De Anschluss en de
Katholieken
Het woord der Oostenrijksctie
Bisschoppen
Felle strijd in China
Franco's opmarsch
BUITENLAND
Wilt U iets weten?
DINSDAG 29 MAART 3938
DE LEIDSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - PAG. 6
COMMENTAAR VAN DE
„GIORNALE D'ITALIA".
De Romeinsche correspondent van de
„Maasbode" seint:
De eerste officieuse commentaar van fas
cistische zijde over de gevolgen, welke de
„Anschluss" voor de Oostenrijksche Katho
lieken en voor de Kerk in het algemeen
kan hebben, bracht gisteravond de „Gior-
nale d'Italia", die onder het bericht om
trent de Zondag voorgelezen proclamatie
van het Oostenrijksche epecopaat den vol
genden, blijkbaar van hoogerhand geinspi-
reerden commentaar laat volgen:
„Het feit, dat het Oostenrijksche episco
paat zich aansluit bij de situatie, gescha
pen door de hereeniging van Oostenrijk
met het Reich en de duidelijke verklarin
gen van den kardinaal-aartsbisschop van
Weenen, zijn van groot gewicht te achten.
Nochtans hebben deze feiten de Romein
sche werkelijke kringen niet verrast, om
dat zij geheel in overeenstemming zijn met
de practijk, die de Katholieke hiërarchie
steeds in dergelijke gevallen gevolgd heeft.
De bestaande geschillen tusschen eenige na-
tionaal-socialistische politieke autoriteiten
en de religieuse autoriteiten van Duitsch-
land, die ongetwijfeld de relaties tusschen
den H. Stoel en de rijksTegeering beinvloed
hebben, konden in geen geval voor het Oos
tenrijksche episcopaat aanleiding zijn, op
het huidige moment een andere houding
aan te nemen dan het thans gedaan heeft.
De aanvaarding van een stabiel regime,
dat de meerderheid van het land achter
zich heeft, kon geen punt van twijfel zijn
voor de katholieke autoriteiten, voor wie
de gehoorzaamheid van de burgerij aan de
civiele autoriteiten een vaststaand principe
en de samenwerking tusschen beide mach
ten tot het algemeen welzijn een plicht is.
De gereserveerdheid van den H. Stoel
bij deze gelegenheid, aldus vervolgt de
„Giornale d'Italia", is klaarblijkelijk ook
geinspireerd door de hoop, dat de nieuw ge
schapen situatie kan medehelpen aan de
verbetering van de condities der Katholie
ken in geheel Duitschland, eensdeels als
gevolg van den numerieken aanwas, ander
zijds tengevolge van de loyale houding,
die de Oostenrijksche Katholieken zonder
dralen tegenover het nieuwe regime heb
ben aangenomen."
„Wij meenen niet bezijden de waarheid
te zijn, wanneer wij veronderstellen, dat
juist deze verwachting er toe heeft bijge
dragen, het Oostenrijksche episcopaat tot
deze houding te voeren, maar het staat ook
buiten twijfel, dat de zaken, afgezien hier
van, geen anderen loop genomen zouden
hebben, wijl de normen, waaraan de katho
lieke leiders zich te houden hebben, een al
gemeen karakter dragen en boven politie
ke toevalligheden staan."
VOORZICHTIGHEID IN DUITSCHE
KATHOLIEKE KRINGEN.
Havas seint uit Berlijn: De oproep der
Oostenrijksche bisschoppen ten gunste van
de volksstemming op 10 April wordt met
sensationeele opschriften in de Duitsche
bladen afgedrukt.
Gezaghebbende nationaal-socialistische
kringen zien er een zeer hoopgevenden
stap in, een begin, dat gunstige verwach
tingen doet opkomen betreffende de toe
komstige betrekkingen tusschen de Katho-
liepe Kerk en het Derde Rijk. In Katholie
ke kringen heeft de stap der Oostenrijk
sche bisschoppen zeer levendig opzien ge
baard en gemengde gevoelens wakker ge
roepen. Men beperkt er zich over het alge
meen toe, er aan te herinneren, dat andere
pogingen van dien aard, o.m. ten tijde van
de vereeniging van het Saargebied niet ge
slaagd zijn in het ontwapenen van de fun-
damenteele weerstand van het nationaal
socialisme tegen de Katholieke instellingen.
Men blijft derhalve een voorzichtige reser
ve in acht nemen.
BEZORGDHEID IN BEIEREN.
In Roomsch-Katholieke kringen te Mun-
chen heerscht groote bezorgdheid, aldus
meldt de correspondent van de „Daily Te
legraph" aan zijn blad. Men vreest er, dat
de verklaring van trouw der Oostenrijk
sche bisschoppen ernstige reacties zal heb
ben in Beieren. In het Bruine Huis te Mun-
chen, het hoofdkwartier der nationaal-so
cialistische partij, wil men thans den aarts
bisschop van Munchen, kardinaal Faulha-
ber, er toe brengen een soortgelijke verkla
ring af te leggen. De Beiersche nationaal
socialistische leider Wagner heeft in een
rede te Altoetting, aan de Oostenrijksche
grens, de vraag gesteld, waarom de Duit
sche bisschoppen zoo achtergebleven zijn in
de betuiging van hun trouw aan den
Fuhrer. „Ik heb vele malen de vrienden
hand gereikt aan de Beiersche bisschoppen,
zoo zeide hij, en in het bijzonder aan kar
dinaal Faulhaber. Ik doe dit vandaag op
nieuw in de hoop, dat hij en zijn bisschop
pen bewijs zullen afleggen van hun bereid
heid tot samenwerking in het gemeen
schappelijke streven van ons volk naar
een gelukkige toekomst."
SCIIUSCHNIGG'S LOT NOG ONZEKER.
Nog geen beslissing omtrent tegen hem in
te stellen gerechtelijke vervolging.
Nationaal-socialistische kringen spreken
het gerucht tegen, dat dr. Schuschnigg naar
de gevangenis is overgebracht en verkla
ren, dat de voormalige bondskanselier zich
nog steeds met zijn vader in zijn apparte
menten bevindt.
Volgens Havas schijnt nog geen defini
tieve beslissing genomen te zyn omtrent
een tegen Schuschnigg in te stellen gerech
telijke vervolging. Indien hiertoe zou wor
den overgegaan, zou de oudkanselier waar
schijnlijk beschuldigd worden van schen
ding van de grondwet. De oude grondwet
schreef namelijk voor, dat tot organisatie
van een volkstemming slechts door den
geheelen ministerraad kon worden beslo
ten. Schuschnigg wordt er van beschuldigd,
het plebisciet eigenmachtig te hebben ge
organiseerd.
Goering is gisterochtend per specialen
trein naar Wiener Neustadt vertrokken,
waar hij gistermiddag arriveerde. Alle win
kels en fabrieken waren gesloten, zoodat de
geheele bevolking hem kon begroeten.
Onder de daverende toejuichingen der
menschen reed Goering door de stad, waar
hü de luchthaven en de vliegtuigenfabriek
bezichtigde.
Goering zal in den loop der week bezoe
ken brengen aan Graz, waar hij een rede
zal houden en aan Mauterndorf, waar hij
een gedeelte zijner jeugd heeft doorge
bracht en waar hij Donderdag en Vrijdag
zal blijven.
Zaterdag zal hij te Salzburg zijn
Goebbels zal te Weenen een verkiezings
rede houden.
MEER DAN 600 PERSONEN OP VRIJE
VOETEN GESTELD.
Van de zijde der Weensche politie wordt
medegedeeld, dat in de laatste drie dagen
wederom 686 personen uit de voorloopige
hechtenis zijn ontslagen, nadat te voren
reeds verscheidene personen op vrije voe
ten waren gesteld.
De politie streeft er naar, aldus zegt
men, niemand langer vast te houden dan
dringend noodig is. De op vrije voeten ge
stelde personen zullen overigens nog voor
den gewonen rechter moeten verschijnen,
daar de motieven voor de arrestaties geens
zins sléchts op politiek gebied lagen, doch
grootendeels van strafrechterlijken aard
waren. Het betreft o.m. een groot aantal
overtreders der deviezenverordeningen,
gevallen van pogingen kapitaal over de
grens te brengen, gevallen van corruptie,
ambtsmisbruik en mishandeling van onder
geschikten. Het gewone procédé, om tegen
standers tot misdadigers te maken.
TERUGTOCHT DER JAPANNEEZEN?
Uit Hankau wordt gemeld: De
Chineezen hebben Lintsjeng en
Tsining heroverd. De terugtocht
der Japansche troepen is naar
gemeld wordt te Lintsjeng afge
sneden. Zij trekken in verwarring
in Oostelijke richting terug.
De Japanneezen, die met acht nieuwe
divisies versterkt zijn, beweren, dat zij in
den Noordelijken sector langs den spoor
weg Tientsin-Poekau het verloren terrein
terugwinnen.
De Chineezen verklaren evenwel, dat zy
in de stellingen, die zij de laatste dagen
veroverd hebben, stand houden en van
daag wederom op twee plaatsen het Groo
te Kanaal zijn overgestoken.
De strijd is nog steeds aan den gang, na
den geheelen nacht onverminderd te heb
been voortgeduurd.
NIEUWE PLAATSEN BEZET.
Communiqué der rechtschen.
In het communiqué van het groote hoofd
kwartier van Franco wordt o. m. gezegd:
Op den rechtervleugel braken onze troe
pen aan het front van Aragon den tegen
stand van den vijand en bezetten ver
scheiden dorpen en eenige heuvels en
bergtoppen. De legionnaires verjjdelden
eenige tegenaanvallen en bezetten vervol
gens volkomen het' bergmassief van Mi-
rablango. De troepen in den sector van
Fraga bezetten Mequinetnza. De strijd
krachten, die meer in het Noorden operee-
ren, bereikten den oever van de Cinca en
bezetten Pomar, Estiche, Santa Lecina,
Alcolea de Cinca, Ontinena en Lasena.
Wij rukten eveneens op den linkervleu
gel op en bezetten Barbastro, Fornillo,
Termisan, Monezma en Las Torretas. In
den sector van de rivier de Gallego bezet
ten wij Ipies, Jabarella, Laisicso, Lay es,
Lanave, San Vincente en Serne. Wij maak
ten talrijke krijgsgevangenen en verover
den een groote hoeveelheid materiaal.
Aan het front van Jaen, in den sector
van Alcala la Real, verbeterden wij onze
eerste linies en namen bezit van den berg
Allozo en de vlakte van Cornibaca.
BARBASTRO DOOR DE RECHTSEN
BEZET.
De stad in brand gestoken.
Zooals uit het bovenstaande communiqué
blijkt, hebben de rechtsche troepen onder
bevel van Moscardo gistermiddag Barbas
tro bezet. Vóór de stad te verlaten hebben
de regeeringstroepen de stad in brand ge
stoken, de helft van de stad is in vlam
men vereerd.
De inwoners werden Zondag reeds ge-
evacueerd.
Volgens Radio-Nacional hebben weinig
steden zoo geleden als Barbastro. Het ra
diostation heeft medegedeeld, dat volgens
verkregen inlichtingen op 26 September
j.l. de burgemeester der stad en 37 non
nen vermoord zijn, terwijl in totaal 500
menschen om het leven zouden zijn ge
bracht.
LERIDA GEVALLEN?
Door Salamanca en andere radiostations
der rechtschen wordt medegedeeld, dat
Lerida genomen zou zijn. Dit bericht wordt
evenwel niet bevestigd.
Wel wordt gemeld, dat rechtsche vlieg
tuigen over Lerida zijn gevlogen, en dat
van verscheidene huizen daar de witte
vlag blijkt te waaien. Het schijnt, dat bot
singen hebben plaats gehad tusschen de ste
delijke politie en de arbeiders der fabrie
ken, die zich wilden overgeven. De uit
Barcelona gezonden internationale strijd
krachten hebben, alles volgens Radio-Na
cional, de beweging onderdrukt.
IERLANE
WEDER EEN BOM ONTPLOFT TE
BELFAST.
In. het centrum der stad Belfast is gister
avond een bom ontploft. Er werd slechts
schade aan de nabij liggende huizen aange
richt.
TSJECBO SLOWAKIJE
INSTELLING VAN MINDERHEDEN-
STATUUT.
Door Hodza aangekondigd.
In een door minister-president Hodza
uitgesproken en door de radio verspreide
redevoering heeft de regeering aangekon
digd, dat een minderhedenstatuut zal wor
den opgesteld voor de Duitsch sprekende
bevolking van Tsjecho-Slowakije.
Alle bestaande wetten en maatregelen,
welke van toepassing zyn op de Duitsch
sprekende minderheid zouden worden ge
consolideerd in een nieuwen maatregel,
welke wettelijke basis zullen vormen voor
de oplossing van 't minderhedenvraagstuk.
Hodza zeide: Wij treden een nieuwe fase
in van onze minderhedenpolitiek. De re-
geering van Tsjecho-Slowakije zal haar po
litiek, de minderhedenkwestie te behande
len binnen het kader van de Tsjecho-Slo-
waaksche grondwet, voortzetten.
Tsjecho-Slowakije heeft altijd weerstand
geboden aan alle pogingen van buitenaf
haar binnenlandsche politiek te beinvloe-
den. Zij zal in deze houding geen wijziging
brengen.
In het verdere deel van zyn redevoering
zeide Hodza nog, dat de positie der regee
ring sterker was dan ooit voor de Europee-
sche crisis.
Hodza besloot: geen enkel internationaal
gevaar bedreigt ons. Er is geen gevaar
voor een conflict in onze buurt. De toe
stand veroorlooft ons en eischt voorts ee&
vreedzaam bondgenootschap. Tsjecho-Slo
wakije werkt er met andere landen aan
mede.
In het binnenland zullen wij voortgaan
met op rustige wijze te werken.
Niemand zal zich met iets haasten. Wij
zullen de zaken in ons eigen belang rege
len en in samenwerking met hen, die den
vrede en de orde bij ons en de versterking
van onzen staat wenschen.
NEGRIN SPOORT BEVOLKING AAN TE
VOLHARDEN IN VERZET.
Gisteravond heeft de linksche minister
president Negrin voor de radio de redenen
van den snellen opmarsch der rechtschen
in Aragon uiteengezet. Hij betoogde, dat
de hevigheid van den aanval een gevolg
is van de haast, die de totalitaire staten
hebben om de kaart van Europa te wijzi
gen. De buitenlandsche strijdkrachten ge
bruiken een machtig oorlogsmateriaal,
waartegen de regeeringstroepen heldhaftig
stand houden.
Negrin wees er op, dat sedert de over-
heersching der rechtschen het Baskische
volk reeds zijn traditioneele vrijheden
heeft verloren. Hetzelfde lot zou Catalo-
nië beschoren zijn.
Millioenen menschen, zoo ging de pre
mier voort, hebben belang bij het resultaat
van onzen stryd. Noch de kanonnen, noch
de vliegtuigen, noch de manschappen, die
de opstandelingen uit het buitenland ge
stuurd krijgen, zullen de regeering dwin
gen een compromis te aanvaarden. Inte
gendeel, iederen dag voelt de regeering
zich krachtiger in het verlangen tegenstand
te bieden, want tegenstand bieden betee-
kent overwinnen.
Negrin gaf vervolgens toe, dat de toe
stand moeilijk is. Echter, zoo zeide hij, de
twee landen, die het Spaansche grondge
bied binnengedrongen zijn, zijn genood
zaakt snel te handelen, hetgeen de oor
zaak hunner nederlaag zal zijn.
Tegenstand bieden moet het parool zijn
van hen, die aan het front strijden, even
als van hen, die achter het- front werken,
de eersten met weinig wapens, de anderen
met weinig brood.
Tenslotte deed Negrin nog eens een be
roep op de arbeiders, de oorlogsproductie
op te voeren.
HET PROGRAMMA VAN HENLEIN.
Zondag heeft te Liberce (Reichenberg)
de afgevaardigde Neuwirth, woordvoerder
der Sudeten-Duitsche partij, verklaard:
„Henlein heeft op 21 October 1934 een pro
gramma toegelicht, dat nog steeds van
kracht is".
- De belangrijkste punten van de rede
van Henlein, waarop Niewirth zinspeelde,
zijn de volgende:
1. Op territoriaal gebied: In Midden-
Europa loopen de bevolkingsgrenzen zoo
cloor elkaar, dat zij nooit geheel zullen sa
menvallen met de staatkundige grenzen.
Hij, die ondanks alles alle individuen van
eenzelfde volle binnen denzelfden staat
wil vereenigen, moet noodzakelijk in con-
.flict komen met den staat, binnen welks
grenzen zich een zeker getal leden van dat
volk" bevindt.
Wij hebben niet het minste belang bij
een wijziging der grenzen. Het doel der
Middel-Europeesche politiek kan niet zyn
het herzien of niet herzien der grenzen,
maar het doen verdwijnen der grenzen
voor zoover zij scheidsmuren zyn.
2. Ten aanzien van den staatsvorm, uit
de stelling sub 1 volgt: dat de staten in
MiddenEuropa niet georganiseerd moeten
zijn op „nationalen" doch op „nationalitai-
ren" grondslag.
Dit is het eenige middel om te voorko
men, dat het in een staat tot conflicten tus
schen verschillende nationaliteiten komt.
Trouw aan de nationaliteit sluit trouw aan
den staat niet uit. Wij zijn Duitschers, wij
zijn onvoorwaardelijk voor den democra-
tisch-republikeinschen staatsvorm van
Tsjecho-Slowakije, wij zijn niet tegen de
politieke partijen, maar tegen de partijen,
die de hoogere belangen der volksgemeen
schap aan haar persoonlijke belangen on
dergeschikt maken.
3. Gezien de hooge graad van bescha
ving der Middel-Europeesche volken schijnt
ons het Italiaansche fascisme eenvoudig on
dragelijk, zoowel als methode van vorming
van den politieken wil als ten aanzien van
den regeeringsvorm.
4. Wat het Duitsche nationaal-socialisme
betreft: Wij zullen nooit afstand doen van
het liberalisme, d.w.z. van de eerbiediging
der persoonlijkheidsrechten, en wij willen
niet ontkennen, dat de individu, die naar
geweten en verantwoordelijkheid handelt,
de drager van allen socialen vooruitgang is.
Dat is het fundamenteele verschil tusschen
ons en het Duitsche nationaal-socialisme.
Henlein somde in zijn rede van 1934 nog
verschillende practische eischen op, zooals
vrijheid van vergadering, pers en mee-
ningsuiting, gelijkheid van alle burgers
voor de wet, administratieve autonomie.
RUSLAND
ZWEEDSCH INGENIEUR
GEARRESTEERD.
Men meldt de arrestatie in Sovjet-Rus
land van den Zweedschetn ingenieur
Kvelms en diens vrouw, eveneens een
Zweedsche, die beschuldigd worden van
contra-revolutionaire activiteit.
Zij werden gearresteerd, op het oogen-
blik, dat zij zich voQrbereidden voor hun
terugkeer naar Zweden.
De Zweedsche minister van Buitenland
sche Zaken heeft dit bericht bevestigd.
PALESTINA
VIER REIZIGERS DOODGESCHOTEN.
Gistermiddag heeft op den weg van Acre
naar Safed een gewapende bende een aan
val gedaan op een huurauto, waarmede zes
reizigers vervoerd werden. Vier inzittenden
werden gedood, men weet niet, wat er van
de beide andere reizigers en van den be
stuurder geworden is. Een patrouille ach
tervolgde de bende, waarvan drie leden
doodgeschoten werden.
DultenSandsctie Berichten
GEVANGENEN ONTSNAPT.
Uit Petros (Tennessee in Amerika) wordt
gemeld: Zondag zijn 13 gevangenen, die
werkten in de Staatsmijnen te Brushy
Mountain, er in geslaagd zich te bevrijden.
Zij stelden nog 23 andere gevangenen in
vrijheid en gezamenlijk nam de bende de
vlucht. De politie en de gevangenbewaar
ders zijn gisteren den geheelen dag bezig
geweest met het opsporingswerk, waarbij
zij gebruik maken van bloedhonden. Deze
honden volgden het spoor der ontsnapte
gevangenen door de nabijgelegen bergen,
doch men is er nog niet in geslaagd hen te
achterhalen.
HORNADO IN OKLAHOMA.
Uit Wilburton (Oklahoma) wordt ge
meld: Er heeft hier gisteren een tornado
gewoed, die echter slechts betrekkelijk ge
ringe schade heeft aangericht. Wel werden
13 personen, o.w. 12 studenten van het
Eastern Oklahoma College, gewond.
Vraag: 1. Wat is die mooiste en kortste
weg per rijwiel van Leiden naar Ede. Hoe
veel K.M.?
2. Wat zijn kosten per trein 3e klas Lei
denEde.
Antwoord: 1. Leiden, Alphen a.d. Rijn,
Woerden, Utrecht, de Bildt, Zeist, Wouden
berg, Scherpen zeel, Renswoude, Ede. Af
stand 86 K.M.
2. Informeer u dit aan het station.
Vraag: 1. Welke is de kortste en mooi
ste weg van Alphen a.d. Ryn naar Barae-
veld en hoeveel K.M.?
2. Welke is de mooiste weg per fiets van
Alphen a.d. Rijn naar Roozendaal (N.B.),
hoeveel K.M. en heeft men nog een kaart
noodig in N.B. Waar is deze te krijgen en
hoeveel zijn eventueel de kosten.
Antwoord: 1. Zie boven antwoord 1.
Van Renswoude linksaf naar Barneveld.
afstand 75 K.M
2. Alphen, Boskoop, Gouda, Moordrecht,
Ouderkerk, Krimpen a.d. IJssel Kinderdijk,
Aliblassendam, Papendrecht, Dordrecht, Wil
lemsdorp, Moerdijk, Zevenbergen, Ouden
bosch, Roozendaal. Afstand 87 K.M. Voor
deze route heeft u een wegenkaart noodig.
Aan te vragen (kosteloos) bij de Prov. Grif
fie te Den Bosch of den ontvanger der di-
rectebelastingen in de eerste plaats in Bra
bant welke u passeert.
Vraag: Welke is de kortste en beste
weg van Alphen a.d. Ryn naar Brussel en
hoeveel K.M.?
Antwoord: Zie hierboven antwoord.
1. Vanaf Roozendaal: Nispen. Esschen, Ma
ria ter Heide, Antwerpen, MeChelen, Brus
sel. Afstand 173 K.M.
Vraag: Hoe is de korste weg van Zoe-
terwoude naar Kaatsheuvel? Hoeveel K.M.?
Antwoord: Zoeterwoude, Stompwijk,
Zegwaard, Bleiswij'k, Rotterdam, Rijsoord,
Zwijndrecht, Dordrecht, Willemsdorp, Moer-
oijk, Wagenberg, Geertruiden berg, Be-
soyen, Kaatsheuvel. Afstand 90 K.M.
Vraag: Welke is de kortste weg van
Sassenheim naar Bilt'hoven per auto. Hoe
veel K.M.?
Welke is de mooiste weg per auto van
Sassenheim naar Bilthoven, hoeveel K.M.?
Antwoord: Het is ons moeilyk te zeg
gen hoe u de mooiste route kunt maken.
Wij bevelen u de volgende aan: Sassenheim,
Leeghwater, Leimuiden, Alphen a.d. Rijn,
Woerden, Harmeien, Utrecht, Bliltihoven.
Afstand 65 K.M.
DE OPMARSCH NAAR CATALONIË
'Vj^Ee, J
iANMRR-
yAURIN PN* SORT f|
«VEBRA H
mMEDlANO J
JLASENCIA fi >CRAUS# /rpl
nOUERAS
fÖLOT
cervcrajf
TARÊlEdTê
»v IlLXma YÏD F
jAfAOOS!
</7^j5^>RENYS
C^_MAT6RQ^EJ
.BARCELONA.
^sGUALADAX
u\ V,':>LA
M.FAMBRA
£ruel
VJjLAPU^BLA
(CASTELLON
ALMAZORAZÏ^=
iÜRRlAMAH^f^
ÊVAt-ENCIAj
REQUENA
:MALLORCAl
