongen wor
den in verband met den Anschluss. Mgr.
Hudal had de Duitsche geestelijken hier
voor uitgenoodigd met een schrijven,
waarin de stemming te Gaeta ter sprake
komt, die naar gemeld is, wel de slecht
ste uitslag is geweest van de geheele stem
ming. Men heeft dit in Duitschland gewe
ten aan agitatie, door emigranten gevoerd.
Mgr. Hudal meende nu, dat de voorgeno
men plechtigheid gelegenheid bood om den
slechten indruk weg te nemen.
Het schrijven vond weinig instemming
bij de Duitsche geestelijken. Men vond het
niet noodig zich te verontschuldigen voor
een daad, .die men gesteld had volgens den
wensch van Hitier, n.l. om volgens het ge
weten een uitspraak te doen. De plechtig
heid met Te Deum is naar wij vernamen
niet doorgegaan op een wenk van hooger-
hand.
LEIDEN.
J. BAAK Jzn. t
VOORNAAMSTE NIEUWS
Buitenland
Een nieuwe aanval der Japanners bij
Taiertsjwang. (3de blad).
Gisterenmorgen werd een Haagsche
taxichauffeur, die een voor hem onbe
kende heer in zijn wagen rond reed;
(hij was o.m. reeds naar Leiden ge
weest) op den Middenweg te Leid-
schendam plotseling door dezen in de
rug vastgegrepen. De onbekende gaf
voor geld noodig te hebben, hetgeen
hij van den chauffeur eischte. Blijk
baar uit vrees en door de onverhoed-
sche aanval gaf deze zijn portemon-
naie, waaruit 8.in den zak van
den onbekende verdwenen, die daarna
de vlucht nam den polder in.
De politie, die spoedig was gewaar
schuwd, stelde direct een onderzoek
in, doch het gelukte niet den dader te
pakken; alleen werd de portemonnaie
met nog eenig geld er in teruggevon
den.
Nader vernemen wij, dat de dader,
zekere C. G. K. uit Den Haag, des
avonds door de politie is gearresteerd
in de woning van zijn a.s. schoon
ouders de familie S. in de Veenestraat
te Leidschendam. Hij bleek 23 jaar oud
te zijn en van beroep chauffeur-mont.
Door den burgemeester werd een voor-
loopig verhoor afgenomen, waarbij K.
heeft bekend den overval gepleegd te
hebben. K. is overgebracht naar de
marechaussee-kazerne te Wassenaar
en zal heden voor den Officier van
Justitie te Den Haag geleid worden.
Omtrent deze roofoverval kunnen wjj
nog het volgende mededeelen:
De Haagsche chauffeur P. Vereecken
uit de Cornelis Jolstraat had van K.
opdracht gekregen naar Leiden te gaan,
waar zijn meisje in een der ziekenhpizen
zou zijn opgenomen. Verschillende zieken
huizen werden bezocht, doch volgens K.
was het meisje daar niet aanwezig. Daar
op werd naar Leidschendam gereden, waar
de schoonouders van het meisje woonden.
Op den Middenweg, waar K. zeide fa
milie te hebben, liet hij den chauffeur
plotseling stoppen.
Plotseling overvallen
Ik zette het contact af, en op dat oogen
blik, terwijl ik er niet in het minst op ver
dacht was, greep de kerel me plotseling
van achteren beet, waarbij hij zijn armen
om me heen sloeg, zoodat ik me niet meer
bewegen kon, daar hij met zijn volle ge
wicht op mijn hoofd hing. Ik kon niets
uitrichten en was volkomen machteloos.
Ik kon geen adem meer krijgen, daar de
man me met mijn voorhoofd in de kussens
van de voorbank drukte. Bovendien liep
het bloed uit mijn neus en drukte de vent
mijn neus en mond nog dicht.
Was hij waanzinnig?
Op dat oogenblik begreep ik nog niet
dat het om mijn geld te doen was. Ik ver
keerde in de veronderstelling dat de man
door de spanning waanzinnig was gewor
den en in een vlaag van verstandsverbijs
tering handelde.
Ik kon haast geen geluid meer uitbren
gen, maar met horten en stooten vroeg ik:
Jö, heb je geld noodig?
Ja, schreeuwde de aanvaller, ik heb
acht gulden noodig om een verpleegster
te oetalen. Ik haalde toen mijn portemon
naie uit de rechterbuitenzak van mijn
jas. Er zat een bedrag van ongeveer 22
gulden in, maar geld liet me op dat oogen
blik onverschillig, zoo vertelde Vereecken
aan een verslaggever van de Avondpost.
Als de man me maar los liet, en dat deed
hij inderdaad, toen hij de portemonnaie in
handen had. Onmiddellijk sprong hij uit
den wagen, maar toen bleef hij weer
De „Osservatore" spreekt de bewering
tegen, alsof de Oostenrijksche Katholieken
zich voor het nationaal-socialisrae zouden
hebben uitgesproken. (3de blad).
Binnenland
Te Steenwijk heeft een ernstige brand
gewoed, waarbij verschillende perceelen
geheel of gedeeltelijk in de asch zijn ge
legd. (4de blad).
Lelden
Overleden zijn de heer W. F. Verhey
van Wijk, directeur van v. Wijk's Textiel
fabrieken en de heer J. Baak Jzn., oud
inspecteur bij het L. O. in de inspectie
Leiden. (1ste blad).
Twee personen gearresteerd, verdacht
van brandstichting in de parapluiefabriek
„Pluvius", in 1934 gepleegd. (1ste blad).
Omgeving
Een Hagenaar beroofde te Leidschendam
een taxi-chauffeur van zijn geld; de roover
werd reeds ingerekend. (1ste blad).
Te Noordwijk werden gisteren de bloe-
menfeesten geopend. (3de blad).
staan. Ik was in zoo verre hersteld, dat ik
eveneens uit den auto kon komen, waarop
ik met een plotselingen greep m'n porte
monnaie van den vent afpakte, waaruit
deze echter inmiddels kans had gezien, ze
ven gulden te nemen. Tegelijk had ik daar
een enveloppe in handen. Nou heb je mijn
naam ook, riep de roover nog en sprong
over een slootje het land in, waar ik hem
in den polder zag verdwijnen.
Blauwe tram moest stoppen.
Ik ging direct naar een houthandelaar,
die ongeveer 50 meter verder woonde en
reed met dezen naar de politie, waar drie
veldwachters met me mee gingen op zoek
naar den vluchteling. We reden toen zoo
snel mogelijk de Blauw tram achterna, die
we lieten stoppen, waarna alle passagiers
nauwkeurig verden bekeken, daar de po
litie vermoedde, dat de dader op deze wijze
naar de residentie trachtte te ontkomen.
Dit onderzoek was echter tevergeefsch. We
reden nog wat rond, maar nergens was de
man te zien. Inmiddels had ik de envelop
pe, die ik van den vent had afgenomen en
waarop de naam J. C. E. Kanters voor
kwam, aan de politie geven.
Weliswaar had de man toen hij vluchtte
gezegd: mijn naam heb je daar ook, maar
eerst geloofde ik daar niet veel van. Toen
we echter later weer op den Middenweg
kwamen en daar op de boerderij, waar
de man had voorgegeven, dat zijn schoon
ouders woonden, eens informeerden, was
er een meisje, dat vertelde, dat de man,
dien zij daar kort tevoren had gezien, de
verloofde was van een meisje uit Leid
schendam. We trokken toen naar de fami
lie S. in de Veenestraat, waar de politie
huiszoeking verrichtte, echter zonder re
sultaat.
Tot zoover had Vereecken het onderzoek
meegemaakt, waarna hij eindelijk naar
huis was gegaan om eenige uren te rusten,
nadt hij zijn garage van het gebeurde in
kennis had gesteld.
In den loop van den avond heeft de
burgemeester van Leidschendam, die het
onderzoek in deze zaak leidde, daarop door
de politie-radio een verzoek tot opsporing
en aanhouding van Kanters laten omroe
pen, waarbij een vrij nauwkeurig signale
ment van den dader werd verstrekt.
De vogel geknipt
Later op den avond begaven de veld
wachters zich daarop weer naar de wo
ning van S., om nogmaals een onderzoek
in te stellen. Toen hun daar de toegang
geweigerd werd, bestond er wel geen
twijfel meer dat de vogel gevangen zat.
Aan ontkomen viel niet meer te denken,
want het huis werd nauwlettend gadege
slagen tot de burgemeester kwam en men
kon binnendringen. Inderdaad werd K.
daar toen gearresteerd. Het bleek dat hij
reeds van 's middags 12 uur af zich daar
had verborgen gehouden, nadat hij tevoren
direct na den roofoverval, op een geleende
f'ets naar den Haag was gereden, waar hij
eenige kleine schulden in verschillende kof-
fietentjes had betaald alsmede een schuld
van vijf gulden.
Toen hij dan ook aangehouden werd had
hij geen cent meer over van het geroofde
geld. Hij heeft een volledige bekentenis
afgelegd.
Hij zal worden vervolgd terzake van be-
roovir.g met geweldpleging, alsmede we
gens hutsvredebreuk bij de alleenwonende
dame op het Stuyvesantplein. Ook voor
den schoonvader zal deze zaak onaangena
me gevolgen hebben, daar hij vervolgd
zal worden wegens het verbergen van
iemand, die door de politie wordt gezocht.
ROOFOVERVAL TE LEIDSCHENDAM
DE ROOVER IS REEDS GEARRESTEERD