BUITENLAND RECHTZAKEN S33&0 KREYMBORG VRIJDAG 25 MAART 193a E LP'DSGHE COURANT TWEEDE BLAD - PAG. 6 FRANKRIJK BLUM'S WANKELE POSITIE DUBBELE NEDERLAAG IN DEN SENAAT Heden Ministerraad. Blum is Donderdag tot twee keer toe in den senaat in de minderheid gebracht. Doordat hij' echter de kwestie van vertrou wen niet heeft willen stellen, is de regee ring hierdoor niet omvergeworpen. Blum reide niettemin uit de houding van den senaat zijn consequenties te zullen trekken. Na den doo: de Kamer goedgekeurden tekst van het financieele wetsontwerp te •hebben verworpen, heeft de Senaat met 156 tegen 137 stemmen den door zijn com missie van financiën voorgelegden tekst goedgekeurd. De commissie had de voorgestelde ver hooging van de limiet van de voorschotten der Banque de France aan de regeering te verleenen van 15 tot 20 milliard aanvaard, omdat zij zich rekenschap gaf dat deze in flatie, wil de staat zijn betalingen voort zetten, onvermijdelijk is. Maar zij heeft LéON BLUM. zich verzet tegen de onjuiste voorstelling als zou de egalisatie-kas voor de wisselkoer sen winst hebben gemaakt. Deze kas bezit thans meer franken dan toen zij gesticht werd, maar die franken zijn zooveel min der waard, en aangezien in de toekomst nog wel weer eens krachtig gesteund zal moeten worden en de kas daarvoor de thans in franken uitgedrukt zooveel duurdere ponden en dollars zal moeten koopen, wei gerde zij de regeering de vergunning over die schijnwinst van 3 milliard te beschik ken. Zooals gezegd, heeft de Senaat zich met dit standpunt der financieele commissie vereenigd. De debatten in' den Senaat waren niet malsch. Senator Chaumié zeide ronduit, dat de politiek van Blum het land naar een bankroet dreef. De regeering vraagt negen milliard, doch de commissie wil niet meer dan vijf mil- Lard geven en daaraan heeft de regeering voor twee a drie maanden genoeg. Meer wil de senaat haar dan ook niet toestaan. Het voorstel van de commissie werd hier na met 156 tegen 137 stemmen aangeno men. Blum zeide daarop, de consequenties uit de houding van den senaat te zullen trek ken en even daarna vernam men, dat hedenochtend een ministerraad zou worden gehouden. TSJECHO SLOWAKIJE MOEILIJKE DAGEN VOOR PRAAG HOE DE SUDETEN-DUITSCHE PARTIJ GROEIT. Ook de Duitsche Christelijk Sociale Partij treedt toe. Het bestuur der Duitsche christelijk so ciale partij in Tsjecho-Slowakije heeft be sloten de volgende motie aan te nemen: De binnen- eD buiten andsche politieke toestand vereischt, met behoud onzer ideo logie, een behartiging der vitale belangen van onze Duitsche minderheid binnen den staat Tsjecho-Slowakije. Daarom heeft het bestuur der Duitsche christelijk sociale partij aan de afgevaar digden en senatoren der partij voorgesteld op de basis van overeenstemming, welke met de partij aer Sudeten-Duitschers is tot stand gekomen, toe te treden tot de parle- mentsgroep der Sudeten-Duitschers. Wij nemen dit besluit onder den indruk der teleurstelling, welke het falen der richtlijnen, gegeven in de regeeringsver- kiaring van 13 Februari 1937, bij de geheele Sudeten-Duitsche bevolking heeft teweeg gebracht. De Duitsche christelijk sociale partij treedt vandaag uit de parlementaire meer derheid en trekt haar vertegenwoordiger uit de regeering terug; men hoopt, dat de tot stand gebrachte eenheid het gewenschte resultaat zal tot stand brengen. De Slowaken verlangen autonomie. Het bestuur van de autonomistische Slo- waaksche partij, welke onder leiding staat van mgr. Hlinka, heeft gisteren te Bratis lava vergaderd om den toestand, welke is geschapen door het uittreden van de acti vistische Duitschers uit de regeering, te be spreken. Na de besprekingen werd een commu niqué gepubliceerd, waarin wordt gezegd, dat de Slowaaksche Volkspartij, welke negentien leden in de Kamer telt, haar front heeft uitgebreid met de Hongaarsche, Duitsche en Roe thee nsche minderheden in Slowakije. Een uitvoerend comité is gekozen, dat 'oortdurend bijeen zal blijven Na Paschen zullen nieuwe vergaderingen worden ge organiseerd, waarop het Slowaaksche volk zfjn verlangen naar zelfbestuur naar voren zal kunnen brengen. Tijdens de besprekingen heeft mgr. Hlinka verklaard dat het jaar 1938 voor dc Slowaken even belangrijk is als 1918 is geweest. De strijd tegen het internationa lisme en het bolsjewisme wordt beslissend en de nationale gedachte heeft voortgang gemaakt. Met genoegen heeft mgr. Hlinka vastgesteld, dat ook de Duitsche, Hongaar sche en Roe thee nsche minderheden zelf bestuur verlangen en mede willen werken, in de overtuiging, dat hun recht zal worden gedaan. FOLEN BOTSINGEN MET DUITSCHERS Het „Berliner Tageblatt' maakt melding van verscheidene vechtpartijen, die zich de laatste dagen in Polen hebben voorgedaan tusschen Polen en Duitschers. Nabij het dorp Neubriek zouden Polen zelfs op Duit schers hebben geschoten, waardoor twee der laatsten gedood werden en verschei dene andere gewond. Het blad dringt er krachtig bij de PooLsche regeering op aan, een eind te maken aan het „anti-Duitsehe gestook". LITAUEN HET KABINET AFGETREDEN. AMERIKA AMERIKA GAAT GROOTERE SLAGSCHEPEN BOUWEN. Notawisseling met Engeland vrewacht Het Amerikaansche departement van bui- tenlandsche zaken heeft te kennen gegeven, dat de regeering der Vereenigde Staten be sloten heeft met een beroep op de desbe treffende clausule van het Vlootverdrag van Londen slagschepen van meer dan 35.000 ton te bouwen. De formeele mededeeling van dit besluit wordt binnenkort verwacht, waarschijnlijk j den vorm van een notawisseling tusschen de Vereenigde Staten en Engeland. Men meent te weten, dat Frankrijk niet tot den bouw van grootere slagschepen zal overgaan. In een persconferentie heeft Huil medegedeeld, dat de aanbeveling tot het doen van een beroep op de clausule gedaan is door de Amerikaansche diplomatieke en vloot vertegenwoordigers, die overleg heb ben gepleegd met Engeland en Frankrijk. AUSTRALIË OORLOG TUSSCHEN TWEE INBOORLINGENSTAMMEN. In het gebied aan de Caledonbaai in het Noordelijk territorium van Australië wordt op het oogenblik een bloedige oorlog ge voerd tusschen twee inboorlingenstammen. Verwoede gevechten worden geleverd en, volgens de tot dusverre ontvangen berich ten, zijn reeds op zijn minst zeven inboor lingen gedood. De berichten omtrent dezen laatsten oorlog zijn hier binnengekomen met de St. Nocholas, een logger van de Methodis tische zending, welke een rondreis ge maakt heeft langs de afgelegen zendings- posten aan de kust van Arnheimland en den Golf van Carpentaria. Inboorlingen, die op den logger dienst doen, vertellen, dat de moeilijkheden eenigen tijd geleden ontstaan zijn, toen een inboorling in de streek aan de Caledonbaai stierf na schildpadvleesch gegeten te hebben. Zijn stamgenooten beschuldigden hierop den stam der eilanden van de Engelsche com pagnie van toovenarij, en dooden bij wij ze van weerwraak een inboorling van dien stam. Deze stam ging onmiddellijk over tot een snellen aanval, waarbij vier in boorlingen van den stam der Caledonbaai sneuvelden. Nauwelijks waren de aanval lers weer huiswaarts gekeerd, of de man nen van de*Caledonbaai overvielen hen op hun beurt en deden twee hunner in het stof bijten. De oorlogvoerende stammen worden aangevoerd door „koning Wongo'', vorst der Balamoemoes in het gebied aan de Caledonbaai, en door „koning Aalglad", een afvallige Balamoemoe, die wegens HAAGSCHE RECHTBANK. Snotterige soep- en slachtkippen. Zekere P. P., die het eerzame beroep van kippenhandelaai beoefent, had zich voor de Haagsche rechtbank in hooger beroep te verantwoorden omdat hij zijn bo kje iet of wat te buiten was gegaan. Hij was n.l. op de kippenmarkt te V e u r gearriveerd met een koppel sappige soep- en slachtkippen, die zich in een verkoudheid mochten verheugen, wat men doorgaans „het snot", pleegt te noemen. Keurmeesters hadden zich over de leven- ae kippen ontfermd en deze aan een onder zoek onderworpen, 'waarbij het pluimvee het leven had moeten laten. Zij hadden de snot was het eind van hun conclusie. Een poosje later was de kippenkoopman weer ter markt gekomen met een stelletje snotkippen en weer waren hem zijn kip petjes ontnomen. De koopman was hevig verontwaardigd tn vertelde op een meelij-wekkende toon: „Nou, meheer den eersten keer toen waren me kippetjes nou niet wat je noemt, maar den tweeden keer puikie, puikie, en toen hadden ze ze niet af magge nemen. En ik zeg u als vakman, dat 90 procent van de beesten, die op de mart kommen, niet goed zijn. Ze kennen dan alle kippen wel mee nemen". Dé Officier vond het niet in den haak, wat de kippenkoopman gedaan had en eischte een totale boete van 60 subs. 60 dagen. Uitspraak over 14 dagen. Ontslagen van alle rechtsver volging. een venster in het vertrekje te komen. Het vertrekje, dus de brandewijn, stond niet ix rechtstreeksche verbinding met de af- deeling zwak alcoholische dranken. De in specteur van de drankwet wilde deze zaak :n hoogste instantie uitgevochten zien. De Officier eischte echter ook ontslag van rechtsvervolging. Uitspraak over 14 dagen. Motorboot overvaart zeilbootje. Toen twee Haagsche scholieren met hun zeilbootje op de Kagerplassen te W a r- m o n d voeren, waren zij overvaren door eén motorboot, bestuurd door J. M. D. uit Rotterdam. De scholieren waren aan het laveeren en voeren stuurboord, zoodat zij den mo torboot niet aan konden zien komen. Door schreeuwen van den schipper van de mo torboot opmerkzaam gemaakt dat er een botsing dreigde, probeerde de jongens rog door overstag te gaan een aanvaring te voorkomen; het mocht niet meer baten, het bootje werd aangevaren en zwaar be schadigd. De president deelde aan verdachte mede, dat een zeilboot altijd voorrang heeft vóór een motorboot. De Officier eischte f 15 subs. 5 dagen. Uitspraak over 14 dagen. Terwijl er mond- en klauwzeer heerschte. W. v. d. H. veehouder te S t o m p w ij k had onder zijn vee mond- en klauwzeer en deswege een bord met dat opschrift op zijn erf. Niettemin had hij een zeug ver kocht, die aan deze ziekte leed. Mag natuur lijk niet. Verdachte had geen toestemming van den burgemeester van Veur gehad om het bord van zijn erf te halen. Toch was diit weg. „Kwajongens gedaan", meende verdachte. „Onzin", vond de president. „Je wist het best, want drie dagen later pro beerde je nog een zieken stieT te verkoo- pen. Je bent negen jaar veehouder, dus je weet best, wat mond- en klauwzeer is". Eisch bevestiging vonnis kantonrechter zijnde 40 subs 30 dagen. Uitspraak ovet 14 dagen. wangedrag uit den stam gebannen was, twee jaar geleefd heeft bij de Methodis tische zending te Milingimbi en vervolgens terugkeerde. Hij slaagde erin andere uit- geworpenen uit het stamverband om zich heen te scharen en was thans sterk genoeg om de suprematie van koning Wongo uit te dagen. Koning Wongo is ongeveer 60 jaar. Hij heeft 31 vrouwen en 24 kinderen. Drie van zijn zoons zijn op de eilanden der Engel sche compagnie gesneuveld. Het is waarschijnlijk, dat de oorlog voortgezet zal worden, tot koning Won go of koning Aalglad van het tooneel is verdwenen. Onverbeterlijke rijwieldief. H. H. uit L e i d e n, recidivist, moest voor de tiende maal voor zijn rechters verschij nen, thans weer voor een rijwieldiefstal, gepleegd ten nadeele van den scholier B. uit de Wasstraat. Hij was pas uit de ge vangenis onttslag-en alwaar hij een jaar had opgeknapt wegens diefstal. „Je hebt al heel wat achter den rug", vond de president. De Officier eischte zes maanden gevange nisstraf. De verdachte vroeg een voorwaardelijke straf.omdat hij nog nooit voorwaar delijk was veroordeeld. Uitspraak over 14 dagen. Biertje hardrijden botsing vonnis. J. P. B., expediteur te Stompwjjk, v as jarig en had op dit heuglijke feest een biertje gepakt Hij was nu niet bepaald dronken geweest, alleen een beetje roeke- 1( os meende de president. Na het biertje was hij in zijn auto ge stapt en was gaan rijden op den Nieuwen Rijksweg Den HaagGouda. Maar aange zien het mistig was, had hij een tegen ligger,- bestuurd door den boterhandelaar H B. G. uit Zoetermeer niet gezien, althans te laat Een botsing was gevolgd. De kantonrechter had voor dit feit een flinke straf opgelegd, temeer nog daar ver dachte een verloopen rijbewijs bij zich had. De Officier vroeg bevestiging van dit vonnis en wel 30.subs. 15 dagen voor dt botsing, 5.subs. 3 dagen voor het verloopen rijbewijs en een jaar intrekking van het rijbewijs wegens het biertje en het daaraan vastzittende roekelooze rijden. Verdachte vond vooral dit laatste ver schrikkelijk. Daardoor wordt nij betrekke- liik broodeloos, want chauffeur is zijn be roep. „Dan nog liever een groote voorwaar delijke gevangenisstraf" bepleitte hij. De rechtbank zal het nog eens overwe gen en over 14 dagen uitspraak doen. Onbevoegd uitoefenen genees kunde. H. van B. geboren te Leiden, praktijk uitoefenend te den Haag, had eenige in woners van Wassenaar van hun pijnen afgeholpen, die hun in de beenen zaten. Beide genezenen kwamen vertellen, dat verdachte hen genezen had van hun pijnen, waar ieder ander gefaald had. De president nam gaarne aan, dat ver dachte hen geholpen had en kon zich hun dankbaarheid levendig indenken. Maar het mag nu eenmaal niet, hoezeer hij respec teert, dat verdachte van deze werkloozen geen geld heeft willen hebben. De Officier eischte 80 subs. 35 dagen, zijnde bevestiging van het vonnis van den Haagsehen kantonrechter. Uitspraak over 14 dagen. DE KAL^ZANDSTEENFABRIEK TE HILLEGOM. EARON VAN HARDENBROEK VOOR DE HAARLEMSCHE RECHTBANK. „Het gaat om er op of er onder." De Haarlemsche Rechtbank heeft de zit ting van gisterenmiddag geheel besteed aan de appèlzaak Baron van Hardenbroek van Ammerstol, directeur der Kalkzandsteen fabrieken „Arnoud" te Hillegom. De directeur werd bij vonnis van 4 Fe bruari j.l. door den Haarlemschen kanton rechter veroordeeld tot drie geldboetes van 6.—, wegens overtreding van de Arbeids wet van 1919. Hij liét op 13 November 1937, des avonds tusschen 7 en 8 uur een drietal arbeiders werken aan een steenpers, ter wijl hij geen overwerkvergunning verkre gen had. Deze overtreding was echter niet inci denteel, daar de fabriek geheel is ingericht cp het twee-ploegenstelsel, terwijl daartoe c*- toestemming was ingetrokken. Over de voorgeschiedenis schreven wij uitvoerig in ons blad van 21 Januari. Sinds de behan deling van deze zaak voor den kantonrech ter werd er in breeden kring over gepole miseerd, zoodat de belangstelling gisteren groot was. De president was jhr. mr. J. E. Strick van L in schoten, verdediger mr. F. van der Goot. Baron van Hardenbroek kreeg na ope ning van de zitting weer gelegenheid om zijn opvattingen te verdedigen. Hij wees ei met nadruk op, dat hij nooit een bekeu ring wegens overtreding van de Arbeids wet ontving, omdat hij principieel tegen ontduiking is. Dat ik deze wet thans heb overtreden, aldus spr., is op weloverwogen gronden en met volle bewustzijn. Spr. zette de geschiedenis van de kaik- zandsteenfabricage in ons land uiteen en zeide, dat er in ons land thans nog 17 zulke fabrieken bestaan, waarvan 8 voor den oor log werden opgericht en 9 daarna. Zijn fabriek is het eenige grootbedrijf op ddt 'ter rein. Krachtens de Arbeidswet van 1919 mocht per week 105 uur gewerkt worden, ech ter niet het geheele jaar In 1929 vond ik een nieuw stelsel uit: er. zou met 2 ploegen gewerkt worden, waarvan de eene van 7 uur des morgens tot 5 uur des avonds en ae andere van 7 uur 's avonds tot 5 uur des morgens zou werken. Door dit stelsel kwa men slechts 30% arbeiders in den nacht, zoodat de oplossing de volle toestemming had van den toenmaligen directeur-gene raal van den Arbeid, ir. C. Zaalberg en de vakvereenigingen. De minister stelde zelfs vast, dat de kalkzandsteenfabrieken twee jaar den tijd zouden krijgen om hun be drijf van de 10/55 week om te zetten in het twee-ploegenstelsel. Alleen „Arnoud", aldus spr., voerde het systeem volledig door er had er f 1.350.000.kapitaal voor over. In 1936 vroegen de concurrenten aan den Minister om ordening in het bedrijf. Een enquete wees uit, dat men terugwilde naar het eenploeg-stelsel, omdat de productie te groot zou zijn. Intussc'hen was er een andere minister gekomen en deze sloot zich bij de enquette aan; nog 6 maanden kreeg baron van Hardenbroek vergunning om zijn systeem voort 'te zetten. Hij ging nadien rus tig door, waarna de bekeuring in November volgde. Thans werkt hij nog met twee ploe gen, omdat hij meent daartoe, op vroegere toezeggingen gerechtigd te zijn. Spr. meende, dat het toch al te dwaas was om weer van ploegen naar spitten terug te gaan en verklaarde, dat zijn bedrijf ver loren is, als de veroordeeling gehandhaafd blijft. „Arnoud" heeft thans bijna het dub bele aan arbeidsproductiviteit van alle an dere soortgelijke fabrieken samen. Baron van Hardenbroek vroeg tenslotte vrijspraak op rechtvaardigheidsgronden. Oneerlijke concurrentie? Als eerste getuige werd gehoord de ver- balisant, de hier G. van Sierenberg, hoofd inspecteur van den Arbeid. Hij verklaarde dat de bij „Arnoud" gevolgde regeling voor de arbeiders prettiger is dan het gewone twee-ploegenstelsel. President: Is voortzetting der fabriek bij het opnieuw invoeren van het een-ploeg- stelsel economisch onmogelijk? Getuige: Ja, dat is mijn vaste overtuiging. President: Heeft de omzetting een kapi taal van 11/4 millioen gevraagd? Getuige: Het zal inderdaad niet veel min der zijn. Officier van Justitie, Mr. Paardekooper Overman: Bevordert het thans nog gevolgde systeem de oneerlijke concurrentie? Getuige: Wel concurrentie, maar geen oneerlijke. De algemeene toestemming van de Ar beidswet is overigens dusdanig, dat een aanvrage voor over^verk wordt afgewezen als zij strijdt met oe belangen van de ar beiders. Opeenhoping van werk en bijzon dere omstandigheden gaven hier reden tot overwerk. De nieuw ingerichte fabriek heeft een bijzondere omstandigheid, waar over de wet spreekt, geschapen. Dan werd gehoord de directeur-generaal van den Arbeid, <Lr. ir. A. H. W. Hacke. Deze getuige achtte de vraag of de fabriek bij her-invoering van het eenploegstelsel niet meer loonend zou kunnen werken, moeilijk te beantwoorden. Dat hangt ook van de steenprijzen af en die zijn ge'heim. Verdachte: Ik maak daar nu geen fas brieksgeheim van. De steenprijs is momen teel 6.of iets daarboven. Getuige: Op dezen prijs is met een ploeg inderdaad niet economisch te werken. Getuige Dreumel, technisch ambtenaar bij de Arbeidsinspectie stelde in den zomer van 1937 een onderzoek in om technisch het wezen van „Arnoud" vast te stellen. Hij verklaarde, dat de fabriek voor twee ploegen is ingericht en waarschijnlijk vol gens een ander stelsel niet behoorlijk zal kunnen bestaan. De heer Keiler, accountant bij het Dep. van Economische Zaken had de economische verhoudingen in de fabriek onderzocht. Hij verklaarde thans, dat de verkoopprijs van de steenen verhoogd zou moeten worden, als het opgelegde stelsel zou worden inge voerd, daar de fabriek op hooge lasten zit door de in 1929 ingevoerde methode. President: Heeft U nagekeken hoeveel kapitaal er aan de nieuwe inrichting ten koste is gelegd? Getuige: Dat viel buiten mijn opdracht, i, Beweging). President: Heeft verdachte er niet met U over gesproken? Getuige: Dat wel, maar het interesseerde me niet. President: Dr. Hacke, achtte U inder tijd bijzondere omstandigheden aanwezgi om overwerk-vergunning te verleenen, ter wijl het eenploegstelsel geboden was? Dr. Hacke: Ik achtte deze verleening een honoreering voor destijds gegeven belofte. Bovendien waren er ook bijzondere om standigheden. De oud-directeur-generaal van den Ar beid, ir. C. J. Zaalberg, verklaarde, dat het tweeploegenstelsel noodig was terwille van die concurrentie met het buitenland en ver vangende artikelen. Met den Minister was indertijd overlegd, dat deze fabriek met twee ploegen zou blijven werken. Een door- loopende vergunning voor overwerk werd toegezegd, ingeval het werktijdenbesluit niet zou worden gewijzigd. Dat besluit is, niet gewijzigd, maar de toezegging was er, hoewel niet wettelijk vastgelegd. Ook deze getuige achtte loonend werken tij wijziging uitgesloten. Officier: Wordt aan anderen schade ge daan, indien met twee ploegen wordt voort gegaan? Getuige: Fabrieken verder in het land zullen er geen schade van ondervinden, wel, dde in de nabijheid der groote steden liggen. De steenfabrikant A. Duynstee uit Maas- tracht verklaarde, dat men deze industrie in klassen zou moeten indeelen. Men kan ze r.iet over een kam scheren. Verdachte's fa briek kan alleen met twee ploegen renda bel zijn. President: mijnheer Dreumel, wat kost de omzetting der fabriek in het eenploeg stelsel? Getuige: Er kan doorgeweekt worden, maar een belangrijk deel zal buiten be drijf komen, waarvan de kosten zoo maar r.iet te berekenen zijn. Verdachte: Ik heb mijn vloot en terrei nen o.a. moeten uitbreiden, om overdag ook voor den nacht zand te kunnen aanvoeren. Het is voor mij: to be or not to be. Ik moet mijn contracten van koop en verkoop na komen en kan dus niet aan omzetting den ken. Requisitoir. De officier van justitie sloot zich aller eerst aan bij het requisitoir van den amb tenaar van het O.M., waarin deze uitslui tend de juridische zijde van de zaak wilde bekijken. Men maakt zich over deze kwes- Een voorloopige regeering benoemd. De Litausche regeering is afgetreden. De president van de republiek heeft het ont slag aanvaard. De leger-aalmoezenier Mironas, een vriend van Smetona, heeft een voorloopige regeering gevormd. Alle ministers zijn lid van de regeeringspartij. De vroegere minister-president Tubelis, is minister van landbouw en Lozoraitis is minister van buitenlandsche zaken. De handelaar in dranken F. L. uit Lei den was door den Leidschen kantonrech ter ontslagen van rechtsvervolging wegens t-en overtreding van de drankwet. De ambtenaar van het O.M. te Leiden was in hooger beroep gekomen bij de Haag sche rechtbank. L. had boven zijn bierbottelarij een zol der en op dien zolder een vertrekje, waar in zich 150 Liter brandewijn, bevond. Men kan alleen in het vertrekje komen als men een ladder haalde en die gebruikte om via Ook de Waarborg-Tweedjassen zijn water proof. De vlotte, sportieve modellen, tn hun groote verscheidenheid van kleuren en de zeer billijke prijzen, maken de vraag er naar zoo groot, dat Kreymborg elke week een nieuwe collectie Tweedjassen brengt. alléén bij

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1938 | | pagina 6