Prinses Beatrix
naar Den Haag
DINSDAG 5 APRIL 1938 29ste Jaargang No. 8998
9e £eid&^0oti/ta/nt
Telefoon: Redactie 15. -rv/x^ «- n.i Adv. en Abonn.-tarieven zie pag. 2.
Telefoon: Administratie 935. DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Giro 103003. Postbus 11.
De jongste door Z.K.H. Prins Bernhard gemaakte foto van H.K.H.
Prinses Juliana met Prinses Beatrix
Uitsluitend Reproductierecht Nygh
en van Ditmar N.V., Rotterdam
V Filmkeuring en
Filmadvertenties
De „Residentiebode" heeft geantwoord op
ons artikel van 31 Maart. En wij erken
nen het gaarne de toon heeft nu een
beteren klank. Al getuigt het, op een on
aangename wijze, van een zekere vrijmoe
digheid, als het blad ons nu weer verwijt,
dat wij in zeven achtsten van ons artikel
(gelukkig in één achtste niet!) volgen een
„systeem, te onwaardig, om een antwoord
te verdienen"; dat wij geen voldoende rid
derlijkheid bezitten, om met ons een pole
miek te voeren. De schrijver, die in zijn
vorig artikel, ons projectielen naar het
hoofd smeet, als „De Leidsche Courant was
als steeds niet wijs", „Uit welk gat komt
dat blaadje", enz., moest toch zichzelf nu
niet naar voren schuiven als propagandist
voor een waardige en ridderlijke manier
van polemiseeren! Dat is al te.... vrij
moedig! Wij willen er echter verder over
zwijgen, om den schrijver te volgen in zijn
zakelijk betoog. En dan stuiten wij jam
merlijk aanstonds op eene, o.i. buiten allen
twijfel vaststaande, verwarring in zijn be
schouwingen. Hij stelt heelemaal niet
scherp de kwestie, waarom het gaat. Wij
missen dus de allereerste vereischte, om een
polemiek te voeren, met eenige kans op
vruchtbaar resultaat. Maar wij zullen trach
ten, de kwestie wel juist te stellen.
En dan herinneren wij er aan, dat wij op
31 Maart schreven:
De „Residentiebode" neemt ten op
zichte van het plaatsen van bioscoop
advertenties een standpunt in, dat wij
als „betreurenswaardig" hebben gesig
naleerd:
lo. omdat het in meerdere gevallen
voorkomt, dat er in de „Residentiebo
de" eerst een advertentie wordt ge
plaatst en daarna een afkeurend
oordeel van de redactie;
2o. omdat het in vele gevallen ge
schiedt, dat in de „Residentiebode" een
advertentie wordt geplaatst van een
door de Katholieke Film Centrale af
gekeurde film, daar deze film door de
redactie van de „Residentiebode" is
goedgekeurd of toelaatbaar geacht.
Nu antwoordt de „Residentiebode" hier
op, dat wij „zonder behoorlijk onderzoek"
„onware beschuldigingen" lanceerden; dat
wij „een ernstigen plicht van onderzoek en
informatie volkomen verzuimd" hebben!
Tegenover deze héél groote woorden con-
stateeren wij het feit, dat de „Residentie
bode" beide door ons hierboven gememo
reerde beweringen of „beschuldigingen"
niet ontkent; zij zou deze ook niet kunnen
ontkennen, want wij hebben deze bewerin
gen of „beschuldigingen", natuurlijk, niet
neergeschreven, dan na ernstig onderzoek,
zóó dat wij zeker waren van de waarheid
ervan. En andere „beschuldigingen" hebben
wij niet gericht tot de „Residentiebode".
Wat de „Residentiebode" alléén doet is:
een woordenrijk pleidooi houden ter recht
vaardiging van haar door ons als betreu
renswaardig gekwalificeerd standpunt
woordenrijk, maar verre van klaar en dui
delijk!
Zij wijst er n.l. op, dat zij, wanneer zij
een advertentie plaatst van een bioscoop
voorstelling, welke (twee dagen later) door
de redactie om moreele redenen wordt af
gekeurd, voor die advertentie geen betaling
wil ontvangen. Deze houding zal door
de Haagsche bioscoop-exploi
tanten als loyaal worden gewaardeerd!
Maar dat verandert niets aan de over
tuiging van ons en vele anderen, dat het
plaatsen van een advertentie in dat geval
verkeerd is geweest. Men kan daaruit
hoogstens de conclusie trekken, dat geen
immoreel winstbejag voorzat, maar daar
door wordt de daad, die wij meenen als
verkeerd, moree 1-verkeerd te mogen
signaleeren, geenszins van verkeerd veran
derd in goed! Rond-uit gezegd: wij staan
verbaasd wij zouden haast zeggen: ver
bijsterd, dat geschreven wordt als volgt:
De advertentie is nu eenmaal een der
bronnen van inkomsten, ook van een
courant. En als men een dagblad be
schuldigt van het plaatsen van adver
tenties voor films, die het zelf moreel
afkeurt, dan moet ieder daaruit lezen
(en dan hebben dus naar ons bleek
talloozen ook terecht daaruit gelezen),
en dan is daar ook mee bedoeld: dat
dit geschiedt tegen geld, uit winstbe
jag, anders heeft heel het verwijt van
de „Leidsche Courant" geen zin! En dat
winstbejag, dat is dan ook natuurlijk
wat Pater Otten heeft afgekeurd.
Weineen; ook, als winstbejag uitgesloten
is, is er alle reden voor verwijl en voor
afkeuring. Nogmaals: hoe kan een ont
wikkeld Katholiek zóó iets neerschrijven!
Een katholiek dagblad mag nooit een ad
vertentie plaatsen van een bioscoop-voor
stelling, waarvan redelijkerwijze gevreesd
kan worden, dat ze moreel-slecht is. Als zij
geen zekerheid hieromtrent heeft kunnen
verkrijgen, dan moet haar besluit zijn:
voorloopig geen advertenties opnemen!
Betreurenswaardig noemden wij het stand
punt van de „Residentiebode" ook omdat
zij zoo herhaaldelijk goedkeurt en ad
vertenties plaatst van films, die door de
Katholieke ï,lm Centrale zijn afgekeurd.
Geen enkel ander katholiek dagblad
wijkt op zulk een ernstige wijze rl van de
K. F. C. Ons standpunt ten deze schreven
wij neer in ons artikel van 28 Maart en her
halen wij hier: „Wij plaatsen geen adver
tenties van films, die door de centrale ka
tholieke filmkeuring worden afgekeurd en
veroordeeld. Dit standpunt blijft- streng
door ons ingenomen; en de financieele
schade, die wij daardoor loopen, wordt aan
vaard als een vanzelf-sprekende beginsel
consequentie." En nu veroordeelen wy het
standpunt van de „Residentiebode", dat
zoozeer afwijkend is van dat der K. F.
C., weer niet, omdat zij daardoor meer
advertenties heeft en dus meer winst
maakt. Wij keuren het alléén af, omdat naar
onze meening, een zoozeer van de K. F.
C. afwijkende gedragslijn moreel niet ver
antwoord is. Wat, natuurlijk, geenszins wil
zeggen, dat wij de K. F. C. als onfeilbaar
beschouwen! En het verkeerde van deze
gedragslijn wordt ook niet geneutraliseerd
doordat de „Residentiebode" ook wel 'ns
herhaaldelijk zegt hst blad zelf! af
keurt wat de K. F. C. heeft toelaatbaar ver
klaard en dan geen (betaalde) advertentie
plaatst!
Wij sluiten dit dispuut, dat wij met de
„Residentiebode" hebben moeten voeren
en waarvan de aanleiding lag in een feit
buiten onzen wil.
Aangenaam is het ons, eerlijk gezegd,
niet geweest. Tenzij de „Residentiebode",
al zou 't ook zijn, zonder het openlijk te
zeggen nu is gaan begrijpen waarom
haar standpunt ten opzichte van film-keu
ring en film-advertenties is: een betreu
renswaardig standpunt. Dan hebben wij
niet voor niets geschreven.
V Een modderschuit
Het „Nationale Dagblad" houdt er slag
woorden op na voor de propaganda. Zoo
stond gisteren op de eerste pagina van het
blad vetgedrukt: „Het Nationale Dagblad
als vlag cp de modderschuit". Vlag op de
modderschuit inderdaad vooral de laat
ste dagen is de kop van hst blad: „Het Na
tionale Dagblad" eert vlag op een modder
schuit!
Dagelijks sensationeele verhalen over
zeden-schandalen. Wij kunnen er niet meer
toe komen, deze te lezen, nadat wij het
leugen- en laster-verhaal over een zeden-
schandaal te Leiden hebben ontmaskerd
gezien! Wij weten nu, dat het blad er niet
voor terugschrikt, om zeden-schandalen te
phantaseeren, terwijl bij de „herroeping"
ervan niet de minste wij wezen er gis
teren op niet de minste spijt over het
gebeurde blijkt, 't Is, alsof men het heel
gewoon acht, wat men heeft gedaan: een
fabriek en het personeel van die fabriek
smadelijk belasterd, zonder eenige reden
en zonder eenige aanleiding.
Wij schreven er gisteren reeds over,
maar wij kunnnen niet tè duidelijk aan
wijzen deze moreel rotte plek, niet tè
duidelijk waarschuwen voor de besmetting,
die er uitgaat van-deze modderschuit!
Onderscheid maken
Wij hebben een week geleden erop ge
wezen, hoe men het bekende Schrijven van
de Oostenrijksche Bisschoppen moet ver
staan, vooral ook hoe men het niet moet
verstaan.
Wij hebben den nadruk gelegd, en
wij hebben aller aandacht willen samen
trekken, op dit feit, dat de Oostenrijksche
Bisschoppen met geen enkel woord hun
goedkeuring hechten asm het nationaal-
socialistisch stelsel.
Omdat het zoo noodzakelijk is, klaar
voor zich te hebben het onderscheid tus-
schen wat de Oostenrijksche Bisschoppen
w e 1 en wat zij niet hebben geschreven,
willen wij hier nog citeeren enkele pers
stemmen, die in denzelfden geest als wij
op bedoeld onderscheid wijzen.
Het „Huisgezin" van Zaterdag schrijft:
„Wil men de feiten alzoo juist beoordee-
len, zoo moet men scherp onderscheid we
ten te maken tusschen de politieke samen
smelting der Duitschers en de ideologie
van het nationaal-socialisme; dit in het
oog te houden zal noodig zyn ook met het
oog op eventueele gebeurtenissen in het
zelfde verband, die zich alsnog zouden
kunnen voordoen".
Aan een artikel in de „Volkskrant" van
Zaterdag ontleenen we:
„Vast staat en dit is voor de Katho
lieken ook buiten Oostenrijk, voor de Ka
tholieken van de geheele wereld van het
grootste belang dat de H. Stoel er niet
aan denkt, in welk opzicht ook, toe te ge
ven aan cf te transigeeren met de natio-
naal-socialistische ideologie, met de leer die
door het Derde Rijk wordt gehuldigd en
toegepast.
De Oostenrijksche bisschoppen zelf kun
nen er hun eigen uitspraken ook van
nog zéér kort geleden bewijzen het niet
anders over denken.
Van de politieke aansluiting van de
Dnitschers in Oostenrijk megen zij zich
voorstanders verklaren, tegenstanders zijn
en blijven ze van de nationaal-socialisti-
sche leer.
Overtuigd mogen wij ons houden, dat zij
daarvan, wanneer de feiten er hen toe
mochten dwingen, zonder schroom getui
genis zouden geven niet alleen, maar als
het moest vervclging en martelaarschap
daarvoor zouden aanvaarden.
Hebben zij gefaald, dan hebben zij dit,
naar wij mogen aannemen, met de beste
bedoelingen gedaan".
In een rieten mandje.
In een rieten mandje, stevig onder'de
kens toegedekt, is Prinses Beatrix gister
middag van het paleis Soestdijk naar het
paleis Noordeinde gereden in de Maybach
van haar vader, het geschenk van de
Koningin. Tusschen Prinses Juliana, die
gekleed was in een warmen bontmantel, en
jonk Vrouwe Feith, de verpleegster van het
Prinsesje, stond het donkerbruine mandje.
Naast den chauffeur zat de kamerdienaar
van Prinses Juliana.
Om tien minuten over vijf reed de auto
den tuin van het paleis Noordeinde binnen.
Vele belangstellenden bij den hoofdingang
verzameld, werden teleurgesteld. Zij had
den door de aanwezigheid van een extra-
politiebewaking begrepen, dat er iels op
til was, en toen later op den middag een
groepje fotografen ter zijde van het ruiter
standbeeld post vatte, gloeide het aantal
kijkers tot een goede honderd aan. Maar
Prinses Juliana kwam onopgemerkt in de
residentie terug.
De reis is Prinses Beatrix uitstekend be
komen.
H.K.H. is voornemens met de jonge Prin
ses eenige dagen by de Koningin te ver
blijven.
DE ZOMER-DIENST
REGELING
rond
Leiden
Zooals reeds bekend Is, zal deze
dienstregeling een geheel ander beeld
te zien geven dan vorige. Over de ge
heele linie is nl. doorgevoerd het z.g.
starre systeem, waarbij zooveel moge
lijk steeds dezelfde uren of liever mi
nuten voor alle treinen worden aange
houden, b.v. een trein vertrekt 7.15,
de volgende 8.15 of 9.15, in elk geval
dus 15 min. over een vol uur. Waar
natuurlijk geen behoefte is aan
een uursdienst, worden de treinen om
de twee of drie uur ingelegd of afwis
selend, aanvankelijk om het uur, later
om de twee uur, het getal der uren
verandert dus, dat der minuten blijft
hetzelfde.
Om Leiden zijn de verbindingen (op
werkdagen) zoodanig ontworpen, dat in
de richting Utrecht treinen vertrekken te
6.14, 6.56, 8.14, 8.56, en zoo vervolgens. De
treinen vertrekken 14 min. over het volle
uur, gaan naar Amsterdam WP (A. 7.32,
932, enz.), die vertrekkende 4 minuten
vóór het volle uur gaan naar Utrecht (A.
9 min. voor het volle uur), terwijl de trei
nen naar WP te Woerden aansluiten aan
de electrische treinen treinen naar Utrecht
(A. 4 min. over het volle uur). De laatste
trein naar WP vertrekt 20.14, die naar
Utrecht na 20.56: 21.56 en 22.56.
Da treinen, vertrekkende 4 min. voor
het volle uur geven alle aansluiting te
Alphen naar Gouda, terwijl 7.56, 9.56,
11.56 enz. motortreinen naar Gouda ver
trekken. De laatste dezer motortreinen is
een uitzondering, het vertrek van deze
trein is ontworpen te 22.14.
Van de richting Woerden komen de trei
nen te Leiden aan te 6.44, 7.44 en zoo ver
volgens elk uur tot 23.44. Van Utrecht ver
trek 2 min. voor het volle uur. Van Am
sterdam WP V. 8.28, 11.28 en zoo voorts
tot 22.88.
Van Gouda komen ze te Leiden aan
(met overstappen te Alphen) te 7.44, 8.44,
10.44, 12.44, en zoo vervolgens om de twee
uur tot 22.44, daarna 23.44, terwijl de mo
tortreinen aankomen 7.26, 9.26 en zoo ver
volgens tot 21.26.
Da regelmatig vertrekkende treinen
naar Den Haag en Haarlem zijn als volgt
ontworpen: richting Den Haag om het half
uur: V. 6.49, 7.19, 7.49. 8.19, enz. en naar
Haarlem eveneens om het half uur V. te
7.10, 7.40, 8.10, 8.40 enz. Op deze drukke
lijn worden echter in beide richtingen nog
vele, niet altijd op regelmatige tijden loo-
pende treinen ingelegd.
Het groote voordeel van een dergelijke
dienstregeling springt direct in het oog.
Immers niet alleen op het vertrekstation
krijg men aldus vaste uren, maar op alle
stations in het geheele land. Evenzoo staat
het met de aankomst uren, zoodat men er,
behoudens enkele uitzonderingen, op re
kenen kan, dat een trein uit een bepaalde
richting, steeds een bepaald aantal minu
ten voor of over het volle uur aankomt.
Het publiek zal dus veel minder van de
reisgids behoeven gebruik te maken, dan
tot dusverre. Als men weet hoeveel hoofd
breken zoo'n dienstregeling kost en met
welke factoren allemaal rekening is te
houden, dan moet men wel waardeering
hebben voor het wérk, dat hier is tot
stand gebracht.
Dil nummer beslaat nil
vier bladen.
VOORNAAMSTE NIEUWS
Buitenland
Leon Blum vraagt financieele volmach
ten, welke de Senaat hem waarschijnlijk
niet verleenen zal. (2de blad).
De troepen van Franco naderen de Mid-
dellandsche Zee. (2de blad).
Tegenstrijdige berichten omtrent den
strijd in Sjantoeng. (2de blad).
Engelands buitenlandsche politiek op
nieuw in het Lagerhuis ter sprake gebracht.
(2de blad).
Binnenland
Prinses Beatrix heeft haar eerste reis, en
wel naar Den Haag, gemaakt. (1ste blad).
Een delegatie van de R.- K. Staatspartij
zal een studiereis naar NedL-Indië onderne
men. (2de blad).
Sluiting van de tentoonstelling van den
Neo-Malthusiaanschen Bond te Utrecht
gelast. (1ste blad).
Een wetsontwerp zou te venvachten zijn
tot regeling van de posiiie der tandtech-
nici. (1ste blad).
Electrificatie der Spoorwegen. (1ste blad)
Bestuurster van een auto in haar wagen
verdronken gevonden (4de blad).
Schoenfabriek te Kaatsheuvel afgebrand
(4de blad).
Verbindingen rondom Leiden. (1ste blad)
Sport en Wedstrijden
De Ned. dameshockeyers winnen met
10 van Wales (4de bdad).
Nieuw wereldrecord 500 M. borstcrawl
in Amerika (4de blad).
DE WERELD IN
VOGELVLUCHT
ROME: De vrijmoedige radio-rede van
den Duitschen Jezuiet over den Vaticaan-
schenzsnder van Vrijdag j.L blijft de ge
moederen bezig houden.
De „Osservatore Romano" zegt ervan,
dat het een theoretische studie was en niet
door het Vaticaan geïnspireerd. Het Vati-
caansche blad keurt den inhoud er van ook
niet af. Het is natuurlijk moeilijk voor een
officieel orgaan te zeggen, dat het .'t met
den inhoud eens is, maar het kan er wel
over zwijgen. Het zwijgen van het Vaticaan
over den inhoud wordt derhalve opgevat
als een stilzwijgende goedkeuring. Men kan
niet alle geruchten gelooven: nu verluidt
weer, dat kardinaal Innitzer toch zelf naar
Rome zal komen; misschien is dat juist,
misschien niet.
PARIJS: In Parijs is weer eens een cri
sis in de maak. Leon Blum heeft een wets
voorstel ingediend, waarin hij om bepaal
de financieele volmachten vraagt.. De Ka
mer schijnt wel geneigd te zijn, om hem
deze volmachten te geven, maar de Senaat
niet. Het wordt waarschijnlijk geacht, dat
bet huidige kabinet-Blum over den tegen
stand van den Senaat zal struikelen.
LONDEN: In het Engelsche Lagerhuis is
voor de zooveelste maal de buitenlandsche
politiek van de regeering ter sprake geko
men. De Labourpartij had een motie van
afkeuring ingediend, welke evenwel na een
niet malsch antwoord van Chamberlain is
verworpen.
SALAMANCA: Het gaat den troepen van
Franco wel voor den wind met hun jong
ste offensief. Zij naderen thans de Middel-
landsche Zee. Practisch zijn de twee deelen
van het linksche Spanje van elkaar ge
scheiden. Zoodra Fortosa zal zijn genomen
is de splitsing volkomen. De val van Tor-
tosa was reeds gemeld, doch dat bericht
schijnt voorbarig te zijn geweest.
HANKAU: De Chineezen blijven hard
nekkig successen melden in Sjantoeng, wel
ke door de Japanneezen even hardnekkig
worden tegensproken. Niet de Chineezen
winnen maar de Japanneezen winnen, aldus
verzekerd Tokio. Wij kunnen niet wijs
worden uit deze verwarde berichtgeving eh
wachten af, totdat ten slotte blijkt, wie ge
lijk gehad heeft.