Dat is nog nooit geweest: zop'n zeldzaam Rookers-feest!
ROODE STER
LUCHTVAART
MAANDAG 4 APRIL 1938
DE I.E'DSCR* COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. 3
Vreugd in ieder rookershart! t Is leest, 't is
rookersfeest in Nederland! Er is Nieuwe Roode
Ster Tabak.namelijk No. 6 van 6 cent en No. 10
van 10 cent per half ons! De karakteristieke „Roode
Ster smaak", de koelheid en geur van deze be
roemde tabak, onverminderd gehandhaafd óók,
bij de nieuwe Roode Ster No. 6 en No 10.
JDe Ster op het pak garantie voor rijpe tabak!" Dus voortaan 6. 10 en 13 ct per hall ons
NIEMEIJER'S
TABAK
BISSCHOPSWIJDING
DE BISSCHOPSWIJDING VAN
Mgr. F. BLESSING, O.S.C.
Op 19 Maart in Congo.
Zooals we reeds hebben medegedeeld,
werd 19 Maart de Apost. Vicaris van Bon-
do, de missie der Kruisheeren in Congo,
Mgr. F. Blessing tot Bisschop gewijd.
De luchtpost brengt ons thans eenige bij
zonderheden omtrent dit grootsch gebeu
ren. De H- Wijding werd toegediend door
den Apostolischen Delegaat Mgr. Delle-
piane, die er prijs op gesteld had zelf de
H. Wijding te verrichten. Naast den Dele
gaat waren nog vijf missiebisschoppen aan
wezig Mgr. van Uytven, O. Praem.; Mgr.
Tanghe, O. Cap.; Mgr. Lagae, O. P.; Mgr.
Matthyssen, Witte Pater; Mgr. de Boeck,
van de Paters van Scheut. Tevens was aan
wezig Mgr. Jacobs, O. Praem., Apost. Pre
fect van Lolo.
Ook het burgerlijk gezag was vertegen
woordigd door den HoogEdelgestrengèn
Heer Carlier, vertegenwoordiger van den
Commissaris der Provincie, de substituten
van den Procureur des Konings te Buta, de
Heeren Taquet en De Hertog, alsmede
Kapitein Staes, die het leger vertegen
woordigde. En vervolgens nog een schare
van Missionarissen en leeken uit 'heel den
Uelé.
Een ontelbaar aantal zwarten waren uit
alle deelen van het Vicariaat aangekomen,
sommigen hadden er verscheidene dagen
voor moeten loopen. Er heerschte een
plechtige, ingetogen stemming. De zwarten
waren zichtbaar onder den indruk. Reeds
dagen te voren was er gesierd en geoefend.
Alles verliep dan ook keurig en zoo vol
maakt mogelijk. Wel moest men zich be
helpen in een soort noodkerk. De „kathe
draal" van Bondo is op gewone Zondagen
reeds te klein en kwam dus voor de wij
dingsplechtigheid in het geheel niet in aan
merking. Wel is men bozig met den bouw
van een nieuwe kerk, doch dat gaat om
financieele moeilijkheden zeer langzaam
vooruit. Boven de fundamenten van dit
nieuwe gebouw werd op hooge palen een
voorloopig dak gelegd en dat alles met
kwistig groen en bloemen en dundoek in
de pauselijke kleuren gesierd.
Indrukwekkend vooral waren de oogen-
biikken van de heilige wijding en zeker
toen Mgr. Blessing zegenend door de dichte
rijen van priesters en kloosterlingen, blan
ken en zwarten heenging. Toen klonk het
als uit een mond Te Deum laudamusU,
o God, leven wy.
Des middags was er een feestdiner, waar
aan meer dan honderd gasten aanzaten.
Hartelijke woorden van gelukwenschen
werden gesproken, onder meer door den
Plaatwerken uit het
oude Leiden
Tentoongesteld op het overdekte terras
van de firma Vroom en Dreesman
te Leiden,
Het mag ongetwijfeld een belangwek
kende tentoonstelling worden genoemd,
welke hier ter bezichtiging wordt geboden,
Interessant al aanstonds door de omstan
digheid, dat ze gehouden wordt op de
plaats, waar het knooppunt ligt van Lei
den's oudste historie en wederwaardighe
den.
De stad Leiden, gegroeid uit twee ker
nen, t. w. het oude grafelijke domein rond
om het Gravensteen, de woonstede der
latere graven van Holland, eenerzijds, en
anderzijds, aan de overzijde van de Rijn,
de Burcht met omgeving als zetel van de
kastelein of Burggraaf, had hier de sa
menvoeging van deze beide rechtsgebieden,
verbonden door de brug, de later ge
noemde vischbrug. Reeds in de vroegste
AFBEELDING VAN
Apostolischen Delegaat. Talrijke telegram
men kwamen binnen. Zeer dankbaar was
men ook voor het telegram van den Mag_s-
ter Generaal der Orde. Hoogwaardigst
Heer Mgr. van Dinter, die mede namens de
Orde der Kruisheeren zijn hartelijke geluk
wenschen aanbood. Herinnerd werd aan
hetgeen vroeger de Magister Generaal over
de Congo-missie schreef Zij is de schoon
ste parel aan de kroon der Orde.
Op Zondag 20 Maart had de plechtige
huldiging plaats van de bevolking. Schoone
toespraken in het Fransch tot den Apost.
Delegaat, in het Lingela tot Mgr. Blessing.
De fanfare gaf mooie nummers, hartelijke
en blijde Liedjes werden gezongen, de
schooljeugd maakten prachtige gymnasti
sche oefeningen. De uren vlogen voorbij.
Nu zijn de gasten weer heengegaan. Ook
Mgr. B.essing is, als U dit leest, op reis naar
Holland, in gezelschap van Pater Kraan en
Broeder Egbert Mensink We hopen dat de
Apost. Vicaris in Holland eenige gelukkige
maanden zal doorbrengen, om daarna met
nieuwe krachten en frisschen moed, het
bestuur van het Vicariaat weer op zich te
nemen. Mgr. Blessing wordt 26 April te
Antwerpen verwacht.
tijden was deze het tooneel van krijgsru
moer, toen hier in 1204 de Loonschen over
deze brug, die toenmaals van hout was, de
Burcht bestormden, waarbij deze onder
het gewicht der krijgslieden bezweek en de
Kennemers jammerlijk omkwamen.
Aantrekkelijk is deze expositie ook om
dat men vanuit de plaats, waar ze gehou
den wordt een mooi gezicht heeft over de
stad, waarin de oude gebouwen zich aftee-
kenen en men tegelijk met het aanschou
wen der platen ook de monumenten in hun
milieu en stedelijk verband kan waarne
men.
We zien allereerst bijeengebracht platen
over Leiden en haar omgeving. Mooie ko
pergravures, die met groot geduld en nauw
gezetheid zijn gegraveerd.
Voorts plattegronden en panorama's van
Leiden, zooa's we ze maar zelden in een
particuliere verzameling zullen aantref
fen, allen uitnemend verzorgd en gerang
schikt.
Een andere groep roept onze herinnerin
gen op aan een der vele rampen, welke
Leiden ook buiten het vermaarde beleg
heeft doorleeft en waarvan de stadhuis
brand de laatste is geweest, nl. de ramp
van 1807, veroorzaakt door het springen
van het kruidschip, waardoor een heel
stadsdeel als door een orkaan werd weg
gevaagd en een ware „ruine" werd aange
richt.
Van de platen over het beleg noemen we
speciaal de gekleurde plattegrond van
Leiden uit de atlas van van Deventer. Deze
merkwaardige in opdracht van Philips van
Spanje gemaakte plattegronden der ste
den, moesten dienst doen bij de oorlog
voering der Spaansche legers in de Ne
derlanden. Deze platen werden later bij
toeval ontdekt en in facsimile uitgegeven.
Het zijn echte strategische kaarten, waar
op alle tactische punten uit de omgeving,
bruggen, poorten, heuvels, sluizen zijn op-
geteekend.
Onder ae afbeeldingen der Leidsche ge
bouwen treffen we het Gravensteen, de
Waag in kleurendruk, de oude kerken uit
den gothischen tijd etc. De aandacht ver
dient ook de teekenmg van de Waardkerk,
welke actueel is, omdat men kortelings he
Waardplein t. w. de plaats waar de voor
malige katoenfabriek stond, heeft vrij ge
legd en alle opstallen gesloopt heeft. Deze
kerk, welke op de. bekende plattegrond
van Hagen a s gebouwd staat aangegeven
is nooit voleind geweest en haar naam
leeft nog alleen veort in de naam van de
aangrenzexide straal. Het geeft ons een
plattegrond te zien van een specifiek pro-
testantsch kerktype, zooals -ich dit na de
hervorming^ begint te ontwikkelen. Nu
binnenkort door een kerkgenootschap met
een eerbiedwaardige traditie in deze stad
een novum op het gebied der kerkbouw
zal worden gebracht moge het nuttig zijn,
op deze nistorische groei, ook van de pro-
testantsche kerkbouw, nog eens licht te
laten vallen.
Ook om zijn interessante platen van de
omgeving van Leiden is een bezoek aan
deze tentoonstelling ten zeerste aanbevv
len.
Op Dinsdag-, Woensdag- en Vrijdagmid
dag zal de heer Swierstra een explicatie
geven bij de platen.
BRAND VAAGT
BINATANG WEG
Verwoesting en armoede in een Missie.
Alarm m o e t ik ditmaal slaan, nu de zoo
bloeiende katholieke missie in 'n paar lut-
teel uren doqr een allesvernielende brand
is gedupeerd. Tusschen de mondingen der
Beradong en Binatang rivieren, langs de
reuzenrivier de Radsjang ligt de opslag
plaats, of liever staan de winkels, de scho
len, kerkjes en woonhuizen in den vorm
van een stad op elkaar genesteld. Daar
stroomt de hartader van Bintang, waar
alle producten ter markt worden gebracht
en de inwoners, Maleiers, Dajaks en Chi-
neezen, hun inkoopen doen. Dat alles is in
een oogwenk weggevaagd, vernie
tigd.
En meent nu niet, goede lezers, dat deze
catastrophe met een brand hij u is te ver
gelijken. Wij zijn ten onder gegaan. Rade
loos staan duizende menschen langs de
zwarte aschhoopen van de wanhoop bren
gende brand en radeloos loop ik, hun
herder, dokter en leidsman, hun eenige
troost langs de vertwijfelde menigte in
diep gepeins.
We hebben thans de terugslag van eer
gisteren, toen de geesel der verwoesting
neerdaalde, alles inslokte en de duizende
bewoners opzwiepte tot een krijschende
massa. Hun Oostersch bloed was tot kook
punt gebracht, een geestesverwarring
maakt zich van hen meester, een gehuil
en gekerm van een verbijsterde massa, die
zich tracht te redden tegen alle hoop in.
Wij leven nu in een reactie, in diep stil
zwijgen, wanhopig ween end als de Joden
langs de klaagmuur van Jeruzalem.
De geesel der verwoesting: De bevolking
lag te ruste, 'k Zat alleen in de missie, de
schooljongens waren naar bed en alvorens
zelf te gaan rusten, gleed myn blik over de
vlakte, om te zien dat een ramp plaats
greep.
'n Oranje gloed kleurde de diepdonkere
lucht over groote afstand. De nog heer-
schende stilte beangstigde mij. Ik bezon,
eerst m'n jongens in veiligheidik
wekte de omliggende bewoners en toen...
een sprong in de chaos!
Ik snelde naar de ramp, een weg banend
door de verwarde vluchtelingen, tusschen
opgestapelde zakken, beddegoed en kisten
door waarop moeders en babies zaten.
Verder tot de plek waar de paniek tot on
geloof elijke hoogte was gekomen. Alles
stortte in een, onder donderend geknetter
en spattende vonken. De hitte was on-
diaaglijk. 't Was onbeschrijfelijk. „Pastoor,
waar in Gods naam zijn m'n vrouwen en kin
deren?" roept Min Fek, een mijner beste
katholieken. Ik weet het niet, maar troost
hem en zeg: „Die zijn beslist in veiligheid
m'n jongen".
„Singfer, priester, waarvoor alle schat
ten ter wereld is mijn dochtertje? Is ze in
derdaad verbrand?" Mijn hart krimpt in
een, want ja, het meisje dat zooeven nog
rondhuppelde langs moeders arm, ligt
verkoold tusschend de vlammen.
Zoo verliep die onvergetelijke, ver
schrikkelijke nacht. De Missie is vol dak-
loozen, mijn togen dienen als dekens, en
nu na drie dagen leven allen, ook ik nog
in een nachtmerrie, die een aaneengesloten
gedachtengang onmogelijk maakt. De
verpletterende waarheid staat nu vast,
dat alles, maar dan ook alles verwoest is.
Duizenden zijn geruïneerd en, God
zij gedankt, al staat nog onze Missie...
toch is deze ramp voor Binatang Missie
een verplettering. De steun van voorheen,
die mijn scholen, reizen en trekken mo
gelijk maakte, is weggevaagd en myn huis
is vol arme veriatenen, dakloozen, wel is
waar de toekomst der missie, maar ik ben
niet in staat hen zonder steun te voeden,
te onderrichten etc.
Lezers is het te verwonderen dat ik hier
luidkeels tot u roep: Ontfermt u over ons,
gij ten minste, mijn vrienden en Holland-
sche landgenooten. Hier is reden voor.
Mijn hersens liggen door elkaar en soms
vraag ik mezelf: „Zal ik bij de pakken
neerzitten?' 'Neen, dat nooit, dat past geen
Hollandsch Missionaris en zoon van Jan
de Wit! Zal ik dan door dik en dun voort
hollen? Neen, dat past geen katholiek prie
ster, die al zijn werk op Gods hulp bouwt.
Maar dan durf ik ook hopen, dat althans
gij mijn vrienden en katholieke landge
nooten mij niet alleen laat voorttobben in
dit uur van uiterste nood. Bidt dan voor
ons en naast uw gebed, in Gods naam ook
iets stoffelijks voor mij.
Koopt een slaafje vrij, zendt me een gift
hoe gering dan ook, en mijn priesterzegen,
u uitsprekend, zegene u allen.
Pater LEON. VAN DEN BERGH,
R.K. Missie Binatang Sarawak.
Giften te storten op Postrek.:232551, L.
J. A. v. d. Bergh, Aarlanderveen (Z.H.).
LUCHTLIJN BATAVIA—PHILIPPIJNEN,
K. N. I. L. M. mag landen te Manilla.
Naar United Press uit Washington ver
neemt, heeft het Interdepartementaal Co
mité van Luchtvaart voorloopig besloten
om aan de Kon. Nederlandsch-Indische
Luchtvaart Maatschappij, de „KNILM" het
recht van te landen in Manilla te geven
voor de luchtlijn tusschen Batavia en de
Philippijnen.
De voorgestelde overeenkomst tusschen
de KNILM en de Pan-American Airways
voor wederzijdsch recht van landen houdt
in, dat de Pan-American Airways een
dienst op Batavia zou openen en het ver
keer op deze route tusschen de beide maat
schappijen zou zijn verdeeld.
De voorloopige toestemming met het de
partement van Deefnsie betreffende een di
recte luchtverbinding tusschen Batavia en
de Philippijnen wacht nog op een uitein
delijke oplossing van verschillende vraag
stukken.
Ten kantore van de KNILM, waar dit
verheugende resultaat van de onderhande
lingen, welke reeds twee jaar gaande zijn,
nog niet bekend was, heerschte voldoening
over dezen vooruitgang.
